“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
TÓM TẮT SÁNG KIẾN<br />
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến<br />
Thế kỷ XXI là kỷ nguyên của Công nghệ thông tin và hội nhập Quốc <br />
tế. Trong thời đại tri thức này chủ yếu là cạnh tranh giữa các nền giáo dục và <br />
đào tạo. Đứng trước xu thế đó, ngành học mầm non là một mắt xích đầu tiên <br />
cực kỳ quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là bậc học đặt nền <br />
móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Trên cơ sở cung <br />
cấp những tri thức khoa học ban đầu về tự nhiên xã hội, phát triển các năng <br />
lực nhận thức, các thao tác tư duy và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi <br />
dưỡng những tình cảm tốt đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con <br />
người toàn diện.<br />
Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để <br />
phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tất cả các cấp <br />
học . Phát triển ngôn ngữ cho trẻ có rất nhiều các nội dung khác nhau như <br />
phát âm và dùng ngữ điệu đúng, thích hợp khi sử dụng tiếng mẹ đẻ, phát triển <br />
vốn từ và nói đúng ngữ pháp. Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần <br />
trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 6 tuổi, tạo tiền đề cho trẻ biết <br />
đọc, biết viết ở bậc học tiếp theo. Do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa <br />
quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.<br />
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến<br />
Với mong muốn đưa những hình thức mới lạ, hấp dẫn tới trẻ, để tiếp <br />
thu chữ cái một cách dễ dàng đạt kết quả tốt. Đồng thời góp phần nào đó <br />
giúp cho giáo viên có thể nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen chữ cái , tôi đã <br />
mạnh dạn lựa chọn nội dung: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ <br />
56 tuổi làm quen chữ cái” để nghiên cứu và áp dụng sáng kiến từ thời điểm <br />
tháng 9/ 2016 đến tháng 2/2017 tại lớp mẫu giáo 56 tuổi mà tôi phụ trách. <br />
Để áp dụng sáng kiến cần có những điều kiện sau:<br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
+ Giáo viên trực tiếp giảng dạy tại trường mầm non có trình độ chuyên <br />
môn đạt chuẩn trở lên.<br />
+ Có đầy đủ cơ sở vật chất và trang thiết bị về đồ dùng, đồ chơi.<br />
3. Nội dung sáng kiến<br />
3.1. Tính mới tính sáng tạo của sáng kiến <br />
Lý do tôi lựa chọn nội dung nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 56 tuổi <br />
làm quen chữ cái vì môn làm quen chữ cái là một môn học được đưa vào <br />
chương trình giáo dục mầm non, tạo tiền đề cho trẻ biết đọc, biết viết ở bậc <br />
học tiếp theo. Hơn nữa với mong muốn tạo thêm nhiều hình thức hấp dẫn, <br />
mới lạ để việc học chữ cái không còn khó khăn đối với trẻ nên tôi đã lựa <br />
chọn nội dung sáng kiến này. <br />
3.2. Khả năng áp dụng sáng kiến<br />
Với tùy từng điều kiện nhà trường, tùy khả năng của giáo viên và học <br />
sinh mà mức độ áp dụng sẽ có sự chênh lệch. Tuy vậy tôi xin khẳng định <br />
biện pháp này có khả năng áp dụng và triển khai rộng rãi ở tất cả các trường <br />
mầm non .<br />
3.3. Lợi ích của sáng kiến <br />
Áp dụng sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục <br />
trẻ mẫu giáo 56 tuổi làm quen chữ cái” sẽ mang lại những lợi ích sau:<br />
Giúp giáo viên nắm vững được tầm quan trọng, phương pháp, hình <br />
thức tổ chức của tiết học, lựa chọn chữ cái phù hợp cho chủ đề.<br />
Giúp trẻ nhận biết, phát âm chính xác chữ cái tiếng việt,có khả năng <br />
ghi nhớ có chủ định, hình thành năng lực hoạt động tư duy, trẻ hứng thú hoạt <br />
động sôi nổi.<br />
Tăng cường nhận thức của phụ huynh về vấn đề này, từ đó nâng cao <br />
ý thức trách nhiệm cùng kết hợp với giáo viên và nhà trường dạy trẻ làm quen <br />
với chữ cái cũng như các hoạt động khác.<br />
<br />
<br />
<br />
2<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
4. Khẳng định giá trị, kết quả của sáng kiến<br />
Áp dụng sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục <br />
trẻ 56 tuổi làm quen chữ cái” đã mang hiệu quả cái đáng kể: Giáo viên chủ <br />
động linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt <br />
động làm quen chữ cái. Đa số trẻ đã có kiến thức, kỹ năng cũng như thái độ <br />
đúng đắn, từ đó hình thành ý thức trong từng hành động cụ thể. Phụ huynh đã <br />
quan tâm, tích cực kết hợp với giáo viên , thái độ đúng đắn về việc học tập <br />
của trẻ.<br />
5. Đề xuất, khuyến nghị<br />
+ Đối với cấp trường:<br />
Tổ chức các tiết làm quen chữ cái mẫu cho giáo viên được dự và học tập. <br />
Chia sẻ những tiết học hay lên trang web của nhà trường để tất cả giáo viên <br />
được học tập. <br />
+ Đối với cấp Phòng, Sở giáo dục:<br />
Tổ chức nhiều hơn nữa các lớp bồi dưỡng chuyên môn, chuyên đề liên quan <br />
đến môn làm quen chữ cái và các môn học khác.<br />
Trang bị thêm các tài liệu, tạp san, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác <br />
dạy và học tại trường mầm non. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
MÔ TẢ SÁNG KIẾN<br />
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến <br />
Như Bác Hồ đã từng nói: <br />
“Trẻ em như búp trên cành<br />
Biết ăn biết ngủ biết học hành là ngoan”<br />
