intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 3

Chia sẻ: TRẦN THỊ THANH HẰNG | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

151
lượt xem
39
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Môi trường là tất cả mọi thứ xung quanh ta. Môi trường của chúng ta bao gồm những thứ sống và những thứ không sống. Ví dụ như: cây cối, các con vât, nhà cửa ,đất đá , không khí...Môi trường cung cấp nước , thức ăn, không khí cho con người, các laoì vật, và cây cối. Khi con người làm cho môi trường bị tổn thương hoặc dơ bẩn, môi trường không thể cung cấp cho con người đủ thức ăn nước sạch và không khí trong lành. ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 3

  1. Döï aùn PARC - Vöôøn Quoác gia Yok Ñoân Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng TAØI LIEÄU GIAÙO DUÏC MOÂI TRÖÔØNG LÔÙP 3 Soâng Sreâpoâk Buoân Ñoân 2003 (Taøi lieäu löu haønh noäi boä)
  2. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Lôøi caûm ôn ! Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Côc KiÓm l©m thuéc Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n, ñy ban Nh©n d©n tØnh Dak Lak, V−ên Quèc gia Yok §«n, ñy ban Nh©n d©n HuyÖn Bu«n §«n, Phßng Gi¸o dôc §µo t¹o huyÖn Bu«n §«n ®· gióp ®ì chóng t«i trong qu¸ tr×nh biªn so¹n tµi liÖu nµy. Cho phÐp chóng t«i göi lêi c¶m ¬n ®Õn Ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc c¸c tæ chøc ®· trùc tiÕp céng t¸c gióp ®ì chóng t«i trong suèt qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ biªn so¹n tµi liÖu nµy: Dù ¸n PARC Yok §«n; Phßng Kü thuËt, H¹t kiÓm l©m vµ Ban Du lÞch V−ên Quèc gia Yok §«n, Dù ¸n PARC Ba BÓ/Na Hang, Tr−êng TiÓu häc Y Jót, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn ThÞ Minh Khai, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn Du, Tr−êng Trung häc C¬ së Vâ ThÞ S¸u, Tr−êng Trung häc C¬ cë Lª Hång Phong Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé, chuyªn gia, t− vÊn cña Dù ¸n PARC Yok §«n ®· cho phÐp chóng t«i sö dông kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc cña quÝ vÞ ®Ó phôc vô cho viÖc biªn so¹n tµi liÖu nµy. Chóng t«i còng mong muèn ®−îc c¶m ¬n tÊt c¶ c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc ®· tham gia ®ãng gãp ý kiÕn còng nh− cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o trong qu¸ tr×nh viÕt tµi liÖu nµy, bao gåm: Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn Liªn HiÖp Quèc (UNDP), Quü B¶o tån Thiªn nhiªn Hoang d· (WWF). V−ên Quèc gia C¸t Tiªn. Ch−¬ng tr×nh Gi¸o dôc M«i tr−êng Dù ¸n PARC - V−ên Quèc gia Yok §«n Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 1 1
  3. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3
  4. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 MUÏC LUÏC BAØI 1 : Trang 5 MOÂI TRÖÔØNG LAØ GÌ ? - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 5 II. HOAÏT ÑOÄNG 5 III. TOÙM TAÉT 7 IV. BAØI TAÄP 7 V. TROØ CHÔI 7 BAØI 2 : Trang 8 GIÔÙI THIEÄU VEÀ VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 8 II. HOAÏT ÑOÄNG 9 III. TOÙM TAÉT 10 IV. BAØI TAÄP 10 V. TROØ CHÔI 10 BAØI 3 : Trang 11 MOÄT SOÁ LOAØI ÑOÄNG VAÄT ÔÛ VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 11 11 II. HOAÏT ÑOÄNG III. TOÙM TAÉT BAØI HOÏC 13 13 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ V. TROØ CHÔI 13 BAØI 4 : Trang 14 CHAÊM SOÙC ÑOÄNG VAÄT CHAÊN NUOÂI - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 14 II. HOAÏT ÑOÄNG 14 III. TOÙM TAÉT 15 16 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ V. PHAÀN THAM KHAÛO 16 TÌM HIEÅU VEÀ LOAØI VOI BAØI 5 : Trang 17 - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 17 II. HOAÏT ÑOÄNG 18 III. TOÙM TAÉT 19 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 19 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 19
