Luận án Tiến sĩ Đo lường và đánh giá trong giáo dục: Tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên đến quản lý đào tạo đại học ở Đại học Quốc gia Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:237

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là đánh giá tác động của YKPH của SV (về HĐGD của GV) đến các nội dung của hoạt động quản lý đào tạo đại học ở ĐHQGHN để tìm hiểu mức độ tác động và hiệu quả của hoạt động lấy YKPH của SV đối với hoạt động QLĐT ở ĐHQGHN. Qua kết quả đánh giá tác động tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm cải tiến, phát huy tác động tích cực, nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động lấy YKPH của SV ở ĐHQGHN và hoạt động QLĐT đại học ở ĐHQGHN.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Đo lường và đánh giá trong giáo dục: Tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên đến quản lý đào tạo đại học ở Đại học Quốc gia Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC VƢƠNG THỊ PHƢƠNG THẢO TÁC ĐỘNG CỦA Ý KIẾN PHẢN HỒI CỦA SINH VIÊN ĐẾN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC Ở ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐO LƢỜNG VÀ ĐÁNH GIÁ TRONG GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2019
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC VƢƠNG THỊ PHƢƠNG THẢO TÁC ĐỘNG CỦA Ý KIẾN PHẢN HỒI CỦA SINH VIÊN ĐẾN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC Ở ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI CHUYÊN NGÀNH: ĐO LƢỜNG VÀ ĐÁNH GIÁ TRONG GIÁO DỤC MÃ SỐ: 62140120 LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐO LƢỜNG VÀ ĐÁNH GIÁ TRONG GIÁO DỤC CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN ÁN NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. LÊ ĐỨC NGỌC GS.TS LÊ NGỌC HÙNG HÀ NỘI - 2019
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GS.TS Lê Ngọc Hùng đã hƣớng dẫn, giúp đỡ và động viên tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận án. Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy cô của Viện Đảm bảo chất lƣợng giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội, các thầy cô là các chuyên gia giáo dục đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và chia sẻ kinh nghiệm cho tác giả trong quá trình nghiên cứu. Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy, cô cán bộ, giảng viên và sinh viên của Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ và đóng góp những ý kiến quý báu giúp tác giả hoàn thành luận án. Tác giả xin chân thành cảm ơn các anh chị em đồng nghiệp đang công tác tại Trung tâm Khảo thí Đại học Quốc gia Hà Nội đã hỗ trợ, giúp đỡ để tác giả hoàn thành luận án. Tác giả xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã luôn tạo điều kiện, động viên khuyến khích tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận án là trung thực. Kết quả của luận án chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận án Vƣơng Thị Phƣơng Thảo ii
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................ i LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................... ii MỤC LỤC .................................................................................................... iii MỤC LỤC CÁC HÌNH ............................................................................. viii MỤC LỤC CÁC BẢNG BIỂU .................................................................... xi MỤC LỤC CÁC HỘP ............................................................................... xiv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................ viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .......................................................... 4 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................. 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................ 4 6. Giới hạn của đề tài .................................................................................... 5 7. Các phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................... 5 7.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin ....................................................... 5 7.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin ............................................................ 6 8. Những đóng góp mới của luận án ............................................................. 6 9. Luận điểm bảo vệ ...................................................................................... 6 10. Cấu trúc của luận án ................................................................................ 7 Chƣơng 1. TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................................................................................................. 8 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ................................................................ 8 1.1.1. Khái quát về sự phát triển của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên trong trƣờng đại học ...................................................................... 8 1.1.2. Các nghiên cứu về ý kiến phản hồi của sinh viên đối với hoạt động giảng dạy .............................................................................................. 9 iii
