Tiểu luận triết học: Quan điểm toàn diện trong sự đổi mới nền KT ở VN

Chia sẻ: Thanh Cong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

194
lượt xem 51
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'tiểu luận triết học: quan điểm toàn diện trong sự đổi mới nền kt ở vn', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận triết học: Quan điểm toàn diện trong sự đổi mới nền KT ở VN

z  Tiểu luận triết học Đề tài: Quan điểm toàn diện trong sự đổi mới nền Kinh tế ở VN
LỜI MỞ ĐẦU TR ẢI QUA 20 NĂM (1986 - 2006), CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI TOÀN D IỆN ĐẤT NƯỚC DO ĐẢNG TA KHỞI X ƯỚNG, LÃNH Đ ẠO, ĐƯỢC NHÂN DÂN ĐỒNG TÌNH HƯỞNG ỨNG, Đ Ã Đ ẠT Đ ƯỢC NHỮNG THÀNH TỰU TO LỚN, VÀ CÓ Ý NGH ĨA LỊCH SỬ TRỌNG ĐẠI. ĐIỀU ĐÓ CHỨNG TỎ ĐƯ ỜNG LỐI ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG LÀ ĐÚNG ĐẮN, SÁNG TẠO, CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA X Ã HỘI CỦA NƯỚC TA LÀ PHÙ HỢP VỚI THỰC TIỄN VIỆT NAM. NHỜ ĐỔI MỚI MÀ NƯỚC TA ĐÃ THOÁT KHỎI KHỦNG HOẢNG K INH TẾ - XÃ HỘI, KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG NHANH, CƠ SỞ VẬT CHẤT ĐƯỢC TĂNG CƯỜNG, ĐỜI SỐNG CỦA CÁC TẦNG LỚP NHÂN DÂN KHÔNG NGỪNG ĐƯỢC CẢI THIỆN. ĐỔI MỚI LÀM THAY ĐỔI G ẦN NHƯ TẤT CẢ MỌI MẶT ĐỜI SỐNG KINH TẾ ĐẤT NƯỚC. TỪ SAU Đ ẠI HỘI ĐẢNG VI (12/1986) ĐẾN NAY ĐÃ CÓ RẤT NHIỀU THAY ĐỔI QUAN TRỌNG TRONG SẢN XUẤT V À TIÊU DÙNG, TIẾT K IỆM ĐẦU TƯ, CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ NGOẠI TH ƯƠNG. CHÍNH SÁCH Đ ỔI MỚI ĐÃ TẠO RA NGUỒN ĐỘNG LỰC SÁNG TẠO CHO HÀNG TIÊU DÙNG VIỆT NAM THI ĐUA SẢN XUẤT ĐƯA KINH TẾ Đ ẤT N ƯỚC TĂNG TRƯỞNG TRUNG BÌNH TRÊN 7%/ NĂM TỪ 1987. X ÉT RIÊNG VỀ KINH TẾ, THỨ NHẤT ĐỔI MỚI ĐÃ CHUYỂN N ỀN KINH TẾ VIỆT NAM TỪ NỀN KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG SANG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VỚI NHIỀU TH ÀNH PH ẦN, NHIỀU HÌNH THỨC SỞ HỮU TRONG ĐÓ KINH TẾ NHÀ NƯỚC GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO, KINH TẾ TẬP THỂ, KINH TẾ TƯ NHÂN ĐỀU ĐƯỢC KHUYẾN KHÍCH PHÁT TRIỂN KHÔNG HẠN CH Ế; THỨ HAI, ĐÃ CHUYỂN 1 NỀN KINH TẾ KHÉP KÍN, THAY THẾ NHẬP KHẨU LÀ CHỦ YẾU SANG NỀN KINH TẾ MỞ, CHỦ ĐỘNG HỘI NHẬP, HƯỚNG MẠNH VỀ XUẤT KHẨU, 1
TH Ứ BA, TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ĐI ĐÔI VỚI TIẾN BỘ VÀ CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG TỪNG GIAI ĐOẠN ĐỔI MỚI VÀ PHÁT TRIỂN Ở V IỆT NAM, TRONG ĐÓ XOÁ ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ GIẢI QUYẾT CÔNG ĂN VIỆC LÀM LÀ 2 ƯU TIÊN TRỌNG TÂM; THỨ TƯ, CÙNG VỚI ĐỔI MỚI KINH TẾ ĐÃ TỪNG BƯỚC ĐỔI MỚI HỆ THỐNG CHÍNH TR Ị VỚI TRỌNG TÂM NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH Đ ẠO CỦA Đ ẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM. TRONG CÔNG CU ỘC ĐỔI MỚI ĐÓ, ĐẢNG TA ĐÃ V ẬN DỤNG ĐÚNG Đ ẮN, HỢP LÝ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN, ĐẶC BIỆT LÀ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TRONG ĐỔI MỚI KINH TẾ Ở NƯỚC TA HIỆN NAY. 2
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN 1. NGUYÊN LÍ VỀ MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN - CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN A. KHÁI NIỆM VỀ MỐI LIÊN H Ệ PHỔ BIẾN THEO CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG TH Ì MỐI LIÊN HỆ LÀ PH ẠM TRÙ TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ SỰ QUI ĐỊNH, SỰ TÁC ĐỘNG QUA LẠI, SỰ CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU GIỮA CÁC SỰ VẬT, CỦA MỘT HIỆN TƯỢNG TRONG THẾ GIỚI. B. CÁC TÍNH CHẤT CỦA MỐI LIÊN HỆ  TÍNH KHÁCH QUAN: MỌI MỐI LIÊN HỆ CỦA CÁC SỰ VẬT H IỆN TƯỢNG LÀ KHÁCH QUAN, LÀ VỐN CÓ CỦA MỌI SỰ VẬT H IỆN TƯỢNG. NGAY CẢ NHỮNG VẬT VÔ TRI VÔ GIÁC CŨNG Đ ANG NGÀY HÀNG NGÀY, HÀNG GIỜ CHỊU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC NHAU (NHƯ ÁNH SÁNG, NHIỆT ĐỘ, ĐỘ ẨM…) TỰ NHIÊN, DÙ MUỐN HAY KHÔNG, CŨNG LUÔN LUÔN BỊ TÁC ĐỘNG BỞI CÁC SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC. ĐÓ LÀ TÍNH KHÁCH QUAN CỦA MỐI LIÊN HỆ.  