intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Pháp luật - yếu tố quan trọng bảo đảm tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

50
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp luật - yếu tố quan trọng bảo đảm tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững Khi pháp điển hoá để có sản phẩm là BLHS thì yêu cầu đã được đặt ra là phải đảm bảo cho bộ luật có tính ổn định tương đối. Trong khi đó vẫn phải đảm bảo tính phù hợp, tính toàn diện của ngành luật hình sự.(13)

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Pháp luật - yếu tố quan trọng bảo đảm tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Lª Minh T©m * T ¨ng tr−ëng kinh tÕ v ph¸t triÓn bÒn v÷ng l −íc väng cña nh©n d©n, l mèi quan t©m s©u s¾c cña §¶ng v Nh v÷ng. Ph¸t triÓn bÒn v÷ng l sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x héi víi tèc ®é cao, liªn tôc trong thêi gian d i v trong kh«ng gian n−íc ta ®ång thêi viÖc tham gia v o c¸c réng; x héi cã sù tiÕn bé kh«ng ngõng, qu¸ tr×nh kh¸c nhau ®Ó b¶o ®¶m nhÞp ®é c«ng b»ng x héi ®−îc b¶o ®¶m, mäi t¨ng tr−ëng kinh tÕ v ph¸t triÓn bÒn v÷ng ng−êi ®−îc tù do, b×nh ®¼ng, d©n chñ; trËt l nhiÖm vô th−êng nhËt cña tÊt c¶ c¸c c¬ tù v an to n x héi ®−îc b¶o ®¶m; quan quan, tæ chøc v c¸ nh©n. §Ó t¨ng tr−ëng hÖ x héi l nh m¹nh, nh©n d©n cã ®iÒu v ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× cÇn ph¶i cã kiÖn ®Ó lao ®éng, ®i l¹i, häc h nh, ch÷a nhiÒu yÕu tè v gi¶i ph¸p ®ång bé. XuÊt bÖnh v cã ®iÒu kiÖn ®Ó h−ëng thô c¸c gi¸ ph¸t tõ gãc nh×n cña luËt häc, ®Æt ph¸p trÞ v¨n hãa; c¸c nguån t i nguyªn thiªn luËt trong mèi quan hÖ víi kinh tÕ v x nhiªn ®−îc sö dông cã hiÖu qu¶, tiÕt héi, b i viÕt n y ph©n tÝch mét sè vÊn ®Ò kiÖm; m«i tr−êng sinh th¸i ®−îc b¶o vÖ. lÝ luËn v thùc tiÔn nh»m gãp phÇn kh¼ng §ã l sù ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu hiÖn ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i coi ph¸p luËt l mét nay nh−ng kh«ng l m ¶nh h−ëng ®Õn c¸c trong nh÷ng yÕu tè quan träng b¶o ®¶m thÕ hÖ mai sau. V× vËy, §¶ng v Nh t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn bÒn v÷ng. n−íc ta lu«n ®Æt vÊn ®Ò t¨ng tr−ëng, ph¸t 1. T¨ng tr−ëng kinh tÕ, ph¸t triÓn kinh triÓn kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi gi¶i quyÕt tÕ l hai kh¸i niÖm cã quan hÖ rÊt mËt c¸c vÊn ®Ò x héi v b¶o vÖ m«i tr−êng thiÕt nh−ng kh«ng ®ång nhÊt víi nhau. sinh th¸i(3). T¨ng tr−ëng kinh tÕ l sù t¨ng thªm vÒ 2. §Ó t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn bÒn quy m«, s¶n l−îng trong mét thêi gian v÷ng th× ph¶i sö dông v ph¸t huy tèt c¸c nhÊt ®Þnh(1); cßn ph¸t triÓn kinh tÕ l sù nguån lùc cho sù ph¸t triÓn v ph¶i chó ý t¨ng tiÕn vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ gi¶i quyÕt tèt c¶ hai mÆt kinh tÕ v x trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh(2). T¨ng héi; ph¶i t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nh− tr−ëng kinh tÕ l ®iÒu kiÖn, tiÒn ®Ò cho sù sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ - x héi, sù ®Çu t− ph¸t triÓn, kh«ng cã t¨ng tr−ëng kinh tÕ ®óng h−íng cho ph¸t triÓn khoa häc - th× còng kh«ng cã ph¸t triÓn; ®Õn l−ît c«ng nghÖ, n©ng cao tr×nh ®é v¨n hãa v m×nh, ph¸t triÓn kinh tÕ l c¬ së, ®éng lùc ý thøc cña nh©n d©n, n©ng cao chÊt l−îng ®Ó b¶o ®¶m v ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng cña ®éi ngò lao ®éng, sù ho n thiÖn cña tr−ëng kinh tÕ. T¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn hÖ thèng ph¸p luËt... Ph¸p luËt l sù biÓu kinh tÕ t¸c ®éng l m thay ®æi mäi mÆt hiÖn cña v¨n minh v v¨n hãa, l c«ng cô cña ®êi sèng x héi, ph¶n ¸nh nh÷ng møc quan träng ®Ó b¶o ®¶m an to n x héi v ®é kh¸c nhau cña sù tiÕn bé x héi. Tuy nhiªn, ®ã ch−a ph¶i l sù ph¸t triÓn bÒn * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 35
