intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 7

Chia sẻ: TRẦN THỊ THANH HẰNG | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

Thêm vào BST
Báo xấu
94
lượt xem 20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo sách 'tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 7', khoa học tự nhiên, công nghệ môi trường phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 7

  1. Döï aùn PARC - Vöôøn Quoác gia Yok Ñoân Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng TAØI LIEÄU GIAÙO DUÏC MOÂI TRÖÔØNG LÔÙP 7 Soâng Sreâpoâk Buoân Ñoân 2003 (Taøi lieäu löu haønh noäi boä)
  2. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Lôøi caûm ôn ! Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Côc KiÓm l©m thuéc Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n, ñy ban Nh©n d©n tØnh Dak Lak, V−ên Quèc gia Yok §«n, ñy ban Nh©n d©n HuyÖn Bu«n §«n, Phßng Gi¸o dôc §µo t¹o huyÖn Bu«n §«n ®· gióp ®ì chóng t«i trong qu¸ tr×nh biªn so¹n tµi liÖu nµy. Cho phÐp chóng t«i göi lêi c¶m ¬n ®Õn Ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc c¸c tæ chøc ®· trùc tiÕp céng t¸c gióp ®ì chóng t«i trong suèt qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ biªn so¹n tµi liÖu nµy: Dù ¸n PARC Yok §«n; Phßng Kü thuËt, H¹t kiÓm l©m vµ Ban Du lÞch V−ên Quèc gia Yok §«n, Dù ¸n PARC Ba BÓ/Na Hang, Tr−êng TiÓu häc Y Jót, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn ThÞ Minh Khai, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn Du, Tr−êng Trung häc C¬ së Vâ ThÞ S¸u, Tr−êng Trung häc C¬ cë Lª Hång Phong Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé, chuyªn gia, t− vÊn cña Dù ¸n PARC Yok §«n ®· cho phÐp chóng t«i sö dông kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc cña quÝ vÞ ®Ó phôc vô cho viÖc biªn so¹n tµi liÖu nµy. Chóng t«i còng mong muèn ®−îc c¶m ¬n tÊt c¶ c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc ®· tham gia ®ãng gãp ý kiÕn còng nh− cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o trong qu¸ tr×nh viÕt tµi liÖu nµy, bao gåm: Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn Liªn HiÖp Quèc (UNDP), Quü B¶o tån Thiªn nhiªn Hoang d· (WWF). V−ên Quèc gia C¸t Tiªn. Ch−¬ng tr×nh Gi¸o dôc M«i tr−êng Dù ¸n PARC - V−ên Quèc gia Yok §«n
  3. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 MUÏC LUÏC Trang 5 BAØI 1 : CAÙC KIEÅU RÖØNG CHÍNH ÔÛ VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 5 II. HOAÏT ÑOÄNG 5 6 III. TOÙM TAÉT IV. BAØI TAÄP 7 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 7 Trang 9 BAØI 2 : HEÄ THOÁNG RÖØNG ÑAËC DUÏNG VIEÄT NAM - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 9 10 II. HOAÏT ÑOÄNG III. TOÙM TAÉT 12 IV. CAÂU HOÛI BAØI TAÄP 13 V. THAM KHAÛO 13 Trang 14 BAØI 3 : TAÙI SINH RÖØNG - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 14 14 II. HOAÏT ÑOÄNG III. KEÁT LUAÄN 16 IV. CAÂU HOÛI 16 Trang 17 BAØI 4 : SÖÛ DUÏNG HÔÏP LYÙ NGUOÀN TAØI NGUYEÂN RÖØNG - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 17 II. HOAÏT ÑOÄNG 17 III. KEÁT LUAÄN 19 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 19 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 20 Trang 21 BAØI 5 : TÌM HIEÅU VEÀ MOÄT SOÁ LOAØI CHIM - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 21 22 II. HOAÏT ÑOÄNG III. TOÙM TAÉT 23 IV. BAØI TAÄP 23 V. PHAÀN THAM KHAÛO 24
  4. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 BAØI 6 : BUOÂN BAÙN TRAÙI PHEÙP ÑOÄNG VAÄT HOANG DAÕ Trang 25 - Muïc ñích 25 I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG II. HOAÏT ÑOÄNG 26 III. TOÙM TAÉT 26 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 27 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 27 Trang 29 BAØI 7 : MOÄT SOÁ LOAØI ÑOÄNG VAÄT ÑÖÙNG TRÖÔÙC NGUY CÔ TUYEÄT CHUÛNG - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 29 II. HOAÏT ÑOÄNG 30 31 III. TOÙM TAÉT IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 31 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 32 Trang 33 BAØI 8 : MOÂ HÌNH V.A.C - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 32 II. HOAÏT ÑOÄNG 34 35 III. TOÙM TAÉT IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 35 Trang 36 BAØI 9 : THAÛM HOÏA TÖÏ NHIEÂN - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 36 II. HOAÏT ÑOÄNG 36 III. TOÙM TAÉT 38 38 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 38