NGOÀI RA, MỐI LIÊN H Ệ VỐN CÓ TÍNH PHỔ BIẾN. TÍNH PHỔ BIẾN CỦA MỐI LIÊN HỆ THỂ HIỆN: TH Ứ NHẤT, BẤT CỨ SỰ VẬT, H IỆN TƯỢNG NÀO CŨNG LIÊN H Ệ VỚI SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC, KHÔNG CÓ SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG NÀO NẰM NGOÀI MỐI LIÊN HỆ. TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NÀYKHÔNG CÓ MỘT QUỐC GIA NÀO KHÔNG CÓ QUAN HỆ, LIÊN H Ệ VỚI CÁC QUỐC GIA KHÁC VỀ MỌI MẶT CỦA ĐỜI SỐNG XÃ HỘI VÀ NGAY CẢ VIỆT NAM TA KHI THAM GIA TÍCH CỰC V ÀO CÁC TỔ CHỨC NH Ư ASEAN, HAY SẮP TƯÓI ĐÂY LÀ WTO CŨNG KHÔNG NGOÀI MỤC ĐÍCH LÀ QUAN HỆ, LIÊN HỆ, GIAO LƯU VỚI NHIỀU NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI. 3
TH Ứ HAI, MỐI LIÊN HỆ BIỂU HIỆN DƯỚI NHỮNG HÌNH THỨC RIÊNG BIỆT CỤ THỂ TUỲ THEO ĐIỀU KIỆN NHẤT ĐỊNH. SONG, DÙ DƯỚI H ÌNH THỨC NÀO CHÚNG CŨNG CHỈ LÀ BIỂU HIỆN CỦA MỐI LIÊN H Ệ PHỔ BIẾN NHẤT, CHUNG NHẤT. C. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TỪ NGHIÊN CỨU QUAN ĐIỂM DUY VẬT BIỆN CHỨNG VỀ MỐI LIÊN H Ệ PHỔ BIẾN VÀ V Ề SỰ PHÁT TRIỂN RÚT RA PHƯƠNG PHÁP LU ẬN KHOA HỌC ĐỂ NHẬN THỨC VÀ CẢI TẠO HIỆN THỰC. ĐÓ CHÍNH LÀ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN. V Ì BẤT CỨ SỰ VẬT N ÀO, HIỆN TƯ ỢNG NÀO TRONG TH Ế GIỚI Đ ỀU TỒN TẠI TRONG MỐI LIÊN HỆ RẤT ĐA DẠNG, PHONG PHÚ, DO ĐÓ KHI NH ẬN THỨC VỀ SỰ VẬT HIỆN TƯ ỢNG TA PHẢI XEM X ÉT NÓ THÔNG QU A CÁC MỐI LIÊN H Ệ CỦA NÓ VỚI SỰ VẬT KHÁC HAY NÓI CÁCH KHÁC CHÚNG TA PHẢI CÓ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN, TRÁNH QUAN ĐIỂM PHIẾN DIỆN CHỈ XÉT SỰ VẬT H IỆN TƯ ỢNG Ở MỘT MỐI LIÊN HỆ ĐÃ VỘI VÀNG K ẾT LUẬN VỀ BẢN CHẤT HAY VỀ TÍNH QUI LUẬT CỦA CHÚNG. 2. NỘI DUNG CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN QUAN ĐIỂM TO ÀN DIỆN Đ ÒI HỎI CHÚNG TA NHẬN THỨC SỰ V ẬT TRONG MỐI LIÊN HỆ QUA LẠI GIỮA CÁC BỘ PHẬN, GIỮA CÁC YẾU TỐ, GIỮA CÁC MẶT CỦA CHÍNH SỰ VẬT ĐÓ VỚI CÁC SỰ V ẬT KHÁC, KỂ CẢ MỐI LIÊN H Ệ TRỰC TIẾP VÀ MỐI LIÊN HỆ GIÁN TIẾP. CHỈ TRÊN CƠ SỞ ĐÓ CHÚNG TA MỚI CÓ THỂ NHẬN THỨC ĐÚNG V Ề SỰ VẬT. ĐỒNG THỜI, QUAN ĐIỂM TO ÀN DIỆN ĐÒI HỎI CHÚNG TA PH ẢI BIẾT PHÂN BIỆT TỪNG MỐI LIÊN HỆ, PHẢI CHÚ Ý TỚI MỐI LIÊN H Ệ BÊN TRONG, MỐI LIÊN H Ệ BẢN CHẤT, MỐI LIÊN HỆ CHỦ Y ẾU, MỐI LIÊN HỆ TẤT NHIÊN… ĐỂ HIỂU RÕ BẢN CHẤT CỦ A SỰ V ẬT. 4
QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN KHÔNG CHỈ ĐÒI H ỎI CHÚNG TA N ẮM BẮT NHỮNG CÁI HIỆN ĐẠNG TỒN TẠI Ở SỰ VẬT, MÀ CÒN PH ẢI THẤY RÕ KHUYNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TƯƠNG LAI CỦA CHÚNG, PHẢI THẤY ĐƯỢC NHỮNG BIẾN ĐỔI ĐI LÊN CŨNG NHƯ NHỮNG BIẾN ĐỔI CÓ TÍNH CHẤT THỤT LÙI. SONG Đ IỀU CƠ BẢN LÀ PHẢI KHÁI QUÁT NHỮNG BIẾN ĐỔI ĐỂ VẠCH RA KHUYNH HƯỚNG BIẾN ĐỔI CHÍNH CỦA SỰ VẬT. 3. VAI TRÒ CỦA QUAN ĐIỂM TO ÀN DIỆN TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI N ẮM CHẮC QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN XEM XÉT SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG TỪ NHIỀU KHÍA CẠNH, TỪ MỐI LIÊN H Ệ CỦA NÓ VỚI SỰ V ẬT HIỆN TƯỢNG TỪ NHIỀU KHÍA CẠNH TỪ MỐI LIÊN HỆ VỚI SỰ V ẬT HIỆN TƯ ỢNG KHÁC SẼ GIÚP CON NGƯỜI CÓ NHẬN THỨC SÂU SẮC, TO ÀN DIỆN VỀ SỰ VẬT VÀ HIỆN TƯỢNG ĐÓ TRÁNH ĐƯỢC QUAN ĐIỂM PHIẾN DIỆN VỀ SỰ VẬT V À HIỆN TƯỢNG CHÚNG TA NGHIÊN CỨU. TỪ ĐÓ CÓ THỂ KẾT LU ẬN VỀ BẢN CHẤT QUI LU ẬT CHUNG CỦA CHÚNG ĐỂ ĐỀ RA NHỮNG BIỆN PHÁP KẾ HOẠCH CÓ PHƯƠNG PHÁP TÁC ĐỘNG PHÙ HỢP NHẰM ĐEM LẠI H IỆU QUẢ COA NHẤT CHO HOẠT ĐỘNG CỦA BẢN THÂN. TUY NHIÊN, TRONG NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG CHÚNG TA CẦN LƯU Ý TỚI SỰ CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU GIỮA CÁC MỐI LIÊN HỆ TRONG ĐIỀU KIỆN XÁC ĐỊNH. II. QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TRONG QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI KINH TẾ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 1. THỰC TRẠNG NỀN KINH TẾ VIỆT NAM NHỮNG NĂM TRƯ ỚC ĐỔI MỚI SAU KHI ĐẤT NƯỚC Đ ƯỢC GIẢI PHÓNG (NĂM 1976) VÀ ĐẤT NƯỚC THỐNG NHẤT NĂM (1976). MÔ HÌNH KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG Ở MIỀN BẮC Đ ƯỢC ÁP DỤNG TRÊN PH ẠM VI CẢ 5