  2. nghiªn cøu - trao ®æi tù do cña con ng−êi, b¶o ®¶m b×nh ®¼ng kinh tÕ cña khu vùc v thÕ giíi. v c«ng b»ng x héi. Trong mèi quan hÖ Nh÷ng quan ®iÓm, ®−êng lèi ®ã ® víi kinh tÕ, ph¸p luËt ph¶n ¸nh v chÞu sù ®−îc qu¸n triÖt v thÓ chÕ hãa th nh hÖ chi phèi cña kinh tÕ nh−ng ®ång thêi nã thèng ph¸p luËt kinh tÕ cña n−íc ta. HiÕn cã t¸c ®éng trë l¹i rÊt m¹nh mÏ ®èi víi ph¸p, v¨n b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lÝ cao nhÊt kinh tÕ, l c«ng cô ®Ó ®iÒu chØnh c¸c qu¸ trong hÖ thèng ph¸p luËt ë n−íc ta ® tr×nh kinh tÕ. V× vËy, cÇn ph¶i coi ph¸p ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ nh÷ng vÊn ®Ò trªn th nh luËt l mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng 15 ®iÒu trong ch−¬ng ChÕ ®é kinh tÕ. §©y ®Ó b¶o ®¶m t¨ng tr−ëng kinh tÕ v ph¸t l nh÷ng c¬ së ph¸p lÝ quan träng l m nÒn triÓn bÒn v÷ng. t¶ng cho sù ®æi míi hÕt søc s©u s¾c cña 3. Vai trß cña ph¸p luËt víi t− c¸ch l ph¸p luËt kinh tÕ n−íc ta trong nh÷ng yÕu tè b¶o ®¶m t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn n¨m võa qua. So víi HiÕn ph¸p n¨m bÒn v÷ng thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau ®©y: 1980, ch−¬ng ChÕ ®é kinh tÕ cña HiÕn 3.1. Ph¸p luËt thÓ chÕ hãa nh÷ng quan ph¸p n¨m 1992 cã 15 ®iÒu th× cã tíi 7 ®iÓm, ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ th nh ®iÒu míi (c¸c ®iÒu 15, 16, 19, 20, 22, 24 hÖ thèng quy ph¹m, t¹o ra c¬ së ph¸p lÝ v 26), 8 ®iÒu cßn l¹i ®Òu cã söa ®æi bæ ®Ó x¸c lËp, cñng cè v ®Þnh h−íng ph¸t sung (c¸c ®iÒu 17, 18, 21, 23, 25, 27, 28 triÓn cho chÕ ®é kinh tÕ. v 29), kh«ng cã ®iÒu n o cña HiÕn ph¸p Trong mçi thêi k× ph¸t triÓn cña m×nh, n¨m 1980 ®−îc gi÷ nguyªn. mçi quèc gia ®Òu x¸c ®Þnh râ tÝnh chÊt v ThÓ hiÖn nhËn thøc míi vÒ chñ nghÜa néi dung c¬ b¶n cña chÕ ®é kinh tÕ. Nãi x héi, vÒ thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ ®Êt ®Õn chÕ ®é kinh tÕ l nãi ®Õn nh÷ng vÊn n−íc trong giai ®o¹n ®Çu cña thêi k× qu¸ ®Ò c¬ b¶n, cèt lâi cña nÒn s¶n xuÊt x héi ®é v nh÷ng quy luËt vËn ®éng, ph¸t triÓn nh− môc tiªu, c¸c h×nh thøc së h÷u, cña nÒn kinh tÕ, HiÕn ph¸p ® kh¼ng ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ, nh÷ng ®Þnh: “Nh n−íc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nguyªn t¾c chñ ®¹o trong l nh ®¹o v h ng hãa nhiÒu th nh phÇn theo c¬ chÕ qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ... §èi víi n−íc ta thÞ tr−êng cã sù qu¶n lÝ cña nh n−íc, trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi theo ®Þnh h−íng x héi chñ nghÜa”. §©y míi kinh tÕ, néi dung c¬ b¶n ®−îc x¸c l t− t−ëng xuyªn suèt to n bé chÕ ®é ®Þnh gåm: Xo¸ bá c¬ chÕ kinh tÕ cò ®Ó kinh tÕ; nã ®Æt ra yªu cÇu ph¶i ®Þnh ra thiÕt lËp c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng, trong nh÷ng nguyªn t¾c, quy ®Þnh ®ång bé ®Ó ®ã nh n−íc gi÷ vai trß qu¶n lÝ b»ng ph¸p b¶o ®¶m sù thèng nhÊt hai mÆt cña sù luËt, kh«ng can thiÖp v o ho¹t ®éng s¶n