Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Cơ cấu chi ngân sách nhà nước thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững ở Việt Nam

Chia sẻ: Buctranhdo Buctranhdo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:160

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án nghiên cứu với mục tiêu nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơ cấu chi ngân sách nhà nước hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế bền vững ở Việt Nam trong giai đoạn 2021-2030. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Cơ cấu chi ngân sách nhà nước thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Ộ TÀ C CV TÀ C DƯƠ G T Ế DŨ G CƠ CẤ C G C À ƯỚC T C ĐẨ TT TẾ V GỞV T LUẬN TẾ TẾ HÀ NỘI – 2021
ii BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Ộ TÀ C CV TÀ C DƯƠ G T Ế DŨ G CƠ CẤ C G C À ƯỚC T C ĐẨ TT TẾ V GỞV T C u T - Mã số: 9.34.02.01 Ậ TẾ TẾ ườ ướng dẫn khoa học T G V T T T V HÀ NỘI – 2021
Ờ CẢ Ơ L “ Nam”. L t cho H . L L
ii Ờ C ĐO L L T ả uậ Dư T D
iii Trang .....................................................................................................ii DANH M C CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... vi .....................................................................................vii ................................................................ viii ................................................................................................................... 1 1 ...................................................................................................... 1 2 ............................................................... 2 3. ...................................................................................... 3 4 P .................................................................................................... 4 5. .................................................................................... 4 6. L ............................................................................................................. 5 Ư 1. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨ Ó Ê ẾN Ề TÀI LUẬN ÁN ........................................................................................ 6 1.1 ...................................................................................... 6 1.1.1 u ........................................................................ 6 u tr ...................................................................... 10 1 ............................................ 15 N ữ trị ó t ể t ếp t u ........................................................................ 15 N ữ vấ đề l qua đế Luậ a đ ợ đề ập ............................ 15 13 ............................................................................. 16 Ế Ậ Ư 1 ....................................................................................... 18 Ư . Ậ Ế Ề Ư P Ế Ề Ữ ........................................................................................... 19 1P ............................................................................................. 19 ua về p t tr ể tế ề vữ ................................................... 19 tr ap t tr ể tế ề vữ .................................................. 21 2.2 ......................... 25
iv đ để s ............................................. 25 2.2.2 u ,t u đ ấu s .... 29 2.2.3 t đế ấu s ..................... 37 a tr ấu s t đ p t tr ể tế ề vữ ................................................................................................................. 40 3 ............................................... 48 ấu t t t t t u để s v ợ ề ếl p t đị tế v t u Hợp t v t tr ể tế a đ -2019............... 48 ấu s t đ t tr tế ru u ............ 58 2.3.3 ấu t ấp s ................................................. 59 r t ra t Na ................................................... 61 Ế Ậ Ư ....................................................................................... 64 Ư 3. Ư P Ế Ề Ữ ...................... 65 3.1 - 11-2020..................... 65 3.1.1 G a đ -2015 ................................................................................... 65 Ga đ -2020 ................................................................................... 69 3.2 Th 2011-2020 ......................................................................................................................... 78 u p p l về ấu s ............................... 78 ấu s t u tế ............................... 80 ấu s t a p ................. 90 ấu t p ấp s ........................................................... 97 33 11-2020 ................................................................. 102 ết qu đ t đ ợ ....................................................................................... 102 3. N ữ t t ế .............................................................................. 105 N u a ữ t t ế .................................................. 109
