SKKN: Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy Lịch sử lớp 5

Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU …………………………………………………….…..1 <br />              1. Lý do chọn đề  tài :……………………………………………....<br /> ….1 <br />           2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề <br /> tài:..........................................................1<br /> 3.   Đối   tượng   nghiên <br /> cứu.......................................................................2 <br /> 4.   Phạm   vi   nghiên <br /> cứu  :.......................................................................2<br /> 5.   Phương   pháp   nghiên <br /> cứu ..................................................................2<br /> II.  PHẦN NỘI DUNG..................................................................................4<br /> 1.   Cơ   sở   lí <br /> luận .....................................................................................4<br /> 2.   Thực <br /> trạng ........................................................................................4<br /> 2.1   Thuận   lợi,   khó <br /> khăn........................................................................4<br /> 2.2   Thành   công,   hạn <br /> chế.......................................................................4<br /> 2.3   Mặt   mạnh,   mặt <br /> yếu.........................................................................5<br /> 2.4 Nguyên nhân...................................................................................5<br /> 2.5   Phân   tích,   đánh   giá   các   vấn   đề   về   thực <br /> trạng..................................5<br /> 3.   Giải   pháp,   biện <br /> pháp.........................................................................6<br /> 3.1   Mục   tiêu   của   giải   pháp,   biện <br /> pháp..................................................6<br /> <br /> <br /> 1                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp ................. <br /> 7<br /> 3.3   Điều   kiện   để   thực   hiện   giải   pháp,   biện <br /> pháp.................................16<br />                     3.4   Mối   quan   hệ   giữa   các   giải   pháp,   biện <br /> pháp...................................16<br /> 3.5   Kết   quả   khảo   nghiệm,   giá   trị   khoa   học   của   vấn   đề   nghiên <br /> cứu ...16<br /> 4.   Kết <br /> quả ...........................................................................................17<br /> III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................18<br /> 1. Kết <br /> luận ..........................................................................................18<br />                     2.   Kiến  <br /> nghị  .......................................................................................18<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> <br /> Lịch sử  là môn học quan trọng đối với thế  hệ  trẻ. Học lịch sử  để <br /> biết được cội nguồn của dân tộc, biết được quá trình đấu tranh anh dũng  <br /> và lao động sáng tạo của ông cha, biết quý trọng những gì mình đang có,  <br /> biết  ơn những người làm ra nó và biết vận dụng vào cuộc sống hiện tại <br /> để  làm giàu thêm truyền thống dân tộc.  Ngày 1/2/1942, trên báo “Việt <br /> Nam Độc lập” phát hành tại chiến khu, Bác Hồ viết bài “Nên học sử  ta”,  <br /> bài báo mở đầu bằng hai câu thơ :<br />                                Dân ta phải biết sử ta<br />                   Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam.  <br /> <br /> <br /> 2                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> Dạy lịch sử  là bước đầu hình thành cho học sinh các kĩ năng quan  <br /> sát sự  vật, hiện tượng ; thu thập, tìm kiếm tư  liệu lịch sử  từ  các nguồn <br /> thông tin khác nhau, biết đặt câu hỏi trong quá trình học tập, trình bày kết <br /> quả  bằng lời nói, hình vẽ, sơ  đồ  …vận dụng các kiến thức đã học vào <br /> thực tiễn đời sống, góp phần bồi dưỡng học sinh thái độ và thói quen tìm  <br /> hiểu các kiến thức lịch sử dân tộc Việt Nam.<br /> <br /> Nhưng hiện nay, số  đông học sinh chưa thực sự chủ động tích cực <br /> trong giờ học lịch sử, các em xem lịch sử là môn phụ  nên không chịu khó <br /> học bài. Để  có chất lượng giảng dạy, Bộ  Giáo dục và Đào tạo đã ban <br /> hành "Danh mục thiết bị dạy học tối thiểu lớp 5" cho tất cả các môn học, <br /> riêng phân môn lịch sử, danh mục thiết bị dạy học tối thiểu mới chỉ đáp <br /> ứng được một phần nội dung. Do vậy giáo viên cần phải có biện pháp <br /> trong việc sử dụng đồ dùng dạy học, mặt khác phải tự làm thêm đồ dùng <br /> mới có thể đáp ứng được yêu cầu cung cấp thông tin sử liệu cho học sinh.  <br /> Qua thực tế giảng dạy, bản thân tôi băn khoăn suy nghĩ phải làm gì và làm <br /> thế nào để các em có hứng thú học tập nhất là đối với phân môn lịch sử. <br /> Tôi nhận thấy đồ  dùng dạy học có vai trò quan trọng trong việc phát huy <br /> tính tích cực học tập của học sinh, giúp các em nắm vững kiến thức lịch  <br /> sử. Qua đó, giúp cho mỗi học sinh hiểu và yêu thương, kính trọng, tôn <br /> vinh các anh hùng dân tộc ; yêu quý tôn trọng các chiến công hiển hách <br /> hào hùng của ông cha ta, từ  đó tăng thêm lòng yêu quê hương đất nước, <br /> tinh thần xây dựng và ý thức bảo vệ tổ quốc Việt Nam. Đó cũng chính là <br /> lý do tôi thực hiện đề tài : “Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp  <br /> 5”<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> <br /> Đề tài chỉ ra những biện pháp sử dụng tranh, ảnh, lược đồ, bản đồ,  <br /> video clip trong dạy lịch sử lớp 5 ; giúp giáo viên có thêm kinh nghiệm sử <br /> dụng đồ  dùng. Qua đó, giúp học sinh lĩnh hội được một số  sự  kiện và <br /> nhân vật tiêu biểu trong lịch sử  dựng nước và giữ  nước của dân tộc ; <br /> khơi dậy và bồi dưỡng tình yêu đất nước, hình thành thái độ  đúng đắn <br /> đối với bản thân, gia đình, cộng đồng.