intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Hoạt động truyền thông marketing của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0

Chia sẻ: LaLi Sa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

55
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đề cập đến vấn đề làm truyền thông của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp rất nhiều khó khăn và thường mắc một số sai lầm trong truyền thông marketing dẫn đến hiệu quả truyền thông marketing đem lại không cao, sức cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa vì thế càng trở nên hạn chế hơn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Hoạt động truyền thông marketing của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0

  1. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THÔNG MARKETING CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI VIỆT NAM THỜI KỲ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Trần Đình Thắng, Nguyễn Minh Nhật, Trường Đại học Tài chính – Quản trị kinh doanh Tóm tắt: Bài viết đề cập đến vấn đề làm truyền thông của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp rất nhiều khó khăn và thường mắc một số sai lầm trong truyền thông marketing dẫn đến hiệu quả truyền thông marketing đem lại không cao, sức cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa vì thế càng trở nên hạn chế hơn. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang thay đổi cách thức sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và cuộc sống của con người. Vì vậy, nó c ng đem đến những sự thay đổi nhất định trong lĩnh vực truyền thông marketing. Đặc biệt là xu hướng số hóa thông tin cùng với sự phát triển của trí thông minh nhân tạo đã mở ra nhiều giải pháp giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam nâng cao hiệu quả làm truyền thông. Bài viết này c ng nêu ra một số giải pháp có khả năng giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam tìm ra cách thức hiệu quả để truyền thông marketing trong thời kỳ mới. Từ khóa: Truyền thông marketing, xúc tiến hỗn hợp, truyền thông tại doanh nghiệp nhỏ và vừa, truyền thông tại Việt Nam thời kỳ 4.0. PROMOTION ACTIVITIES OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM DURING PERIOD OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 Abstract: This article addresses the promotion problem of small and medium-sized enterprises in Vietnam during the period of Industrial Revolution 4.0. Small and medium-sized enterprises face many difficulties and often make some mistakes in promotion, resulting in low promotion efficiency, the competitiveness of small and medium-sized enterprises, therefore, becomes increasingly limited. The Industrial Revolution 4.0 has been changing the way of production, business of enterprises and human life. Therefore, it also brings certain changes in the field of promotion. Especially, the trend of information digitalization along with the development of artificial intelligence has opened up many solutions to help small and medium-sized enterprises in Vietnam improve communication 453
  2. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 efficiency. This article also mentions some solutions that can help small and medium-sized businesses in Vietnam to find effective ways to promote in the new period. Keywords: promotion, promotion in small and medium enterprise, promotion in Vietnam, promotion during the period of Industrial Revolution 4.0. I. Đặt vấn đề Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang làm thay đổi môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp trên thế giới nói chung. Còn tại Việt Nam, sự ảnh hưởng của cuộc cách mạng khoa học công nghiệp này đến chậm hơn nhưng đã bắt đầu tạo ra những chuyển biến lớn trong lĩnh vực sản xuất từ đó tác động tạo ra những thay đổi trong các lĩnh vực thương mại, dịch vụ,… Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ các doanh nghiệp trong