  5. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 BAØI 6 : Trang 21 GIÖÕ GÌN NHAØ CÖÛA VAØ KHU VÖÏC XUNG QUANH SAÏCH SEÕ - Muïc ñích 21 I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG II. HOAÏT ÑOÄNG 22 23 III. TOÙM TAÉT IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 23 BAØI 7 : Trang 24 BAÛO VEÄ NGUOÀN NÖÔÙC - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 24 II. HOAÏT ÑOÄNG 24 III. TOÙM TAÉT 26 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 27 V. BAØI THAM KHAÛO 27 SÖÛ DUÏNG LÖÛA AN TOAØN BAØI 8 : Trang 28 - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 28 II. HOAÏT ÑOÄNG 28 III. KEÁT LUAÄN 29 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 30 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 30 LAÁY CUÛI NHÖ THEÁ NAØO ? BAØI 9 : Trang 31 - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 31 II. HOAÏT ÑOÄNG 31 III. TOÙM TAÉT 33 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 33 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 33
  6. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Bµi sè 1 : M«i tr−êng lµ g× ? Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh b¾t ®Çu lµm quen víi kh¸i niÖm vÒ m«i tr−êng. - Gi¸o dôc vµ n©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i tr−êng n¬i c¸c em häc sinh. I. Giíi thiÖu Sèng ë ®©u, b¹n cã nhiÒu thø ®Ó kh¸m ph¸ vµ quan s¸t: Thµnh phè víi nh÷ng tiÕng ån, nhµ cöa, phè x¸, nhµ m¸y, v−ên hoa... MiÒn quª víi c¶nh thiªn nhiªn nói non, biÓn c¶, v¸ch ®¸, ruéng ®ång, trang tr¹i, rõng c©y... TÊt c¶ nh÷ng thø ®ã vÉn ®ang tån t¹i xung quanh b¹n, vËy b¹n gäi chóng lµ g× ? M«i tr−êng. M«i tr−êng lµ g× ? M«i tr−êng lµ tÊt c¶ mäi thø quanh ta. M«i tr−êng cña chóng ta bao gåm nh÷ng thø sèng vµ nh÷ng thø kh«ng sèng. VÝ dô nh−: C©y cèi, c¸c con vËt, nhµ cöa, ®Êt ®¸, kh«ng khÝ... M«i tr−êng cung cÊp n−íc, thøc ¨n, kh«ng khÝ cho con ng−êi, c¸c loµi vËt vµ c©y cèi. Khi con ng−êi lµm cho m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng hoÆc d¬ bÈn, m«i tr−êng kh«ng thÓ cung cÊp cho con ng−êi ®ñ thøc ¨n, n−íc s¹ch vµ kh«ng khÝ trong lµnh. Kh«ng nh÷ng thÕ, khi m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng sÏ g©y ra lò lôt, h¹n h¸n, ®e däa ®Õn cuéc sèng cña chóng ta. V× thÕ chóng ta h·y cïng nhau b¶o vÖ m«i tr−êng. II. HO¹T ®éng Gi¸o viªn chuÈn bÞ mét bøc tranh cã h×nh c©y xanh, nhµ cöa, nói s«ng, ®ång ruéng, mÆt trêi, c¸c con vËt, ®−îc xÕp vßng quanh mét em bÐ ®Ó giíi thiÖu cho c¸c em kh¸i niÖm vÒ m«i tr−êng. 1. M«i tr−êng lµ g× ? Gi¸o viªn hái häc sinh xem xung quanh c¸c em cã g× ? (Dïng tranh ®Ó gîi ý cho c¸c em tr¶ lêi sau ®ã gi¸o viªn gióp c¸c em rót ra kÕt luËn). M«i tr−êng lµ tÊt c¶ mäi thø quanh ta, gåm tÊt c¶ nh÷ng thø sèng vµ kh«ng sèng. Nh÷ng thø sèng gåm cã: Con ng−êi, con vËt, c©y cèi... Nh÷ng thø kh«ng sèng gåm cã: N−íc, ®Êt ®¸, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng... Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 1 5
