Sổ tay phóng viên – Phần 9 - Viết lời dẫn

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

350
lượt xem 145
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lời dẫn đáng được chú ý nhiều hơn nhiều người trong chúng ta dành cho nó. Hãy thử xem chức năng của nó. Lời dẫn có vị trí đứng giữa một phóng sự xuất sắc và nút chuyển kênh trên bàn điều khiển từ xa của TV. Lời dẫn phải thu hút-lôi kéo sự chú ý của người xem, định hình tâm trạng, và có thể có thêm chút bối cảnh. Dĩ nhiên lời dẫn phải sự tạo mong đợi trong đầu người xem rằng ngồi thêm vài phút nữa thật không uổng công. Bây giờ chúng ta xem cách nhiều phóng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sổ tay phóng viên – Phần 9 - Viết lời dẫn

S tay phóng viên – Ph n 9 Vi t l i d n L i d n áng ư c chú ý nhi u hơn nhi u ngư i trong chúng ta dành cho nó. Hãy th xem ch c năng c a nó. L i d n có v trí ng gi a m t phóng s xu t s c và nút chuy n kênh trên bàn i u khi n t xa c a TV. L i d n ph i thu hút-lôi kéo s chú ý c a ngư i xem, nh hình tâm tr ng, và có th có thêm chút b i c nh. Dĩ nhiên l i d n ph i s t o mong i trong u ngư i xem r ng ng i thêm vài phút n a th t không u ng công. Bây gi chúng ta xem cách nhi u phóng viên vi t l i d n. Nh ng l i d n ươc vi t v i vàng vào nh ng phút cu i trư c gi phát sóng, g n l c t nh ng ý t sót l i và nh ng m u không ăn nh p gì trong các phóng s p. Th m t hơn khi m t s l i d n ch là s xào xáo l i câu m uc a bài vi t. Chúng ta vi t l i d n chu n b cho khán gi và qu ng cáo tin t c/phóng s /chương trình. Nhi u khi nh ng tin bài hay l i th t b i th m h i vì l i d n không ư c chú tr ng úng m c.
B n hãy coi l i d n như: • Là i m kh i u c a câu chuy n k , ch không ph i là kho ng nát ch a ng nh ng chi ti t (phacts) b i. • Là ô kính bày hàng, qu y bán hàng - qu ng cáo câu chuy n . • M t ngư i rao hàng các h i ch - m i m c ngư i xem vào l u c a mình. Vai trò c a l i d n: Hãy xem xét nh ng i u mà m t l i d n hay có th làm: • K câu chuy n. • Qu ng cáo cho câu chuy n ho c khêu g i tính hi u kỳ c a ngư i xem. • i m báo. • nh hình tâm tr ng (không khí ). • Chu n b ngư i xem. • T o s liên t c/ liên k t. • T o d ng phong cách /tính cách. Nh ng l i d n hay không vi t qu n.Là ngư i c m bút, công vi c c a b n là cho ngư i xem thư ng th c hương v c a câu chuy n, ư c l i t câu chuy n và nh n bi t hư ng phát tri n c a câu chuy n.