nền kinh tế chứ không phải chỉ riêng lĩnh vực sản xuất. Các doanh nghiệp lớn sẽ tiên phong đưa ra những sự thay đổi trong cuộc cách mạng công nghiệp này. Vậy các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ phải làm gì để có thể cạnh tranh, tìm kiếm cơ hội trên thị trường? Tại Việt Nam, số lượng các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm đa số trong hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực. Theo số liệu tổng điều tra kinh tế năm 2017 của Tổng cục Thống kê, Việt Nam có khoảng 517.900 doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm 98,1%. Trong đó doanh nghiệp vừa có khoảng gần 8.500 doanh nghiệp, doanh nghiệp nhỏ là 114.100 doanh nghiệp và doanh nghiệp siêu nhỏ là 385.300 doanh nghiệp [1]. Số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa quá lớn nghiễm nhiên tạo ra cho chính các doanh nghiệp này quá nhiều đối thủ cạnh tranh trực tiếp. Chính bản thân các doanh nghiệp này sức cạnh tranh yếu lại phải cạnh tranh quá gay gắt với các doanh nghiệp cùng loại, cùng quy mô. Các hoạt động truyền thông marketing trở nên rập khuôn, mờ nhạt, ít tạo ra sự đột phá trong truyền thông. Việc có quá nhiều các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong mọi lĩnh vực khiến hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam trở nên manh mún và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp đều rất hạn chế. Một trong những nguyên nhân của nó chính là sự yếu kém trong truyền thông marketing của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các hoạt động truyền thông marketing bao gồm: Quảng cáo, PR, khuyến mãi, bán hàng cá nhân và marketing trực tiếp đều góp phần quan trọng vào sức cạnh tranh của các doanh nghiệp. Doanh nghiệp nhỏ và vừa có nhiều lý do để biện minh cho sự yếu kém trong truyền thông như thiếu vốn, chi phí truyền thông đắt đỏ, hiệu quả truyền thông khó đo lường,… Tuy nhiên, có thể khẳng định một điều, nếu không thực hiện truyền thông tốt thì khó lòng cạnh tranh ở thời điểm hiện tại. Trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các thông tin được số hóa và truyền tải rất nhanh chóng tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện các chương trình truyền thông có hiệu quả. Đây vừa là cơ hội, đồng thời cũng là thách thức đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa bởi nếu có thể nhanh chóng nắm bắt xu thế và đưa ra các chương trình truyền thông độc đáo, mới lạ thì các doanh nghiệp nhỏ và vừa hoàn toàn có thể đạt được những thành công ngoài mong đợi. Còn ngược lại, nếu chậm nắm bắt xu thế thì sẽ trở nên tụt hậu so với các doanh nghiệp khác và sẽ bị loại thải. 454
  3. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 II. Một số yếu tố khách quan ảnh hƣởng tới hoạt động truyền thông marketing của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam 1. Các doanh nghiệp lớn với lợi thế từ ngân sách truyền thông marketing lớn hoàn toàn lấn át các doanh nghiệp nhỏ và vừa Căn cứ vào số lượng lao động, tổng doanh thu, tổng nguồn vốn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể thấy rõ một điều rằng các doanh nghiệp này rất yếu trong marketing và đặc biệt là thiếu vốn để thực hiện các hoạt động truyền thông. Trong khi đó, các doanh nghiệp lớn bỏ ra chi phí rất lớn cho hoạt động truyền thông. Đây là một khó khăn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa bởi lẽ thông tin truyền thông của họ hoàn toàn bị lấn át bởi các thông điệp truyền thông của các doanh nghiệp lớn. Vinamilk là một doanh nghiệp lớn và chi phí dành cho truyền thông của Vinamilk cũng là rất lớn. Năm 2016, doanh thu và lợi nhuận gộp từ hoạt động kinh doanh của Vinamilk đạt lần lượt 46.965 tỷ và 22.336 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 9.364 tỷ đồng. Để đạt được mức doanh thu và lợi nhuận như vậy, Vinamilk đã phải chi ra 2.074,5 tỷ đồng cho chi phí quảng cáo, nghiên cứu thị trường và hơn 6.947 tỷ đồng cho chi phí dịch vụ khuyến mãi, trưng