  5. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Bµi sè 1 : C¸c kiÓu rõng chÝnh ë v−ên quèc gia yok ®«n Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh t×m hiÓu vÒ c¸c kiÓu rõng chÝnh cña V−ên Quèc gia Yok §«n. - N©ng cao nhËn thøc vÒ gi¸ trÞ cña c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn. I - giíi thiÖu chung Rõng lµ mét hÖ sinh th¸i mµ trong ®ã bao gåm c¸c thµnh phÇn h÷u c¬ vµ v« c¬ (thùc vËt, ®éng vËt, ®Êt ®¸, khÝ hËu...). TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn nµy cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau vµ cïng nhau ph¸t triÓn. HÖ sinh th¸i rõng cã kh¶ n¨ng tù ®iÒu hßa vµ duy tr× sù sèng, do vËy hÖ sinh th¸i rõng cã thÓ chèng chäi ®−îc víi nh÷ng biÕn ®æi cña m«i tr−êng. HÖ sinh th¸i ®Æc tr−ng cña V−ên Quèc gia (VQG) Yok §«n lµ hÖ sinh th¸i rõng kh« h¹n. §©y còng lµ hÖ sinh th¸i ®éc ®¸o ®iÓn h×nh cho 3 n−íc §«ng D−¬ng. VQG Yok §«n ®−îc xem nh− b¶o tµng sèng sinh ®éng ®Ó nghiªn cøu vÒ nguån gèc lÞch sö tiÕn hãa, diÔn thÕ vµ mèi quan hÖ gi÷a rõng th−êng xanh víi rõng khép, gi÷a rõng khép vµ rõng b¸n th−êng xanh. Rõng bao phñ 90% tæng diÖn tÝch cña V−ên vµ bao gåm c¸c kiÓu rõng chÝnh sau: Rõng khép; Rõng th−êng xanh; Rõng b¸n th−êng xanh; Rõng tre nøa. Ii - ho¹t ®éng Gi¸o viªn lÇn l−ît dïng h×nh ¶nh cña c¸c kiÓu rõng vµ m« t¶ cho c¸c em häc sinh vÒ c¸c kiÓu rõng chÝnh cña VQG Yok §«n. 1. Rõng khép. Lµ kiÓu rõng th−a c©y l¸ réng, rông l¸ vÒ mïa kh«, xanh t−¬i trë l¹i vµo mïa m−a. Do rõng th−a c©y vµ t¸n l¸ kh«ng liªn tôc nªn ¸nh s¸ng mÆt trêi cã thÓ dÔ dµng chiÕu xuèng mÆt ®Êt, nhê vËy nªn líp cá d−íi t¸n rõng ph¸t triÓn rÊt m¹nh. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 5
  6. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 C¸c loµi c©y th−êng gÆp trong rõng khép lµ: DÇu trµ beng, DÇu l«ng, DÇu ®ång, CÈm liªn, Cµ chÝt. §Æc ®iÓm cña c¸c loµi c©y nµy lµ cã vá dµy, sÇn sïi, nøt s©u, l¸ to, cã kh¶ n¨ng chÞu löa. VÒ mïa kh«, hÇu nh− tÊt c¶ c¸c loµi c©y ®Òu rông l¸, rõng tr«ng x¬ x¸c, kh¸c h¼n víi diÖn m¹o rõng xanh t−¬i vµo mïa m−a. KiÓu rõng nµy ph©n bè hÇu nh− kh¾p c¸c khu vùc cã ®Þa h×nh dèc thoai tho¶i. 2. Rõng th−êng xanh. Lµ kiÓu rõng kÝn l¸, xanh t−¬i quanh n¨m. C¸c loµi c©y chñ yÕu gåm cã: Sao c¸t, Vªn vªn, DÇu r¸i, Cµ te, Tr¾c, Gi¸ng h−¬ng... §Æc ®iÓm chung cña c¸c loµi c©y nµy lµ l¸ xanh t−¬i quanh n¨m. C¸c loµi c©y ph©n tÇng râ rÖt. §©y lµ lo¹i rõng ph©n bè chñ yÕu ë khu vùc nói Yok §«n. 3. Rõng b¸n th−êng xanh. §©y lµ kiÓu rõng n»m ë ranh giíi gi÷a rõng khép vµ rõng th−êng xanh. Trong kiÓu rõng nµy cã c¶ c¸c loµi c©y th−êng xanh vµ c©y rông l¸. Rõng b¸n th−êng xanh cã n¨m tÇng trong ®ã tÇng cao nhÊt lµ c¸c loµi c©y rông l¸. C¸c loµi c©y ®Æc tr−ng cña rõng b¸n th−êng xanh gåm cã: B»ng l¨ng æi, Muång ®en, Tr¾c... 4. Rõng tre nøa. Cã diÖn tÝch nhá, ph©n bè r¶i r¸c ven theo c¸c s«ng suèi. C¸c loµi ®Æc tr−ng cña kiÓu rõng nµy gåm cã: Lå «, le, tre nøa... C¸c loµi c©y nµy phï hîp víi c¸c khu vùc Èm −ít. III - tãm t¾t V−ên Quèc gia Yok §«n cã 4 kiÓu rõng chÝnh sau: Rõng khép, Rõng th−êng xanh, Rõng b¸n th−êng xanh vµ Rõng tre nøa. C¸c kiÓu rõng nµy cã vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu hßa, duy tr× sù sèng. §©y lµ m¸i nhµ cña nhiÒu loµi ®éng, thùc vËt. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6
  7. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 IV - Bµi tËp 1. Quanh s©n tr−êng cã bao nhiªu lo¹i c©y ? H·y kÓ tªn sè c©y ®ã ? 2. H·y vÏ mét khu rõng mµ em thÝch. Cho biÕt ®ã lµ lo¹i rõng g× ? 3. VQG Yok §«n cã bao nhiªu kiÓu rõng chÝnh ? §ã lµ nh÷ng kiÓu rõng nµo? H·y cho biÕt ®Æc ®iÓm cña tõng kiÓu rõng ? 