Công cụ tài chính phái sinh

Chia sẻ: Ziwan Ziwan | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

1.181
lượt xem 435
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công cụ tài chính phái sinh: Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai- Giới thiệu chung, Cơ chế giao dịch, Định giá; Hợp đồng quyền chọn- Giới thiệu chung, Cơ chế giao dịch, Định giá

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công cụ tài chính phái sinh

Baøi 15: Coâng cuï taøi chính phaùi sinh  M uïc tieâu cuûa baøi naøy  Coâng cuï taøi chính phaùi sinh  Hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông lai  Giôùi thieäu chung  Cô cheá giao dòch  Ñònh giaù  Hôïp ñoàng quyeàn choïn  Giôùi thieäu chung  Cô cheá giao dòch  Ñònh giaù
Coâng cuï phaùi sinh  Chöùng khoaùn phaùi sinh (derivative securities) laø moät loaïi taøi saûn taøi chính coù doøng tieàn trong töông lai phuï thuoäc vaøo giaù trò cuûa moät hay moät soá taøi saûn (goïi laø taøi saûn cô sôû – underlying assets).  Taøi saûn cô sôû coù theå laø haøng hoaù, ngoaïi teä, chöùng khoaùn hay chæ soá chöùng khoaùn  Ví duï veà caùc loaïi coâng cuï phaùi sinh:  Hôïp ñoàng kyø haïn (forwards)  Hôïp ñoàng töông lai (futures)  Quyeàn choïn (options)  Hôïp ñoàng hoaùn ñoåi (swaps)
Taøi saûn cô sôû vaø coâng cuï taøi chính phaùi sinh Taøi saûn cô sôû: Coâng cuï phaùi sinh:   Treân thò tröôøng haøng Haøng hoaù  hoaù Ngoaïi teä  Treân thò tröôøng ngoaïi  Chöùng khoaùn hoái hoaëc Chæ soá  Treân thò tröôøng chöùng khoaùn chöùng khoaùn
Hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông lai  Veà cô baûn, hai loaïi chöùng khoaùn naøy ñeàu laø hôïp ñoàng mua hay baùn:  Moät soá löôïng xaùc ñònh caùc ñôn vò taøi saûn cô sôû  Taïi moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai  Vôùi moät möùc giaù xaùc ñònh ngay taïi thôøi ñieåm thoûa thuaän hôïp ñoàng.  Thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai goïi laø ngaøy thanh toaùn hôïp ñoàng hay ngaøy ñaùo haïn  Thôøi gian töø khi kyù hôïp ñoàng ñeán ngaøy thanh toaùn goïi laø kyø haïn cuûa hôïp ñoàng  Giaù xaùc ñònh aùp duïng vaøo ngaøy thanh toaùn hôïp ñoàng goïi laø giaù kyø haïn hay giaù töông lai (neáu laø HÑ töông lai).
