intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 

Đề tài: Quan hệ Thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:60

Thêm vào BST
Báo xấu
94
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

vào những năm đầu những năm của thập kỷ 90 trở lại đây, việc mở rộng hội nhập và hợp tác kinh tế đã và đang trở thành một xu thế tất yếu của quá trình phát triển nền kinh tế. Những lợi ích kinh tế của việc hội nhập kinh tế quốc tế đã mang lại cho mỗi thành viên tham gia, những lợi ích kinh tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Quan hệ Thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản thực trạng và giải pháp

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC ………………. KHOA: ……………….. Luận văn Quan hệ Thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản thực trạng và giải pháp
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu vµo nh÷ng n¨m ®Çu nh÷ng n¨m cña thËp kû 90 trë l¹i ®©y, viÖc më réng héi nhËp vµ hîp t¸c kinh tÕ ®· vµ ®ang trë thµnh mét xu thÕ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Nh÷ng lîi Ých kinh tÕ cña viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· mang l¹i cho mçi thµnh viªn tham gia, nh÷ng lîi Ých kinh tÕ mµ kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ phñ nhËn. ViÖt Nam còng vËy, ®Ó ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ HiÖn ®¹i ho¸, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· vµ ®ang thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i réng më, ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng hãa quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, lÊy môc tiªu v× hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn lµm tiªu chuÈn cho mäi ho¹t ®éng ®èi ngo¹i. §ång thêi, trong bèi c¶nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, viÖc hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ… ®· vµ ®ang trë thµnh c¸ch tèt nhÊt ®Ó c¸c quèc gia ph¸t huy ®­îc tèi ®a lîi thÕ cña m×nh, còng nh­ khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng lîi Ých cña c¸c quèc gia kh¸c ®Ó phôc vô cho n­íc m×nh. Kh«ng n»m ngoµi xu thÕ trªn, c¶ ViÖt Nam vµ NhËt B¶n ®Òu ®· t×m thÊy ë nhau nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi, còng nh­ lîi Ých kinh tÕ cña b¶n th©n mçi n­íc khi x©y dùng, ph¸t triÓn vµ cñng cè mèi quan hÖ hîp t¸c song ph­¬ng gi÷a hai n­íc. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan ®· ®¹t ®­îc, trong quan hÖ bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam - NhËt B¶n cßn cã mét sè h¹n chÕ cÇn ®­îc kh¾c phôc, lo¹i bá nh»m ph¸t triÓn h¬n n÷a cho xøng víi tiÒm n¨ng cña hai n­íc, ®­a mèi quan hÖ nµy lªn tÇm cao míi. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng mÆt tån t¹i ®ã lµ rÊt cÇn thiÕt. V× vËy em ®· chän ®Ò tµi: “Quan hÖ Th­¬ng mai gi÷a ViÖt Nam vµ NhËt B¶n thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”. Víi yªu cÇu cña kho¸ luËn vÒ mÆt kiÕn thøc tæng hîp, kiÕn thøc am hiÓu s©u réng vÒ thùc tÕ chÝnh s¸ch lµ rÊt cao. Nh­ng do sù h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian, tµi liÖu còng nh­ n¨ng lùc nghiªn cøu cña m×nh nªn trong ®Ò tµi Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -1-
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp em chØ tËp trung vµo lÜnh vùc (quan hÖ Th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam – NhËt B¶n giai ®o¹n tõ n¨m 1992 trë l¹i ®©y). vµ em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« còng nh­ b¹n ®äc ®Ó cho ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a. Qua ®©y, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c¸c c« vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o TS NguyÔn Xu©n Thiªn ®· trùc tiÕp h­íng dÉn em hoµn thµnh tèt kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -2-
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp Ch­¬ng 1 C¬ së lý luËn vµ c¬ së thùc tiÔn cña quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ NhËt B¶n 1.1 C¬ së lý luËn. Cã thÓ nãi, chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc vµo ®Çu thËp niªn 90 cña thÕ kû thø 20, t¹o ra mét diÖn m¹o míi cho c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Nã t¸c ®éng lín tíi nhiÒu quèc gia, lµm thay ®æi h¼n côc diÖn thÕ giíi. Më ®Çu, ®­îc ®¸nh dÊu b»ng sù tan r· cña cña chÕ ®é chÝnh trÞ ë ®Êt n­íc Liªn X« vµ mét lo¹t c¸c n­íc X· héi Chñ nghÜa ë §«ng ¢u. T×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ trªn thÕ giíi, vÒ c¬ b¶n ®· ë trong tr¹ng th¸i æn ®Þnh. Nguy c¬ cña bïng næ chiÕn tranh h¹t nh©n (thÕ chiÕn thø 3) ®· bÞ ®Èy lïi. Ng­êi ta ®· c¶m thÊy yªn t©m h¬n, ®Ó tËp trung vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cñng cè ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp, g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi quan hÖ ngo¹i giao gi÷a c¸c n­íc nh­: hÖ thèng t«n gi¸o cña c¸c n­íc rÊt phøc t¹p, quyÒn lîi c¸c bªn hay bÞ xung ®ét, g©y ra chiÕn tranh liªn miªn, lµm cho nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi kh«ng æn ®Þnh nh­: khu vùc Ch©u Phi, vïng Trung CËn §«ng… mµ ®iÓn h×nh lµ c¸c lß löa chiÕn tranh Ên §é – Pakistan; ixaren – Plestin, mµ gÇn ®©y nhÊt lµ sù kiÖn ngµy 11/09/2001 lµm chÊn ®éng n­íc Mü. lµm dÊy lªn lµn sãng khñng bè kh¾p n¬i trªn thÕ giíi; råi sù kiÖn chiÕn tranh ir¾c; vÊn ®Ò h¹t nh©n ë B¾c TriÒu Tiªn…®· trë thµnh vÊn ®Ò mµ c¸c quèc gia lu«n ph¶i c©n nh¾c. C¸c xu thÕ c¹nh tranh ®èi ®Þch gi÷a c¸c quèc gia, m©u thuÉn lu«n lu«n cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nh­ng nã kh«ng thÓ nµo, ng¨n c¶n ®­îc xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸. Ngµy nay, xu thÕ nµy ®· trë thµnh mét yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Thªm vµo ®ã lµ, sù bïng næ cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt – c«ng nghÖ, ®· më ra mét kû nguyªn míi cho sù ph¸t triÓn, c¹nh Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -3-