4. Em ®· biÕt g× vÒ VQG Yok §«n ? H·y kÓ vÒ ®iÒu ®ã. (Tæ chøc cho häc sinh tham quan thùc tÕ vµ viÕt ®o¹n v¨n m« t¶ vÒ VQG Yok §«n). V - bµi tham kh¶o HÖ sinh th¸i rõng kh« h¹n HST rõng kh« h¹n, ®iÓn h×nh lµ rõng khép, lµ lo¹i rõng nhiÖt ®íi ®Æc tr−ng ë khu vùc §«ng Nam ¸. HST nµy ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn mïa m−a tËp trung vµ mïa kh« kÐo dµi ®Õn 7 th¸ng, v× vËy vµo mïa m−a, rõng cã thÓ bÞ ngËp n−íc ®Õn 1m ë c¸c vïng tròng, vµ ng−îc l¹i vµo mïa kh« rõng tån t¹i trong ®iÒu kiÖn ®Êt nøt nÎ do thiÕu n−íc. Víi hoµn c¶nh tù nhiªn kh¾c nghiÖt nh− vËy, rõng kh« h¹n, ngoµi gi¸ trÞ vÒ gç, l©m s¶n vµ nguån tµi nguyªn ®éng vËt rõng, cßn cã gi¸ trÞ nhiÒu mÆt vÒ m«i tr−êng nh− t¸c dông ®iÒu hßa khÝ hËu, chèng röa tr«i ®Êt... còng nh− gi¸ trÞ vÒ ®a d¹ng sinh häc. ë ViÖt Nam, theo thèng kª cña ViÖn Khoa Häc L©m NghiÖp hiÖn cã kho¶ng 500.000 ha rõng khép. Hai huyÖn Bu«n §«n vµ Ea Sup (§¨k L¨k) cã diÖn tÝch rõng khép lín nhÊt víi kho¶ng 357.000 ha (riªng khu vùc Yok §«n cã 58.000 ha, ë khu vùc s¸t biªn giíi Campuchia. Trong HST rõng kh« h¹n tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i gç quý nh− Gi¸ng h−¬ng, Cµ te, Tr¾c, Gô mËt... ë ®©y cã c¸c loµi cho dÇu nhùa tù nhiªn mµ ë rõng Èm th−êng xanh kh«ng cã ®−îc, nh− quÇn hÖ DÇu r¸i, DÇu ®ång, c¸c c©y cña quÇn hÖ nµy th−êng cao 20-25 m t¹o thµnh tÇng −u thÕ sinh th¸i rÊt ®Ñp vµ cho dÇu nhùa láng rÊt cã gi¸ trÞ, mçi c©y cã thÓ cho 6 - 7 kg nhùa láng mçi mïa thu ho¹ch. Bªn c¹nh c¸c loµi c©y cho nhùa láng cßn cã c¸c loµi cho nhùa chai côc nh− CÈm liªn, Sao ®en; nhùa cña c©y ®−îc tiÕt ra mét c¸ch tù nhiªn theo c¸c vÕt nøt däc cña vá th©n, vá cµnh hoÆc t¹i ®iÓm xuÊt ph¸t cña nh¸nh, ®«ng thµnh thái cøng dµi nh− th¹ch nhò cã mµu tr¾ng rÊt ®Ñp, t¹o nªn søc thu hót trong du lÞch sinh th¸i rõng khép mµ ë c¸c rõng kh¸c kh«ng cã. Hµm l−îng tinh dÇu trong c©y DÇu r¸i chiÕm ®Õn 50%. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 7
  8. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Mét ®Æc tÝnh sinh th¸i quan träng cña c¸c loµi c©y ë rõng kh« h¹n lµ kh¶ n¨ng chèng chÞu cao víi n¹n ch¸y rõng. Vµo mïa kh«, líp l¸ rông vµ th¶m t−¬i lµm måi dÉn löa rõng lan réng vµ thiªu rôi líp c©y t¸i sinh. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i toµn bé líp c©y t¸i sinh ®Òu bÞ chÕt ch¸y, c¸c loµi c©y hä dÇu ë rõng khép cã líp vá dµy vµ cã bóp bao chåi gióp chóng chèng chäi víi löa rõng, nh÷ng c©y xÊp xØ 2m trë lªn hÇu nh− tho¸t khái sù tiªu diÖt cña löa. §Ó cã ®−îc ®Æc tÝnh sinh th¸i thÝch nghi víi n¹n ch¸y rõng x¶y ra hµng n¨m vµo mïa kh«, quÇn hÖ thùc vËt c©y hä dÇu ë ®©y ph¸t triÓn chiÒu cao rÊt nhanh vµo giai ®o¹n ®Çu cña sù t¸i sinh tù nhiªn. Khi c©y cao ®Õn 10-15m th× chiÒu cao ph¸t triÓn chËm l¹i, th©n c©y ®−îc bao bäc bëi mét líp vá dµy, cøng. D−íi t¸n cña rõng c©y hä dÇu cã th¶m cá mµ n¨ng suÊt cña chóng rÊt cao, ®©y lµ nguån thøc ¨n chñ yÕu cho c¸c loµi ®éng vËt cã mãng guèc trong HST rõng khép. Nguån gien ®éng vËt quý hiÕm trong HST kh« h¹n rõng khép cã Bß tãt, Tr©u rõng, Bß rõng, Bß x¸m, H−¬u vµng, Hæ, Voäc b¹c, Voäc ngò s¾c, Voi, R¸i c¸, CÇy mùc, Chã rõng (lµ loµi ¨n thÞt lÇn ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ë ViÖt Nam), GÊu ngùa, C«ng, Gµ l«i h«ng tÝa, Gµ tiÒn mÆt ®á, C¸ sÊu... §©y lµ nguån gien tù nhiªn quan träng kh«ng chØ ®èi víi ViÖt Nam mµ cßn ®èi víi khu vùc vµ quèc tÕ, v× trong sè 51 loµi ®éng vËt quý hiÕm vµ 10 loµi ®Æc h÷u cña §«ng D−¬ng th× HST rõng khép ViÖt Nam cã tíi 38 loµi quý hiÕm vµ 5 loµi ®Æc h÷u (nh÷ng loµi nµy ®· ®−îc ®−a vµo S¸ch §á ViÖt Nam). Voi ®−îc xem lµ mét trong nh÷ng loµi ®éng vËt ®Æc tr−ng cña HST rõng kh« h¹n ë T©y Nguyªn. Voi nhµ ®−îc thuÇn d−ìng tõ voi rõng kh«ng chØ lµ ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn quan träng phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña ng−êi d©n mµ cßn lµ ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c tour du lÞch sinh th¸i, tham quan c¶nh quan tù nhiªn nói rõng T©y nguyªn. NhiÒu loµi c©y d−îc liÖu quý ®−îc ph¸t triÓn trong HST rõng kh« h¹n nh− §Þa liÒn, Thiªn niªn kiÖn, S©m bè chÝnh, Hµ thñ «, M· tiÒn, Chai côc... lµ nh÷ng s¶n phÈm tù nhiªn cã ho¹t tÝnh sinh häc cao, tõ l©u ®· ®−îc ®ång bµo T©y Nguyªn khai th¸c ®Ó ch÷a trÞ nhiÒu bÖnh nan y vµ båi bæ søc kháe cho con ng−êi. HST rõng khép ë T©y Nguyªn ®· tõ l©u ®−îc xem lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh rõng ®éc ®¸o ë n−íc ta vµ §«ng Nam ¸. Thiªn nhiªn n¬i ®©y cßn l−u gi÷ ®−îc nhiÒu c¶nh quan ®Æc s¾c, víi nh÷ng c¸nh rõng th−êng xanh trªn nói Yok §«n, rõng b»ng l¨ng ven s«ng suèi, rõng tre nøa, rõng le, c¸c hå n−íc tù nhiªn, c¸c dßng s«ng, th¸c n−íc... lµ n¬i tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhiÒu loµi sinh vËt quý hiÕm, ®Æc h÷u. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn du lÞch sinh th¸i bªn c¹nh nh÷ng trung t©m phôc håi vµ nu«i d−ìng c¸c nguån gien sinh vËt quý hiÕm cña HST ®Æc biÖt nµy. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 8