Nhưng trong cu c tìm ki m s ng n g n, ng bao gi dùng nh ng c m t nhàm chán, sáo mòn như trong m t l i d n c a BBC: -"S s p c a ch nghĩa c ng s n các nư c trong liên bang xô vi t trư c ây ã mang l i s bùng n c a nh ng t i ph m có t ch c. T i Nga, buôn bán ch en ã tr thành ngành công nghi p phát tri n m nh v i ba ngàn bang nhóm Ma-phia ho t ng nư c này. i u ó ã thúc gi c c nh sát Nga m cu c t n công l n ch ng l i các b già m i." tránh nh ng trư ng h p tương t như th này, m t chương trình th i s c a BBC ã l p di n àn văn phong trên m ng vi tính. M t trong các nhà t ch c, trư ng ban tin th i s Peter O'kill vi t: -"chúng ta không dùng l i di n t này trong cu c s ng hàng ngày, nên hãy không dùng chúng khi nói chuy n v i khán gi ." Cách ch a tr b nh chung chung, khái quát như trong câu chuy n v t i ph m Nga là i vào c th . T i ph m không n mà tăng lên. Hãy ưa ra m t con s . Bao nhiêu v cư p m t gi , bao nhiêu v gi t ngư i m t ngày, nêu l i nhu n b ng ti n m t c a ngành công nghi p phát tri n này. -"C nh sát Mát-scơ-va chưa bao gi b n r n như hi n nay. C 3 phút l i có m t v cư p. Các v gi t ngư i m t năm ã tăng g p ba. T ng ti n ã tr thành m t hình th c thu khác i v i nhi u doanh nghi p. Tuy nhiên, c nh sát ang m cu c ph n công vào ba nghìn t ch c t i ph m có t ch c." T 76 ch còn 63 ch ! T ym n s th t ! (tuy có s p x p trư c)
T ch t b t bu c th hai c a l i d n là móc n i các tin bài trong m t chương trình. Hãy trao i v i phóng viên. Th c ch t không có lý do nào bào ch a cho nh ng l i d n di n gi i dài dòng ph n m u c a m t phóng s . "Các quan ch c thu c ng B o th ang quay ra ng h chính ph hòng gi i to cu c tranh cãi v châu Âu. C u ngo i trư ng Douglas Hurd ã nh n m nh t m quan tr ng c a vi c nư c Anh ng kh năng tham gia ng ti n chung châu Âu. Còn phó th tư ng Michael Heseltine cương quy t òi gi v ng s oàn k t trong N i các."(l i d n trong 1 chương trình th i s c a BBC) L i vi t c u th văn vi t c a l i d n này càng t i t hơn khi nó sao chép nh ng ý nghĩ m u c a phóng viên. ". . . và nh n m nh t m quan tr ng c a vi c ng kh năng tham gia ng ti n chung châu Âu." K chuy n hay g i m H u h t l i d n tin truy n hình u ư c li t vào th lo i "k chuy n". Chúng tóm t t nh ng s ki n chính, và sau ó ngư i phóng viên i vào chi ti t. "T i nay, chính ph ưa ra ngh m i v i Sinn Fein, giành m t ch cho phái này trong cu c àm phán hoà bình sau l nh ng ng b n c a IRA. L nh này ư c ưa ra ngay trư c khi x y ra v gi t hai sĩ quan c nh sát hôm th hai. Th tư ng Anh ã nói ây là th i i m quy t nh i vơí Sinn Fein
và IRA n u h mu n tr thành m t ph n trong ti n trình hoà bình B c Ai len. Ông s ưa k ho ch c a mình ra trư c H vi n vào tu n t i.Phóng viên ph trách các v n Ai len c a ài chúng tôi ưa tin." (B n tin Th i s c a truy n hình BBC, ngày 20/6/1997) V i th lo i l i d n "k chuy n", nh ng ngư i d n chương trình th i s ưa ra b n tóm t t mà h u như ư c coi là m t món sao chép. Tuy nhiên, m ts o di n cho r ng h vi t như v y phòng "trư ng h p băng hình có v n ". Nhi u ngư i ph trách tin t c hi n nay òi h i l i d n ít c th hơn. H mu n "qu ng cáo" câu chuy n c a h v i ngư i xem. ôi khi v i nh ng câu chuy n nh nhàng (ta thư ng g