Hiện nay, bậc học mầm non đang được Đảng và nhà nước ta quan tâm <br />
đặc biệt hàng đầu. Bởi đây là giai đoạn bắt đầu hình thành và phát triển nhân <br />
cách con người. Và chính cô giáo, gia đình là những người phải có trách <br />
nhiệm giúp trẻ phát triển một cách toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần, <br />
phát triển đồng bộ về các mặt. Để thực hiện được tốt mục tiêu đó thì người <br />
giáo viên phải linh hoạt chủ động lựa chọn các nội dung có sự sắp xếp một <br />
cách nhẹ nhàng. Việc dạy trẻ mầm non cũng như trồng cây cây non, trồng <br />
cây non tốt thì sau này cây sẽ tốt.<br />
Do đặc điểm của tuổi mầm non là vui chơi, nhưng vui chơi ở đây cũng <br />
chính là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ, giao tiếp tích <br />
cực. Là một giáo viên mầm non trực tiếp đứng lớp chăm sóc và giảng dạy <br />
trong năm học vừa qua , tôi luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi áp dụng mọi hình <br />
thức đổi mới nâng cao phương pháp trong quá trình giảng dạy. <br />
Đối với trẻ mẫu giáo có rất nhiều các hoạt động như học tập, vui chơi, <br />
lao động…. Thông qua đó để giáo dục trẻ. Song một trong những hoạt động <br />
không thể thiếu được với trẻ đó là phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Vì ngôn ngữ <br />
là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. Nhờ có ngôn ngữ mà con người <br />
hiểu được nhau, cùng nhau hành động vì mục đích chung: lao động, đấu tranh, <br />
xây dựng và phát triển xã hội. Không có ngôn ngữ, không thể giao tiếp được, <br />
thậm chí không thể tồn tại được, nhất là đứa trẻmột sinh thể yếu ớt, rất cần <br />
sự chăm sóc, bảo vệ của người lớn. Ngôn ngữ làm cho đứa trẻ trở thành một <br />
thành viên của xã hội loài người. <br />
<br />
<br />
<br />
4<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Nếu đối với người lớn, ngôn ngữ cần như cơm ăn, áo mặc, thì đối với <br />
đứa trẻ còn hơn thế nữa. Ngôn ngữ là một công cụ hữu hiệu để trẻ có thể <br />
bầy tỏ những nguyện vọng của mình khi còn rất nhỏ để người lớn có chăm <br />
sóc, giáo dục, điều khiển trẻ. Là một điều kiện để trẻ tham gia vào mọi hoạt <br />
động hình thành nhân cách trẻ. Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh <br />
thể chất là trí thức công cụ để phát triển tư duy trí thức chính là ngôn ngữ. <br />
Ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui chơi những hoạt động chủ yếu <br />
của trường mầm non. Ngôn ngữ được trong tất cả các loại hình giáo dục, ở <br />
mọi nơi, mọi lúc, như vậy, ngôn ngữ cần cho tất cả các hoạt động và ngược <br />
lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ trẻ phát triển.<br />
Chính vì vậy, ngôn ngữ còn là phương tiện để giáo dục trẻ một cách <br />
toàn diện về 5 mặt giáo dục, đức, trí, lao, thể, mỹ. Phát triển ngôn ngữ cho <br />
trẻ có rất nhiều các nội dung khác nhau như phát âm và dùng ngữ điệu đúng, <br />
thích hợp khi sử dụng tiếng mẹ đẻ, phát triển vốn từ và nói đúng ngữ <br />
pháp. Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần,trong chương trình chăm <br />
sóc giáo dục trẻ 5 6 tuổi, do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng <br />
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.<br />
Trước hết làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe , khả năng <br />
phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt . Thông qua việc làm quen với <br />
chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với <br />
chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ <br />
viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua <br />
việc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát <br />
triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định cho trẻ làm quen với chữ cái còn góp <br />
phần kích thích phát triển tư duy và hình thành tính tích cực của trẻ, nó giúp <br />
trẻ định hướng trong không gian, giúp trẻ điều khiển những hoạt động của <br />
các giác quan. Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết <br />
cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học.<br />
<br />
5<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Làm quen với chữ cái không phải là môn học độc lập riêng mà là một <br />
phần, một bộ phận của phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi trong chương trình <br />
chăm sóc giáo dục . Vì vậy nó có ý nghĩa trực tiếp trong việc phát triển ngôn <br />
ngữ cho trẻ, giúp trẻ rèn luyện kỹ năng nghe , nói và giúp trẻ phân biệt được <br />
các âm khó thông qua chữ cái . Cũng qua môn học này rèn luyện cho trẻ các <br />
thao tác trí tuệ và rèn luyện cho trẻ tinh thần thích hoạt động trí óc qua đó <br />
hình thành tính ham hiểu biết, thích khám phá những điều mới lạ trong quá <br />
trình làm quen chữ cái. Qua giờ học hình thành và rèn luyện cho trẻ khả năng <br />
tập chung chú ý có chủ định và sự hình thành nỗ lực chú ý để giải quyết <br />
nhiệm vụ năm học, tập lắng nghe sự chỉ dẫn của cô giáo. <br />
Mặt khác, môn Làm quen chữ cái còn giúp trẻ nhận biết thế giới xung <br />
quanh, giúp trẻ giao tiếp với mọi người. Có thể nói môn Làm quen chữ cái là <br />
tiền đề vững chắc giúp trẻ tự tin bước vào trường phổ thông. Đối với trẻ lớp <br />
mẫu giáo lớn 56 tuổi thì rất thích đọc truyện nhưng đa số các bé thì chỉ thích <br />