  9. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Bµi sè 2 : HÖ thèng rõng ®Æc dông viÖt nam Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh t×m hiÓu vÒ hÖ thèng vµ chøc n¨ng cña c¸c kiÓu rõng ®Æc dông cña ViÖt Nam. - N©ng cao nhËn thøc vÒ b¶o vÖ c¸c nguån tµi nguyªn rõng. I - giíi thiÖu chung Rõng lµ hÖ thèng hç trî cho sù sèng cña tr¸i ®Êt th«ng qua viÖc c©n b»ng l−îng ¤xy. Bªn c¹nh ®ã, rõng cã va trß rÊt quan träng trong viÖc chèng xãi mßn ®Êt, h¹n chÕ thiªn tai, t¨ng c−êng kh¶ n¨ng gi÷ n−íc cña ®Êt. Ngoµi ra, rõng cßn cung cÊp cho con ng−êi nhiÒu lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn nh− gç, d−îc th¶o, vµ lµ n¬i sinh sèng cña nhiÒu loµi ®éng vËt. Röøng ñaëc duïng (Special used forest) laø loaïi röøng ñöôïc sö duïng ñeå baûo toàn thieân nhieân, maãu chuaån hÖ sinh th¸i röøng cuûa quoác gia, nguoàn gen thöïc vaät, ñoäng vaät röøng, nghieân cöùu khoa hoïc, baûo veä di tích lòch söû, vaên hoùa vaø danh lam thaéng caûnh, phuïc vuï nghØ ngôi du lòch (Quy cheá quaûn lyù Röøng ñaëc duïng ñöôïc Chính phuû ban haønh ngaøy 11/01/2001). Theo quy ho¹ch cña Nhµ n−íc, HÖ thèng rõng ®Æc dông cña ViÖt Nam bao gåm: V−ên Quèc gia (VQG), Khu b¶o tån thiªn nhiªn (KBTTN), Khu b¶o vÖ c¶nh quan (KBVCQ) vµ Khu b¶o tån loµi hay sinh c¶nh (KBTL-SC). Vµ ®−îc chia thµnh 3 lo¹i chÝnh sau: 1. Vöôøn quoác gia. 2. Khu baûo toàn thieân nhieân, goàm: - Khu döï tröõ thieân nhieân. - Khu baûo toàn loaøi (sinh caûnh). 3. Khu röøng vaên hoùa – Lòch söû – Moâi Tröôøng (hoaëc khu röøng Baûo veä caûnh quan). Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 9
  10. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Ii - Ho¹t ®éng Gi¸o viªn lÇn l−ît gi¶i thÝch cho c¸c em häc sinh vÒ ®Þnh nghÜa vµ vai trß, chøc n¨ng cña c¸c kiÓu rõng ®Æc dông theo nh÷ng ®iÓm chÝnh sau: 1. Vöôøn Quoác gia. Laø vuøng ñaát töï nhieân ñöôïc thaønh laäp ñeå baûo veä laâu daøi moät hay nhieàu HST, phaûi baûo ñaûm caùc yeâu caàu: + Phaûi bao goàm maãu chuaån cuûa caùc HST cô baûn (Coøn nguyeân veïn hoaëc ít bò taùc ñoäng), caùc neùt ñaëc tröng veà sinh caûnh cuûa caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät, caùc khu ñòa maïo coù giaù trò veà maët khoa hoïc, giaùo duïc vaø du lòch. + Phaûi ñuû roäng ñeå chöùa ñöïng ñöôïc moät hay nhieàu HST khoâng bò thay ñoåi bôûi nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa con ngöôøi, tyû leä dieän tích cuûa HST töï nhieân phaûi ñaït töø 70% trôû leân. + Coù ñieàu kieän veà giao thoâng ñeå tieáp caän töông ñoái thuaän lôïi. 2. Khu baûo toàn thieân nhieân. Laø vuøng ñaát töï nhieân ñöôïc thaønh laäp nhaèm baûo ñaûm dieän theá töï nhieân, ñöôïc chia thaønh hai loaïi: a) Khu döï tröõ thieân nhieân: Laø vuøng ñaát töï nhieân coù döï tröõ taøi nguyeân thieân nhieân vaø tính ña daïng sinh hoïc cao, ñöôïc quaûn lyù baûo veä nhaèm baûo ñaûm dieãn theá töï nhieân, phuïc vuï cho baûo toàn, nghieân cöùu khoa hoïc vaø laø vuøng ñaát thoûa maõn caùc ñieàu kieän: + Coù HST töï nhieân tieâu bieåu, coøn giöõ ñöôïc caùc ñaëc tröng cô baûn cuûa töï nhieân, ít chòu taùc ñoäng coù haïi cuûa con ngöôøi, coù heä ñoäng, thöïc vaät phong phuù. + Coù caùc ñaëc tính ñòa sinh hoïc, ñòa chaát hoïc, sinh thaùi hoïc quan troïng hay caùc ñaëc tính khaùc coù giaù trò khoa hoïc, giaùo duïc, caûnh quan vaø du lòch. + Coù caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät ñaëc höõu ñang sinh soáng hoaëc caùc loaøi ñang coù nguy cô bò tieâu dieät. + Phaûi coù ñuû roäng nhaèm baûo ñaûm söï nguyeân veïn cuûa HST, tyû leä dieän tích cuûa HST töï nhieân caàn baûo toàn ñaït töø 70% trôû leân. + Ñaûm baûo traùnh ñöôïc söï taùc ñoäng tröïc tieáp coù haïi cuûa con ngöôøi. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 10