ph¸t triÓn kinh tÕ: Mét mÆt, ®ã l sù ph¸t xuÊt kinh doanh; thùc hiÖn chÝnh s¸ch triÓn nÒn kinh tÕ h ng hãa nhiÒu th nh d©n chñ hãa ®êi sèng kinh tÕ, b¶o ®¶m phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr−êng nh»m gi¶i cho c¸c chñ thÓ ®−îc tù do kinh doanh phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt ®Ó t¨ng trong khu«n khæ ph¸p luËt, mäi chñ thÓ tr−ëng v ph¸t triÓn kinh tÕ. Theo ®ã, mét kinh tÕ ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng trong s¶n lo¹t nh÷ng nguyªn t¾c, quy ®Þnh míi ® xuÊt kinh doanh, liªn doanh, liªn kÕt trªn ®−îc x©y dùng nh− kinh tÕ quèc doanh c¬ së cña ph¸p luËt; thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®−îc quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh héi nhËp kinh tÕ ViÖt Nam víi ®êi sèng doanh (§iÒu 19); kinh tÕ tËp thÓ ®−îc tæ 36 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi chøc d−íi nhiÒu h×nh thøc trªn nguyªn t¾c hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta m b¾t ®Çu tõ tù nguyÖn, d©n chñ v cïng cã lîi (§iÒu HiÕn ph¸p n¨m 1992 ® thÓ hiÖn ®óng tinh 20); kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t− b¶n t− nh©n thÇn v néi dung cña ®−êng lèi ®ã. ®−îc chän h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh ThÓ chÕ hãa ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ doanh, ®−îc th nh lËp c¸c doanh nghiÖp cña §¶ng, HiÕn ph¸p n¨m 1992 ghi nhËn sù kh«ng h¹n chÕ vÒ quy m« ho¹t ®éng trong tån t¹i kh¸ch quan, b×nh ®¼ng cña nhiÒu nh÷ng ng nh nghÒ cã lîi cho quèc kÕ d©n h×nh thøc së h÷u (së h÷u to n d©n, së h÷u sinh; kinh tÕ gia ®×nh ®−îc khuyÕn khÝch tËp thÓ v së h÷u t− nh©n), t¹o c¬ së cho ph¸t triÓn (§iÒu 21); doanh nghiÖp thuéc viÖc h×nh th nh v ho n thiÖn hÖ thèng mäi th nh phÇn kinh tÕ ®−îc liªn doanh, ph¸p luËt vÒ së h÷u thÓ hiÖn trong c¸c ®¹o liªn kÕt víi c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ trong luËt nh− Bé luËt d©n sù, Bé luËt lao ®éng, v ngo i n−íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt Bé luËt th−¬ng m¹i v nhiÒu v¨n b¶n ph¸p (§iÒu 22); Nh n−íc khuyÕn khÝch c¸c tæ luËt kh¸c cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, kinh chøc, c¸ nh©n n−íc ngo i ®Çu t− vèn, c«ng doanh v tiªu dïng. Ph¸p luËt cã tÝnh thèng nghÖ v o ViÖt Nam (§iÒu 25); c¸c c¬ së nhÊt, khi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch s¶n xuÊt thuéc mäi th nh phÇn kinh tÕ ®Òu cña §¶ng ® ®−îc thÓ chÕ hãa trong ®¹o b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt (§iÒu 22), cã luËt c¬ b¶n th× to n bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quyÒn hîp t¸c v c¹nh tranh l nh m¹nh. ph¸p luËt ®Òu cã néi dung nhÊt qu¸n trªn MÆt kh¸c, nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ë n−íc ta nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n: a) Mäi h×nh thøc së l nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x héi h÷u ®Òu tån t¹i kh¸ch quan; b) Mäi h×nh chñ nghÜa. §Ó b¶o ®¶m tÝnh ®Þnh h−íng ®ã, thøc së h÷u ®Òu ®−îc ®èi xö b×nh ®¼ng; c) HiÕn ph¸p ® x¸c lËp h ng lo¹t nguyªn t¾c HÖ thèng chÕ t i sÏ ®−îc lËp ra ®Ó b¶o vÖ v quy ®Þnh quan träng nh− môc ®Ých chÝnh quyÒn së h÷u, trong ®ã cã nh÷ng chÕ t i båi s¸ch kinh tÕ cña Nh n−íc l l m cho d©n th−êng tho¶ ®¸ng cho chñ së h÷u trong gi u, n−íc m¹nh, ®¸p øng ng y c ng tèt tr−êng hîp lîi Ých cña hä bÞ x©m h¹i bÊt h¬n nhu cÇu vËt chÊt v tinh