1.1.3. Những nghiên cứu về quản lý đào tạo đại học ........................... 20 1.2. Cơ sở lý luận về hoạt động quản lý đào tạo đại học ............................ 23 1.2.1. Khái niệm về quản lý .................................................................. 23 1.2.2. Các chức năng quản lý ................................................................ 25 1.2.3. Quản lý đào tạo đại học .............................................................. 26 1.2.4. Các yếu tố khách quan tác động đến quản lý đào tạo ................. 28 1.3. Cơ sở lý luận về hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ............................................................................................ 28 1.3.1. Khái niệm ý kiến phản hồi .......................................................... 28 1.3.2. Hoạt động giảng dạy ................................................................... 29 1.3.3. Mối quan hệ giữa giảng viên và sinh viên trong hoạt động giảng dạy ............................................................................................................... 32 1.3.4. Lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ........ 35 1.3.5. Mục tiêu của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ............................................................................................ 36 1.3.6. Vai trò của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ............................................................................................ 37 1.3.7. Mối quan hệ giữa ý kiến phản hồi của sinh viên với hoạt động quản lý đào tạo ............................................................................................ 38 1.4. Cơ sở lý luận về đánh giá tác động ...................................................... 40 1.4.1. Khái niệm về tác động ................................................................ 40 1.4.2. Đánh giá trong giáo dục .............................................................. 42 1.4.3. Đánh giá tác động ....................................................................... 43 1.4.4. Phƣơng pháp đánh giá tác động .................................................. 45 1.5. Khung lý thuyết nghiên cứu của luận án ............................................. 48 1.6. Kết luận chƣơng 1 ................................................................................ 50 Chƣơng 2. THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU ............................. 51 2.1. Quy trình tổ chức nghiên cứu............................................................... 51 iv
2.2. Thiết kế công cụ nghiên cứu ................................................................ 52 2.2.1. Xây dựng tiêu chí đánh giá ......................................................... 52 2.2.2. Xây dựng công cụ khảo sát ......................................................... 54 2.3. Chọn mẫu điều tra khảo sát .................................................................. 56 2.4. Đánh giá thang đo và hoàn thiện công cụ ............................................ 56 2.4.1. Phiếu khảo sát đánh giá thực trạng hoạt động quản lý đào tạo ở Đại học Quốc gia Hà Nội ............................................................................ 56 2.4.2. Phiếu khảo sát đánh giá tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy đến quản lý đào tạo đại học .......................... 58 2.5. Kết luận chƣơng 2 ................................................................................ 69 Chƣơng 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ ĐÀO TẠO .......... 70 ĐẠI HỌC VÀ LẤY Ý KIẾN PHẢN HỒI CỦA SINH VIÊN ................... 70 VỀ HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY Ở ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI ..... 70 3.1. Thông tin chung về Đại học Quốc gia Hà Nội .................................... 70 3.1.1. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển .................................. 70 3.1.2. Cơ cấu tổ chức ............................................................................ 72 3.2. Thực trạng hoạt động quản lý đào tạo ở Đại học Quốc gia Hà Nội .... 73 3.2.1. Quản lý mục tiêu đào tạo ............................................................ 73 3.2.2. Phân cấp tổ chức và quản lý đào tạo ........................................... 74 3.2.3. Thực trạng hoạt động quản lý đào tạo ở Đại học Quốc gia Hà Nội ..................................................................................................................... 77 3.2.4. Đánh giá chung về hoạt động quản lý đào tạo ở Đại học Quốc gia Hà Nội ......................................................................................................... 90 3.3. Thực trạng hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ở Đại học Quốc gia Hà Nội ........................................................ 92 3.3.1. Mục đích của việc lấy ý kiến phản hồi của sinh viên ................. 93 3.3.2. Nội dung đánh giá ....................................................................... 93 3.3.3. Công cụ đánh giá ........................................................................ 94 v