  11. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 b) Khu baûo toàn loaøi (sinh caûnh): Laø vuøng ñaát töï nhieân ñöôïc quaûn lyù, baûo veä nhaèm baûo ñaûm sinh caûnh (vuøng soáng) cho moät hoaëc nhieàu loaøi ñoäâng, thöïc vaät ñaëc höõu hoaëc loaøi quyù hieám vaø phaûi thoûa maõn caùc ñieàu kieän: + Coù vai troø quan troïng trong vieäc baûo toàn thieân nhieân, duy trì cuoäc soáng vaø söï phaùt trieån cuûa caùc loaøi, laø vuøng sinh saûn, nôi kieám aên, vuøng hoaït ñoäng hoaëc nôi nghæ, aån naùu cuûa ñoäng vaät. + Coù caùc loaøi thöïc vaät quyù hieám, hay laø nôi cö truù hoaëc di truù cuûa caùc loaøi ñoäng vaät hoang daõ quyù hieám. + Coù khaû naêng baûo toàn nhöõng sinh caûnh vaø caùc loaøi döïa vaøo söï baûo veä cuûa con ngöôøi, khi caàn thieát thì thoâng qua söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi vaøo sinh caûnh. + Coù dieän tích tuøy thuoäc vaøo nhu caàu veà sinh caûnh cuûa caùc loaøi caàn baûo veä. 3. Khu röøng Vaên hoùa – Lòch söû – Moâi tröôøng (hoaëc Khu röøng Baûo veä caûnh quan). Laø khu vöïc bao goàm moät hay nhieàu caûnh quan coù giaù trò thaåm myõ tieâu bieåu vaø coù giaù trò vaên hoùa – lòch söû, nhaèm phuïc vuï cho caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, du lòch hoaëc ñeå nghieân cöùu thí nghieäm, bao goàm: + Khu vöïc coù caùc thaéng caûnh treân ñaát lieàn, ven bieån hay haûi ñaûo. + Khu vöïc coù caùc di tích lòch söû – vaên hoùa ñaõ ñöôïc xeáp haïng hoaëc coù caùc caûnh quan nhö thaùc nöôùc, hang ñoäng, nham thaïch, caûnh quan bieån, caùc di chæ khaûo coå hoaëc khu vöïc rieâng mang tính lòch söû truyeàn thoáng cuûa daân ñòa phöông. + Khu vöïc daønh cho nghieân cöùu thí nghieäm. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 11
  12. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 4. Heä thoáng caùc Vöôøn Quoác gia (VQG). Heä thoáng caùc VQG thaønh laäp nhaèm muïc ñích: - Baûo veä caùc khu caûnh quan töï nhieân quan troïng coù yù nghóa quoác gia vaø quoác teá phuïc vuï muïc ñích khoa hoïc, gi¸o duïc vaø du lÞch sinh th¸i (DLST). - Duy trì beàn vöõng traïng thaùi töï nhieân hay gaàn töï nhieân cuûa caùc vuøng vaên hoaù ñieån hình, caùc quaàn theå sinh vaät, nguoàn gen cuûa caùc loaøi, nhaèm baûo ñaûm tính ña daïng vaø beàn vöõng. - Duy trì caùc caûnh quan thieân nhieân, caùc sinh caûnh cuûa caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät hoang daõ, caùc khu ñòa maïo coù giaù trò veà khoa hoïc vaø giaùo duïc. - Phaùt trieån DLST. Nhö vaäy moät trong nhöõng muïc ñích quan troïng cuûa vieäc thaønh laäp heä thoáng caùc VQG lµ nh»m baûo toàn nhieàu giaù trò töï nhieân vaø vaên hoùa baûn ñòa, vaø phaùt trieån DLST. Noùi caùch khaùc, tieàm naêng quan troïng ñeå phaùt trieån DLST laø heä thoáng caùc vöôøn quoác gia. Naêm 1961, VQG ñaàu tieân ñöôïc thaønh laäp taïi Cuùc Phöông (Ninh Bình). Cho ñeán nay heä thoáng VQG ôû Vieät Nam ñaõ phaùt trieån treân 20 vöôøn. Ñaây laø caùc ñieåm tieàm naêng DLST raát lôùn ôû nöôùc ta caàn ñöôïc ñaàu tö khai thaùc, goùp phaàn tích cöïc phaùt trieån du lòch Vieät Nam vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc. III - tãm t¾t HÖ thèng rõng ®Æc dông ®¹i diÖn cho c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau, ®−îc bè trÝ ë nh÷ng vÞ trÝ cã tÝnh ®a d¹ng sinh häc kh¸c nhau. ViÖc thµnh lËp nh÷ng khu rõng ®Æc dông nh»m b¶o tån nh÷ng hÖ sinh th¸i rõng ViÖt Nam, b¶o vÖ nguån gen ®éng vËt vµ thùc vËt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng loµi ®éng thùc vËt quý hiÕm cã nguy c¬ bÞ tuyÖt chñng, b¶o vÖ c¸c khu rõng v¨n hãa, lÞch sö, c¶nh quan, m«i tr−êng. MÆt kh¸c cßn cung cÊp nhiÒu nguån lîi quan träng kh¸c cho céng ®ång ®Þa ph−¬ng nh− ®iÒu tiÕt n−íc, khÝ hËu, cung cÊp d−îc liÖu, t¨ng thu nhËp tõ c¸c dÞch vô du lÞch... Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 12