NƯỚC. MẶC DÙ CÓ NỖ LỰC RẤT LỚN TRONG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, NHÀ NƯỚC ĐÃ Đ ẦU TƯ KHÁ LỚN NHƯNG V Ì TRONG CHÍNH SÁCH CÓ NHIỀU ĐIỂM DUY Ý CHÍ NÊN TRONG 5 N ĂM ĐẦU (1976 - 1980) TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ CHẬM CHẠP CHỈ ĐẠT 0,4%/NĂM (KẾ HOẠCH LÀ 13 - 1 4%/NĂM) THẬM CHÍ CÓ XU HƯỚNG GIẢM SÚT V À RƠI VÀO KHỦNG HOẢNG. BIỂU HIỆN Ở CÁC MẶT.  KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG CHẬM, NHIỀU CHỈ TIÊU CHỦ YẾU CỦA KẾ HOẠCH 5 NĂM LẦN THỨ HAI VÀ BA KHÔNG ĐẠT Đ ƯỢC. TẤT CẢ 15 CHỈ TIÊU K Ế HOẠCH ĐẶT RA CHO NĂM 1976 - 1980 ĐỀU KHÔNG Đ ẠT ĐƯỢC, THẬM CHÍ TỈ LỆ HOÀN THÀNH CÒN Ở MỨC RẤT THẤP. CHỈ CÓ 7 CHỈ TIÊU ĐẠT 50 - 80% SO VỚI KẾ HOẠCH (ĐIỆN, CƠ KHÍ, KHAI HOANG, LƯƠNG THỰC, CHĂN NUÔI LỢN, THAN, NHÀ Ở ) CÒN 8 CH Ỉ TIÊU KHÁC CH Ỉ ĐẠT 25 - 4 8% (TRỒNG RỪNG, GỖ TRÒN, V ẢI LỤA, CÁ BIẺN, GIẤY, XI MĂNG, PHÂN HOÁ HỌC, THÉP).  CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT HIỆN CÓ CỦA NỀN KINH TẾ QUỐC DÂN CÒN Y ẾU KÉM, THIẾU ĐỒNG BỘ, CŨ NÁT, TRÌNH ĐỘ NÓI CHUNG CÒN LẠC HẬU (PHỔ BIẾN LÀ TRÌNH Đ Ộ KỸ THUẬT CỦA NHỮNG NĂM 1960 TRỞ VỀ TRƯỚC) LẠI CHỈ PHÁT HUY ĐƯỢC CÔNG SU ẤT Ở MỨC 50% LÀ PHỔ BIẾN CÔNG NGHIỆP NẶNG CÒN X A MỚI ĐÁP ỨNG ĐƯỢC NHU CẦU TỐI THIỂU; CÔNG NGHIỆP NHẸ BỊ PHỤ THUỘC 70 - 80% NGUYÊN LIỆU NHẬP KHẨU. DO ĐÓ ĐA BỘ PH ẬN LAO ĐỘNG VẪN LÀ LAO ĐỘNG THỦ CÔNG, NỀN KINH TẾ CHỦ YẾU LÀ SẢN XUẤT NHỎ. PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI K ÉM PHÁT TRIỂN, NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG XÃ HỘI RẤT THẤP.  CƠ CẤU KINH TẾ CHẬM THAY ĐỔI, NỀN KINH TẾ BỊ MẤT CÂN ĐỐI NGHIÊM TRỌNG. SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN CHẬM, KHÔNG TƯƠNG XỨNG VƯÓI SỨC LAO ĐỘNG VÀ VỐN ĐẦU TƯ BỎ RA. SẢN 6
XUẤT KHÔNG ĐỦ TIÊU DÙNG, LÀM KHÔNG ĐỦ ĂN, PHẢI DỰA VÀO NGUỒN BÊN NOGÀI NGÀY CÀNG LỚN. TOÀN BỘ QŨY TÍCH LU Ỹ (RẤT NHỎ BÉ) VÀ MỘT PHẦN QUỸ TIÊU DÙNG PHẢI DỰA VÀO NGUỒN NƯỚC NGOÀI (RIÊNG LƯƠNG THỰC PHẢI NHẬP 5,6 TRIỆU TẤN TRONG THỜI G IAN 1976 - 1980. NĂM 1985 NỢ NƯỚC NGOÀI LÊN TỚI 8,5 TỈ RUP - U SD CÁI HỐ NGĂN CÁCH GIỮA NHU CẦUVÀ NĂNG LỰC SẢN XUẤT NGÀY CÀNG SÂU.  PHÂN PHỐI LƯU THÔNG BỊ RỐI REN. THỊ TRƯ ỜNG TÀI CHÍNH, TIỀN TỆ KHÔNG ỔN ĐỊNH. NGÂN SÁCH NH À NƯỚC LIÊN TỤC BỊ BỘI CHI V À NGÀY CÀNG LỚN NĂM 1980 LÀ 18,1%, 1985 LÀ 36,6% DẪN ĐẾN BỘI CHI TIỀN MẶT. NĂM 1976, TRÊN PH ẠM VI CẢ NƯỚC, LẠM PHÁT ĐÃ XUẤT HIỆN VÀ NGÀY CÀNG NGHIÊM TRỌNG GIÁ CẢ TĂNG NHANH. ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN NGÀY CÀNG KHÓ KHĂN, DO ĐÓ TIÊU CỰC VÀ BẤT CÔNG XÃ HỘI TĂNG LÊN. TR ẬT TỰ X Ã HỘI BỊ GIẢM SÚT. NHỮNG ĐIỀU ĐÓ CHỨNG TỎ TRONG GIAI ĐOẠN NÀY NƯỚC TA BỊ KHỦNG HOẢNG KINH TẾ CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI. TRƯỚC TÌNH HÌNH ĐÓ, ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM Đ Ã KHỞI XƯỚNG LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI. 2. NỘI DUNG CỦA ĐỔI MỚI TẠI ĐẠI HỘI ĐẢNG VI (THÁNG 12 / 1986) ĐÃ XEM LẠI MỘT CÁCH CĂN BẢN VỀ VẤN ĐỀ CẢI TẠO XHCN VÀ ĐƯA RA QUAN Đ IỂM VỀ XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN VÀ COI NÓ LÀ NHIỆM VỤ CƠ BẢN CHO QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI TOÀN DIỆN N ỀN KINH TẾ. VẬY NỀN KINH TẾ THỊ TRƯ ỜNG THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN THỰC CHẤT LÀ N ỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ NHIỀU THÀNH PH ẦN, VẬN ĐỘNG THEO CƠ CH Ế THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯ ỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN. 7
