Tạp chí Phát triển kinh tế xã hội Đà Nẵng số 84/2017

Chia sẻ: Đoàn Văn Chung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

147
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tạp chí giới thiệu tới người đọc một số bài viết như: Liên kết nội vùng trong việc liên kết đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở Tây Nguyên; giải pháp phát triển công nghiệp chế biến nông sản ở huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế; địa danh học - Câu chuyện lịch sử,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tạp chí Phát triển kinh tế xã hội Đà Nẵng số 84/2017

Mục lục Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng Số 84/2016 ISSN 1859 - 3437 KINH TẾ - XÃ HỘI ĐÀ NẴNG 2. Đà Nẵng dấu ấn 20 năm Tạp chí Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng Tổng biên tập TRẦN ĐỨC ANH SƠN 10. Phát huy vai trò đầu tàu của Đà Nẵng trong liên kết phát triển công nghiệp vùng kinh tế trọng điểm miền Trung Dương Đình Giám - Đặng Đình Đức Phó Tổng biên tập kiêm Thư ký Tòa soạn VÕ VĂN HOÀNG 18. Vai trò động lực của kinh tế tư nhân trong sự phát triển của thành phố Đà Nẵng Nguyễn Phú Thái - Nguyễn Việt Quốc - Hà Mai Linh Phùng HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP 23. Xây dựng và phát triển văn hóa, văn minh đô thị Đà Nẵng giai đoạn 2016 - 2020 TS. Huỳnh Huy Hòa Bùi Văn Tiếng TS. Nguyễn Văn Hùng TS. Võ Duy Khương TS. Hồ Kỳ Minh TS. Trần Đức Anh Sơn ThS. Nguyễn Quang Trung Tiến ThS. Bùi Văn Tiếng MIỀN TRUNG - TÂY NGUYÊN 28. Liên kết nội vùng trong việc liên kết đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở Tây Nguyên Lê Văn Đính TS. Nguyễn Phú Thái ThS. Nguyễn Hữu Thông 35. Giải pháp phát triển công nghiệp chế biến nông sản ở huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế Bìa và trình bày HOÀI AN Nguyễn Hữu Lợi Nghiên cứu - trao đổi 40. Địa danh học - Câu chuyện lịch sử Tòa soạn Tạp chí Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng Tầng 28, Trung tâm Hành chính TP. Đà Nẵng, 24 Trần Phú, Đà Nẵng ĐT: 0511 3 840 019 E-mail: tcktxhdanang@yahoo.com; tcktxhdanang@gmail.com Website: www.dised.danang.gov.vn Phát hành và quảng cáo Cao Chư 49. Bàn thêm về văn bản và cách hiểu hai thi phẩm của Tả tướng Nguyễn Nghiễm (ở miếu Quan Thánh - Hội An) Võ Vinh Quang 56. Ý thức chủ quyền biển đảo của cư dân Thừa Thiên Huế qua văn học dân gian Trần Nguyễn Khánh Phong ĐT: 0511 3 840 019 Giấy phép xuất bản Số 371/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 07/8/2015. In tại Trung tâm In Thông tấn Đà Nẵng Cơ quan TTXVN khu vực MT-TN. Kích thước 20.5 x 28.5 cm. 72 trang. Mỗi tháng 01 số. Giá: 20.000 đồng VĂN BẢN MỚI TIN TỨC - SỰ KIỆN TỔNG MỤC LỤC TẠP CHÍ NĂM 2016 Ảnh bìa 1: NSNA. Hà Quốc Tấn Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng ĐÀ NẴNG DẤU ẤN 20 NĂM N ? Tạp chí Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng gày 1.1.1997 trở thành một ngày trọng đại khi thành phố Đà Nẵng được tách từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng thành một đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương theo Nghị quyết Kỳ họp thứ 10 ngày 6.1.1996 của Quốc hội khóa IX. Sự kiện hành chính này mở đầu một giai đoạn phát triển đặc biệt, đánh dấu một mốc lịch sử quan trọng: Đà Nẵng từ một thành phố loại 2 thuộc tỉnh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương (1997) và đã nhanh chóng vươn mình thành đô thị loại I cấp quốc gia (theo Quyết định số 145/2003/QĐ/TTg ngày 15.7.2003 của Thủ tướng Chính phủ). Nghị quyết số 33/NQ-TW của Bộ Chính trị đã ban hành ngày 16.10.2003 về “Xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, qua đó, xác định phương hướng, nhiệm vụ: “Xây dựng thành phố Đà Nẵng trở thành một trong những đô thị lớn của cả nước; là trung tâm kinh tế - xã hội lớn của miền Trung với vai trò là trung tâm công nghiệp, thương mại, du lịch và dịch vụ; là thành phố cảng biển, đầu mối giao thông quan trọng về trung chuyển vận tải trong nước và quốc tế; trung tâm bưu chính - viễn thông, tài chính - ngân hàng; một trong những trung tâm văn hóa - thể thao, giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ của miền Trung; là địa bàn giữ vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng - an ninh của khu vực miền Trung và cả nước”. 20 năm không phải là một chặng đường dài, đặc biệt là khi đặt nó trong tiến trình lịch sử phát triển của mảnh đất này… Thế nhưng đối với thành phố Đà Nẵng, nó thực sự là 20 năm “lột xác” ngoạn mục để ghi những dấu ấn hoàn toàn mới, diện mạo mới, thành tựu mới trên nhiều lĩnh vực để tạo nên một “thành phố mới”, đưa Đà Nẵng từ một đô thị hạng hai trở thành một trong năm đô thị lớn nhất của cả nước và là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của 2 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi Ñaø Naüng vùng miền Trung - Tây Nguyên; làm nên thương hiệu “Đà Nẵng - Thành phố đáng sống”. 1. Những dấu ấn về kinh tế Với chiến lược phát triển một nền kinh tế bền vững, ngay từ những năm đầu sau chia tách, Đà Nẵng đã xác định hướng đi cho mình trên nền tảng của các ngành dịch vụ, nhất là du lịch, thương mại, đồng thời tập trung thu hút đầu tư vào công nghiệp công nghệ cao, công nghệ thông tin và nguồn nhân lực chất lượng cao. Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng Trên cơ sở đó, nhìn lại chặng đường mà Đà Nẵng đã đi trong suốt 20 năm qua, có thể nói đây là hướng đi đúng, tạo nên những đột phá đầy ấn tượng cho thành phố. Các số liệu cho thấy, từ năm 1997 đến nay, kinh tế Đà Nẵng luôn duy trì được mức tăng trưởng khá cao so với mặt bằng chung của cả nước. Cùng với các chính sách hướng đến hoàn thiện môi trường đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP, giá so sánh 2010) giai đoạn 1997 - 2015 tăng bình quân 10,47%/năm, với giá trị năm 2015 ước đạt 49.416 tỷ đồng, gấp gần 6 lần so với năm 1997. Tốc độ tăng bình quân như vậy là cao hơn so với con số bình quân cả nước (khoảng 7%/năm). Đối với giai đoạn kể từ khi chia tách tỉnh năm 1997 đến 2003, GRDP tăng bình quân 10,92%/năm. Giai đoạn này bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ trên thế giới đã làm suy giảm đầu tư nước ngoài kéo theo sự sụt giảm của GRDP. Giai đoạn 2004 - 2010, Đà Nẵng trở thành đô thị loại I năm 2003 đã góp phần kéo theo sau đó sự tăng trưởng tốt nhất của GRDP thành phố, bình quân đạt 11,11%/năm. Đặc biệt, năm 2005, tốc độ tăng trưởng GRDP đạt đến 14,21%, cao nhất trong cả giai đoạn. Tuy nhiên, do ảnh hưởng trực tiếp của hai siêu bão Chan Chu và Xangsane, tốc độ tăng GRDP năm 2006 thấp, chỉ đạt 8,66%. Giai đoạn 2011 - 2015, Đà Nẵng tiếp tục xây dựng, phát triển thành phố, thay đổi tích cực diện