v Ế Ậ Ư 3 ..................................................................................... 111 Ư 4. Ư P Ế Ề Ữ .................... 112 4.1 ........................................ 112 ..................................................................................................... 112 ị p t tr ể tế ề vữ t Na v t t đ t ra đ v ấu s tr t a t .......................... 114 4 1-2030 ....................... 118 t ut qu t ..................................................................................... 118 t u t ể .......................................................................................... 119 43 ...................................................................... 120 N ó p p t t ể ế s qu l s s ............................................................................................... 120 N ó p p t ấu s t u tế ................................................................................................... 128 N ó p p t ấu s t a p ..................................................................................... 130 N ó p p t ấu chi s t ấp ngân sách tru v s địa p .......................................... 133 N ó p pt qu l a u qu s ........................................................................................................ 135 44 ....................................................................................... 137 Ế Ậ Ư 4 ..................................................................................... 140 Ế Ậ ........................................................................................................... 142 Ê Ứ Ư Ó Ê Ế Ậ ........................................ 144 DANH M C TÀI LI U THAM KH O .............................................................. 145
vi DANH M C CÁC CHỮ VIẾT TẮT - ADB : - ASXH : - P : - GDP : - GINI : - GNP : - ICOR : - IMF : - KT-XH : - - EU : Liên minh châu Âu - P : Ngân - NSNN : - NSTW : - OECD : - TFP : - WB : Ngân hàng Th gi i - XDCB :
vii D ỤC C C Ả G STT Trang 1. B ng 2.1 m ts 2009-2018 49 2. B ng 2.2 u chỉnh chi theo ch 51 m ts 2009-2013 3. B ng 3.1 ỉ KT-XH 5 2011-2015 66 4. 3 ỉ n KT- 5 16-2020 70 5. B ng 3.3 ng GDP 11-2020 72 6. B ng 3.4 Thu NSNN n 2011-2020 73 7. B ng 3.5 Chi NSNN n 2011-2020 74 8. B ng 3.6 Chi NSNN P 11-2020 75 9. B ng 3.7 ỉ n 2016-2020 76 10. B ng 3.8 Chi P n 2011-2020 81 11. B ng 3.9 C n 2011-2020 86 12. B ng 3.10 C n 2011-2020 89 13. B ng 3.11 n 94 2011-2020 14. B ng 3.12 hi theo c p 2011-2020 99
viii D ỤC C C Ơ Đ V STT Trang 1. 3.1 u chi NSNN 79 2. 31 P ỉ - 71 2016-2020 3. 3 P 16-2020 75 4. 33 P 82 2016-2020 5. 3.4 C 11-2020 82 6. 3.5 NSTW 16- 84 7. 3.6 86 16-2020 8. 3.7 89 2016-2020 9. 3.8 C hi 91 2011-2019 10. 3.9 P 99 16-2020 12. 3.10 Thu, chi P 6-2020 101
Ở ĐẦ 1. Tính cấp thi t của đề tài K t qu nhi u nghiên c u th i gian qua cho th y có phát tri n - - . ỉ - quy t s 07- / 18 11 16 Chính tr v ch u l i NSNN, qu n lý n mb on n tài chính qu c gia an toàn, b n v ; 5/ 16/ 14 9 11 16 5 2016- 2020, chi NSNN tích c c , ng ỉ 6%/ 11-2020, ; an sinh xã h i (ASXH), q ; 6-2016). – - ki ih ng XIII (2021), u l i n n kinh t . , ph im tv i n t bên ngoài và n i t i c a n n kinh t . T ; t, hi u qu , s c c nh tranh c a n n kinh t
2 còn th p. N chuy i dân s , … -19 trong trung và dài h n. 3 nâng cao … 11-2020. Tuy nhiên, - . Nh ng lu n c nêu trên cho th y ch n v “C u chi ngân sách c Vi t Nam” L . 2. Mục đ v vụ ứu ủa uậ M Lu n án là chi NSNN Vi t Nam trong 1-2030. c m u nêu trên, Lu n án t p trung th c hi n nhi m v nghiên c u c th là: - lý lu n u chi NSNN; các y u t n ; u chi NSNN .
3 - kinh nghi m u chỉnh chi NSNN ng t i m c tiêu c am ts c 8 . -P ánh giá th c tr u chi NSNN trong n 2011-2020, . - gi i pháp ho u chi NSNN Vi t Nam trong 1-2030. : -C - c ? - , - ? 3. Đố tượng và phạm vi nghiên cứu - ng nghiên c u L chi NSNN . - Ph m vi nghiên c u L : V n i dung, L nghiên c u ; ), bao : , P.