<br /> <br />             Việc giáo viên có kĩ năng sử  dụng tranh,  ảnh, lược đồ, bản đồ, <br /> video clip trong dạy lịch sử lớp 5 là góp phần thay đổi lối dạy học truyền <br /> thụ  một chiều sang phương pháp dạy học tích cực nhằm giúp học sinh  <br /> <br /> 3                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> phát huy tính tích cực, chủ  động, sáng tạo, rèn luyện khả  năng và thói <br /> quen tự học, tinh thần hợp tác, kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, <br /> tạo hứng thú trong học tập. Qua đây học sinh chủ  động khám phá, rèn <br /> luyện và xử lí thông tin, tự hình thành hiểu biết, năng lực, phẩm chất.<br /> <br /> Nâng cao kỹ năng thu thập thông tin, sử dụng nguồn t ư liệu có sẵn <br /> từ  sách giáo khoa và qua các phương tiện  truyền thông  khác, giúp giáo <br /> viên có được những kiến thức cơ bản, hình thức và cách thức hoạt động <br /> trong những điều kiện dạy học hiện nay về lịch sử Việt Nam nói chung <br /> và lịch sử địa phương nói riêng.<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Nghiên cứu mục tiêu và nội dung dạy học chương trình lịch sử lớp 5 <br /> theo chuẩn kiến thức kỹ năng.<br /> <br /> Nghiên cứu các hoạt động dạy học cần có sử dụng tranh ảnh, lược  <br /> đồ, bản đồ.<br /> <br /> Nghiên cứu trình độ  học sinh, điều kiện và hoàn cảnh cụ  thể  của  <br /> học sinh khối lớp 5, trương Tiêu hoc Krông Ana <br /> ̀ ̉ ̣<br /> <br /> 4. Phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> Nghiên cứu các dạng bài lịch sử (dạng bài về nhân vật lịch sử, dạng <br /> bài về  sự  kiện lịch sử) ; sưu tầm và nghiên cứu tranh  ảnh, bản đồ, lược  <br /> đồ, thông tin, tư liệu video từ nhiều nguồn ; tham khảo các sự kiện lịch sử <br /> liên quan đến nội dung bài dạy.<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Phương pháp phân tích.<br /> <br /> Phương pháp quan sát.<br /> <br /> Phương pháp trải nghiệm thực tế.<br /> <br /> Phương pháp thống kê.<br /> <br /> <br /> <br /> 4                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> II. PHẦN NỘI DUNG<br /> <br /> 1. Cơ sở lí luận<br /> <br /> 5                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> Những năm mới thay sách, việc thực hiện đổi mới phương pháp <br /> dạy học còn khó khăn. Giáo viên chưa có đầy đủ  tranh  ảnh, lược đồ, <br /> băng, đĩa hình để dạy học lịch sử. Hiện nay, để đẩy mạnh phong trào thi <br /> đua “Dạy tốt ­ Học tốt” trong nhà trường và chú trọng đến việc nâng cao  <br /> chất lượng dạy học, Phòng Giáo dục đã tổ chức các cuộc thi đồ dùng dạy <br /> học tự làm, thuyết trình đồ dùng dạy học sẵn có. Bộ Giáo dục và Đào tạo <br /> đã cung cấp tương đối đầy đủ đồ dùng dạy học, tổ chức nhiều chuyên đề <br /> về phương pháp dạy học, ban hành các văn bản giảm tải nội dung ( CV số <br /> 624/BGD ĐT­GDTH ngày 05/2/2009 về việc hướng dẫn thực hiện Chuẩn  <br /> Kiến thức ­ kĩ năng các môn học trong chương trình Tiểu học, Hướng dẫn <br /> điều chỉnh nội dung dạy học 5842 của Bộ Giáo dục) cho phù hợp với yêu <br /> cầu thực tiễn.<br /> <br /> 2. Thực trạng<br /> <br /> 2.1 Thuận lợi, khó khăn<br /> <br /> Thuận lợi : Những năm gần đây, các nguồn thông tin từ  sách báo, <br /> truyền hình, mạng Internet…khá phong phú. Tư  liệu, phim lịch sử, nhân <br /> chứng sống trên các chương trình ti vi đã giúp cho giáo viên tự  học hỏi  <br /> nâng cao tay nghề, mở mang thêm về kiến thức lịch sử để dạy học sinh.<br /> <br /> Năm 2015, Phòng Giáo dục Krông Ana đã đầu tư thiết kế bộ tư liệu  <br /> dạy học lịch sử  lớp Bốn, lớp Năm tham gia dự  thi cấp Tỉnh và đạt giải <br /> Nhất, đây là bộ đồ dùng chứa rất nhiều tư liệu chính xác về lịch sử nước  <br /> nhà, lịch sử địa phương nên nó đã góp phần hỗ trợ hiệu quả cho giáo viên  <br /> trong việc soạn giảng.  <br /> <br /> Khó khăn : Đồ dùng dạy học phục vụ cho môn lịch sử lớp 5 còn ít, <br /> một số giáo viên chưa đi sâu nghiên cứu tài liệu giảng dạy. Các hình thức  <br /> dạy học còn đơn điệu, giáo viên chỉ  dùng một phương pháp cũ là thuyết  <br /> trình sao cho học sinh chỉ nhớ tên nhân vật và sự kiện lịch sử. Vì vậy, học  <br /> sinh không hứng thú trong các giờ  lịch sử  và đặc biệt không hình dung  <br /> được sinh động về các sự kiện lịch sử đã diễn ra cách các em rất xa. <br /> <br /> 2.2 Thành công, hạn chế<br /> <br /> Thành công : hiện nay, một số tiết học Lịch sử Việt Nam nói chung,  <br /> Lịch sử  địa phương nói riêng được tiến hành một cách sinh động nhờ  có <br /> <br /> 6                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> sự  quan tâm đầu tư  cho soạn giảng, sử  dụng đồ  dùng dạy học, đổi mới <br /> hình thức tổ chức hoạt động cho học sinh trên lớp. <br /> <br /> Hạn chế : việc sử dụng đồ dùng dạy học chưa được thực hiện đều <br /> ở đại bộ phận giáo viên của các trường. Nhiều tiết dạy vẫn chưa tổ chức  <br /> được cho học sinh sưu tầm tư  liệu và chuẩn bị  bài chu đáo, chưa tạo <br /> được sự hứng thú cho học sinh tham gia học hỏi và tìm hiểu kĩ bài học.<br /> <br /> 2.3 Mặt mạnh, mặt yếu<br /> <br /> Cũng như mọi môn học khác, đổi mới phương pháp dạy học lịch sử <br /> là học sinh tự mình khám phá ra kiến thức, tự  hình thành các biểu tượng  <br /> lịch sử. Muốn vậy, học sinh phải được tiếp xúc với các tư  liệu lịch sử,  <br /> tranh  ảnh, bản đồ, câu chuyện lịch sử  được dưới dự  định hướng và kết  <br /> luận của giáo viên.