Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất mận tam hoa nằm trong đề án đưa cây mận tam hoa vào thay thế cây thuốc phiện ở xã vùng cao Mường Lống – huyện Kỳ Sơn – tỉnh Nghệ An

PHẦN 1: MỞ ĐẦU<br /> 1.1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Các chất ma túy nói chung và thuốc phiện nói riêng đang là nguyên nhân gây ra<br /> các tệ nạn cho nhân loại nói chung và người Việt Nam nói riêng. Ma túy là một trong<br /> những nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh tật, đói nghèo, hủy hoại giống nòi, nguồn lao<br /> động và rất nhiều các tệ nạn khách đi theo nó.<br /> Đảng và Nhà nước ta xác định tệ nạn ma túy là tệ nạn cực kỳ nguy hại, trái với<br /> <br /> uế<br /> <br /> đạo đức truyền thống của dân tộc, ảnh hưởng rất xấu đến phát triển kinh tế, gây hại<br /> lớn cho sức khoẻ của một bộ phận nhân dân, ảnh hưởng xấu tới nòi giống dân tộc, để<br /> <br /> H<br /> <br /> lại hậu quả nghiêm trọng cho các thế hệ mai sau. Đây là mối quan tâm, lo lắng của<br /> toàn xã hội.<br /> <br /> tế<br /> <br /> Huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An do hợp đất, hợp khí hậu, cây thuốc phiện rất dễ<br /> trồng, lên tốt và có thu nhập cao hơn so với các loại cây khác nên thu hút người dân ở<br /> <br /> h<br /> <br /> các xã vùng biên tham gia trồng. Trong tổng số 16 xã của huyện có trồng cây thuốc<br /> <br /> cK<br /> <br /> phiện” của tỉnh Nghệ An.<br /> <br /> in<br /> <br /> phiện thì xã Mường Lống là xã trồng nhiều nhất, được mệnh danh là “thủ phủ thuốc<br /> <br /> Để thực hiện Nghị Quyết số 6 – CP của Chính Phủ về “Tăng cường chỉ đạo<br /> <br /> họ<br /> <br /> công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy”, năm 1996, tỉnh Nghệ An đã ban hành<br /> chủ trương “xóa bỏ và chống tái trồng cây thuốc phiện trên toàn tỉnh”. Hưởng ứng<br /> và triển khai chủ trương của tỉnh, huyện Kỳ Sơn đã phát động cuộc vận động loại bỏ<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> cây thuốc phiện ra khỏi đời sống cộng đồng, đặc biệt là điểm nóng ở xã Mường<br /> Lống. Song song với biện pháp tuyên truyền, một số nghiên cứu khoa học để đưa ra<br /> giải pháp xóa bỏ cây thuốc phiện một cách bền vững đã được tiến hành. Các nghiên<br /> cứu đưa ra một kết luận là phải đưa một cây trồng phù hợp nhất với điều kiện tự<br /> nhiên của xã Mường Lống. Đoàn công tác phòng chống ma túy và xóa bỏ cây thuốc<br /> phiện của tỉnh Nghệ An được cử đi tìm hiểu các mô hình kinh tế của huyện Sapa tỉnh<br /> Lào Cai. Và thấy cấy mận tam hoa là phù hợp nhất với xã Mường Lống. Khi đó đề<br /> án “Đưa cây mận tam hoa vào thay thế cây thuốc phiện ở xã vùng cao Mường Lống”<br /> được xây dựng và triển khai từ năm 1996. Đến năm 1999, những cây mận tam hoa<br /> bắt đầu cho thu hoạch.<br /> <br /> -1-<br /> <br /> Để không tái trồng cây thuốc phiện thì cây mận tam hoa phải có hiệu quả kinh<br /> tế cao nhất. Chưa có đề tài nào nghiên cứu, đánh giá hiệu quả kinh tế trong sản xuất<br /> cây mận tam hoa của xã vùng cao Mường Lống. Một số câu hỏi đặt ra là: liệu rằng<br /> cây mận tam hoa có mang lại hiệu quả kinh tế cao hay không? Nó đóng vai trò như<br /> thế nào trong nguồn thu nhập của bà con dân tộc ở xã Mường Lống? Trong vòng 10<br /> năm cho thu hoạch thì cây mận tam hoa có những thuận lợi gì và đang gặp phải<br /> những khó khăn nào?<br /> Để có căn cứ khoa học cho việc trả lời những câu hỏi trên, tôi tiến hành nghiên<br /> <br /> uế<br /> <br /> cứu đề tài “Đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất mận tam hoa nằm trong đề án đưa<br /> cây mận tam hoa vào thay thế cây thuốc phiện ở xã vùng cao Mường Lống – huyện<br /> <br /> H<br /> <br /> Kỳ Sơn – tỉnh Nghệ An”<br /> <br /> tế<br /> <br /> 1.2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> 1.2.1. Mục tiêu chung<br /> <br /> h<br /> <br /> Nghiên cứu và đánh giá hiệu quả kinh tế trong sản xuất nậm tam hoa ở xã vùng<br /> <br /> in<br /> <br /> cao Mường Lống trong thời gian qua. Từ đó đề tài đưa ra một số giải pháp chủ yếu<br /> <br /> cK<br /> <br /> nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất cây mận tam hoa trong thời gian tới và<br /> đưa cây mận tam hoa thực sự là cây trồng phù hợp nhất thay thế cây thuốc phiện mà<br /> các cây trồng khác không có được.