Bài 2 Những vấn đề chung về ngành luật hành chính Việt Nam giúp sinh viên: Nắm được kiến thức sâu rộng của ngành học. Nắm được kiến thức cơ bản của môn học và mối quan hệ mật thiết với lĩnh vực văn thư, lưu trữ và quản trị văn phòng. Nắm được sự thay đổi, phát triển của luật HC.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Luật hành chính (TS. Nguyễn Lệ Nhung) - Bài 2
- TỔNG QUAN VỀ
LUẬT HÀNH CHÍNH
TS. Nguyễn Lệ Nhung
0912581997
- KHÁI NIỆM VỀ QUẢN LÝ HÀNH
CHÍNH NHÀ NƯỚC
1. Khái niệm và đặc điểm quản lý
Quản lý là quá trình "tổ chức và điều khiển các
h/động theo những y/cầu nhất định", đó là sự
kết hợp giữa tri thức và lao động trên phương
diện điều hành.
Dưới góc độ chính trị: quản lý là hành chính, là
cai trị; dưới góc độ XH: là điều hành, điều
khiển, chỉ huy. quản lý phải dựa những cơ
sở, ng/tắc đã được định sẳn và nhằm đạt được
hiệu quả của việc QL, tức là m/đích của quản
lý
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Ðặc điểm của quản lý
+ là sự tác động có m/đích đã được đề ra theo
đúng ý chí của chủ thể QL đối với các đối
tượng chịu sự QL.
+ là sự đòi hỏi tất yếu khi có h/động chung của
con người.
+ Quản lý trong thời kỳ nào, xã h ội nào thì
phản ánh bản chất của thời kỳ đó, xã hội đó.
+ Quản lý muốn được thực hiện phải dựa trên
cơ sở tổ chức và quyền uy.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Quản lý nhà nước
là quản lý xã hội mang tính quyền lực NN, sử
dụng quyền lực NN để điều chỉnh các QHXH
chủ yếu và quan trọng của con người.
Ðiểm khác nhau cơ bản giữa QLNN và các
hình thức QL khác là tính quyền lực NN gắn
liền với cưỡng chế NN khi cần. Từ khi xuất
hiện, NN điều chỉnh các QHXH được xem là
quan trọng, cần thiết. Quản lý NN được thực
hiện bởi toàn bộ hoạt động của các CQ trong
bộ máy NN nhằm thực hiện chức năng đối nội
và đối ngoại của NN.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Đặc điểm của quản lý HCNN
1. Quản lý HCNN là hoạt động vừa mang tính ch ấp
hành, vừa mang tính điều hành
2. Hoạt động QL HCNN là hoạt động mang tính ch ủ
động và sáng tạo
3. Hoạt động QLHCNN được bảo đảm về phương
diện tổ chức bộ máy HCNN
4. Quản lý HCNN là h/động có mục tiêu chiến lược,
có ch/trình và có kế hoạch để thực hiên mục tiêu.
5. Quản lý HCNN XHCN không có sự cách biệt tuyệt
đối về mặt XH giữa chủ thể QL và chủ thể của QL
6. Tính chuyên môn hoá và nghề nghiệp cao
7. Tính không vụ lợi
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Luật Hành chính là ngành luật về tổ
chức hoạt động QLHCNN
1 - Khái niệm về Luật hành chính
1.1.Thuật ngữ "hành chính" được hiểu là
sự QL của NN, tức là HC công (HCNN),
xuất hiện cùng với sự xuất hiện của NN, là
QL công vụ QG của bộ máy HCNN
- là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh
bằng quyền lực NN
- do các CQ HCNN từ TW đến CS tiến hành
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Bộ máy NN
- Chính phủ là cơ quan HCNN cao nhất,
thực hiện quyền hành pháp
- - Chính phủ thực hiện c/năng của quyền
hành pháp
- Cơ quan HCNN có quyền ban hành các
quy tắc chung và các quyết định HC
- có quyền kiểm tra việc thực hiện
- có quyền xử lý các tình huống quản lý
bằng quyền lực cưỡng chế
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Bộ máy hành chính được toàn quyền hành
động cai quản và phục vụ nhưng phải đặt
mình trong khuôn khổ pháp luật, …
Luật hành chính - một ngành luật bao gồm
tổng thể các quy phạm pháp luật ….
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Đặc trưng cơ bản của Luật HC
Đặc trưng cơ bản của Luật hành chính là
các quy phạm của nó mang tính bắt
buộc, cấm đoán trong điều chỉnh hành vi,
thuộc các quy phạm của luật công,
Luật hành chính quy định: tổ chức quản lý
hành chính nhà nước và kiểm soát đối
với quản lý hành chính nhà nước.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- 2. Đối tượng điều chỉnh của Luật hành chính
là những QHXH phát sinh trong tổ chức và ho ạt đ ộng
QLHCNN.
- Những QHXH phát sinh trong tổ chức và h/động chấp hành
và điều hành của các cơ quan HCNN.