  7. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 2. M«i tr−êng cung cÊp thøc ¨n, n−íc s¹ch, kh«ng khÝ... cho con ng−êi. * Gi¸o viªn hái: M«i tr−êng cung cÊp nh÷ng g× cho cuéc sèng cña chóng ? (Sau khi häc sinh th¶o luËn vµ tr¶ lêi, gi¸o viªn tãm t¾t l¹i theo ý sau). KÕt luËn : Thøc ¨n, n−íc uèng, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng... TÊt c¶ nh÷ng thø ®ã ®Òu cã trong m«i tr−êng xung quanh ta. M«i tr−êng rÊt quan träng ®èi víi ®êi sèng cña chóng ta. 3. Lµm cho m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng lµ ®e däa ®Õn cuéc sèng cña chóng ta. * Gi¸o viªn hái: T¹i sao m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng ? - Do con ng−êi chÆt c©y ph¸ rõng qu¸ nhiÒu. - Do con ng−êi x¶ r¸c, tiÓu tiÖn bõa b·i lµm « nhiÔm nguån n−íc. - Do con ng−êi s¨n b¾t c¸, b»ng l−íi ®iÖn, thuèc sóng... * Gi¸o viªn hái: Khi m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng sÏ g©y hËu qu¶ nh− thÕ nµo ? - ChÆt c©y ph¸ rõng g©y ra h¹n h¸n lò lôt lµm thiÖt h¹i mïa mµng (G©y thiÕu l−¬ng thùc). - X¶ r¸c, tiÓu tiÖn bõa b·i lµm « nhiÔm nguån n−íc, kh«ng khÝ sinh ra bÖnh tËt. - S¨n b¾t c¸ b»ng l−íi ®iÖn, thuèc sóng... lµm gi¶m ®i nguån thøc ¨n trong tù nhiªn. Nh− vËy lµm cho m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng chÝnh lµ ®e do¹ ®Õn cuéc sèng cña chóng ta. 4. Chóng ta h·y cïng nhau b¶o vÖ m«i tr−êng. Gi¸o viªn hái: Chóng ta cã thÓ lµm g× ®Ó b¶o vÖ m«i tr−êng? - Gi÷ g×n vÖ sinh s¹ch sÏ: Kh«ng x¶ r¸c vµ tiÓu tiÖn bõa b·i. - Kh«ng ®¸nh b¾t c¸ b»ng c¸c dông cô s¨n b¾t b»ng ®iÖn hay thuèc sóng. - Tham gia c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr−êng: Thu gom r¸c, trång c©y, ch¨m sãc ®éng vËt nu«i trong nhµ... Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6 3
  8. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 iii. Tãm t¾t M«i tr−êng lµ mäi thø xung quanh ta nh− nhµ cöa, c©y cèi, ®ång ruéng, ¸nh s¸ng... M«i tr−êng cung cÊp thøc ¨n, n−íc uèng, kh«ng khÝ cho cuéc sèng cña chóng ta. Khi m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng sÏ g©y ra lò lôt, h¹n h¸n, bÖnh tËt... B¶o vÖ m«i tr−êng lµ b¶o vÖ chÝnh cuéc sèng cña chóng ta. Iv. Bµi tËp 1. Em h·y ®−a ra mét sè ho¹t ®éng vÝ dô cña con ng−êi cã t¸c h¹i ®Õn m«i tr−êng xung quanh em. 2. Theo em ph¶i lµm g× ®Ó cã mét m«i tr−êng sèng tèt ? H·y nªu ra mét sè vÝ dô. 3. T¹i sao khi m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng cuéc sèng cña chóng ta khã kh¨n h¬n. 4. Em h·y vÏ mét bøc tranh ®Ó miªu t¶ vÒ nh÷ng thø cã trong m«i tr−êng xung quanh em. v. Trß ch¬i Gióp c¸c em tiÕp thu bµi häc sinh ®éng h¬n: Gi¸o viªn chia líp häc thµnh tõng nhãm nhá tõ 6 – 10 em vµ yªu cÇu c¸c nhãm h·y nªu c¸c thø cã trong m«i tr−êng b¾t ®Çu víi c¸c ch÷ c¸i nh−: - § (§Êt, ®¸). - C (C©y cèi, c¸, chim). - G (Giã). Nhãm nµo nªu ®−îc nhiÒu vµ ®óng sÏ th¾ng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 4 7
  9. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Bµi sè 2 : Giíi thiÖu vÒ v−ên quèc gia yok ®«n Môc ®Ých - Gióp c¸c em hiÓu s¬ l−îc vÒ V−ên Quèc gia Yok §«n. - Gióp n©ng cao nhËn thøc cña c¸c em vÒ vai trß cña rõng. I. Giíi thiÖu V−ên Quèc gia Yok §«n lµ n¬i b¶o vÖ c¸c loµi ®éng vËt vµ thùc vËt hoang d·. Trong V−ên cã nhiÒu loµi c©y vµ nhiÒu loµi ®éng vËt quÝ hiÕm. PhÇn s«ng Sªrªp«k ch¶y qua khu vùc V−ên Quèc gia Yok §«n cã nhiÒu th¸c ghÒnh rÊt ®Ñp. N»m r¶i r¸c trong V−ên lµ nh÷ng ngän ®åi, nói thÊp. Næi bËt trong sè ®ã lµ nói Yok §«n víi vÎ ®Ñp hïng vÜ, ®−îc bao phñ bëi nh÷ng c¸nh rõng xanh t−¬i nªn ®· ®−îc chän lµm tªn gäi cho V−ên. V−ên Quèc gia Yok §«n n»m trªn ®Þa phËn 4 x· thuéc 3 huyÖn Bu«n §«n, Ea sóp, C− Jót - X· Kr«ng Na - HuyÖn Bu«n §«n. - X· Ea Bung, Ch− M`Lanh - HuyÖn Ea Sóp. - X· Ea P« - HuyÖn C− Jót. §©y lµ V−ên Quèc gia lín nhÊt n−íc ViÖt Nam. V−ên Quèc gia Yok §«n cã ®Þa h×nh t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng, xen kÏ mét vµi ®åi nói thÊp, næi bËt trong sè ®ã lµ Nói Yok §«n, ngän nói cao nhÊt vµ ®−îc lÊy tªn ®Æt cho tªn cña V−ên. HÇu hÕt c¸c con suèi vµ ao hå trong V−ên ®Òu c¹n vµo mïa kh«, chØ cã s«ng Srªp«k lµ cã n−íc quanh n¨m. Khu vùc V−ên Quèc gia Yok §«n chÞu ¶nh h−ëng cña khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, hµng n¨m cã 2 mïa m−a vµ kh« râ rÖt. Trong V−ên cã rÊt nhiÒu loµi c©y vµ loµi ®éng vËt quÝ hiÕm. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 8 3
