Bài giảng Ngữ văn lớp 7 bài: Liệt kê

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Ngữ văn lớp 7 bài: Liệt kê" được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh hiểu được thế nào là phép tu từ liệt kê, nắm được các kiểu liệt kê, luyện tập làm các bài tập để củng cố và nâng cao kỹ năng của bản thân. Mời quý thầy cô và các em cùng tham khảo bài giảng tại đây.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn lớp 7 bài: Liệt kê

Tiết 110 Tiếng Việt LIỆT KÊ
I. THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ? Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong 1. Khảo sát ngữ liệu.sgk/104 khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt. […] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch,nghiêm trang lắm […]. (Phạm Duy Tốn)
I.THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ? 1. Khảo sát ngữ liệu.sgk/104 Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, - Cấu tạo: Đều là các từ, cụm danh từ để trong khay khảm, khói có kết cấu tương tự nhau. bay nghi ngút; tráp đồi - Ý nghĩa: Đều nói về những đồ vật đắt mồi chữ nhật để mở, trong tiền, xa xỉ. ngăn bạc đầy những trầu - Tác dụng: Tô đậm cuộc sống xa hoa, vàng, cau đậu, rễ tía, hai hưởng lạc của tên quan phủ. bên nào ống thuốc bạc, → Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ, cụm từ nào đồng hồ vàng, nào dao cùng loại Liệt kê. chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, * Ghi nhớ 1: (SGK/105). quản bút, tăm bông trông mà thích mắt.
I.THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ? 1. Khảo sát ngữ liệu.sgk/104 Ghi nhớ: Liệt kê là sắp - Cấu tạo: Đều là các từ, cụm danh từ có kết cấu tương tự nhau. xếp nối tiếp hàng loạt - Ý nghĩa: Đều nói về những đồ vật đắt từ hay cụm từ cùng loại tiền, xa xỉ. để diễn tả được đầy đủ - Tác dụng: Tô đậm cuộc sống xa hoa, hơn, sâu sắc hơn hưởng lạc của tên quan phủ. những khía cạnh khác nhau của thực tế hay → Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ, cụm từ cùng loại Liệt kê. của tư tưởng tình cảm. * Ghi nhớ 1: (SGK/105).
BÀI TẬP NHANH Tìm phép liệt kê trong câu sau: Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại. (Khẩu hiệu)
Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại..
II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ 1. Khảo sát ngữ liệu 1.1 Xét về cấu tạo: a.Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực a.“tinh thần, lực lượng, tính lượng, tính mạng, của cải để giữ mạng, của cải” vững quyền tự do, độc lập ấy.  Liệt kê không từng theo cặp. b.“tinh thần và lực lượng, tính b.Toàn thể dân tộc Việt Nam Nam mạng và của cải” quyết đem tất cả tinh thần và và lực lực lượng, tính mạng và của cải để  Liệt kê theo từng cặp. giữ vững vững quyền quyềntựtựdo,do, độcđộc lập lập ấy. ấy. (Hồ Chí Minh) (Hồ Chí Minh)
II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ 1. Khảo sát ngữ liệu 1.1 Xét về cấu tạo: a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu 1.2. Xét về ý nghĩa: nhau, mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non a.“Tre, nứa, trúc, mai, vầu ” măng mọc thẳng.  Liệt kê không tăng tiến. (Thép Mới) (Thép Mới) b. -“hình thành và trưởng thành b. Tiếng Việt Việt của của chúng chúng tata ” -“gia đình, họ hàng, làng xóm ” phản ánh sự sự hình hình thành thành và và trưởng thành của của xã xã hội hội Việt Việt  Liệt kê tăng tiến. Nam và củacủa dân dân tộctộc Việt Việt Nam, Nam, của tập thể thể nhỏ nhỏ là là gia gia đình, đình, họ họ * Ghi nhớ 2: (SGK/105). hàng, làng xóm xóm và và của của tập tập thể thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Hồ ChíMinh) (Hồ Chí Minh)
Các kiểu liệt kê Xét về cấu tạo Xét về ý nghĩa Liệt kê Liệt kê Liệt kê Liệt kê theo không theo không tăng tiến. từng cặp. từng cặp. tăng tiến.
III. LUYỆN TẬP Chỉ ra các phép liệt kê trong bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” Bài tập 1: ( SGK/106) để chứng minh cho luận điểm “Yêu nước là một truyền thống quý báu của ta”.
III. LUYỆN TẬP Bài tập 1: Tìm phép liệt kê Đoạn 1:1: Dân Dân tata có có một lòng lòng trong bài Tinh thần yêu nước nồng nàn nàn yêu yêu nước. Đó là là của nhân dân ta của Hồ Chí một truyền thống quí quí báu báu Minh. của ta. ta. Từ xưa đến nay,nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm khi xâm lăng, thìthì - Đoạn 1: “nó kết thành một tinh thần ấy lại sôi tinh sôi nổi, nó nó làn sóng … cướp nước.” kết thành thành một lànlàn sóng sóng vôvô → Sức mạnh tinh thần yêu cùng mạnh mẽ, to cùng to lớn, nó nó nước của nhân dân ta. lướt qua qua mọi sự nguy nguy hiểm, khó khăn, nó khó nó nhấn chìmchìm tất cả lũ bánbán nước và và cướp nước.