  13. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 IV - C©u hái vµ bµi tËp 1. Sö dông b¶n ®å vµ chØ ra nh÷ng vïng cã V−ên Quèc gia, khu b¶o tån thiªn nhiªn, Khu b¶o tån c¸c loµi hay sinh c¶nh, Khu b¶o tån c¶nh quan ? 2. Em h·y cho biÕt sù kh¸c nhau vµ gièng nhau gi÷a V−ên Quèc gia vµ Khu b¶o tån. 3. C¸c khu rõng ®Æc dông cã ý nghÜa nh− thÕ nµo cho viÖc nghiªn cøu khoa häc ? 4. C¸c khu rõng ®Æc dông cã lîi Ých g× trong viÖc b¶o vÖ m«i tr−êng ? V - Tham kh¶o Quy ho¹ch c¸c khu rõng ®Æc dông Nh×n chung trong c¸c khu rõng ®Æc dông ®Òu ®−îc chia thµnh nh÷ng khu vùc nh− sau: 1. Ph©n khu b¶o vÖ nghiªm ngÆt. Lµ khu vùc cã tÝnh ®a d¹ng sinh häc cao nhÊt, hÇu nh− ch−a bÞ t¸c ®éng cña con ng−êi. Khu nµy ®−îc b¶o vÖ mét c¸ch nghiªm ngÆt, cÊm tuyÖt ®èi mäi t¸c ®éng lµm ¶nh h−ëng ®Õn hÖ sinh th¸i. 2. Ph©n khu phôc håi sinh th¸i. Lµ khu vùc cã thÓ t¸c ®éng ®Ó phôc håi c¸c hÖ sinh th¸i, ®Æt c¸c tr¹m nghiªn cøu khoa häc, tham quan du lÞch... 3. Ph©n khu hµnh chÝnh dÞch vô. Lµ khu vùc dµnh cho x©y dùng v¨n phßng lµm viÖc, nhµ nghØ... 4. Vïng ®Öm cña V−ên Quèc gia vµ Khu b¶o tån thiªn nhiªn. TÊt c¶ c¸c Khu b¶o tån thiªn nhiªn ®Òu cã vïng ®Öm. Vïng ®Öm lµ vïng n»m ngoµi vµ gÇn s¸t víi khu b¶o vÖ nghiªm ngÆt cña V−ên Quèc gia, khu b¶o tån thiªn nhiªn (khu vùc cã d©n c− sinh sèng). HiÖn tr¹ng hÖ thèng rõng ®Æc dông ViÖt Nam. §Ó b¶o vÖ c¸c hÖ sinh th¸i tù nhiªn vµ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn quý gi¸ cßn l¹i, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ ®· cã rÊt nhiÒu nç lùc nh− Ch−¬ng tr×nh 327. Ch−¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng vµ viÖc thµnh lËp c¸c khu rõng ®Æc dông. Theo quy ho¹ch míi ®Õn nay n−íc ta cã 102 khu rõng ®Æc dông víi tæng diÖn tÝch lµ 2.054.931 ha. Gi¸o cô trùc quan cã liªn quan. B¶n ®å hÖ thèng rõng ®Æc dông cña viÖt Nam. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 13
  14. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Bµi sè 3 : T¸i sinh rõng Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh t×m hiÓu vÒ qu¸ tr×nh t¸i sinh rõng. - Gióp c¸c em n©ng cao ý thøc vµ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng trång rõng. I - giíi thiÖu chung T¸i sinh lµ mét qu¸ tr×nh sinh häc ®Æc thï cña hÖ sinh th¸i rõng. Lµ sù xuÊt hiÖn mét hÖ c©y con cña nh÷ng loµi c©y gç ë nh÷ng kho¶ng trèng trong rõng, d−íi t¸n rõng, hoÆc ë rõng sau khi bÞ khai th¸c (gäi lµ nh÷ng n¬i cßn hoµn c¶nh rõng). Cã 3 kiÓu t¸i sinh rõng: T¸i sinh tù nhiªn; T¸i sinh nh©n t¹o; Xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn. C¸c kiÓu t¸i sinh rõng ®−îc thÓ hiÖn qua c¸c h×nh thøc t¸i sinh nh−: T¸i sinh h¹t; T¸i sinh chåi; T¸i sinh th©n ngÇm. Ii - Ho¹t ®éng 1. C¸c kiÓu t¸i sinh. Cã 3 kiÓu t¸i sinh rõng: a) T¸i sinh tù nhiªn: Lµ qu¸ tr×nh t¸i t¹o thÕ hÖ rõng míi theo con ®−êng tù nhiªn, vµ c¬ b¶n lµ kh«ng cã sù t¸c ®éng cña con ng−êi. KÕt qu¶ cña ph−¬ng thøc nµy phô thuéc vµo quy luËt cña tù nhiªn. Lîi dông ®−îc nguån gièng t¹i chç vµ ¦u ®iÓm hoµn c¶nh rõng s½n cã Nh−îc Kh«ng chñ ®éng ®iÒu tiÕt ®−îc tæ thµnh ®iÓm loµi c©y vµ mËt ®é c©y t¸i sinh b) T¸i sinh nh©n t¹o: Lµ ph−¬ng thøc t¸i sinh rõng cã sù t¸c ®éng tÝch cùc cña con ng−êi tõ khi gieo h¹t gièng tíi khi trång vµ ch¨m sãc c©y. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 14
  15. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 ¦u ®iÓm: Chñ ®éng ®−îc loµi c©y vµ mËt ®é t¸i sinh rõng Nh−îc ®iÓm: §ßi hái ph¶i cã vèn, kü thuËt... c) Xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn: Xóc tiÕn t¸i sinh rõng tù nhiªn lµ ph−¬ng thøc t¸i sinh trung gian cña t¸i sinh tù nhiªn vµ t¸i sinh nh©n t¹o. TËn dông ®−îc nguån gièng t¹i chç vµ tiÓu hoµn c¶nh rõng s½n cã. ¦u ®iÓm: Cã thÓ trång rÆm (trång xen ghÐp) c¸c loµi c©y theo môc ®Ých Ph¶i n¾m v÷ng kü thuËtvµ quy luËt t¸i sinh cña tõng Nh−îc ®iÓm: lo¹i c©y rõng 2. C¸c h×nh thøc t¸i sinh rõng. Cã 3 h×nh thøc t¸i sinh: T¸i sinh h¹t,t¸i sinh chåi, t¸i sinh th©n ngÇm. a) T¸i sinh h¹t: Lµ h×nh thøc t¸i sinh mµ theo ®ã thÕ hÖ rõng míi ®−îc h×nh thµnh tõ h¹t gièng. T¸i sinh h¹t tr¶i qua ba giai ®o¹n: - Giai ®o¹n 1: C©y mÑ ra hoa kÕt qu¶ vµ ph¸t t¸n h¹t gièng. - Giai ®o¹n 2: H¹t gièng n¶y mÇm. - Giai ®o¹n 3: C©y t¸i sinh sinh tr−ëng. b) T¸i sinh chåi (t¸i sinh v« tÝnh, t¸i sinh dinh d−ìng): Lµ h×nh thøc c©y con sinh ra tõ chåi cña c©y mÑ. C©y con t¸i sinh cã thÓ ®−îc sinh ra tõ chåi gèc hoÆc chåi rÔ, trong ®ã t¸i sinh chåi gèc cã thÓ ®−îc sinh ra tõ chåi ngñ hoÆc chåi bÊt ®Þnh (Lµ chåi chóng ta kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ sÏ mäc ra), nh− Mì, Xoan... c) T¸i sinh th©n ngÇm: Lµ h×nh thøc mµ theo ®ã c©y con ®−îc sinh ra tõ th©n c©y mäc ngÇm d−íi ®Êt (nh− c¸c loµi Tre, Nøa...). Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 15
