Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Chia sẻ: Nguyễn Thị Ngọc Lựu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:265

Thêm vào BST

Báo xấu

166
lượt xem 55
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam" trình bày cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong Công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán, thực trạng, quan điểm và giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Cùng tham khảo nhé.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o TR¦êNG §¹I HäC KINH TÕ QUèC D¢N *** nguyÔn thÞ quyªn HOÀN THI N H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG CÔNG TY C PH N NIÊM Y T TRÊN TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM Chuyên ngành: K toán (K toán,Ki m toán và Phân tích) Mã s : 62.34.30.10 LuËn ¸n tiÕn sü kinh tÕ Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. GS.TS. Nguy n Văn Công 2. PGS.TS. Ph m Th Bích Chi Hµ Néi - n¨m 2012
i L I CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các k t qu nêu trong lu n án này là trung th c và chưa t ng ñư c ai công b trong b tc công trình nào khác.
ii M CL C L I CAM ðOAN DANH M C CÁC CH VI T T T DANH M C CÁC B NG, BI U ð M ð U ...................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ LU N V H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG CÔNG TY C PH N NIÊM Y T TRÊN TH TRƯ NG CH NG KHOÁN..............................................................................13 1.1 Phân tích tài chính và h th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p .13 1.1.1 Tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh nghi p ..................13 1.1.2 H th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p ..................................19 1.2 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán ..................................................................................... 51 1.2.1 ð c ñi m công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán ...........51 1.2.2 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán.........................................................................................52 1.3 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán t i m t s nư c trên th gi i ............................... 57 1.3.1. T i th trư ng ch ng khoán Trung Qu c ..................................................57 1.3.2. T i th trư ng ch ng khoán Singapore......................................................63 1.3.3. T i th trư ng ch ng khoán Hàn Qu c .....................................................65 1.3.4. T i th trư ng ch ng khoán London (LSE) ..............................................68 1.3.5. T i th trư ng ch ng khoán M .................................................................70 1.3.6. Bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam..........................................................76 K T LU N CHƯƠNG 1: ........................................................................................
iii CHƯƠNG 2: TH C TR NG H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG CÁC CÔNG TY C PH N NIÊM Y T TRÊN TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM .......................................................78 2.1 T ng quan v th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ................................................ 78 2.1.1 L ch s hình thành, phát tri n th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam..............................78 2.1.2 ð c ñi m CTCP niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam..........83 2.2 Th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ................................................ 92 2.2.1 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam theo quy ñ nh c a pháp lu t........................92 2.2.2 Th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.............................................103 2.3 ðánh giá khái quát th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ............... 