III. LUYỆN TẬP Bài tập 1: Tìm phép liệt kê Đoạn 2: Lịch sử ta đã có trong bài Tinh thần yêu nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại nước của nhân dân ta. chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền - Đoạn 1: “nó kết thành một tự hào vì những trang lịch sử làn sóng … cướp nước.” vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà → Sức mạnh tinh thần yêu Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, nước của nhân dân ta. Quang Trung,… Chúng ta - Đoạn 2: “thời đại Bà Trưng phải ghi nhớ công lao của các …Quang Trung...” vị anh hùng dân tộc, vì các vị → Lòng tự hào về trang sử ấy là tiêu biểu của một dân tộc vẻ vang của dân tộc. anh hùng.
Đoạn Đoạn 3: 3: Đồng Đồng bào bào ta ta ngày ngày nay nay cũng cũng rấtrất xứng xứng đáng đáng với với tổ tổ tiên tiên ta ta ngày ngày trước. trước. TừTừ các các cụ cụ già già tóc tóc bạc bạc đến đến các các cháu cháu nhi nhi đồng đồng trẻ trẻ thơ, thơ, từ từ những những kiều kiều bào bào ởở nước nước ngoài ngoài đến đến những những đồng đồng bào bào ởở vùng vùng bịbị tạm tạm chiếm, chiếm, từtừ nhân nhân dândân miền miền ngược ngược đến đến miền miền xuôi, xuôi, aiai cũng cũng mộtmột lòng lòng nồng nồng nàn nàn yêu yêu nước, nước, ghét ghét giặc. giặc. Từ Từ những những chiến chiến sĩsĩ ngoài ngoài mặt mặt trận trận chịu chịu đói đói mấy mấy ngày ngày đểđể bám bám sát sát lấy lấy giặc giặc đặng đặng tiêu tiêu diệt diệt giặc, giặc, đến đến những những công công chức chức ở ở hậu hậu phương phương nhịn nhịn ănăn để để ủng ủng hộ hộ bộ bộ đội, đội, từ từ những những phụ phụ nữ nữ khuyên khuyên chồngchồng concon đi đi tòng tòng quân quân mà mà mình mình thì thì xung xung phong phong giúp giúp việc việc vận vận tải, tải, cho cho đến đến các các bà bà mẹ mẹ chiến chiến sĩ sĩ săn săn sóc sóc yêu yêu thương thương bộ bộ đội đội như như con con đẻ đẻ của của mình. mình. TừTừ những những namnam nữ nữ công công nhân nhân và và nông nông dân dân thi thi đua đua tăng tăng gia gia sản sản xuất, xuất, không không quản quản khó khó nhọc nhọc để để giúp giúp một một phần phần vào vào kháng kháng chiến, chiến, chocho đếnđến những những đồng đồng bào bào điền điền chủchủ quyên quyên đất đất ruộng ruộng chocho Chính Chính phủ, phủ, … … Những Những cử cử chỉ chỉ cao cao qúy qúy đó, đó, tuy tuy khác khác nhau nhau nơi nơi việc việc làm, làm, nhưng nhưng đều đều giống giống nhau nhau nơinơi lòng lòng nồng nồng nàn nàn yêu yêu nước. nước. → Sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp nhân dân đứng lên chống Pháp.
III. LUYỆN TẬP Bài tập 1: Tìm phép liệt kê trong bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. - Đoạn 1: “nó kết thành một làn sóng … cướp nước.” → Sức mạnh tinh thần yêu nước của nhân dân ta. - Đoạn 2: “thời đại Bà Trưng …Quang Trung...” → Lòng tự hào về những tấm gương của các vị anh hùng dân tộc. - Đoạn 3: “ Từ các cụ già tóc bạc... cho Chính phủ” → Sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp nhân dân đứng lên chống Pháp. Suy nghĩ trả lời 2phút Qua văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta hãy đặt câu có phép liệt kê nói về các việc làm, hành động để phát huy tinh thần yêu nước của bản thân?
III. LUYỆN TẬP a. Và đó cũng là lần đầu tiên Bài tập 2 Tìm phép liệt kê: trong đời mình, hai con mắt của ông Va-ren được thấy thể hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương, dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong của tiệm. Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn! Thật là nhốn nháo!
III. LUYỆN TẬP a. Và đó cũng là lần đầu tiên Bài tập 2 Tìm phép liệt kê: trong đời mình, hai con mắt của ông a.- “dưới lòng đường, trên Va-ren được thấy thể hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương, vỉa hè, trong cửa tiệm...” dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong - “ Những cu li xe kéo… của tiệm. Những cu li xe kéo xe tay hình chữ thập.” phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn! Thật là nhốn nháo!
III. LUYỆN TẬP Bài tập 2 Tìm phép liệt kê: a.- “dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm...” - “ Những cu li xe kéo… hình chữ thập.” b. “Điện giật, dùi dâm, dao cắt, lửa nung” b. Tỉnh lại em ơi qua rồi cơn ác mộng Em đã sống lại rồi, em đã sống! Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Không giết được em, người con gái anh hùng! (Tố Hữu)
III. LUYỆN TẬP Bài tập 3 Đặt câu có sử dụng phép liệt kê: a. Tả một số hoạt động trên sân trường trong giờ ra chơi.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc ghi nhớ SGK/105. - Hoàn thành các bài tập vào vở. - Soạn bài tiếp theo Dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy.