intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Quan niệm về bất động sản và động sản trong Luật dân sự một số nước "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

92
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quan niệm về bất động sản và động sản trong Luật dân sự một số nước Thứ nhất, đảm bảo tính ổn định của BLHS: BLHS sẽ chỉ phải sửa đổi, bổ sung khi cần thay đổi quy định chung về tội phạm và hình phạt cũng như quy định về các tội phạm cụ thể có tính truyền thống và ổn định mà điều này nói chung ít xảy ra, không thể thường xuyên như việc phải bổ sung hay sửa đổi quy định về các tội phạm cụ thể phát sinh cùng với tiến trình phát triển và...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Quan niệm về bất động sản và động sản trong Luật dân sự một số nước "

  1. nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi Quan niÖm vÒ bÊt ®éng s¶n vµ ®éng s¶n trong luËt d©n sù mét sè n−íc ThS. Ph¹m C«ng L¹c * 1.Trong luËt d©n sù, vËt nãi riªng v nec mancipi. VËt thuéc res mancipi l t i s¶n nãi chung ®−îc ph©n chia theo nh÷ng vËt khi chuyÓn giao quyÒn së h÷u nh÷ng c¨n cø kh¸c nhau. C¬ së cña c¸c cho ng−êi kh¸c chØ thùc hiÖn th«ng qua c¸ch ph©n lo¹i cã thÓ dùa v o c¸c c¨n cø viÖc chuyÓn giao th«ng th−êng m kh«ng kh¸c nhau nh− t«n gi¸o, gi¸ trÞ t i s¶n, ph¶i tu©n theo thñ tôc ®Æc biÖt n o. VËt b¶n chÊt cña t i s¶n (tù nhiªn, x héi), thuéc res nec mancipi l nh÷ng vËt m chÕ ®é ph¸p lÝ cña t i s¶n... bëi quan khi chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho ng−êi niÖm vÒ vËt, t i s¶n, ý nghÜa còng nh− gi¸ kh¸c ph¶i tu©n theo nghi thøc träng thÓ trÞ cña nã ®èi víi c¸ nh©n, x héi ë c¸c tr−íc to ¸n, quan chÊp chÝnh... (n« lÖ, thêi ®iÓm lÞch sö kh«ng ®ång nhÊt víi ®Êt ®ai...). nhau. Trong b i viÕt n y chóng t«i muèn C¸ch ph©n lo¹i vËt (t i s¶n) ®−îc xem ®Ò cËp c¸ch ph©n lo¹i t i s¶n th nh ®éng l chÝnh thèng, quan träng nhÊt b¾t nguån s¶n v bÊt ®éng s¶n trong luËt d©n sù mét tõ cæ luËt La M v cho ®Õn nay vÉn ®−îc sè n−íc. ghi nhËn trong c¸c BLDS cña nhiÒu n−íc Tõ thêi La M cæ ®¹i, quan niÖm vÒ trªn thÕ giíi l c¸ch ph©n t i s¶n th nh vËt (t i s¶n) v c¸ch ph©n chia vËt cã nÐt ®éng s¶n v bÊt ®éng s¶n. Tuy nhiªn, tiªu ®Æc thï riªng m hiÖn nay kh«ng tån t¹i. chÝ ®Ó ph©n lo¹i còng nh− quan ®iÓm Ch¼ng h¹n, n« lÖ ®−îc coi l vËt v t−¬ng ph©n lo¹i cã sù kh¸c nhau, dÉn ®Õn nh÷ng øng víi quan niÖm n y, vËt ®−îc chia t i s¶n n o ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n, ®éng th nh c«ng cô biÕt nãi (n« lÖ), c«ng cô s¶n còng kh¸c nhau biÕt kªu (gia sóc), c«ng cô c©m (®å vËt). XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x héi Do ¶nh h−ëng cña t«n gi¸o, vËt ®−îc thêi cæ ®¹i, ®Êt ®ai ®−îc coi l t i s¶n cã ph©n chia th nh vËt thiªng liªng theo luËt gi¸ trÞ nhÊt trong cuéc sèng nãi chung v cña chóa trêi v vËt theo luËt cña con trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi riªng bëi ng−êi. Theo quan niÖm n y, vËt theo luËt tÝnh æn ®Þnh vÒ vÞ trÝ ®Þa lÝ cña nã. Cïng cña chóa trêi l nh÷ng vËt phôc vô cho víi ®Êt ®ai, c¸c t i s¶n kh¸c g¾n víi ®Êt th−îng ®Õ v c¸c môc ®Ých thiªng liªng ®ai ® t¹o th nh t− liÖu s¶n xuÊt quan bao gåm nh thê, c¸c t−êng th nh, th¸nh träng nhÊt trong x héi. Bëi vËy, bÊt ®éng thÊt... v kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña s¶n ®−îc coi l t i s¶n cã gi¸ trÞ cßn “cña ai, con ng−êi chØ cã thÓ chiÕm h÷u, sö di ®éng l thÊp hÌn” (res mobilis, res dông. VËt theo luËt cña con ng−êi l vilits). Trong luËt La M , bÊt ®éng s¶n nh÷ng vËt thuéc së h÷u cña nh n−íc hay kh«ng chØ l ®Êt ®ai, cña c¶i trong lßng thuéc së h÷u cña t− nh©n nh− ®Êt ®ai, c¸c ®Êt m cßn l tÊt c¶ nh÷ng thø ®−îc t¹o ra ®å vËt th«ng dông kh¸c... Ngo i ra, vËt cã * Gi¶ng viªn chÝnh Khoa t− ph¸p thÓ ph©n chia th nh res mancipi v res Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 36 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi do søc lao ®éng cña ng−êi kh¸c trªn ®Êt ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n do tÝnh chÊt cña cña m×nh. BÊt ®éng s¶n bao gåm c¸c t i s¶n - b¶n chÊt tù nhiªn cña t i s¶n c«ng tr×nh x©y dùng, mïa m ng, c©y (§iÒu 517, 518 BLDS Ph¸p, §iÒu 86 trång... v tÊt c¶ nh÷ng g× liªn quan ®Õn BLDS NhËt B¶n, §iÒu 130 BLDS Nga, ®Êt ®ai hay g¾n liÒn víi ®Êt ®ai, nh÷ng vËt §iÒu 94,96 BLDS §øc, §iÒu 449 BLDS trªn mÆt ®Êt cïng víi nh÷ng bé phËn cÊu B¾c K×; §iÒu 364, 365 BLDS S i Gßn th nh nªn l nh thæ (kho¶ng kh«ng, lßng 1972...). Tuy nhiªn, BLDS Nga ghi nhËn ®Êt). ViÖc ph©n lo¹i t i s¶n th nh ®éng cô thÓ: “m¶nh ®Êt” chø kh«ng ph¶i l ®Êt s¶n v bÊt ®éng s¶n ®−îc h×nh th nh tõ ®ai nãi chung. ViÖc ghi nhËn n y hîp lÝ thêi Principat (n¨m 27-TCN); viÖc dÞch h¬n bëi ®Êt ®ai nãi chung l bé phËn cña chuyÓn c¸c bÊt ®éng s¶n ® cã nh÷ng quy l nh thæ, kh«ng thÓ l ®èi t−îng cña giao ®Þnh riªng nh»m c«ng khai ho¸ c¸c giao l−u d©n sù m ®èi t−îng cña giao l−u d©n dÞch liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n(1). sù chØ cã thÓ l m¶nh ®Êt ®−îc x¸c ®Þnh ViÖc ph©n lo¹i t i s¶n th nh ®éng s¶n bëi diÖn tÝch, kÝch th−íc v t¹i nh÷ng vÞ v bÊt ®éng s¶n bëi gi¸ trÞ ®Æc biÖt cña trÝ nhÊt ®Þnh. ®Êt ®ai vÒ kinh tÕ còng nh− vÞ trÝ tù nhiªn NÕu ®Êt ®ai trong luËt d©n sù ®−îc coi cña nã. Gi¸ trÞ ®Æc biÖt quan träng cña l bÊt ®éng s¶n th× t i s¶n “g¾n liÒn” víi bÊt ®éng s¶n ®−îc x¸c ®Þnh bëi c¸c yÕu ®Êt ®ai ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n l¹i cã tè sau: nh÷ng quan ®iÓm kh¸c biÖt trong ph¸p + BÊt ®éng s¶n tr−íc hÕt l ®Êt ®ai. luËt ë c¸c n−íc. §iÒu 520 BLDS Ph¸p Nã l bé phËn quan träng nhÊt cña l nh quy ®Þnh: “Mïa m ng ch−a gÆt, tr¸i c©y thæ quèc gia, bëi vËy quyÕt ®Þnh vÒ ®Êt ch−a bøt khái c©y l bÊt ®éng s¶n, nÕu ® ®ai ph¶i do c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt bøt ra khái c©y ®−îc coi l ®éng s¶n”. cña nh n−íc thùc hiÖn. T−¬ng tù, quy ®Þnh n y còng ®−îc thÓ + ViÖc quy ®Þnh c¸c chÕ ®é vÒ ®Êt ®ai hiÖn ë kho¶n 8 §iÒu 449 BLDS B¾c K× v liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña quèc gia §iÒu 364 BLDS S i Gßn 1972. Nh−ng (ph©n bè d©n c−, tæ chøc s¶n xuÊt, khai §iÒu 86 BLDS NhËt B¶n l¹i quy ®Þnh th¸c t i nguyªn...) nªn cÇn thiÕt ph¶i cã quy chÕ ®Æc biÖt vÒ bÊt ®éng s¶n nãi kh¸i qu¸t h¬n: “Nh÷ng vËt g¾n liÒn víi chung, vÒ ®Êt ®ai nãi riªng. ®Êt ®ai”. §iÒu trïng hîp n y cã thÓ gi¶i Ph¸p luËt cña c¸c n−íc trªn thÕ giíi thÝch dÔ d ng bëi BLDS B¾c K×, BLDS ®Òu tiÕp nhËn c¸ch ph©n lo¹i t i s¶n cã tõ S i Gßn, BLDS §øc, BLDS NhËt B¶n thêi cæ ®¹i nh− ® nªu ë trªn. Tuy quan ®−îc so¹n th¶o dùa trªn c¬ së BLDS niÖm chung vÒ ®éng s¶n v bÊt ®éng s¶n Ph¸p. §iÒu 100 BLDS Th¸i Lan l¹i quy ®Òu cã nh÷ng nÐt t−¬ng ®ång nh−ng ë c¸c ®Þnh: “BÊt ®éng s¶n l ®Êt ®ai v nh÷ng hÖ thèng ph¸p luËt kh¸c nhau, v o nh÷ng vËt g¾n liÒn víi ®Êt ®ai hoÆc hîp th nh thêi ®iÓm kh¸c nhau còng cã nh÷ng ®Æc mét thÓ thèng nhÊt víi ®Êt ®ai, bao gåm thï riªng biÖt vÒ bÊt ®éng s¶n v ®éng c¶ nh÷ng quyÒn g¾n víi viÖc së h÷u ®Êt s¶n. ®ai”. BLDS §øc ®−a ra kh¸i niÖm bÊt §iÓm t−¬ng ®ång trong quan niÖm vÒ ®éng s¶n bao gåm ®Êt ®ai v c¸c t i s¶n bÊt ®éng s¶n cña c¸c n−íc, ®ã l : g¾n víi ®Êt. §iÒu 86 BLDS NhËt B¶n quy §Êt ®ai v nh÷ng t i s¶n cã liªn quan ®Þnh gièng BLDS §øc m kh«ng ®Ò cËp ®Õn ®Êt ®ai, kh«ng t¸ch rêi víi ®Êt, ®−îc nh÷ng ®éng s¶n ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n x¸c ®Þnh do vÞ trÝ ®Þa lÝ cña m¶nh ®Êt v× c«ng dông. T¹p chÝ luËt häc - 37
  3. nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi BLDS bang California (Hoa K×) ®−a ®iÖn trong c¨n nh hay c¬ së l bÊt ®éng ra kh¸i niÖm t−¬ng ®èi kh¸c biÖt: BÊt s¶n v× c«ng dông. §iÒu n y còng cã thÓ ®éng s¶n bao gåm: 1- §Êt ®ai, 2- TÊt c¶ gi¶i thÝch dÔ d ng bëi BLDS B¾c K×, nh÷ng g× liªn quan ®Õn ®Êt ®ai, 3-Nh÷ng BLDS S i Gßn ®−îc ban h nh sau BLDS t i s¶n cïng víi ®Êt ®ai hoÆc thuéc ®Êt Ph¸p h¬n 100 n¨m, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x ®ai, 4- Nh÷ng t i s¶n kh¸c do ph¸p luËt héi ® cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ m c¸c quy ®Þnh. nh l m luËt ® nhËn thøc ®−îc v ph¶n ViÖc x¸c ®Þnh râ nh÷ng