4 V th i gian, Lu n án giai n 2011-2020; 8 ; 1-2030. 4 ư p p ứu T N s d ng k t h p u sau: -P h th ng hóa các lý thuy t, nghiên c u n i dung L . -P n logic suy lu n , xu t các gi i pháp Vi t Nam n 2021-2030. -P ng kê chi NSNN 11-2020, so sánh s li u gi n, làm rõ các n Lu n án. 5. đ p ớ ủa uậ - , Lu n án h th ng hóa, lý lu n v chi NSNN u chi NSNN, ; nh ng c a u chi NSNN n ; tham kh o kinh nghi m m t s c chi NSNN ng t i b n v ng. - V th c ti n, Lu u chi NSNN; nh ng k t qu c, c u chi NSNN Vi n 2011-2020 n -XH. T xu t m c tiêu, gi i pháp u chi NSNN trong n 2021-2030. n và th c ti n cao trong b i c nh l c -19 nh , y m nh th c hi t phá chi u l i n n kinh t g n v i
5 im ; ng qu n lý và t u chi NSNN; ng . 6. Bố cục của Luận án Ngoài ph n m u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và ph l c; n i dung chính c lu c trình bày trong 04 th : 1 ng quan nh ng nghiên c tài Lu n án. Lý lu n u chi . 3 u chi p 4 H u chi
6 C ƯƠ G TỔNG QUAN NH NG NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾ Đ TÀI LUẬN ÁN 1.1 Tổ ua t ứu 1.1.1 C 1.1.1.1 Nghiên c u của Ngân hàng Th gi i (2007) v chính sách tài khóa ă ng [62] n 1996-2005 ng quan v u ,n ng kinh t c a m t s c Hàn Qu c, Chilê, Ph n Lan, Hà Lan, Nga,… cho th u chỉnh chi tiêu công trên th gi i trong nh ; , t s khuy n ngh t m quan tr ng c a chi tiêu công trong quá trình c i cách t ng th tài chính công. Nghiên c t p trung th c hi n gi i quy t 3 v n c a NSNN v i ng kinh t : (i) Quy mô NSNN và v n thâm h t NSNN ng kinh t ; (ii) Nâng cao hi u qu chi tiêu công; (iii) Các gi ng b n v ng h th ng thu , NSNN. ghiên c u t p trung gi i quy t v chi ngân sách cho m ts c giáo d c, y t ,… P h t ng KT-XH. 1.1.1.2 Nghiên c u của Miller và Lopez (2007) v “ chi tiêu công ă ng kinh t ” [56]. kh nh vi c cung c p hàng hóa và d ch v công c ng có vi c gi m thi u nh ng thi u sót c a th ng ngu n l ng kinh t .
7 T p hàng hóa d ch v công trong t ng chi tiêu hính ph ng xuyên lên 10% có th làm t l % n 2,9%. Th t b i th p cung c p hàng hóa và d ch v công c ng. T p hàng hóa và d ch v công c t trong nh ng công c h ng kinh t c bi t là nh c thu nh p trung bình. 1.1.1.3 Nghiên c u của Ủy ban Chính sách kinh t của Liên minh châu Âu u chi tiêu công: thành tựu và nh ng thách th c [47] Nghiên c EU vi c thi t l u chi ngân sách hi u qu có vai trò quan tr ng trong b i c c ch u áp l c k lu t tài khóa . vào b i c nh và tình hình c th , th c hi u chi ngân sách u chỉnh quy mô NSNN, ỉ v c này sang c khác n, nh m h tr kinh t . 1.1.1.4 Nghiên c u của Ravinder Rena và Ghirmai T.Kefela (2011) v “ c u lại chính sách tài khóa nhằm khuy ă ng tại các P ” [58] t lu n chính sách tài khóa chỉ th c s là m t chính sách m nh, có hi u qu khi các chính a trên s b n v ng và c áp d ng trong vi c phân ph i vào các d ch v công c ng. C u chi NSNN là m t trong nh ng y u t quan tr ng góp ph n nâng cao hi u qu chi NSNN và nâng cao hi u qu c a chính sách tài khóa c a m i qu c gia tr . 1.1.1.5 ủ T (2014) u chi tiêu công tại một s c trên th gi i [54]