xem hình hơn là đọc chữ. Làm thế nào để giúp trẻ hứng thú trong việc đọc, <br />
tích cực luyện phát âm, vận dụng sự hiểu biết và khả năng của trẻ vào hoạt <br />
động hằng ngày. <br />
Điều này làm tôi suy nghĩ cố gắng tìm tòi mọi biện pháp như soạn giáo <br />
án điện tử, sáng tác trò chơi, sưu tầm trò chơi vận dụng vào các hoạt động <br />
Làm quen chữ cái, chuẩn bị môi trường chữ mới lạ, đẹp mắt nhằm kích thích <br />
trẻ tự nguyện tham gia vào hoạt động Làm quen chữ cái một cách tích cực, <br />
nhẹ nhàng thoải mái. <br />
2. Cơ sở lý luận<br />
Để chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo học tiếng mẹ đẻ ở lớp 1 thì việc cho trẻ <br />
làm quen dần với chữ cái là hết sức cần thiết. Nội dung này chỉ có trong <br />
chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 56 tuổi. Tuy nhiên việc trẻ hứng thú, <br />
ham thích say mê với chữ cái như thế nào còn phụ thuộc vào hoàn cảnh sống, <br />
điều kiện gia đình, giáo dục của người lớn xung quanh. <br />
<br />
6<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Vì vậy vấn đề đặt ra là cần tổ chức tốt các hoạt động ở trường lớp <br />
mẫu giáo mà trong đó hoạt động làm quen với chữ cái cũng rất là quan trọng, <br />
giúp trẻ ghi nhớ tốt các chữ cái là nền tảng vững chắc cho trẻ khi vào lớp 1. <br />
Việc tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với các chữ cái ngộ nghĩnh mà trẻ <br />
chưa từng được tiếp cận, đó cũng là một vấn đề được đề cập đến để giúp <br />
trẻ nhận biết được dễ dàng hơn trong việc ghi nhớ mặt chữ, để cho trẻ có <br />
một kiến thức vững vàng về chữ cái, để khi bước vào ngưỡng cửa của <br />
trường tiểu học, khi được tiếp xúc với các chữ cái thì trẻ không phải ngạc <br />
nhiên mà lại thích thú hơn khi được tiếp xúc.<br />
Trong quá trình trực tiếp giảng dạy, tôi thấy trẻ chưa hứng thú tham gia <br />
hoạt động, nhiều trẻ chưa nhớ chữ cái, còn nhầm lẫn chữ nọ sang chữ kia. <br />
Khi phát âm nhiều trẻ còn phát âm nhỏ, ngọng, chưa chính xác. Từ thực tế đó <br />
tôi đã mạnh dạn đi tìm kiếm những biện pháp hữu hiệu để giúp nâng cao chất <br />
lượng trẻ 56 tuổi làm quen với chữ cái.<br />
3. Thực trạng<br />
3.1. Thuận lợi <br />
Trường có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục <br />
vụ môn làm quen chữ cái.<br />
Ban giám hiệu luôn sát sao chỉ đạo giáo viên về chuyên môn, thường <br />
xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất luộng giảng dạy.<br />
Bản thân được thường xuyên tham dự những buổi thao giảng, dự giờ, <br />
thi giáo viên giỏi do trường, phòng giáo dục tổ chức.<br />
Được sự phối hợp giúp đỡ của đồng nghiệp trong việc rèn trẻ cũng <br />
như đóng góp cho lớp nhiều nguyên vật liệu làm đồ dùng dạy học,thiết kế <br />
bài dạy trên máy tính phục vụ cho môn làm quen chữ cái.<br />
Đa số trẻ đã được qua lớp mẫu giáo nhỡ nên việc rèn nề nếp học tập <br />
cũng gặp thuận lợi, có khả năng tiếp thu kiến thức do cô truyền đạt.<br />
<br />
<br />
<br />
7<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Từ những thực trạng trên tôi nghĩ rằng việc tổ chức cho trẻ hoạt động <br />
làm quen với các chữ cái thông qua các giờ học, hoạt động là một việc khó, <br />
nhưng nếu tìm ra những biện pháp thực hiện đúng đắn thì sẽ tháo gỡ được <br />
những khó khăn hiện nay. Và tôi đã nghiên cứu tìm tòi về phương pháp đổi <br />
mới và làm sao để trẻ có thể làm quen tiếp cận và ghi nhớ các chữ cái một <br />
cách dễ dàng và tôi đã tìm ra một số biện pháp để thực hiện.<br />
3.2. Khó khăn<br />
Bản thân còn trẻ kinh nghiệm nghề nghiệp còn hạn chế.<br />
Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều. Số trẻ nam nhiều gấp <br />
2 lần số trẻ nữ. Nhiều cháu chưa mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, trẻ còn nói <br />
nhỏ, nói ngọng.<br />
Môi trường học tập của trẻ chưa đảm bảo yêu cầu của trương trình<br />
Phương tiện để dạy học còn sơ sài chưa thu hút trẻ vào hoạt động<br />
Đa số phụ huynh đều làm nghề mộc, buôn bán nhỏ, ít có thời gian <br />
quan tâm đến trẻ.<br />
Người dân địa phương nói ngọng nhiều do vậy trẻ trong lớp nói <br />
ngọng.<br />
Vào đầu năm học tôi thấy hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái còn <br />
khô cứng, trẻ thụ động trong hoạt động, phát âm còn nhỏ và chưa chính xác, <br />
vẫn còn nhầm lẫn các chữ cái…Vì vậy tôi nghĩ muốn giúp trẻ học tôt chữ cái <br />
thì các giờ học phải gây được hứng thú cho trẻ . Do vậy tôi đã tiến hành khảo <br />
sát trên 30 trẻ lớp tôi và kết quả như sau:<br />
Mức độ đạt được<br />
Số trẻ <br />
Stt Khả năng Trung <br />
KS Tốt Khá<br />
bình<br />
1 Trẻ nhận biết và phát âm đúng. 30 5 12 13<br />
Nhận ra chữ cái trong từ, câu trọn <br />
2 30 4 10 16<br />
vẹn.<br />
<br />
<br />
8<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia <br />
3 30 8 12 10<br />
hoạt động làm quen chữ cái.<br />
Biết cách cầm sách, mở sách ra <br />
4 30 12 10 8<br />
xem và quy trình đọc.<br />
<br />
=> Kết quả trên cho thấy số trẻ có khả nhận biết phát âm và nhận ra <br />
chữ cái trong từ, câu trọn vẹn tốt là gần 4,5 trẻ chỉ chiếm 15 %, khá là 11 trẻ <br />
chiếm 36,7% và trung bình là gần 15 trẻ chiếm 48.3% Với kết quả như trên ta <br />
thấy :Đa số trẻ đã nhận ra chữ cái, biết phát âm chữ cái, tuy nhiên nhiều trẻ <br />
còn chưa phát âm chuẩn, còn bị ngọng một số chữ cái khó.<br />