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp tranh vµ hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc trªn thÕ giíi mµ næi bËt lµ vÊn ®Ò toµn cÇu ho¸. VËy toµn cÇu ho¸ lµ g×? Toµn cÇu ho¸ lµ xu thÕ tÊt yÕu ®· ®­îc dù ®o¸n tõ l©u. VÒ logic, xu h­íng nµy b¾t nguån tõ b¶n chÊt cña hÖ thèng kinh tÕ thÞ tr­êng lµ hÖ thèng “më” kh«ng bÞ giíi h¹n bëi c¸c ®­êng biªn giíi quèc gia. §©y lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, ®­îc ®Èy nhanh trong mÊy thËp niªn thËp niªn gÇn ®©y. Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®· ®¹t ®Õn tr×nh ®é, kh«ng chØ chuyªn m«n ho¸ chi tiÕt s¶n phÈm cho nhµ m¸y, tõng vïng mµ cßn ®Õn tõng quèc gia, khu vùc. Trªn c¬ së ®ã, xuÊt hiÖn h×nh th¸i quan hÖ hîp t¸c, rµng buéc vµ phô thuéc lÉn nhau trong ph©n c«ng lao ®éng gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. HiÖn nay, s¶n xuÊt cña mét n­íc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo lao ®éng cña mét n­íc kh¸c, bÊt kÓ n­íc ®ã ph¸t triÓn hay kÐm ph¸t triÓn. Kh«ng cßn t×nh tr¹ng, chØ cã n­íc nhá, n­íc kÐm ph¸t triÓn phô thuéc mét chiÒu, phô thuéc tuyÖt ®èi vµo c¸c n­íc lín, n­íc ph¸t triÓn mµ ®· xuÊt hiÖn vµ gia t¨ng xu h­íng ng­îc l¹i: c¸c n­íc lín, n­íc ph¸t triÓn còng phô thuéc vµo n­íc nhá, n­íc l¹c hËu. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, ®· thóc ®Èy nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn theo mét chiÒu h­íng míi. Víi lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn nh­ vò b·o ch­a tõng cã, trªn c¬ së cña nÒn c«ng nghÖ míi hiÖn ®¹i ®­îc thÓ hiÖn ë mét sè mÆt sau: Thø nhÊt, cã thÓ nãi, xu h­íng toµn cÇu ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ lµ nh©n tè ®Çu tiªn t¸c ®éng ®Õn viÖc thiÕt lËp c¸c chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c n­íc. Nh»m thÝch øng víi mét m«i tr­êng kinh tÕ quèc tÕ míi, ®· vµ ®ang thay ®æi. Môc tiªu cuèi cïng cña c¸c nhµ kinh doanh lµ lîi nhuËn, thÞ phÇn vµ nh÷ng ¶nh h­ëng quèc tÕ ngµy cµng s©u réng cña m×nh tíi thÞ tr­êng c¸c n­íc. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy, c¸c quèc gia ph¶i b¾t kÞp, thÝch øng vµ thËm chÝ ph¶i ®ãn ®Çu, ®i tr­íc thêi ®¹i víi nh÷ng c«ng nghÖ míi Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -4-
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp hiÖn ®¹i vµ c¶ nh÷ng triÓn väng ph¸t triÓn míi cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong t­¬ng lai. Thø hai, trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, tiÕn bé c«ng nghÖ nãi chung, ®Æc biÖt lµ sù bïng næ cña c¸ch m¹ng tin häc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®· ®Èy m¹nh, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ tin häc trong nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. §©y lµ nh©n tè næi bËt, gióp cho viÖc ®iÒu hµnh dÔ dµng, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ ph©n t¸n ë nhiÒu n­íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. B»ng c¸ch sö dông réng r·i c¸c thiÕt bÞ tin häc, viÔn th«ng ë nhiÒu quèc gia. Nhê ®ã mµ, c¸c quèc gia ph¸t triÓn vµ c¸c nhµ kinh doanh, doanh nghiÖp… kh«ng nh÷ng cã thÓ më réng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vÒ quy m« ra n­íc ngoµi, mµ cßn cã thÓ t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vÒ chiÒu s©u, ®æi míi vÒ ph­¬ng thøc tæ chøc vµ qu¶n lý. Thø ba, d­íi t¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ vµ c¸ch m¹ng tin häc, qu¸ tr×nh liªn kÕt khu vùc còng ®ang diÔn ra m¹nh mÏ gi÷a c¸c n­íc, ®ßi hái c¸c quèc gia ph¶i sö dông tèi ­u c¸c nguån lùc ®Ó héi nhËp cã hiÖu qu¶ vµo qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. C¸c tiÕn tr×nh nµy sÏ lµm n¶y sinh nhu cÇu kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i víi ®Çu t­ vµ viÖn trî…, ®Èy m¹nh tù do ho¸ thÞ tr­êng, b»ng c¸ch dì bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan gi÷a c¸c n­íc. Tuy nhiªn, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ nh­ con dao hai l­ìi. Mét mÆt nã lµ cç xe cã ®éng c¬ m¹nh lµm t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o c¬ héi to lín ®Ó c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng cña ng­êi d©n ë c¸c n­íc giÇu lÉn n­íc nghÌo. Nh­ng mÆt kh¸c, nã còng lµ c¶ mét tiÕn tr×nh ®Çy gian nan vµ th¸ch thøc. Nã sÏ tiÕn c«ng vµo chñ quyÒn cña mçi quèc gia, cã thÓ lµm xãi mßn nÒn v¨n ho¸ vµ truyÒn thèng cña d©n téc, dÉn tíi nguy c¬ ph©n ho¸ x· héi, t¹o ra hè ng¨n c¸ch gi÷a c¸c quèc gia còng nh­ c¸c tÇng líp trong x· héi vµ nã ngµy cµng trë nªn m¹nh mÏ vµ s©u s¾c h¬n. Nh­ vËy toµn cÇu ho¸ lµ mét xu h­íng kh¸ch quan vµ xu h­íng nµy ®ang trong qu¸ tr×nh vËn ®éng kh«ng ngõng, t¹o nh÷ng c¬ héi vµ c¶ nh÷ng Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -5-
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp th¸ch thøc cho tÊt c¶ c¸c quèc gia. V× vËy, c¸c quèc gia cÇn ph¶i biÕt khai th¸c nh÷ng ­u thÕ vµ h¹n chÕ nh÷ng th¸ch thøc cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ quèc tÕ, tõ ®ã t¹o ra c¬ héi ®Ó tham gia ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Cïng víi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ còng ®ang diÔn ra ®Æc biÖt m¹nh mÏ. Xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ®­îc thóc ®Èy bëi sù gia t¨ng m¹nh mÏ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc hiÖn cã còng nh­ ®ang h×nh thµnh. C¸c khèi, tæ chøc kinh tÕ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong nh÷ng cuéc th­¬ng l­îng, s¾p xÕp vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khu vùc vµ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ trong viÖc thóc ®Èy tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ giao l­u kinh tÕ quèc tÕ. BÊt kú mét n­íc nµo muèn ph¸t triÓn ®­îc trong t­¬ng lai th× ®Òu ph¶i t×m c¸ch trë thµnh thµnh viªn cña Ýt nhÊt mét trong nh÷ng tæ chøc kiÓu nh­ vËy. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· dÉn ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c khèi kinh tÕ – mËu dÞch tù do trong khu vùc. HiÖn nay, nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã rÊt nhiÒu khèi liªn minh, liªn kÕt kinh tÕ hoÆc mËu dÞch tù do. VÝ dô nh­, liªn minh Ch©u ¢u (EU): ®­îc coi lµ mét tæ chøc liªn kÕt khu vùc rÊt ®iÓn h×nh, ®­êng biªn giíi gi÷a c¸c quèc gia ®· bÞ xãa bá kh«ng cßn hµng rµo thuÕ quan. MÆc dï tiÕn tr×nh nµy, diÔn ra kh«ng hoµn toµn su«n sÎ nh­ mong muèn, song viÖc h×nh thµnh mét thÞ tr­êng thèng nhÊt ®ang ngµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Môc tiªu cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®ã lµ, l­u th«ng tù do hµng ho¸; c¸c yÕu tè - c«ng nghÖ s¶n xuÊt c¶ nh÷ng kinh nghiÖm, kü n¨ng qu¶n lý… trªn ph¹m vi toµn cÇu. Nh­ng trong t­¬ng lai gÇn, môc tiªu nµy ch­a thÓ thùc hiÖn ®­îc. ChÝnh v× vËy, viÖc tõng nhãm n­íc liªn kÕt l¹i víi nhau, cïng ®­a ra nh÷ng ­u ®·i cho nhau cao h¬n nh÷ng ­u huÖ quèc tÕ hiÖn hµnh nh­: lo¹i bá nh÷ng hµng rµo ng¨n c¸ch, l­u th«ng hµng ho¸ vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt… gi÷a c¸c n­íc. §©y lµ mét kh©u quan träng, ®Æt nÒn mãng cho qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ ®­îc xóc tiÕn nhanh h¬n. Tõ ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, khu vùc ho¸ vµ hîp t¸c kinh tÕ toµn cÇu hoµn toµn kh«ng m©u thuÉn víi nhau mµ hç trî cho nhau, thóc ®Èy lÉn nhau vµ bæ trî cho nhau. Khu vùc ho¸ chØ n¶y sinh trong bèi c¶nh Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -6-
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®· ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh nµo ®Êy. Nh­ng, trong tr×nh ®é hîp t¸c cña khu vùc ho¸ l¹i cao h¬n so víi toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ khu vùc ho¸ ph¸t triÓn réng r·i trªn thÕ giíi sÏ l¹i gióp cho hîp t¸c kinh tÕ toµn cÇu ph¸t triÓn ngµy cµng s©u s¾c h¬n. Hai tæ chøc khu vùc cã t¸c ®éng vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp nhÊt, liªn quan mËt thiÕt ®Õn quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta, ®Æc biÖt lµ quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam – NhËt B¶n. §ã lµ, DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ th¸i B×nh D­¬ng (APEC) vµ HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ (ASEAN). APEC ®­îc thµnh lËp vµo th¸ng 11 n¨m1989. Lóc ®Çu, chØ cã 18 n­íc thµnh viªn. HiÖn nay, cã 21 n­íc trong ®ã cã NhËt B¶n vµ ViÖt Nam. §©y lµ tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ khu vùc cã quy m« lín nhÊt thÕ giíi. D©n sè xÊp xØ 2165,5 triÖu ng­êi (b»ng 45,6 % d©n sè thÕ giíi); diÖn tÝch l·nh thæ 43.631,8 triÖu km2 (chiÕm kho¶ng 46,7 % diÖn tÝch l·nh thæ cña toµn thÕ giíi); GDP 15.526,23 tû USD (chiÕm kho¶ng 55,8 % GDP cña toµn thÕ giíi); vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu 2.255,6 tû USD (chiÕm kho¶ng 43,8 % tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn thÕ giíi). ChÝnh v× vËy, m« h×nh hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng vµ tiÒm n¨ng to lín cña sù hîp t¸c kinh tÕ - kü thuËt cña APEC, ®· vµ ®ang cuèn hót sù chó ý cña toµn thÕ giíi. ThÕ kû 21 nµy, ch¾c ch¾n sÏ lµ thÕ kû ph¸t triÓn ®Çy n¨ng ®éng cña khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng mµ APEC lµ tæ chøc h¹t nh©n. ViÖt Nam vµ NhËt b¶n ®Òu lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña APEC. Do ®ã, c¸c quan hÖ kinh tÕ song ph­¬ng gi÷a hai n­íc còng chÞu sù rµng buéc, chi phèi cña nh÷ng nguyªn t¾c mµ tæ chøc nµy ®· ®Ò ra. Cïng víi APEC, tæ chøc kinh tÕ khu vùc thø hai cã vai trß quan träng, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam vµ NhËt B¶n lµ hiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ (ASEAN). ASEAN ®­îc thµnh lËp ngµy 8 th¸ng 8 n¨m 1967, lóc ®Çu thµnh lËp míi cã 5 n­íc thµnh viªn. HiÖn nay, ®· ph¸t triÓn vµ më réng ra toµn bé c¸c Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -7-