2.1.XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN CƠ SỞ KHÁCH QUAN CHO SỰ TỒN TẠI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở V IỆT NAM, GỒM 3 CƠ SỞ CHÍNH:  TRONG NỀN KINH TẾ NƯỚC TA TỒN TẠI NHIỀU H ÌNH TH ỨC SỞ HỮU ĐÓ LÀ SỞ HỮU TOÀN DÂN, SỞ HỮU TẬP THỂ, SỞ HỮU TƯ NHÂN (GỒM SỞ HỮU CÁ THỂ, SỞ HỮU TIỂU CHỦ, SỞ HỮU TƯ BẢN TƯ NHÂN), SỞ HỮU HỖN HỢP. DO ĐÓ TỒN TẠI NHIỀU CHỦ TH Ể KINH TẾ ĐỘC LẬP, LỢI ÍCH RIÊNG NÊN QUAN HỆ KINH TẾ HÀNG HOÁ GIỮA HỌ CHỈ CÓ THỂ THỰC HIỆN BẰNG QUAN HỆ HÀNG HOÁ TIỀN TỆ.  PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI VỚI TÍNH CÁCH LÀ CƠ SỞ CHUNG CỦA SẢN XUẤT H ÀNG HOÁ CHẲNG NHỮNG KHÔNG MẤT Đ I, MÀ TRÁI LẠI CÒN ĐƯỢC PHÁT TRIỂN CẢ VỀ CHIỀU RỘNG VÀ CHIỀU SÂU. PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG TRONG TỪNG KHU VỰC, TỪNG ĐỊA PHƯƠNG CŨNG NGÀY CÀNG PHÁT TRIỂN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG Đ ƯỢC THỂ HIỆN Ở TÍNH PHONG PHÚ, ĐA D ẠNG VÀ CH ẤT LƯỢNG NGÀY CÀNG CAO CỦA SẢN PHẨM Đ ƯA RA TRAO ĐỔI TRÊN TH Ị TRƯ ỜNG.  QUAN H Ệ HÀNG HOÁ, TIỀN TỆ CÒN CẦN THIẾT TRONG QUAN H Ệ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI ĐẶC BIỆT TRONG ĐIỀU KIỆN PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG QUỐC TẾ NGÀY CÀNG SÂU SẮC, VĨ MÔ NƯỚC LÀ MỘT QUỐC GIA RIÊNG BIỆT, LÀ NGƯỜI CHỦ SỞ HỮU ĐỐI VỚI CÁC HÀNG HOÁ ĐƯA RA TRA ĐỔI TRÊN THỊ TRƯ ỜNG THẾ GIỚI. SỰ TRAO ĐỔI Ở ĐÂY PHẢI THEO NGUYÊN TẮC NGANG GIÁ. MẶT KHÁC XÂY DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CÒN NHIỀU TÁC DỤNG TO LỚN ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ VIỆT NAM. + NỀN KINH TẾ NƯỚC TA KHI BƯỚC VÀO THỜI K Ì QUÁ ĐỘ LÊN CNXH MANG NẶNG TÍNH TỰ CUNG TỰ CẤP, VÌ VẬY SẢN 8
XUẤT HÀNG HOÁ PHÁT TRIỂN SẼ PHÁ VỠ DẦN KINH TẾ TỰ NHIÊN VÀ CHUYỂN TH ÀNH NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ, THÚC ĐẨY SỰ XÃ HỘI HOÁ SẢN XUẤT. KINH TẾ HÀNG HOÁ TẠO RA ĐỘNG LỰC THÚC ĐẨY LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN. DO CẠNH TRANH G IỮA NHỮNG NGƯỜI SẢN XUẤT HÀNG HOÁ, BUỘC MỖI CHỦ THỂ SẢN XUẤT PHẢI CẢI TIẾN KỸ THUẬT, ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ MỚI Đ Ể GIẢM CHI PHÍ NHỜ ĐÓ CÓ THỂ CẠNH TRANH VỀ GIÁ CẢ. QUÁ TRÌNH ĐÓ THÚC ĐẨY LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN, NÂNG CAO NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG XÃ HỘI. + K INH TẾ HÀNG HOÁ KÍCH THÍCH TÍNH NĂNG ĐỘNG SÁNG TẠO CỦA CHỦ THỂ KINH TẾ KÍCH THÍCH VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, CẢI TIẾN MẪU MÃ CŨNG NHƯ TĂNG KHỐI LƯỢNG HÀNG HOÁ VÀ DỊCH VỤ. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ CHUYÊN MÔN HOÁ SẢN XUẤT. V Ì THẾ PHÁT HUY ĐƯỢC TIỀM NĂNG VÀ LỢI THẾ CỦA TỪNG VÙNG, CŨNG NHƯ LỢI THẾ CỦA ĐẤT NƯ ỚC CÓ TÁC DỤNG MỞ RỘNG QUAN HỆ KINH TẾ VỚI NƯỚC NGOÀI. + SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ THỊ TRƯ ỜNG SẼ THÚC ĐẨY QUÁ TRÌNH TÍCH TỤ VÀ TẬP TRUNG SẢN XUẤT, DO ĐÓ TẠO ĐIỀU K IỆN RA ĐỜI CỦA SẢN XUẤT LỚN CÓ XÃ HỘI HOÁ CAO; ĐỒNG TH ỜI CHỌN LỌC ĐƯỢC NHỮNG NGƯỜI SẢN XUẤT KINH DOANH G IỎI, HÌNH THÀNH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÓ TRÌNH ĐỘ LAO ĐỘNG LÀNH NGHỀ ĐÁP ỨNG VÀO NHU CẦU PHÁT TRIỂN CỦA Đ ẤT N ƯỚC. NÓI TÓM LẠI, PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT TẤT YẾU KINH TẾ VỚI NƯỚC TA, MỘT NHIỆM VỤ KINH TẾ CẤP BÁCH ĐỂ CHUYỂN NỀN KIN H TẾ LẠC HẬU CỦA NƯỚC TA THÀNH N ỀN KINH TẾ HIỆN ĐẠI, HỘI NHẬP VÀO SỰ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG QUỐC TẾ. ĐÓ LÀ CON ĐƯỜNG ĐÚNG ĐẮN ĐỂ PHÁT TRIỂN LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT, KHAI THÁC CÓ HIỆU QUẢ TIỀM NĂNG 9
CỦA ĐẤT N ƯỚC VÀO SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HOÁ - H IỆN ĐẠI HOÁ. 2.2. GIẢI PHÁP CƠ BẢN ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM A. THỰC HIỆN NHẤT QUÁ CHÍNH SÁCH KINH TẾ NHIỀU THÀNH PH ẦN Đ ẠI HỘI VI Đ Ã XEM XÉT LẠI MỘT CÁCH CĂN BẢN VẤN ĐỀ CẢI TẠO XHCN VÀ ĐƯA RA QUAN ĐIỂM MỚI VỀ NỀN KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN: "ĐI Đ ÔI V ỚI VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ QUỐC DOANH, KINH TẾ TẬP THỂ, TĂNG CƯỜNG NGUỒN TÍCH LUỸ TẬP TRUNG CỦA NHÀ NƯỚC VÀ TRANH TH Ủ VỐN NƯỚC NGOÀI CẦN CÓ CHÍNH SÁCH SỬ DỤNG VÀ CẢI TẠO ĐÚNG ĐẮN CÁC THÀNH PH ẦN KINH TẾ KHÁC" (1). QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VỀ XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ NHIỀU THÀNH PH ẦN VÀ XUẤT PHÁT TỪ THỰC TRẠNG KINH TẾ NỀN K INH TẾ VIỆT NAM. NÓ CHO PHÉP CÓ NHIỀU HÌNH THỨC SẢN XUẤT KINH DOANH THEO QUI MÔ THÍCH HỢP VỚI TỪNG KHÂU CỦA QUÁ TRÌNH TÁI SẢN XUẤT VÀ LƯU THÔNG NH ẰM KHAI THÁC MỌI KHẢ NĂNG CỦA CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ. ĐẢNG COI ĐÂY LÀ GIẢI PHÁP CÓ Ý NGHĨA CHIẾN LƯỢC ĐỂ GIẢI PHÓNG SỨC SẢN XUẤT VÀ XÂY DỰNG CƠ CẤU KINH TẾ HỢP LÝ.  