Phaân bieät giöõa hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông lai  Hôïp ñoàng töông lai laø nhöõng hôïp ñoàng ñöôïc chuaån hoùa. Hôïp ñoàng kyø haïn khoâng ñöôïc chuaån hoùa, caùc chi tieát laø do hai beân ñaøm phaùn cuï theå.  Hôïp ñoàng töông lai ñöôïc thoûa thuaän vaø mua baùn thoâng qua ngöôøi moâi giôùi. Hôïp ñoàng kyø haïn ñöôïc thoûa thuaän tröïc tieáp giöõa hai beân cuûa hôïp ñoàng.  Hôïp ñoàng töông lai ñöôïc mua baùn treân thò tröôøng taäp trung. Hôïp ñoàng kyø haïn treân thò tröôøng phi taäp trung.  Hôïp ñoàng töông lai ñöôïc tính haøng ngaøy theo
Phaân bieät giöõa HÑ kyø haïn vaø HÑ töông lai Ñieåm khaùc bieät HÑ kyø haïn HÑ töông lai Chi tieát HÑ Do 2 beân thoaû Do Sôû giao dòch tieâu thuaän chuaån hoaù vaø qui ñònh Ñòa ñieåm vaø thoaû Khoâng taäp trung, do Taäp trung treân saøn giao thuaän giao dòch 2 beân thoaû thuaän dòch vaø thoaû thuaän tröïc tieáp thoâng qua moâi giôùi Chuyeån giao taøi saûn Chuyeån giao vaø Thanh toaùn haøng ngaøy, vaø thanh toaùn thanh toaùn vaøo chuyeån giao vaø thanh ngaøy ñaùo haïn toaùn vaøo ngaøy ñaùo haïn Coâng duïng Baûo hieåm ruûi ro Baûo hieåm ruûi ro bieán bieán ñoäng giaù caû ñoäng giaù caû ñoàng thôøi
Ví duï veà hôïp ñoàng kyø haïn  Vaøo ngaøy 1/9/2002, A kyù hôïp ñoàng kyø haïn mua cuûa B:  1 taán gaïo  Sau 3 thaùng (töùc laø vaøo ngaøy 1/12/2002) môùi chuyeån giao  Vôùi giaù 5.000ñ/kg.  B ñöôïc goïi laø ngöôøi baùn vaø A laø ngöôøi mua trong hôïp ñoàng.  Sau 3 thaùng B phaûi baùn cho A 1 taán gaïo vôùi giaù 5.000ñ/kg vaø A phaûi mua 1 taán gaïo cuûa B vôùi giaù ñoù, cho duø giaù gaïo treân thò tröôøng sau 3 thaùng laø bao nhieâu ñi nöõa.
Ví duï veà hôïp ñoàng töông lai  Hôïp ñoàng töông lai laø moät loaïi hôïp ñoàng kyø haïn ñöôïc tieâu chuaån hoaù (bôûi sôû giao dòch) veà:  Loaïi taøi saûn cô sôû giao dòch  Soá löôïng/khoái löôïng/trò giaù moãi hôïp ñoàng giao dòch  Thôøi haïn giao dòch.  Ví duï hôïp ñoàng töông lai ngoaïi teä treân thò tröôøng I M M Chicago (seõ xem xeùt kyõ trong caùc baøi sau)
Tính theo giaù thò tröôøng haøng ngaøy (marking to market daily) Ngaø y Giaù Lôø(loã i ) Giaù trò töông lai haøg n trong t/k ngaøy baû chöùg o n 28/2 800.000 40.000 1/3 794.000 -6.000 34.000 2/3 792.200 -1.800 32.200 3/3 796.000 3.800 36.000 4/3 794.200 -1.800 34.200 5/3 793.400 -800 33.400 6/3 790.800 -2.600 30.800 Giaù xuoá g döôù30.000ñ; kyù trò n i quyõ 7/3 786.600 -4.200 26.600 theâ 13.400ñ ñeå t 40.000ñ. m ñaï 8/3 787.200 600 40.600 9/3 783.600 -3.600 37.000 10/3 785.400 1.800 38.800 Coä g n -14.600
Giaù trò maø ngöôøi mua trong HÑ töông lai nhaän ñöôïc khi ñaùo haïn laø: (ST – F)  Ví duï, S T = 6.000ñ. Giaù trò ngöôøi mua nhaän ñöôïc Theo hôïp ñoàng khi ñaùo haïn töông lai, A mua 1 kg gaïo cuûa B vôùi giaù F = 5.000ñ. Ngay laäp ST-F töùc A coù theå baùn ra thò tröôøng vôùi F ST Giaù taøi giaù 6.000ñ, vaø thu saûn cô sôû veà khoaûn lôïi roøng khi ñaùo cuûa A laø ST – F = haïn 1.000ñ. Ngöôïc laïi, neáu ST = 4.000ñ, thì A vaãn phaûi mua cuûa B 1 kg gaïo vôùi giaù F = 5.000ñ do hôïp ñoàng raøng buoäc, trong khi mua ôû thò tröôøng thì chæ maát 4000ñ. Vaäy, khoaûn lôïi roøng cuûa A laø ST – F = -1.000ñ, hay A bò loã 1.000ñ.
