intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: “Những nhân tố tác động đến đói nghèo ở Việt Nam hiện nay.”

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:50

Thêm vào BST
Báo xấu
260
lượt xem 80
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: “những nhân tố tác động đến đói nghèo ở việt nam hiện nay.”', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: “Những nhân tố tác động đến đói nghèo ở Việt Nam hiện nay.”

  1. Đề tài: “Những nhân tố tác động đến đói nghèo ở Việt Nam hiện nay.”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi giíi thiÖu 1. Bèi c¶nh nghiªn cøu B­íc sang thÕ kû XXI, ®ãi nghÌo vÉn lµ vÊn ®Ò cã tÝnh toµn cÇu. Mét bøc tranh tæng thÓ lµ thÕ giíi víi gÇn mét nöa sè d©n sèng d­íi 2USD*/ngµy vµ cø 8 trong sè 100 trÎ em kh«ng sèng ®­îc ®Õn 5 tuæi. V× vËy mét phong trµo s«i næi vµ réng kh¾p trªn thÕ giíi lµ ph¶i lµm nh­ thÕ nµo ®Ó ®Èy lïi nghÌo ®ãi. Cßn ViÖt Nam th× sao? Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng n­íc cã c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tèt nhÊt theo tiªu chuÈn vµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®­êng nghÌo khæ cña WB, tû lÖ nghÌo ë ViÖt Nam gi¶m tõ 58,1% n¨m 1993 xuèng cßn 37,4% n¨m 1998 vµ hiÖn nay cßn kho¶ng 30%. Theo tiªu chuÈn quèc gia tû lÖ nghÌo ®ãi cña n­íc ta gi¶m tõ 30,01% n¨m 1992 xuèng 11% n¨m 2000. Tuy quy m« ®ãi nghÌo toµn quèc gi¶m nhanh. Nh­ng thùc tr¹ng cho thÊy, ViÖt Nam vÉn lµ mét n­íc nghÌo. Con sè c¸c hé bÞ t¸i nghÌo lµ rÊt lín b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng 50.000 hé (riªng n¨m 1996 vµ 1997 mçi n¨m kho¶ng gÇn 100.000 hé do b·o lôt. NÕu so s¸nh t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo cña n­íc ta víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi th× tÝnh bøc xóc cña nã lµ rÊt lín, ng­ìng nghÌo cña ViÖt Nam vÉn xa víi ng­ìng nghÌo cña thÕ giíi. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Víi mét tû lÖ kh«ng nhá sè d©n ®ang sång trong c¶nh cïng cùc, ViÖt Nam sÏ khã thùc hiÖn ®­îc tiÕn tr×nh CNH-H§H ®Êt n­íc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i lµm sao ®Èy lïi ®­îc t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo xuèng. Nh­ng muèn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo hiÖu qu¶ th× nhÊt thiÕt ph¶i hiÓu ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n nµo dÉn tíi t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi cña ViÖt Nam. NhËn thøc ®­îc yªu cÇu bøc thiÕt ®ã, nghiªn cøu nµy sÏ tËp trung ®i s©u vµo thùc tr¹ng nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam, c¸c nguyªn nh©n lµm cho mét sè ng­êi rêi vµo c¶nh khèi cïng, c¸c mèi quan hÖ gi÷a nghÌo ®ãi víi c«ng b»ng x· héi, sù ph©n ho¸ giµu nghÌo gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau. Nghiªn cøu nµy cßn gióp ta hiÓu thªm møc ®é, tÇm ¶nh h­ëng cña nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam còng nh­ nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Nã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo, t¸c ®éng ra sao ®Õn chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n, còng nh­ sù c¶i thiÖn vÞ thÕ cña quèc gia. Cuèi * 2USD tÝnh theo PPP
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cïng, nghiªn cøu sÏ ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh ®Þnh h­íng ®Ó gióp xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo hiÖu qu¶ h¬n. 3. Ph¹m vi vµ ®èi t­îng nghiªn cøu Nghiªn cøu nµy sÏ chØ ra tæng quan cña sù nghÌo ®ãi trªn thÕ giíi vµ chñ yÕu xo¸y s©u vµo t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. §èi t­îng ®­îc ®Ò cËp ®Õn chÝnh lµ nh÷ng ng­êi nghÌo ®ãi. Hä lµ ai vµ møc khèn khæ cña hä ®Õn ®©u, cÇn ph¶i lµm nh÷ng g× cho cuéc sèng cña hä tèt ®Ñp h¬n. Th«ng qua c¸c ng­ìng nghÌo, c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo nh­ chÊt l­îng cña cuéc sèng, møc nghÌo ®Õn ®©u, t×nh tr¹ng gi¸o dôc ra sao, sù ®¶m b¶o y tÕ nh­ thÕ nµo, t×nh tr¹ng gi¸o dôc ra sao, sù ®¶m b¶o y tÕ nh­ thÕ nµo. Nã sÏ x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ®èi t­îng r¬i vµo diÖn nghÌo, diÖn ®ãi. 4. C¸c c©u hái nghiªn cøu §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ t×nh tr¹ng cña nghÌo ®ãi ta cÇn tr¶ lêi c¸c c©u hái: - §ãi nghÌo lµ g×? - §ãi nghÌo ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh nµo? - C¸c chØ tiªu vµ chuÈn mùc ®Ó x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo? - Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y? - C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi? - C¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc? 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó ph©n tÝch ®­îc t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi th× ta cÇn dïng mét sè ph­¬ng ph¸p nh­ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, so s¸nh, thèng kª vµ m« t¶ nh»m ph©n tÝch xo¸y s©u vµo c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù nghÌo khã, ®¸nh gi¸ xem møc ®é nghÌo ®ãi ®Õn ®©u, diÔn biÕn cña nã nh­ thÕ nµo lµ ph¹m vi ¶nh h­ëng cña nã ra sao. MÆt kh¸c cÇn ph¶i cã sù kÕt hîp víi c¸c sè liÖu thèng kª ®Ó ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi mét c¸ch trung thùc h¬n, chÝnh x¸c h¬n. Qua ®ã cho phÐp ta so s¸nh ®­îc c¸c ng­êi nghÌo, c¸c nhãm d©n c­ nghÌo, c¸c vïng nghÌo vµ c¸c quèc gia nghÌo kh¸c nhau. 6. KÕt cÊu cña ®Ò tµi: §Ò tµi sÏ ®­îc chia lµm 3 phÇn:
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng 1: §ãi nghÌo - c¸c nguyªn nh©n dÉn tíi ®ãi nghÌo. Ch­¬ng 2: Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam hiÖn nay. Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Do ph¹m vi nghiªn cøu réng, n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm b¶n th©n cã h¹n, ®Ò tµi kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em mong nhËn ®­îc sù chØ dÉn, gîi ý, nhËn xÐt cña thÇy c« ®Ó bæ sung vµ hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Sinh viªn: NguyÔn Vò Phóc Líp K35-F1 tr­êng §¹i häc Th­¬ng m¹i
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng 1: Tæng quan cña ®ãi nghÌo 1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®ãi nghÌo 1.1.1. §Þnh nghÜa vÒ ®ãi nghÌo  §ãi nghÌo tõ tiÕng nãi cña chÝnh ng­êi nghÌo. TiÕng nãi cña ng­êi nghÌo cho ta nh÷ng c¶m nhËn cô thÓ, râ rµng nhÊt vÒ c¸c khÝa c¹nh cña nghÌo ®ãi (nghÌo ®ãi kh«ng chØ bao hµm sù khèn cïng vÒ vËt chÊt mµ cßn lµ sù thô h­ëng thiÕu thèn vÒ gi¸o dôc vµ y tÕ. Mét ng­êi nghÌo ë Kªnia ®· nãi vÒ sù nghÌo ®ãi: “H·y quan s¸t ng«i nhµ vµ ®Õm xem cã bao nhiªu lç thñng trªn ®ã. H·y nh×n nh÷ng ®å ®¹c trong nhµ vµ quÇn ¸o t«i ®ang mÆc trªn ng­êi. H·y quan s¸t tÊt c¶ vµ ghi l¹i nh÷ng g× «ng thÊy. C¸i mµ «ng thÊy chÝnh lµ nghÌo ®ãi”. Mét nhãm th¶o luËn Braxin ®· ®Þnh nghÜa vÒ ®ãi nghÌo lµ: “TiÒn l­¬ng thÊp vµ thiÕu viÖc lµm, vµ còng cã nghÜa lµ kh«ng ®­îc h­ëng thô vÒ y tÕ, kh«ng cã thøc ¨n vµ quÇn ¸o”. Ngoµi ra, kh¸i niÖm ®ãi nghÌo cßn ®­îc më réng ®Ó tÝnh ®Õn c¶ nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng, kh«ng cã tiÕng nã vµ quyÒn lùc. Tõ tiÕng nãi cña ng­êi nghÌo, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· ®­a ra c¸c kh¸i niÖm vÒ ®ãi nghÌo. Tuú thuéc vµo c¸ch tiÕp cËn, thêi gian nghiªn cøu vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia mµ ta cã c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ nghÌo ®ãi.  Quan niÖm tr­íc ®©y Tr­íc ®©y ng­êi ta th­êng ®¸nh ®ång nghÌo ®ãi víi møc thu nhËp thÊp. Coi thu nhËp lµ tiªu chÝ chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ sù nghÌo ®ãi cña con ng­êi. Quan niÖm nµy cã ­u ®iÓm lµ thuËn lîi trong viÖc x¸c ®Þnh sè ng­êi nghÌo dùa theo chuÈn nghÌo, ng­ìng nghÌo. Nh­ng thùc tÕ ®· chøng minh viÖc x¸c ®Þnh ®ãi nghÌo theo thu nhËp chØ ®o ®­îc mét phÇn cña cuéc sèng. Thu nhËp thÊp kh«ng ph¶n ¸nh hÕt ®­îc c¸c khÝa c¹nh cña ®ãi nghÌo, nã kh«ng cho chóng ta biÕt ®­îc møc khèn khæ vµ c¬ cùc cña nh÷ng ng­êi nghÌo. Do ®ã, quan niÖm nµy cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ.  Quan ®iÓm hiÖn nay HiÖn nay do sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, quan ®iÓm ®ãi nghÌo ®· ®­îc hiÓu réng h¬n, s©u h¬n vµ còng cã thÓ ®­îc hiÓu theo c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau:
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Héi nghÞ bµn vÒ gi¶m nghÌo ®ãi ë khu vùc ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng do ESCAP tæ chøc th¸ng 9 n¨m 1993 t¹i B¨ng Cèc - Th¸i Lan ®· ®­a ra kh¸i niÖm vÒ ®Þnh nghÜa ®ãi nghÌo: NghÌo ®ãi bao gåm nghÌo tuyÖt ®èi vµ nghÌo t­¬ng ®èi. + NghÌo tuyÖt ®èi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ kh«ng ®­îc h­ëng vµ tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi mµ nh÷ng nhu cÇu nµy ®· ®­îc x· héi thõa nhËn tuú theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph­¬ng. + NghÌo t­¬ng ®èi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ sèng d­íi møc trung b×nh cña céng ®ång. + Theo khÝa c¹nh kinh tÕ: NghÌo lµ do sù thiÕu lùa chän dÉn ®Õn cïng cùc vµ thiÕu n¨ng lùc tham gia vµo ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña quèc gia, chñ yÕu lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ. + Theo khÝa c¹nh kh¸c: NghÌo lµ sù ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tõng giai ®o¹n lÞch sö, trong ph¹m vi mét quèc gia, mét khu vùc, mét vïng. - N¨m 1998 UN§P c«ng bè mét b¶n b¸o c¸o nhan ®Ò “kh¾c phôc sù nghÌo khæ cña con ng­êi” ®· ®­a ra nh÷ng ®Þnh nghÜa vÒ nghÌo. + Sù nghÌo khæ cña con ng­êi: thiÕu nh÷ng quyÒn c¬ b¶n cña con ng­êi nh­ biÕt ®äc, biÕt viÕt, ®­îc tham gia vµo c¸c quyÕt ®Þnh céng dång vµ ®­îc nu«i d­ìng t¹m ®ñ. + Sù nghÌo khæ tiÒn tÖ: thiÕu thu nhËp tèi thiÓu thÝch ®¸ng vµ kh¶ n¨ng chi tiªu tèi thiÓu. + Sù nghÌo khæ cùc ®é: nghÌo khæ, khèn cïng tøc lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu tèi thiÓu. + Sù nghÌo khæ chung: møc ®é nghÌo kÐm nghiªm träng h¬n ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sù kh«ng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu l­¬ng thùc vµ phÝ l­¬ng thùc chñ yÕu, nh÷ng nhu cÇu nµy ®«i khi ®­îc x¸c ®Þnh kh¸c nhau ë n­íc nµy hoÆc n­íc kh¸c. Quan niÖm cña ViÖt Nam HiÖn nay ë ViÖt Nam cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau xung quanh kh¸i niÖm nghÌo ®ãi, song ý kiÕn chung nhÊt cho r»ng:
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ë V iÖt Nam th× t¸ch riªng ®ãi vµ nghÌo thµnh 2 kh¸i niÖm riªng biÖt. - NghÌo: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ chØ cã ®iÒu kiÖn tho¶ m·n mét phÇn nh÷ng nhu cÇu tèi thiÓu c¬ b¶n cña cuéc sèng vµ cã møc sèng thÊp h¬n møc sèng trung b×nh cña céng ®ång xÐt trªn mäi ph­¬ng diÖn. - §ãi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ nghÌo cã møc sèng d­íi møc tèi thiÓu vµ thu nhËp kh«ng ®ñ ®¶m b¶o nhu cÇu vµ vËt chÊt ®Ó duy tr× cuéc sèng. §ã lµ c¸c hé d©n c­ hµng n¨m thiÕu ¨n, ®øt b÷a tõ 1 ®Õn 3 th¸ng, th­êng vay m­în céng ®ång vµ thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶. Gi¸ trÞ ®å dïng trong nhµ kh«ng ®¸ng kÓ, nhµ ë dèt n¸t, con thÊt häc, b×nh qu©n thu nhËp d­íi 13kg g¹o/ng­êi/th¸ng (t­¬ng ®­¬ng 45.000VND). Qua c¸c ®Þnh nghÜa trªn, ta cã thÓ ®­a ra ®Þnh nghÜa chung vÒ nghÌo ®ãi: “§ãi nghÌo lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ kh«ng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ cuéc sèng nh­ ¨n, mÆc, ë, vÖ sinh, y tÕ, gi¸o dôc, ®i l¹i, quyÒn ®­îc tham gia vµo c¸c quyÕt ®Þnh cña céng ®ång” Qua c¸c c¸ch tiÕp cËn trªn ®· gióp chóng ta n©ng cao sù hiÓu vÒ c¸c nguyªn nh©n g©y ra nghÌo ®ãi nh»m cã nh÷ng ph­¬ng h­íng c¸ch thøc hµnh ®éng ®óng ®¾n ®Ó tÊn c«ng ®Èy lïi nghÌo ®ãi, lµm cho chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n ngµy cµng tèt ®Ñp h¬n. C¸c khÝa c¹nh cña ®ãi nghÌo.  V Ò thu nhËp: §a sè nh÷ng ng­êi nghÌo cã cuéc sèng rÊt khã kh¨n, cùc khæ. Hä cã møc thu nhËp thÊp. §iÒu nµy do tÝnh chÊt c«ng viÖc cña hä ®em l¹i. Ng­êi nghÌo th­êng lµm nh÷ng c«ng viÖc ®¬n gi¶n, lao ®éng ch©n tay nhiÒu, c«ng viÖc cùc nhäc nh­ng thu nhËp ch¼ng ®­îc lµ bao. H¬n thÕ n÷a, nh÷ng c«ng viÖc nµy l¹i th­êng rÊt bÊp bªnh, kh«ng æn ®Þnh, nhiÒu c«ng viÖc phô thuéc vµo thêi vô vµ cã tÝnh rñi ro cao do liªn quan nhiÒu ®Õn thêi tiÕt (ch¼ng h¹n nh­ m­a, n¾ng, lò lôt, h¹n h¸n, ®éng ®Êt...). C¸c nghÒ thuéc vÒ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp lµ nh÷ng vÝ dô cho vÊn ®Ò nµy. Do thu nhËp thÊp nªn viÖc chi tiªu cho cuéc sèng cña nh÷ng ng­êi nghÌo lµ rÊt h¹n chÕ. HÇu hÕt c¸c nhu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu cña con ng­êi nh­ c¸i ¨n, c¸i mÆc, chç ë chØ ®­îc ®¸p øng víi møc ®é rÊt thÊp, thËm chÝ cßn kh«ng ®ñ. NhiÒu ng­êi r¬i vµo c¶nh thiÕu ¨n liªn miªn: ch­a nãi ®Õn vÊn ®Ò ®ñ dinh d­ìng, riªng viÖc ®¸p øng l­îng Kcalo cÇn thiÕt, tèi thiÓu cho con ng­êi ®Ó cã thÓ duy tr× ho¹t ®éng
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. sèng b×nh th­êng hä còng ch­a ®¸p øng ®­îc, hoÆc ®¸p øng mét c¸ch khã kh¨n. §iÒu nµy ®· kÐo theo hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c nh­ lµm gi¶m søc khoÎ cña ng­êi nghÌo, do ®ã gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, tõ ®ã gi¶m thu nhËp... cø nh­ thÕ, nã ®· t¹o nªn vßng luÈn quÈn mµ ng­êi nghÌo rÊt khã tho¸t ra ®­îc. Thu nhËp thÊp ®· t¹o nªn t×nh tr¹ng thiÕu tµi s¶n ë nh÷ng ng­êi nghÌo. Tµi s¶n ë ®©y cã thÓ lµ tµi s¶n vËt chÊt, tµi s¶n con ng­êi, tµi s¶n tù nhiªn, tµi s¶n tµi chÝnh, tµi s¶n x· héi. Tµi s¶n con ng­êi thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng cã ®­îc søc lao ®éng c¬ b¶n, kü n¨ng vµ søc khoÎ tèt. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, do thu nhËp thÊp nªn ng­êi nghÌo kh«ng thÓ ®¸p øng mét c¸ch ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ l­¬ng thùc thùc ph¶am. ¡n uèng cùc k× thiÕu thèn céng víi lao ®éng nÆng nÒ ®· lµm gi¶m søc khoÎ cña ng­êi nghÌo do ®ã còng kh«ng ®¶m b¶o ®­îc c¸c kü n¨ng còng nh­ søc lao ®éng c¬ b¶n. Tµi s¶n tù nhiªn nh­ ®©t ®ai, thiÕu tµi s¶n tù nhiªn cã nghÜa lµ thiÕu, kh«ng cã hoÆc cã nh­ng ®Êt ®ai qu¸ c»n cçi, kh«ng thÓ canh t¸c ®­îc. Tµi s¶n vËt chÊt ë ®©y nh­ nhµ ë, ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt - ng­êi nghÌo cã rÊt Ýt hoÆc hÇu nh­ kh«ng cã c¸c ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng lao ®éng cña hä, lµm hä khã kh¨n h¬n nhiÒu so víi nh÷ng ng­êi cã ®ñ ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt nã còng lµm gi¶m thu nhËp cña hä. Cßn vÒ nhµ ë, ®¹i ®a sè ng­êi nghÌo sèng trong nh÷ng c¨n nhµ t¹m bî, dét n¸t, chËt chéi. NhiÒu c¨n nhµ kh«ng ®ñ ®¶m b¶o an toµn, kh«ng b¶o ®¶m søc khoÎ cho nh÷ng ng­êi sèng trong ®ã. Do kh«ng cã nh÷ng tµi s¶n gi¸ trÞ ®Ó b¶o ®¶m nªn ng­êi nghÌo còng cã rÊt Ýt kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸c tæ chøc cho vay vèn, do thu nhËp thÊp nªn ng­êi nghÌo còng kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm nhiÒu. §ã chÝnh lµ thiÕu hôt tµi s¶n tµi chÝnh. Cßn tµi s¶n x· héi, nh­ c¸c mèi quan hÖ vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi nhau ®Ó khi cÇn cã thÓ nhê cËy vµ ¶nh h­ëng chÝnh trÞ ®èi víi c¸c nguån lùc, ®èi víi ng­êi nghÌo ®iÒu nµy còng rÊt h¹n chÕ, do thu nhËp thÊp, lóc nµo còng ph¶i lo ch¹y ¨n ®ñ b÷a nªn ng­êi nghÌo kh«ng quan t©m hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng tham gia nhiÒu vµo c¸c mèi quan hÖ x· héi. Mét ®iÒu c¶n trë n÷a lµ, hÇu hÕt khi tham gia vµo c¸c nhãm, tæ chøc nµo ®ã còng ®Òu ph¶i ®ãng mét kho¶n phÝ nhÊt ®Þnh, ng­êi nghÌo lo ¨n cßn ch­a ®ñ, nãi g× ®Õn viÖc bá tiÒn tham gia nhãm, héi nµo ®ã. §iÒu nµy ®· lµm cho ng­êi nghÌo dÇn bÞ c« lËp vµ do ®ã khã nhËn ®­îc sù gióp ®ì tõ c¸c nhãm, héi khi gÆp khã kh¨n.  Y tÕ - gi¸o dôc
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nh÷ng ng­êi nghÌo cã nguy c¬ m¾c ph¶i c¸c bÖnh th«ng th­êng cao nh­ èm ®au, c¸c bÖnh vÒ ®­êng giao tiÕp, t×nh tr¹ng søc khoÎ kh«ng ®­îc tèt do ¨n uèng kh«ng ®¶m b¶o, lao ®éng cùc nhäc. Ng­êi nghÌo th­êng sèng ë nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn vÖ sinh, y tÕ thÊp, cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch¼ng h¹n, hä kh«ng ®­îc sö dông nguån n­íc s¹ch, kh«ng cã c«ng tr×nh phô hîp vÖ sinh, ®iÒu nµy còng lµm gi¶m ®¸ng kÓ søc khoÎ cña hä. Nã ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tû lÖ chÕt cña trÎ s¬ sinh trong nhãm hé nghÌo, sè trÎ bÞ suy dinh d­ìng vµ sè bµ mÑ mang thai thiÕu m¸u rÊt cao. Cã ®iÒu nµy lµ do ng­êi nghÌo cã thu nhËp thÊp, kh«ng ®ñ tr¶ kho¶n tiÒn viÖn phÝ lín còng nh­ c¸c chi phÝ thuèc men kh¸c, thªm vµo ®ã cã thÓ do ®èi xö bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi, ng­êi nghÌo kh«ng ®­îc quan t©m ch÷a trÞ b»ng ng­êi giµu nªn tû lÖ tiÕp cËn c¸c dÞch vô y tÕ cña ng­êi nghÌo lµ rÊt thÊp. Bªn c¹nh ®ã, do nhËn thøc cña ng­êi nghÌo, hä th­êng kh«ng quan t©m l¾m bÖnh tËt cña m×nh, khi bÞ bÖnh hä th­êng cè tù ch¹y ch÷a b»ng mäi biÖn ph¸p rÎ tiÒn, chØ ®Õn khi bÖnh trë nªn trÇm träng hä míi vµo viÖn v× vËy viÖc ®iÒu trÞ ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng cao mµ cßn tèn thªm nhiÒu kho¶n tiÒn kh«ng ®¸ng cã. T×nh tr¹ng gi¸o dôc ®èi víi ng­êi nghÌo còng lµ vÊn ®Ò ®¸ng thÊt väng. HÇu hÕt nh÷ng ng­êi nghÌo kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn häc ®Õn n¬i ®Õn chèn. Tû lÖ thÊt häc, mï ch÷ ë hé nghÌo, ®ãi cao. Cã t×nh tr¹ng nh­ vËy lµ do c¸c gia ®×nh nµy kh«ng thÓ trang tr¶i ®­îc c¸c chi phÝ vÒ häctËp cña con c¸i hä nh­ tiÒn häc phÝ, tiÒn s¸ch vë... ®i häc, hä sÏ mÊt ®i mét lao ®éng trong gia d×nh. Nh÷ng ng­êi nghÌo còng ®· nhËn thøc râ ®­îc tÇm quan träng cña häc thøc víi nghÌo ®ãi nh­ng vÊn ®Ò häc phÝ cña con em hä qu¶ lµ vÊn ®Ò qu¸ khã kh¨n víi t×nh h×nh tµi chÝnh cña gia ®×nh. Mét phô n÷ ®· nãi: “C¸c con t«i ®· s½n sµng tíi tr­êng vµo th¸ng 9, nh­ng t«i kh«ng biÕt lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ cho c¶ ba ®øa tíi tr­êng. ë mét sè n­íc, trÎ em ph¶i th«i häc bëi lì h¹n nép häc phÝ ®Õn ®óng vµo lóc mµ gia ®×nh kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nhÊt. Tãm l¹i, y tÕ - gi¸o dôc lµ vÊn ®Ò ®­îc nhiÒu ng­êi nghÌo quan t©m, hä còng ®· hiÓu râ tÇm quan träng cña c¸c yÕu tè nµy tíi b¶n th©n hä còng nh­ t­¬ng lai cña hä vµ gia ®×nh nh­ng do thu nhËp thÊp, kh«ng ®ñ trang tr¶i, häc phÝ, viÖn phÝ, hä ®µnh ph¶i ®Ó con c¸i th«i häc, ng­êi bÖnh kh«ng ®­îc kh¸m vµ ch÷a ch¹y ®óng møc, kÞp thêi, hÇu hÕt c¸c ng­êi nghÌo kh«ng ®­îc tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô y tÕ. §iÒu nµy ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña hä, gi¶m søc khoÎ còng nh­ h¹n chÕ c¬ héi ph¸t triÓn cña c¸c thÕ hÖ sau.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.  Nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng ë nh÷ng ng­êi nghÌo, nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng lµ nh©n tè lu«n ®i kÌm víi sù khèn cïng vÒ vËt chÊt vµ con ng­êi. VËy nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng lµ g×? Nã chÝnh lµ nguy c¬ mµ ng­êi nghÌo ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu lo¹i rñi ro nh­ bÞ ng­îc ®·i, ®¸nh ®Ëp, thiªn tai, bÞ th«i viÖc, ph¶i nghØ häc... Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng rñi ro mµ ng­êi nghÌo ph¶i ®èi mÆt do t×nh tr¹ng nghÌo hÌn cña hä chÝnh lµ nguyªn nh©n khiÕn hä rÊt dÔ bÞ tæn th­¬ng. Nh÷ng ng­êi nghÌo do tµi s¶n Ýt, thu nhËp thÊp, hä chØ cã thÓ trang tr¶i h¹n chÕ, tèi thiÓu c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu nhÊt cña cuéc sèng. V× vËy, khi rñi ro x¶y ra hä rÊt dÔ bÞ tæn th­¬ng vµ rÊt khã v­ît qua ®­îc c¸c có sèc cã h¹i, nh÷ng có sèc mang tÝnh t¹m thêi mµ nh÷ng ng­êi cã nhiÒu tµi s¶n h¬n dÔ dµng v­ît qua ®­îc. Do thu nhËp thÊp, ng­êi nghÌo cã rÊt Ýt kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸c c¬ héi t¨ng tr­ëng kinh tÕ, v× thÕ hä th­êng ph¶i bá thªm c¸c chi phÝ kh«ng ®¸ng cã hoÆc gi¶m thu nhËp. ë c¸c hé nghÌo, khi cã rñi ro x¶y ra nh­ mÊt c¾p hay cã ng­êi bÞ èm ®au th× hä dÔ bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, lµm ®¶o lén cuéc sèng cña c¶ gia ®×nh mµ mét thêi gian l©u sau míi cã thÓ phôc håi ®­îc. Còng cã khi viÖc kh¾c phôc nh÷ng rñi ro trong ng¾n h¹n cã thÓ lµm trÇm träng thªm sù khèn cïng cña hä trong dµi h¹n. Ch¼ng h¹n, vÝ dô trªn, do thiÕu tµi s¶n nªn ®Ó ch¹y ch÷a cho mét ng­êi bÞ èm, gia ®×nh ®· buéc ph¶i quyÕt ®Þnh cho mét ®øa con nghØ häc hay hä ph¶i b¸n tr©u, bß, ngùa... nh÷ng ph­¬ng tiÖn lao ®éng cÇn thiÕt cña gia ®×nh. Còng cã thÓ ng­êi bÖnh th× kh«ng khái ®­îc cßn gia ®×nh tõ c¶nh kh¸ gi¶ r¬i vµo c¶nh khèn cïng. Nh­ vËy, nÕu cã thªm mét vµi sù kiÖn nghiªm träng n÷a x¶y ra th× sù suy sôp ®Õn cïng kiÖt lµ ®iÒu khã tr¸nh khái víi ng­êi nghÌo. Nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng ®· t¹o nªn mét t©m lý chung cña ng­êi nghÌo lµ sî ph¶i ®èi mÆt víi rñi ro, v× vËy hä lu«n nÐ tr¸nh víi nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh rñi ro cao, kÓ c¶ khi ®iÒu ®ã cã thÓ ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho hä nÕu thµnh c«ng (vÝ dô ®Çu t­ vµo gièng lóa míi, ¸p dông ph­¬ng thøc s¶n xuÊt míi...) chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm hä sèng t¸ch biÖt víi x· héi bÞ c« lËp dÇn víi guång quay cña thÞ tr­êng vµ do vËy cuéc sèng cña hä cµng trë nªn bÇn cïng h¬n.  Kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc Nh÷ng ng­êi nghÌo th­êng bÞ ®èi xö kh«ng c«ng b»ng, bÞ g¹t ra ngoµi lÒ x· héi do vËy hä th­êng kh«ng cã tiÕng nãi quyÕt ®Þnh trong c¸c c«ng viÖc
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chung cña céng ®ång còng nh­ c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn chÝnh b¶n th©n hä. Trong cuéc sèng nh÷ng ng­êi nghÌo chÞu nhiÒu bÊt c«ng do sù ph©n biÖt ®èi xö, chÞu sù th« b¹o, nhôc m¹, hä bÞ t­íc ®i nh÷ng quyÒn mµ nh÷ng ng­êi b×nh th­êng kh¸c nghiÔm nhiªn ®­îc h­ëng. Ng­êi nghÌo lu«n c¶m thÊy bÞ sèng phô thuéc, lu«n n¬m níp lo sî mäi thø, trë nªn tù ti, kh«ng kiÓm so¸t ®­îc cuéc sèng cña m×nh. §ã chÝnh lµ kÕt qu¶ mµ nguyªn nh©n kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc ®em l¹i. Mét ng­êi nghÌo ë Trµ Vinh nãi hä ch¼ng ®­îc gäi ®i häp v× nhµ ë xa, khi nµo ph¶i ®i lao ®éng th× míi ®­îc gäi tíi. KÓ c¶ khi hä tham gia ®­îc c¸c cuéc häp cña céng ®ång th× hä còng kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh ®­îc vÊn ®Ò g× dï r»ng vÊn ®Ò ®ã liªn quan ®Õn lîi Ých cña chÝnh hä. Kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc cßn thÓ hiÖn ë chç nh÷ng ng­êi phô n÷ bÞ ®èi xö bÊt b×nh ®¼ng trong chÝnh gia ®×nh cña hä. Ng­êi phô n÷ kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc g× vµ ph¶i phô thuéc hoµn toµn vµo ng­êi chång cña hä. 1.2. C¸c th­íc ®o chuÈn mùc ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo 1.2.1. C¸c th­íc ®o ®ãi nghÌo. §o l­êng ®ãi nghÌo th«ng qua c¸c chØ tiªu nh­ thu nhËp, chØ sè vÒ gi¸o dôc vµ y tÕ, nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng, kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc cho phÐp cã ®­îc mét c¸ch nh×n tæng thÓ vÒ ®ãi nghÌo. Nã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c nguyªn nh©n g©y ra ®ãi nghÌo, tõ ®ã chÝnh phñ hay céng ®ång quèc tÕ cã c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó hµnh ®éng.  §ãi nghÌo theo thu nhËp Sö dông th­íc ®o thu nhËp hay tiªu dïng b»ng tiÒn ®Ó x¸c ®Þnh vµ ®o l­êng ®ãi nghÌo lµ mét ph­¬ng ph¸p ®· ®­îc ¸p dông tõ l©u. Tõ n¨m 1899 Seebohm Rowntree ®· sö dông ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó ®o l­êng ®ãi nghÌo. Qua c¸c cuéc kh¶o s¸t vÒ thu nhËp vµ chi tiªu cña c¸c hé gia ®×nh «ng ®· ®­a ra ®Þnh nghÜa: “§ãi nghÌo lµ møc tæng thu nhËp kh«ng ®ñ trang tr¶i nhu cÇu thiÕt yÕu tèi thiÓu ®Ó duy tr× søc lùc c¬ b¾p thuÇn tuý”. Nhu cÇu thiÕt yÕu ®ã bao gåm thùc phÈm, tiÒn thuª nhµ vµ mét sè thø kh¸c. Tõ ®ã «ng ®· ®i ®Õn ­íc tÝnh vÒ ®ãi nghÌo cña m×nh. Tuy c¸ch lµm nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ song nã còng ph¶n ¸nh ®­îc phÇn lín t×nh tr¹ng nghÌo khæ cña ng­êi d©n lóc bÊy giê. HiÖn nay WB vÉn sö dông ph­¬ng ph¸p vµ c¸ch tiÕp cËn gièng nh­ cña Rowntree. C¸ch lµm nµy còng ®­îc nhiÒu quèc gia ¸p dông v× nã cã nhiÒu ­u
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®iÓm. §iÒu tra hé gia ®×nh thu ®­îc nhiÒu th«ng tin, lµ c¨n cø ®Ó t×m ra c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña ®ãi nghÌo, tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. Ngoµi ra, th­íc ®o ®ãi nghÌo theo thu nhËp vµ tiªu dïng ®· x¸c ®Þnh ®­îc ng­ìng nghÌo. §©y lµ ranh giíi quan träng vÒ thu nhËp hay tiªu dïng mµ d­íi ®ã, c¸c c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh bÞ coi lµ nghÌo. C¸ch lµm nµy xem ra rÊt tiÖn dông khi ®­a ra c¸c con sè tæng hîp ®ãi nghÌo trªn ph¹m vi toµn cÇu. WB ®­a ng­ìng nghÌo lµ 1USD/ng­êi/ngµy vµ 2USD/ng­êi/ngµy* bÞ coi lµ nghÌo ®ãi. Bªn c¹nh c¸c ­u ®iÓm nªu trªn, ph­¬ng ph¸p nµy cßn cã mét sè h¹n chÕ. §ã lµ, c¸c c¸ch ®iÒu tra kh¸c nhau gi÷a c¸c thêi kú, gi÷a c¸c vïng, khu vùc, gi÷a c¸c quèc gia lµm cho viÖc so s¸nh gÆp nhiÒu khã kh¨n, sè liÖu thu thËp tõ c¸c hé gia ®×nh th­êng kh«ng ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, kh«ng ph¶n ¸nh hÕt t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng chung cña ®ãi nghÌo.  Y tÕ vµ gi¸o dôc Ngoµi c¸ch tiÕp cËn dùa vµo thu nhËp WB cßn sö dông th­íc ®o y tÕ vµ gi¸o dôc ®Ó ®o l­êng sù khèn cïng cña ng­êi d©n. Nã bao gåm c¸c chØ tiªu: * VÒ y tÕ: Tû lÖ trÎ em s¬ sinh; nÆng d­íi 2 - = 5kg Sè trÎ s¬ sinh nÆng d­íi 2 5kg;Tæng sè trÎ s¬ sinh trong n¨m x 100 Tû lÖ bµ mÑ cã thai; kh¸m thai Ýt nhÊt 3 lÇn - Sè phô n÷ cã thai = kh¸m thai Ýt nhÊt 3 lÇn; Tæng phô n÷ sinh con trong n¨m x100 Tû lÖ bµ mÑ cã thai; tiªm uèn v¸n ®ñ mòi = - Sè phô n÷ cã thai tiªm ®ñ mòi uèn v¸n;Tæng sè phô n÷ sinh con trong n¨m x100 - Tû lÖ hé cã giÕng n­íc;hîp vÖ sinh = Error!x100 - Tû lÖ hé cã hè xÝ;hîp vÖ sinh = Error! x 100 - Tû lÖ tö vong; trÎ s¬ sinh = Error! - Tû lÖ tö vong;cña s¶n phô = Error! - Tuæi thä b×nh qu©n lµ sè n¨m trung b×nh mét ng­êi cã thÓ sèng ®­îc. * TÝnh theo PPP
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Tû lÖ sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai lµ tû lÖ phô n÷ ®ang thùc hiÖn hay b¹n ®êi cña hä ®ang thùc hiÖn bÊt kú h×nh thøc tr¸nh thai nµo. + VÒ gi¸o dôc: - Tû lÖ trÎ ®Õn tr­êng; ®óng ®é tuæi = Error! x 100 - Tû lÖ trÎ ngoµi; tr­êng häc = Error! x 100 - Tû lÖ mï ch÷; ë ng­êi lín = Error! x 100 §o l­êng nghÌo ®ãi dùa vµo c¸c chØ sè trªn cho phÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c khÝa c¹nh cña ng­êi nghÌo. Nã gióp ta cã mét bøc tranh ®Çy ®ñ h¬n vÒ chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n, nã thuËn lîi cho viÖc so s¸nh nghÌo ®ãi ë nh÷ng n¬i cã thu nhËp ngang nhau. Nh­ng, trong thùc tÕ, viÖc thu thËp sè liÖu vÒ c¸c chØ sè nµy gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. VÝ dô nh­ c¸c vÝ dô vÒ tû lÖ tö vong cña trÎ em chñ yÕu ®­îc lÊy ra tõ c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra d©n sè ®Þnh kú, v× vËy c¸c sè liÖu vÉn cßn sù sai lÖch kh¸ lín. VÒ tuæi thä b×nh qu©n còng rÊt khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c v× nã th­êng kh«ng ®­îc ®o l­êng trùc tiÕp. C¸c sè liÖu vÒ gi¸o dôc còng thÊt väng kh«ng kÐm. Tû lÖ ®Õn tr­êng còng chØ lµ con sè ­íc tÝnh thay cho sè ®Õn tr­êng thùc tÕ. H¬n n÷a, tû lÖ tæng sè häc sinh häc tiÓu häc cã thÓ t¨ng nÕu sè häc sinh l­u ban t¨ng. Tuy nhiªn, hiÖn nay, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· cã nhiÒu s¸ng kiÕn, hä ®ang cè g¾ng t×m ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p h÷u hiÖ ®Ó cã thÓ ®­a ra c¸c sè liÖu ®¸ng tin cËy h¬n.  Nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng §o l­êng nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng chÝnh lµ ®o l­êng møc ®é chèng chäi víi c¸c có sèc cña nh÷ng hé gia ®×nh nh­ gÆp rñi ro, bÞ ng­îc ®·i, ®¸nh ®Ëp, thiªn tai, bÞ th«i viÖc, ph¶i nghØ häc... Ch¼ng h¹n, khi gÆp rñi ro, c¸c hé gia ®×nh cã kh¶ n¨ng bï ®¾p l¹i c¸c thiÖt h¹i hay kh«ng vµ møc bï ®¾p nh­ thÕ nµo? Th«ng th­êng, ng­êi ta ®o l­êng vµ ®¸nh gi¸ nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng qua c¸c gãc ®é: - VÒ tµi s¶n vËt chÊt: lµ nh÷ng tµi s¶n mµ hé cã thÓ b¸n ®i ®Ó bï ®¾p nh÷ng mÊt m¸t t¹m thêi vÒ thu nhËp. §©y lµ th­íc ®o vÒ kh¶ n¨ng tù b¶o hiÓm cña hä. Tµi s¶n vËt chÊt cña hé gia ®×nh ®­îc xem xÐt theo hai khÝa c¹nh gi¸ trÞ vµ tÝnh thanh kho¶n cña nã. Tµi s¶n cã tÝnh thanh kho¶n cao (hay kh¶ n¨ng ho¸ gi¸ cao) th× møc ®é b¶o hiÓm sÏ cµng cao.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - VÒ vèn con ng­êi: C¸c hé gia ®×nh cã tr×nh ®é häc vÊn h¹n chÕ th­êng dÔ ph¶i chÞu sù bÊt æn ®Þnh vÒ thu nhËp vµ Ýt cã kh¶ n¨ng qu¶n lý rñi ro h¬n. - VÒ ®a d¹ng ho¸ thu nhËp: ë n«ng th«n, ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp mang tÝnh rñi ro Ýt h¬n ho¹t ®éng n«ng nghiÖp. V× vËy ®a d¹ng ho¸ thu nhËp lµ th­íc ®o kh¶ n¨ng chèng chäi l¹i c¸c rñi ro liªn quan ®Õn thêi tiÕt. - Mèi liªn hÖ víi m¹ng l­íi an sinh. §¸nh gi¸ nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng cña hé gia ®×nh dùa vµo c¸c kho¶n hç trî tr«ng thÊy mµ hä sÏ ®­îc nhËn khi khñng ho¶ng, tõ c¸c nhãm hay hiÖp héi mµ hä lµ thµnh viªn. - Tham gia m¹ng l­íi an sinh chÝnh thøc: Nguy c¬ tæn th­¬ng cña hé gia ®×nh sÏ gi¶m bít nÕu hé ®ñ tiªu chuÈn nhËn ®­îc sù trî gióp x· héi b¶o hiÓm thÊt nghiÖp, l­¬ng h­u vµ c¸c kho¶n trî cÊp kh¸c do nhµ n­íc cÊp. - TiÕp cËn thÞ tr­êng tÝn dông. T­¬ng tù, nguy c¬ tæn th­¬ng cña hé gia ®×nh sÏ gi¶m nÕu hé tiÕp cËn ®­îc nguån tÝn dông mét c¸ch nhÑ nhµng. KÕt hîp tÊt c¶ gãc ®é nµy víi nhau ta sÏ cã ®­îc mét bøc tranh tæng thÓ vÒ nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng cña nh÷ng ng­êi nghÌo, nã cho biÕt kh¶ n¨ng chèng chäi cña hé khi cã nh÷ng biÕn ®éng trong cuéc sèng. ViÖc ®o l­êng nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng trªn thùc tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n do nã lµ mét khÝa niÖm ®éng nªn viÖc ®o l­êng rÊt phøc t¹p, tèn nhiÒu tiÒn cña vµ c«ng søc. Kh«ng thÓ ®o l­êng nã b»ng c¸ch quan s¸t c¸c hé gia ®×nh mµ ph¶i cã cuéc ®iÒu tra, theo dâi trong nhiÒu n¨m míi cã thÓ n¾m b¾t ®­îc nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n vµ tÝnh biÕn ®éng vµ nguy c¬ dÔ bÞ tæn th­¬ng mµ ng­êi nghÌo lµ rÊt quan träng.  Kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc Kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc cã thÓ ®­îc ®o l­êng b»ng c¸ch sö dông kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p cã sô tham gia cña ng­êi d©n, pháng vÊn vµ ®iÒu tra quèc gia vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­ møc tù do d©n sù, tù do chÝnh trÞ. Kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc thÓ hiÖn ë chÝnh møc ®é ®­îc trao quyÒn cña ng­êi d©n. Tøc lµ, xem xÐt kh¶ n¨ng tham gia vµo c¸c quyÕt ®Þnh cña gia ®×nh, cña céng ®ång v× nh÷ng ng­êi nghÌo th­êng bÞ khinh miÖt, ®èi xö vµ thËm chÝ cßn bÞ h¹n chÕ mét sè quyÒn mµ nh÷ng ng­êi b×nh th­êng kh¸c nghiÔm nhiªn ®­îc h­ëng. ®o l­êng møc ®é kh«ng cã tiÕng nãi vµ quyÒn lùc nã ph¶n ¸nh nçi khæ ®au mµ nh÷ng ng­êi nghÌo cam lßng g¸nh chÞu. Hä kh«ng cã c¶ nh÷ng quyÒn tham
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. gia vµo nh÷ng vÊn ®Ò ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn phóc lîi cña hä. ViÖc ®o l­êng ®ãi nghÌo dùa theo tiªu chÝ nµy ®­îc ng­êi nghÌo cho lµ rÊt quan träng. Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn gÆp nhiÒu khã kh¨n, tèn kÐm nhiÒu tiÒn cña vµ c«ng søc, nã ph¶i ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c cuéc ®iÒu tra, pháng vÊn, theo dâi trong nhiÒu n¨m míi cã thÓ n¾m b¾t ®­îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ vÊn ®Ò nµy. 1.2.2. C¸c chØ tiªu vµ chuÈn mùc ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam  ChØ tiªu ®¸nh gi¸ nghÌo cÊp c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh - Hé nghÌo: ë ViÖt Nam ®Ó ®o t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi, cã nhiÒu c¸ch tÝnh hé nghÌo. Ch¼ng h¹n thµnh phè Hå ChÝ Minh lÊy møc thu nhËp b×nh qu©n d­íi 500.000®/1 khÈu/1 n¨m (t­¬ng ®­¬ng trªn 33kg g¹o/th¸ng). VÜnh Phó lÊy tiªu chuÈn d­íi 500.000®/1 khÈu/1 n¨m. Mét sè nhµ kinh tÕ lÊy tiªu thøc l­¬ng thùc b×nh qu©n nh©n khÈu. Gia ®×nh nµo cã møc thu nhËp b×nh qu©n d­íi 30 kg g¹o mét khÈu mét th¸ng ®­îc coi lµ nghÌo. Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ lÊy møc tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh lµm chuÈn. Ng­êi cã møc sèng d­íi møc nghÌo khæ lµ ng­êi cã thu nhËp b×nh qu©n mét th¸ng thÊp h¬n møc tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh (hiÖn nay lµ 210.000®). Theo Bé Lao ®éng- Th­¬ng binh x· héi tiªu chuÈn x¸c ®Þnh hé nghÌo nh­ sau: + N¨m 1993: Hé nghÌo lµ hé cã thu nhËp thÊp b×nh qu©n ®Çu ng­êi d­íi 13kg g¹o/th¸ng ë n«ng th«n (t­¬ng ®­¬ng 45.000 ®ång), 20 kg g¹o/th¸ng ë thµnh thÞ (t­¬ng ®­¬ng 70.000 ®ång). + N¨m 1996: Hé nghÌo lµ hé cã thu nhËp quy ®æi ra g¹o b×nh qu©n ®Çu ng­êi th¸ng. D­íi 25kg/ng­êi ë thµnh thÞ, d­íi 20kg/ng­êi ë n«ng th«n, ®ång b»ng vµ trung du, d­íi 15kg/ng­êi ë n«ng th«n miÒn nói. - Hé ®ãi: Theo Bé Lao ®éng - Th­¬ng binh x· héi, tiªu chuÈn x¸c ®Þnh hé ®ãi nh­ sau: + N¨m 1993: Hé ®ãi lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi d­íi 8kg g¹o/th¸ng ë n«ng th«n, 13kg/th¸ng ë thµnh thÞ. + N¨m 1996: Hé ®ãi lµ hé cã thu nhËp quy ®æi ra g¹o b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 13kg/th¸ng. Song, trªn thùc tÕ nh÷ng hé ®ãi lµ hé thiÕu l­¬ng thùc trong gia ®×nh tõ 3 th¸ng trë lªn thÓ hiÖn thiÕu ¨n, ®øt b÷a, b÷a c¬m, b÷a ch¸o, ¨n ®én khoai s¾n... Nh­ vËy nh÷ng hé ®ãi th× th­êng con c¸i cña hä thÊt häc, nhµ cöa dét n¸t, ®å dïng trong nhµ kh«ng ®¸ng kÓ, kh«ng cßn l­¬ng thùc dù