<br /> <br /> Kiến thức lịch sử  ở lớp 5 không được trình bày theo một hệ  thống  <br /> chặt chẽ  mà chỉ  chọn ra những sự kiện, hiện tượng nhân vật lịch sử  tiêu <br /> biểu cho một giai đoạn lịch sử  nhất định. Chương trình lịch sử  mỗi tuần <br /> chỉ  dạy có một tiết, bài thì dài nên học sinh học mà không nhớ  chính xác <br /> các nhân vật, sự kiện lịch sử. <br /> <br /> 2.4 Nguyên nhân<br /> <br /> Đa số giáo viên chưa khai thác hết tác dụng của tranh, ảnh, lược đồ, <br /> bản đồ, video clip trong dạy học phân môn lịch sử  lớp 5, trong quá trình <br /> dạy còn thuyết trình nhiều ; chưa tự  giác làm thêm đồ  dùng hoặc chưa  <br /> biết cách sử dụng đồ dùng như thế nào cho hợp lý.<br /> <br /> 2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra <br /> <br /> Thực tế  cho thấy học sinh học phân môn lịch sử  thường tiếp thu <br /> một cách thụ  động do khoâng ít giáo viên chưa thực sự  chú trọng phát <br /> huy tính tích cực, chủ  động và sáng tạo của các em. Chính vì vậy, học  <br /> sinh không hứng thú trong các giờ  lịch sử  và đặc biệt không hình dung <br /> được sinh động về các sự kiện lịch sử đã diễn ra cách các em rất xa. Các  <br /> em hiểu biết rất mơ hồ về lịch sử, thậm chí còn nhầm lẫn giữa nhân vật  <br /> lịch sử nước nhà với nhân vật lịch sử trong phim ảnh, không hứng thú khi <br /> đến giờ  học lịch sử.  Khả  năng nắm bắt kiến thức, kĩ năng quan sát, trí <br /> tưởng tượng chưa cao. Thế  nhưng, các nhân vật, mốc lịch sử, sự  kiện  <br /> 7                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> lịch sử  lại nhiều nên các em chỉ  có thể  ghi nhớ  một cách máy móc ­ dễ <br /> nhớ nhưng lại mau quên. Kĩ năng đọc, kể, tường thuật của các em chậm, <br /> do đó  ảnh hưởng đến thời gian và tiến trình chung của môn học. Tinh  <br /> thần hợp tác học còn hạn chế, nhiều em chưa tự  tin, chưa mạnh dạn  <br /> trong học tập.<br /> <br /> Qua dự giờ và trao đổi với đồng nghiệp, tôi thấy vẫn có giáo viên <br /> chưa khai thác hết đồ  dùng dạy học trong dạy học phân môn lịch sử  lớp  <br /> 5. Trong quá trình dạy còn xem nhẹ  đồ  dùng dạy học hay nhiều lúc còn <br /> lãng quên việc này, chưa tự  giác làm thêm đồ  dùng dạy học hoặc chưa  <br /> biết cách sử dụng đồ dùng như thế nào cho hợp lý. Mặc dù nhà trường đã <br /> trang bị, nâng cấp phòng máy, nối mạng Internet, mua thêm các trang thiết <br /> bị  dạy học để  thay thế  cho các thiết bị  đã bị  hỏng hoặc không sử  dụng <br /> được nhưng khi hỏi đến vấn đề  này, đa số  giáo viên còn cho là khó sử <br /> dụng, hay không biết tự  làm đồ  dùng theo hướng như  thế  nào, sử  dụng  <br /> đồ dùng trong dạy học phân môn lịch sử thì sử dụng ra sao ?   Một số giáo <br /> viên còn ngại khó trong việc sử dụng thiết bị vào dạy­ học. Các hình thức <br /> dạy học còn đơn điệu, khô cứng. Bản thân giáo viên có phần xem nhẹ <br /> phân môn này so với Toán và Tiếng Việt, <br /> <br /> Phim  ảnh, sách truyện về  lịch sử  của ta chưa phong phú, sức hấp <br /> dẫn chưa cao. Nhiều thể loại chưa phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi, các em  <br /> bị ảnh hưởng nhiều bởi phim truyện nước ngoài,….<br /> <br /> Giáo viên chưa biết cách hướng dẫn cho các em thực hành trên bản  <br /> đồ, lược đồ  và tranh  ảnh, hình  ảnh, hoặc sử  dụng các phương tiện dạy  <br /> học chưa đúng lúc, đúng chỗ. Việc sưu tầm tài liệu về  những sự  kiện, <br /> nhân vật lịch sử của địa phương có liên quan đến tiết dạy còn hạn chế. <br /> <br /> Nội dung mỗi bài học lịch sử  thường đề  cập tới một sự  kiện hay <br /> môt nhân vật tiêu biểu của một giai đoạn nên việc giới thiệu bài học <br /> cũng hết sức quan trọng vì nó là một sự  chuyển tiếp giữa các sự  kiện  <br /> hoặc nhân vật có liên quan. Tuy nhiên vẫn còn một số giáo viên chưa đầu <br /> tư  nghiên cứu các kiến thức liên quan đến bài giảng, chưa biết sử  dụng  <br /> những tư  liệu lịch sử  để  giới thiệu dẫn dắt lôi cuốn học sinh một cách  <br /> hấp dẫn vào bài mới. Khai thác nội dung khiến thức giáo viên cũng chưa  <br /> làm nổi bật được khi nào bắt đầu, khi nào cao trào đỉnh điểm, khi nào kết <br /> thúc…<br /> <br /> 8                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> 3. Giải pháp, biện pháp<br /> <br /> 3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Giải pháp, biện pháp được nêu trong đề  tài nhằm giúp giáo viên <br /> nhận thấy trong dạy học lịch sử, đồ  dùng dạy học góp phần quan trọng  <br /> tạo biểu tượng cho học sinh cụ  thể  hóa các sự  kiện   lịch sử. Hình  ảnh <br /> được giữ lại đặc biệt vững chắc trong trí nhớ chúng ta là hình ảnh chúng <br /> ta thu nhận được bằng trực quan. Cùng với việc góp phần tạo biểu tượng  <br /> và hình thành khái niệm lịch sử, đồ dùng dạy học còn phát triển khả năng <br /> quan sát, trí tưởng tượng, tư  duy và ngôn ngữ  của học sinh. Sử  dụng có <br /> hiệu quả  đồ  dùng dạy học giúp học sinh nhớ  kỹ, hiểu sâu những hình <br /> ảnh, những kiến thức lịch sử. <br /> <br /> 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Phần lịch sử  lớp 5 có 29 bài học, mỗi bài phản ánh một sự  kiện,  <br /> hiện tượng hay nhân vật lịch sử  tiêu biểu của một trong 4 giai đoạn lịch <br /> sử :<br /> <br /> ­ Giai đoạn 1 : Hơn tám mươi năm chống thực dân Pháp xâm lược  <br /> và đô hộ (1858­1945)<br /> <br /> ­ Giai đoạn 2 : Bảo vệ chính quyền non trẻ, trường kì kháng chiến <br /> chống thực dân