g× ®−îc coi l ¸nh trong ph¸p luËt. bÊt ®éng s¶n (theo quy ®Þnh cña BLDS §iÒu 453 BLDS B¾c K×, §iÒu 526 Ph¸p, BLDS B¾c K×, BLDS S i Gßn) t¹o BLDS Ph¸p, §iÒu 369 BLDS S i Gßn cßn ra ®−îc c¸ch hiÓu dÔ d ng, chÝnh x¸c, Ýt quy ®Þnh bÊt ®éng s¶n do ®èi t−îng trªn bÞ gi¶i thÝch sai lÖch. Cßn c¸c quy ®Þnh bÊt ®éng s¶n v liÖt kª cô thÓ nh÷ng theo quy ®Þnh cña BLDS §øc, BLDS Th¸i quyÒn n o ®−îc gäi l c¸c quyÒn trªn bÊt Lan cÇn ph¶i cã sù gi¶i thÝch chÝnh thøc ®éng s¶n. Tuy nhiªn, viÖc liÖt kª n y bëi kh¸i niÖm “g¾n liÒn víi ®Êt ®ai” cã trong c¸c ®iÒu luËt kÓ trªn còng kh«ng thÓ ®−îc hiÓu rÊt kh¸c nhau v còng cã ®ång nhÊt. BLDS Ph¸p liÖt kª c¸c quyÒn thÓ dÉn ®Õn viÖc gi¶i thÝch réng víi nghÜa së h÷u, quyÒn h−ëng lîi, quyÒn dïng v cña thuËt ng÷ n y. BLDS Ph¸p, BLDS ë, quyÒn cho thuª d i h¹n, quyÒn ®Þa B¾c K×, BLDS S i Gßn cßn ®−a ra v liÖt dÞch, quyÒn cÇm cè, quyÒn ®Ó ®−¬ng(2), kª nh÷ng t i s¶n ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n quyÒn kiÖn ®ßi l¹i bÊt ®éng s¶n; BLDS bëi môc ®Ých sö dông (§iÒu 521, 525, S i Gßn liÖt kª c¸c quyÒn së h÷u, dông 526 BLDS Ph¸p; §iÒu 451, 452 BLDS Ých, quyÒn c− ngô v h nh dông, quyÒn B¾c K×; §iÒu 367, 368, 369 BLDS S i cho thuª tr−êng k×, quyÒn thÕ chÊp, Gßn). VÒ b¶n chÊt tù nhiªn, nh÷ng t i s¶n quyÒn ®Ó ®−¬ng, quyÒn ®Þa dÞch. n y l c¸c ®éng s¶n nh−ng ®−îc chñ së BLDS Céng hßa liªn bang Nga n¨m h÷u t i s¶n “®Æt” v o hay “g¾n” víi mét 1994 quy ®Þnh vÒ bÊt ®éng s¶n cã nh÷ng bÊt ®éng s¶n ®Ó sö dông v o viÖc khai ®iÓm ®Æc biÖt kh¸c so víi c¸c BLDS th¸c bÊt ®éng s¶n ®ã nh− l bé phËn cÊu truyÒn thèng. §iÒu 130 Bé luËt n y quy th nh cña bÊt ®éng s¶n, nh÷ng vËt phô ®Ó ®Þnh: VËt bÊt ®éng bao gåm (t i s¶n bÊt phôc vô cho vËt chÝnh l bÊt ®éng s¶n ban ®éng, bÊt ®éng s¶n) kho¶nh ®Êt, lßng ®Êt, ®Çu. Tuy nhiªn, cã thÓ nhËn thÊy r»ng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, nh÷ng g× liªn quan quy ®Þnh n y chØ ¸p dông ®èi víi ®Êt ®Õn ®Êt, nghÜa l nh÷ng ®èi t−îng m nÕu n«ng nghiÖp, nh ë... m kh«ng ®Ò cËp dÞch chuyÓn sÏ l m tæn h¹i ®Õn vËt v nh÷ng lo¹i t i s¶n kh¸c còng liªn quan môc ®Ých sö dông cña nã, trong ®ã bao ®Õn ®Êt ®ai nh− nh x−ëng, thiÕt bÞ m¸y gåm rõng, c©y l©u n¨m, nh ë v c¸c mãc, hÇm má..., BLDS B¾c K×, BLDS S i c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c. Gßn ® ®Ò cËp nh÷ng ®èi t−îng n y. - BÊt ®éng s¶n cßn bao gåm t u bay, Kho¶n 5 §iÒu 452 BLDS B¾c K× quy t u biÓn, t u s«ng, ph−¬ng tiÖn vò trô ®Þnh: M¸y mãc, ®å dïng trong c¸c x−ëng ph¶i ®¨ng kÝ nh n−íc. c«ng nghÖ nh− cÇu kÐo dÇu hoÆc Ðp dÇu, - C¸c bÊt ®éng s¶n kh¸c do ph¸p luËt nåi m¸y, nåi cÊt r−îu, thïng chøa r−îu quy ®Þnh. còng ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n