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp n­íc §«ng Nam ¸. Bao gåm 11 n­íc, trong ®ã cã ViÖt Nam. Ngay trong ngµy ®Çu thµnh lËp, ASEAN ®· long träng tuyªn bè môc tiªu hµng ®Çu cña hiÖp héi lµ: “thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ, tiÕn bé x· héi vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ trong khu vùc th«ng qua c¸c nç lùc chung trªn tinh thÇn b×nh ®¼ng, hîp t¸c nh»m t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt cho mét céng ®ång c¸c n­íc §«ng Nam ¸ hoµ b×nh, hîp t¸c vµ thÞnh v­îng”. KÓ tõ ®ã cho ®Õn nay, c¸c n­íc nµy lu«n coi hîp t¸c kinh tÕ lµ mét trong nh÷ng néi dung chñ yÕu trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. Lµ mét n­íc thµnh viªn cña ASEAN, c¸c quan hÖ kinh tÕ cña ViÖt Nam víi NhËt B¶n, nhÊt lµ trong quan hÖ cña ASEAN céng 3 gåm (Trung Quèc; NhËt B¶n; Hµn Quèc) võa chÞu sù chi phèi cña nh÷ng nguyªn t¾c chung trong hîp t¸c kinh tÕ cña hiÖp héi víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ c¸c khu vùc kh¸c, võa n»m trong bèi c¶nh chung quèc tÕ, chÞu sù chi phèi cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña NhËt B¶n víi c¸c n­íc trong khu vùc nµy. MÆc dï cã sù thµnh c«ng kh«ng gièng nhau, song thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c h×nh thøc liªn kÕt khu vùc nh­ trªn cho thÊy, qu¸ tr×nh khu vùc ho¸ gióp c¸c quèc gia trong khu vùc cã cïng nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh hç trî nhau cïng ph¸t triÓn, t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh chung (lîi thÕ so s¸nh khu vùc) trªn pham vi toµn cÇu. §ång thêi, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã ®­îc quan hÖ giao l­u kinh tÕ ph¸t triÓn réng r·i, kh«ng chØ gi÷a c¸c quèc gia trong khu vùc víi nhau mµ gi÷a khu vùc víi khu vùc vµ gi÷a c¸c quèc gia trong khu vùc víi c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi. Cïng víi sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña xu thÕ nµy, sù dùa vµo nhau, hç trî nhau, t¸c ®éng vµ ¶nh h­ëng lÉn nhau cña kinh tÕ c¸c n­íc ngµy cµng s©u s¾c. Tr¸ch nhiÖm cña chÝnh phñ c¸c n­íc, ph¶i dùa trªn c¬ së cña tinh thÇn: cïng nhau g¸nh chÞu tr¸ch nhiÖm vµ sù rñi ro (nÕu cã) ®Ó tiÕn hµnh hîp t¸c, phèi hîp quèc tÕ réng r·i vµ cã hiÖu qu¶ trong viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -8-
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp Tãm l¹i, toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc hãa lu«n g¾n liÒn víi nhau, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy nhau lµm cho héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn. Trong xu thÕ ngµy nay, mçi d©n téc (quèc gia), ®Òu t×m cè g¾ng t×m cho m×nh mét chç ®øng ®Ó n©ng cao vÞ thÕ cña m×nh trªn tr­êng quèc tÕ. VÞ thÕ chÝnh trÞ cña mçi n­íc, phô thuéc rÊt nhiÒu vµo søc m¹nh kinh tÕ cña n­íc ®ã. V× vËy, mçi n­íc ®Òu ph¶i cè g¾ng thÝch nghi víi luËt ch¬i chung cña c¸c n­íc trong khèi, thÕ giíi. ®ång thêi ph¶i cè g¾ng b¶o vÖ lîi Ých d©n téc m×nh, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n téc. 1.2 C¬ së thùc tiÔn Bao gåm c¸c nh©n tè c¶ chñ quan còng nh­ thùc tiÔn kh¸ch quan cña hai phÝa ViÖt nam vµ NhËt B¶n. 1.2.1 C¸c nh©n tè tõ phÝa NhËt B¶n. Sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa ë §«ng ¢u vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1990, lµm cho chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc. Kh«ng cßn sù ch¹y ®ua vò trang gi÷a hai cùc n÷a. ng­êi ta coi cuéc chiÕn tranh l¹nh mµ thùc chÊt lµ sù ®èi ®Çu vÒ t­ t­ëng, chÝnh trÞ qu©n sù gi÷a Liªn X« vµ Hoa Kú ®· chÊm døt. T×nh h×nh thÕ giíi ®· më ra mét kû nguyªn míi cho sù ph¸t triÓn, ë ®ã hîp t¸c vµ c¹nh tranh trë thµnh hai mèi quan t©m lín cña c¸c quèc gia. C¬ cÊu hai cùc chÊm døt vµ ph¸t triÓn, xu h­íng tiÕn tíi ®a cùc. Tr­íc sù biÕn chuyÓn t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi, chñ yÕu dùa vµo søc m¹nh kinh tÕ cña m×nh, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ NhËt B¶n ®· x©y dùng chiÕn l­îc kinh tÕ, víi môc tiªu v­¬n lªn trë thµnh mét c­êng quèc c¶ vÒ kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ. Môc tiªu cña NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m tiÕp tíi ®©y lµ, v­¬n lªn vÞ trÝ trë thµnh mét c­êng quèc chÝnh trÞ, kinh tÕ. Môc tiªu nµy ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ trong chiÕn l­îc kinh tÕ nãi chung vµ trong chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi riªng cña NhËt B¶n. NhËt B¶n tõng b­íc gi¶m dÇn sù phô thuéc vµo Mü, v­¬n lªn vÞ trÝ ngang hµng víi Mü (NhËt B¶n cã thÓ tr¶ lêi “kh«ng” trong Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -9-
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp ®µm ph¸n víi Mü). §Ó thùc hiÖn ®­îc chiÕn l­îc ®ã, NhËt B¶n ra søc ph¸t triÓn quan hÖ víi c¸c khu vùc kinh tÕ th«ng qua ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, ®Çu t­ trùc tiÕp vµ c¸c kho¶n viÖn trî cho c¸c n­íc. Bªn c¹nh ®ã, tr­íc sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ m¹nh mÏ cña c¸c quèc gia khu vùc Ch©u ¸ trong vµi thËp kû qua vµ víi nh÷ng lîi thÕ gÇn gòi vÒ mÆt ®Þa lý, v¨n ho¸ x· héi, NhËt B¶n ®· x©y dùng ®­îc mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi c¸c n­íc. Hä ®· cã mét chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi víi c¸c khu vùc Ch©u ¸. §©y ®­îc coi lµ chiÕn l­îc träng t©m ®Ó ph¸t triÓn chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ChÝnh phñ NhËt B¶n trong thêi gian tíi. Thay ®æi chiÕn l­îc cña NhËt B¶n thêi kú sau chiÕn tranh l¹nh lµ, chó träng vµo khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, ph¸t triÓn c¸c quan hÖ phô thuéc lÉn nhau cïng nhau ph¸t triÓn trong khu vùc; ph¸t huy vai trß toµn diÖn cña c¸c tæ chøc hîp t¸c khu vùc. Hîp t¸c víi c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­ Liªn Hîp Quèc vµ tæ chøc mËu dÞch thÕ giíi... §iÒu nµy, thÓ hiÖn trong chÝnh s¸ch ¸p dông vµo Ch©u ¸ cña NhËt B¶n, nh»m ph¸t huy tèi ®a vai trß cña m×nh ë Ch©u ¸ vµ sö dông Ch©u ¸ lµm c¨n cø ®Ó NhËt B¶n v­¬n lªn trë thµnh mét c­êng quèc. NhËt B¶n tranh thñ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ë §«ng ¸ ®Ó ®èi phã víi nh÷ng chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch cña Mü vµ b¶o vÖ lîi Ých cña NhËt B¶n ë Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng b»ng c¸c c¬ chÕ kinh tÕ. ®ång thêi ®ãng vai trß chñ ®¹o trong c«ng cuéc x©y dùng trËt tù míi ë Ch©u ¸. Th«ng qua cuéc häp th­îng ®Ønh APEC ë Seattle, NhËt B¶n c¶m thÊy Mü ®ang chuyÓn chÝnh s¸ch h­íng vÒ Ch©u ¸. Sî r»ng, vai trß l·nh ®¹o Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng sÏ cã thÓ r¬i vµo tay Mü sÏ lµm mÊt ®i vai trß ¶nh h­ëng cña m×nh. H¬n n÷a, tr­íc viÖc Mü, Canada, Mªhic« t¨ng c­êng b¶o hé mËu dÞch víi viÖc thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do cña ba n­íc vµ sù lín m¹nh cña céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¸ ®· buéc NhËt B¶n ph¶i cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn hîp lý trong trong néi bé n­íc m×nh vµ ®èi víi c¸c n­íc Ch©u ¸. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -10-
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp Trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, NhËt B¶n lu«n gi÷ vai trß lµ ®¹i diÖn ë khu vùc Ch©u ¸. Nh­ng quan hÖ víi c¸c n­íc khu vùc Ch©u ¸ th× NhËt B¶n l¹i ®ãng vai trß quan träng d­êng nh­ lµ quèc gia ngoµi khu vùc. chÝnh v× lÏ ®ã, c¸c n­íc thuéc khu vùc Ch©u ¸ võa lµ lùc l­îng ®èi t¸c “s©n sau” cña NhËt B¶n trong quan hÖ kinh tÕ víi Mü vµ c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c, ®ång thêi lµ mét “b·i cá” con voi NhËt B¶n khai th¸c. NhËt B¶n ®ang thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i h­íng vÒ Ch©u ¸, xuÊt ph¸t tõ nhiÒu lý do kh¸c nhau. ë ph­¬ng diÖn kinh tÕ, cÇn nhÊn m¹nh tíi, ®©y lµ khu vùc cã nhiÒu lîi thÕ vÒ ®Þa lý – Kinh tÕ, d©n sè, x· héi… * Ch©u ¸ lµ khu vùc cã sè d©n chiÕm kho¶ng h¬n 1/3 d©n sè thÕ giíi, chiÕm gÇn 1/3 diÖn tÝch toµn cÇu víi hÖ sinh th¸i, tµi nguyªn ®a d¹ng, phong phó, nguån nh©n lùc dåi dµo víi tr×nh ®é kh¸ cao. Do ®ã, gia t¨ng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c n­íc ë Ch©u ¸ cã nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu ®Ó t¨ng c­êng sù lÖ thuéc vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ. ®Ó cã vèn vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, c¸c n­íc nµy s½n sµng më réng c¸c quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c n­íc kh¸c ®Æc biÖt lµ NhËt B¶n.  H¬n n÷a, nÕu chØ xÐt riªng vÒ phÝa NhËt B¶n, cã thÓ nãi ®©y lµ quèc gia cã tiÒm lùc kinh tÕ hµng ®Çu trong khu vùc l¹i lu«n d­ thõa vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn... Víi sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña Ch©u ¸, lµm cho ý t­ëng quay vÒ víi Ch©u ¸ ngµy cµng trë nªn râ nÐt h¬n trong chÝnh s¸ch cña c¸c nhµ l·nh ®¹o còng nh­ c¸c nhµ kinh doanh NhËt B¶n. * Ngoµi ra, sù t¸c ®éng xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®­îc coi lµ yÕu tè quan träng thóc ®Èy sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh bµnh ch­íng kinh tÕ ra bªn ngoµi cña NhËt trong nh÷ng n¨m 1990, ®Æc biÖt lµ vµo c¸c n­íc ë khu vùoc Ch©u ¸. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -11-
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp * Sau chiÕn tranh l¹nh, NhËt B¶n nhËn thøc ®­îc r»ng, t×nh h×nh ph¸t triÓn ë khu vùc Ch©u ¸ sÏ tiÕn triÓn theo chiÒu h­íng tÝch cùc. ë ®ã, ng­êi ta t×m thÊy sù hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a c¸c quèc gia, nh»m tËn dông nh÷ng lîi thÕ so s¸nh ®Ó tiÕp tôc duy tr× sù ph¸t triÓn ®ã còng lµ gi¶i ph¸p tèt ®Ó c¸c quèc gia trong khu vùc nµy v­ît qua, kh¾c phôc ®­îc cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ trong khu vùc. D­êng nh­, c¸c ®èi t¸c ®Òu nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña mèi liªn kÕt toµn diÖn. sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ vµ an ninh …ngµy cµng ph¸t triÓn, bÊt chÊp sù kh¸c biÖt vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ. §©y lµ nÐt míi vÒ chÊt trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90. NÕu tr­íc ®©y, sù kh¸c biÖt vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ lµ mét trë ng¹i trong viÖc x¸c lËp c¸c quan hÖ quèc tÕ, tin cËy lÉn nhau mµ ng­êi ta cè g¾ng v­ît lªn, song ®· kh«ng thµnh c«ng th× ngµy nay t×nh h×nh ®· ®æi kh¸c. ChÝnh bèi c¶nh nµy, t×nh h×nh khu vùc ®· t¹o tiÒn ®Ò cho NhËt B¶n thùc thi tèt chÝnh s¸ch më réng hîp t¸c kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ víi c¸c n­íc ASEAN, trong ®ã cã ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ thÊy r»ng, vµo ®Çu thËp kû 90, quan hÖ hai n­íc ViÖt Nam - NhËt B¶n ®· ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ vÒ bÒ réng lÉn chiÒu s©u. t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh trong thÕ kû XXI. Trong giai ®o¹n qu¸ ®é cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, viÖc c¬ cÊu l¹i t­¬ng quan lùc l­îng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, lµm cho quan hÖ ViÖt – NhËt cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thuËn lîi h¬n so víi c¸c n­íc kh¸c, do hai n­íc cã nh÷ng lîi Ých t­¬ng ®ång lµ cïng ë Ch©u ¸; cïng cã nhu cÇu hoµ b×nh vµ æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn; cã tiÒm n¨ng kinh tÕ cÇn bæ sung cho nhau vµ cÇn cã sù ñng hé lÉn nhau trong viÖc n©ng cao vai trß chÝnh trÞ ë khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi. H¬n n÷a, ViÖt Nam ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng trong chÝnh s¸ch cña NhËt B¶n ®èi víi Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ®Æc biÖt lµ §«ng Nam ¸. trong sù vËn ®éng cña quan hÖ NhËt – Mü, NhËt – Trung, NhËt – ASEAN, NhËt B¶n cã lîi Ých lín vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ… trong quan hÖ víi ViÖt Nam. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -12-