i là tin vui v ), l i d n có th hoàn toàn là s khêu g i tính hi u kỳ hay g i m . Thư ng như các ví d dư i ây: " Hi n nay, câu chuy n v m t sinh v t nh ang gây ra s s hãi to l n các vùng ven bi n. Nó có hình dáng c a m t lo i t o c h i có tên là pphiesteria. Các nhà nghiên c u M cho bi t nó ang gi t h i hàng t con cá. Và ang có nhi u b ng ch ng nó cũng t n công con ngư i. Phóng s c a XYZ v cái mà các nhà khoa h c g i là t bào nt a ng c." (hãng tin CBS, chương trình Dân t c, 9/10/1997) "T i nay, chúng tôi s ưa các b n vào m t th gi i mà h u như trong chúng ta không m y ai ư c th y. Th gi i c a nh ng ngư i m c b nh tâm th n. Các b n s ư c g p các gia ình thư ng xuyên v t v chăm sóc và lo l ng cu c s ng c a nh ng a con ã trư ng thành c a h có ý nghĩa. Gi i pháp c a xã h i ngày nay khác v i th i trư c ây khi nh ng ngư i khuy t t t này ph i n trong nhà hay nh ng nơi dành riêng cho h . M c
tiêu hi n nay là hoà nh p v i c ng ng, ưa h n v i nh ng công vi c thư ng ngày. T i nay, XYZ gi i thi u v i chúng ta nh ng ngư i chi n th ng và c ngư i thua thi t trong n l c t t p này." (Tin CBC, 11/4/1995) Hãy tìm hi u xem nh ng ngư i ph trách tin c a b n ưa chu ng phong cách vi t l i d n ki u nào. R i th vi t l i d n c a cùng m t câu chuy n theo cách "k chuy n" hay "g i m ". m t s l p h c, các h c viên ã làm th bài t p này và thú nh n r ng h không phân bi t ư c gi a cách "k chuy n" và "g i m ". Ngôn ng c a l i d n "Ngôn ng vi t l i d n là m t ngôn ng ơn gi n." James Bamber, ài phát thanh Canada t i l p h c Montreal , 1991.) L i d n hay không vi t quanh qu n. Là ngư i c m bút, b n c n: • "Túm l y" khán gi . • G i m hư ng phát tri n c a câu chuy n. • Nhanh chóng như ng ch ( cho câu chuy n b t u). Có th nói úng như v y v i cách vi t tin bài. Nhưng s ơn gi n, ng n g n và rõ ràng là c bi t quan tr ng v i nh ng l i d n 30 - 50 t . Nó có th t o s khác bi t trong vi c gi hay m t ngư i xem c a mình. 17. Vi t cô ng
B n có th làm m t vi c quan tr ng hơn h t th y c i thi n k năng vi t c a mình: ó là th c hi n ch kiêng khem i v i bài vi t. Nhưng t ng ký sinh thư ng không có hi u qu . Chúng không có nghĩa hay không giúp nh n m nh. Chúng ch ơn thu n ăn bám nh ng t ng m ch l c khác. Hãy th xem câu sau ây: "Anh ta nói r ng vi c c t gi m chi phí trong lĩnh v c chăm sóc s c kho ã y các b nh vi n vào tình tr ng c a m t cu c kh ng ho ng." (29 ch ) ây không ph i là câu khá nh t. Hãy th xem l i: "Anh nói vi c c t gi m chi phí chăm sóc s c kho ã y các b nh vi n vào kh ng ho ng."(19 ch ) Khá hơn. Và hãy xem chúng ta ti t ki m ư c bao nhiêu: Ta. R ng. Trong. Lĩnh v c.Tình tr ng. C a. M t. Cu c. T 29 ch còn 19 ch . B ư c 10 ch . 34 ph n trăm. Tuy nhiên, không ph i câu chuy n nào b n cũng có th b t nhi u n th . Nhưng thông thư ng b n có th b t ư c 20%. Ngư i xem không có i u ki n ư c c l i nh ng o n khó. H ph i hi u ngay nh ng gì h nghe th y. M i t không c n thi t trong bài vi t c a b n s gây khó hi u. Hãy lo i b nh ng t lư i bi ng và ph n thư ng s r t l n.
• B n giao ti p t t hơn vì bài vi t d hi u và tr c ti p hơn. • B n c bài s hay hơn vì có ít hơn nh ng t th a. • B n d th hi n văn phong riêng hơn khi b n vi t nh ng câu r n r i.