v× môc Sù kh¸c biÖt trong quan niÖm bÊt ®Ých. §iÒu 386 BLDS S i Gßn th× quy ®éng s¶n trong ph¸p luËt d©n sù Liªn ®Þnh èng dÉn n−íc, dÉn h¬i, ®−êng d©y bang Nga so víi c¸c bé d©n luËt tr−íc ®ã 38 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi ë chç: Ph¸p). - Mét mÆt, liÖt kª mét sè ®èi t−îng Thø hai: Coi ®Êt ®ai v nh÷ng t i s¶n t−¬ng tù theo c¸ch cña c¸c BLDS truyÒn liªn quan ®Õn ®Êt ®ai l bÊt ®éng s¶n thèng. MÆt kh¸c, ®−a ra kh¸i niÖm chung (BLDS §øc, BLDS NhËt B¶n, BLDS Th¸i vÒ bÊt ®éng s¶n l “nh÷ng ®èi t−îng m Lan). nÕu dÞch chuyÓn sÏ l m tæn h¹i ®Õn gi¸ trÞ Thø ba: Coi ®Êt ®ai, nh÷ng g× liªn cña chóng”. quan ®Õn ®Êt ®ai l bÊt ®éng s¶n cïng víi Nh− vËy, tÝnh bÊt ®éng (ë t¹i vÞ trÝ sù liÖt kª bÊt ®éng s¶n v nh÷ng ®éng s¶n nhÊt ®Þnh) l ®Æc tÝnh chung cña bÊt ®éng m ph¸p luËt quy ®Þnh l bÊt ®éng s¶n s¶n. Ngo i ra, theo tÝnh chÊt tù nhiªn, ®ång thêi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cã nh÷ng vËt l ®éng s¶n kh«ng liªn quan g× thÓ quy ®Þnh nh÷ng t i s¶n kh¸c l bÊt ®Õn bÊt ®éng s¶n nh−ng còng ®−îc coi l ®éng s¶n (BLDS Liªn bang Nga, BLDS bÊt ®éng s¶n nh− t u biÓn, t u s«ng, t u ViÖt Nam). bay, ph−¬ng tiÖn vò trô. H¬n n÷a, nh÷ng 2. Trong c¸c c¸ch ph©n lo¹i t i s¶n th× v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c còng cã thÓ quy c¸ch ph©n lo¹i t i s¶n th nh ®éng s¶n v ®Þnh lo¹i t i s¶n n o ®ã l bÊt ®éng s¶n. bÊt ®éng s¶n ®−îc coi l quan träng nhÊt CÇn l−u ý r»ng ph¸p luËt d©n sù X« v ®−îc ghi nhËn trong luËt d©n sù cña viÕt tr−íc ®©y kh«ng ph©n chia t i s¶n c¸c n−íc. C¸ch ph©n lo¹i n y ®−îc xÕp th nh ®éng s¶n v bÊt ®éng s¶n. Víi quan tr−íc tÊt c¶ c¸c c¸ch ph©n lo¹i kh¸c trong niÖm cho r»ng viÖc ph©n chia t i s¶n c¸c BLDS. th nh ®éng s¶n v bÊt ®éng s¶n chØ c¨n §øng d−íi c¸c gi¸c ®é kh¸c nhau ®Ó cø thuÇn tóy v o b¶n chÊt, ®Æc tÝnh tù xem xÐt ý nghÜa cña viÖc ph©n ®Þnh cã nhiªn cña t i s¶n, kh«ng lét t¶ ®−îc b¶n thÓ nhËn thÊy: chÊt x héi cña t i s¶n (chñ t− b¶n ®iÒn - XÐt vÒ b¶n chÊt tù nhiªn ®Þa, xÝ nghiÖp còng gièng nh− chñ së h÷u BÊt ®éng s¶n l t i s¶n tÜnh (tù nã hay t i s¶n kh¸c). HÖ thèng ph¸p luËt d©n sù b»ng sù t¸c ®éng cña ngo¹i lùc hÇu nh− X« viÕt ph©n chia t i s¶n th nh t− liÖu s¶n kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc vÞ trÝ) nªn viÖc xuÊt v t− liÖu tiªu dïng(3). ViÖc ph©n qu¶n lÝ, theo dâi bÊt ®éng s¶n trªn thùc chia t i s¶n th nh ®éng s¶n v bÊt ®éng tÕ rÊt dÔ thùc hiÖn, cho dï chóng thay ®æi s¶n ®−îc quy ®Þnh trong LuËt vÒ së h÷u chñ së h÷u. Ng−êi ®ang chiÕm h÷u bÊt cña Liªn bang Nga n¨m 1991 (®−îc X« ®éng s¶n ®−îc suy ®o¸n l cã quyÒn ®èi viÕt tèi cao Liªn X« th«ng qua ng y 31/5/1991) v sau ®ã ®−îc quy ®Þnh trong víi bÊt ®éng s¶n ®ã