3.3.4. Thực trạng thực hiện lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ............................................................................................ 94 3.4. Kết luận chƣơng 3 ................................................................................ 96 Chƣơng 4. TÁC ĐỘNG CỦA Ý KIẾN PHẢN HỒI CỦA SINH VIÊN ĐẾN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT ............................. 98 4.1. Thông tin chung về mẫu khảo sát ........................................................ 98 4.1.1. Thông tin khảo sát đối với sinh viên ........................................... 98 4.1.2. Thông tin khảo sát đối với cán bộ, giảng viên .......................... 104 4.2. Tác động của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên đến quàn lý chƣơng trình đào tạo ................................................................................. 112 4.2.1. Kết quả đánh giá của sinh viên ................................................. 112 4.2.2. Kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên .................................. 114 4.3. Tác động của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên đến quản lý hoạt động học tập của sinh viên ................................................................ 117 4.3.1. Kết quả đánh giá của sinh viên ................................................. 117 4.3.2. Kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên .................................. 120 4.4. Tác động của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên đến quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên .......................................................... 123 4.4.1. Kết quả đánh giá của sinh viên ................................................. 123 4.4.2. Đánh giá của cán bộ, giảng viên ............................................... 126 4.5. Tác động của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên đến quản lý các hoạt động hỗ trợ đào tạo ..................................................................... 130 4.5.1. Kết quả đánh giá của sinh viên ................................................. 130 4.5.2. Kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên .................................. 132 4.6. Đánh giá chung về hài lòng của sinh viên, cán bộ, giảng viên .......... 136 4.6.2. Kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên .................................. 138 4.7. Phân tích hồi quy yếu tố tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên đến hoạt động quản lý đào tạo .................................................................. 140 vi
4.7.1. Kết quả đối với đánh giá của sinh viên ..................................... 140 4.7.2. Kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên .................................. 142 4.8. Đối sánh kết quả đánh giá tác động giữa cán bộ, giảng viên và sinh viên ............................................................................................................ 145 4.8.1. Kết quả đối sánh chung ............................................................ 145 4.8.2. Kết quả đối sánh theo từng nội dung hoạt động quản lý đào tạo ................................................................................................................... 146 4.9. Một số kiến nghị giải pháp ................................................................. 149 4.9.1. Đối với hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên ............... 149 4.9.2. Đối với hoạt động quản lý đào tạo ............................................ 151 4.10. Kết luận chƣơng 4 ............................................................................ 152 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................. 154 1. Kết luận ................................................................................................. 154 1.1. Về lý luận ..................................................................................... 154 1.2. Về thực tiễn .................................................................................. 154 2. Kiến nghị về hƣớng nghiên cứu tiếp theo ....................................... 