<br /> <br /> họ<br /> <br /> 1.2.2. Mục tiêu cụ thể<br /> <br /> - Góp phần hoàn thiện lý luận và phương pháp đánh giá hiệu quả kinh tế nói<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> chung và sản xuất mận tam hoa nói riêng..<br /> - Tìm hiểu thực trạng sản xuất và hiệu quả kinh tế sản xuất cây mận tam hoa từ<br /> <br /> khi triển khai dự án đưa cây mận tam hoa vào thay thế cây thuốc phiện cho đồng bào<br /> dân tộc H’Mông ở xã vùng cao Mường Lống.<br /> - Trên cơ sở kết quả nghiên cứu về hiệu quả kinh tế sản xuất đề xuất định<br /> hướng và một số giải pháp chủ yếu có căn cứ khoa học và thực tiễn nhằm phát triển<br /> sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế cho cây mận tam hoa.<br /> <br /> -2-<br /> <br /> 1.3. Phương pháp nghiên cứu<br /> 1.3.1. Phương pháp chọn điểm và phương pháp chọn đối tượng nghiên cứu<br /> 1.3.1.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu<br /> Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, địa bàn nghiên cứu phải đại diện cho vùng<br /> nghiên cứu trên phương diện điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và các đặc điểm đặc<br /> trưng về tình hình nông thôn và nông dân của xã. Căn cứ vào đặc điểm của xã, dựa vào<br /> đặc điểm năng suất, quy mô sản xuất mận tam hoa, xã Mường Lống chia thành các<br /> nhóm hộ: nhóm hộ có qui mô trồng mận tam hoa nhiều, nhóm hộ có qui mô trung<br /> <br /> uế<br /> <br /> bình, nhóm hộ có qui mô ít. Trong nghiên cứu chúng tôi chọn các hộ ở bản Mường<br /> <br /> 1.3.1.2. Phương pháp chọn đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> H<br /> <br /> Lống I đại diện cho 3 nhóm hộ trồng mận trên.<br /> <br /> tế<br /> <br /> Đề tài chỉ chọn nghiên cứu những hộ nông dân trồng mận tam hoa trong xã<br /> Mường Lống. Về cơ bản, đề tài chọn đối tượng nghiên cứu dựa trên tiêu chí qui mô<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> sản xuất mận tam hoa (qui mô lớn, trung bình và nhỏ) việc phân chia qui mô này dựa<br /> trên sự so sánh tổng thể chung của các hộ nông dân trồng mận tam hoa trong xã.<br /> <br /> cK<br /> <br /> 1.3.2. Thu thập số liệu thứ cấp<br /> <br /> Thu thập số liệu thứ cấp thông qua phòng thống kê, phòng nông nghiệp và một số<br /> <br /> năm 2009).<br /> <br /> họ<br /> <br /> phòng ban khác có liên quan của huyện Kỳ Sơn, của xã Mường Lống (từ năm 2007 đến<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> 1.3.3. Thu thập số liệu sơ cấp<br /> <br /> Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua việc thiết kế phiếu điều tra phỏng vấn và<br /> <br /> tiến hành phỏng vấn trực tiếp 45 hộ được lựa chọn ngẫu nhiên.<br /> 1.3.4. Phương pháp xử lý thông tin, phân tích số liệu<br /> 1.3.4.1. Phương pháp thống kê mô tả<br /> Thống kê số liệu qua các thời kỳ để thấy được sự biến động về tình hình sản<br /> xuất mận tam hoa của các hộ nông dân ở xã Mường Lống.<br /> 1.3.4.2. Phương pháp thống kê so sánh<br /> Dùng để so sánh giữa những hộ có điều kiện kinh tế khác nhau, những hộ có<br /> quy mô khác nhau để làm sáng tỏ tình hình sản xuất và tiêu thụ ở các nhóm hộ khác<br /> <br /> -3-<br /> <br /> nhau có khác nhau hay không, nếu không khác nhau thì nguyên nhân tại sao, nếu khác<br /> nhau thì do những lý do gì? để từ đó đưa ra được những định hướng và giải pháp cho<br /> phát triển sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất mận tam hoa cho các hộ nông<br /> dân trong xã.