- Những QHXH mang tính chấp hành và điều hành trong t ổ
chức và h/động nội bộ của các CQ quyền lực NN, TA và
VKS;
- Những QHXH mang tính chấp hành và điều hành phát sinh
trong h/động của các cơ quan NN khác và của các tổ
chức xã hội được NN trao quyền hành pháp.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Nhóm 1. Những quan hệ xã hội nảy sinh giữa
CQHC cấp trên và CQHC cấp dưới
Nhóm 2: Những quan hệ giữa hai bên đều là CQHC
cùng cấp;
Nhóm 3: Những quan hệ giữa một bên là CQHC có
thẩm quyền với một bên là các tổ chức sự nghiệp
và tổ chức kinh doanh
Nhóm 4: Những quan hệ giữa một bên là CQHC có
thẩm quyền với một bên là các tổ chức xã hội và
các đoàn thể nhân dân;
Nhóm 5: Những quan hệ giữa một bên là CQHC có
thẩm quyền và một bên là công dân
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- 3. Phương pháp điều chỉnh của Luật HC
Sự điều chỉnh các nhóm quan hệ xã hội mà Luật
hành chính sử dụng chủ yếu bằng p/pháp quyết
định một chiều, hay là p/pháp chỉ huy, mệnh
lệnh...
các bên tham gia quan hệ quản lý HCNN là không
bình đẳng giữa quyền lực NN và phục tùng quyền
lực đó.
p/pháp thoả thuận, ở đây tồn tại sự thoả thuận
của các bên tham gia quan hệ.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- Có thể định nghĩa:
Luật hành chính là một ngành luật độc lập
trong hệ thống pháp luật XHCN Việt
Nam, là tổng thể các QPPL điều chỉnh
các QHXH xuất hiện trong quá trình tổ
chức và thực hiện h/động chấp hành và
điều hành của NN, nói cách khác là các
QHXH nảy sinh trong hoạt động
QLHCNN. Do đó, Luật hành chính là
ngành luật về quản lý HCNN.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- 2.2. Vai trò của luật hành chính và mối quan
hệ của nó với các luật khác:
2.2.1. Vai trò của Luật hành chính
Trong ba quyền của Nhà nước (lập pháp, hành
pháp, tư pháp) thì quyền hành pháp được thực
hiện bằng hoạt động quản lý hành chính nhà
nước (hoạt động chấp hành và điều hành) là
một quyền rất quan trọng
các QPHC quy định cụ thể các ng/tắc qu ản lý
HCNN XHCN
điều chỉnh mọi vấn đề về tổ chức và hoạt động
của các CQ QLHCNN
quy định về cán bộ, công chức nhà nước trong
việc thực hiện công vụ.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- - tăng cường vai trò của các tổ chức xã hội, thu hút
nhân dân tham gia vào QLHCNN
- cụ thể hoá, chi tiết hoá quy định của quyền, nghĩa v ụ c ơ
bản của công dân, đồng thời còn quy định bổ sung nh ững
quyền và nghĩa vụ mới trong nhiều lĩnh vực
- quy định về hành động HC, q/định có t/chất bắt bu ộc chung
- quy định về tổ chức và hoạt động QLHC trong các ngành,
lĩnh vực của đ/sống xã hội
* Tóm lại: Bằng ph/pháp điều chỉnh bắt buộc và cấm
đoán kết hợp với trao quyền, tạo khuôn khổ pháp
lý, Luật HC có vai trò to lớn bảo đảm trật tự hoá
các QHXH và h/động phục vụ công cho đời sống
công dân.
*
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- 2.2.2.Quan hệ của Luật hành chính với các
ngành luật khác trong hệ thống pháp luật
a) Luật hành chính có liên quan mật thiết
với Luật nhà nước: Luật hành chính cụ
thể hoá, chi tiết hoá và bổ sung các quy
định của Luật nhà nước, đặt ra cơ chế
bảo đảm thực hiện chúng, đặc biệt là
những quy định về tổ chức, hoạt động
bộ máy hành chính nhà nước, về các
quyền, tự do của công dân.
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- b) Luật HC liên quan chặt chẽ với Luật dân sự
Luật hành chính cũng như Luật dân sự điều chỉnh
các quan hệ tài sản. VD, cơ quan quản lý có thể
ký kết hợp đồng thuê hoặc cho thuê nhà cửa,
địa điểm, điện thoại, mua thiết bị máy móc và
các hàng tiêu dùng, v.v...
c) Luật hành chính quan hệ hữu cơ với Luật lao
động
d) Luật hành chính quan hệ rất chặt chẽ với Luật
tài chính
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
- e) Luật hành chính liên quan chặt chẽ
với Luật hình sự
g) Luật hành chính cũng có mối liên hệ
với Luật đất đai
Đặc trưng cơ bản nhất để phân biệt
Luật hành chính với các ngành luật
khác là tính chất quyền lực - phục
tùng của quan hệ xã hội do Luật hành
chính điều chỉnh
www.vanthuluutru.com TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