  10. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 ii. Ho¹t ®éng 1. Gi¸o viªn gi¶i thÝch s¬ l−îc cho c¸c em häc sinh biÕt thÕ nµo lµ V−ên Quèc gia. (Bµi 7: “HÖ thèng rõng ®Æc dông ViÖt Nam” TLGDMT Líp 9). 2. Gi¸o viªn dïng b¶n ®å ®Ó cung cÊp cho c¸c em häc sinh c¸c th«ng tin sau vÒ V−ên Quèc gia Yok §«n: a. VÞ trÝ: Cho c¸c em biÕt tªn c¸c x·, huyÖn trªn ®Þa bµn ho¹t tiÕp gi¸p víi V−ên Quèc gia. (NhÊn m¹nh ®Õn c¸c x· thuéc huyÖn Bu«n §«n). b. Giíi thiÖu c¸c ®Æc ®iÓm chÝnh vÒ ®Þa h×nh cña V−ên: - §Þa h×nh b»ng ph¼ng xen kÏ mét sè ®åi nói thÊp (Gi¸o viªn cã thÓ yªu cÇu häc sinh kÓ tªn mét sè ngän nói chÝnh vÝ dô Nói Yok §«n, Yok §a v.v...). - Vµo mïa m−a, trong V−ên cã nhiÒu suèi n−íc, tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c suèi nµy c¹n n−íc vµo mïa kh« (C¸c suèi chÝnh gåm cã Suèi §ak Na, §ak Ken, §ak Tol). S«ng Srªp«k cã nhiÒu th¸c ghÒnh vµ cã n−íc ch¶y quanh n¨m. c. KhÝ hËu: V−ên n»m trong khu vùc cã khÝ hËu rÊt nãng. Hµng n¨m cã hai mïa m−a vµ kh« râ rÖt. - Mïa m−a kÐo dµi tõ Th¸ng 5 ®Õn Th¸ng 10. - Mïa kh« kÐo dµi tõ Th¸ng 11 ®Õn Th¸ng 4 n¨m sau. d. Thùc vËt : Trong V−ên cã nhiÒu loµi c©y, trong ®ã c¸c c©y hä DÇu chiÕm ®a sè (C©y hä dÇu cã vá dµy, l¸ to, cã kh¶ n¨ng chÞu löa tèt). KiÓu rõng chÝnh cña V−ên ®−îc gäi lµ rõng khép. e. §éng vËt : Trong rõng cã nhiÒu loµi ®éng vËt quÝ hiÕm nh−: Voi, hæ, bß tãt, nai, b¸o, c«ng, kú ®µ, r¾n... vµ cã rÊt nhiÒu lo¹i chim kh¸c nhau. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6 9
  11. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 III. TãM T¾T V−ên Quèc gia Yok §«n lµV−ên Quèc gia lín nhÊt ë ViÖt Nam. §©y lµ n¬i sinh sèng cña nhiÒu loµi ®éng, thùc vËt quÝ hiÕm. Ngoµi ra V−ên Quèc gia cßn cã chøc n¨ng ®iÒu hoµ khÝ hËu, ng¨n ngõa lò lôt, h¹n h¸n. ChÝnh v× thÕ V−ên cÇn ®−îc b¶o vÖ nghiªm ngÆt. IV. c©u hái vµ bµi tËp 1. Em h·y quan s¸t b¶n ®å vµ chØ ra dßng s«ng Srªp«k. 2. Em h·y kÓ tªn 5 con vËt sèng trong V−ên Quèc gia Yok §«n mµ em biÕt. 3. Em h·y kÓ tªn 5 loµi c©y cã trong V−ên Quèc gia Yok §«n. V. Trß Ch¬I Gi¸o viªn chia häc sinh thµnh 2 - 4 ®éi sau ®ã mçi ®éi cö ra mét em ®øng lªn phÝa tr−íc, em nµy sÏ nhËn tõ gi¸o viªn hoÆc ®éi b¹n mét mÈu giÊy trong ®ã yªu cÇu em h·y dïng cö chØ ®Ó m« t¶ mét loµi thó, chim, c¸c b¹n trong ®éi cña em sÏ ®o¸n xem em ®ang m« t¶ con g×. §éi nµo ®o¸n ra tr−íc hoÆc nhiÒu h¬n sÏ th¾ng. (KÕt thóc trß ch¬i b»ng mét bµi h¸t). Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 10 3
  12. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Bµi sè 3 : Mét sè loµi §éng vËt ë v−ên quèc gia Yok §«n Môc ®Ých - Giíi thiÖu mét sè loµi ®éng vËt ë V−ên Quèc gia Yok §«n. - Gióp c¸c em häc sinh t×m hiÓu mét sè mèi ®e däa ®Õn c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. - N©ng cao ý thøc, lßng yªu quÝ c¸c loµi ®éng vËt n¬i c¸c em häc sinh. I. Giíi thiÖu chung V−ên quèc gia Yok §«n næi tiÕng lµ khu vùc cã tÇm quan träng trong viÖc b¶o tån c¸c loµi ®éng, thùc vËt. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu loµi ®éng vËt kh¸c nhau sèng trong V−ên. ë V−ên Quèc gia ®· thèng kª ®−îc cã 70 loµi thó, 250 loµi chim, 48 loµi bß s¸t, 16 loµi l−ìng c−, 30 loµi c¸ vµ rÊt nhiÒu loµi c«n trïng. Trong sè c¸c loµi ®éng vËt hoang d· sèng ë V−ên Quèc gia Yok §«n cã rÊt nhiÒu loµi quÝ hiÕm. Bµi häc nµy gióp chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu vÒ mét sè loµi ®éng vËt quÝ hiÕm nµy. II. Ho¹t ®éng 1. Giíi thiÖu c¸c loµi ®éng vËt quÝ hiÕm ë V−ên Quèc gia Yok §«n. Gi¸o viªn chuÈn bÞ mét sè h×nh ¶nh c¸c ®éng vËt trong ®ã bao gåm h×nh ¶nh c¸c loµi thó, loµi chim, loµi bß s¸t, loµi c«n trïng vµ mét sè h×nh ¶nh cña loµi ®éng vËt l−ìng c− ®· ®−îc ghi nhËn ë V−ên Quèc Gia Yok §«n. Cho c¸c em nhËn d¹ng c¸c loµi ®éng vËt: Loµi nµo lµ loµi thó, loµi nµo lµ loµi chim, loµi nµo lµ loµi ®éng vËt l−ìng c− vµ loµi nµo lµ loµi c«n trïng. Sau ®ã gi¸o viªn míi kÓ tªn mét sè c¸c ®éng vËt thuéc c¸c loµi ®éng vËt cã trong v−ên Quèc gia Yok §«n. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6 11
  13. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 * C¸c loµi thó lín gåm cã Voi Ch©u ¸, Bß tãt, Bß rõng, Tr©u rõng, KhØ mÆt ®á, Hæ, B¸o... * C¸c loµi chim nh− : Ph−îng hoµng ®Êt, chim c«ng... * C¸c loµi bß s¸t gåm cã: R¾n, Kú ®µ, C¸ sÊu, Rïa... * C¸c loµi l−ìng c− nh− : Õch, nh¸i ... * C¸c loµi c¸ gåm cã : C¸ Säc Dõa, c¸ L¨ng... 2. C¸c mèi ®e do¹ ®èi víi c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. Cã thÓ dùa vµo c¸c h×nh vÒ c¸c loµi ®éng vËt ë V−ên Quèc gia Yok §«n hoÆc dùa vµo sù hiÓu biÕt cña c¸c em gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh miªu t¶ xem c¸c loµi ®éng vËt ®ã sèng ë m«i tr−êng nh− thÕ nµo. LÊy vÝ dô nh−: * Loµi thó th× sèng trong rõng. * Loµi l−ìng c− th× sèng d−íi n−íc nh− : ë ao, hå, s«ng vµ suèi. * Loµi chim th× sèng trªn rõng trªn c¸c c©y. Nh−ng khi m«i tr−êng sèng cña c¸c loµi ®éng vËt bÞ mÊt ®i th× cuéc sèng cña chóng sÏ nh− thÕ nµo ?. Con ng−êi g©y ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn thÕ giíi xung quanh m×nh: Con ng−êi lµm thay ®æi m«i tr−êng b»ng c¸ch x©y dùng thµnh phè n¬i tr−íc ®©y lµ nh÷ng c¸nh rõng. ViÖc ph¸ rõng còng lµ nguyªn nh©n ®e däa ®Õn cuéc sèng cña c¸c loµi ®éng vËt v× chóng mÊt n¬i sinh sèng. Con ng−êi lµm « nhiÔm nguån n−íc. Con ng−êi lµm thay ®æi kh«ng khÝ b»ng c¸ch th¶i vµo kh«ng khÝ nh÷ng chÊt g©y « nhiÔm nh− khãi tõ nhµ m¸y, khãi xe «t«... Nãi c¸ch kh¸c con ng−êi ®ang can thiÖp vµ ®e do¹ ®Õn c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. HiÖn t¹i s¨n b¾t lµ mèi ®e däa trùc tiÕp, m¹nh nhÊt ®èi víi c¸c loµi ®éng vËt sèng trong V−ên Quèc gia Yok §«n. Sè l−îng cña c¸c loµi thó lín nh− Voi Ch©u ¸, Bß tãt, Bß rõng vµ Hæ ®· suy gi¶m nghiªm träng. V−ên Quèc Gia Yok §«n cã nhiÒu loµi chim ®ang bÞ ®e däa vµ gÇn bÞ ®e däa toµn cÇu bao gåm Giµ ®Éy nhá, C¾t nhá h«ng tr¾ng vµ DiÒu x¸m. H¬n thÕ n÷a, V−ên Quèc gia Yok §«n lµ mét trong sè rÊt Ýt khu b¶o vÖ cña ViÖt Nam cã quÇn thÓ cña loµi ®ang bÞ ®e däa toµn cÇu lµ C«ng. Mét trong nh÷ng ¶nh h−ëng tiªu cùc mµ con ng−êi t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng ®ã lµ s¨n b¾t, bu«n b¸n c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. §iÒu nµy ®· lµm cho nhiÒu loµi ®éng vËt ®ang ngµy cµng gi¶m m¹nh vÒ sè l−îng vµ cã nguy c¬ bÞ tuyÖt chñng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 12 3