mạo đô thị. Tuy nhiên, tốc độ tăng GRDP có phần giảm đi, ước tăng bình quân 7,77%/năm. Năm 2012, tốc độ tăng trưởng của GRDP là thấp nhất, chỉ đạt 6,17%. năm. Số liệu thống kê cho thấy tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư bình quân giai đoạn 1997 - 2003 là 26,51%. Giai đoạn tiếp theo 2004 - 2010, tốc độ tăng trưởng bình quân của vốn đầu tư là cao nhất, đạt 30,62%. Giai đoạn 2011 - 2015 cho thấy tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư thấp, chỉ đạt 7,25%. Tỷ trọng vốn đầu tư phát triển so với GRDP (giá hiện hành) là khá cao ở thành phố Đà Nẵng, bình quân giai đoạn 1997 - 2015 là 57,24%. Giai đoạn 1997 - 2003, tỷ trọng này ở mức thấp, bình quân giai đoạn đạt 36,24%. Giai đoạn 2004 - 2010, mức đầu tư hàng năm đều vượt trên mức 60% GRDP, bình quân giai đoạn là 67,93%. Giai đoạn 2011 - 2015, tỷ lệ này có giảm đi, bình quân đạt 60,22%. Tính đến ngày 31.7.2016, Đà Nẵng đã thu hút được 417 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 3,674 tỷ USD, vốn thực hiện gần 2 tỷ USD. Lũy kế, đến ngày 31.7.2016, thành phố có 17.589 doanh nghiệp đang hoạt động, tổng số vốn đăng ký đạt 73.851 tỷ đồng.; có 252 dự án đầu tư trong nước, tổng vốn điều lệ đăng ký trên 81 nghìn tỷ đồng. Hình 2: Quy mô và tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn thành phố Đà Nẵng Hình 1: Quy mô và tốc độ tăng trưởng GRDP thành phố Đà Nẵng Nguồn: Niên giám thống kê thành phố Đà Nẵng các năm 2000, 2004, 2008, 2009, 2015. Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng tổng hợp Nguồn: Niên giám thống kê thành phố Đà Nẵng các năm 2000, 2004, 2008, 2009, 2015. Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng tổng hợp Vốn đầu tư phát triển của thành phố trong gần 20 năm qua tăng mạnh, trung bình khoảng 22,76%/ Trong bức tranh kinh tế đầy khởi sắc của Đà Nẵng, cơ cấu kinh tế của thành phố luôn chuyển mạnh theo hướng tăng tỷ trọng các ngành dịch vụ. Đặc biệt, các ngành dịch vụ phát triển mạnh về quy mô, đa dạng về loại hình và giá trị sản xuất luôn đạt tốc độ tăng trưởng trên 12%/năm, riêng năm 2015 tăng gấp 1,5 lần so với năm 2010. Những năm gần đây, Đà Nẵng có bước phát triển đột phá về du lịch, từng bước khẳng định đây là ngành kinh tế mũi nhọn của thành phố. Tốc độ tăng trưởng về khách du lịch bình quân hàng năm 20,14%, tổng thu du lịch tăng bình quân 30,7%. Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi Ñaø Naüng 3 Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng Trong đó năm 2015, tổng lượt khách du lịch tại Đà Nẵng ước đạt 4,43 triệu lượt, tăng 16,6% so với năm 2014, gấp 1,86 lần so với năm 2011 (khách quốc tế tăng bình quân 25,46%, khách nội địa tăng bình quân 18,56%); tổng thu du lịch ước đạt 11,8 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 2,56 lần so với năm 2011. Cơ sở hạ tầng du lịch được đầu tư phát triển mạnh, các sản phẩm du lịch tăng cả về chất lượng, số lượng và đa dạng về loại hình. Năm 1997 chỉ có một thương hiệu quốc tế là Furama Resort Đà Nẵng, đến nay thành phố đã có hầu hết các thương hiệu lớn như: Inter Continental, Pullman, Mercure, Novotel, Hyatt Regency, Fusion Maia, Vinpearl Luxury... Các sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng hóa và có sức hấp dẫn, trở thành điểm đến thu hút khách như: Cuộc thi trình diễn pháo hoa quốc tế (DIFC), Khu du lịch Bà Nà Hills, Công viên Châu Á, các khu vui chơi, giải trí, mua sắm, các khu nghỉ dưỡng biển... cùng với một số sự kiện đã trở thành những sản phẩm du lịch có giá trị nổi bật và thực sự hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế. Cùng với sự chuyển dịch về cơ cấu kinh tế, cơ cấu vốn đầu tư phát triển cũng thể hiện sự chuyển dịch theo hướng dịch vụ, công nghiệp và nông, lâm, thủy sản. Vốn đầu tư cho ngành nông, lâm, thủy sản chiếm tỷ trọng rất nhỏ và có xu hướng giảm, đến năm 2014 tỷ trọng vốn đầu tư cho nông, lâm, thủy sản chỉ chiếm 0,35%. Vốn đầu tư cho ngành công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng đáng kể, năm 1997 tỷ trọng vốn đầu tư cho công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng cao nhất với 57,16%, nhưng trong giai đoạn 1997 - 2003 tỷ trọng vốn đầu tư cho lĩnh vực này giảm và đạt mức thấp nhất 23,23% năm 2003. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2004 đến nay, tỷ trọng vốn đầu tư cho công nghiệp - xây dựng đã tăng trở lại và đạt mức 50,21% năm 2014. Trong khi đó, giai đoạn 1997 - 2003, tỷ trọng vốn đầu tư cho dịch vụ tăng cao từ 41,64% năm 1997 lên đến 75% năm 2003. Sau đó tỷ trọng này có xu hướng giảm trong các giai đoạn tiếp theo và đạt 49,44% vào năm 2014. Đơn cử như, tính đến nay thành phố có 76 dự án đầu tư vào lĩnh vực du lịch với tổng số vốn đầu tư hơn 12 tỷ USD, trong đó có 17 dự án đầu tư nước ngoài và 59 dự án đầu tư trong nước. Nguồn doanh thu dịch vụ du lịch (khách sạn và lữ hành) tăng dần qua các năm, năm 1997 chỉ có 129 tỷ đồng, năm 2000 là 214 tỷ đồng, năm 2010 là 1.095 tỷ đồng và đến năm 2015 đạt 5.212 tỷ đồng, 9 tháng đầu năm 2016 đạt 4.811 tỷ đồng. Số lượt khách lưu 4 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi Ñaø Naüng trú khách sạn tăng mạnh qua từng năm, năm 1997 với 159.000 lượt, năm 2010 với 1.358.000 lượt, năm 2015 là 3.336.000 lượt và trong 10 tháng đầu năm 2016 gần 4.000.000 lượt. Với quy mô dân số năm 2015 là 1.124.615 người, trong đó số người trong độ tuổi lao động chiếm khoảng trên 66,14%, cho thấy nguồn nhân lực là một trong những lợi thế phát triển quan trọng của thành phố Đà Nẵng những năm qua. Bắt nguồn từ sự chuyển dịch về cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động đã chuyển dịch mạnh, lao động nông nghiệp chuyển đáng kể sang các ngành khác đã làm cho lao động trong nông nghiệp giảm mạnh xuống còn 8% trong tổng số lao động có việc làm trong năm 2015 so với mức 33,48% năm 1997, lao động trong nhóm ngành công nghiệp - xây dựng hầu như không thay đổi (mặc dù tăng cao trong giai đoạn 1997 - 2003 từ 30,23% năm 1997 lên 42,35% năm 2003, nhưng sau đó lao động trong lĩnh vực này giảm xuống còn 32,40% năm 2015), trong khi đó lao động trong nhóm ngành dịch vụ tăng mạnh nhất từ 37,75% năm 1997 lên 59,6% năm 2015. Lực lượng lao động trên địa bàn thành phố Đà Nẵng tăng liên tục, từ 299.574 người vào năm 1997 lên 547.007 người vào năm 2015, tăng 1,83 lần. Tốc độ tăng lao động bình quân của cả thời kỳ 1997 - 2015 rất thấp, chỉ đạt 3,43%/năm. Trong đó, tốc độ tăng trưởng bình quân của giai đoạn 1997 - 2003 là 2,91%/năm, giai đoạn 2004 - 2010 là 3,59%/năm, giai đoạn 2011 - 2015 là 3,83%/năm. Hình 3: Năng suất lao động và tốc độ tăng năng suất lao động của thành phố Đà Nẵng giai đoạn 1997 - 2015 (tính theo giá hiện hành) Nguồn: Niên giám thống kê thành phố Đà Nẵng các năm 2000, 2004, 2008, 2009, 2015. Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng tổng hợp 2. Những dấu ấn đô thị Từ một đô thị nhỏ bé với những khiếm khuyết, không gian đô thị chỉ gói gọn trong phạm vi các Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng quận Hải Châu, Thanh Khê và một phần các quận Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn, tương ứng với diện tích khoảng 5.600 ha với điều kiện hạ tầng kỹ thuật yếu kém, Đà Nẵng thực sự đã có một cuộc “lột xác” đầy ngoạn mục sau 20 năm xây dựng và phát triển để trở thành một thành phố trẻ trung năng động, có cơ sở hạ tầng hiện đại bậc nhất miền Trung - Tây Nguyên và là một trong năm thành phố lớn nhất của cả nước, được ví như một “Singapore thu nhỏ” bên bờ biển Đông… Hai mươi năm qua, thành phố đã tập trung nguồn lực để phát triển không gian đô thị, nhất là hạ tầng đô thị. Giai đoạn 1997 - 2016 ghi dấu nhiều công trình có quy mô lớn, làm thay đổi bộ mặt thành phố Đà Nẵng văn minh hiện đại. Nhiều công trình trọng điểm có kỹ thuật hiện đại và quy mô lớn đã được đầu tư xây dựng, đưa vào sử dụng, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới, góp phần phát triển du lịch và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân như: cầu Sông Hàn, cầu Thuận Phước, cầu Tuyên Sơn, cầu Trần Thị Lý, cầu Rồng, Nhà ga hành khách sân bay quốc tế Đà Nẵng, Cảng Đà Nẵng… Đầu tư phát triển hạ tầng đã kết nối khu vực nội thành với các địa phương vùng ven để những khoảng cách về địa lý không còn là lực cản đối với sự phát triển chung của thành phố. Do tốc độ phát triển đô thị, phát triển kinh tế - xã hội nhanh, dẫn đến nhu cầu sử dụng đất cho các mục đích phi nông nghiệp gia tăng, đặc biệt là đất ở và đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp. Bộ mặt đô thị đã được cải thiện: nhiều khu đô thị mới ra đời, các khu du lịch tập trung cũng như khu công nghiệp lớn đã và đang hình thành tạo thế đi lên cho thành phố. Ranh giới đô thị đã lên tới gần 20.000 ha, gấp hơn ba lần ranh giới cũ, hệ thống hạ tầng được nâng cấp và phát triển khá đồng bộ. Các khu dân cư mới được quy hoạch khang trang, hiện đại, các khu phố cũ được cải tạo nâng cấp, các cơ sở kinh tế lớn được định hình rõ rệt, các cơ sở kinh tế gây ô nhiễm môi trường được đưa dần ra khỏi trung tâm; khả năng cung cấp hạ tầng điện, nước và các dịch vụ đô thị ở mức đảm bảo. Bộ mặt kiến trúc đô thị có tổ chức, theo xu hướng hiện đại, tiện dụng. Điều kiện vệ sinh môi trường được cải thiện rõ rệt. Một hệ thống giao thông đô thị bền vững liên kết giữa các khu đô thị mới và cũ của thành phố cũng đã được hình thành, mật độ giao thông về cơ bản đáp ứng được yêu cầu, chưa có tình trạng ùn ứ nghiêm trọng. Hệ thống giao thông ở Đà Nẵng đã có sự bứt phá đi lên cả về giao thông đối ngoại lẫn giao thông đối nội; cùng với việc đầu tư nâng cấp, xây dựng mới các tuyến đường giao thông huyết mạch nối với các vùng lân cận, hạ tầng giao thông đô thị cũng được xây dựng đồng bộ, hiện đại theo quy hoạch với hệ thống điều khiển, kiểm soát, giám sát giao thông thông minh và các công trình đường dây, đường ống trên nhiều tuyến đường được ngầm hóa. Tính đến tháng 9.2006 trên địa bàn thành phố có 2.021 tuyến Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi Ñaø Naüng 5