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp 1.2.2 c¸c nh©n tè tõ phÝa ViÖt Nam N­íc ta vµ mét sè n­íc kh¸c, ®· cã lóc xem xÐt vÊn ®Ò ®éc lËp kinh tÕ, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ hoµn chØnh mang tÝnh tù tóc (tù cung tù cÊp) ®Ó tr¸nh sù lÖ thuéc vµo bªn ngoµi. Cã thÓ nãi, viÖc më réng th­¬ng m¹i quèc tÕ cïng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c, vËn dông mét trong nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u, ®­îc rót ra tõ thùc tiÔn cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua. KÕ thõa vµ ph¸t huy cã chän läc c¸c quan ®iÓm ®æi míi cña §¹i héi §¶ng VI, §¹i héi §¶ng VII cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra nh­: chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – X· héi ®Õn n¨m 2000 tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi, ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. Trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng, ®Ó tiÕn tíi “tù do ho¸ th­¬ng m¹i”, tõng b­íc tham gia, héi nhËp víi c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i khu vùc vµ toµn cÇu, nhiÒu v¨n b¶n, chÝnh s¸ch míi vÒ c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc s¶n xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu, kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tham gia ®Çu t­ liªn doanh víi ViÖt Nam ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu… ®· ®­îc chÝnh phñ ban hµnh. Víi nhiÒu biÖn ph¸p c¶i c¸ch m¹nh mÏ vµ t¸o b¹o, sau 15 n¨m kiªn tr× thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi, ViÖt Nam ®· tõng b­íc h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng riªng cña m×nh. Kh«ng chØ v­ît ra khái khñng ho¶ng vÒ kinh tÕ mµ cßn, thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trªn c¸c lÜnh vùc c¶ vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Thêi kú tõ n¨m 1991 – 1995, GDP t¨ng b×nh qu©n h»ng n¨m xÊp xØ 8,2 %; thêi kú tõ n¨m 1996 – 2000, mÆc dï chÞu ¶nh h­ëng bÊt lîi cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc nh­ng møc t¨ng tr­ëng GBP vÉn ®¹t møc b×nh qu©n xÊp xØ 7 %. Nhê vËy, tæng thu nhËp trong 10 n¨m ®· qua t¨ng h¬n 2 lÇn, c¬ cÊu kinh tÕ cã sù dÞch chuyÓn tÝch cùc theo h­íng CNH – H§H (c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸), t¹o tiÒn ®Ò Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -13-
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp cho nh÷ng thay ®æi s©u s¾c cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Víi ph­¬ng ch©m “muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc”, ViÖt Nam ®· thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i réng më. TÝnh ®Õn nay, ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña hai tæ chøc kinh tÕ khu vùc lµ ASEAN, APEC vµ ®ang tÝch cùc chuÈn bÞ gia nhËp WTO. Ngoµi ra, ViÖt Nam cã quan hÖ th­¬ng m¹i víi gÇn 170 n­íc vµ vïng l·nh thæ, ký hiÖp ­íc th­¬ng m¹i víi h¬n 60 n­íc vµ nhËn ®­îc ­u ®·i tèi huÖ quèc cña 68 n­íc. NhËt B¶n, víi t­ c¸ch lµ mét n­íc cã tiÒm n¨ng vÒ kinh tÕ, cã vai trß æn ®Þnh vµ hç trî ph¸t triÓn trong khu vùc… ®· trë thµnh mét ®èi t¸c ®ang lµ h­íng ­u tiªn ®Ó ViÖt Nam thiÕt lËp quan hÖ l©u dµi. ®iÒu nµy, kh«ng chØ nh»m môc ®Ých duy tr× m«i tr­êng æn ®Þnh xung quanh, mµ ViÖt Nam cßn mong muèn nhËn ®­îc sù gióp ®ì tõ phÝa NhËt B¶n. H¬n thÕ n÷a, NhËt B¶n còng ®· b¾t ®Çu thÓ hiÖn vai trß cña m×nh b»ng c¸c s¸ng kiÕn trong hµnh ®éng cô thÓ cña m×nh, ®Æc biÖt trong quan hÖ víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸. V× thÕ, nh÷ng th¾c m¾c trë ng¹i trong quan hÖ giòa hai n­íc dÔ dµng ®­îc th¸o gì, nhanh chãng t×m kiÕm c¸c biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ ¶nh h­ëng nµy. Khi ViÖt Nam më cöa héi nhËp, chÝnh thøc trë thµnh viªn chÝnh thøc cña HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ (ASEAN). còng nh­ trong quan hÖ víi ViÖt Nam ch¾c ch¾n NhËt B¶n sÏ cã ®iÒu kiÖn më réng ¶nh h­ëng cña m×nh. §iÒu nµy, kh«ng chØ t¹o ra sù c©n b»ng trong quan hÖ víi c¸c n­íc, mµ cßn lµ dÊu hiÖu vÒ tÝnh chñ ®éng vµ ®éc lËp trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña NhËt B¶n nh»m n©ng cao vÞ thÕ cña m×nh trong khu vùc vµ trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. 1.3 ý nghÜa cña quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam – NhËt B¶n. ViÖt Nam, hiÖn ®ang trong giai ®o¹n nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu nÒn kinh tÕ theo h­íng CNH – H§H ®ang ®­îc ®Èy m¹nh. Chu tr×nh ®æi míi toµn diÖn ®­îc b¾t ®Çu tõ n¨m 1986, ®· lµm cho nÒn kinh tÕ Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -14-