thÇn cña nh©n hîp ph¸p. d©n (§iÒu 16); së h÷u to n d©n v së h÷u 3.2. Ph¸p luËt t¹o ra nh÷ng khu«n khæ tËp thÓ l nÒn t¶ng (§iÒu 15); kinh tÕ quèc ph¸p lÝ ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ kinh tÕ. d©n gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ Trong mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a quèc d©n (§iÒu 19); Nh n−íc thèng nhÊt ph¸p luËt víi kinh tÕ th× ph¸p luËt ph¶n ¸nh qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ b»ng ph¸p luËt, kÕ nh÷ng nhu cÇu kinh tÕ ®iÓn h×nh, phæ biÕn ho¹ch, chÝnh s¸ch (§iÒu 26); b¶o vÖ quyÒn v cã tÝnh quy luËt. Tuy nhiªn, ph¸p luËt lîi cña ng−êi s¶n xuÊt, kinh doanh v tiªu kh«ng ph¶n ¸nh c¸c nhu cÇu ®ã mét c¸ch dïng, xö lÝ nghiªm minh mäi ho¹t ®éng s¶n thô ®éng, th«ng th−êng m b»ng sù m« xuÊt kinh doanh bÊt hîp ph¸p (§iÒu 28); sö h×nh hãa theo ph−¬ng ph¸p ®Æc thï, th«ng dông hîp lÝ t i nguyªn thiªn nhiªn v b¶o qua quy tr×nh chÆt chÏ v kÕt qu¶ l t¹o ra vÖ m«i tr−êng (§iÒu 29). Nh− vËy, cã thÓ hÖ thèng c¸c quy ph¹m cã tÝnh chÆt chÏ vÒ thÊy râ l ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ h×nh thøc v cã hiÖu lùc cao v× ®−îc b¶o tr−êng do §¶ng ®Ò x−íng ® lÊy con ng−êi ®¶m thùc hiÖn b»ng søc m¹nh cña nh l m vÞ trÝ trung t©m, ph¸t huy kh¶ n¨ng cña n−íc. NÒn kinh tÕ l mét hÖ thèng hÕt søc con ng−êi v v× con ng−êi, kÕt hîp h i ho phøc t¹p v ®Çy biÕn ®éng. C¸c ho¹t ®éng gi÷a hai mÆt cña chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n. V , kinh tÕ ®Òu cã môc ®Ých lîi Ých, v× vËy sù T¹p chÝ luËt häc - 37
  4. nghiªn cøu - trao ®æi bÊt æn, rñi ro, sù lÊn l−ít, x©m h¹i lîi Ých dïng. lÉn nhau cã thÓ x¶y ra bÊt cø lóc n o nÕu Bªn c¹nh hÖ thèng ph¸p luËt vËt chÊt kh«ng cã nh÷ng quy t¾c ®ñ m¹nh ®Ó ®iÒu (hÖ thèng quy ph¹m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ chØnh. Còng chÝnh tõ yªu cÇu ®iÒu chØnh ®ã kinh tÕ), ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t m cÇn ph¶i cã ph¸p luËt v nã trë th nh sinh còng nh− ®Ó gi¶i quyÕt, xö lÝ nh÷ng c«ng cô kh«ng thÓ thay thÕ ®Ó b¶o ®¶m cho tr−êng hîp tiªu cùc, x©m h¹i ®Õn lîi Ých c¸c quan hÖ kinh tÕ diÔn ra theo trËt tù nhÊt kinh tÕ cña c¸c chñ thÓ, cÇn ph¶i cã hÖ ®Þnh. TrËt tù c¸c quan hÖ kinh tÕ ®−îc x©y thèng c¸c quy ph¹m mang tÝnh t i ph¸n, dùng trªn c¬ së cña hÖ thèng quy ph¹m nghÜa l nh÷ng quy ph¹m thñ tôc ®Ó gi¶i ph¸p luËt (chñ yÕu l hÖ thèng quy ph¹m quyÕt c¸c vÊn ®Ò nãi trªn. Tr−íc ®©y, hÖ ph¸p luËt kinh tÕ) m trong ®ã c¸c chñ thÓ thèng t i ph¸n kinh tÕ chØ thùc hiÖn th«ng kinh tÕ ®−îc tù do thùc hiÖn nh÷ng quyÒn qua träng t i kinh tÕ nh n−íc víi ph¹m vi cña m×nh v ®−îc b¶o vÖ vÒ lîi Ých nh−ng ho¹t ®éng hÑp v c¬ chÕ ho¹t ®éng ch−a ®ång thêi còng chÞu sù r ng buéc, ph¶i t«n chÆt chÏ, ®ång bé. Tõ khi chuyÓn sang nÒn träng quyÒn tù do tiÕn h nh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ thÞ tr−êng, bªn c¹nh c¬ chÕ träng t i cña chñ thÓ kh¸c v ph¶i thùc hiÖn nh÷ng (® ®æi míi), hÖ thèng to ¸n kinh tÕ, lao nghÜa vô nhÊt ®Þnh. ®éng v h nh chÝnh ® ®−îc lËp ra; ®ång §Ó kinh tÕ t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn th× thêi hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ tè ph¶i cã hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ ho n tông còng ®ang tõng b−íc ®−îc bæ sung v chØnh víi c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n ®ã l : 1) Cã ho n thiÖn. Nh÷ng c¬ chÕ v c¬ së ph¸p lÝ ®ñ ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ ®ã ra ®êi ® nhanh chãng ph¸t huy t¸c dông kinh tÕ c¬ b¶n trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t tÕ; 2) Ph¸p luËt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é sinh trong c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, gãp phÇn ph¸t triÓn cña kinh tÕ - x héi, nã kh«ng thÓ æn ®Þnh t×nh h×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho t¨ng cao h¬n hay thÊp h¬n tr×nh ®é ®ã; 3) C¸c tr−ëng v ph¸t triÓn. v¨n b¶n ph¸p luËt v c¸c quy ph¹m cña nã 3.4. Ph¸p luËt l c¬ së ph¸p lÝ ®Ó gi¶i ph¶i ®ång bé, kh«ng m©u thuÉn, chång quyÕt c¸c vÊn ®Ò x héi, b¶o ®¶m b×nh ®¼ng chÐo; 4) C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i ®−îc v c«ng b»ng x héi. x©y dùng víi kü thuËt ph¸p lÝ cao, b¶o ®¶m Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ë n−íc ta, tÝnh ng¾n gän, chÝnh x¸c, logic v mét ph¸p luËt kh«ng nh÷ng thõa nhËn sù tån t¹i nghÜa; 5) C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i ®−îc cña nhiÒu h×nh thøc së h÷u m cßn tuyªn ban h nh kÞp thêi ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ bè thõa nhËn sù b×nh ®¼ng cña tÊt c¶ c¸c kinh tÕ, kh«ng sím qu¸ hoÆc kh«ng muén th nh phÇn kinh tÕ v c¸c h×nh thøc së h÷u qu¸ so víi yªu cÇu. HÖ thèng ph¸p luËt t−¬ng øng. Ph¸p luËt kh«ng nh÷ng chØ nªu ho n chØnh l mét trong nh÷ng yÕu tè b¶o ra nh÷ng nguyªn t¾c v quy ®Þnh chung m ®¶m t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn kinh tÕ. cßn nªu ra mét c¸ch chi tiÕt, cô thÓ, h×nh 3.3. Ph¸p luËt t¹o c¬ chÕ ph¸p lÝ ®Ó gi¶i th nh c¬ chÕ ph¸p lÝ ®ång bé ®Ó b¶o ®¶m quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong s¶n cho viÖc thùc hiÖn chÕ ®é b×nh ®¼ng trong xuÊt, kinh doanh, ®Êu tranh chèng c¸c hiÖn s¶n xuÊt, kinh doanh, l−u th«ng, ph©n phèi, t−îng tiªu cùc n¶y sinh trong qu¸ tr×nh vËn c¹nh tranh l nh m¹nh... NÕu nh− b×nh ®¼ng ®éng cña nÒn kinh tÕ, b¶o vÖ lîi Ých hîp x héi ®−îc xem l “sù ngang b»ng nhau vÒ ph¸p, chÝnh ®¸ng cña ng−êi s¶n xuÊt v tiªu 38 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi mäi ph−¬ng diÖn”(4) th× c«ng b»ng x héi chç, trªn c¬ së kh¶o s¸t thùc tiÔn vÒ nh÷ng còng l sù ngang b»ng gi÷a ng−êi víi ng−êi vÊn ®Ò x héi ph¸t sinh, Nh n−íc sÏ cã nh−ng kh«ng ph¶i vÒ mäi ph−¬ng diÖn, ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ®Ó gi¶i quyÕt kÞp còng kh«ng ph¶i vÒ ph−¬ng diÖn bÊt k×, m thêi th«ng qua viÖc quy ®Þnh th nh ph¸p chÝnh l “vÒ ph−¬ng diÖn quan hÖ gi÷a luËt vÒ c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt cô thÓ. nghÜa vô v quyÒn lîi theo nguyªn t¾c thùc Thùc tÕ ® cho thÊy r»ng, trong bÊt cø hiÖn nghÜa vô (cèng hiÕn) ngang nhau sÏ chÕ ®é kinh tÕ n o còng cÇn cã sù ®iÒu tiÕt ®−îc h−ëng quyÒn lîi (h−ëng thô) ngang cña nh n−íc b»ng ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt nhau”(5). C«ng b»ng l d¹ng biÓu hiÖn cô nh÷ng vÊn ®Ò m tù th©n c¬ chÕ kinh tÕ thÓ cña b×nh ®¼ng x héi v thùc hiÖn c«ng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®−îc. Sù ®iÒu tiÕt ®ã b»ng x héi chÝnh l b−íc tiÕn trªn con nh»m ba môc tiªu c¬ b¶n l : B¶o ®¶m hiÖu ®−êng nh»m ®¹t tíi b×nh ®¼ng x héi ho n qu¶ kinh tÕ, gi¶m bít bÊt c«ng x héi v t¹o to n. ra sù æn ®Þnh, b¶o ®¶m cho kinh tÕ ph¸t Trong lÜnh vùc kinh tÕ, b×nh ®¼ng x héi triÓn. Sù can thiÖp cña Nh n−íc v o viÖc cã néi dung rÊt