nh−ng v× bÊt ®éng “Nh÷ng c¬ së cña ph¸p luËt d©n sù X« s¶n lu«n l vËt ®Æc ®Þnh nªn ®ang bÞ viÕt” n¨m 1991 v ®−îc ghi nhËn trong ng−êi kh¸c chiÕm h÷u bÊt hîp ph¸p th× BLDS cña Liªn bang Nga n¨m 1994. chñ së h÷u hoÆc ng−êi chiÕm h÷u hîp Tõ viÖc ph©n lo¹i t i s¶n th nh ®éng ph¸p lu«n cã ®iÒu kiÖn ®ßi l¹i t i s¶n tõ s¶n v bÊt ®éng s¶n ®−îc thÓ hiÖn trong ng−êi chiÕm h÷u bÊt hîp ph¸p. Ng−îc luËt d©n sù cña mét sè n−íc cã thÓ ®−a ra l¹i, do b¶n chÊt l “di, dêi” ®−îc cho nªn mét sè nhËn xÐt sau: viÖc thay ®æi ng−êi chiÕm h÷u, chñ së Thø nhÊt: C¸c bÊt ®éng s¶n ®−îc x¸c h÷u ®éng s¶n rÊt khã kiÓm so¸t. V× vËy, ®Þnh theo b¶n chÊt tù nhiªn, theo gi¸ trÞ ®Ó kiÖn ®ßi l¹i t i s¶n l ®éng s¶n khã sö dông v bëi ®èi t−îng trªn bÊt ®éng thùc hiÖn h¬n so víi viÖc kiÖn ®ßi t i s¶n s¶n (BLDS B¾c K×, BLDS S i Gßn, BLDS l bÊt ®éng s¶n. T¹p chÝ luËt häc - 39
  5. nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi Tuy nhiªn, xÐt vÒ b¶n chÊt tù nhiªn, Theo quan niÖm truyÒn thèng cã tõ “kh«ng di, dêi” ®−îc chØ ¸p dông ®èi víi thêi La M , bÊt ®éng s¶n l t i s¶n cã gi¸ ®Êt ®ai v c¸c c«ng tr×nh x©y dùng nãi trÞ h¬n ®éng s¶n. §iÒu n y cã thÓ lÝ gi¶i chung. Cßn ®èi víi c¸c t i s¶n kh¸c “g¾n l v o thêi k× ®ã t− liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu liÒn víi ®Êt ®ai, g¾n liÒn víi c¸c c«ng v quan träng l c¸c trang tr¹i v lao tr×nh x©y dùng” tuy vÉn ®−îc coi l bÊt ®éng ®−îc sö dông trong c¸c trang tr¹i ®ã ®éng s¶n nh−ng khi ® t¸ch ra khái bÊt (n« lÖ). ThÓ hiÖn râ nÐt nhÊt vÒ gi¸ trÞ cña ®éng s¶n ban ®Çu th× chóng kh«ng cßn l bÊt ®éng s¶n ®−îc quy ®Þnh trong luËt vÒ bÊt ®éng s¶n n÷a v quy chÕ vÒ ®éng s¶n thõa kÕ. Trong viÖc thõa kÕ, chñ yÕu cæ ®−îc ¸p dông cho c¸c t i s¶n n y. MÆt luËt La M quy ®Þnh vÒ thõa kÕ bÊt ®éng kh¸c, nh÷ng t i s¶n l ®éng s¶n nh−ng s¶n. Quan ®iÓm bÊt ®éng s¶n cã gi¸ trÞ ph¶i ®¨ng kÝ quyÒn së h÷u th× chñ së h÷u h¬n ®éng s¶n tån t¹i suèt thêi k× phong hoÆc ng−êi chiÕm h÷u hîp ph¸p ph¶i kiÕn ®Õn thêi k× t− s¶n v ®−îc thÓ hiÖn chøng minh t i s¶n ®ã thuéc së h÷u cña râ trong BLDS Ph¸p, sau n y BLDS §øc, m×nh hoÆc hä l ng−êi ®ang chiÕm h÷u BLDS NhËt B¶n còng thÓ hiÖn quan ®iÓm hîp ph¸p t i s¶n ®ã. ®ã. Ng y nay, quan ®iÓm n y kh«ng cßn TÝnh æn ®Þnh trong viÖc x¸c lËp quyÒn phï hîp n÷a bëi cã rÊt nhiÒu ®éng s¶n cã së h÷u bÊt ®éng s¶n ®−îc thÓ hiÖn rÊt râ gi¸ trÞ, ®Æc biÖt khi thÞ tr−êng t i chÝnh trong §iÒu 255 BLDS cña n−íc Céng hßa ph¸t triÓn, c¸c b¶n quyÒn së h÷u trÝ tuÖ XHCN ViÖt Nam quy ®Þnh viÖc x¸c lËp ng y c ng ®ãng vai trß quan träng. Tuy quyÒn së h÷u theo thêi hiÖu. §èi víi nhiªn, c¸c quy ®Þnh vÒ bÊt ®éng s¶n trong ®éng s¶n l 10 n¨m v ®èi víi bÊt ®éng c¸c bé luËt míi ban h nh (BLDS