Pháp (1945­1954)<br /> <br /> ­ Giai đoạn 3 : Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh <br /> thống nhất đất nước (1954­1975)<br /> <br /> ­ Giai đoạn 4 : Xây dựng chủ  nghĩa xã hội trong cả  nước (từ 1975  <br /> đến nay)<br /> <br /> Theo hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy học 5842 của Bộ  Giáo <br /> dục, một số  bài lịch sử  lớp 5  đã giảm đi một số  yêu cầu khó (tường <br /> thuật), chỉ yêu cầu học sinh kể một số sự kiện. <br /> <br />           *Chuẩn bị đồ dùng dạy học cho từng dạng bài<br /> <br /> Với dạng bài dạy về nhân vật lịch sử<br /> <br /> <br /> 9                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> Trước khi dạy một bài về nhân vật lịch sử nào đó, tôi cung cấp cho <br /> học sinh biết được những nét sơ  lược về  bối cảnh lịch sử  (không gian, <br /> thời gian) mà nhân vật hoạt động. Tôi yêu cầu học sinh sưu tầm tranh ảnh  <br /> hoặc tư liệu về cuộc sống và sự nghiệp của nhân vật lịch sử, kết hợp với  <br /> đọc trước sách giáo khoa  ở  nhà để  nắm được nội dung của bài mới về <br /> cuộc sống và sự nghiệp của họ.<br /> <br /> Những bài học lịch sử trong đó các nhân vật có những lời đối thoại <br /> thể hiện phẩm chất cao quí của nhân vật, tôi luyện cho học sinh tự đóng  <br /> vai để diễn lại. Học sinh tự trình bày trên cơ sở hiểu biết đã có của mình <br /> về nhân vật lịch sử đó.<br /> <br /> Với dạng bài dạy về sự kiện lịch sử <br /> <br /> Việc sưu tầm tranh ảnh tư liệu là rất quan trọng để các em dễ hình  <br /> dung, dễ nhớ các sự kiện, vì vậy học sinh phải sưu tầm tranh  ảnh  ở nhà, <br /> đọc trước sách giáo khoa kết hợp với những tư liệu sưu tầm được hoặc <br /> do giáo viên cung cấp để nắm vững được nội dung bài<br /> <br /> * Sử dụng đồ dùng<br /> <br />            a) Sử dụng tranh, ảnh<br /> <br />            Sử dụng tranh  ảnh trong dạy học phân môn lịch sử lớp 5 để cung  <br /> cấp thông tin hoặc minh họa những vấn đề  lịch sử. Sử dụng tranh không <br /> chỉ  minh họa cho bài học mà phải hướng dẫn học sinh quan sát để  rút ra <br /> những chi tiết có liên quan đến nội dung sự  kiện. Khi sử  dụng các loại  <br /> tranh, ảnh chân dung, tôi không chú ý nhiều đến việc đặt câu hỏi cho học <br /> sinh nhận xét, miêu tả  về  hình dáng bên ngoài của nhân vật, mà phải  <br /> hướng dẫn học sinh phân tích nội tâm, tài đức, quan điểm, vai trò thể hiện <br /> ở hành động của nhân vật.<br /> <br />       * Ví dụ cụ thể :<br /> <br />            Khi dạy bài “Bình Tây Đại nguyên  <br /> soái ­ Trương Định”, để  khai thác và sử <br /> dụng hiệu quả các bức tranh , tôi thực hiện <br /> như sau :<br /> <br /> <br /> 10                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br />            ­ Hoạt động 1 : Tôi giới thiệu tranh chân dung Trương Định và hỏi :  <br /> “Em biết gì về Trương Định?” (Trương Định hay Trương Công Định, sinh <br /> năm Canh Thìn 1820 tại  Qu ả  , mất năm1864, là một lãnh tụ  nghĩa <br />    ng Ngãi<br />  <br /> quân chống Pháp giai đoạn 1859­1864).<br /> <br /> ­ Hoạt động 2 : Tôi nêu câu hỏi : Nghĩa quân và dân chúng đã làm gì trước  <br /> băn khoăn đó của Trương Định? (Nghĩa quân và dân chúng đã suy tôn <br /> Trương Định là “Bình Tây Đại nguyên soái”. Điều đó đã cổ vũ, động viên  <br /> ông quyết tâm đánh giặc). Trương Định đã làm gì để  đáp lại lòng tin yêu  <br /> của nhân dân? (Trương Định đã dứt khoát phản đối mệnh lệnh của triều <br /> đình   và   quyết   tâm   đánh   giặc). <br /> Tôi giúp các em hiểu rõ nội dung kiến <br /> thức phản ánh trong bức tranh đó là : <br /> bức tranh miêu tả quang cảnh Trương <br /> Định   nhận   phong   soái,   nó   vừa   thể <br /> hiện sự trang nghiêm, vừa thể hiện sự <br /> tôn kính và đồng lòng hưởng ứng cuộc <br /> khởi nghĩa do Trương Định lãnh đạo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                                                           Trương Định nhận phong soái<br /> <br /> Khi sử dụng các loại tranh, ảnh chân dung, cần phải chú ý đến mục <br /> đích giáo dục và phát triển. Giáo viên không nên quá chủ  quan đến việc  <br /> đặt câu hỏi cho học sinh nhận xét, miêu tả  về  hình dáng bên ngoài của <br /> nhân vật, mà phải hướng dẫn học sinh phân tích nội tâm, tài đức, quan  <br /> điểm, vai trò thể hiện ở hành động của nhân vật.<br /> <br />         Ở hoạt động củng cố bài, tôi cho các em xem thêm tranh đền thờ ông <br /> :<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> Đền thờ Trương Định<br /> <br />  Ví dụ khi dạy bài : " Xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XIX ­ đầu thế  <br /> kỷ  XX". Mục tiêu của bài này là học sinh biết được nền kinh tế, xã hội  <br /> nước ta có nhiều biến đổi do chính sách khai thác thuộc địa của Pháp ; sự <br /> xuất hiện các ngành kinh tế mới đã tạo ra các tầng lớp giai cấp mới trong <br /> xã hội. <br /> <br /> Trong sách giáo khoa có cung cấp 3  ảnh tư  liệu :  Ga Hà Nội năm  <br /> 1900, nông dân Việt Nam trong thời Pháp thuộc, phố  Tràng Tiền năm  <br /> 1905. Khai thác thông tin từ 3 ảnh tư liệu trên chưa đáp ứng mục tiêu bài <br /> học nên tôi phải sưu tầm thêm  ảnh tư  liệu   mỏ  than Hòn Gai, mỏ  thiếc  <br /> Tĩnh Túc (Cao Bằng), các nhà máy xay xát, nhà máy dệt, đồn điền cao su,  <br /> đồn điền cà phê, chợ Đồng Xuân, các tuyến xe lửa…<br /> <br />  Hoạt động 1. Tôi yêu cầu học sinh nhận xét về sự biến đổi kinh tế <br /> Việt Nam so với trước đây chỉ  là <br /> kinh   tế   nông   nghiệp.   