réng, ph¶n ¸nh ë c¸c quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh kh«ng ho n lîi v nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ (nh s¶n to n gièng nhau vÒ quy m« v møc ®é m xuÊt, kinh doanh, ng−êi lao ®éng v Nh tïy thuéc v o yªu cÇu cô thÓ cña t×nh h×nh n−íc víi t− c¸ch l chñ thÓ ®Æc biÖt) trªn tÊt trong tõng thêi k×. Tuy nhiªn, nh÷ng vÊn ®Ò c¶ c¸c b×nh diÖn ho¹t ®éng kinh tÕ. Cßn sau ®©y lu«n l nh÷ng ®iÓm næi cém m c«ng b»ng x héi thÓ hiÖn chñ yÕu ë lÜnh c¸c quèc gia ®Òu ph¶i quan t©m, ®ã l : vùc ph©n phèi, h−ëng thô v ph©n phèi l¹i Chèng thÊt nghiÖp, chèng thÊt häc, chèng « ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch x héi, trong ®ã nhiÔm m«i tr−êng, chèng ®éc quyÒn, t¨ng nguyªn t¾c ph©n phèi v h−ëng thô theo c−êng tÝnh c¹nh tranh l nh m¹nh, chèng møc lao ®éng ®ãng gãp cã ý nghÜa chñ ®¹o. l¹m ph¸t, c©n b»ng x héi, gi¶m c¨ng th¼ng Tuy nhiªn, ®Ó b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng v bÊt b×nh x héi, b¶o ®¶m an to n x héi, th× cßn cÇn ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n ®iÒu tiÕt gi¸ c¸c lo¹i h ng hãa nh− ®iÖn, phèi l¹i mét c¸ch hîp lÝ ®Ó thùc hiÖn c¸c ®iÖn tho¹i, giao th«ng c«ng céng... chÝnh s¸ch x héi. ThiÕt lËp nguyªn t¾c Nh÷ng vÊn ®Ò n y chØ cã thÓ gi¶i quyÕt b×nh ®¼ng v c«ng b»ng x héi, kÕt hîp víi ®−îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ khi Nh n−íc viÖc ®iÒu tiÕt thu nhËp th«ng qua hÖ thèng cã chÝnh s¸ch ®óng v ph¶i thÓ hiÖn râ luËt thuÕ v hÖ thèng ph¸p luËt b¶o vÖ, ph¸p r ng, cô thÓ trong ph¸p luËt. VÝ dô, ®Ó cã luËt sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng thñ tiªu c¸c nguy c¬ ®−îc nh÷ng kho¶n tiÒn chi phÝ cho c¸c xung ®ét vÒ lîi Ých v sù ph©n hãa s©u s¾c ho¹t ®éng mang lîi Ých chung ®ã th× gi÷a c¸c tÇng líp d©n c−, b¶o ®¶m t¨ng ChÝnh phñ ph¶i dïng ®Õn biÖn ph¸p mang tr−ëng v ph¸t triÓn æn ®Þnh. tÝnh c−ìng bøc l chÝnh s¸ch thuÕ. ThuÕ Cïng víi sù t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn, chØ cã thÓ thu ®−îc nÕu cã v¨n b¶n ph¸p nh÷ng vÊn ®Ò x héi rÊt nan gi¶i v bøc xóc luËt vÒ c¸c s¾c thuÕ, trong ®ã cã quy ®Þnh lu«n ®Æt ra v ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt ®Ó b¶o mét c¸ch chi tiÕt, cô thÓ. C¸c s¾c thuÕ sau ®¶m sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Vai trß cña khi ®−îc ban h nh cã søc m¹nh c−ìng Nh n−íc v ph¸p luËt trong lÜnh vùc n y chÕ buéc c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh hÕt søc quan träng. Vai trß ®ã thÓ hiÖn ë hay ng−êi tiªu dïng ph¶i chÊp h nh v T¹p chÝ luËt häc - 39
  6. nghiªn cøu - trao ®æi nhê cã thuÕ m Nh n−íc cã thÓ ®iÒu tiÕt ph¸p lÝ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m sù cho viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái (LuËt b¶o hé mét c¸ch cã hiÖu qu¶. quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, LuËt c¹nh 4. Trong nh÷ng n¨m võa qua, nÒn tranh v chèng ®éc quyÒn, LuËt chøng kinh tÕ n−íc ta ® cã sù t¨ng tr−ëng v khãan v thÞ tr−êng chøng khãan, LuËt vÒ ph¸t triÓn t−¬ng ®èi cao, liªn tôc v ph¸p qu¶n lÝ ngo¹i hèi, LuËt th−¬ng phiÕu, luËt ® trë th nh mét trong nh÷ng yÕu tè LuËt vÒ ®Êu thÇu, LuËt vÒ tr−ng mua, gãp phÇn t¹o ra nh÷ng th nh tùu nãi trªn. tr−ng dông t i s¶n cña c¸ nh©n v tæ chøc, Cã thÓ nãi, tõ khi cã ®−êng lèi ®æi míi LuËt trî cÊp thÊt nghiÖp..); c¸c v¨n b¶n cô cña §¶ng, hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta, thÓ hãa, h−íng dÉn thi h nh ban h nh cßn nhÊt l hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ, ® cã chËm, c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt kh«ng phï nh÷ng b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc, ph¸t huy hîp víi thùc tiÔn ch−a ®−îc söa ®æi, bæ sung kÞp thêi, nhiÒu thñ tôc phiÒn h vai trß to lín cña m×nh trong viÖc thÓ chÕ kh«ng phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c tù do hãa ®−êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng v kinh doanh, tù do hîp ®ång, chñ thÓ kinh Nh n−íc, ®−a c¸c ®−êng lèi, chÝnh s¸ch tÕ b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt vÉn ch−a bÞ ®ã ®i v o ®êi sèng mét c¸ch nhanh chãng hñy bá; møc ®é ho nhËp víi ph¸p luËt v cã hiÖu qu¶. Sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng cña c¸c n−íc trong khu vùc v quèc tÕ ph¸p luËt kinh tÕ n−íc ta thÓ hiÖn trªn cßn h¹n chÕ... T×nh tr¹ng ®ã cã nh÷ng nhiÒu ph−¬ng diÖn, trong ®ã cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan v chñ quan. mÆt c¬ b¶n l sè l−îng c¸c v¨n b¶n ph¸p Trong t×nh h×nh hiÖn nay, viÖc nhanh luËt ®−îc ban h nh nhanh h¬n v ng y chãng kh¾c phôc nh÷ng nh−îc ®iÓm, tån c ng ®Çy ®ñ h¬n, hÖ thèng ph¸p luËt kinh t¹i cña hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ l yªu tÕ ® v−¬n tíi c¸c lÜnh vùc míi m tr−íc cÇu kh¸ch quan v hÕt søc bøc xóc. ®©y ch−a cã ph¸p luËt ®iÒu chØnh ®ång 5. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh−îc ®iÓm, thêi b−íc ®Çu ® thÓ hiÖn quan ®iÓm héi tån t¹i v ®Ó ph¸t huy vai trß cña ph¸p nhËp ph¸p luËt n−íc ta víi ph¸p luËt quèc luËt trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ v khu vùc; tÝnh thèng nhÊt, ®ång bé tÕ v ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ph¶i cã nh÷ng cña hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ tuy ch−a ph−¬ng h−íng v gi¶i ph¸p ®ång bé, cao nh−ng ® cã tiÕn bé nhiÒu so víi trong ®ã cÇn chó träng thùc hiÖn tèt nh÷ng tr−íc ®©y; møc ®é phï hîp cña ph¸p luËt ph−¬ng h−íng v gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau: ®èi víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ - x 5.1. VÒ ph−¬ng h−íng, cÇn ®Èy m¹nh héi ®−îc b¶o ®¶m tèt h¬n; bªn c¹nh ®ã c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt v ho n thiÖn c¸c thiÕt chÕ t i ph¸n kinh tÕ v hÖ thèng hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ, nhanh chãng ph¸p luËt vÒ thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu ph¸p luËt hiÖn chÊp còng ®−îc x©y dùng v ng y c ng nay; ®Èy m¹nh c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt ho n thiÖn h¬n... ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x héi, ®¶m b¶o Tuy nhiªn, hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ c«ng b»ng x héi; t¨ng c−êng c«ng t¸c tuyªn n−íc ta còng cßn nh÷ng nh−îc ®iÓm cÇn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt nh»m ph¶i kh¾c phôc nh− vÉn cßn thiÕu nhiÒu n©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña c¸n bé v v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng m nÕu nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn cã chËm ban h nh th× sÏ kh«ng cã ®ñ c¬ së hiÖu qu¶ hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt luËt 40 - T¹p chÝ luËt häc