155 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .......................................................... 156 TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................... 157 PHỤ LỤC ................................................................................................. PL1 PHỤ LỤC 1 .............................................................................................. PL1 PHỤ LỤC 2 .............................................................................................. PL5 PHỤ LỤC 3 .............................................................................................. PL8 PHỤ LỤC 4 ............................................................................................ PL13 PHỤ LỤC 5 ............................................................................................ PL24 PHỤ LỤC 6 ............................................................................................ PL26 vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 CB Cán bộ 2 CTĐT Chƣơng trình đào tạo 3 CSGD Cơ sở giáo dục 4 CSVC Cơ sở vật chất 5 ĐBCLGD Đảm bảo chất lƣợng giáo dục 6 ĐHCN Đại học Công nghệ 7 ĐHGD Đại học Giáo dục 8 ĐHKT Đại học Kinh tế 9 ĐHKHTN Đại học Khoa học Tự nhiên 10 ĐHNN Đại học Ngoại ngữ 11 ĐHQGHN Đại học Quốc gia Hà Nội 12 ĐHKHXH&NV Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn 13 ĐTB Điểm trung bình 14 GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 15 GV Giảng viên 16 HĐGD Hoạt động giảng dạy 17 HTĐT Hỗ trợ đào tạo 18 KTĐG Kiểm tra đánh giá 19 QLĐT Quản lý đào tạo 20 SV Sinh viên 21 YKPH Ý kiến phản hổi viii
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Các nội dung quản lý đào tạo đại học ............................................... 27 Hình 1.2. Mô hình cấu trúc cơ bản hoạt động giảng dạy ................................ 31 Hình 1.3. Sơ đồ cấu trúc các thành tố hoạt động giảng dạy ........................... 32 Hình 1.4. Sơ đồ tƣơng tác giữa giảng viên và sinh viên trong hoạt động dạy học ................................................................................................... 33 Hình 1.5. Mối quan hệ thầy - trò trong quá trình dạy học ................................ 35 Hình 1.6. Mối quan hệ giữa ý kiến phản hồi của sinh viên với hoạt động ..... 40 Hình 1.7. Quy trình đánh giá tác động ............................................................ 48 Hình 1.8. Khung lý thuyết nghiên cứu của luận án ........................................ 49 Hình 2.1. Sơ đồ biến số trong nghiên cứu khảo sát ........................................ 54 Hình 3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Đại học Quốc gia Hà Nội ...................... 72 Hình 3.2. Sơ đồ tổ chức quản lý đào tạo trong Đại học Quốc gia Hà Nội ..... 75 Hình 3.3. Kết quả khảo sát cán bộ, giảng viên tổng quát hoạt động quản lý đào tạo đại học tại ĐHQGHN ......................................................... 77 Hình 3.4. Đánh giá tổng quát của sinh viên về hoạt động quản lý đào tạo đại học ở Đại học Quốc gia Hà Nội ................................................ 84 Hình 3.5. So sánh kết quả đánh giá chung của sinh viên và cán bộ, giảng viên về thực trạng quản lý đào tạo .................................................. 89 Hình 4.1. Tỷ lệ phân bố giới tính đối với nhóm khảo sát sinh viên đang học ................................................................................................... 98 Hình 4.2. Tỷ lệ phân bố năm học của sinh viên tham gia khảo sát ................ 99 Hình 4.3. Tỷ lệ sinh viên của các đơn vị đào tạo tham gia trả lời khảo sát .. 100 Hình 4.4. Tỷ lệ sinh viên tham gia lấy ý kiến phản hồi về hoạt động giảng dạy ................................................................................................. 100 Hình 4.5. Đánh giá của sinh viên về triển khai hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên theo kế hoạch của các đơn vị đào tạo ............... 101 Hình 4.6. Đánh giá của sinh viên về mức độ cần thiết và tác động của việc lấy ý kiến phản hồi của sinh viên đến chất lƣợng đào tạo ............... 102 ix