113 2.3.1 V ph m vi ph n ánh.................................................................................113 2.3.2 V s lư ng, tên g i, cách tính các ch tiêu trong t ng nhóm ................114 2.3.3. V công b ch tiêu phân tích tài chính ...................................................115 K T LU N CHƯƠNG 2 .................................................................................... 116 CHƯƠNG 3: QUAN ðI M VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG CÔNG TY C PH N NIÊM Y T TRÊN TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM......... 117 3.1 Quan ñi m hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.......................... 117 3.1.1 Ch tiêu phân tích tài chính ph i th hi n tính công khai, minh b ch cho t t c các ñ i tư ng quan tâm.............................................................................117 3.1.2 Ch tiêu phân tích tài chính ph i ñơn gi n, d hi u .................................118
iv 3.2 Gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam .............................. 118 3.2.1. Hoàn thi n phân h ch tiêu s d ng ñ ñánh giá khái quát tình hình tài chính.....................................................................................................................118 3.2.2 Hoàn thi n phân h ch tiêu s d ng ñ phân tích tài chính chuyên sâu128 3.3 ði u ki n ñ th c hi n các gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ..................................................................................................................... 149 3.3.1 V phía công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam .....................................................................................................................150 3.3.2 V phía U ban Ch ng khoán Nhà nư c.................................................151 3.3.3 V phía các s giao d ch ch ng khoán.....................................................154 K T LU N CHƯƠNG 3 .................................................................................. 156 K T LU N.......................................................................................................... 157 DANH M C CÔNG TRÌNH ðÃ CÔNG B C A TÁC GI DANH M C TÀI LI U THAM KH O PH L C
v DANH M C CÁC CH VI T T T Ch vi t t t ð y ñ ti ng Vi t CTQLQðTCK Công ty qu n lý Qu ñ u tư ch ng khoán CTðTCK Công ty ñ u tư ch ng khoán CTNY Công ty niêm y t NXB Nhà xu t b n SGDCK S Giao d ch ch ng khoán SGDCK HN S Giao d ch ch ng khoán Hà N i SGDCK TPHCM S Giao d ch ch ng khoán Thành ph H Chí Minh TTLKCK Trung tâm Lưu ký Ch ng khoán TTCK Th trư ng ch ng khoán TTCKVN Th trư ng ch ng khoán Vi t Nam UBCKNN y ban Ch ng khoán Nhà nư c
vi DANH M C CÁC B NG VÀ BI U ð Danh m c b ng B ng 1.1: T ng h p danh m c h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán .................................. 54 B ng 1.2: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Trung Qu c ........................................ 59 B ng 1.3: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Singapore..................................................... 64 B ng 1.4: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Hàn Qu c .................................................... 66 B ng 1.5: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Luân ñôn...................................................... 69 B ng 2.1: Danh m c công ty c ph n niêm y t theo th i gian trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ñ n 2010.................................................................... 87 B ng 2.2: H th ng ch tiêu phân tích tài chính ch y u c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ............................................ 93 B ng 3.1- B ng ñánh giá khái quát tình hình huy ñ ng v n ........................ 