bày, giới thiệu sản phẩm. Tương đương khoảng 25 tỷ đồng mỗi ngày. Năm 2017, Vinamilk cũng chi 9.664 tỷ đồng cho các hoạt động quảng cáo, khuyến mãi [2]. Năm 2017, chi phí quảng cáo, tiếp thị của Sabeco đạt hơn 1.196 tỷ đồng (tương đương hơn 3,3 tỷ đồng mỗi ngày). Trong khi đó, Habeco cũng chi ra 559 tỷ đồng cho quảng cáo, tiếp thị (tương đương 1,5 tỷ mỗi ngày) [3]. Trong khi đó các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường chỉ chi rất hạn chế cho hoạt động truyền thông marketing. Với một doanh nghiệp vừa, doanh thu khoảng 200 – 300 tỉ đồng, nếu họ chi 10% cho truyền thông thì chi phí truyền thông hàng năm mới chỉ đạt 20 – 30 tỉ đồng, con số quá ít ỏi để tạo đột biến trong bối cảnh các doanh nghiệp lớn đưa ra hàng loạt chương trình truyền thông hấp dẫn. Bảng tổng hợp về các hoạt động truyền thông điển hình của một số doanh nghiệp tại Việt Nam Mức chi cho STT Doanh nghiệp Hoạt động truyền thông đáng ch ý truyền thông 1 Công ty cổ phần 9.664 tỷ đồng - Tài trợ các quỹ từ thiện: sữa Việt Nam (năm 2017) + Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam cùng Vinamilk (Vinamilk) + Quỹ 1 triệu cây xanh cho Việt Nam + Quỹ học bổng ―Vinamilk - Ươm mầm tài năng trẻ Việt Nam‖ - Quảng cáo trên truyền hình vào khung giờ vàng, internet, báo chí - Các hoạt động khuyến mãi bán hàng 455
  4. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 Mức chi cho STT Doanh nghiệp Hoạt động truyền thông đáng ch ý truyền thông 2 Tổng công ty cổ 559 tỷ đồng - Các hoạt động tri ân ngày thương binh liệt sĩ phần Bia – Rượu (năm 2017) - Tham gia các quỹ: Quỹ vì người nghèo, Quỹ ủng – Nước giải khát hộ biển đảo, Quỹ nạn nhân chất độc da cam Hà Nội (Habeco) - Quảng cáo trên truyền hình, internet, báo chí - Các hoạt động khuyến mãi bán hàng 3 Tổng công ty cổ 1.196 tỷ đồng - Tham gia các quỹ từ thiện, trao quà tại nhiều tỉnh phần Bia – Rượu (năm 2017) thành – Nước giải khát - Các hoạt động tri ân khách hàng Sài Gòn - Quảng cáo trên truyền hình, internet, báo chí (Sabeco) - Các hoạt động khuyến mãi bán hàng 4 Công ty cổ phần 187 tỷ đồng - Xây nhà tình nghĩa cho người nghèo với thương đường Quảng (năm 2017) hiệu Vinasoy Ngãi - Trao quà tết thiếu nhi với thương hiệu Fami - Trao quà cho nạn nhân chất độc màu da cam, trẻ em nghèo - Quảng cáo - Khuyến mãi 5 Công ty TNHH - Sản xuất hoạt hình ―Con rồng cháu tiên‖ năm sản xuất hàng 2017 tiêu dùng Bình - Năm 2018 tung sản phẩm Biti‘s Hunter Phiên Tiên (Biti‘s) bản tự hào lấy cảm hứng từ thành công của đội tuyển bóng đá nam U23 trong giải vô địch U23 Châu Á tại Thường Châu (Trung Quốc) – được khách hàng ưu ái gọi là ―đôi quốc hài‖. - Sản phẩm được giới thiệu bởi ca sĩ Sơn Tùng M- TP trong MV Lạc Trôi năm 2017 tạo hot-trend trong giới trẻ. Nguồn: [2], [3], [12], [13] 2. Chi ph truyền thông marketing cao Chi phí truyền thông marketing là một trong những chi phí chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu chi phí của các doanh nghiệp. Các hoạt động truyền thông nổi bật nhất là các quảng cáo trên truyền hình, internet, tổ chức sự kiện, tài trợ… Các hoạt động này đều rất tốn kém chi phí. Hiện nay, để quảng cáo 30 giây trên truyền hình vào khung giờ cao điểm, doanh nghiệp phải bỏ ra hàng chục triệu, có khi lên đến trăm triệu đồng. Ví dụ nếu doanh nghiệp muốn quảng cáo 30 giây trong chương trình ―100 triệu 1 phút‖ trên VTV3 sẽ phải bỏ ra 120 triệu đồng, quảng 456