<br /> 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Các hộ nông dân sản xuất mận tam hoa ở xã vùng cao Mường Lống – huyện Kỳ<br /> Sơn – tỉnh Nghệ An.<br /> <br /> uế<br /> <br /> 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> H<br /> <br /> * Phạm vi về nội dung: đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất mận tam hoa nằm<br /> trong đề án đưa cây mận tam hoa vào thay thế cây thuốc phiện ở xã vùng cao Mường<br /> <br /> tế<br /> <br /> Lống – huyện Kỳ Sơn – tỉnh Nghệ An.<br /> <br /> h<br /> <br /> * Phạm vi về thời gian: thời gian thực hiện đề tài từ ngày 5/02/2010 đến ngày<br /> <br /> in<br /> <br /> 15/05/2010, cụ thể là nghiên cứu thực trạng sản xuất, hiệu quả kinh tế sản xuất mận<br /> <br /> cK<br /> <br /> tam hoa:<br /> <br /> + Từ khi được thu hoạch đến năm 2006, dựa trên số liệu thứ cấp của các cơ<br /> quan, ban ngành huyện Kỳ Sơn và UBND xã Mường Lống.<br /> <br /> họ<br /> <br /> + Trong 3 năm (2007 – 2009), dựa trên số liệu thứ cấp và số liệu sơ cấp thông<br /> qua điều tra thực tế, phỏng vấn các hộ trồng mận tam hoa ở xã Mường Lống.<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> * Phạm vi về không gian: nghiên cứu tình hình sản xuất mận tam hoa trên địa<br /> <br /> bàn xã vùng cao Mường Lống – huyện Kỳ Sơn – tỉnh Nghệ An.<br /> <br /> -4-<br /> <br /> PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> <br /> CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Cơ sở lý luận<br /> 1.1.1. Một số lý luận cơ bản về sản xuất sản phẩm<br /> * Khái niệm: Sản xuất là quá trình con người sử dụng lao động tác động vào tự<br /> nhiên khai thác hoặc cải tiến các dạng vật chất của tự nhiên cho phù hợp với nhu cầu<br /> <br /> uế<br /> <br /> của mình để tạo ra sản phẩm.<br /> <br /> H<br /> <br /> * Vai trò của sản xuất: Đời sống của xã hội rất phong phú có nhiều hoạt động<br /> khác nhau như: hoạt động sản xuất, hoạt động chính trị, khoa học, văn hóa, nghệ thuật…<br /> <br /> tế<br /> <br /> Trong các hoạt động đó thì hoạt động sản xuất chiếm một vị trí quan trọng tạo ra của cải<br /> vật chất đáp ứng yêu cầu của mỗi con người trong xã hội để từ đó con người tiến hành<br /> <br /> h<br /> <br /> các hoạt động khác, nếu không có sản xuất thì con người không thể thực hiện được các<br /> <br /> in<br /> <br /> hoạt động khác. Vậy sản xuất là toàn bộ cơ sở của đời sống xã hội, là cơ sở tồn tại và<br /> <br /> cK<br /> <br /> phát triển của loài người, sản xuất là yêu cầu khách quan của sự tồn tại xã hội.<br /> Quá trình sản xuất là cơ sở của đời sống xã hội đồng thời là quá trình phát triển<br /> và hoàn thiện bản thân con người. Để sản xuất có kết quả, con người không ngừng<br /> <br /> họ<br /> <br /> thâm nhập vào tự nhiên, khám phá phát hiện các quy luật của tự nhiên. Lịch sử của xã<br /> hội loài người, nền văn minh nhân loại gắn liền và dựa trên sự phát triển, hoàn thiện<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> nền sản xuất.<br /> <br /> * Các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất:<br /> Trong sản xuất để tạo ra sản phẩm chịu tác động của nhiều yếu tố, đặc biệt<br /> <br /> trong sản xuất nông nghiệp chịu tác động của những yếu tố chủ yếu sau:<br /> + Các yếu tố tự nhiên: đây là điều kiện thời tiết, khí hậu, giao thông, thủy lợi…<br /> Các yếu tố này ảnh hưởng trong suốt quá trình từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.<br /> + Giá cả và các yếu tố đầu vào: giá cả đầu vào ảnh hưởng đến sản xuất và khả<br /> năng cung ứng sản phẩm ra thị trường. Nếu giá cả đầu vào tăng làm cho giá thành trên<br /> một đơn vị sản phẩm cao lên, do vậy sản xuất sẽ giảm làm cho khả năng cung ứng sản<br /> phẩm ra thị trường giảm xuống.<br /> <br /> -5-<br /> <br />