  16. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Gi¸o viªn gióp häc sinh th¶o luËn c¸c ý sau: - H·y th¶o luËn h×nh thøc t¸i sinh nµo lµ ph¸t t¸n ®−îc c©y con réng nhÊt vµ nhê vµo lîi thÕ cña giã. - H·y th¶o luËn h×nh thøc t¸i sinh nµo lµ chËm vµ khã cã thÓ ph¸t triÓn trong mét ph¹m vi réng. Iii - kÕt luËn Rõng cã kh¶ n¨ng tù t¸i sinh. Rõng t¸i sinh theo nh÷ng quy luËt riªng. T¸i sinh phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng loµi c©y, ®iÒu kiÖn ®Þa lý vµ hoµn c¶nh rõng. Cã 3 kiÓu t¸i sinh rõng: T¸i sinh tù nhiªn; T¸i sinh nh©n t¹o; Xóc tiÕn t¸i sinh. T¸i sinh tù nhiªn diÔn ra rÊt chËm; t¸i sinh nh©n t¹o cã møc ®é ®a d¹ng sinh häc thÊp; xóc tiÕn t¸i sinh cã møc ®é ®a d¹ng sinh häc trung b×nh. T¸i sinh cã 3 h×nh thøc: T¸i sinh h¹t, t¸i sinh chåi, t¸i sinh th©n ngÇm. IV - C©u hái 1. Víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph−¬ng hiÖn nay chóng ta nªn ¸p dông kiÓu t¸i sinh rõng nµo lµ hîp lÝ nhÊt? Cho vÝ dô ? 2. Theo b¹n ®Ó t¸i sinh 1ha rõng theo kiÓu nh©n t¹o ph¶i tiªu tèn kho¶ng bao nhiªu tiÒn ? 3. H·y so s¸nh viÖc tµn ph¸ rõng cña con ng−êi víi viÖc t¸i sinh rõng hiÖn nay ë ®Þa ph−¬ng. NÕu tèc ®é tµn ph¸ tiÕp tôc diÔn ra, th× kho¶ng 30 n¨m n÷a rõng Bu«n §«n chóng ta sÏ nh− thÕ nµo ? Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 16
  17. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 Bµi sè 4 : Sö dông HîP Lý NGUåN TµI NGUYªN RõNG Môc ®Ých Gióp c¸c em häc sinh t×m hiÓu: - ThÕ nµo lµ tµi nguyªn rõng (Rõng cã t¸c dông nh− thÕ nµo ®èi víi con ng−êi vµ c¸c loµi sinh vËt kh¸c trªn tr¸i ®Êt). - T¹i sao ph¶i sö dông tµi nguyªn rõng hîp lý ? - Sö dông tµi nguyªn rõng nh− thÕ nµo lµ hîp lý ? I - Giíi thiÖu Rõng cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ®êi sèng cña con ng−êi vµ cña c¸c loµi sinh vËt kh¸c trªn tr¸i ®Êt. Trªn thÕ giíi rõng che phñ 3.837 triÖu ha, chiÕm 29% diÖn tÝch lôc ®Þa; trong ®ã rõng «n ®íi chiÕm 1.280 triÖu ha (33%), cßn l¹i 67% lµ rõng rËm nhiÖt ®íi vµ xÝch ®¹o. Tuy nhiªn diÖn tÝch rõng trªn thÕ giíi ®ang gi¶m mét c¸ch nghiªm träng do n¹n khai th¸c rõng trµn lan. Theo Quü Quèc TÕ vÒ B¶o VÖ Thiªn nhiªn, hµng tuÇn cã h¬n 400.000 ha rõng bÞ ph¸t hoang hoÆc bÞ suy tho¸i. ViÖc khai th¸c qu¸ møc nguån tµi nguyªn rõng kÐo theo nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng nh−: Kh«ng khÝ bÞ « nhiÔm; lò lôt, h¹n h¸n x¶y ra th−êng xuyªn h¬n; NhiÒu loµi ®éng vËt bÞ mÊt n¬i c− tró; C©n b»ng sinh th¸i bÞ ph¸ vì... CÇn ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ khai th¸c rõng hîp lý ®Ó tr¸nh nh÷ng hËu qu¶ do viÖc mÊt rõng g©y nªn. II - Ho¹t ®éng 1. T¹i sao ph¶i sö dông nguån tµi nguyªn rõng mét c¸ch hîp lý ? (Gi¸o viªn gîi ý ®Ó H/S nªu lªn nh÷ng lîi Ých cña rõng tõ ®ã kÕt luËn nÕu kh«ng khai th¸c vµ sö dông hîp lý th× chóng ta, ®Æc biÖt lµ thÕ hÖ sau kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ h−ëng ®−îc nh÷ng lîi Ých mµ rõng cã thÓ mang l¹i mµ cßn chÞu nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng do mÊt rõng g©y nªn). Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 17
  18. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 * Rõng cung cÊp cho con ng−êi nhiÒu vËt dông cÇn thiÕt nh− thøc ¨n, gç, thuèc men, quÇn ¸o... * Rõng ®¶m b¶o c¸c nguån cung cÊp n−íc s¹ch. * Rõng gióp gi¶m c−êng ®é giã, h¹n chÕ xãi mßn, gi¶m tho¸t h¬i n−íc ë thùc vËt vµ ®Êt, ®iÒu tiÕt n−íc trong ®Êt. * Rõng gióp lµm s¹ch bÇu khÝ quyÓn, cung cÊp kh«ng khÝ trong lµnh cho con ng−êi vµ ®éng vËt. * Rõng lµ n¬i tró Èn cña nhiÒu loµi ®éng vËt quý gi¸ gióp t¹o nªn sù ®a d¹ng sinh häc. 2. Lµm thÕ nµo ®Ó b¶o vÖ rõng ? a) Trß ch¬i: * ý nghÜa cña trß ch¬i : B¶o vÖ rõng lµ tr¸ch nhiÖm cña mäi ng−êi * Chän 14 em häc sinh, ®ãng c¸c vai sau (LÊy giÊy khæ A4, viÕt ch÷ lªn råi d¸n lªn l−ng ¸o). C¸n bé kiÓm l©m : 3 ng−êi Thî s¨n : 2 ng−êi Ng−êi khai th¸c gç lËu : 2 ng−êi Ng−êi bu«n gç lËu : 2 ng−êi Ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng : 2 ng−êi Ng−êi d©n kinh tÕ míi : 2 ng−êi ThÇy lang : 1 ng−êi * Gi¸o viªn chuÈn bÞ 100 c¸i kÑo: 20 c¸i mµu ®á t−îng tr−ng cho c¸c lo¹i gç quý; 20 c¸i mµu xanh t−îng tr−ng cho ®éng vËt sèng trong rõng; 20 c¸i mµu tr¾ng t−îng tr−ng cho ®Êt rõng; 20 c¸i mµu tÝm t−îng tr−ng cho d−îc liÖu; 20 c¸i mµu vµng t−îng tr−ng cho c¸c l©m s¶n kh¸c. * XÕp r¶i r¸c c¸c viªn kÑo lªn bµn gi¸o viªn vµ bµn thø nhÊt cña häc sinh. C¸c c¸n bé kiÓm l©m cè g¾ng gi÷ kh«ng cho sè kÑo trªn (rõng) mÊt ®i; nh÷ng ng−êi kh¸c t×m c¸ch ®Ó lÊy sè kÑo (kÓ c¶ dïng m−u mÑo) cµng nhiÒu cµng tèt. Trß ch¬i diÔn ra kho¶ng 3 ®Õn 5 phót råi dõng l¹i. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 18