ĐỔI MỚI DOANH NGHIỆP NH À NƯỚC LÀ THÀNH PH ẦN NẮM GIỮ MỘT KHỐI LƯỢNG LỚN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÀ VỐN LƯU ĐỘNG, VỚI GẦN 3 TRIỆU LAO ĐỘNG TẠO RA KHOẢNG 35 - 40% TỔNG SẢN PHẨM XÃ HỘI VÀ ĐÓNG GÓP TRÊN 50% NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC. TRONG NHIỀU NGÀNH CÔNG NGHIỆP, CÁC XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH CHIẾM KHOẢNG TỪ 70 - 100% SẢN LƯỢNG. TUY NHIÊN CÁC XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH GẶP RẤT NHIỀU KHÓ KHĂN, NHIỀU CƠ SỞ KINH DOANH YẾU KÉM VÀ 10
KHÔNG CÓ HIỆU QUẢ THUA LỖ HOẶC KHÔNG CÓ LÃI. VÌ VẬY ĐỔI MỚI CÁC XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH (SAU NÀY GỌI LÀ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC) LÀ MỘT TRONG NHỮNG NỘI DUNG QUAN TRỌNG TRONG QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI VÀ ĐƯỢC THỰC HIỆN TỪNG BƯỚC VỚI CÁC BIỆN PHÁP: + TỪNG BƯỚC MỞ RỘNG QUYỀN TỰ CHỦ CHO DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC ĐI ĐÔI VỚI XOÁ BỎ CHẾ ĐỘ NHÀ NƯỚC BAO CẤP TÀI CHÍNH, CUNG ỨNG VÀ BAO CẤP GIÁ VẬT TƯ VÀ Đ ỊNH G IÁ ĐỐI VỚI HẦU HẾT CÁC SẢN PHẨM DO DNNN SẢN XUẤT V À TIÊU THỤ. CHẾ ĐỘ QUỐC DOANH CŨNG ĐƯỢC BÃI BỎ THAY VÀO ĐÓ LÀ CH Ế ĐỘ THU Ế. + SẮP XẾP LẠI DNNN THEO HƯỚNG GIẢI THỂ CÁC DOANH NGHIỆP HOẠT ĐỘNG KÉM HIỆU QUẢ, THUA LỖ KÉO DÀI, SÁT NHẬP CÁC DOANH NGHIỆP CÓ LIÊN QUAN VỚI NHAU VỀ CÔNG NGH Ệ VÀ THỊ TRƯỜNG. TỔ CHỨC LẠI CÔNG TY VÀ CÁC LIÊN HIỆP CÔNG NGHIỆP ĐƯỢC THÀNH LẬP TRƯỚC ĐÂY THÀNH LẬP CÁC TỔNG CÔNG TY MỚI, TRONG ĐÓ NHÀ NƯỚC BỔ NHIỆM HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ ĐỂ ĐIỀU HÀNH VÀ CH ỊU TRÁCH NHIỆM TRƯỚC NHÀ NƯỚC VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔNG CÔNG TY. + CHUYỂN SANG CÁC H ÌNH TH ỨC SỞ HỮU KHÁC, CỔ PHẦN HOÁ DNNN BẮT ĐẦU THỰC HIỆN THÍ ĐIỂM TỪ NĂM 1992, ĐẾN N ĂM 1996 MỚI CÓ 10 DOANH NGHIỆP ĐỰƠC CỔ PHẦN HOÁ.TỪ N ĂM 1998 ĐẾN NĂM ĐẾN NAY NHÀ NƯỚC ĐÃ THỰC HIỆN NHIỀU BIỆN PHÁP THÚC ĐẨY NHANH HƠN TIẾN TRÌNH CỔ PHẦN HOÁ, NGOÀI RA NHÀ NƯỚC CÒN TH ỰC HIỆN NHIỀU BIỆN PHÁP CHUYỂN ĐỔI DNNN SANG CÁC HÌNH TH ỨC SỞ HỮU VÀ K INH DOANH KHÁC NHƯ: GIAO, BÁN, KHOÁN, KINH DOANH ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP QUY MÔ NHỎ. 11
+ SẮP XẾP ĐỔI MỚI PHÁT TRIỂN DNNN VẪN Đ ƯỢC NGHIÊN CỨU VÀ TIẾP TỤC THỰC HIỆN THEO HƯỚNG ĐA DẠNG HOÁ SỞ HỮU, HOÀN THIỆN THỂ CHẾ LÀM CHO DNNN CÓ QUYỀN TỰ CHỦ VÀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH NGÀY MỘT NÂNG CAO. N ĂM 2003, CHÍNH PHỦ BẮT ĐẦU THỰC HIỆN CHUYỂN ĐỔI DNNN, K Ể CẢ CÁC TỔNG CÔNG TY THEO MÔ HÌNH CÔNG TY MẸ - CÔNG TY CON.  ĐỔI MỚI KINH TẾ HỢP TÁC K INH TẾ HỢP TÁC CHỦ YẾU DƯỚI CÁC HÌNH THỨC: TỔ HỢP TÁI TẬP ĐOÀN SẢN XUẤT, HỢP TÁC XÃ ĐƯỢC H ÌNH THÀNH TRONG QUÁ TRÌNH CẢI TẠO XHCN ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI SẢN XUẤT NHỎ CÁ THỂ TRONG NÔNG NGHIỆP THỦ CÔNG NGHIỆP, THƯƠNG NGHIỆP VÀ D ỊCH VỤ. TRONG KINH TẾ HỢP TÁC SỞ HỮU TẬP THỂ KIỂU CHUNG CHUNG, KHÔNG PHÂN ĐỊNH RÕ TRÁCH NHIỆM TH ÊM VÀO ĐÓ LÀ NH ỮNG YẾU KÉM TRONG QUẢN LÝ, N ÊN ĐÃ BỘC LỘ NHIỀU HẠN CHẾ ĐẶC BIỆT MÔ HÌNH HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP ĐÃ RƠI VÀO KHỦNG HOẢNG SÂU SẮC. NHIỀU HỢP TÁC XÃ TỒN TẠI TRÊN HÌNH THỨC. TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI, K INH TẾ HỢP TÁC CHUYỂN THEO CÁC HƯỚNG SAU: + GIẢI THỂ CÁC TẬP ĐOÀN SẢN XUẤT HOẶC CÁC HỢP TÁC XÃ LÀM ĂN KÉM, THUA LỖ KÉO DÀI HOẶC CHỈ TỒN TẠI TRÊN H ÌNH THỨC. + GIAO KHOÁN HO ẶC NHƯỢNG BÁN TƯ LIỆU SẢN XUẤT CHO XÃ VIÊN ĐỂ HỌ TRỰC TIẾP QUẢN LÝ, SẢN XUẤT KINH DOANH THEO HỘ GIA Đ ÌNH. HỢP TÁC XÃ CH Ỉ LÀM MỘT SỐ KHÂU D ỊCH VỤ ĐẦU VÀO HO ẶC TIÊU THỤ SẢN PHẨM CHO XÃ VIÊN. ĐỐI VỚI CÁC ĐẤT ĐAI TRONG HỢP TÁC XÃ NÔNG, LÂM NGHIỆP NHÀ NƯỚC VẪN NẮM QUYỀN SỞ HỮU NHƯNG GIAO CHO CÁC HỘ GIA Đ ÌNH NÔNG DÂN QUẢN LÝ, SỬ DỤNG VỚI 5 QUYỀN CƠ BẢN: 12