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tr÷ trong nhµ, song còng kh«ng cã tiÒn ®Ó mua l­¬ng thùc trong ngµy, mÆc dï trªn thÞ tr­êng kh«ng thiÕu l­¬ng thùc. HiÖn nay Bé Lao ®éng - Th­¬ng binh x· héi míi ®­a ra chuÈn nghÌo míi ¸p dông cho giai ®o¹n 2001-2005. Theo tiªu chuÈn nµy th× cã hai ph­¬ng ¸n ®Ó lùa chän: Khu vùc ¸p dông ChuÈn nghÌo (®ång/ng­êi/th¸ng) Ph­¬ng ¸n 1 (thÊp) Ph­¬ng ¸n 2 (cao) Thµnh thÞ 135.000 150.000 N«ng th«n ®ång b»ng 70.000 100.000 N«ng th«n miÒn nói 45.000 80.000 C¸c chuÈn mùc trªn cã thÓ ®óng trªn tæng thÓ song kh«ng thÓ ¸p dông cho tõng ®èi t­îng, tõng vïng cô thÓ ®­îc. NÕu lÊy møc b×nh qu©n 800.000®ång/khÈu/n¨m lµ hé nghÌo ë thµnh phè Hå ChÝ Minh th× cã thÓ l¹i lµ hé giµu ë vïng n«ng th«n miÒn nói phÝa B¾c. V× vËy ®Ó chän vµ ph©n lo¹i hé ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam cã thÓ ph¶i xem xÐt c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cã nã nh­: ThiÕu ¨n tõ 3 th¸ng trë lªn trong n¨m, nî s¶n l­îng kho¸n, nî thuÕ triÒn miÒn, vay nÆng l·i, con em kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Õn tr­êng (mï ch÷ hoÆc bá häc), thËm chÝ ph¶i cho con hoÆc tù b¶n th©n ®i lµm thuª cuèc m­ín ®Ó kiÕm sèng qua ngµy hoÆc ®i ¨n xin... NÕu ®­a c¸c chuÈn mùc nµy ra ®Ó x¸c ®Þnh th× rÊt dÔ biÕt hé ®ãi nghÌo ë n«ng th«n... B¶ng 1.1. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ nghÌo cÊp hé gia ®×nh LÜnh vùc ChØ tiªu I. Nhu cÇu ¨n 1. Sè l­îng g¹o tèi thiÓu (12kg/ng­êi/th¸ng) 2. gi¸ trÞ khÈu phÇn ¨n tèi thiÓu mét ngµy (...®/ng­êi/th¸ng) II. Nhu cÇu mÆc 3. Kh«ng ®ñ quÇn ¸o, ch¨n Êm trong mïa rÐt 4. Kh«ng ®ñ mµn chèng muçi III. Nhµ ë 5. Hé gia ®×nh ë lÒu, l¸n vµ nhµ t¹m bî IV. ViÖc lµm 6. ThiÕu viÖc lµm (thiÕu trªn th¸ng/n¨m) V. Søc khoÎ 7. TrÎ em tõ 1 - 3 tuæi suy dinh d­ìng thÓ thiÕu ¨n (d­íi 80% träng l­îng cÇn cã cña ®é tuæi)
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8. Ng­êi lín 15-60 tuæi èm ®au kinh niªn (trªn 30 ngµy/n¨m) 9. Kh«ng cã kh¶ n¨ng ch÷a bÖnh khi èm ®au. VI. Gi¸o dôc 10. Ng­êi lín trong ®é tuæi lao ®éng (15-60) mï ch÷ 11. TrÎ em 6-11 tuæi kh«ng ®i häc 12. Hé gia ®×nh kh«ng cã ®µi hoÆc ti vi ®Ó nghe. Nguån: Vò TuÊn Anh “Nh÷ng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ møc nghÌo ë n«ng th«n”, T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ, sè 4 n¨m 1997, trang 36. Dùa vµo 12 chØ tiªu trªn th× ch¾c ch¾n c¸c hé nghÌo ®Òu ë møc ®é kh¸c nhau. Nh­ng c¸c thÎ ph©n lo¹i c¸c d¹ng hé nghÌo thµnh hai nhãm: Nhãm 1: Hé nghÌo cã 5 chØ tiªu vÒ ¨n, mÆc, ë d­íi chuÈn mùc. Nhãm 2: Hé rÊt nghÌo cã trªn 5 chØ tiªu d­íi chuÈn mùc. Bªn c¹nh c¸c chØ tiªu trªn, qua cuéc ®iÒu tra t×nh tr¹ng giÇu nghÌo n¨m 97**** Tæng côc Thèng kª chän møc nhiÖt l­îng tèi thiÓu lµ 2.100 Calo cho ng­êi/ngµy thuéc diÖn nghÌo ®ãi. øng víi møc ®¶m b¶o nhu cÇu nhiÖt l­îng trªn, Tæng côc thèng kª ®­a ra chuÈn mùc hé nghÌo lµ hé cã møc thu nhËp b×nh qu©n. N«ng th«n: d­íi 50.000®ång/ng­êi/th¸ng, trong ®ã rÊt nghÌo lµ d­íi 30.000/th¸ng (hay 360.000®/ng­êi/n¨m). Thµnh thÞ: D­íi 70.000 ®ång/ng­êi/th¸ng, trong ®ã rÊt nghÌo lµ d­íi 50.000 ®ång/ng­êi/th¸ng (hay 600.000 ®ång/ng­êi/n¨m). Qua ®ã ta thÊy c¸c chuÈn mùc ®¸nh gi¸ nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam do Bé Lao ®éng th­¬ng binh - x· héi vµ Tæng côc Thèng kª ®­a ra lµ cùc kú thÊp so víi chuÈn mùc nghÌo khæ chung trªn thÕ giíi do ng©n hµng thÕ giíi ®­a ra lµ d­íi 370USDng­êi/n¨m*. §iÒu nµy cµng chøng tá n­íc ta lµ mét n­íc cùc nghÌo, vÊn ®Ò ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n nhÊt cho ng­êi nghÌo lµ vÊn ®Ò nan gi¶i. §ång thêi còng cho thÊy tÝnh t­¬ng ®èi khi x¸c ®Þnh chuÈn nghÌo ®ãi ë mçi n¬i lµ kh¸c nhau. V× vËy ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c nghÌo ®ãi th× ph¶i biÕt ®­îc møc ®é nghÌo ®ãi ®Õn ®©u? nghÌo hay rÊt nghÌo. Thùc tÕ n­íc ta vÉn tån t¹i mét bé phËn d©n c­ ë t×nh tr¹ng thiÕu ¨n, ®ãi vÒ l­¬ng thùc (nhiÖt * 370USD lµ tÝnh theo PPP
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l­îng chØ ®¹t 1500 Calo/ng­êi/ngµy). Do ®ã khi ®¸nh gi¸ nghÌo ë ViÖt Nam nªn ph©n thµnh hai cÊp ®é nghÌo vµ ®ãi v× nã ph¶n ¸nh ®óng hiÖn thùc kh¸ch quan.  ChØ tiªu ®¸nh gi¸ nghÌo ë cÊp céng ®ång §Ó ®¸nh gi¸ c¸c vïng nghÌo, ë n­íc ta th­êng dïng hai chØ tiªu chÝnh: - Tû lÖ c¸c hé nghÌo tuyÖt ®èi trªn tæng sè hé cña vïng. - Thu nhËp b×nh qu©n mét thµnh viªn trong mét hé gia ®×nh cña vïng. Ngoµi ra cßn cã thÓ kÕt hîp víi mét sè chØ tiªu kh¸c nh­: - B×nh qu©n l­¬ng thùc tÝnh trªn mét nh©n khÈu n«ng nghiÖp - Sè kil«mÐt ®­êng giao th«ng trªn mét nh©n khÈu n«ng nghiÖp - Tæng møc hµng ho¸ l­u th«ng (nhËp, xuÊt) trong vïng tÝnh theo ®Çu ng­êi. - Tû lÖ ng­êi biÕt ch÷, tû lÖ trÎ em ®Õn tr­êng. - Tû lÖ y, b¸c sÜ, gi­êng bÖnh trªn mét ngh×n ng­êi d©n. - Tuæi thä b×nh qu©n. C¸c chuÈn mùc ®Ó x¸c ®Þnh vïng nghÌo: - Tû lÖ c¸c hé nghÌo tõ 60% trë lªn. - B×nh qu©n thu nhËp cña mét thµnh viªn trong hé gia ®×nh cña c¶ vïng h¬n møc thu nhËp trung b×nh cña mét thµnh viªn cña mét hé gia ®×nh trong c¶ n­íc. Ngoµi ra còng cã thÓ dïng thªm mét sè chØ tiªu phô nh­: - B×nh qu©n l­¬ng thùc tÝnh trªn ®Çu ng­êi d©n n«ng nghiÖp d­íi 200kg/n¨m. - Sè kil«mÐt ®­êng giao thong trªn mét kil«mÐt vu«ng nhá h¬n 1/3 møc trung b×nh cña c¶ n­íc. - Møc trung b×nh ®iÖn n¨ng, tiÒn vèn trªn mét lao ®éng nhá h¬n 1/3 møc trung b×nh cña c¶ n­íc. - Tû lÖ mï ch÷ cao h¬n 1,5 lÇn møc trung b×nh cña c¶ n­íc.