8 u chi tiêu công c a các qu c gia gi i thích v vi c l a ch n khác nhau n phân b l i ngu n l c và nh a chính ph trong t ng n. Trong qua, b i c nh kinh t th gi ng m nh. Do ng c a kh ng ho ng ,t ng GDP toàn c m t 5 6% 6 ng còn 3% 8 - 1% 9 V i n l c ph c h i kinh t , nhi thích kinh t , th c hi n chính sách tài khóa n i l ng thông qua c t gi m thu h tr doanh nghi p. cm 5 4% 1 th gi i ti p t i m t v i nhi u r i ro, b t n . c c a b i chi NSNN công , l m phát m c cao, c c ph ng c u chỉnh chính sách chi ngân sách gi m d n b u chi ngân sách theo ng hi u qu ng k lu m b o an ninh tài chính gia, ch s a n công. Theo báo cáo nghiên c u c a IMF 14, u chỉnh u chi tiêu công kh ng ho ng 8. : th c thi khuôn kh chi tiêu trung h n chi tiêu công, gi m n công, m b o an ninh tài chính qu c gia. T t im ts n, t p trung gi i quy t các nhu c u l n cho d ch v công (bao g m giáo d c, y t h t ng), ng t i yêu c u b n v ng ngu n thu và công. 1.1.1.6 ủ P (2015) c u chi tiêu công theo ă ủ C ủ [57]
9 OECD) n 2007-2013 có s u chỉnh kh ng ho ng 8 . , Chính ph c dành m t ph n l n cho ASXH, nh c có t l th t nghi nh ( : Tây Ban Nha, Ireland, B ; chi cho y t 8%/ m t s c có m n p (15,9%/ ), Slovenia (14,8%/ ),… , có s u chỉnh gi m các kho n chi khác, : chi giáo d c (gi m bình quân 8%/ d ch v công (gi 6%/ chi qu c phòng (gi 5%/ . Bình quân chi NSNN 13 c OECD chi m kho ng 41 9% P ts c t tr ng chi NSNN so v P i cao : Hy L p (60,1%), Slovenia (59,7%) và Ph n Lan (57,8%); tuy nhiên, m t s c t tr ng chi NSNN so v i GDP m i th : Hàn Qu c (31,8%), Mexico (24,4%),... 1.1.1.7 Nghiên c u của v ô i v i p Ukraina và Vi t Nam - Nghiên c u “ ng quan chi tiêu công: C ấu l i các kho n chi tiêu c a Chính ph ” (2017) [63] cho th y vi c u chi tiêu công c a Ukraina g n li n v i m u n n kinh t , phân b ngu n l c ngân sách g n v i vai trò c a Chính ph trong n n kinh t th ng. Nh i trong chính sách chi ngân sách c i cách h th ng khu v c công nh m nâng cao hi u qu c a khu v c này. - Nghiên c u “ t u t Na s t óa t ề vữ u qu v ” (2017) [61] c u chỉnh chi tiêu công c c trên th gi i; phân tích, th c tr ng chi tiêu công c a Vi t Nam v giáo d c, y t ,
10 chi khuy n ngh ỉ . 1.1.2 1.1.2.1 Luận án ti n s của tác giả Nguyễn Khắ Đ c (2002), đề tài “Đ i m u chi u ki n hi n nay Vi t Nam” [18] s li u n 1989-1995, 1996- t Ngân c (1996), u chi NSNN trong chuy n i t n n kinh t k ho ch hóa t p trung sang n n kinh t th ng. Tác gi mv im u ki n phát tri n n n kinh t th xu t 03 nhóm gi i m n 2001-2010. Tuy nhiên, nghiên c u v im g nv i m c tiêu c th v phát tri n KT-XH. Lu n án c th c hi n t th ng các s li u tác gi nghiên c n 1989-2000, h th i pháp n 2001-2010. B -XH 1.1.2.2 Luận án ti n s của tác giả ù Đ ng Nghiêu (2003), đề tài “Đ i m u chi góp phần thực hi n công nghi p hóa, hi n ại hóa Vi t Nam” [32] ; ; ; 1991- im u chi NSNN nh