Hình 4.7. Đánh giá của sinh viên về mức độ thay đổi các hoạt động liên quan đến chất lƣợng quản lý đào tạo ............................................ 103 Hình 4.8. Tỷ lệ phân bố giới tính đối với nhóm khảo sát cán bộ, giảng viên ................................................................................................ 104 Hình 4.9. Thống kê số lƣợng cán bộ, giảng viên ở từng vị trí công tác ....... 105 Hình 4.10. Tỷ lệ cán bộ, giảng viên của từng đơn đào tạo tham gia khảo sát .................................................................................................. 105 Hình 4.11. Tỷ lệ phân bố thâm niên công tác đối với nhóm khảo sát cán bộ, giảng viên ................................................................................ 106 Hình 4.12. Đánh giá mức độ quan tâm của cán bộ, giảng viên đến hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên......................................... 106 Hình 4.13. Điểm trung bình mức độ hiểu biết của cán bộ, giảng viên về .... 108 Hình 4.14. Mức độ thay đổi về quản lý chƣơng trình đào tạo khi triển khai hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên qua đánh giá của sinh viên ........................................................................................ 113 Hình 4.15. Mức độ thay đổi quản lý chƣơng trình đào tạo khi triển khai hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên qua đánh giá của cán bộ, giảng viên................................................................................. 114 Hình 4.16. Mức độ thay đổi về quản lý hoạt động học tập qua đánh giá của sinh viên ................................................................................. 118 Hình 4.17. Mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động học tập qua đánh giá 120 Hình 4.18. Mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên qua đánh giá của sinh viên .................................................... 124 Hình 4.19. Mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên qua đánh giá của cán bộ, giảng viên ..................................... 127 Hình 4.20. Mức độ thay đổi trong quản lý các hoạt động hỗ trợ đào tạo .... 130 Hình 4.21. Đánh giá chung về hài lòng của sinh viên đối với hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy ở đơn vị đào tạo ....................................................................................... 137 x
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Ảnh hƣởng của ý kiến phản hồi của sinh viên khi đánh giá hoạt động giảng dạy vào cuối kỳ ........................................................... 11 Bảng 2.1. Quy trình tổ chức nghiên cứu ......................................................... 51 Bảng 2.2. Hệ số độ tin cậy Cronbach‟s Alpha đối với phiếu khảo sát sinh viên ................................................................................................. 58 Bảng 2.3. Kết quả phân tích độ tin cậy Cronbach‟s Alpha đối với phiếu khảo sát sinh viên ........................................................................... 59 Bảng 2.4. Hệ số phân tích nhân tố đối với phiếu khảo sát sinh viên .............. 61 Bảng 2.5. Kết quả phân tích nhân tố đối với phiếu khảo sát sinh viên ........... 61 Bảng 2.6. Hệ số độ tin cậy Cronbach‟s Alpha đối với phiếu khảo sát cán bộ, giảng viên ................................................................................. 63 Bảng 2.7. Kết quả phân tích độ tin cậy Cronbach‟s Alpha đối với phiếu khảo sát cán bộ, giảng viên ............................................................ 63 Bảng 2.8. Hệ số phân tích nhân tố đối với phiếu khảo sát cán bộ, giảng viên ................................................................................................. 67 Bảng 2.9. Kết quả phân tích nhân tố đối với phiếu khảo sát cán bộ, giảng viên ................................................................................................. 67 Bảng 3.1. Thống kê kết quả khảo sát của cán bộ, giảng viên về mục tiêu đào tạo ................................................................................................... 78 Bảng 3.2. Thống kê kết quả khảo sát của cán bộ, giảng viên về quản lý chƣơng trình đào tạo ...................................................................... 79 Bảng 3.3. Thống kê kết quả khảo sát của cán bộ, giảng viên về quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên ............................................... 80 Bảng 3.4. Thống kê kết quả khảo sát của cán bộ, giảng viên về quản lý hoạt động học tập của sinh viên ..................................................... 81 Bảng 3.5. Thống kê kết quả khảo sát của cán bộ, giảng viên về quản lý hoạt động hỗ trợ đào tạo................................................................. 83 xi
Bảng 3.6. Thống kê kết quả khảo sát của sinh viên về quản lý chƣơng trình đào tạo.................................................................................... 85 Bảng 3.7. Thống kê kết quả khảo sát của sinh viên về quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên ................................................................ 86 Bảng 3.8. Thống kê kết quả khảo sát của sinh viên về quản lý hoạt động học tập ................................................................................................... 87 Bảng 3.9. Thống kê kết quả khảo sát của sinh viên về quản lý các hoạt động hỗ trợ đào tạo ........................................................................ 88 Bảng 4.1. Thống kê mô tả về mức độ thay đổi trong công tác quản lý đào tạo đại học ............................................................................. 