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Tû lÖ y, b¸c sÜ, gi­êng bÖnh trªn mét ngh×n d©n thÊp h¬n 1/3 møc trung b×nh cña c¶ n­íc. Nguån: Bé Lao ®éng th­¬ng binh - x· héi vµ Tæng côc thèng kª 2000. B¶ng 1.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ nghÌo ë cÊp céng ®ång LÜnh vùc ChØ tiªu I. Møc sèng nãi 1. Tû lÖ sè d©n nghÌo (hoÆc sè hé nghÌo) trong tæng sè hé chung d©n (hé) 2. Gi¸ trÞ mét ngµy c«ng lao ®éng trªn thÞ tr­êng lao ®éng ®Þa ph­¬ng. II. Nguån lùc tù 3. DiÖn tÝch ®Êt canh t¸c n«ng, l©m, ng­ nghiÖp b×nh nhiªn (ruéng qu©n/ng­êi. ®Êt) 4. Tû lÖ sè hé kh«ng cã hoÆc cã Ýt ruéng ®Êt (d­íi 1/2 møc trung b×nh ®Çu ng­êi). III. ViÖc lµm 5. Tû lÖ sè ng­êi lao ®éng thiÕu viÖc lµm (trªn 3 th¸ng/n¨m) trong tæng sè lao ®éng. 6. Tû lÖ lao ®éng lµm trong c¸c ngµnh n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ phi n«ng nghiÖp. IV. Søc khoÎ 7. Tû lÖ trÎ em 1-5 tuæi suy dinh d­ìng thÓ thiÕu c©n (d­íi 80% träng l­îng cÇn cã cña ®é tuæi). 8. Tû lÖ chÕt cña trÎ s¬ sinh 9. Cã hay kh«ng tr¹m y tÕ x· 10. Sè nh©n viªn y tÕ (c¶ c«ng, t­ c¶ y vµ d­îc) tÝnh trªn 1000 d©n. V. Gi¸o dôc 11. Tû lÖ ng­êi lín mï ch÷ 12. Tû lÖ trÎ em 6-10 tuæi kh«ng ®i häc 13. Sè gi¸o viªn ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn tÝnh trªn 1000 d©n VI. Nhµ ë vÖ 14. Tû lÖ hé gia ®×nh ë lÒu l¸n vµ nhµ t¹m bî trong tæng sè sinh hé 15. Tû lÖ hé cã nguån n­íc s¹ch (giÕng, èng dÉn n­íc s¹ch)
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 16. Tû lÖ hé cã nhµ t¾m 17. Tû lÖ hé cã nhµ xÝ hîp vÖ sinh VII: V¨n ho¸ vµ 18. Sè Kw/h ®iÖn tiªu dïng tÝnh trªn ®Çu ng­êi/th¸ng giao tiÕp 19. Cã hay kh«ng cã c«ng tr×nh v¨n ho¸ quan träng (nhµ v¨n ho¸, th­ viÖn, loa truyÒn thanh) 20. Cã hay kh«ng cã chî. 21. Sè m¸y ®iÖn tho¹i tÝnh trªn 1000 d©n VIII. Sù tham 22. Tû lÖ sè thµnh viªn c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi (§¶ng, gia cña nh©n d©n §oµn thanh niªn, phô n÷, mÆt trËn tæ quèc, c¸c héi nghÒ vµo c¸c ho¹t nghiÖp) trªn 1000 d©n. ®éng x· héi. IX. §êi sèng vµ 23. Tû lÖ phô n÷ cã thai suy dinh d­ìng ®Þa vÞ cña phô 24. Sè phô n÷ tham gia ho¹t ®éng trong c¸c c¬ quan nhµ n÷ n­íc vµ ®oµn thÓ x· héi t¹i ®Þa ph­¬ng trªn 1000 phô n÷. Nguån: Vò TuÊn Anh “Nh÷ng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ møc nghÌo ë n«ng th«n”, T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ, sè 4 n¨m 1997, trang 38. Nh÷ng chØ tiªu vÒ møc thu nhËp ë cÊp céng ®ång (lµng x·) lµ ph¶n ¸nh møc ®é ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng céng, c¶ trong tiªu dïng vËt chÊt lÉn h­ëng thô v¨n ho¸ tinh thÇn. Nh×n chung hiÖn nay n­íc ta dïng hÖ thèng chØ tiªu nµy ®Ó ®¸nh gi¸ nghÌo cÊp céng ®ång lµ t­¬ng ®èi hîp lý. Tuy nhiªn nã vÉn cßn cã mÆt h¹n chÕ, ch­a nªu bËt ®­îc chØ tiªu thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ nghÌo. MÆt kh¸c, sau nh÷ng trËn b·o khñng khiÕp cuèi nh÷ng n¨m 90 ë Nam Bé, nhiÒu hé gia ®×nh kh«ng cã nhu cÇu vÒ nhµ ë kiªn cè, ng­êi ta x©y dùng nhµ næi ®Ó sèng chung víi lò. HoÆc hiÖn nay nhu cÇu vÒ g¹o ®ang cã xu h­íng gi¶m, vµ còng cã thÓ rÊt nhiÒu hé gia ®×nh kh«ng cã nhu cÇu vÒ mµn nÕu hä ë nhµ lÇu víi m¸y ®iÒu hoµ nhiÖt ®é... Nh÷ng hé nh­ thÕ ch­a ch¾c ®· thuéc diÖn nghÌo ®ãi.1.3. Bøc tranh nghÌo ®ãi toµn cÇu Trong thÕ kû XX, thÕ giíi ®· chøng kiÕn mét sù tiÕn bé v­ît bËc trong c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ c¶i thiÖn phóc lîi ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, tuæi thä b×nh qu©n ®· t¨ng 20 n¨m, tû lÖ chÕt cña trÎ s¬ sinh vµ tû lÖ sinh
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1641 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0