  14. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Mét sè ho¹t ®éng ®e däa hoÆc g©y ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn c¸c loµi ®éng vËt hoang d·: * Bè mÑ vµo rõng chÆt c©y lÊy cñi. * D©n trong vïng ®èt rõng lµm n−¬ng rÉy. * R¸c r−ëi tÊt c¶ ®Òu ®−îc ®em ®æ xuèng s«ng, suèi. * S¨n b¾t thó rõng. * LÊy hoa phong lan vÒ b¸n cho du kh¸ch. * Mua b¸n ®éng vËt hoang d·. * §¸nh b¾t c¸ b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn sö dông b»ng ®iÖn. * TiÓu, tiÖn kh«ng ®óng n¬i qui ®Þnh. * C¾m tr¹i, ca h¸t g©y ån µo trong rõng. III. Tãm t¾t bµi häc V−ên Quèc gia Yok §«n cã rÊt nhiÒu c¸c loµi ®éng vËt hoang d· quý hiÕm. NÕu chóng ta kh«ng b¶o vÖ chóng, b¶o vÖ m«i tr−êng sèng cña chóng th× c¸c loµi ®éng vËt nµy cã nguy c¬ bÞ mÊt tuyÖt chñng. IV. Bµi tËp vÒ nhµ 1. Em h·y kÓ cho bè mÑ hoÆc anh chÞ em trong gia ®×nh biÕt tªn mét sè loµi ®éng vËt quý hiÕm hiÖn ®ang cã ë V−ên Quèc gia Yok §«n. 2. Hái bè mÑ hoÆc «ng bµ thö xem rõng Yok §«n tr−íc ®©y vµ b©y giê cã g× kh¸c kh«ng ?. Sau ®ã yªu cÇu c¸c em häc sinh sÏ kÓ l¹i cho thÇy c« vµ c¸c b¹n trong líp cïng nghe. 3. VÏ mét con vËt sèng trong V−ên Quèc gia Yok §«n mµ em yªu thÝch. Chó ý: Gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ mét sè h×nh ¶nh phï hîp víi tõng môc trong bµi gi¶ng ®Ó minh häa. V. Trß ch¬i Gi¸o viªn chia líp thµnh bèn nhãm (T−¬ng øng víi 4 tæ trong líp) ®ång thêi còng t−¬ng øng víi 4 nhãm loµi ®éng vËt hiÖn ®ang cã ë V−ên Quèc Gia Yok §«n. Sau ®ã mçi nhãm sÏ lÇn l−ît kÓ tªn c¸c con vËt thuéc nhãm cña m×nh, nhãm nµo kÓ ®−îc tªn c¸c con vËt nhiÒu nhÊt nhãm ®ã sÏ th¾ng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6 13
  15. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Bµi sè 4 : Ch¨m sãc ®éng vËt nu«i MôC §ÝCH - H−íng dÉn cho häc sinh biÕt c¸ch ch¨m sãc ®éng vËt nu«i. - H−íng cho c¸c em biÕt gi¸ trÞ cña ®éng vËt nu«i. - Kh¬i dËy lßng yªu thÝch c¸c con vËt n¬i c¸c em häc sinh. i. Giíi thiÖu chung C¸c loµi ®éng vËt, nhÊt lµ ®éng vËt nu«i ®−îc xem lµ “b¹n” cña chóng ta. §éng vËt nu«i lµ nh÷ng loµi ®éng vËt ®· ®−îc con ng−êi thuÇn ho¸ qua rÊt nhiÒu ®êi vµ ®· quen víi viÖc chÞu sù ch¨m sãc cña con ng−êi. C¸c loµi ®éng vËt nu«i mµ chóng ta th−êng gÆp lµ: Tr©u, bß, gµ, ngan, ngçng, chã, mÌo... Ngoµi c¸c loµi trªn, con ng−êi cßn thuÇn d−ìng mét sè loµi ®éng vËt kh¸c nh−: Ngùa, voi, chim −ng, c¸... §éng vËt nu«i cã vai trß rÊt quan träng trong cuéc sèng cña con ng−êi, nhÊt lµ ®èi víi ng−êi n«ng d©n. Ii. Ho¹t ®éng 1. §éng vËt nu«i . Gi¸o viªn gi¶i thÝch cho c¸c em häc sinh c¸c ý sau: Tæ tiªn cña ®éng vËt nu«i lµ c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. §−îc con ng−êi thuÇn hãa vµ quen víi viÖc ®−îc con ng−êi ch¨m sãc. §éng vËt nu«i cã nguån gèc lµ c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. C¸c loµi ®éng vËt nu«i hiÖn nay nh−: Chã, mÌo, tr©u, bß... ®· ®−îc thuÇn hãa vµ quen víi sù ch¨m sãc cña con ng−êi. 2. Vai trß cña ®éng vËt nu«i. Gi¸o viªn cho c¸c em lµm viÖc theo nhãm vµ kÓ tªn c¸c loµi ®éng vËt nu«i theo c¸c vai trß sau: C¸c loµi ®éng vËt nu«i cã thÓ coi nhµ, b¾t chuét. C¸c loµi ®éng vËt nu«i cã thÓ gióp cho viÖc ®ång ¸ng, chuyªn chë. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6 14
  16. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 C¸c loµi ®éng vËt nu«i cã thÓ cung cÊp thùc phÈm cho con ng−êi. C¸c loµi ®éng vËt nu«i ®−îc dïng ®Ó lµm c¶nh, diÔn xiÕc. Ngoµi c¸c vai trß trªn, nhiÒu loµi ®éng vËt nu«i cßn ®−îc con ng−êi thuÇn hãa vµ huÊn luyÖn ®Ó lµm c¸c c«ng viÖc kh¸c nh−: Hç trî ng−êi mï, ®¸nh h¬i t×m chÊt næ, s¨n b¾t (chã, chim −ng ...). 