Học   sinh <br /> nhận ra vào lúc này thực dân Pháp <br /> chú   trọng   phát   triển   đến   công <br /> nghiệp   khai   khoáng,   công   nghiệp <br /> tiêu dùng, xây dựng đồn điền, xây <br /> dựng hệ  thống giao thông… chính <br /> vì vậy mà lần đầu tiên Việt Nam <br /> có đường ô tô, đường xe lửa. Đến <br /> đây tôi cho học sinh xem  ảnh chụp <br /> Ga Hà Nội năm 1900. <br />                                                                  Phía bên ngoài Ga Hà Nội (năm 1900)<br /> <br /> Hoạt động 2. Tôi yêu cầu học sinh quan sát  ảnh các tuyến xe lửa,  <br /> các nhà máy xay xát, nhà máy dệt kết hợp với tư liệu trong SGK để  xem <br /> thực dân Pháp thực hiện chính sách trên để  làm gì? học sinh dễ  tìm ra <br /> được mục tiêu của chính sách trên là : khai thác khoáng sản để  chở  về <br /> Pháp   hay   bán   cho   các   nước <br /> khác,   các   nhà   máy   được   xây <br /> dựng   để   sử   dụng   sức   lao <br /> động,   nhân   công   rẻ   mạt   của <br /> <br /> 12                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> nước ta nhằm sản xuất các mặt hàng thu lãi lớn hoặc phục vụ  sinh hoạt <br /> của người Pháp ở Việt Nam.<br /> <br /> Hoạt động 3. Tôi yêu cầu học sinh quan sát nhóm đôi nội dung ảnh : <br /> Mỏ than Hòn Gai, mỏ thiếc Tĩnh Túc, các đồn điền và trả lời câu hỏi : “Ai <br /> làm việc trong những cơ sở  công nghiệp này?”, học sinh sẽ  trả lời được  <br /> công nhân là người làm trong những cơ  sở  công nghiệp, họ  làm việc rất <br /> vất vả.      Thực dân Pháp bóc lột sức lao động của người dân. <br /> <br />           Tiếp theo, học sinh kết hợp với t ư li ệu  ở SGK để xem khi thực dân  <br /> Pháp xây dựng nhà máy, hầm mỏ, đồn điền thì ảnh hưởng đến đời sống <br /> của nông dân như thế nào? Học <br /> sinh dễ  dàng nhận ra nông dân <br /> sẽ   mất   ruộng   đất   dẫn   đến <br /> nghèo   đói   và   phải   đi   làm   thuê <br /> cho thực dân Pháp. Đến đây tôi <br /> yêu cầu học sinh quan sát hình 3 <br /> nông   dân   Việt   Nam   trong   thời  <br /> Pháp thuộc  và nêu nhận xét về <br /> thân phận vất vả, khổ  cực của <br /> người nông dân Việt Nam cuối <br /> thế kỷ XIX ­ đầu thế kỷ XX <br />                                                  Nông dân Việt Nam trong thời Pháp thuộc <br /> <br />          Quan sát ảnh tư liệu chợ  Đồng Xuân, Ga Hà Nội, phố Tràng Tiền, <br /> Những cửa hiệu trên phố  Hàng Đào  học sinh thấy thành thị  phát triển, <br /> buôn bán mở  mang thì xuất hiện tầng lớp viên chức, buôn bán nhỏ, chủ <br /> xưởng nhỏ ... <br />   <br /> <br />   Như vậy, qua việc xử lý <br /> thông tin từ hình ảnh mà các em <br /> đã thực hiện được mục tiêu bài <br /> học một cách hứng thú. Tùy <br /> theo cách kích cỡ khác nhau của <br /> từng loại tranh, ảnh mà tôi có <br /> <br /> <br /> 13                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> thể treo tường, đính lên bảng viết hoặc thiết kế trong bài trình chiếu <br /> PowerPoint để học sinh quan sát. <br />  Những cửa hiệu trên phố Hàng Đào     <br /> <br /> Các bước tiến hành khai thác nội dung tranh ảnh<br /> <br />         Bước 1 : Cho học sinh quan sát tranh ảnh để xác định một cách khái  <br /> quát nội dung tranh ảnh cần khai thác.<br /> <br />         Bước 2 : Nêu câu hỏi nêu vấn đề, tổ chức hướng dẫn học sinh tìm  <br /> hiểu nội dung tranh ảnh.<br /> <br />          Bước 3 : Học sinh trình bày kết quả tìm hiểu nội dung tranh ảnh sau  <br /> khi đã quan sát, kết kợp gợi ý của giáo viên và tìm hiểu nội dung trong bài <br /> học.<br /> <br />           Bước 4 : Giáo viên nhận xét, bổ  sung học sinh trả lời, hoàn thiện  <br /> nội dung tranh ảnh  ; giáo viên liên hệ, tích hợp giáo dục.<br /> <br />           b) Sử dụng lược đồ, bản đồ<br /> <br />     Lược đồ, bản đồ là một loại kênh hình chiếm số lượng rất lớn trong  <br /> SGK. Đây là một loại thông tin rất trực quan về  vị  trí các địa danh, về <br /> diễn biến của trận đánh, từ đó giúp cho học sinh nắm được kiến thức và <br /> tái tạo lại sự kiện lịch sử một cách rõ nét hơn.<br /> <br />       Lịch sử là những cái có thật diễn ra trong quá khứ, vì thế  việc sử <br /> dụng lược đồ, bản đồ  trong dạy học giúp học sinh nắm bắt được diễn  <br /> biến, kết quả, ý nghĩa của chiến dịch, giúp cho học sinh biết được chiến <br /> dịch đã diễn ra trong thời gian và không gian cụ thể như thế nào. Lược đồ <br /> thường được sử  dụng nhiều trong các bài  ở  lớp 5 như  : Thu Đông 1947, <br /> Chiến thắng Biên giới Thu Đông 1950, chiến thắng lịch sử  Điện Biên <br /> Phủ. <br /> <br />      Các bước tiến hành khai thác nội dung lược đồ bản đồ <br /> <br />           Bước 1 : Cho  học sinh quan sát lược đồ, trong đó chú ý quan sát cả <br /> nội dung, ranh giới và các kí hiệu. Hướng dẫn đọc bản chú giải, giáo viên <br /> kết hợp giải thích các kí hiệu.<br /> <br /> 14                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br />           Bước 2 : Giáo viên đặt câu hỏi nêu vấn đề  và gợi ý học sinh tìm <br /> hiểu nội dung lược đồ.<br /> <br />          Bước 3 : Học sinh trả lời câu hỏi bằng việc trình bày kết quả  tìm <br /> hiểu nội dung lược đồ.<br /> <br />          Bước 4 : Giáo viên nhận xét, bổ sung  học sinh trả lời và hoàn chỉnh <br /> nội dung lược đồ.<br /> <br />          Sử dụng bản đồ, lược đồ treo tường, giáo viên cần chú ý :<br /> <br />           ­ Xác định rõ mục đích sử dụng, khai thác lược đồ, bản đồ.<br /> <br />           ­ Giáo viên cần hiểu rõ những kiến thức lịch sử được thể hiện trên  <br /> lược đồ, bản đồ như : tên bản đồ, chú giải, ký hiệu, quy ước, màu sắc…<br /> <br />           ­ Xác định được thời điểm hợp lý để  tiến hành khai thác, sử  dụng <br /> lược đồ trong tiến trình bài dạy.