Bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
XAÙC SUAÁT THOÁNG KEÂ<br />
Nguyeãn Ngoïc Phuïng<br />
Tröôøng Ñaïi Hoïc Ngaân Haøng TPHCM<br />
ÑT: 0989 969 057<br />
E-mail: phungngoc.nguyen@gmail.com<br />
phungvl@yahoo.com<br />
<br />
10-10-2010<br />
<br />
Nguyeãn Ngoïc Phuïng - Tröôøng Ñaïi Hoïc Ngaân Haøng TPHCM<br />
<br />
XAÙC SUAÁT THOÁNG KEÂ<br />
<br />
Bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
Phaân phoái xaùc suaát<br />
<br />
Bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
Ñònh nghóa<br />
Bieán ngaãu nhieân laø moät pheùpï töông öùng moãi phaàn töû ω cuûa Ω vôùi moät<br />
soá thöïc.<br />
Taäp giaù trò cuûa X ñöôïc kí hieäu laø X(Ω)<br />
Ví duï:<br />
1<br />
<br />
Tung moät con xuùc xaéc, goïi X laø soá chaám cuûa con xuùc xaéc. Ta coù<br />
X(Ω) = {1; 2; 3; 4; 5; 6}<br />
<br />
2<br />
<br />
Tung hai con xuùc xaéc, goïi X laø toång soá chaám cuûa hai con xuùc xaéc. Ta<br />
coù X(Ω) = {2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10; 11; 12}<br />
<br />
Nguyeãn Ngoïc Phuïng - Tröôøng Ñaïi Hoïc Ngaân Haøng TPHCM<br />
<br />
XAÙC SUAÁT THOÁNG KEÂ<br />
<br />
Bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
Phaân phoái xaùc suaát<br />
<br />
Phaân loaïi bieán ngaãu nhieân<br />
Döïa vaøo taäp giaù trò cuûa bieán ngaãu nhieân, ta chia bieán ngaãu nhieân laøm 2<br />
loaïi:<br />
Ñònh nghóa (Bieán ngaãu nhieân rôøi raïc)<br />
Bieán ngaãu nhieân maø taäp giaù trò cuûa noù laø moät taäp höõu haïn hoaëc voâ haïn<br />
ñeám ñöôïc, ñöôïc goïi laø bieán ngaãu nhieân rôøi raïc.<br />
X laø bnn rôøi raïc ⇔ X(Ω) = {x1 , x2 , . . . , xn } hoaëc<br />
X(Ω) = {x1 , x2 , . . . , xn , . . .}.<br />
Ñònh nghóa (Bieán ngaãu nhieân lieân tuïc)<br />
Bieán ngaãu nhieân maø taäp giaù trò cuûa noù laø moät taäp voâ haïn khoâng ñeám<br />
ñöôïc, ñöôïc goïi laø bieán ngaãu nhieân lieân tuïc.<br />
<br />
Nguyeãn Ngoïc Phuïng - Tröôøng Ñaïi Hoïc Ngaân Haøng TPHCM<br />
<br />
XAÙC SUAÁT THOÁNG KEÂ<br />
<br />
Bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
Phaân phoái xaùc suaát<br />
<br />
Phaân loaïi bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
Ví duïï:<br />
1<br />
<br />
Tung 3 con xuùc xaéc caân ñoái. Goïi X laø toång soá chaám cuûa 3 con xuùc<br />
xaéc. Ta coù X(Ω) = {3..18}.<br />
<br />
2<br />
<br />
Moät ngöôøi neùm boùng vaøo roå töø vò trí caùch roå 5m ñeán khi naøo vaøo roå<br />
thì ghi nhaän laïi soá laàn neùm boùng cuûa mình (X). Ta coù X(Ω) = N∗ .<br />
<br />
3<br />
<br />
Ño möïc nöôùc bieån ôû moät khu vöïc cho thaáy noù chæ dao ñoäng töø 1m<br />
ñeán 1,2m so vôùi moät moác coá ñònh. Goïi X laø möïc nöôùc bieån (m) ôû<br />
khu vöïc ñoù taïi moät thôøi ñieåm ngaãu nhieân. Khi ñoù X(Ω) = [1; 1, 2].<br />
<br />
Nguyeãn Ngoïc Phuïng - Tröôøng Ñaïi Hoïc Ngaân Haøng TPHCM<br />
<br />
XAÙC SUAÁT THOÁNG KEÂ<br />
<br />
Bieán ngaãu nhieân<br />
<br />
Phaân phoái xaùc suaát<br />
<br />
Phaân phoái xaùc suaát cuûa bieán ngaãu nhieân rôøi raïc<br />
<br />
Ñònh nghóa<br />
Phaân phoái xaùc suaát cuûa X coøn ñöôïc goïi laø baûng phaân phoái xaùc suaát cuûa<br />
X, cho bieát khaû naêng X nhaän moãi giaù trò trong X(Ω) töông öùng.<br />
X<br />
P<br />
<br />
x1<br />
p1<br />
<br />
x2<br />
p2<br />
<br />
···<br />
···<br />
<br />
xn<br />
pn<br />
<br />
···<br />
···<br />
<br />
vôùi P(X = xi ) = pi<br />
<br />
Nguyeãn Ngoïc Phuïng - Tröôøng Ñaïi Hoïc Ngaân Haøng TPHCM<br />
<br />
XAÙC SUAÁT THOÁNG KEÂ<br />
<br />