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ® ®−îc ban h nh; t¨ng c−êng c«ng t¸c tæ l m viÖc trong c¸c c¬ quan ¸p dông ph¸p chøc v thùc hiÖn ph¸p luËt; t¨ng c−êng luËt; ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn s¸t c¸c ho¹t ®éng ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn ph¸p luËt, xö lÝ kÞp thêi v nghiªm minh c¸c c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®Ó ph¸t hiÖn, chÊn tr−êng hîp vi ph¹m ph¸p luËt; ®Èy m¹nh chØnh v xö lÝ kÞp thêi c¸c hiÖn t−îng vi c«ng t¸c t− vÊn v dÞch vô ph¸p luËt. ph¹m, tiªu cùc... 5.2. VÒ c¸c gi¶i ph¸p, cÇn thùc hiÖn ®ång thêi nhiÒu gi¶i ph¸p, trong ®ã cã nh÷ng 6. Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, gi¶i ph¸p chÝnh nh− nhanh chãng ho n thiÖn hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc vÊn ®Ò nghiªn cøu mèi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ v chÝnh s¸ch ph¸p quan hÖ gi÷a ph¸p luËt víi kinh tÕ ®Ó thÊy râ luËt ®Ó l m c¬ së cho x©y dùng, ho n thiÖn b¶n chÊt, néi dung cña mèi quan hÖ ®ã ®ång ph¸p luËt kinh tÕ v ph¸t triÓn kinh tÕ; tiÕn thêi kiÓm chøng trªn thùc tÕ - hiÖu qu¶ t−¬ng h nh m¹nh mÏ c«ng t¸c r so¸t v hÖ thèng t¸c gi÷a chóng, tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p hãa ph¸p luËt kinh tÕ ®Ó lo¹i bá nh÷ng m©u phï hîp ®Ó kh«ng ngõng x©y dùng v ho n thuÉn, chång chÐo, bÊt cËp; t¨ng c−êng c¸c thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ, ph¸t huy ho¹t ®éng lËp ph¸p cña Quèc héi, ®Èy m¹nh vai trß cña ph¸p luËt trong viÖc thóc c«ng t¸c lËp quy cña ChÝnh phñ v c¸c c¬ ®Èy t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn kinh tÕ; quan cã thÈm quyÒn ®ång thêi thùc hiÖn d©n kÕt hîp gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ chñ hãa qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸p luËt, ph¸t v x héi trªn c¬ së cña ph¸p luËt ®Ó t¹o huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña nhiÒu tÇng ra sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cã ý nghÜa rÊt líp nh©n d©n, cña ®éi ngò chuyªn gia thuéc quan träng. Tuy nhiªn, ®ã l vÊn ®Ò lín, c¸c lÜnh vùc trong viÖc ®−a ra s¸ng kiÕn ph¸p cÇn ®−îc tiÕp tôc xem xÐt trªn nhiÒu luËt v tham gia trùc tiÕp v o qu¸ tr×nh x©y b×nh diÖn v nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c dùng ph¸p luËt; t¨ng c−êng c«ng t¸c gi¶i nhau./. thÝch, tuyªn truyÒn phæ biÕn, gi¸o dôc ®Ó n©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña c¸n bé v (1), (2).Xem: Kinh tÕ häc ph¸t triÓn. Nxb. CTQG, H.1998, tr.17-18. nh©n d©n; t¨ng c−êng c«ng t¸c tæng kÕt thùc (3).Xem: V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu to n quèc §¶ng tiÔn, më réng c¸c ho¹t ®éng båi d−ìng, tËp céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VIII. Nxb. CTQG, H.1996, huÊn kiÕn thøc ph¸p luËt cho c¸c nh qu¶n lÝ, tr.32. c¸c nh doanh nghiÖp v c¸c chñ thÓ ph¸p (4),(5).Xem: Lª H÷u TÇng, “VÒ c«ng b»ng x héi”, luËt kh¸c ®ång thêi t¨ng c−êng c¸c ho¹t T¹p chÝ céng s¶n, sè 19/1996, tr.33. ®éng cã tÝnh kinh tÕ - ph¸p lÝ cña c¸c tæ chøc nh− c©u l¹c bé ph¸p chÕ doanh nghiÖp, hiÖp héi ng−êi tiªu dïng; c¶i c¸ch c¸c thñ tôc v c«ng khai hãa c¸c ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt ®Ó tr¸nh phiÒn h , l m chËm nhÞp cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ v chèng tiªu cùc trong c¸c c¬ quan ¸p dông ph¸p luËt; ® o t¹o v bè trÝ c¸n bé cã ®ñ phÈm chÊt v n¨ng lùc T¹p chÝ luËt häc - 41
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2