  5. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 cáo 20 giây trong chương trình ―Giai điệu tự hào‖ trên VTV1 sẽ phải bỏ ra 67,5 triệu đồng… Chi phí quảng cáo trên truyền hình quá cao so với năng lực của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này buộc họ nếu muốn quảng cáo trên truyền hình phải tìm những khung giờ và kênh sóng có chi phí thấp hơn đồng nghĩa với hiệu quả thấp hơn rất nhiều. Chẳng hạn, quảng cáo vào buổi trưa trên VTV2 chỉ mất chi phí khoảng 7 triệu đồng cho 30 giây quảng cáo [4]. Tuy nhiên ở khung giờ này, hầu hết khán giả đều xem thời sự hoặc phim truyện trên các kênh sóng VTV1, VTV3 hoặc các kênh truyền hình trả phí khác. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường tìm đến hình thức quảng cáo trên internet thông qua các trang báo mạng, các trang web chiếu phim hoặc qua các mạng xã hội. Các hình thức quảng cáo trên internet rất đa dạng, doanh nghiệp có thể lựa chọn quảng cáo theo cách hiển thị liên tục hoặc quảng cáo theo click… chi phí thấp hơn so với quảng cáo trên truyền hình. Tuy nhiên việc thiết kế banner quảng cáo hấp dẫn trong diện tích cho phép mà vẫn truyền tải đầy đủ nội dung thông điệp là điều không hề dễ dàng. Các chương trình PR theo kiểu tổ chức sự kiện hoặc tài trợ cũng tốn kém chi phí. Thêm vào đó, doanh nghiệp khi thực hiện PR cũng đồng thời phải kèm theo một chương trình quảng cáo để đạt hiệu quả PR tối đa. Đây cũng chính là lý do khiến các doanh nghiệp nhỏ và vừa hầu như không thực hiện PR. III. Một số sai lầm về truyền thông marketing của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam 1. Đa phần các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam chưa quan tâm đúng mức tới truyền thông marketing Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam coi truyền thông marketing là một hoạt động cần làm, nếu đủ ngân sách họ sẽ làm. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa không xác định ngân sách dành cho truyền thông marketing từ đầu mà thường thực hiện theo cảm tính. Đây là một sai lầm nghiêm trọng. Truyền thông marketing không phải là một hoạt động cần làm mà là một hoạt động bắt buộc phải làm nếu doanh nghiệp muốn tồn tại lâu dài và phát triển. Nếu các doanh nghiệp nhỏ và vừa cứ chờ đến khi có ngân sách dư dả mới thực hiện thì lượng khách hàng biết đến doanh nghiệp, tìm đến doanh nghiệp, tiêu dùng sản phẩm - dịch vụ của doanh nghiệp sẽ rất hạn chế, và họ sẽ chẳng bao giờ có dư dả ngân sách để làm truyền thông marketing. Truyền thông marketing là một hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, đầu tư vào chính thương hiệu và giá trị doanh nghiệp. Chi phí này sẽ không mất đi mà nó tích lũy vào giá trị thương hiệu, nó sẽ được thu hồi và tạo ra lợi nhuận lớn trong tương lai. Thực hiện quảng cáo một lần chính là biểu hiện của việc chưa quan tâm đúng mức tới truyền thông marketing. Nhiều doanh nghiệp biết rằng họ cần làm quảng cáo, nhưng lại sợ tốn kém quá nhiều chi phí nên họ dồn chi phí vào một lần thực hiện duy nhất (chẳng hạn quảng cáo một lần trên truyền hình). Một trong những nguyên tắc quan trọng của quảng cáo là nhắc lại thường xuyên và đúng thời điểm. Việc quảng cáo một lần hầu như không có ý nghĩa, khách hàng sẽ nhanh chóng lãng quên bởi khách hàng phải tiếp xúc với lượng thông tin vô cùng lớn mỗi ngày. Thông điệp mà doanh nghiệp đưa ra nhanh chóng bị sự chú ý có chọn lọc và ghi nhớ có chọn lọc của khách hàng loại bỏ. Truyền thông marketing cần được thực hiện lặp lại để duy trì sự chú ý và biết đến ở khách hàng. 457
  6. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 2. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam truyền thông marketing chưa tập trung vào khách hàng trọng điểm dẫn tới lãng ph , k m hiệu quả Hoạt động truyền thông marketing bao gồm 5 bước: Bước 1 – Xác định khách hàng mục tiêu; bước 2 – Xác định mục tiêu truyền thông; bước 3 – Thiết kế nội dung thông điệp; bước 4 – Lựa chọn phương tiện; bước 5 – Đánh giá hiệu quả [5]. Nếu bước xác định khách hàng mục tiêu không tốt thì toàn bộ quá trình truyền thông marketing không thể đạt hiệu quả theo mong muốn của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam thường bỏ qua hoặc thực hiện không tốt bước đầu tiên này. Mỗi tập khách hàng sẽ có phản ứng khác nhau với cùng một chương trình truyền thông marketing của doanh nghiệp. Doanh nghiệp nhỏ và vừa phải xác định rõ ràng tập khách hàng mình muốn hướng tới là ai, họ tiếp nhận thông tin hiệu quả qua kênh truyền thông nào, điều gì sẽ tác động tới động cơ mua hàng của khách hàng… Để làm được điều này, doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có các chuyên gia về marketing tiến hành công việc. Nhưng thực tế đa phần các doanh nghiệp nhỏ và vừa không có đủ đội ngũ nhân lực có chuyên môn về marketing để thực hiện. 3. Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam ưa chuộng áp dụng khuyến mãi hơn so với các hoạt động truyền thông marketing khác Nếu như các doanh nghiệp lớn rất ưa chuộng quảng cáo, PR kết hợp với khuyến mãi và chi rất nhiều cho quảng cáo, PR thì các doanh nghiệp nhỏ và vừa hầu như ưa chỉ ưa chuộng khuyến mãi. Lý do mà các doanh nghiệp nhỏ ưa chuộng khuyến mãi chính là lợi ích ngắn hạn mà khuyến mãi đem lại. Tâm lý người tiêu dùng luôn thích khuyến mãi. Các chương trình khuyến mãi đem lại số lượng khách hàng tăng đột biến và nó giúp doanh thu của doanh nghiệp tăng vọt. Trong khi đó, các chương trình quảng cáo, PR tốn kém nhiều chi phí hơn nhưng không đem lại hiệu quả tức thì. Hoạt động truyền thông bằng quảng cáo, PR góp phần xây dựng thương hiệu của doanh nghiệp, hiệu quả của nó sẽ được đem lại trong tương lai. Theo David Ogilvy viết trong cuốn Lời tự thú của một bậc thầy quảng cáo cho rằng ―quảng cáo là công cụ để xây dựng thương hiệu còn khuyến mãi giết chết thương hiệu‖ [6]. Rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa lún sâu vào khuyến mãi và mắc kẹt trong cái bẫy do chính mình tạo ra. Khách hàng sẽ chỉ chờ đến lúc các doanh nghiệp đưa ra các chương trình khuyến mãi để mua, khi không khuyến mãi thì doanh thu đều ở mức rất thấp. Thêm vào đó, khi các doanh nghiệp nhỏ và vừa đua nhau khuyến mãi, thị trường sẽ trở nên hỗn loạn và khiêu khích các chương trình marketing trả đũa đến từ các doanh nghiệp lớn. 4. Hoạt động truyền thông marketing trọng hình thức mà t quan tâm đến nội dung truyền thông Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam coi việc truyền thông marketing là công việc của các trung gian marketing. Khi giao phó hoạt động truyền thông marketing cho các trung gian marketing, các doanh nghiệp nhỏ và vừa đã lãng phí chi phí mà hiệu quả lại không cao. Các trung gian marketing có thể xây dựng một clip quảng cáo hoặc viết bài PR cho doanh nghiệp một cách rất chuyên nghiệp nhưng họ lại không có sự hiểu biết đầy đủ về khách hàng của doanh nghiệp cũng như không hiểu rõ ưu thế, hạn chế của sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp. Vậy nên kết quả tốt nhất mà các trung gian marketing có thể giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa đạt được đó là khiến khách hàng chú ý đến thông điệp truyền thông của doanh 458
  7. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 nghiệp. Theo mô hình AIDA nếu chỉ khiến khách hàng chú ý đến thông điệp truyền thông của doanh nghiệp mà chưa tác động tới tâm lý khách hàng thì nó mới chỉ đạt được một trên bốn yêu cầu của truyền thông marketing (4 yêu cầu này bao gồm: thu hút sự chú ý, tạo sự thích thú, khơi dậy ước muốn, thúc đẩy hành vi mua hàng [7]). Một số doanh nghiệp có thể thực hiện nhiều chương trình truyền thông nhưng lại mắc sai lầm đó là truyền thông không nhất quán. Đôi khi điều này xảy ra do doanh nghiệp thuê những trung gian marketing khác nhau để chạy các chương trình truyền thông. Khách hàng có thể sẽ trở nên hoang mang khi tiếp nhận các thông tin không giống nhau từ các thông điệp truyền thông của doanh nghiệp. Thông điệp mà doanh nghiệp muốn cung cấp cho khách hàng phải nhất quán với nhau và nhất quán với chiến lược phát triển sản phẩm của doanh nghiệp. Doanh nghiệp không nhất thiết phải thực hiện quá nhiều chương trình truyền thông, mà quan trọng là nội dung các chương trình này cần có sự thống nhất mới đạt được hiệu quả. 5. Chưa có sự phối hợp hiệu quả giữa chính sách truyền thông marketing với các chính sách marketing khác của doanh nghiệp Sai lầm này có thể bắt gặp tại bất cứ doanh nghiệp nào. Nguyên tắc của việc thực hiện marketing tại doanh nghiệp là phải phối hợp một cách hiệu quả các chính sách marketing trong đó, chính sách sản phẩm là trọng tâm và các chính sách giá, phân phối, xúc tiến hỗn hợp… xoay quanh chính sách sản phẩm của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam đa phần không có bộ phận marketing chuyên biệt. Việc hoạch định chiến lược và chính sách marketing thiếu chuyên nghiệp dẫn tới sự phối hợp giữa các chính sách marketing của doanh nghiệp không tốt, hiệu quả truyền thông thấp. IV. Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam có những đột phá trong truyền thông marketing 1. Xu hướng số hóa thông tin giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ làm thay đổi từ cách thức sản xuất, kinh doanh cho tới mọi lĩnh vực trong cuộc sống của con người. Một trong những xu hướng nổi bật nhất của công nghiệp 4.0 là số hóa thông tin. Mọi thông tin trong thế giới đều có thể được số hóa và đưa lên mạng internet. Ngày nay, các mạng xã hội như Facebook, Zalo… giúp việc số hóa thông tin có thể được thực hiện bởi bất kỳ ai, bất kỳ lúc nào và bất cứ nơi nào. Việt Nam hiện có khoảng 96 triệu dân, trong số đó khoảng 60% người sử dụng internet, xếp thứ 16 trên thế giới về lượng người sử dụng internet. Theo một báo cáo liên quan đến hành vi trực tuyến của người dùng được HootSuite và We Are Social công bố năm 2019, người Việt Nam sử dụng internet trung bình 5 giờ 42 phút một ngày [8]. Internet giúp kết nối doanh nghiệp với khách hàng ở bất kỳ nơi đâu, giúp doanh nghiệp gỡ bỏ khoảng cách về mặt không gian và thời gian để tìm hiểu khách hàng cũng như tạo lập và duy trì mối quan hệ với khách hàng. Như vậy, thay vì phải lựa chọn những phương tiện truyền thông chi phí cao như truyền hình, doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam có thể truyền thông thông qua các mạng xã hội với hiệu quả cao. Nếu doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tận dụng cơ hội này thay đổi cách làm truyền thông thì sức cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được nâng lên đáng kể. Bên cạnh đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng phải nhận thức được việc số hóa thông tin đòi hỏi doanh 459
  8. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 nghiệp phải cung cấp thông tin minh bạch, chuẩn xác bởi việc xác minh thông tin hiện nay là rất đơn giản. Khách hàng trên thị trường sẽ liên kết với nhau trong việc chia sẻ thông tin tiêu dùng. 2. Trí thông minh nhân tạo hỗ trợ các doanh nghiệp làm truyền thông marketing Sự phát triển của trí thông minh nhân tạo đang mở ra rất nhiều giải pháp kinh doanh trong tương lai. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, họ có cơ hội áp dụng trí thông minh nhân tạo để hỗ trợ thực hiện những việc đơn giản trong truyền thông marketing. Chẳng hạn, doanh nghiệp có thể thu thập các thông tin về khách hàng, phân loại khách hàng thành các nhóm, sau đó trí thông minh nhân tạo sẽ liên tục giúp doanh nghiệp thu thập các thông tin về hành vi mua của khách hàng, phân tích các thông tin này để hỗ trợ việc ra các quyết định truyền thông marketing. Ngoài ra, trí thông minh nhân tạo còn có thể trực tiếp giao tiếp với khách hàng ở một mức độ nhất định. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc này không thể đòi hỏi quá cao do vấn đề chi phí để xây dựng trí thông minh nhân tạo phù hợp. Tuy nhiên, ở mức độ giao tiếp thông thường với khách hàng, gửi thông điệp truyền thông tự động tới khách hàng là chuyện nằm trong khả năng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trong trường hợp việc xây dựng trí thông minh nhân tạo nằm ngoài khả năng của một số doanh nghiệp nhỏ và vừa, họ có thể lựa chọn một tổ chức nghiên cứu hành vi mua của người tiêu dùng để có được những thông tin hữu ích cho truyền thông. V. Một số giải pháp giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao hiệu quả truyền thông marketing thời k cách mạng công nghiệp 4.0 1. Doanh nghiệp cần coi