Liªn s¶n l 30 n¨m; §iÒu 247 quy ®Þnh quyÒn bang Nga, ViÖt Nam) vÉn thÓ hiÖn quan së h÷u ®èi víi vËt v« chñ kh«ng x¸c ®Þnh ®iÓm bÊt ®éng s¶n cã gi¸ trÞ h¬n ®éng ®−îc chñ së h÷u: Ng−êi ® ph¸t hiÖn vËt s¶n. Thùc ra, khi nãi r»ng bÊt ®éng s¶n cã v« chñ l bÊt ®éng s¶n sau 5 n¨m thuéc gi¸ trÞ h¬n ®éng s¶n hay ng−îc l¹i ®Òu së h÷u Nh n−íc; ®èi víi ®éng s¶n sau 1 kh«ng chuÈn x¸c, bëi kh«ng cã ®¬n vÞ n¨m thuéc së h÷u cña ng−êi ph¸t hiÖn ®ång nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i ®−îc. t i s¶n ®ã. Tuy l bÊt ®éng s¶n nh−ng Khi dÉn chiÕu §iÒu 2279 BLDS Ph¸p mét c¸i nh nhá ë vÞ trÝ kh«ng thuËn lîi vÒ bÊt ®éng s¶n, sù chiÕm h÷u l b»ng cã thÓ kh«ng gi¸ trÞ b»ng ®éng s¶n l mét kho¸n (c¸c giÊy tê chøng nhËn quyÒn ®èi chiÕc « t« cßn míi. víi t i s¶n) v víi ®éng s¶n chiÕm h÷u l Nh− vËy, ph¸p luËt d©n sù ViÖt Nam thùc tÕ chiÕm h÷u, c¸c luËt gia S i Gßn thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt quan ®iÓm bÊt ®éng ®Òu cã quan niÖm thèng nhÊt coi sù s¶n cã gi¸ trÞ h¬n ®éng s¶n. C¸c quy chÕ chiÕm h÷u ®ång nghÜa víi së h÷u. Tuy vÒ chuyÓn dÞch bÊt ®éng s¶n th«ng nhiªn, b»ng kho¸n thêi ®ã cã lÏ ®−îc ¸p th−êng phøc t¹p h¬n chuyÓn dÞch ®éng dông ®èi víi bÊt ®éng s¶n m Ýt ®−îc ¸p s¶n. Trong quy chÕ b¸n ®Êu gi¸ t i s¶n dông cho ®éng s¶n. Ng y nay, rÊt nhiÒu nh l m luËt coi bÊt ®éng s¶n t−¬ng tù ®éng s¶n còng cã giÊy tê chøng nhËn nh− ®éng s¶n cã gi¸ trÞ 10 triÖu ®ång trë quyÒn së h÷u (®¨ng kÝ « t«, t u, lªn (thêi h¹n th«ng b¸o, ®¨ng kÝ mua t i thuyÒn...). Bëi vËy kh¼ng ®Þnh trªn kh«ng s¶n b¸n ®Êu gi¸, b¸n ®Êu gi¸ t i s¶n ph¶i cßn phï hîp trong x héi hiÖn ®¹i. ®−îc c«ng chøng). - XÐt vÒ gi¸ trÞ cña t i s¶n XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm cho r»ng bÊt 40 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi ®éng s¶n cã gi¸ trÞ h¬n ®éng s¶n cho nªn chuyÓn dÞch, ph¸t sinh hay chÊm døt theo quan ®iÓm chung cña c¸c bé d©n quyÒn ®èi víi bÊt ®éng s¶n ®Òu ®−îc ghi luËt th× bÊt ®éng s¶n ph¶i ®−îc ®¨ng kÝ. nhËn mét c¸ch cô thÓ. Ngo i ra, do sù §¨ng kÝ bÊt ®éng s¶n l sù ghi nhËn cña ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt, kinh tÕ, nh n−íc ®èi víi chñ thÓ cã quyÒn ®èi víi x héi cho nªn nhiÒu t i s¶n theo truyÒn bÊt ®éng s¶n. ViÖc ®¨ng kÝ cã môc ®Ých thèng l ®éng s¶n nh−ng ®−îc ph¸p luËt b¶o vÖ quyÒn lîi cña chñ së h÷u ®ång ghi nhËn l bÊt ®éng s¶n v c¸c quy chÕ thêi thùc hiÖn sù kiÓm so¸t cña nh n−íc vÒ bÊt ®éng s¶n còng ®−îc ¸p dông cho ®èi víi bÊt ®éng s¶n v sù chuyÓn dÞch nh÷ng t i s¶n ®ã. bÊt ®éng s¶n. Tuy ng y nay cã rÊt nhiÒu MÆc dï qua c¸c thêi k× kh¸c nhau lo¹i ®éng s¶n theo quy ®Þnh còng ph¶i trong sù ph¸t triÓn cña x héi lo i ng−êi ®¨ng kÝ quyÒn së