TH ỪA KẾ, CHO THUÊ CHUYỂN ĐỔI, CHUYỂN NH ƯỢNG VÀ THẾ CHẤP (THEO LUẬT ĐẤT ĐAI BAN HÀNH NĂM 1993). + CHUYỂN CÁC HỢP TÁC XÃ CÒN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THÀNH CÁC HỢP TÁC XÃ CỔ PHẦN, HOẠT ĐỘNG THEO LUẬT HỢP TÁC XÃ (BAN HÀNH NĂM 1997).  PHÁT TRIỂN KINH TẾ CÁ THỂ, TƯ NHÂN VÀ CÁC LOẠI H ÌNH SỞ HỮU HỖN HỢP. TRƯỚC KHI ĐỔ I MỚI KHU VỰC KINH TẾ TƯ NHÂN VÀ CÁ TH Ể VẪN CÒN TỒN TẠI Ở NƯỚC TA, CHIẾM TỚI 29,1% TRONG TỔNG SẢN PHẨM XÃ HỘI. NHƯNG CHỦ TRƯƠNG CỦA NHÀ NƯỚC LÀ HẠN CHẾ, CẢI TẠO N ÊN KHU VỰC N ÀY TỪNG BƯỚC ĐƯỢC KHÔI PH ỤC VÀ PHÁT TRIỂN THEO CHỦ TRƯƠNG CẢI CÁCH CỦA NHÀ NƯỚC. VỚI CHỦ TRƯƠNG GIAO RUỘNG ĐẤT CHO XÃ HỘI HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP THÌ Ở NÔNG THÔN, CÁC HỘ GIA Đ ÌNH ĐÃ TRỞ THÀNH ĐƠN V Ị SẢN XUẤT TỰ CHỦ HOÀN TOÀN. SỰ TAN RÃ CỦA CÁC TẬP ĐOÀN SẢN XUẤT VÀ CÁC HỢP TÁC XÃ ĐÃ THÚC ĐẨY SỰ PHỤC HỒI RẤT NHANH CỦA KINH TẾ CÁ THỂ. H IẾN PHÁP NĂM 1992 QUI Đ ỊNH MỌI CÔNG DÂN ĐƯỢC TỰ DO KINH DOANH THEO PHÁP LUẬT KHÔNG HẠN CHẾ QUI MÔ VỐN LÀ SỐ LAO ĐỘNG SỬ DỤNG. SAU ĐÓ HỆ THỐNG LUẬT PHÁP TIẾP TỤC ĐƯỢC HOÀN CHỈNH VÀ NHIỀU CHÍNH SÁCH MỚI ĐƯỢC BAN HÀNH NH ẰM KHUÝẾN KHÍCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÂN VÀ KINH TẾ CÁ THỂ. CÁC HÌNH THỨC SỞ HỮU, KINH DOANH HỖN HỢP MỚI RA ĐỜI. ĐẶC BIỆT TỪ NĂM 1988, KHI NHÀ NƯỚC BAN HÀNH LUẬT Đ ẦU TƯ NƯỚC NGOÀI THÌ CÁC LIÊN DOANH VỚI N ƯỚC NGOÀI PHÁT TRIỂN DƯ ỚI NHIỀU DẠNG KHÁC NHAU, NHƯ LÀ: DOANH NGHIỆP LIÊN DOANH, DOANH NGHIỆP HỢP ĐỒNG HỢP TÁC KINH 13
DOANH DOANH NGHIỆP 100% VỐN NƯỚC NGOÀI… RIÊNG NĂM 2000 ĐÃ CÓ 1063 DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI 2787 DOANH NGHIỆP HỖN HỢP. Đ ẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ (CNH-HĐH) ỨNG DỤNG NHANH TIẾN BỘ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TRÊN CƠ SỞ ĐÓ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ H ỘI. PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG LÀ CƠ SỞ CHUNG CỦA SẢN XUẤT VÀ TRAO ĐỔI HÀNG HOÁ VÌ VẬY ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ HÀNG HOÁ PH ẢI ĐẨY MẠNH PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI MÀ SỰ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI DO SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT QUYẾT Đ ỊNH CHO N ÊN MUỐN MỞ RỘNG PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI CÒN ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HOÁ - H IỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC ĐỂ XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT, KỸ THUẬT CỦA NỀN SẢN XUẤT HIỆN ĐẠI.  TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ V IỆT NAM ĐI LÊN CHỦ NGHĨA X Ã HỘI TỪ MỘ T NƯỚC NÔNG NGHIỆP LẠC HẬU CƠ SỞ VẬT CHẤT - KỸ THUẬT THẤP KÉM, TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT CHƯA PHÁT TRIỂN, QUAN H Ệ SẢN XUẤT XHCN MỚI ĐƯỢC THIẾT LẬP, CHƯA HOÀN THIỆN VÌ V ẬY, QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT CHO NỀN KINH TẾ. TRONG XU THẾ KHU VỰC HOÁ VÀ TOÀN CẦU HOÁ VỀ KINH TẾ ĐANG PHÁT TRIỂN MẠNH MẼ, TRONG ĐIỀU KIỆN CÁCH MẠNG KHOA HỌC KỸ THUẬT V À CÔNG NGHIỆP HIỆND ĐẠI PHÁT TRIỂN RẤT NHANH CHÓNG: NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN VỀ KHÁCH QUAN VÀ CHỦ QUAN, CÓ NHIỀU THỜI CƠ VÀ THÁCH TH ỨC, NỀN KINH TẾ CỦA CHÚNG TA ĐAN XEN VỚI NHAU, TÁC ĐỘNG LẪN NHAU. V Ì V ẬY, ĐẤT NƯỚC CHÚNG TA PHẢI CHỦ ĐỘNG, SÁNG TẠO NẮM LẤY THỜI C Ơ, PHÁT HUY NHỮNG THUẬN 14