Ngoài ra, qua quá trình quan sát, trò chuyện với trẻ tôi nhận thấy:<br />
Về kỹ năng: Một số trẻ đã có kỹ năng cầm sách, mở sách ra xem tuy <br />
nhiên trẻ vẫn chưa có kĩ năng cầm đọc, nhiều trẻ chưa biết cách chỉ từ trên <br />
xuống dưới, từ trái qua phải.<br />
Thái độ: Đa số trẻ hứng thú tham gia các hoạt động làm quen chữ cái. <br />
Từ kết quả trên, tôi băn khoăn, suy nghĩ cần phải làm thế nào để giúp <br />
trẻ phát triển ngô ngữ, diễn đạt và phát âm chính xác tiếng mẹ đẻ. Bằng kiến <br />
thức đã học và kinh nghiệm giảng dạy tôi đã đề ra một số biện pháp để giúp <br />
trẻ phat triển ngôn ngữ thông qua hoạt động làm quen chữ cái. Cụ thể như <br />
sau:<br />
4. Các giải pháp,biện pháp thực hiện<br />
4.1. Tạo môi trường làm quen chữ cái<br />
Môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Đặc biệt với trẻ <br />
mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. <br />
Để trẻ được làm quen với chữ cái ở mọi góc trong và ngoài lớp,tôi luôn cố <br />
gắng tạo môi trường thật đẹp để cuốn hút trẻ .Ở lớp tôi trang trí các góc chơi <br />
bằng chính các sản phẩm của cô và trẻ.Ở góc bé làm quen chữ cái tôi dùng <br />
nhám dính để trẻ có thể thay thế những chữ cái khác nhau theo đúng chủ đề, <br />
theo thứ tự : Chữ cái bé đã học chữ cái bé đang học chữ cái bé sắp học. <br />
<br />
9<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Từ đó có vừa có sự liên kết giữa các chủ đề, vừa giúp trẻ được ôn lại <br />
chữ cái thường xuyên, mọi lúc mọi nơi.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Không những ở góc “Bé vui học chữ cái” mà xung quanh lớp, tôi đều <br />
viết tiếng và từ tương ứng, như hộp đựng hoá lá, rổ đựng hình... Treo xung <br />
quanh lớp một số cụm từ như bảng thời tiết, tên của trẻ, tất cả những cái đó <br />
đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. <br />
Hoặc có những bức vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như <br />
thế trẻ được sử dụng ngay trên hoạt động làm quen chữ cái trẻ học đến nhóm <br />
chữ cái gì tôi cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tôi đặt <br />
giá để đựng đồ dùng phục vụ môn chữ cái đồ dùng của cô và trẻ như bút <br />
chì,bút màu, vở tập tô ... ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như <br />
mũ đội có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép <br />
chữ, lô tô . Kết quả các biện pháp này theo đánh giá đạt 90%.<br />
4.2. Biện pháp gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ cái"<br />
Như chúng ta đã biết, trẻ em là một thực thể tự nhiên, giáo dục bắt đầu <br />
từ đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó <br />
trước tiên tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập <br />
trung chú ý chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp, mới lạ có hấp dẫn cao, <br />
<br />
<br />
10<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
nên việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính <br />
chất cứng nhắc và khô khan có phần "kỷ luật". Nếu như cô giáo cứ ép buộc <br />
trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy <br />
không có sáng tạo, dập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương <br />
pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp <br />
thu bài hạn chế. Và tôi đã tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó <br />
là: Trước hết là chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần <br />
thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng, tư duy gắn <br />
liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh, một câu chuyện <br />
hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ ....<br />
Chính vì thế, khi dạy một tiết "Làm quen chữ cái" tôi cho rằng: Đồ <br />
dùng trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm đặc biệt phải bảo đảm an <br />
toàn.<br />
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ G, Y (chủ điểm phương tiện giao thông).<br />
Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi cho cả lớp đọc <br />
thơ <br />
"Cô dạy con". <br />
"Mẹ, Mẹ ơi cô dạy<br />
Bài phương tiện giao thông <br />
Máy bay bay đường không <br />
Ôtô chạy đường bộ<br />
Tàu thuyền ca nô đó<br />
Là đường thuỷ mẹ ơi .... <br />
Qua đó, trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về phương tiện giao thông và đặc <br />
biệt là được đọc và làm quen từng chữ cái, tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về <br />
nhà ga, hỏi bức tranh này vẽ về cái gì ? (Nhà ga). Trong nhà ga có những dòng <br />
người qua lại đón khách, trả khách .... Qua bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng <br />
thêm tính tò mò hấp dẫn. Sau đó cô giới thiệu dưới bức tranh có từ "Nhà ga" <br />
<br />
11<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
bạn nào hãy lên chỉ những chữ cái đã được học và cô cho trẻ làm quen với <br />
chữ "G".<br />
Tiếp đến chữ "Y" cô hỏi trẻ: Ngoài tầu hoả ra thì còn có phương tiện <br />
giao thông gì nữa ? Trả lời: "Máy bay .... ". Cô và trẻ cùng đàm thoại về máy <br />
bay dùng để làm gì ? Bay ở đâu ? Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát, <br />
đàm thoại và hỏi: Ai có thể lên rút cho cô 2 chữ cái giống nhau trong từ "Máy <br />
bay" và trẻ lên rút chữ "Y".<br />