3. Ch¨m sãc ®éng vËt nu«i. a. Gi¸o viªn lÇn l−ît nªu tªn mét sè vËt nu«i phæ biÕn ë ®Þa ph−¬ng vµ hái c¸c em xem thøc ¨n cña chóng lµ g× ? Chóng cÇn chç tró ngô nh− thÕ nµo (Dïng b¶ng víi « trèng ®Ó c¸c em ®iÒn vµo). Nhãm vËt nu«i Thøc ¨n + N−íc uèng N¬i tró ngô Chã, mÌo Heo, gµ Tr©u, bß C¸ Voi (Gi¸o viªn l−u ý viÖc ph¶i th−êng xuyªn lµm vÖ sinh chuång tr¹i vµ chç ë cña c¸c loµi vËt nu«i). b. Khi vËt nu«i bÞ bÖnh th× nªn lµm thÕ nµo? - T¸ch ra khái bÇy ®Ó tr¸nh l©y bÖnh cho c¸c con kh¸c. - Mêi c¸n bé thó ý ®Õn kh¸m bÖnh cho chóng. - Lµm vÖ sinh chuång tr¹i vµ cho ¨n theo h−íng dÉn cña c¸n bé thó y. III. Tãm t¾t Nh÷ng loµi vËt nu«i rÊt cã Ých cho con ng−êi. Chóng kh«ng chØ cung cÊp thÞt, s÷a, trøng cho con ng−êi lµm thøc ¨n mµ con gióp Ých cho c¸c c«ng viÖc ®ång ¸ng, chuyªn chë... Chóng ta cÇn häc c¸ch ch¨m sãc c¸c loµi vËt nu«i. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 15
  17. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 IV. Bµi tËp vÒ nhµ 1. Em h·y vÏ con vËt nu«i mµ em −a thÝch. 2. Loµi vËt nu«i nµy cã lîi Ých thÕ nµo ?. 3. Loµi vËt nu«i nµy ¨n thøc ¨n g× vµ cÇn n¬i tró ngô nh− thÕ nµo ?. V. PhÇn tham kh¶o 1. NhËn d¹ng con vËt vµ thøc ¨n. Chia líp thµnh hai ®éi. Gi¸o viªn ®−a ra tr−íc líp tªn c¸c loµi vËt vµ hái c¸c ®éi thøc ¨n cña loµi ®ã lµ nh÷ng g× ? §éi nµo ®−a ®−îc nhiÒu lo¹i thøc ¨n vµ ®óng h¬n th× sÏ th¾ng cuéc. 2. ChuyÖn vÒ chó mÌo trung thµnh. ChuyÖn kÓ r»ng : ë TØnh §ång Nai, cã mét bµ cô gãa bôa, sèng mét m×nh n¬i m¸i nhµ tranh gÇn b×a rõng ®· nu«i mét con mÌo ®Ó lµm bÌ b¹n vµ ®Æt tªn lµ Linh Miªu. Sau khi bµ chÕt, ng−êi hµng xãm mang Linh Miªu vÒ nu«i nh−ng nã trë l¹i n−¬ng n¸u trong tóp lÒu cña bµ cô cho tíi khi tóp lÒu bÞ m−a giã lµm sËp nã míi chÞu bá vµo rõng. Tuy nhiªn ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vÉn th−êng b¾t gÆp Linh Miªu lai v·ng n¬i nÊm må hiu qu¹nh cña bµ cô víi nh÷ng tiÕng kªu buån th¶m. Bçng mét ngµy kia, trÎ ch¨n tr©u trong lµng ph¸t hiÖn Linh Miªu n»m chÕt bªn mé cña bµ cô. Nh− vËy lµ sau nhiÒu n¨m, khi biÕt m×nh s¾p chÕt, con mÌo ®· ®Õn bªn nÊm må cña ng−êi chñ tõng yªu th−¬ng nu«i nÊng nã ®Ó ®−îc m·i m·i n»m bªn bµ. D©n lµng khi hay tin cho r»ng Linh Miªu lµ con mÌo trung thµnh nªn ®· ®µo mét c¸i huyÖt nhá d−íi ch©n mé cña bµ cô ®Ó an t¸ng cho con mÌo cã nghÜa. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 16
  18. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 Bµi sè 5 : T×m hiÓu vÒ loµi voi Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh hiÓu s¬ bé vÒ ®Æc ®iÓm cña loµi voi. - Gióp c¸c em thÊy ®−îc vai trß cña voi trong cuéc sèng vµ v× sao chóng ta cÇn ph¶i b¶o vÖ loµi voi. I. Giíi thiÖu chung Voi lµ loµi ®éng vËt lín nhÊt, nÆng nhÊt sèng trªn c¹n. Trong sè c¸c loµi ®éng vËt ®−îc con ng−êi thuÇn hãa, voi ®−îc xem lµ loµi th«ng minh nhÊt. Trong thÕ giíi ®éng vËt. Voi lµ loµi cã mòi vµ r¨ng cöa dµi nhÊt (Vßi vµ ngµ). Vßi voi kh«ng chØ c¬ ®éng dÔ dµng theo h−íng lªn xuèng, tr¸i, ph¶i mµ cßn co duçi l¹i ®−îc. Voi cã thÓ dïng vßi ®Ó t×m kiÕm thøc ¨n trªn mÆt ®Êt còng nh− ë trªn c©y cao, cã thÓ luån vµo nh÷ng hèc ®¸ hoÆc c¸c kÏ nøt ®Ó t×m n−íc. Voi lµ ®éng vËt ¨n cá. Voi cã b¶n tÝnh hiÒn hßa, dÔ thuÇn d−ìng. Loµi voi Ch©u ¸ cao kho¶ng tõ 2,5m ®Õn 3,2m vµ nÆng tõ 4.000 kg ®Õn 5.000kg. 1. T¹i sao chóng ta ph¶i b¶o vÖ loµi voi ?. Trong suèt nh÷ng n¨m 80, hµng n¨m cã kho¶ng 70 ngh×n ®Õn 100 ngh×n con voi ®· bÞ giÕt ®Ó cung cÊp cho thÞ tr−êng bu«n b¸n ngµ voi trªn kh¾p thÕ giíi. Trong sè ®ã cã 94% bÞ giÕt bëi nh÷ng kÎ s¨n trém vµ x¸c ®Ó mÆc cho thèi r÷a, cßn voi con th× bÞ bá cho chÕt ®ãi. Da voi còng cã gi¸ trÞ, nh÷ng tªn s¨n trém b¸n da voi cho nh÷ng ng−êi lµm giµy dÐp, th¾t l−ng hoÆc lµm mÆt bµn cho kh¸ch du lÞch... 2. B¶o vÖ voi. §Ó voi kh«ng bÞ tuyÖt chñng, chóng ta cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®−îc hai ®iÒu: Mét lµ b¶o ®¶m n¬i m«i tr−êng sèng tù nhiªn. Hai lµ voi cÇn ®−îc b¶o vÖ. NÕu bän s¨n trém voi vÉn tiÕp tôc tµn s¸t voi th× viÖc gi÷ g×n n¬i sinh sèng cho voi sÏ ch¼ng cã t¸c dông g×. Mäi ng−êi ®Òu cã thÓ ng¨n chÆn n¹n s¨n trém b»ng c¸ch kh«ng mua, b¸n vµ ph¶n ®èi viÖc b¸n ngµ voi. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 17