truyền thông marketing là việc bắt buộc phải thực hiện Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam phải có tư duy rằng thực hiện truyền thông marketing chính là tiêu tiền để kiếm tiền. Nó quan trọng như các hoạt động sản xuất hay bán hàng của doanh nghiệp. Xác định ngân sách dành cho truyền thông marketing ngay từ đầu để đảm bảo đủ nguồn lực thực hiện các mục tiêu truyền thông của doanh nghiệp. Các chương trình truyền thông phải được lặp lại và nhất quán với nhau. Nếu doanh nghiệp đi thuê một trung gian marketing để truyền thông thì doanh nghiệp cần phải trực tiếp tham gia và giám sát hoạt động đó. Bởi lẽ bản thân doanh nghiệp mới là người rõ nhất về sự tương thích giữa chương trình truyền thông với tập khách hàng trọng điểm của mình. 2. Thực hiện truyền thông đúng đối tượng Cần thiết xác định rõ khách hàng mục tiêu, tìm kiếm các giải pháp truyền thông tiếp cận phù hợp nhất với khách hàng mục tiêu của mình. Chẳng hạn khi truyền thông tới phụ nữ thì sử dụng kênh truyền thông là các tạp chí Tiếp thị và gia đình, tạp chí phụ nữ, các trang mua bán trực tuyến… hoặc muốn truyền thông tới người cao tuổi có thể sử dụng các kênh truyền thanh, báo giấy, quảng cáo ngoài trời… vừa tiết kiệm chi phí, hiệu quả cao do tiếp cận đúng đối tượng khách hàng mục tiêu. 3. Hình thức truyền thông tất nhiên quan trọng, nhưng nội dung truyền thông c ng quan trọng không kém 460
  9. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Không phải cứ tốn kém nhiều chi phí mới có thể tạo ra các chương trình truyền thông hữu hiệu, đột phá. Điều quan trọng là hình thức và nội dung truyền thông phù hợp với đối tượng truyền thông. Nội dung truyền thông marketing cần đề cập đến những lợi ích mà sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp đem lại cho khách hàng. Thông điệp truyền thông cần ngắn gọn nhưng tác động trực tiếp vào động cơ mua hàng của khách hàng và thúc đẩy quá trình mua hàng. 4. Truyền thông sáng tạo Hầu hết các hoạt động truyền thông của doanh nghiệp ngày nay đều rập khuôn theo các cách thức cũ kỹ, nhàm chán. Để thực sự khiến khách hàng chú ý cần có các hoạt động truyền thông độc đáo, mới lạ. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần loại bỏ tư tưởng bắt chước các doanh nghiệp khác từ nội dung thông điệp cho đến hình thức truyền thông. Mọi sự bắt chước đều chỉ khiến khách hàng đánh giá là phản cảm và tẩy chay thông điệp. Một minh chứng tại Việt Nam, năm 2017, Vietnam Airlines bắt chước Vietjet Air thực hiện show trình diễn thời trang trên máy bay để thu hút khách hàng – một chương trình mà Vietjet Air đã từng thực hiện năm 2012. Vietnam Airlines cũng có một chương trình nhảy Flashmob giống với một hoạt động trước đó của Vietjet Air. Tuy nhiên đa phần khách hàng cho rằng nếu chỉ bắt chước trong truyền thông như vậy thì sẽ chỉ nhận được kết quả không mấy khả quan [9]. Nếu tham khảo cách làm của các doanh nghiệp lớn, đôi khi họ làm truyền thông rất hiệu quả mà ít tốn kém chi phí. Chẳng hạn hang thời trang Dolce & Gabbana thuê những người mẫu già trên 70 tuổi để quảng cáo quần áo tuổi teen. Hay một hãng thời trang khác là Prada từng gây sốt khi sử dụng hình ảnh một chú mèo cau có làm poster quảng cáo thời trang… những chiêu truyền thông sáng tạo như vậy giúp ông chủ của các hãng thời trang này thu về những khoản lợi nhuận kếch xù [10]. Doanh nghiệp nhỏ cũng có thể truyền thông sáng tạo như cách mà Thế giới di động làm tại Việt Nam giai đoạn 2004 – 2005. Khi đó Thế giới di động mới được thành lập với số vốn chỉ khoảng 2 tỷ đồng, để thực hiện một hoạt động truyền thông ấn tượng, ban lãnh đạo doanh nghiệp đã quyết định tặng hoa cho các cặp đôi vào ngày Lễ Tình nhân 14/02/2005. Trong bối cảnh người bán hoa cố kiếm lợi từ việc bán hoa vào ngày này, Thế giới di động lại tặng miễn phí cho các cặp đôi và tạo được ấn tượng rất tốt đẹp. Điểm sáng tạo là trước đó tại Việt Nam chưa có doanh nghiệp nào thực hiện tặng hoa rộng rãi cho khách hàng nhân dịp Lễ Tình nhân. Chi phí cho hoạt động truyền thông này khoảng 10 triệu đồng. Năm 2016, Thế giới di động chi hơn 100 tỉ cho hoạt động quảng cáo chuỗi siêu thị Điện Máy Xanh. Lãnh đạo của doanh nghiệp này tự đánh giá hoạt động tặng hoa cho khách hàng dịp Lễ Tình nhân 2005 với chi phí 10 triệu đồng ấn tượng không kém chương trình truyền thông 100 tỉ đồng của doanh nghiệp [11]. Cách làm này phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ và vừa khi mà họ không có ngân sách lớn cho truyền thông thì những chương trình truyền thông mới lạ, độc đáo sẽ rất hữu ích. Vấn đề là doanh nghiệp nhỏ và vừa phải có biện pháp thúc đẩy sự sáng tạo trong truyền thông. 461
  10. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 5. Truyền thông bắt kịp xu hướng của xã hội Truyền thông dựa vào các hot-trend trong xã hội, đặc biệt là với giới trẻ sẽ tạo ra các hoạt động truyền thông đáng chú ý, nổi bật. Năm 2018 hãng KFC tại Nam Phi đã sản xuất một video quảng cáo mô phỏng pha ăn vạ của Neymar trong một trận đấu tại World Cup 2018. Video này nhanh chóng thu hút rất nhiều người xem bởi pha ăn vạ của cầu thủ người Brazil trở thành một chủ đề được quan tâm bậc nhất thời điểm đó. Hoặc ở Việt Nam, một hãng phân phối đồng hồ có tên là Xwatch đã thực hiện một video quảng cáo theo phong cách của bộ phim ―Người phán xử‖ – bộ phim nổi tiếng trên sóng truyền hình Việt Nam năm 2017. Video quảng cáo nhanh chóng được chia sẻ tại Việt Nam và nhãn hiệu này được biết đến nhiều hơn chỉ bằng 1 clip quảng cáo trên kênh Youtube. Truyền thông bắt chước đối thủ cạnh tranh không nên được thực hiện. Nhưng truyền thông theo hot-trend của xã hội thì nên được các doanh nghiệp nhỏ và vừa tận dụng để nâng cao hiệu quả truyền thông marketing. VI. Kết luận Mọi sự thay đổi trong yếu tố môi trường marketing đều đem lại cơ hội và cả thách thức đối với doanh nghiệp. Cơ hội mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam trong việc thực hiện truyền thông marketing là rất lớn. Để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam cần phải tận dụng cơ hội này để thay đổi cách làm truyền thông marketing qua đó nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Ngày nay, thực hiện các chương trình truyền thông marketing độc đáo, mới lạ, nhắm đúng đối tượng khách hàng sẽ là giải pháp hữu hiệu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Kết quả Tổng điều tra kinh tế năm 2017, Tổng cục thống kê. [2]. Minh Sơn (2017), Vinamilk chi gần 25 tỷ đồng mỗi ngày cho quảng cáo, khuyến mãi, [3]. xem 27/8/2019. [4]. Trà My (2018), Bạo tay chi hàng tỷ đồng mỗi ngày cho quảng cáo, [5]. xem 27/8/2019. [6]. Bảng giá quảng cáo truyền hình VTV năm 2019 [7]. xem 27/8/2019. [8]. Ngô Minh Cách (2010), Giáo trình Marketing, Nhà xuất bản Tài chính. [9]. David Ogilvy, Lời tự thú của một bậc thầy quảng cáo, Nhà xuất bản Công thương. [10]. Philip Kotler, Marketing căn bản, Nhà xuất bản Thống kê. 462
  11. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 [11]. Lê Nam Khánh (2019), Người Việt Nam dành bao nhiêu thời gian mỗi ngày sử dụng Internet? [12]. xem 27/8/2019. [13]. Linh Linh (2017), Vietnam Airlines lại “bắt chước” Vietjet Air trình diễn thời trang trên máy bay, nhưng giá trị thị trường của HVN vẫn chưa bằng 80% của VJC [14]. xem 27/8/2019. [15]. Văn Tuyến, Những chiêu quảng cáo thời trang độc lạ chưa từng thấy, [16]. xem 27/8/2019. [17]. Bảo Bảo (2017), Thuở chưa có trăm tỷ dội bom quảng cáo, TGDĐ đã có chiêu Marketing khôn ngoan với mức phí ch bằng 1/10.000 như thế này [18]. xem 30/10/2019. [19]. vinasoycorp.vn, Vinasoy xây nhà tình nghĩa cho người nghèo [20]. < http://vinasoycorp.vn/community/hoat-dong-cong-dong-cua-vinasoy?page=2> xem 30/10/2019 [21]. Biti‘s.com.vn, iti‟s là thương hiệu Việt duy nhất được đề cử chung kết giải thưởng truyền thông danh giá nhất Châu Á – PR Awards Asia 2018 [22]. xem 30/10/2019 463
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2