120 B ng 3.2- B ng ñánh giá khái quát m c ñ ñ c l p tài chính ..................... 121 B ng 3.3 -B ng ñánh giá khái quát kh năng thanh toán ............................ 124 B ng 3.4- B ng ñánh giá khái quát kh năng sinh l i .................................. 126 B ng 3.5 - H th ng ch tiêu ñánh giá khái quát tình hình tài chính ........... 127 B ng 3.6 - B ng phân tích cơ c u tài s n c a công ty c ph n niêm y t...... 130 B ng 3.7 - B ng phân tích cơ c u ngu n v n c a công ty c ph n niêm y t131 B ng 3.8 - B ng phân tích m i quan h tài s n và ngu n v n...................... 133 B ng 3.9 – Các tr ng thái c a ñòn b y tài chính .......................................... 135 B ng 3.10 - Phân tích bi n ñ ng ñòn b y tài chính ...................................... 135
vii B ng 3.11 – Phân tích ñ nh y các ñòn b y ................................................. 137 B ng 3.12 - B ng phân tích cân b ng tài chính theo m c ñ n ñ nh .......... 139 ngu n tài tr .................................................................................................. 139 B ng 3.13 – Phân tích r i ro thanh toán........................................................ 140 B ng 3.14 - B ng phân tích tình hình thanh toán c a CTCP niêm y t......... 143 B ng 3.15 - B ng phân tích t c ñ thanh toán.............................................. 145 B ng 3.16 - B ng phân tích kh năng thanh toán theo th i gian .................. 147 Danh m c bi u ñ : Bi u ñ 2.1: S lư ng công ty c ph n niêm y t trên HOSE và HASTC giai ño n 2000- 2010 .............................................................................................................. 84 Bi u ñ 2.2: S lư ng công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam giai ño n 2000- 2010 .................................................................................. 84
1 M ð U 1. Tính c p thi t c a ñ tài nghiên c u Th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ñang tr i qua giai ño n tr m l ng, suy s p và xu ng d c nghiêm tr ng. Ni m tin c a nhà ñ u tư vào th trư ng ñang d n c n ki t khi n cho dòng v n ñ vào th trư ng ngày m t khan hi m. Th trư ng ch ng khoán gi m ñi m liên t c, th m chí nhi u c phi u s p m t h t giá tr nên các doanh nghi p không th huy ñ ng v n t vi c bán c phi u. ð ng th i, do ch trương th t ch t ti n t ñi kèm v i tình tr ng lãi su t cao khi n các doanh nghi p không th vay v n ñ duy trì các ho t ñ ng s n xu t hàng hóa. Giao d ch c a th trư ng ch ng khoán hi n nay ñư c xem là giai ño n khó khăn nh t k t năm 2006, th m chí là giai ño n khó khăn nh t t lúc thành l p ñ n nay. Th c tr ng ñó ñang ph n nh nh ng khó khăn chung c a n n kinh t và quan tr ng hơn, ñang th hi n t t c ph n ng c a nhà ñ u tư ñ i v i nh ng y u kém, b t c p b n thân th trư ng. Bên c nh các nguyên nhân tác ñ ng ñ n th trư ng ch ng khoán như s th t ch t ti n t c a Chính ph và suy gi m tăng trư ng tín d ng, m t nguyên nhân không kém ph n quan tr ng d n ñ n tình tr ng trì tr c a th trư ng ch ng khoán là do thông tin tài chính mà các công ty công b thi u s minh b ch và l ch l c so v i th c t di n ra t i doanh nghi p, làm gi m và làm m t lòng tin c a công chúng và nhà ñ u tư. Thêm vào ñó là s hi u bi t và s d ng các ch s , các phương pháp phân tích tài chính c a các nhà ñ u tư còn h n ch mà ch y u ch t p trung các nhà ñ u tư chuyên nghi p, các nhà ñ u tư có t ch c. Vi c v n d ng các phương pháp phân tích tài chính ñ ñ u tư th c s là m t s c n thi t. B i nó giúp th trư ng tài chính nói chung và th trư ng ch ng khoán nói riêng phát tri n chuyên nghi p và n ñ nh.