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp thay ®æi mét c¸ch c¬ b¶n. Nh÷ng thµnh tùu, míi ®¹t ®­îc lµ b­íc ®Çu nh­ng rÊt quan träng. nh­ viÖc chuyÓn tõ mét nÒn kinh tÕ thiÕu hôt vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm sang mét nÒn kinh tÕ cã d­ thõa vµ xuÊt khÈu l­¬ng thùc, kiÓm so¸t ®­îc l¹m ph¸t, kh«ng ngõng më réng, ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c n­íc bªn ngoµi, t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng… vµ nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n kh¸c cña mäi tÇng líp x· héi ®­îc ®¸p øng. ®iÒu quan träng nhÊt lµ, sù chuyÓn ®æi cña c¶ mét hÖ thèng kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §ã lµ nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh, ®¸nh dÊu sù cè g¾ng nç lùc cña toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam ®Ó ®¹t tíi “®iÓm cÊt c¸nh”. vµ ®©y còng lµ nh÷ng nh©n tè, lµm cho ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn mét chiÕn l­îc míi vÒ CNH – H§H ®Êt n­íc. §Ó thùc hiÖn ®­îc chiÕn l­îc míi nµy trong t­¬ng l¹i, ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn ba nhiÖm vô chiÕn l­îc chÝnh sau ®©y: - Thø nhÊt; ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - X· héi vµ thùc hiÖn t¸i ®Çu t­ theo h­íng CNH – H§H. - Thø hai; Tæ chøc l¹i vµ ph¸t triÓn c¸c lùc l­îng chñ chèt trong c¬ cÊu kinh tÕ ®a së h÷u, ®Æc biÖt lµ khu vùc nhµ n­íc mét khu vùc ®ãng gãp rÊt lín cho tæng thu nhËp quèc d©n (GDP) cña ViÖt Nam. Nã cã thÓ tiÕp tôc, ®ãng vai trß lµ lùc l­îng chÝnh vµ c¬ b¶n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trong kho¶ng hai ®Õn ba thËp kû tíi. - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch: kÕt hîp gi÷a t¨ng tr­ëng cao víi c«ng b»ng x· héi. §Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô nµy, ViÖt Nam ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n lín nh­: + ThiÕu hôt vèn. + ThiÕu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. + ThiÕu kinh nghiÖm qu¶n lý c¶ vÒ vÜ m« còng nh­ lµ vi m«. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -15-
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp + Sù c¸ch biÖt thu nhËp ngµy cµng gia t¨ng t¹o nªn hè ng¨n c¸ch, ph©n ho¸ gi÷a giÇu vµ nghÌo. Nh÷ng tiªu cùc trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­: tham nhòng, bu«n lËu vµ sù sa sót m«i tr­êng… Nh÷ng khã kh¨n trªn ®©y, kh«ng thÓ v­ît qua ®­îc nÕu chØ dùa vµo nh÷ng nç lùc cña b¶n th©n ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i theo h­íng ®æi míi, ViÖt Nam ®· thiÕt lËp quan hÖ h÷u nghÞ víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong khu vùc, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö cã quan hÖ ngo¹i giao víi tÊt c¶ c¸c n­íc t­ b¶n lín. ViÖt Nam còng cã quan hÖ th©n thiÖn víi c¸c n­íc T©y B¾c ©u; duy tr× quan hÖ truyÒn thèng víi c¸c n­íc §«ng ¢u vµ c¸c quèc gia thuéc Liªn X« cò; cã uy tÝn trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ phong trµo kh«ng liªn kÕt. Vai trß vµ uy tÝn quèc tÕ cña ViÖt Nam sÏ t¨ng lªn gÊp béi, khi ViÖt Nam ®ñ ®iÒu kiÖn cÊt c¸nh vÒ kinh tÕ. Víi ®iÒu kiÖn ®Þa lý tù nhiªn thuËn lîi, céng víi sù t­¬ng ®ång vÒ v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam – NhËt B¶n t¹o thªm nhiÒu thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn mèi quan hÖ kinh tÕ – th­¬ng m¹i ngµy cµng tèt ®Ñp h¬n, mang l¹i nhiÒu lîi Ých h¬n n÷a cho c¶ hai bªn. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, trong nh÷ng n¨m qua, víi sù cè g¾ng nç lùc cña c¶ hai bªn ®· lµm cho quan hÖ gi÷a hai n­íc ®· ®­îc thiÕt lËp vµ mang l¹i nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ cho c¶ hai bªn. Tr­íc hÕt ®èi víi ViÖt Nam, viÖc ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i sÏ ®em l¹i nhiÒu thuËn lîi cho quèc gia trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng. NhËt B¶n, cã mét thÞ tr­êng tiªu thô réng lín cho c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam nh­: dÇu th«, hµng dÖt may, giÇy dÐp da, than, Cafe… vµ c¸c hµng n«ng s¶n kh¸c. Nhê ®ã, tÝch luü ®­îc mét nguån ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ cho ®Êt n­íc, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, th«ng qua nhËp khÈu, nhu cÇu tiªu dïng cña ng­êi ViÖt Nam sÏ ®­îc tho¶ m·n víi nh÷ng hµng ho¸ cã chÊt l­îng tèt h¬n, mÉu m· ®Ñp h¬n, nhiÒu tÝnh n¨ng t¸c dông do NhËt B¶n s¶n xuÊt. §©y còng lµ mét ®éng lùc ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc víi hµng ho¸ nhËp khÈu tõ NhËt Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -16-
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp B¶n. H¬n n÷a khi tham gia vµo quan hÖ ngo¹i th­¬ng víi NhËt, ViÖt Nam cã thÓ nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tõ mét n­íc cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh­ NhËt B¶n, ®Ó tõ ®ã ®Èy m¹nh, nhanh h¬n qu¸ tr×nh CNH – H§H ®Êt n­íc, n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng cho nÒn kinh tÕ nãi chung. MÆt kh¸c, nhê cã mét ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ kh¶ n¨ng tiÕp thu c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, nªn NhËt B¶n ®· khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ nh©n tè nµy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã lîi thÕ so s¸nh. Bªn c¹nh ®ã, NhËt B¶n cßn cã lîi thÕ trong viÖc sö dông vµ ph¸t huy vèn ®Çu t­ cña m×nh. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­, ViÖt Nam ®· thu hót ®­îc mét nguån vèn ®Çu t­ lín tõ NhËt ®ã lµ: vèn viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) vµ vèn ®Çu t­ trùc tiÕp (FDI); còng nh­ tiÕp thu ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ míi, kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn cña NhËt B¶n... Víi luång vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña NhËt B¶n vµo ViÖt Nam, sÏ c¶i thiÖn phÇn nµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam ®ang vÊp ph¶i. Trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi NhËt B¶n, ViÖt Nam nhËn ®­îc nhiÒu nh÷ng kho¶n viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) tõ NhËt B¶n. §©y lµ ho¹t ®éng viÖn trî mang tÝnh chÊt chÝnh phñ cña NhËt B¶n ®èi víi c«ng cuéc kiÕn thiÕt, ph¸t triÓn ®Êt n­íc cña ViÖt Nam. Ho¹t ®éng nµy ®­îc chÝnh phñ NhËt B¶n tiÕn hµnh tõ kh¸ l©u vµ ®ãng mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam cho tíi nay. Th«ng qua nguån vèn ODA, NhËt b¶n ®· hç trî cho ViÖt Nam x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi vèn l¹c hËu, h­ háng vµ xuèng cÊp nghiªm träng. víi c¸c dù ¸n x©y dùng, tu söa ®­êng x¸, cÈu cèng, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin liÖn l¹c, khai th¸c nguån n¨ng l­îng… lµm thay ®æi bé mÆt cña ®Êt n­íc, ®ång thêi lµm t¨ng søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Trong quan hÖ kinh tÕ – th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam – NhËt b¶n, kh«ng chØ mang l¹i nhiÒu thuËn lîi cho ViÖt Nam mµ vÒ phÝa NhËt B¶n còng cã nhiÒu lîi Ých, gãp phÇn vµo môc tiªu kinh tÕ – chÝnh trÞ cña hä. VÒ mÆt kinh Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -17-