108 Bảng 4.2. Tƣơng quan mức độ hiểu biết hệ thống văn bản với mức độ thay đổi trong hoạt động quản lý đào tạo của cán bộ, giảng viên 109 Bảng 4.3. Tƣơng quan mức độ thay đổi trong hoạt động quản lý đào tạo ... 110 Bảng 4.4. Kiểm định mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động học tập ...... 119 Bảng 4.5. Kiểm định mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động học tập xét theo đặc điểm cá nhân cán bộ, giảng viên ................................... 122 Bảng 4.6. Kiểm định mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động giảng dạy .. 125 Bảng 4.7. Kiểm định mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên xét theo đặc điểm cá nhân cán bộ, giảng viên ....... 128 Bảng 4.8. Kiểm định mức độ thay đổi trong quản lý các hoạt động hỗ trợ . 131 Bảng 4.9. Thống kê mô tả mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động hỗ trợ đào tạo qua đánh giá của cán bộ, giảng viên .......................... 133 Bảng 4.10. Kiểm định mức độ thay đổi trong quản lý hoạt động hỗ trợ đào tạo xét theo đặc điểm cá nhân cán bộ, giảng viên........................ 134 Bảng 4.11. Đánh giá của cán bộ, giảng viên về tác động của hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy tại đơn vị đào tạo .......................................................................................... 138 xii
Bảng 4.12. Mối tƣơng quan giữa tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên về hoạt động giảng dạy đến các yếu tố quản lý đào tạo qua đánh giá của sinh viên................................................................... 140 Bảng 4.13. Các yếu tố quản lý đào tạo chịu ảnh hƣởng của ý kiến phản hổi qua đánh giá của sinh viên ..................................................... 141 Bảng 4.14. Mô hình tuyến tính mô tả tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên đến quản lý đào tạo ....................................................... 142 Bảng 4.15. Mối tƣơng quan giữa tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên đến các yếu tố quản lý đào tạo qua đánh giá của cán bộ, giảng viên ..................................................................................... 143 Bảng 4.17. Mô hình tuyến tính mô tả tác động của ý kiến phản hồi của sinh viên qua đánh giá của cán bộ, giảng viên............................. 145 xiii
DANH MỤC CÁC HỘP Hộp 4.1. Ý kiến phỏng vấn cán bộ, giảng viên về hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên .................................................................. 111 Hộp 4.2. Ý kiến phỏng vấn cán bộ, giảng viên về quản lý chƣơng trình đào tạo ................................................................................................. 116 Hộp 4.3. Ý kiến phỏng vấn cán bộ, giảng viên về hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên tác động đến quản lý hoạt động học tập của sinh viên ................................................................................. 122 Hộp 4.4. Ý kiến phỏng vấn cán bộ, giảng viên về hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên tác động đến quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên ........................................................................ 129 Hộp 4.5. Ý kiến phỏng vấn cán bộ, giảng viên về hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên tác động đến quản lý các hoạt động hỗ trợ đào tạo..................................................................................... 135 xiv
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục và đào tạo hiện nay đã đang có những thay đổi tích cực về mục tiêu, nội dung, chƣơng trình, phƣơng thức tổ chức đào tạo, phƣơng pháp và cách thức KTĐG, điều đó có tác động mạnh mẽ đến đội ngũ học sinh, SV, GV và các nhà quản lý giáo dục. Mục đích của đổi mới giáo dục đại học nhằm đảm bảo và nâng cao chất lƣợng đào tạo, ngƣời học sau khi tốt nghiệp phải đáp ứng đƣợc các yêu cầu của nghề nghiệp, đòi hỏi của công việc và ngƣời sử dụng lao động. Quá trình đổi mới diễn ra liên tục, ở tất cả các khâu, các yếu tố của hoạt động giáo dục và luôn có tác động đến ngƣời học. Nghị quyết số 29-NQ/TW Hội nghị Trung ƣơng 8 khóa 11 của Đảng Cộng sản Việt Nam về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã xác định rõ mục tiêu của giáo dục đào tạo: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân... Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực” [13]. Để thực hiện mục tiêu đó, đòi hỏi ngành giáo dục phải đổi mới căn bản, toàn diện và đồng bộ, trƣớc hết là đổi mới chất lƣợng quản lý giáo dục, đổi mới giáo dục cần gắn liền với tiếp thu và sử dụng YKPH của các bên liên 1