2 Ch t lư ng thông tin nói chung và ch t lư ng thông tin tài chính nói riêng c a các doanh nghi p niêm y t công b trên th trư ng ch ng khoán là v n ñ th i s h u h t các qu c gia trên th gi i. T i các qu c gia có th trư ng ch ng khoán phát tri n, v n ñ này thu hút s quan tâm c a c gi i nghiên c u cũng như các nhà ho ch ñ nh chính sách và các nhà th c hành k toán. Các nghiên c u này thư ng chú tr ng ñ n các khía c nh khác nhau c a thông tin công b như: Tính h u ích c a thông tin công b , các y u t mang tính so sánh c a thông tin công b , m c ñ ñáp ng thông tin c a các ñ i tư ng s d ng, ñ tin c y c a thông tin công b . Các ch tiêu phân tích tài chính là phương ti n th hi n rõ ràng và hi u qu nh t th c tr ng c a m t th c th kinh t . Trong khi ñó th trư ng ch ng khoán l i là m t kênh huy ñ ng v n l n nh t c a các doanh nghi p và cho toàn b n n kinh t . ð th trư ng ch ng khoán có th “b t m ch” ñư c n n kinh t thì b n thân n n kinh t ph i cung c p nh ng thông tin thi t th c. ð th trư ng ch ng khoán th c s là “hàn th bi u” và là kênh h tr ñ c l c cho n n kinh t thì yêu c u t t y u ñ i v i các thông tin kinh t , tài chính ph i ñư c cung c p ñ y ñ , rõ ràng và trung th c, trong ñó các ch s phân tích y u t quan tr ng nh t. các n n kinh t phát tri n, h th ng ch tiêu tài chính là các con s bi t nói, bi t bi u c m v th c tr ng tài chính c a các công ty. M i ñ i tư ng quan tâm, t nhà làm chính sách, nhà ñ u tư ñ n ngư i lao ñ ng ñ u tìm th y cái mình c n (ho c ñư c các chuyên gia tài chính ch cho cái mình nên bi t) trong h th ng ch tiêu này. Không ch d ng l i góc ñ nghiên c u, vi c công b thông tin trên th trư ng ch ng khoán cũng ñư c các qu c gia qui ñ nh nghiêm ng t. T i th trư ng ch ng khoán H ng Kông, London (LSE), Singapore, Nasdaq và Nyse (M ), các công ty niêm y t bu c ph i công b các thông tin liên quan như: Th i gian ho t ñ ng, qui mô v n, quy n s h u c ph n, hi u qu ho t ñ ng,
3 ... Ngoài ra, tùy thu c vào t ng s giao d ch ch ng khoán m i qu c gia, các công ty niêm y t còn bu c ph i công b các ch tiêu khác như: Các ch s tài chính ch y u, cơ c u tài s n và ngu n v n, các giao d ch kinh doanh trong 3 năm g n nh t, s nhà ñ u tư t i thi u, ... Cùng v i s phát tri n m nh m c a th trư ng ch ng khoán, yêu c u v minh b ch, công khai thông tin v th trư ng, v các t ch c niêm y t cũng ñư c quan tâm ñáng k không nh ng t các nhà ñ u tư mà còn t nh ng nhà khoa h c, nhà nghiên c u, nhà qu n lý. Tuy nhiên, s lư ng công trình nghiên c u liên quan ñ n thông tin công b trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam - trong ñó có thông tin phân tích tài chính - không nhi u, ch y u m i d ng l i m c các thông tin chung (ph n ánh trong các giáo trình, tài li u gi ng d y, tài li u tham kh o) hay nh ng thông tin g n v i t ng doanh nghi p c th (ph n ánh trong m t s lu n văn th c sĩ). Tóm l i, tính ñ n th i ñi m hi n nay (tháng 02/2012), có th kh ng ñ nh Vi t Nam chưa có m t công trình nghiên c u nào mang tính toàn di n, ñ y ñ , chuyên sâu và gi i quy t m t cách ñ ng b các v n ñ v h th ng thông tin phân tích tài chính công b c a các công ty niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. Ph n l n các công trình m i ch d ng l i m t ph n nh thông tin như các nghiên c u v báo cáo tài chính, v hi u qu kinh doanh, v cơ c u tài s n, ngu n v n, v tình hình tài chính, ... c a các doanh nghi p, trong ñó có công ty niêm y t. Chính vì v y, vi c nghiên c u nh m hoàn thi n h th ng thông tin phân tích tài chính công b công khai c a các công ty niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam là m t yêu c u mang tính c p bách, có ý nghĩa c v m t lý lu n và th c ti n, th c s c n thi t ñ giúp th trư ng ch ng khoán Vi t Nam phát tri n ñúng hư ng, ñ m b o tính công khai minh b ch c a th trư ng