LỢI ĐỂ ĐẨY NHANH QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ TẠO RA THẾ VÀ LỰC MỚI ĐỂ VƯỢT QUA NHỮNG KHÓ KHĂN, ĐẨY LÙ I NGUY CƠ, ĐƯA NỀN KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG.  TÁC DỤNG CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ. TRƯỚC HẾT NÓ CÓ TÁC DỤNG THỰC HIỆN MỤC TIÊU XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ X Ã HỘI CHỦ NGHĨA. ĐÓ LÀ MỘT QUÁ TRÌNH TH ỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI NHẰM CẢI TIẾN MỘT XÃ HỘI NÔNG NGHIỆP THÀNH MỘT XÃ H ỘI CÔNG NGHIỆP, GẮN VỚI VIỆC HÌNH THÀNH TỪNG BƯỚC QUAN HỆ SẢN XUẤT TIẾN BỘ, NGÀY CÀNG THỂ HIỆN ĐẦY ĐỦ HƠN BẢN CHẤT ƯU VIỆT CỦA CHẾ ĐỘ MỚI XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. TH ỰC HIỆN CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ QUÁ TRÌNH TẠO RA NHỮNG ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT KỸ THUẬT CẦN THIẾT VỀ CON NGƯỜI VÀ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, THÚC ĐẨY CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NHẰM HUY ĐỘNG NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG LÀM CHO NỀN KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG NHANH, NÂNG CAO ĐỜI SỐNG V ẬT CHẤT VÀ VĂN HOÁ CHO NHÂN DÂN, THỰC HIỆN TIẾN BỘ VÀ CÔNG BẰNG XÃ HỘI BẢO VỆ VÀ CẢI THIỆN MÔI TRƯ ỜNG SINH THÁI. CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ CƠ SỞ ĐỂ CỦNG CỐ VỮNG CHẮC KHỐI LIÊN MINH GIỮA GIAI CẤP CÔNG NHÂN, NÔNG DÂN VÀ ĐỘI NGŨ TRÍ THỨC TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGH ĨA, QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ TẠO ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT ĐỂ XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ, VỮNG MẠNH TRÊN CƠ SỞ ĐÓ MÀ THỰC HIỆN TỐT SỰ PHÂN CÔNG VÀ HỢP TÁC QUỐC TẾ.  ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ - H IỆN ĐẠI HOÁ Ở NƯỚC TA HIỆN NAY. 15
TH Ứ NHẤT, CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ PHẢI GẮN LIỀN VỚI HIỆN ĐẠI HOÁ SỞ DĨ NHƯ VẬY LÀ VÌ TRÊN THẾ GIỚI Đ ANG DIỄN RA ĐƯỢC CÁCH MẠNG VÀ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ H IỆN ĐẠI, MỘT SỐ NƯỚC PHÁT TRIỂN ĐÃ BẮT ĐẦU CHUYỂN TỪ K INH TẾ CÔNG NGHIỆP SANG KINH TẾ TRI THỨC NÊN PHẢI TRANH THỦ ỨNG DỤNG NHỮNG THÀNH TỰU CỦA CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, TIẾP CẬN KINH TẾ TRI THỨC ĐỂ H IỆND DẠI HOÁ NHỮNG NGÀNH, NHỮNG KHÂU, NHỮNG LĨNH VỰC CÓ ĐIỀU KIỆN NHẢY VỌT. TH Ứ HAI, CÔNG NGHIỆP HOÁ NHẰM MỤC TIÊU ĐỘC LẬP DÂN TỘC V À CHỦ NGHĨA XÃ HỘI, CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ TẤT Y ẾU VỚI TẤT CẢ CÁC NƯỚC CHẬM PHÁT TRIỂN NHƯNG VỚI MỖI NƯỚC , MỤC TIÊU VÀ TÍNH CH ẤT CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ CÓ THỂ KHÁC NHAU Ở NƯỚC TA, CÔNG NGHIỆP HOÁ NHẰM XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT CHO CHỦ NGHĨA XÃ HỘI, TĂNG CƯỜNG SỨC MẠNH ĐỂ BẢO VỆ NỀN ĐỘC LẬP DÂN TỘC. TH Ứ BA, CÔNG NGHIỆP HOÁ TRONG ĐIỀU KIỆN CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA NHÀ NƯỚC. ĐIỀU NÀY LÀM CHO CÔNG NGHIỆP HOÁ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY CÓ SỰ KHÁC BIỆT, NÓ KHÔNG XUẤT PHÁT TỪ CHỦ QUAN CỦA NHÀ NƯỚC MÀ NÓ ĐÒIH ỎI PHẢI VẬN DỤNG CÁC QUI LUẬT KHÁCH QUAN MÀ TRƯỚC HẾT LÀ CÁC QUI LUẬT THỊ TRƯỜNG. TH Ứ TƯ, CÔNG NGHIỆP HOÁ TRONG ĐIỀU KIỆN "CHIẾN LƯỢC" KINH TẾ MỞ CÓ THỂ ĐI NHANH NẾU CHÚNG TA BIẾT TẬN DỤNG, TRANH THỦ Đ ƯỢC THÀNH TỰU CỦA THẾ GIỚI V À SỰ GIÚP ĐỠ CỦA QUỐC TẾ. TUY NHIÊN NÓ CŨNG GÂY KHÔNG ÍT TRỞ NGẠI DO NHỮNG TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA NỀN KINH TẾ THẾ G IỚI, MÀ CÁC NƯỚC TƯ BẢN PHÁT TRIỂN THIẾT LẬP KHÔNG CÓ LỢI CHO CÁC NƯỚC NGHÈO, LẠC HẬU. V Ì THẾ, CÔNG NGHIỆP 16
HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ PHẢI ĐẢM BẢO XÂY DỰNG NƯỚC TA MỘT N ỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ.  NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CNH - HĐH Ở VIỆT NAM PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT - CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TR ÊN CƠ SỞ THỰC HIỆN CƠ KHÍ HOÁ N ỀN SẢN XUẤT X Ã HỘI VÀ ÁP DỤNG NHỮNG TH ÀNH TỰU KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI. CHUYỂN ĐỔI CƠ CẤU KINH TẾ THEO HƯỚNG HIỆN ĐẠI HOÁ HỢP LÝ VÀ HIỆU QUẢ CAO. CƠ CẤU KINH TẾ ĐƯỢC GỌI LÀ H ỢP LÝ KHO NÓ ĐÁP ỨNG ĐỦ CÁC ĐIỀU KIỆN SAU ĐÂY: + NÔNG NGHIỆP PHẢI GIẢM DẦN VỀ TỈ TRỌNG, CÔNG NGHIỆP, XÂY DỰNG VÀ D ỊCH VỤ PHẢI TĂNG VỀ TỈ TRỌNG + TRÌNH ĐỘ KỸ THUẬT CỦA NỀN KINH TẾ KHÔNG NGỪNG TIẾN BỘ, PHÙ HỢP VỚI XU HƯỚNG TIẾN BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGH Ệ ĐÃ VÀ ĐANG DIỄN RA NHƯ VŨ BÃO TRÊN THẾ GIỚI. + CHO PHÉP KHAI THÁC TỐI ĐA MỌI TIỀM NĂNG CỦA ĐẤT NƯỚC, CỦA CÁC NGÀNH CÁC Đ ỊA PHƯƠNG, CÁC THÀNH PHẦN K INH TẾ. + THỰC HIỆN SỰ PHÂN CÔNG VÀ HỢP TÁC QUỐC TẾ THEO XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ, DO VẬY CƠ CẤU KINH TẾ ĐƯỢC TẠO DỰNG PHẢI LÀ CƠ CẤU. THIẾT LẬP QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. ĐÓ LÀ NỘI DUNG CÔNG NGHIỆP HOÁ Ở NƯỚC TA, MÀ CỤ TH Ể HƠN NỘI DUNG CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ VÀ H IỆN ĐẠI HOÁ Ở NƯỚC TA TRONG NHỮNG NĂM TRƯ ỚC MẮT: + ĐẶC BIỆT COI TRỌNG CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN. 17
+ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HOÁ CHÚ TRỌNG CÁC NG ÀNH: NGH Ề CHẾ BIẾN LƯƠNG THỰC THỰC PHẨM, SẢN XUẤT HÀNG TIÊU DÙNG, HÀNG XUẤT KHẨU CÔNG NGHIỆP ĐIỆN TỬ VÀ CÔNG NGHIỆP THÔNG TIN. + CẢI TẠO, MỞ RỘNG, NÂNG CẤP VÀ XÂY DỰNG MỚI CÓ TRỌNG ĐIỂM KẾT CẤU HẠ TẦNG, VẬT CHẤT CỦA NỀN KINH TẾ. + PHÁT TRIỂN NHANH DU LỊCH, CÁC NGÀNH D ỊCH VỤ. + PHÁT TRIỂN HỢP LÝ CÁC VÙNG LÃNH THỔ C. MỞ RỘNG VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI Đ ẠI HỘI VI Đ Ã CHỈ RÕ:"CÙNG VỚI VIỆC MỞ RỘNG XUẤT NHẬP KHẨU TRANH THỦ VỐN VIỆN TRỢ V À VAY DÀI H ẠN CẦN V ẬN DỤNG NHIỀU HÌNH THỨC ĐA DẠNG ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐỐI NGOẠI" (1). THỰC HIỆN CHỦ TRƯƠNG ĐÓ, NHÀ NƯỚC ĐÃ BAN HÀNH CHINHS ÁCH "MỞ CỬA" ĐỂ THU HÚT VỐN VÀ KỸ THUẬT NƯỚC NGOÀI, TỪN G BƯỚC GẮN NỀN KINH TẾ QUỐC GIA VỚI NỀN K INH TẾ THẾ GIỚI, THỊ TRƯỜNG TRONG NƯỚC VỚI THỊ TRƯỜNG QUỐC TẾ TRÊN NGUYÊN TẮC BÌNH Đ ẲNG VÀ CÙNG CÓ LỢI, ĐẢM BẢO ĐỘC LẬP, CHỦ QUYỀN DÂN TỘC VÀ AN NINH QUỐC GIA.  VỀ NGOẠI THƯƠNG, CẢI CÁCH NGOẠI TH ƯƠNG ĐƯỢC TH ỰC HIỆN THEO HƯỚNG TỪNG BƯỚC MỞ CỬA V À HỘI NHẬP QUỐC TẾ. CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC LÀ: Đ ẨY MẠNH XUẤT KHẨU ĐỂ ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHẬP KHẨU, COI XUẤT KHẨU LÀ MỘT TRONG 3 CHƯƠNG TRÌNH TRỌNG ĐIỂM CỦA CHẶNG ĐƯỜNG ĐẦU TIÊN, LÀ HƯỚNG ƯU TIÊN CỦA KINH TẾ ĐỐI NGO ẠI TRONG SU ỐT THỜI KỲ ĐỔI MỚI. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ LÀ: + NHÀ NƯỚC XOÁ BỎ BAO CẤP BÙ LỖ TRONG KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU ĐỐI VỚI CÁC DNNN TỪ CUỐI NĂM 1987 CÁC 18
DOANH NGHIỆP NÀY PHẢI TỰ HẠCH TOÁN KINH DOANH SAO CHO CÓ HIỆU QUẢ. + NHÀ NƯỚC BỎ NGUYÊN TẮC ĐỘC QUYỀN NGOẠI THƯƠNG (TỪ NĂM 1990) + ĐIỀU CHỈNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐỂ KHUYẾN KHÍCH XUẤT KHẨU. TỪ NĂM 1991 CHẾ ĐỘ 2 TỔ QUỐC ĐƯỢC XOÁ BỎ, CHUYỂN SANG THỰC HIỆN TỶ GIÁ LINH HOẠT CÓ QUẢN LÝ CỦ NHÀ NƯỚC.  TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NOGÀI N ĂM 1987, NHÀ NƯỚC BAN HÀNH LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI, SAU ĐÓ ĐƯỢC BỔ SUNG VÀ SỬA ĐỔI NHIỀU LẦN NHẰM H ẤP DẪN CÁC NHÀ Đ ẦU TƯ. NHÀ NƯỚC TẠO MÔI TRƯỜNG THUẬN LỢI CHO CÁC NHÀ Đ ẦU TƯ NƯ ỚC NGOÀI NHƯ ĐƠN GIẢN HOÁ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, XÂY DỰNG CÁC KHU CHẾ XUẤT, CƠ SỞ HẠ TÂNG THUẬN TIỆN. NHỮNG CHÍNH SÁCH TRÊN NHẰM ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ THU HÚT ĐẦU TƯ CỦA NƯỚC NGOÀI, K ẾT HỢP CÁC NGUỒN LỰC BÊN TRONG VÀ BÊN NGOÀI Đ Ể PHÁT TRIỂN KINH TẾ. D . XOÁ BỎ TRIỆT ĐỂ CƠ CH Ế TẬP TRUNG QUAN LIÊU, BAO CẤP, HOÀN THIỆN CƠ CHẾ QUẢN LÝ KINH TẾ CỦA NHÀ NƯỚC CƠ CHẾ QUẢN LÝ TẬP TRUNG QUAN LIÊU BAO CẤP TỪ NHIỀU NĂM NAY Đ Ã KHÔNG TẠO ĐƯỢC ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN VÀ GÂY RA NHIỀU HIỆN TƯỢNG TIÊU CỰC TRONG XÃ HỘI. DO ĐÓ, ĐẠI HỘI VI Đ Ã CHỦ TRƯƠNG ĐỔI MỚI VỀ CƠ CH Ế QUẢN LÝ K INH TẾ VÀ CH Ỉ RA THỰC CHẤT CỦA CƠ CHẾ MỚ I ĐÓ LÀ: "CƠ CHẾ KẾ HOẠCH HOÁ THEO HƯỚNG PHƯƠNG THỨC HẠCH TOÁN 19