Hoặc là để chuẩn bị cho trò chơi ở tiết 2 lúc ngoài trời tôi cùng trẻ trò <br />
chuyện về trò chơi "Các phương tiện giao thông vào bến". Tôi huy động trẻ <br />
sưu tầm bìa catton, tranh ảnh, hoạ báo về các phương tiện như: Máy bay, <br />
đoàn tàu, ôtô, thuyền buồm.... Hướng dẫn trẻ cắt sát mép các hình ảnh đó. <br />
Khi vào trò chơi cô giới thiệu các bến và phương tiện giao thông nào thì phải <br />
vào bến được làm quen tìm tòi cắt dán sẽ tạo cho sự khéo léo của đôi tay và <br />
thuận lợi trong việc viết chữ, dán các chữ cái lên các phương tiện giao thông, <br />
trẻ hứng thú hơn với chính đồ dùng mình làm ra.<br />
Ví dụ khác: <br />
Với chủ điểm mà mùa xuân với tiết học "Làm quen chữ cái" L, M, N. <br />
Tôi cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt. Những vật liệu đó đều <br />
phải chứa các chữ cái L, M, N như: Lá na, hạt mơ .... Cô cùng trẻ phết hồ dán <br />
tên các loại lá, loại quả, hạt...rồi gắn và rổ đựng. Với cách làm đồ dùng, đồ <br />
chơi như vậy tôi thấy có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu <br />
tư của nhà trường cũng như giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái <br />
được lớn nhất ở đây là trẻ có hứng thú khi tham gia làm đồ dùng cho tiết học, <br />
trẻ sôi nổi hơn vì mình có phần trong đó. Một số sáng kiến của tôi trong việc <br />
làm đồ dùng cho trẻ là không bao giờ theo khuôn mẫu và tôi thường thay đổi, <br />
sáng tạo về cả hình dạng, màu sắc, kích thước thực tế của nó.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Kết quả từ việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập, tôi thấy <br />
trẻ hứng thú hơn vào tiết học, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi với <br />
trẻ hơn.<br />
4.3. Biện pháp tổ chức trên tiết học<br />
Hình thức cho trẻ làm quen với chữ cái thông qua hoạt động học tập là <br />
hình thức cơ bản và chủ yếu, vì nó thực hiện được mục đích yêu cầu của văn <br />
học. Kiến thức mà trẻ thu nhận được có hệ thống lôgíc.<br />
Để tiết học đi vào tâm hồn trẻ một cách sống động, không khô khan, <br />
cứng nhắc thì điều điều đầu tiên là cô giáo thực sự phải có một tài nghệ dẫn <br />
dắt. Hoạt động học làm quen với chữ cái đưa thế giới chữ cái đến với trẻ <br />
bằng nhiều phương pháp, hình thức khác nhau. Các phương pháp, hình thức <br />
đó gắn liền với nhau một cách chặt chẽ. Mỗi phương pháp, hình thức đều có <br />
ưu thế và hạn chế nhất định. Vì vậy khi dạy trẻ làm quen với chữ cái cô giáo <br />
cần lựa chọn các phương pháp, hình thức phù hợp với yêu cầu của từng tiết <br />
dạy, để thu hút sự tập trung chú ý tạo hứng thú của trẻ trong tiết học, giúp <br />
cho giờ học đạt hiệu quả cao. <br />
Muốn vậy cô giáo phải: Lấy trẻ làm trung tâm.<br />
Phát huy tính tích cực của trẻ.<br />
Dạy trẻ theo hướng lồng ghép tích hợp.<br />
Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ "Làm quen chữ cái" là <br />
các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, tuyệt đối tránh <br />
hình thức, dập khuôn, luôn sáng tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết <br />
dạy "Làm quen chữ cái" tôi phải chuẩn bị đồ dùng, soạn bài và nghiên cứu kỹ <br />
bài soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc <br />
động tĩnh phù hợp với chủ đề.<br />
Ngoài ra, để tạo hứng thú thì cô phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ <br />
diễn đạt ngắn gọn để hấp dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi vào bài tôi thường <br />
<br />
<br />
<br />
13<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
kể chuyện (dựa trên chủ đề) hoặc sáng tác thơ, vè hay những trò chơi luôn <br />
cuốn hút trẻ vào thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu tránh gò bó. <br />
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với chữ cái UƯ tôi cho trẻ được vừa chơi <br />
vừa học dưới nhiều hình thức khác nhau: được đọc câu trọn vẹn tìm chữ cái <br />
chưa học đọc thẻ chữ cái chơi trò chơi ghép đôi...<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình ảnh: Giờ học làm quen chữ cái<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ B, D, Đ chủ điểm "Mùa xuân" tôi giới <br />
thiệu: Hôm nay chúng mình tổ chức hội hoa xuân, các loài hoa về dự hội rất <br />
là đông đủ. Nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì ? (Trẻ đi và hát <br />
bài "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
14<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
bướm.... lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem tranh hoa bướm và trẻ làm <br />
quen với chữ D). <br />
4.4. Biện pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi<br />
Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho <br />
trẻ dựa trên hình thức nói theo cô, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. <br />
Do đó có nhiều lỗi phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy cô giáo cần xây <br />
dựng các trò chơi luyện phát âm đúng các âm phù hợp. <br />
Ví dụ: Các trò chơi "Bắt chước tiếng kêu của các con vật" để rèn luyện <br />
phát âm cho trẻ như: Gà con kêu "chiếp chiếp", ếch kêu " ộp ộp", vịt con kêu <br />
"vít vít"... để trẻ phát âm theo cô một cách tự nhiên và cô không cần phải giải <br />
quyến cho trẽ cách khép môi, bật hơi. <br />
Hay với chủ điểm "Trường mầm non" với nhóm chữ cái O, Ô, Ơ vào <br />