h÷u bëi vai trß, gi¸ trÞ víi c¸c chÕ ®é x héi kh¸c nhau, c¸c kiÓu cña nã ®èi víi x héi. §ã l nh÷ng t i s¶n nh n−íc kh¸c nhau, víi nh÷ng hÖ thèng cã gi¸ trÞ lín hoÆc do ®Æc tÝnh cña chóng ph¸p luËt kh¸c nhau, c¸ch ph©n chia n y khi sö dông cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn an to n vÉn tån t¹i cho ®Õn ng y nay chøng tá nã v trËt tù c«ng céng. Nh−ng viÖc ®¨ng kÝ ®−îc thùc hiÖn víi tÊt c¶ bÊt ®éng s¶n, cã ý nghÜa thùc tiÔn s©u s¾c. Tuy nhiªn, §iÒu 131 BLDS cña Liªn bang Nga n¨m c¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ còng nh− ý 1994 quy ®Þnh: “QuyÒn së h÷u v c¸c nghÜa cña nã cã nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång quyÒn kh¸c ®èi víi bÊt ®éng s¶n, nh÷ng nh−ng còng vÉn cßn nhiÒu ®iÒu kh¸c biÖt. h¹n chÕ c¸c quyÒn ®ã còng nh− sù ph¸t V× vËy, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, xem xÐt sinh, chuyÓn dÞch hay chÊm døt ph¶i c¸c quan niÖm vÒ bÊt ®éng s¶n còng cã ý ®−îc ®¨ng kÝ nh n−íc t¹i c¬ quan ®¨ng nghÜa lÝ luËn v thùc tiÔn trong viÖc ®¸nh kÝ t− ph¸p”. gi¸ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ ®Æt Tãm l¹i, t i s¶n ®−îc ph©n lo¹i th nh ra./. ®éng s¶n v bÊt ®éng s¶n l c¸ch ph©n lo¹i truyÒn thèng cã tõ thêi cæ ®¹i v tån (1).Xem: I.B. Hoviski v P. Peterski. LuËt t− ph¸p La t¹i trong ph¸p luËt cña c¸c n−íc trªn thÕ M . Matxc¬va, 1994, tr.148. giíi hiÖn nay. (2). Bé luËt d©n sù S i Gßn quy ®Þnh ba h×nh thøc b¶o Quan niÖm vÒ bÊt ®éng s¶n qua c¸c ®¶m l cÇm cè, thÕ chÊp v ®Ó ®−¬ng víi néi dung: thêi k× v ë c¸c hÖ thèng ph¸p luËt cã - CÇm cè l khÕ −íc do ®Êy ng−êi cã nghÜa vô giao mét ®éng s¶n cho ng−êi cã quyÒn ®Ó b¶o ®¶m mét nh÷ng sù t−¬ng ®ång nh−ng còng cßn cã mãn nî (tõ §iÒu 1350 - 1361); nh÷ng kh¸c biÖt. Thiªn h−íng quan niÖm - ThÕ chÊp bÊt ®éng s¶n l giao cho chñ nî (ng−êi cã vÒ bÊt ®éng s¶n trong hÖ thèng ph¸p luËt quyÒn) mét bÊt ®éng s¶n ®Ó b¶o ®¶m mét mãn nî. ®−îc thay ®æi. Tõ sù liÖt kª thuÇn tuý Cho ®Õn khi tr¶ ®ñ nî, chñ nî cã quyÒn gi÷ bÊt ®éng trong c¸c bé luËt truyÒn thèng nh÷ng g× s¶n l m tin (tõ §iÒu 1362 - 1378); ®−îc coi l bÊt ®éng s¶n chuyÓn sang - QuyÒn ®Ó ®−¬ng l vËt quyÒn trªn mét bÊt ®éng s¶n ®−îc sung dông ®Ó b¶o ®¶m cho sù thi h nh mét viÖc quy ®Þnh nh÷ng dÊu hiÖu ®Æc tr−ng nghÜa vô (tõ §iÒu 1379 - 1403). T−¬ng tù nh− thÕ chung cña chóng víi liÖt kª nh÷ng bÊt chÊp bÊt ®éng s¶n nh−ng bªn thÕ chÊp vÉn gi÷ bÊt ®éng s¶n ®Æc tr−ng chung thèng nhÊt. Do ®éng s¶n. gi¸ trÞ ®Æc biÖt cña bÊt ®éng s¶n nªn c¸c (3).Xem: Mazolina. LuËt d©n sù th−¬ng m¹i c¸c n−íc quy ®Þnh vÒ bÊt ®éng s¶n trong viÖc t− b¶n. Matxc¬va, 1980, tr.119. T¹p chÝ luËt häc - 41
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
20=>2