4 M t khác, Vi t Nam là m t n n kinh t ñang chuy n ñ i sang n n kinh t th trư ng. Th ch nói chung và th ch k toán tài chính nói riêng chưa ñ m nh ñ t o l p m t n n tài chính hi u qu trên cơ s thông tin xác th c và minh b ch. S lư ng doanh nghi p niêm y t trên th trư ng ch ng khoán cũng ch m i nhi u lên trong m t năm tr l i ñây. Thông tin công b , ñ c bi t là các thông tin phân tích tài chính còn tương ñ i nghèo nàn, không thi t th c, mang n ng tính hình th c. Chính vì v y, vi c hoàn thi n h th ng các ch tiêu phân tích tài chính ngay t ñ u s giúp th trư ng phát tri n ñúng hư ng, tránh r i ro cho các ñ i tư ng có liên quan và n n kinh t . Qua ñó góp ph n xây d ng n n tài chính qu c gia hi n ñ i, h i nh p vào n n tài chính th gi i. Xu t phát t vai trò, nhu c u khách quan và ch quan liên quan ñ n các ch tiêu phân tích tài chính, sau m t th i gian nghiên c u, tác gi l a ch n ñ tài: ’’Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam” làm lu n án ti n s kinh t c a mình. 2. M c ñích nghiên c u c a ñ tài nghiên c u Trên cơ s nghiên c u m t cách khoa h c và h th ng v h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t, lu n án hư ng t i các m c ñích c th sau ñây: - Làm rõ b n ch t và ch c năng c a tài chính và phân tích tài chính doanh nghi p; - Ch rõ nguyên t c xây d ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p; - Nêu rõ quan ñi m v h th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p và công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán;
5 - Trình bày và phân tích sâu s c th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính áp d ng trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam theo quy ñ nh áp d ng và th c t v n d ng t i các công ty; - ðánh giá th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính công khai trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam; - Ch rõ quan ñi m hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính công khai trong công ty c ph n niêm y t th trư ng ch ng khoán Vi t Nam; - ð xu t các gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính công khai trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và ñi u ki n th c hi n gi i pháp. 3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án ð i tư ng nghiên c u c a lu n án là các v n ñ lý lu n và th c ti n v h th ng ch tiêu phân tích tài chính công b công khai trong công ty c ph n niêm y t cùng v i quan ñi m và gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính công b công khai c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam nh m b o ñ m tính công khai minh b ch c a thông tin tài chính công b , góp ph n c ng c và lành m nh hóa th trư ng ch ng khoán, ñưa th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ñi vào n ñ nh, ñúng hư ng và h i nh p. Ph m vi nghiên c u c a ñ tài ñư c gi i h n nh ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t phi tài chính ñã ñư c công b công khai trên th trư ng ch ng khoán t p trung Vi t Nam. ðây là nh ng thông tin có ñ tin c y cao, ñã ñư c th m ñ nh, ki m tra và ñư c các công ty c ph n niêm y t công b theo quy ñ nh c a pháp lu t. S li u minh h a th c t ñư c l y m t s ngành ñi n hình như: b t ñ ng s n, dư c ph m, s n xu t và ch bi n th c ph m là nh ng ngành ñang thu hút s ñ u tư m nh (b t ñ ng
6 s n, dư c ph m) và ngành có l i th so sánh tuy t ñ i cao c a Vi t Nam (s n xu t và ch bi n th c ph m). Trong t ng ngành, d a vào qui mô v n, vào th i gian tham gia th trư ng ch ng khoán và d a vào tình hình công b các thông tin phân tích tài chính nói riêng và các thông tin khác nói chung, lu n án ti n hành kh o sát m t s công ty mang tính ñ i di n. ð i v i ngành b t ñ ng s n, lu n án kh o sát m t s công ty như: Công ty C ph n Vincom (mã ch ng khoán VIC, v n ñi u l 1.996.272.380.000 ñ); Công ty C ph n Phát tri n Nhà Th ð c (mã ch ng khoán TDH, v n ñi u l 378.750.000.000 ñ); Công ty C ph n Phát tri n ðô th Kinh B c (mã ch ng khoán KBC, v n ñi u l 1.991.243.300.000); Công ty C ph n Phát tri n ðô th T Liêm (mã ch ng khoán NTL, v n ñi u l 164.000.000.000 ñ), Công ty C ph n Phát tri n Nhà Bà R a- Vũng Tàu (mã ch ng khoán HDC, v n ñi u l 81.280.000.000 ñ), Công ty C ph n xây d ng s 3 (mã ch ng khoán VC3, v n ñi u l 70.960.200.000 ñ). ð i v i ngành dư c ph m, lu n án ti n hành kh o sát m t sô công ty ñ i di n như: Công ty C ph n Dư c H u Giang (mã ch ng khoán DHG, v n ñi u l 269.129.620.000 ñ); Công ty C ph n Xu t nh p Kh u Y t Domesco (mã ch ng khoán DMC, v n ñi u l 178.093.360.000 ñ); Công ty C ph n Traphaco (mã ch ng khoán TRA, v n ñi u l 122.377.290.000 ñ); Công ty C ph n Dư c Thú y Cai L y (mã ch ng khoán MKV, v n ñi u l 10.600.000.000 ñ); Công ty C ph n Dư c ph m OPC (mã ch ng khoán OPC, v n ñi u l 81.900.000.000 ñ); Công ty C ph n Dư c ph m C u Long (mã ch ng khoán DCL, v n ñi u l 99.136.920.000 ñ). ð i v i ngành s n xu t và ch bi n th c ph m, lu n án ti n hành kh o sát các công ty: Công ty C ph n Th y s n Mekong (mã ch ng khoán AAM, v n ñi u l 113.398.640.000 ñ); Công ty C ph n Nam Vi t (mã ch ng khoán
7 ANV, v n ñi u l 660.000.000.000 ñ); Công ty C ph n S a Vi t Nam (mã ch ng khoán VNM, v n ñi u l 3.530.721.200.000); Công ty C ph n Ch bi n Th y s n Xu t kh u Ngô Quy n (mã ch ng khoán NGC, v n ñi u l 12.000.000.000 ñ); Công ty C ph n Th c ph m Lâm ð ng (mã ch ng khoán VDL, v n ñi u l 21.529.400.000 ñ); Công ty C ph n Bánh k o H i Hà (mã ch ng khoán HHC, v n ñi u l 54.750.000.000 ñ). 4. Phương pháp nghiên c u Lu n án ñư c th c hi n d a trên n n t ng cơ s phương pháp lu n c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s , các nguyên lý c a ch nghĩa Mác-Lênin, tư tư ng H Chí Minh và quán tri t các quan ñi m, ñ nh hư ng phát tri n c a ð ng và Nhà nư c v phát tri n th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. ð ng th i, lu n án còn k t h p s d ng các phương pháp nghiên c u khoa h c c a phân tích kinh doanh, phân t th ng kê, tư duy logic, x lý h th ng và các phương pháp toán h c, phương pháp ñ i chi u, phương pháp trình bày, ñánh giá các v n ñ liên quan ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm y t. ð có căn c tin c y cho vi c th c hi n ñ tài, lu n án ñã ti n hành thu th p các ngu n thông tin sau: - Ngu n d li u th c p: Lu n án s d ng ngu n d li u thu th p tr c ti p t i phòng (ban) k ho ch tài chính, phòng (ban) k ho ch th ng kê, các báo cáo tài chính gi a niên ñ , báo cáo ki m toán, báo cáo ban ki m soát, báo cáo c a h i ñ ng qu n tr , báo cáo c a ban giám ñ c, báo cáo tài chính năm (ñã ñư c ki m toán), b n cáo b ch. ð ng th i, lu n án còn s d ng các thông tin tài chính công b b t thư ng, các phân tích tài chính c a công ty ch ng khoán, các chuyên gia phân tích. ðây là ngu n thông tin ch y u ph c v cho vi c th c hi n lu n án.
8 - Ngu n d li u sơ c p: Lu n án ti n hành thu th p ý ki n t các cá nhân thông qua phi u ñi u tra. ð i tư ng ñi u tra g m: các nhà ñ u tư trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và các chuyên gia có kinh nghi m v tài chính, k toán, ki m toán, phân tích, tư v n ñ u tư. 5. D ki n nh ng ñóng góp c a ñ tài K t qu nghiên c u c a lu n án s có nh ng ñóng góp khoa h c sau: - V lý lu n: H th ng hóa và ñưa ra quan ñi m ñánh giá v h th ng ch tiêu phân tích tài chính áp d ng trong các doanh nghi p nói chung và các công ty c ph n niêm y t nói riêng. Nh ng ñánh giá này s giúp các nhà nghiên c u; các nhà khoa h c tài chính; các cơ quan hành chính ho ch ñ nh chính sách, ch ñ ; gi ng viên, sinh viên kinh t …có ngu n tài li u tham kh o h u ích cho công vi c c a mình. - V phương di n th c ti n: Trình bày, phân tích và ñánh giá h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam theo quy ñ nh chung c a h th ng pháp lu t cũng như s v n d ng t i các công ty. T ñó ñưa ra gi i pháp ñ hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t công b công khai trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và các ñi u ki n ñ th c hi n gi i pháp. Nh ng gi i pháp này không nh ng giúp cho các nhà ñ u tư có căn c tin c y, khoa h c ñ ra quy t ñ nh ñ u tư; các nhà qu n lý d dàng ñánh giá ñư c th c tr ng tài chính, k t qu và hi u qu kinh doanh c a công ty mà còn góp ph n quan tr ng ñ lành m nh hóa th trư ng tài chính, ñi u ch nh th trư ng ch ng khoán vi t nam ñi ñúng hư ng, ñúng b n ch t nh m phát huy tính tích c c cũng như vai trò c a th trư ng ch ng khoán ñ i v i s phát tri n c a n n kinh t .