bài tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện "Vịt con trong ngày khai trường" sau đó hỏi <br />
trẻ, ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì ? Trẻ nói <br />
bảng con, vở, hộp màu .... tôi cho trẻ làm quen chữ O qua từ "bảng con" khi <br />
Vịt con viết trên bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì ? (Hộp <br />
màu) và cô cho trẻ làm quen chữ Ô trong từ "hộp màu" cô giáo Ngan ra bài tập <br />
về nhà vào đâu "Quyển vở". Cũng như ở phần trên tôi cho trẻ chơi trò chơi <br />
tạo dáng thành chữ cái. Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể nào ? Cô <br />
cho trẻ được tạo như cong ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu thì dùng hai <br />
cánh tay.... <br />
Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O, trẻ nói: Mắt, đầu.... <br />
Hai bạn có thể tạo thành chữ O không ? (trẻ cầm tay nhau giang rộng).<br />
Ai có thể tạo thành chữ Ô.<br />
Cô muốn cả lớp mình cùng tạo một chữ Ô thật lớn nào ? Trẻ cầm tay <br />
nhau đứng thành vòng trong rộng và trẻ trẻ là đấu Ô. <br />
Với chữ cái Ơ cô cũng cho thực hiện như thế.<br />
<br />
<br />
<br />
15<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Hoặc với trò chơi "Tìm đồ dùng học tập" trên các đồ dùng học tập có <br />
chứa các chữ cái con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn chữ cái khi có <br />
hiệu lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó. Ví dụ: Trẻ có <br />
chữ Ơ thì phải lấy thước kẻ, cô cho trẻ vừa đi vừa hát bài "Vịt con học chữ" <br />
sau đó cô kiểm tra số trẻ lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của từng <br />
đồ dùng đó.<br />
Trò chơi cũng không thể thiếu trong tiết học này tôi lựa chọn trò chơi <br />
cho phù hợp với bài hát "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù <br />
dung, hoa cánh bướm".... Lần lượt tôi đưa từng trang cho trẻ xem tranh hoa <br />
bướm và trẻ làm quen với chữ B. Hoa phù dung để trẻ được làm quen với <br />
chữ D và hoa đào được làm quen với chữ Đ. <br />
Tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ điểm có những trò chơi như: <br />
Tìm chữ cái trong câu đố.<br />
Đi chợ tết.<br />
Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái vừa học.<br />
* Cách hướng dẫn trò chơi: <br />
Cô giới thiệu mùa xuân đến các ông Đồ thường làm gì ? Các con có <br />
muốn viết chữ giống ông Đồ không ? Cô cho 8 trẻ đứng thành 2 hàng đợi cô <br />
chuẩn bị 2 câu đối có các chữ B, D, Đ khi nghe hiệu lệnh 2 đội lên gạch chân <br />
những chữ cái cô vừa nêu, thời gian quy định là một bài hát mùa xuân lúc nào <br />
hát xong và kết thúc trò chơi. Sau đó cô cho nhiều chữ cái và đúng với yêu <br />
cầu. Khi chuyển tiếp sang trò chơi thứ hai đó là trò chơi "Đi chợ tết" (Tất cả <br />
các trẻ đều được chơi). Trước ngày tết bố mẹ các con thường làm gì ? (Trẻ <br />
nghĩ ngay đến trang hoàng nhà cửa và đi sắm tết) cô chuẩn bị các gói có các <br />
loại hoa quả bánh kẹo ở trên, mỗi thứ đều gắn các chữ cái B, D, Đ. Cô phát <br />
cho trẻ mỗi cái giỏ nói nào chúng mình cùng đi chợ tết. Tổ 1 hãy mua những <br />
món hàng có chữ B, đó là những thứ gì ? Trẻ nói bánh quy, bánh chưng, bánh <br />
bèo .... tổ thứ 2 mua những món hàng có chữ cái D, đó là những thứ gì ? quả <br />
<br />
16<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
dừa, quả dứa.... tổ thứ 3 mua những món hàng chứa chữ cái Đ.... khi mua hàng <br />
xong trẻ phải nói được đó là loại gì ? và có chữ cái gì ? các tổ kiểm tra lẫn <br />
nhau và đọc to chữ cái. <br />
Đến trò chơi tìm tên các loại hoa có chữa chữ cái B, D, Đ "Mùa xuân <br />
đến cho chúng mình được đi chơi ở những đâu ?" (Được đi xem pháo hoa, đi <br />
công viên) trong công viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cô cho các con đọc <br />
bài "Rềnh rềnh ràng ràng" đến các loại hoa nào các con đoán hoa đó và giơ <br />
tranh lô tô đọc to chữ cái chúng mình vừa học.<br />
Ví dụ: Rềnh rềnh ràng ràng<br />
Tìm các loài hoa<br />
Hoa gì ngoài Bắc<br />
Cánh nhỏ màu hồng<br />
Cùng vui đón tết.<br />
Trẻ giơ lô tô hoa đào và nói hoa đào có chữ Đ. Cứ như thế cô đọc cho <br />
trẻ đoán chữ B, D sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau.<br />
* Ví dụ: “Trò chơi với những con chữ đáng yêu i, t, c, b, d, đ ”. <br />
+ Trò chơi đầu tiên “Tôi là ai”. Cô đọc tên chữ cái và giới thiệu cấu tạo <br />
chữ cái, và khi cô hô hãy chọn tôi đi tôi là ai thì trẻ phải chọn nhanh chữ cái và <br />
giơ lên <br />
+ Tiếp theo trò thứ 2: cô tổ chức cho trẻ chơi dưới dạng “ Tìm lá cho <br />
hoa tìm hoa cho lá”. Trẻ chơi dưới hình thức vừa đi vùa hát bài Hoa lá mùa <br />
xuân , khi cô yêu cầu tìm lá cho hoa tìm hoa cho lá thì trẻ phải chạy thật <br />
nhanh và chọn đúng theo yêu cầu của cô .<br />
+ Trò chơi thứ 3 : “Ai tinh mắt”:cô dùng các thủ thuật như câu đố và <br />
cho trẻ xem trình chiếu một số bông hoa có chứa chữ cái i, t, c, b, d, d. và cô <br />
đưa ra các đáp án cô yêu cầu trẻ chú ý lắng nghe và nhìn thật tinh rồi chọn <br />
đáp án đúng .<br />
<br />
<br />
<br />
17<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
+ Trò chơi cuối cùng “Thi xem bạn nào nhanh” , cô chia trẻ làm 2 đội và <br />
nhiệm vụ của trẻ là lên gạch chân các chữ cái thuộc nhóm i, t, c, b, d, đ.<br />
* Trò chơi : “Gạch chân chữ cái đã học”<br />