Giaù trò maø ngöôøi baùn trong HÑ töông lai nhaän ñöôïc khi ñaùo haïn laø: (F – ST ) Giaù trò ngöôøi  Ví duï, ST=4.000ñ. Theo baùn nhaän ñöôïc khi ñaùo haïn hôïp ñoàng töông lai, B phaûi baùn 1 kg gaïo cho A vôùi giaù F=5.000ñ. Ñeå coù ñöôïc 1kg gaïo naøy, B coù Giaù taøi ST saûn cô theå mua treân thò tröôøng sôû khi ñaùo vôùi giaù ST=4.000ñ. Baùn F haïn laïi cho A vôùi giaù F - ST F=5.000ñ, B thu veà khoaûn lôïi roøng F - ST = 1.000ñ. Ngöôïc laïi, neáu ST = 6.000ñ, thì B vaãn phaûi baùn cho A 1 kg gaïo vôùi giaù F=5.000ñ do hôïp ñoàng raøng buoäc, trong khi baùn treân thò tröôøng thì ñöôïc tôùi 3.000ñ. Vaäy, khoaûn lôïi roøng cuûa B laø F - ST = - 1.000ñ, hay B bò loã 1.000ñ.
Giaù trò cuûa HÑ töông lai  Ñaët: F laø giaù töông lai ñöôïc thieát laäp luùc thoaû thuaän ST laø giaù thò tröôøng ôû thôøi ñieåm ñaùo haïn V m, V b laàn löôït laø giaù trò nhaän ñöôïc ñoái vôùi ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn  Ñoái vôùi ngöôøi mua: V m = ST – F  ST > F => V m > 0 => ngöôøi mua lôøi  ST < F => V m < 0 => ngöôøi mua loã  Ñoái vôùi ngöôøi baùn: V b = F – ST  ST > F => V b < 0 => ngöôøi baùn loã
Ñònh giaù HÑ töông lai Doøng tieàn ñaàu kyø Doøng tieàn cuoái kyø  Vay S0 S0 -S0(1+r f)  Mua taøi saûn cô sôû -S0 ST + D vôùi giaù S0  Baùn HÑ töông lai 0 F0 - ST taøi saûn cô sôû  Coäng 0 F0 – S0(1+r f) + D Vaäy: F0 = S0(1+rf) – D Goïi d = D/S0 (tyû leä laõi coå töùc), ta coù: F0 = S0(1+rf –d) Neáu hôïp ñoàng töông lai coù kyø haïn T thì: F0 = S0(1+rf –d)T
M oâ hình ñònh giaù HÑ töông lai  Ñaët:  F0 laø giaù töông lai  S0 laø giaù hieän taïi cuûa taøi saûn cô sôû  r f laø laõi suaát  D laø lôïi töùc cuûa taøi saûn cô sôû  d = D/S0 laø lôïi suaát cuûa taøi saûn cô sôû  F0 = S0(1+r f) – D = S0(1+r f-d)  Neáu HÑ coù kyø haïn T thì F0 = S0(1+r f-d)T
Tính theo giaù thò tröôøng haøng ngaøy (marking to market daily) Ngaø y Giaù Lôø(loã i ) Giaù trò töông lai haøg n trong t/k ngaøy baû chöùg o n 28/2 800.000 40.000 1/3 794.000 -6.000 34.000 2/3 792.200 -1.800 32.200 3/3 796.000 3.800 36.000 4/3 794.200 -1.800 34.200 5/3 793.400 -800 33.400 6/3 790.800 -2.600 30.800 Giaù xuoá g döôù30.000ñ; kyù trò n i quyõ 7/3 786.600 -4.200 26.600 theâ 13.400ñ ñeå t 40.000ñ. m ñaï 8/3 787.200 600 40.600 9/3 783.600 -3.600 37.000 10/3 785.400 1.800 38.800 Coä g n -14.600