9 6. T ng quan v các công trình ñã nghiên c u liên quan ñ n ñ tài Thông tin nói chung và thông tin phân tích tài chính nói riêng c a các doanh nghi p niêm y t trên th trư ng ch ng khoán là v n ñ mang tính th i s , thu hút s quan tâm c a c gi i nghiên c u cũng như các nhà ho ch ñ nh chính sách và các nhà th c hành. H th ng ch tiêu phân tích tài chính là v n ñ có ý nghĩa c v th c ti n và lý lu n cao. Do v y ñã có r t nhi u các công trình nghiên c u ñ c p ñ n. M i m t công trình nghiên c u hay m i m t tác gi có m t cách nhìn nh n v h th ng ch tiêu phân tích tài chính khác nhau. Sau ñây chúng tôi ti n hành khái quát m t s nghiên c u chính trong và ngoài nư c liên quan ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính. V phía các nghiên c u trong nư c, có th k ñ n các công trình ch y u ñã công b sau ñây: - TS. Nghiêm Văn L i v i công trình “Hoàn thi n h th ng báo cáo tài chính nh m cung c p thông tin ph c v cho phân tích tài chính doanh nghi p Vi t Nam” (năm 2003) nghiên c u v cơ s d li u ph c v cho phân tích tài chính doanh nghi p. - PGS. TS. Nguy n Năng Phúc và c ng s (PGS. TS. Nghiêm Văn L i, TS. Nguy n Ng c Quang) trong công trình “Phân tích tài chính công ty c ph n” (năm 2006) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n, các phương pháp phân tích và quy trình áp d ng. - NCS. Nguy n Tr ng Cơ trong lu n án ti n sĩ v i ñ tài “Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong doanh nghi p c ph n phi tài chính Vi t Nam” (năm 1999) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n phi tài chính Vi t Nam. - NCS Nguy n Ng c Quang trong lu n án ti n sĩ v i ñ tài “Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các doanh nghi p xây d ng
10 Vi t Nam” (năm 2002) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các doanh nghi p xây d ng Vi t Nam. - NCS. Tr n Th Minh Hương trong lu n án ti n sĩ v i ñ tài “Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính t i T ng công ty Hàng không Vi t Nam” (năm 2008) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính t i T ng Công ty Hàng không Vi t Nam. - PGS. TS Nguy n Văn Công và c ng s (TS. Nguy n Năng Phúc, TS. Tr n Quý Liên) v i công trình “L p ñ c, ki m tra và phân tích báo cáo tài chính” (năm 2002). Trong tác ph m này, các tác gi ñã ñ c p ñ n n i dung, phương pháp l p báo cáo tài chính và n i dung phân tích các ch s tài chính. - TS Ngô Th Chi, TS ðoàn Xuân Tiên, TS Vương ðình Hu trong công trình “K toán, ki m toán và phân tích tài chính doanh nghi p” (1995) ñ c p ñ n n i dung, các ch tiêu tài chính phân tích báo cáo tài chính. - V.v… ð i v i các nghiên c u ngoài nư c có liên quan ñ n h th ng thông tin phân tích tài chính, có th ñ c p ñ n các công trình ch y u sau ñây: - GS. Josette Peyrard trong công trình “Qu n tr tài chính doanh nghi p” (năm 1994) ñ c p ñ n vai trò, n i dung qu n lý tài chính, phân tích tài chính, cơ s d li u, phương pháp phân tích. - Tác gi Frazier và c ng s trong tác ph m “A methodology for the analysis of narrative accounting disclosures” tác gi Tennyson và c ng s trong tác ph m “Assessing the information content of narrative disclosures in explaining bankruptcy” ñã nh n m nh tính h u ích c a thông tin công b . Theo ñó, các tác gi này ñ c p ñ n vai trò c a thông tin công b liên quan ñ n môi trư ng kinh doanh và vai trò quan tr ng c a thông tin công b trong