Chuẩn bị : Các hình ảnh và bài thơ ,từ dưới tranh.<br />
Cách chơi : Trong thời gian một bài hát đội nào gạch đúng chữ cái cô <br />
yêu cầu và gạch được nhiều chữ cái thì đội đó thắng cuộc .<br />
* Trò chơi “Chọn chữ theo yêu cầu”<br />
Cô phát âm, nói cấu tạo chữ hay cho chữ cái nào biến mất thì trẻ trọn <br />
chữ cái đó và phát âm.<br />
Với trò này có tác dụng luyện cho trẻ sự tinh nhanh, khả năng ghi nhớ <br />
và tư duy về cấu tạo chữ để nhặt chữ đúng và phát âm chuẩn.<br />
* Trò chơi “Côn trùng hái lá”<br />
Luật chơi: Trẻ hái đúng trong vòng 3 phút ,đội nào hái được nhiều <br />
chiếc lá có chữ cái là đội thắng cuộc. <br />
Cách chơi: Trẻ đóng vai một số côn trùng chạy đến cây dùng miệng <br />
hái những chiếc lá có chữ cái theo yêu cầu của cô mang về đổ vào rổ của đội <br />
mình, đội nào hái được nhiều hơn thì đội đó thắng cuộc.<br />
*Trò chơi : “ Vòng quay kỳ diệu”<br />
Cô gắn thẻ chữ vào vòng quay như hình minh hoạ, cho trẻ lên quay khi <br />
kim chỉ vào chữ nào trẻ phát âm chữ đó.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
18<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Hình ảnh: Trẻ hứng thú được học chữ cái qua trò chơi vòng quay kì diệu<br />
Việc tổ chức trò chơi làm quen với chữ cái phải theo một “chương <br />
trình” xuyên suốt ,cô giáo là người dẫn chương trình kết hợp khéo léo các trò <br />
chơi, có khoảng thời gian cho trẻ thư giãn bằng các trò chơi linh động xen <br />
kẽ ,để trẻ cảm thấy thoải mái, và tích cực tham gia.<br />
Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của <br />
bài học, tạo được sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu <br />
trí nhớ về cấu tạo chữ được làm quen.<br />
Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới, <br />
cách chơi mới ứng dụng với các hình thức khác nhau, thường xuyên thay đổi <br />
trò chơi để tạo sự mới lạ hứng thú với trẻ.<br />
Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần <br />
phải liên hệ thực tế hỏi trẻ chữ cái đó có giống cái gì hay con gì hay đồ vật gì <br />
? Để phát huy tính tích cực và tư duy của trẻ. Ví dụ: Chữ O giống quả trứng, <br />
quả cam, chữ Y giống cái nạng, chữ H giống cái ghế...<br />
4.5. Biện pháp lồng ghép tích hợp các môn học khác <br />
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích <br />
hợp các môn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ <br />
tích cực chủ động say mê trong tiết học.<br />
Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử <br />
nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải <br />
kết hợp nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào chi tiết học làm quen chữ cái và <br />
phù hợp với chủ điểm.<br />
* Tích hợp văn học <br />
Khi vào một tiết học làm quen chữ cái tôi thường tích hợp bộ môn văn <br />
học vì nó phù hợp với bộ môn chữ cái. Đây là một mà bộ môn mà Bộ giáo <br />
dục chọn làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu <br />
<br />
<br />
<br />
19<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
chuyện hay một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có <br />
chứa chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen. <br />
Ví dụ: Câu chuyện "Sự tích Hồ Gươm" cô kể cho trẻ nghe câu chuyện <br />
sau đó đưa tranh "Rùa vàng" ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay <br />
cô sẽ dạy các con chữ cái V và R.<br />
Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hò vè câu đố <br />
để gây hứng thú.<br />
Ví dụ: Câu đố chứa chữ Â :<br />
Chữ gì một nét còng tròn.<br />
Bên phải nét thẳng, trên đầu có ô.<br />
Hoặc chữ V: <br />
Quả gì tên gọi dịu êm<br />
Như dòng sữa mẹ nuôi em thuở nào (quả vú sữa).<br />
Thơ ca, hò, vè dễ nhớ, dễ đọc rất gây hứng thú cho trẻ như bài "Rềnh <br />
rềnh ràng ràng", "Vè con cua" hay một số bài thơ cô tự sáng tác.<br />
* Tích hợp môn âm nhạc <br />
Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ môn âm nhạc vào cũng <br />
không thể thiếu bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ môn làm quen với chữ cái <br />
tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp với từng chủ <br />
điểm. Ví dụ: Nhóm chữ O, Ô, Ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài "chữ O tròn"<br />
"Chữ O là chữ O tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng, chữ Ô là <br />
chữ Ô cô dạy chúng em biết được bài khác’’. Qua những bài hát đó tăng thêm <br />
sự chú ý ở trẻ.<br />
* Tích hợp môn khám phá khoa học<br />
Bộ môn này thường gặp ở mọi tiết và nhất là tiết chữ cái, muốn cho <br />
trẻ làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mô hình vật thật <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
20<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
có chứa các chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen mà những cái đó đều xuất <br />
phát từ môi trường xung quanh.<br />
Ví dụ: Khi dạy một tiết chữ cái H, K. <br />
Tôi cho trẻ tìm hiểu chữ H qua từ "Hoa hồng" trẻ được quan sát bông <br />
hoa, trẻ nói rõ cấu tạo, đặc điểm hương thơm, màu sắc của loại hoa.... làm <br />
như thế tăng thêm về các biểu tượng và sự hứng thú. Hoặc trò chơi thi gắn <br />
chữ cái. Tôi gắn các chữ cái vào hoa quả, hoa lá, hay các con vật hoặc <br />
phương tiện giao thông phù hợp chủ điểm, tăng thêm sự tích cực hoạt động <br />
trong trò chơi.<br />