quan trong đó có YKPH của ngƣời học về quá trình đào tạo nói chung và HĐGD của GV nói riêng. Trong mỗi cơ sở GDĐH hoạt động QLĐT có vai trò chủ đạo, ảnh hƣởng trực tiếp đến chất lƣợng đào tạo. Do vậy, mọi hoạt động liên quan đến quá trình đào tạo trong nhà trƣờng sẽ có những ảnh hƣởng không nhỏ đến hoạt động quản lý đào tạo. SV và GV là hai chủ thể chính của quá trình đào tạo, trong đó SV đóng vai trò là trung tâm của hoạt động giáo dục thì YKPH của SV về HĐGD có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong hoạt động quản trị trƣờng học nói chung hay hoạt động QLĐT nói riêng. Thông tin phản hồi của SV nhằm hoàn thiện ngƣời dạy và thỏa mãn nhu cầu của ngƣời học, giúp cho lãnh đạo cơ sở GDĐH có cái nhìn toàn diện hơn, khách quan hơn về các mục tiêu đã xây dựng và quá trình triển khai thực hiện các kế hoạch của quá trình đào tạo. Thông tin phản hồi của SV về HĐGD giúp GV điều chỉnh nội dung và phƣơng pháp giảng dạy cho phù hợp với mục tiêu của ngành học, môn học hay nói cách khác là giúp GV cải thiện và nâng cao chất lƣợng giảng dạy; nâng cao tinh thần trách nhiệm của GV trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo. Việc cung cấp thông tin phản hồi về HĐGD của GV, sẽ tăng cƣờng tinh thần trách nhiệm của SV với quyền lợi, nghĩa vụ học tập, rèn luyện của bản thân; tạo điều kiện để SV đƣợc phản ánh tâm tƣ, nguyện vọng, đƣợc thể hiện chính kiến của mình về HĐGD của GV. Thông tin phản hồi của SV sẽ giúp các nhà quản lý giáo dục đƣa ra đƣợc những chính sách quản lý phù hợp để phát triển đội ngũ, đồng thời cải tiến, thay đổi nội dung chƣơng trình đào tạo cũng nhƣ các nguồn lực hỗ trợ quá trình đào tạo. HĐGD là một trong những nội dung quan trọng trong công tác quản lý đào tạo của mỗi trƣờng học, do vậy, những thay đổi trong HĐGD khi thực hiện đánh giá qua việc lấy YKPH của SV sẽ tạo nên những thay đổi trong quản lý đào tạo. 2
Là cơ sở giáo dục đại học hàng đầu trong hệ thống giáo dục Việt Nam với cơ chế hoạt động tự chủ, tự chịu trách nhiệm cao, ĐHQGHN đã chủ động, tiên phong đi đầu trong công cuộc “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo” thông qua các hoạt động đảm bảo chất lƣợng. Hoạt động lấy YKPH của SV về môn học và các hoạt động hỗ trợ đào tạo là một trong những kênh thông tin hữu ích nhằm đảm bảo và không ngừng nâng cao chất lƣợng đào tạo [54]. ĐHQGHN đã giao cho Viện Đảm bảo chất lƣợng giáo dục nhiệm vụ chủ trì, hƣớng dẫn các các đơn vị đào tạo trong việc triển khai, thiết kế nội dung, công cụ đánh giá HĐGD của GV một cách đầy đủ, khách quan để lấy YKPH từ SV. Đánh giá hoạt động lấy YKPH của SV đối với HĐGD là vô cùng cần thiết đối với mỗi cơ sở giáo dục đào tạo. Đánh giá để thấy đƣợc hiệu quả hay ảnh hƣởng của hoạt động này đến quá trình đào tạo, đặc biệt là công tác QLĐT, một hoạt động xƣơng sống, tác động chính đến chất lƣợng đào tạo. Hoạt động đánh giá HĐGD qua YKPH của SV đã đƣợc các đơn vị đào tạo của ĐHQGHN thực hiện từ nhiều năm nay, nhƣng việc đánh giá hiệu quả của hoạt động này vẫn chƣa đƣợc các đơn vị đào tạo hay ĐHQGHN thực hiện. Vì vậy, việc thực hiện một nghiên cứu nhằm đánh giá tác động của việc lấy YKPH của SV đối với quản lý đào tạo đại học của ĐHQGHN là rất cần thiết, qua đó đề xuất một số giải pháp với các cấp quản lý để nâng cao chất lƣợng đào tạo ở ĐHQGHN. 2. Mục đích nghiên cứu Đánh giá tác động của YKPH của SV (về HĐGD của GV) đến các nội dung của hoạt động quản lý đào tạo đại học ở ĐHQGHN để tìm hiểu mức độ tác động và hiệu quả của hoạt động lấy YKPH của SV đối với hoạt động 3
QLĐT ở ĐHQGHN. Qua kết quả đánh giá tác động tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm cải tiến, phát huy tác động tích cực, nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động lấy YKPH của SV ở ĐHQGHN và hoạt động QLĐT đại học ở ĐHQGHN. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: hoạt động QLĐT đại học ở ĐHQGHN. - Đối tƣợng nghiên cứu: Tác động của YKPH của SV về HĐGD của GV đối với các nội dung quản lý đào tạo ở ĐHQGHN. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động lấy YKPH của SV về HĐGD đƣợc các đơn vị đào tạo thuộc ĐHQGHN triển khai thực hiện theo đúng mục đích và yêu cầu của ĐHQGHN và Bộ GD & ĐT, do đó đã có những tác động tích cực đến hoạt động QLĐT ở ĐHQGHN. Tuy nhiên, mức độ tác động này còn khác nhau ở từng nội dung của hoạt động QLĐT. Việc xác định mức độ tác động đối với từng nội dung hoạt động QLĐT sẽ giúp các đơn vị đào tạo và ĐHQGHN điều chỉnh, cải tiến nâng cao chất lƣợng hoạt động lấy YKPH của SV, HĐGD và QLĐT trong ĐHQGHN. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 1) Nghiên cứu cơ sở lý luận về QLĐT đại học, YKPH của SV đối với HĐGD của GV và đánh giá tác động trong giáo dục. 2) Nghiên cứu thực trạng QLĐT đại học và hoạt động lấy YKPH của SV về HĐGD ở ĐHQGHN. 3) Đánh giá tác động của việc lấy YKPH của SV về HĐGD đến hoạt động QLĐT đại học ở ĐHQGHN và kiến nghị một số giải pháp góp phần nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động QLĐT đại học, lấy YKPH của SV về HĐGD để nâng cao chất lƣợng đào tạo ở ĐHQGHN. 4