11 vi c c i thi n hình nh, c ng c lòng tin, t o l p môi trư ng và thu hút các nhà ñ u tư. Trên cơ s phân tích nh ng ñi m m nh, ñi m y u trong thông tin k toán công b cùng nh ng nhân t nh hư ng tr c ti p ñ n k t qu và hi u qu ho t ñ ng c a doanh nghi p, các tác gi cũng ñã ñưa ra m t s g i ý thi t th c nh m nâng cao ch t lư ng c a thông tin công b ñ i v i các nhà ñ u tư trong và ngoài nư c1. - Các tác gi Meek và Gray (1989); Meek và c ng s (1995); Zarzeski (1996), Scholes và Clutterbuck (1998), Mitchell và c ng s (1997), Thomas (1997), Bettman và Weitz (1983), Claham và Schwenk (1991), Salancik và Meindl (1984) và ñ c bi t là Higgins và Bannister (1992), ... l i t p trung nêu b t các y u t b t thư ng trên ph m vi qu c t c a các công ty niêm y t có tác d ng so sánh, ch ng h n như doanh s bán hàng qu c t , ngu n g c c a các nư c và vai trò văn hóa gi a các công ty ña qu c gia có nh hư ng ñ n thông tin trong báo cáo thư ng niên. Các thông tin công b này mang tính so sánh cao, góp ph n th a mãn thông tin cho ngư i s d ng2. - Các tác gi Stephen Yan-Leung Cheung và Lynda Zhou (Trư ng ð i h c HongKong), J.Thomas Connelly và Piman Limpaphayom (Trư ng ð i h c Chulalongkorn, Thái Lan) trong công trình “Determinants of Corporate Disclosure and Transparency: Evidence from Hong Kong and Thailand” (2007) khi ñ c p ñ n tính minh b ch c a thông tin công b ñã ñưa ra mô hình nghiên c u t i Thái Lan và HongKong g m 9 ch tiêu (5 ch tiêu ph n ánh tình hình tài chính và 4 ch tiêu ph n ánh m c ñ qu n tr doanh nghi p)3. 1 Frazier, K.B., Ingram, R.W. and Tennyson, B.M. (1984), “A methodology for the analysis of narrative accounting disclosures”, Journal of Accounting Research. 2 Meek và Gray (1989), “Investigates theo extent to which the disclosure requirements are complied with or exceeded by continental European companies”. 3 Cheung, Y.L., J.T. Connelly, P. Limpaphayom, and L. Zhou (2007), “Do Investors Really Value Corporate Governance? Evidence From the Hong Kong Market,” Journal of International Financial Management and Accounting, 18 (2), 86-122. Cheung., Y. L., J.T. Connelly., P. Limpaphayom and L. Zhou (2007),
12 Tóm l i, các công trình nghiên c u v phân tích tài chính c a các tác gi trong và ngoài nư c ñã ñư c công b m c dù ñã ch rõ phương pháp, n i dung, cách tính và ý nghĩa c a các ch tiêu phân tích tài chính trong các doanh nghi p nói chung tuy nhiên chưa th c s ñi sâu nghiên c u v h th ng ch tiêu phân tích tài chính cho các công ty c ph n niêm y t ch ng khoán trên th trư ng ch ng khoán - trong ñó có th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. Chính vì v y, qua th i gian nghiên c u, tìm hi u, tác gi ñã quy t ñ nh ñi sâu nghiên c u ñ hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm y t công b công khai trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. 7. Gi i thi u b c c c a ñ tài Lu n án v i tên g i "Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam", ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, ph l c, ..., ñư c chia thành 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán. Chương 2: Th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. Chương 3: Quan ñi m và gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. “Determinants of Corporate Disclosure and Transparency: Evidence from Hong Kong and Thailand”, Controversies in International Corporate Responsibility, 3,313-342.