<br /> <br />            ­   Giáo   viên   yêu   cầu   học   sinh   đọc   lược   đồ,   bản   đồ   hoặc   dùng <br /> phương phám đàm thoại để cùng học sinh khai thác kiến thức trên bản đồ, <br /> lược đồ.<br /> <br />      ­ Ngoài quy trình trên, để  đảm bảo tính nghiệp vụ  sư  phạm, khi <br /> hướng dẫn học sinh khai thác, sử  dụng, giáo viên không nên dùng tay mà <br /> phải dùng que chỉ, tư thế chếch nghiêng. Trước khi trình bày bao giờ cũng <br /> phải giới thiệu tên lược đồ. Ngôn ngữ, cử  chỉ  của giáo viên là hết sức <br /> quan trọng. Trong quá trình khai thác cần chú ý đến đối tượng học sinh và <br /> thời gian giờ giảng.<br /> <br /> Sử   dụng   lược   đồ,   bản   đồ <br /> nhằm   giúp   các   em   học   sinh   dễ <br /> hiểu, dễ nhớ các sự kiện hơn và có <br /> thể thuộc bài ngay trên lớp. <br /> <br />            Trong dạy lịch sử lớp 5, tôi <br /> đã   thiết   kế   đoạn   trình   chiếu <br /> PowerPoint  để  sử   dụng  bản   đồ <br /> động  về   diễn   biến   chiến   dịch. <br /> Hướng dẫn học sinh tìm hiểu được <br /> 15                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> diễn biến, kết quả, ý nghĩa của chiến dịch. Các mũi tên động có nhiều  <br /> màu sắc chỉ rõ hướng tiến công của quân ta và hướng rút chạy của quân  <br /> địch ; các cứ điểm hay địa bàn đóng quân của quân ta và địch làm tăng tính  <br /> sinh động và hấp dẫn cho học sinh. Qua quan sát bản đồ, tôi đặt ra những  <br /> câu hỏi định hướng cho bài dạy để học sinh có thể tự nình kể lại một số <br /> sự kiện của chiến dịch.             <br /> <br />                    Ví dụ  khi dạy bài : "Thu Đông 1947, Việt Bắc mồ  chôn giặc  <br /> Pháp" Theo hướng dẫn điều chỉnh 5842 của Bộ  giáo dục thìkhông yêu <br /> cầu học sinh trình bày diễn biến, chỉ kể lại một số sự kiện về chiến dịch.  <br /> Dạy hoạt động 3, tôi sử  dụng  lược đồ  chiến dịch Việt Bắc Thu Đông  <br /> 1947 để kể lại một cố sự kiện chiến dịch, sau đó hướng dẫn các em làm <br /> việc theo nhóm, tóm tắt các ý sau :<br /> <br />          ­ Lực lượng của địch khi bắt đầu tấn công Việt Bắc như thế nào?<br />                                                                   Lược đồ chiến dịch Việt Bắc Thu Đông  <br /> 1947<br /> <br />           ­ Sau 75 ngày đêm đánh địch, ta đã thu được kết quả ra sao? <br /> <br /> Khi quan sát, tôi  lưu ý cho các em chỉ  rõ 3 mũi tấn công lên Việt <br /> Bắc của địch : cánh quân dù, cánh quân thuỷ  và cánh quân bộ  tạo nên <br /> gọng kìm nhằm tiêu diệt quân ta. Dựa vào địa hình Việt Bắc mà quân ta có <br /> cách đánh sáng tạo và kết quả  các mũi tấn công của địch đều bị  quân ta <br /> phục kích. <br /> <br /> Tôi cho học sinh kể lại một số sự kiện về chiến dịch trên lược đồ, <br /> chỉ  rõ từng mũi tiến công của địch và kết quả  của chiến dịch, cho lớp  <br /> nhận xét rồi chốt lại và hoàn thiện phần trình bày của học sinh<br /> <br />          Có thể cho các em thi đua với nhau bằng cách trực tiếp lên chỉ lược  <br /> đồ để nói lại diễn biến của chiến dịch theo lời văn của mình<br /> <br />          Cuối tiết học, tôi nêu câu hỏi về nguyên nhân thành công của chiến  <br /> dịch. Từ bài học, giáo dục học sinh những suy nghĩ và tình cảm đúng đắn, <br /> khơi gợi trong các em lòng tự hào dân tộc và xây dựng ý thức học tập để <br /> sau này lớn lên sẽ trở thành người có ích cho xã hội. <br /> <br />  c) Cách sử dụng băng, đĩa hình, video clip<br /> 16                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> Băng đĩa ghi hình phim tư liệu lịch sử là kênh hình ảnh động có tác <br /> dụng cao trong dạy học lịch sử  ở tiểu học. Thế nhưng, một số giáo viên <br /> cho học sinh xem phim chỉ để mang tính minh hoạ là chủ  yếu, ít tổ  chức  <br /> cho học sinh khai thác nội dung lịch sử từ phim nên hiệu quả dạy học còn <br /> hạn chế. Theo tôi, khai thác hết nội dung băng đĩa hình tư liệu lịch sử để <br /> học sinh không chỉ theo dõi diễn biến các sự kiện mà còn phải tư duy tổng <br /> hợp, phân tích các sự kiện lịch sử ; vừa tạo sự hứng thú trong học tập vừa  <br /> để học sinh nhớ lâu nội dung bài.<br /> <br />   Ví dụ khi dạy bài "Chiến thắng lịch sử  Điện Biên Phủ" ngay mở <br /> đầu tôi cho học sinh xem đoạn phim tư  liệu Chiến thắng lịch sử  Điện <br /> Biên Phủ  1954 (đoạn phim dài 3 phút 50 giây) để  các em nắm được tình  <br /> hình cuộc chiến  ở  Đông Dương đến cuối năm 1953, quyết tâm của bộ <br /> chính trị giành thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ, tình hình chuẩn <br /> bị cho chiến dịch của quân và dân ta. <br /> <br /> Sau đó tôi chiếu lại và cho học sinh nhận xét về tình hình chuẩn bị <br /> của ta, quyết tâm của quân và dân cho chiến thắng Điện Biên Phủ  thể <br /> hiện  ở  những chi tiết nào? Những ai tham gia vào chuẩn bị  chiến dịch?  <br /> Em tìm thấy hình  ảnh nào thể  hiện sự  thông minh sáng tạo của ta trong  <br /> quá trình chuẩn bị cho chiến dịch.<br /> <br />  Hay khi dạy bài "Lễ ký hiệp định Pa ri", ngay phần giới thiệu bài, <br /> tôi cho học sinh xem đoạn phim tư liệu "chiến thắng Điện Biên Phủ trên  <br /> không", đoạn phim có nội dung quân ta đã bắn rơi hàng loạt máy bay B52 <br /> trên bầu trời Hà Nội ; đập tan kế  hoạch của Mỹ, lập nên chiến thắng <br /> oanh liệt. <br /> <br /> Sau đó, tôi đặt vấn đề tình hình dẫn đến việc Mỹ phải kí kết Hiệp <br /> định Pa­ri, cho học sinh thảo luận và tìm nguyên nhân vì sao Mỹ  phải  <br /> chấp nhận ký hiệp định Pa­ri (ngày 27/1/1973)<br /> <br />  Dạy hoạt động 2 : tìm hiểu nội dung Hiệp định Pa­ri, tôi cho học  <br /> sinh xem đoạn phim tư  liệu về  lễ  kí hiệp định, sau đó yêu cầu học sinh <br /> thảo luận :<br /> <br /> ­ Mô tả sơ lược khung cảnh lễ kí hiệp định Pa­ri<br /> <br /> <br /> <br /> 17                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> ­  Những   ai   đã  tham  gia  trong lễ   kí  hiệp  định  Pa­ri?  (Bộ   trưởng <br /> Nguyễn Duy Trinh và Bộ  trưởng  Nguyễn Thị  Bình đại diện cho cách  <br /> mạng  Việt Nam)<br /> <br /> ­ Nội dung chủ  yếu nhất của hiệp định Pa­ri là gì? (Mỹ  phải tôn  <br /> trọng độc lập chủ  quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ  Việt Nam ; <br /> phải rút toàn bộ  quân Mỹ  và quân đồng minh ra khỏi Việt Nam ; phải  <br /> chấm dứt dính líu quân sự   ở  Việt Nam ; phải có trách nhiệm trong việc  <br /> hàn gắn vết thương chiến tranh ở Việt Nam). Chắc chắn học sinh sẽ ti ếp  <br /> thu kiến thức nhanh, nhớ kiến thức một cách bền vững. <br /> <br /> Ví dụ khi dạy bài 26 : “Tiến vào Dinh Độc Lập”, ở hoạt động củng <br /> cố  bài, tôi cho các em xem đoạn phim  Tổng tiến công và nổi dậy mùa  <br /> xuân năm 1975. Tôi giới thiệu xuất xứ đoạn phim này trích trong bộ phim <br /> “Giải phóng Miền Nam” ; nội dung của đoạn phim tái hiện lại diễn biến  <br /> 3 chiến dịch lớn : Chiến dịch Tây Nguyên, Chiến dịch Huế ­ Đà Nẵng và  <br /> Chiến dịch Hồ Chí Minh. Sau khi xem, các em sẽ hiểu vì sao Đảng ta lại  <br /> quyết định chọn Tây Nguyên là nơi mở  đầu cho cuộc Tổng tiến công và <br /> nổi dậy mùa xuân năm 1975 ; cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân <br /> năm1975 diễn ra như thế  nào? cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân <br /> năm 1975 có ý nghĩa lịch sử như thế nào?  <br /> <br /> Tôi thường sưu tầm những tư liệu, hình ảnh hoặc các đoạn phim tư <br /> liệu   có   nội   dung   minh   họa   cho   bài   học   rồi   soạn   trên   bài   trình   chiếu  <br /> PowerPoint. Tuy nhiên chúng ta cũng không nên lạm dụng quá mức hiệu  <br /> quả về hình ảnh và âm thanh vì sẽ gây mất tập trung cho học sinh.<br /> <br /> Theo tôi dạy học lịch sử  cần kết hợp giáo dục học sinh về  tấm <br /> gương đạo đức Bác Hồ, lồng ghép tích hợp giáo dục học sinh học tập và  <br /> làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Khi dạy những bài nói Quyết  <br /> chí ra đi tìm đường cứu nước ; Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời ; Bác Hồ  <br /> đọc Tuyên ngôn Độc lập, tôi kết hợp giáo dục tình yêu nước thương dân <br /> và lối sống giản dị của Bác Hồ. <br /> <br /> Vào các dịp lễ lớn, tôi tổ chức cho các em trao đổi về  ý nghĩa ngày  <br /> lễ, hiểu được đó là ngày gì ? Ngày đó có ý nghĩa như thế nào? Các em cần <br /> phải   làm   gì   để   xứng   đáng   với   những   cống   hiến   của   những   người   đi <br /> trước? Khuyến khích học sinh đón xem phim lịch sử  trong nước thường  <br /> <br /> 18                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> chiếu trên kênh VTV1 như  Lý Công Uẩn, Đừng đốt, Nguyễn Ái Quốc  ở <br /> Hồng  Kông…<br /> <br /> 3.3 Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Để  thực hiện giải pháp, biện pháp này mỗi giáo viên cần xác định <br /> vai trò chủ đạo của mình trong đổi mới phương pháp dạy học, trước hết  <br /> phải tìm tòi phương pháp truyền đạt có hiệu quả, kích thích tích tư  duy,  <br /> sáng tạo của học sinh. Chủ   động bồi dưỡng  chuyên môn, tìm tài liệu <br /> chuẩn phù hợp với nhận thức của học sinh. Thường xuyên theo dõi cập <br /> nhật những thông tin, những số liệu, sự kiện lịch sử qua các phương tiện <br /> thông tin để  có tư liệu giảng dạy. Sử dụng được các phần mềm để thiết  <br /> kế  bài giảng điện tử  ; tranh  ảnh, lược đồ  có thể  in màu và sử  dụng cho <br /> nhiều năm.<br /> <br /> 3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Các giải pháp tôi trình bày trên đây có quan hệ  với nhau : sử  dụng  <br /> thiết bị  dạy học vào dạy học lịch sử  lớp 5 đạt hiệu quả  tùy vào sự  thể <br /> hiện sáng tạo của mỗi giáo viên trong dạy học. Tuỳ  theo nội dung từng <br /> bài, điều kiện đồ  dùng dạy học hiện có  ở  trường mà giáo viên có thể <br /> thiết kế  bài giảng điện tử  để  dạy cả  một tiết hoặc một hoạt động dạy  <br /> học có sử  dụng máy chiếu để  chiếu tranh  ảnh, lược đồ, phim cho học  <br /> sinh khai thác thông sử liệu.<br /> <br />  Khi khai thác bài thì sử dụng đồ  dùng đúng lúc, khi treo tranh  ảnh, <br /> bản đồ cần chọn vị trí cho phù hợp, thường góc trái của bảng, tránh đi lại <br /> nhiều làm che khuất phần ghi bảng. Hết phần khai thác phải tắt máy <br /> chiếu, cất đồ dùng kịp thời tránh phân tán sự chú ý của học sinh.<br /> <br /> 3.5 Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu<br /> <br /> Qua việc sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học, học sinh lớp tôi có kỹ <br /> năng   thu   thập   thông   tin,   tư   liệu   có   sẵn   từ   sách   giáo   khoa   và   qua   các  <br /> phương tiện truyền thông khác.<br /> <br /> Gợi cho học sinh lòng yêu thương đất nước, cộng đồng xã hội Việt <br /> Nam với mong muốn bảo vệ toàn vẹn đất nước, giữ gìn bản sắc dân tộc  <br /> và sống chung hoà bình cùng các dân tộc trên thế giới ; có sự hiểu biết và <br /> <br /> 19                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> lòng   tự   hào   về   cội   nguồn   của   dân   tộc,   lịch   sử   nước   nhà,   lịch   sử   địa <br /> phương nơi mình đang sinh sống.