* Tích hợp bộ môn tạo hình<br />
Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì môn tạo hình rất phù hợp với trạng <br />
thái tĩnh. Tôi cho trẻ màu khoảng trống có chứa các chữ cái gì đó theo yêu cầu <br />
của cô hoặc trẻ được cắt ra dán, xé dán các chữ cái.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
* Tích hợp bộ môn làm quen với toán<br />
Với trẻ học phải đi đôi với hành và khi kết hợp lồng ghép môn toán <br />
với tiết chữ cái tôi thường được đưa vào trò chơi như: “Thi đội nào nhanh” <br />
trẻ thi đua nhau gắn chứa đó đếm số lượng và cùng kiểm tra kết quả đội nào <br />
nhiều hơn, nhiều hơn là mấy . Cô cùng trẻ đọc chữ cái và đếm xem gạch <br />
được bao nhiêu chữ cái .<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
21<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
4.6. Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen với chữ cái<br />
Mục đích: Trẻ được làm quen và nhận biết, phát âm các chữ cái, được <br />
tham gia vào các trò chơi trên máy tính như sử dụng chuột bấm chuột di chuột <br />
để chọn chữ.Kết hợp với những âm thanh sống động kích thích trẻ tham gia <br />
vào hoạt động tốt nhất .Vì vậy khi tiếp cận với máy tính trẻ rất thích.Vì thế <br />
ngoài tiết dạy theo kiểu truyền thống tôi còn sử dụng máy tính để soạn giáo <br />
án điện tử đề dạy trẻ.Tuỳ từng bài tôi có thể sử dụng phần mềm giáo án <br />
điện tử đã có sẵn.Nhưng có bài tôi không thể dùng được phần mềm có sẵn tôi <br />
soạn giáo án điện tử bằng các cách như sau:<br />
+ Dùng máy chụp hình hoặc Scan hình ảnh từ ngoài vào dùng phần <br />
mềm Photoshop để cắt xén,chỉnh sửa.<br />
+ Tạo hiệu ứng cho các nhân vật cử động.<br />
+ Đi quay phim lấy những hình ảnh sống động đưa vào chương trình <br />
Powerpoint để trình chiếu.<br />
Ví dụ: Khi dạy trẻ tiết chữ cái hk trong chủ đề thực vật <br />
Tôi lựa chọn nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức sau đó kết <br />
hợp với phần mềm tin học đã được cài đặt sẵn trong máy cùng với khai thác <br />
tài liệu trên mạng Internet để lựa chọn hình ảnh, phông nền, kiểu chữ cho <br />
phù hợp với chủ đề và nội dung bài dạy<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
22<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Xây dựng bài giảng điện tử bằng cách tạo ra các sile trình chiếu và <br />
kết hợp với hình ảnh, hiệu ứng âm thanh phù hợp với từng sile chiếu hình.<br />
Cho trẻ xem hình ảnh, chơi trò chơi tìm hình ảnh qua ô chữ để trẻ <br />
được ôn chữ cái đã học. Sau khi mở hết ô chữ thì hình ảnh xuất hiện <br />
Trẻ nhận xét tranh sau đó đọc từ dưới tranh cùng cô. Trẻ được tri giác <br />
chữ cái mới bằng hiệu ứng cho chữ xuất hiện .<br />
Phần luyện tập: Trẻ được cô giáo hướng dẫn theo nhóm sử dụng máy <br />
tính qua trò chơi, ghép nét chữ, tạo ra chữ cái và tìm chữ còn thiếu trong từ <br />
dưới tranh. <br />
4.7. Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi<br />
Các hoạt động ngoài giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ <br />
làm quen với chữ cái. Việc làm quen với chữ cái ở đây nhằm thoả mãn nhu <br />
cầu giải trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt về kiến thức của các tiết học trên lớp, <br />
giúp trẻ hiểu sâu và nhớ lâu các chữ cái đã làm quen, biết cách phát âm đúng, <br />
không nói ngọng, không nói tiếng địa phương. Từ đó giúp trẻ trau dồi kiến <br />
thức chữ cái của mình.<br />
4.7.1. Thông qua giờ đón trả trẻ các hoạt động<br />
+ Giờ đón trẻ : <br />
<br />
<br />
23<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
Hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định.<br />
Khi trẻ đến lớp có thể cho trẻ tìm kí hiệu của mình gắn đúng vào <br />
bảng “Bé đến lớp, bé ở nhà” Hoặc cho trẻ gắn ký hiệu vào bảng thời tiết : Ví <br />
dụ : Mưa thì phải gắn chữ m,nắng thì phải gắn chữ n....Có thể cho trẻ luyện <br />
phát âm qua đọc thơ, đọc đồng dao như luyện phát âm chữ g cho trẻ đọc bài <br />
đồng dao “Gánh gánh gồng gồng”<br />
+Giờ hoạt động góc:<br />
Các góc chơi đều có môi trường chữ ,cô cho trẻ tự tìm hiểu như làm <br />
các bài tập gắn, tô và gài chữ theo mẫu. Như góc học tập trẻ gắn những chữ <br />
cái đã học và cùng phát âm. Bên cạnh đó tôi còn hướng trẻ vào chữ cái đang <br />
học bằng cách cho trẻ tự tìm các chữ cái rời xếp thành tên của mình sao cho <br />
tên của trẻ đó phải có chữ cái đang học. VD: đang học chữ i,t,c thì trẻ nào <br />
thấy tên của mình có một trong 3 chữ cái đó thì lên gắn vào.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình ảnh: Trẻ tìm chữ cái đã học gắn tên mình<br />
+ Giờ hoạt động ngoài trời : <br />
Cô cho trẻ xếp các hột, hạt, hòn sỏi thành các chữ đã học, hay dùng <br />
phấn viết lên sân những chữ đã học rồi cùng phát âm.<br />
+ Giờ ăn : Khi đến giờ ăn tôi giới thiệu các món ăn và giải thích các <br />
món ăn như món cá gồm có hai chữ cái ghép lại đó là chữ c và a và dấu sắc. <br />
Cho trẻ nhận bát ,thìa ký hiệu bằng các chữ cái.<br />
<br />
24<br />
“M ột s ố bi ện pháp nâng cao ch ất l ượ ng cho tr ẻ 56 tu ổi làm quen ch ữ cái”<br />
_k2a_<br />
+ Giờ ngủ: Trước khi ngủ cô có thể ngâm thơ ,kể chuyện cho trẻ nghe <br />
để trẻ có thể phát triển lời nói .<br />
+ Giờ hoạt động chiều:<br />
Cô cho trẻ tô chữ in mờ, chữ in chữ rỗng và tìm cắt chữ trong hoạ báo <br />
dán thành sách làm bộ s