Quyeàn choïn (options)  Quyeàn choïn laø moät TSTC cho pheùp ngöôøi mua noù coù quyeàn, nhöng khoâng baét buoäc, ñöôïc mua hoaëc baùn:  Moät soá löôïng xaùc ñònh caùc ñôn vò taøi saûn cô sôû  Taïi hay tröôùc moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai  Vôùi moät möùc giaù xaùc ñònh ngay taïi thôøi ñieåm thoûa thuaän hôïp ñoàng.  Caùc loaïi quyeàn choïn  Quyeàn choïn mua vaø quyeàn choïn baùn  Quyeàn choïn kieåu chaâu AÂu vaø kieåu Myõ  Quyeàn choïn ñöôïc döïa vaøo caùc taøi saûn cô sôû nhö coå phieáu, chæ soá CK, traùi phieáu, laõi suaát, ngoaïi hoái, kim loaïi quyù hay noâng saûn.
Đặc điểm của H Đ quyền chọn  Ñieåm khaùc bieät noåi baät nhaát giöõa HÑ quyeàn choïn so vôùi HÑ kyø haïn vaø HÑ töông lai laø gì?  Khoâng baét buoäc  Phaûi boû tieàn mua HÑ  Coâng cụ kinh doanh đồng thời cũng laø coâng cụ ngừa rủi ro
Ví duï: Quye à n choïn m ua coå phie á u IBM vôùi gia ù t höïc hie ä n X = 5 0 USD, nga øy ña ùo ha ïn 1 /5 /0 1 . Ngöôøi m ua quye à n choïn se õ coù quye à n m ua coå phie á u IBM vôùi gia ù 5 0 USD va øo ba á t cöù t hôøi ñie å m na øo cho ñe á n he á t nga øy hie ä u löïc 1 /5 /0 1 .  Neáu vaøo ngaøy ñaùo haïn 1/5/01, giaù coå phieáu I BM laø ST = 60 USD, thì ngöôøi mua quyeàn seõ ñöôïc lôïi.  Thöïc hieän quyeàn vaø mua 1 coå phieáu I BM vôùi giaù 50 USD.  Neáu khoâng coù quyeàn, thì seõ phaûi mua treân thò tröôøng vôùi giaù 60 USD.  Khoaûn lôïi ñöôïc baèng ST – X = 10 USD/1 coå phieáu I BM.  Ngöôïc laïi, giaû söû vaøo ngaøy ñaùo haïn 1/5/01, giaù coå phieáu I BM laø ST = 40 USD. Ngöôøi giöõ quyeàn seõ khoâng thöïc hieän
choïn vaøo luùc ñaùo haïn M ua quyeàn choïn mua Baùn quyeàn choïn mua C(1+r)T VT = min[(X - ST);0] X ST X ST VT = max[(ST – X);0] M ua quyeàn choïn Baùn quyeàn choïn baùn baùn X ST X ST VT = max[(X - ST);0] VT = min[(ST - X);0]
Giaù cuûa quyeàn choïn  Ñeå coù ñöôïc quyeàn choïn, ngöôøi mua quyeàn phaûi traû moät khoaûn tieàn (goïi laø phí hay giaù cuûa quyeàn choïn) cho ngöôøi baùn quyeàn.  Möùc phí naøy ñöôïc thanh toaùn ngay khi kyù keát hôïp ñoàng quyeàn choïn.  Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán giaù quyeàn choïn Yeáu toá Quyeàn choïn mua Quyeàn choïn baùn Giaù cuûa taøi saûn cô sôû (S) + − Giaù thöïc hieän (X) − + Thôøi gian (T-t) + + Ñoä bieán thieân cuûa +