<br /> <br />            Tranh ảnh bản đồ  lược đồ không chỉ có tác dụng cho nội dung, mà <br /> còn là nguồn tri thức không thể  thiếu đựợc trong bài học. Nếu bản đồ, <br /> lược đồ, tranh ảnh được sử dụng tốt, sẽ huy động được sự  tham gia của  <br /> nhiều giác quan, sẽ kết hợp chặt chẽ hai hệ thống tín hiệu với nhau :  tai  <br /> nghe, mắt thấy, tạo điều kiện cho học sinh dễ  hiểu nhớ  lâu, gây được  <br /> mối liên hệ  thần kinh tạm thời khá phong phú, phát huy đựơc năng lực <br /> chú ý quan sát, hứng thú của học sinh.<br /> <br />            4. Kết quả<br /> <br /> Qua nhiều năm liên tục dạy lớp 5, với cách sử  dụng đồ  dùng trong <br /> dạy học lịch sử   như  trên, chất lượng phân môn lịch sử  lớp tôi nâng cao  <br /> lên rõ rệt. Với sự tự tin, từ năng lực chủ động, phát huy tính tích cực của <br /> mình trong giờ  Lịch sử, các em đã coi mỗi tiết Lịch sử  là một ngày hội <br /> nhỏ, một cuộc thi để tìm ra kiến thức mới, được trở lại khí thế  hào hùng <br /> của dân tộc. Học sinh hứng thú học tập, hoạt động tích cực hơn, các em  <br /> mạnh dạn tự tin khi trình bày một nội dung lịch sử. Từ đó làm cho các em <br /> thêm yêu quê hương, yêu đất nước. <br /> <br /> Việc sử dụng phong phú đồ dùng dạy học giúp học sinh gần gũi với <br /> các sự kiện, nhân vật lịch sử hơn, gây cho các em ấn tượng sâu sắc, hứng <br /> thú tìm tòi, học tập. Giáo viên dễ truyền thụ kiến thức, tiết dạy học lịch  <br /> sử  nhẹ nhàng sôi nổi, các em tiếp thu bài nhanh, nhớ  kiến thức một cách <br /> bền vững. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br /> 1. Kết luận<br /> <br /> <br /> 20                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br /> Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br /> Sử   dụng   đồ   dùng   dạy   học   là   yêu   cầu   bắt   buộc   trong   đổi   mới  <br /> phương pháp dạy học vì đồ  dùng là một trong các nguồn cung cấp kiến  <br /> thức quan trọng. Giáo viên cần xác định rõ mục đích sử  dụng cho từng  <br /> loại bài cụ thể, phải chuẩn bị trước ; tránh tham lam làm cho tiết học như <br /> một giờ  xem băng hình, tranh  ảnh. Vì vậy, giáo viên phải nắm toàn bộ <br /> chương trình phân môn Lịch sử ; nắm vững nội dung cần dạy theo Chuẩn  <br /> kiến thức ; sưu tầm tài liệu liên quan đến bài giảng. Biết chuyển từ kiến  <br /> thức cũ giúp học sinh khai thác kiến thức mới một cách khoa học, hấp dẫn  <br /> ; xây dựng bài tập thực hành với hình  ảnh, lược đồ, mô hình trong sách  <br /> giáo khoa. Giúp học sinh mô tả, trình bày hoặc kể lại những sự kiện lịch  <br /> sử, nhân vật lịch sử một cách chính xác. Đây cũng là cách giúp các em ghi  <br /> nhớ  sâu sắc những sự  kiện lịch sử  để  khi nhắc tới những sự  kiện đó là <br /> các em hình dung và tái hiện được ngay.<br /> Giáo viên phải nhận thức đúng vai trò của việc sử  dụng thiết bị <br /> vào đổi mới phương pháp giảng dạy. Giáo viên cần mạnh dạn, không <br /> ngại khó, tự thiết kế và sử  dụng bài giảng điện tử  của mình sẽ  giúp rèn <br /> luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt các phương pháp dạy học tích <br /> cực khác.<br />           2. Kiến nghị<br /> Giáo viên cần đối chiếu với những đồ dùng dạy học mà nhà trường  <br /> đã trang bị  để  cùng học sinh chủ  động trong bài dạy, cùng phối kết hợp  <br /> với cha mẹ  học sinh trong việc sưu tầm, đóng góp cho nhà trường. Chủ <br /> động đề  nghị  với Lãnh đạo nhà trường cho học sinh khối lớp 5 được đi  <br /> tham quan di tích lịch sử  hoặc bảo tàng lịch sử   ở  địa phương,  ở  gần địa  <br /> phương hoặc yêu cầu phụ  huynh học sinh tạo điều kiện tự  đưa con em <br /> mình đi tham quan những nơi đó.<br /> Giáo viên khuyến khích học sinh sưu tầm tranh  ảnh, tư  liệu, đọc <br /> nhiều sách báo về lịch sử.<br /> Trên đây là một số  “Kinh nghiệm sử dụng đồ  dùng dạy học lịch  <br /> sử lớp 5” mà tôi đã thực hiện. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các <br /> đồng nghiệp, của Ban giám hiệu nhà trường và của cấp trên.<br />                                          Buôn Trấp, ngày 15 tháng 3 năm 2016<br />                                                                   Người viết <br /> <br />                                                                                            <br /> 21                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm                  <br /> Ana<br />  <br />  Kinh nghiệm sử dụng đồ dùng dạy lịch sử lớp 5<br /> <br /> <br />                                                      Trương Thị Thanh Tâm<br /> <br /> NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> ..........................................................................................................................................................................<br /> <br /> ...........................................................................................................................................................................<br /> <br /> ............................................................................................................................................................................<br /> <br /> .............................................................................................................................................................................<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                                            CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG <br /> <br />                                                                                  (Ký tên, đóng dấu)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 22                       Trường Tiểu học Krông <br /> Giáo viên : Trương Thị Thanh Tâm