  19. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 II. Ho¹t ®éng 1. Tr−íc khi cho häc sinh biÕt ®Æc ®iÓm sinh häc cña loµi voi, gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh miªu t¶ ®Æc ®iÓm cña con voi mµ c¸c em ®· tõng thÊy hoÆc qua h×nh ¶nh gi¸o viªn ®−a ra (Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n h×nh cña voi). - Voi sèng ë ®©u ? (M«i tr−êng sèng cña voi) - trªn c¹n. - Voi th−êng ¨n nh÷ng lo¹i thøc ¨n nµo? (Cá, l¸, rÔ c©y...). Sau khi häc sinh ®· miªu t¶ voi xong gi¸o viªn míi bæ sung thªm nh÷ng kiÕn thøc mµ c¸c em cßn ch−a biÕt vÒ loµi voi. 2. Voi cã vai trß g× trong cuéc sèng cña con ng−êi ? Chóng cã gióp Ých g× cho con ng−êi hay kh«ng ?. Cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó t×m ra vai trß cña voi trong cuéc sèng con ng−êi Voi lµ ®éng vËt th«ng minh ®−îc huÊn luyÖn ®Ó lµm xiÕc. - Voi gióp con ng−êi ®i l¹i vµ vËn chuyÓn nh÷ng ®å vËt nÆng. - Trong thêi xa x−a voi cßn ®−îc sö dông ®Ó chiÕn ®Êu, t¶i l−¬ng thùc. - Voi cßn ®−îc sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. 3. Sau khi gi¸o viªn kÓ cho häc sinh nghe c©u chuyÖn “Voi còng biÕt b¶o vÖ nhµ cña m×nh” cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm víi c©u hái sau: a. V× sao bÇy voi trong c©u chuyÖn trªn l¹i trë nªn hung tîn nh− vËy ?. b. Chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó b¶o vÖ loµi voi. 4. Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n c¸c bøc tranh vÒ c¸c lo¹i voi kh¸c nhau ®Ó gióp häc sinh lµm quen : Voi Ch©u ¸, Voi Ch©u Phi. - Tai voi Ch©u Phi lín h¬n tai voi Ch©u ¸. - Gi÷a tr¸n cña voi Ch©u ¸ cã mét vÕt lâm. - Tæng chiÒu dµi mét con voi ®ùc Ch©u ¸ (TÝnh c¶ ®u«i vµ vßi) cã thÓ lªn ®Õn 8m trong khi ®ã chiÒu dµi cña mét con voi ®ùc ch©u phi tÝnh tõ ®Çu ®Õn chãt ®u«i cì 9 m. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 18
  20. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3 III. Tãm t¾t Voi lµ loµi ®éng vËt lín nhÊt, nÆng nhÊt sèng trªn c¹n vµ th«ng minh nhÊt trong sè nh÷ng ®éng vËt ®−îc thuÇn ho¸. Voi ngµy nay còng nh− sè hä hµng ®· bÞ tuyÖt chñng cña chóng ®· tõng sèng ë kh¾p mäi n¬i, trõ Ch©u óc vµ Ch©u Nam Cùc. §Ó voi kh«ng bÞ tuyÖt chñng, chóng ta h·y b¶o vÖ m«i tr−êng sèng cña voi, chóng ta h·y nãi KH¤NG víi viÖc s¨n b¾n tµn s¸t voi còng nh− viÖc mua b¸n ngµ vµ c¸c bé phËn cña voi. IV. Bµi tËp vÒ nhµ 1. Yªu cÇu c¸c em vÒ nhµ tËp h¸t bµi “Chó voi con ë B¶n §«n”. Chó voi con ë B¶n §«n ch−a cã ngµ nªn cßn trÎ con. Tõ rõng giµ voi ®Õn víi ng−êi vÉn ham ¨n víi l¹i ham ch¬i. Voi con ¬i, voi con ¬i mau lín lªn víi ®«i ngµ to cã søc ®i kh¾p lµng gÇn xa kÐo gç cho bu«n lµng cña ta. 2. VÏ h×nh mét chó voi mµ c¸c em thÝch. V. Bµi ®äc tham kh¶o VOI CUÕNG BIEÁT BAÛO VEÄ NHAØ CUÛA MÌNH (Mét c©u chuyÖn cã thËt cña Vò §×nh M−êi). ChuyÖn kÓ r»ng c¸ch ®©y vµi n¨m, ë mét ng«i lµng cña ng−êi d©n téc £®ª trªn vïng cao nguyªn ViÖt Nam chît xuÊt hiÖn mét ®µn voi rõng d÷ tîn chóng tÊn c«ng d©n lµng. §µn voi nµy giÕt bÊt kú ai hay ph¸ ph¸ch mäi thø trªn ®−êng chóng ®i. Chóng r−ît ®uæi d©n lµng, kÐo ®æ nhµ sµn, tµn ph¸ mïa mµng vµ ph¸ ho¹i c©y ¨n qu¶. Mäi ng−êi ®Òu sî bÇy voi nµy nªn bá l¹i nhµ cöa phÝa sau vµ ch¹y ®i n¬i kh¸c. Mét sè lµng bªn còng lo sî vÒ bÇy voi d÷ nµy vµ hä còng chuyÓn ®i chç kh¸c sinh sèng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0