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp tÕ, ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng réng lín cña c¸c doanh nghiÖp NhËt B¶n, ®Æc biÖt lµ c¸c mÆt hµng nh­ ®å ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh. xe m¸y, « t«…. Ngoµi ra, ViÖt Nam cßn lµ mét quèc gia cã nguån tµi nguyªn t­¬ng ®èi ®a d¹ng vµ phong phó. ViÖt Nam n»m ë vïng nhiÖt ®íi, thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c¸c c©y c«ng nghiÖp. Bê biÓn tõ B¾c xuèng Nam cña ViÖt Nam chuyÓn h­íng, uèn khóc theo h×nh ch÷ “S”, kÐo dµi trªn 15 vÜ ®é. Bê biÓn dµi trªn 3000 km lµ ®iÓm thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam ph¸t triÓn c¸c ngµnh thuû h¶i s¶n, c¶ng biÓn vËn t¶i biÓn, du lÞch, giao th«ng. Bªn c¹nh ®ã, vïng BiÓn ViÖt Nam cã thÒm lôc ®Þa më réng høa hÑn nhiÒu tµi nguyªn kho¸ng s¶n ®Æc biÖt lµ c¸c kim lo¹i quÝ hiÕm vµ dÇu má. MÆt kh¸c, cïng víi sù gia t¨ng ®Çu t­ sang ViÖt Nam, mét thÞ tr­êng lao ®éng rÎ, trÎ, cã tr×nh ®é v¨n ho¸ kh¸… c¸c doanh nghiÖp NhËt B¶n còng tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt, c¹nh tranh tèt h¬n trong xuÊt khÈu, gia t¨ng hiÖu qu¶ cña nÒn s¶n xuÊt nãi chung. Ngoµi nh÷ng lîi Ých vÒ kinh tÕ, NhËt B¶n cßn ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu chÝnh trÞ cña m×nh. Cã thÓ nhËn thÊy r»ng, tõ khi ViÖt Nam gia nhËp ASEAN vµo n¨m 1995, b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü, ®­îc xÐt kÕt n¹p vµo diÔn ®µn APEC, cïng víi nh÷ng ho¹t ®éng t¹i liªn hîp quèc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c, tiÕng nãi cña ViÖt Nam trªn c¸c diÔn ®µn quèc tÕ vµ khu vùc ®­îc c¸c n­íc kh¸c coi träng. Víi uy tÝn quèc tÕ cña ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng, quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a ViÖt Nam vµ NhËt B¶n cã c¬ héi ph¸t triÓn lªn mét tÇm cao míi. §iÒu nµy gãp phÇn lµm t¨ng thªm vai trß vÞ trÝ quèc tÕ cña NhËt B¶n. Tuy ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ mét trong nh÷ng ­u tiªn hµng ®Çu trong chÝnh s¸ch ngo¹i giao cña NhËt B¶n, song NhËt B¶n muèn ph¸t huy vai trß chñ ®¹o ë khu vùc vµ vai trß chÝnh trÞ quèc tÕ, NhËt b¶n kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn thùc t¹i vµ tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam ë trong khu vùc. Thùc tÕ quan hÖ lÞch sö cña hai n­íc vµ quan hÖ quèc tÕ trong khu vùc ®· kh¼ng ®Þnh ®iÒu nµy. Tõ l©u, NhËt B¶n nhËn thøc râ tÇm quan träng cña ViÖt Nam trong chiÕn l­îc §«ng Nam ¸ cña m×nh. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ hîp Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -18-
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kho¸ LuËn tèt nghiÖp t¸c quèc gia trong khu vùc, cã ý nghÜa tÝch cùc ®èi víi môc tiªu vµ lîi Ých trong chiÕn l­îc cña NhËt B¶n.Trªn thùc tÕ, trong khi t×nh h×nh chiÕn tranh l¹nh ®ang c¨ng th¼ng, sù ®èi ®Çu t¹i khu vùc cßn næi tréi h¬n xu h­íng hîp t¸c vµ quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c quèc gia, th× NhËt b¶n kh«ng thÓ triÓn khai ®­îc chÝnh s¸ch ngo¹i giao tÝch cùc ®éc lËp. Trong bèi c¶nh khu vùc nh­ vËy, NhËt B¶n bÞ søc Ðp tõ bªn ngoµi ph¶i ®øng vµo vÞ trÝ cña mét bªn, chèng l¹i phÝa bªn kia ngoµi ý muèn. HiÖn nay, trong xu thÕ hîp t¸c, liªn kÕt ph¸t triÓn. Thùc tÕ, ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN, th× t×nh h×nh nµy rÊt cã lîi cho NhËt B¶n, khi mµ NhËt quan hÖ ngo¹i giao víi ViÖt Nam. Ng­êi ta kh«ng thÓ h×nh dung ®­îc mét §«ng Nam ¸ hoµ b×nh, æn ®Þnh, ph¸t triÓn mµ kh«ng cã ViÖt Nam, mét n­íc cã tiÒm n¨ng vµ ®­îc coi lµ mét n­íc cì lín ë khu Vùc §«ng Nam ¸. ChÝnh s¸ch thóc ®Èy quan hÖ toµn diÖn víi khu vùc §«ng Nam ¸ cña NhËt B¶n cã nhiÒu c¬ héi thµnh c«ng khi quan hÖ gi÷a ViÖt Nam – NhËt B¶n ®­îc t¨ng c­êng. MÆt kh¸c, ViÖt Nam cã vÞ trÝ chiÕn l­îc quan träng ë khu vùc §«ng Nam ¸, n »m ¸n ng÷ c¸c tuyÕn ®­êng giao th«ng biÓn ë khu vùc Th¸i B×nh D­¬ng, cã nhiÒu cöa ngâ th«ng ra biÓn thuËn lîi, cã c¸c h¶i c¶ng nh­ c¶ng H¶i Phßng, Cam Ranh, §µ N½ng, Vòng TÇu… cã ý nghÜa vÒ mÆt qu©n sù còng nh­ kinh tÕ. QuyÕt ®Þnh sö dông nh÷ng h¶i c¶ng nµy cña VÖt Nam trong t­¬ng lai, cã thÓ xem nh­ lµ mét nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chiÕn l­îc an ninh cña NhËt B¶n. NhËt B¶n muèn b¶o vÖ ®­îc vËn t¶i biÓn qua biÓn §«ng, còng nh­ b¶o ®¶m an ninh ë phÝa T©y Nam th×, kh«ng thÓ kh«ng tÝnh tíi nh©n tè nµy. An ninh kinh tÕ còng nh­ an ninh quèc phßng cña NhËt B¶n phô thuéc nhiÒu vµo khu vùc biÓn §«ng, n¬i mµ ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng ®èi t¸c chÝnh. Ph¹m Quang Ninh - K45 - KT§N -19-
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
837 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2