  19. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 * Th¶o luËn: 1. Ng−êi kiÓm l©m cã thÓ gi÷ vÑn toµn sè kÑo (rõng) kh«ng ? 2. §Ó cã thÓ gi÷ vÑn toµn sè kÑo (rõng), ng−êi kiÓm l©m cÇn cã sù hç trî cña ai ? 3. Nh÷ng ng−êi hç trî cÇn ph¶i lµm g× ®Ó gióp ng−êi kiÓm l©m cã thÓ gi÷ vÑn toµn sè kÑo (rõng) ? 4. B¶o vÖ rõng lµ tr¸ch nhiÖm cña ai ? b) Th¶o luËn: Gi¸o viªn gîi ý ®Ó c¸c em nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ rõng. - Gi¸o dôc mäi ng−êi vÒ tÇm quan träng cña rõng, khuyÕn khÝch vµ cã biÖn ph¸p ®Ó mäi ng−êi khai th¸c rõng hîp lý. - Ng¨n chÆn viÖc chÆt ph¸ rõng; tÝch cùc trång rõng; th©m canh rõng; ¸p dông n«ng l©m kÕt hîp. - Kh«ng s¨n b¾t, kh«ng ¨n thÞt thó rõng. - Gi¸o dôc vÒ d©n sè ®Ó gi¶m ¸p lùc ®èi víi tµi nguyªn rõng. - X©y dùng vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ c¸c Khu b¶o tån vµ V−ên Quèc gia III - KÕt luËn Rõng rÊt quan träng ®èi víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña con ng−êi. Tuy nhiªn hiÖn nay, do sù khai th¸c qu¸ møc cña con ng−êi, diÖn tÝch vµ chÊt l−îng rõng ®ang bÞ gi¶m vµ suy tho¸i nghiªm träng. Chóng ta ph¶i chÊm døt tµn ph¸ rõng vµ cã biÖn ph¸p khai th¸c rõng hîp lý, nÕu kh«ng chóng ta sÏ ph¶i høng chÞu nh÷ng hËu qu¶ th¶m khèc vÒ m«i tr−êng nh− xãi mßn ®Êt, lò lôt, h¹n h¸n... IV - Bµi tËp vÒ nhµ 1. Em h·y gi¶i thÝch t¹i sao viÖc diÖn tÝch rõng gi¶m cã ¶nh h−ëng xÊu ®Õn m«i tr−êng ? 2. Lµ mét häc sinh em cã thÓ lµm g× ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ rõng ? Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 19
  20. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 7 v- Bµi ®äc tham kh¶o V× sao nãi rõng lµ kho b¸u mµu xanh ? Trªn thÕ giíi rõng rÊt nhiÒu, nã lµ kho b¸u mµu xanh to lín cña thiªn nhiªn. Rõng lµ quª h−¬ng cña loµi ng−êi. Tæ tiªn xa x−a cña loµi ng−êi-loµi v−în ban ®Çu ph¸t triÓn tõ ®©y. Ngµy nay rõng xanh vÉn phôc vô con ng−êi mét c¸ch v« t−. Tõ gãc ®é sinh th¸i vµ m«i tr−êng mµ xÐt, rõng lµ l¸ phæi cña qu¶ ®Êt, lµ nßng cèt c©n b»ng sinh th¸i. Th«ng qua t¸c dông quang hîp, rõng xanh duy tr× sù c©n b»ng gi÷a khÝ c¸cbonÝc vµ khÝ «xy trong kh«ng khÝ. Ngoµi ra rõng cßn cã nhiÒu chøc n¨ng kh¸c. Rõng cã thÓ l−u chøa nguån n−íc, c¶n trë n−íc xãi mßn ®Êt. Mïa m−a, rõng cã thÓ ph©n t¸n n−íc lò lµm ®Ønh lò xuÊt hiÖn chËm. Mïa kh« rõng gi÷ cho l−u l−îng n−íc s«ng vÉn b×nh th−êng. Rõng cã thÓ ®iÒu tiÕt khÝ hËu, ng¨n giã, ch¾n c¸t. DiÖn tÝch rõng lín cã thÓ lµm thay ®æi bøc x¹ ¸nh n¾ng mÆt trêi vµ t×nh tr¹ng l−u th«ng cña kh«ng khÝ. Trong rõng c¸c t¸n l¸ c©y lín vµ th©n c©y c¶n lµm gi¶m tèc ®é giã. Rõng cßn lµ n¬i khö « nhiÔm vµ lµm s¹ch m«i tr−êng. Rõng gièng nh− m¸y hót bôi thiªn nhiªn, 15 mÉu rõng mçi n¨m cã thÓ hót 36 tÊn bôi. Rõng th«ng cßn cã thÓ tiÕt ra nh÷ng chÊt keo giÕt chÕt c¸c loµi vi khuÈn g©y bÖnh b¹ch cÇu, kiÕt lþ, lao phæi, cã t¸c dông lµm trong s¹ch m«i tr−êng. Rõng lµ kho gen khæng lå, nã chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong vµnh sinh vËt. Trong rõng thùc, ®éng vËt, vi sinh vËt cã rÊt nhiÒu, chñng lo¹i v« cïng phong phó. NÕu kh«ng cã rõng th× −íc tÝnh kho¶ng 4,5 triÖu loµi vËt trªn qu¶ ®Êt bÞ tiªu diÖt, lò lôt trµn lan, sa m¹c kh«ng ngõng më réng, m«i tr−êng sinh sèng cña con ng−êi sÏ v« cïng tåi tÖ. HiÖn nay ng¨n chÆn chÆt ph¸ rõng, b¶o vÖ c©n b»ng sinh th¸i lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña chóng ta. ChØ cã b¶o vÖ rõng tèt th× qu¶ ®Êt cña chóng ta míi cã thÓ ngµy cµng tèt ®Ñp. VËy theo em viÖc khai th¸c hîp lý nguån tµi nguyªn rõng cã vai trß quan träng nh− thÕ nµo ? Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0