Luận án Tiến sĩ Quản lý công: Chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng Sông Hồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:206

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận án này nhằm làm sáng tỏ nội dung CLBD CB,CC, đánh giá CLBD và các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của các TCT, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện CLBD của các TCT, góp phần nâng cao năng lực đội ngũ CB,CC cấp xã ở khu vực ĐBSH. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Quản lý công: Chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng Sông Hồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ LAN ANH CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA CÁC TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH, THÀNH PHỐ KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ LAN ANH CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA CÁC TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH, THÀNH PHỐ KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 9 34 04 03 LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. TS. Hoàng Quang Đạt 2. TS. Nguyễn Văn Thắng HÀ NỘI, NĂM 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, luận án "Chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng" là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, tư liệu sử dụng trong luận án là trung thực, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và được ghi trong danh mục tài liệu tham khảo Tác giả luận án
ii LỜI CẢM ƠN Trước hết, tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia, Ban Đào tạo Sau đại học đã giảng dạy và trang bị cho tôi các kiến thức, kỹ năng nghiên cứu trong suốt khóa học. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với TS. Nguyễn Văn Thắng và TS. Hoàng Quang Đạt là những người đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn, đóng góp các ý kiến quý báu cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Trường Chính trị các tỉnh thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng, các chuyên gia, các đồng nghiệp và bạn bè đã giúp đỡ, ủng hộ tôi hoàn thành luận án này. Sau cùng tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, động viên của gia đình trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận án. Tác giả luận án
iii MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................... vi DANH MỤC BẢNG ............................................................................................ vii DANH MỤC HÌNH ............................................................................................ viii PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ................................ 9 1.1. Một số nghiên cứu liên quan đến chất lượng bồi dưỡng nói chung .......... 9 1.2. Các nghiên cứu về chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức và cán bộ, công chức cấp xã .............................................................................................. 17 1.2.1. Nghiên cứu về chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức nói chung ....... 17 1.2.2. Nghiên cứu về chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ............ 23 1.3. Nhận xét về các công trình nghiên cứu và các nội dung cần tiếp tục được nghiên cứu của Luận án................................................................................... 27 1.3.1. Nhận xét về các công trình nghiên cứu ................................................. 27 1.3.2. Các nội dung cần tiếp tục được nghiên cứu của Luận án ....................... 29 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................... 30 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH, THÀNH PHỐ.... 31 2.1. Khái quát về cán bộ, công chức cấp xã .................................................... 31 2.1.1. Khái niệm cán bộ, công chức cấp xã ..................................................... 31 2.1.2. Vai trò của cán bộ, công chức cấp xã .................................................... 32 2.1.3. Tiêu chuẩn đối với cán bộ, công chức cấp xã ........................................ 33 2.2. Bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh ............ 34 2.2.1. Khái niệm về bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ............................... 34 2.2.2. Đặc điểm hoạt động bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh ............................................................................................................ 35 2.3. Chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh ................................................................................................................... 37 2.3.1. Khái niệm chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã................... 37 2.3.2. Yêu cầu về chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh .................................................................................................. 38
iv 2.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh ............................................................................... 41 2.4. Các mô hình lý thuyết về đánh giá chất lượng bồi dưỡng và các tiêu chí đánh giá chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh ............................................................................................................... 45 2.4.1. Các mô hình lý thuyết đánh giá chất lượng bồi dưỡng .......................... 45 2.4.2. Các tiêu chí đánh giá chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh ..................................................................................... 51 2.5. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của một số nước và địa phương khác..................................................................... 54 2.5.1. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng bồi dưỡng công chức cấp xã ở nước ngoài .............................................................................................................. 54 2.5.2. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ở các địa phương khác ....................................................................................... 58 2.5.3. Bài học kinh nghiệm nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng .. 62 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................... 63 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CLBD CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA CÁC TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH, THÀNH PHỐ KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG ...................................................................................................... 65 3.1. Thực trạng cán bộ công chức cấp xã ở các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng ................................................................................................ 65 3.1.1. Quy mô và cơ cấu cán bộ, công chức cấp xã ......................................... 65 3.1.2. Chất lượng cán bộ, công chức cấp xã .................................................... 68 3.2.1. Tình hình bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng .............................................................................. 72 3.2.2. Chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực sông Hồng ........................................................................ 79 3.2.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực sông Hồng ................... 84
v 3.2.4. Tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng ....................................................................................................................... 97 3.3.1. Ưu điểm ............................................................................................. 103 3.3.2. Hạn chế .............................................................................................. 104 3.3.3. Nguyên nhân của ưu điểm, hạn chế .................................................... 105 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................. 109 CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA CÁC TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH, THÀNH PHỐ KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG .................... 111 4.1. Quan điểm nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng ........ 111 4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng ....... 113 4.2.1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền đến công tác bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ........ 113 4.2.2. Đổi mới chương trình, nội dung bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã . 116 4.2.3. Xây dựng đội ngũ giảng viên có năng lực chuyên môn và phương pháp giảng dạy hiện đại. ....................................................................................... 119 4.2.4. Tăng cường thực hiện đánh giá nhu cầu bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ................................................................................................................. 120 4.2.5. Tăng cường tự đánh giá các chương trình bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh, thành phố ........................................... 122 4.2.6. Triển khai thực hiện tự đánh giá toàn diện chất lượng bồi dưỡng của trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng .............................. 128 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 133 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 135 PHỤ LỤC ........................................................................................................... 142
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BD Bồi dưỡng CB,CC Cán bộ, công chức CQĐP Chính quyền địa phương ĐBSH Đồng bằng sông Hồng HĐND Hội đồng nhân dân TCT Trường chính trị tỉnh, thành phố UBND Uỷ ban nhân dân
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Tổng hợp các tiêu chí đánh giá CLBD ................................................... 51 Bảng 3.1: Số lượng CB,CC cấp xã khu vực đồng bằng sông Hồng ........................ 66 Bảng 3.2: Chất lượng CB,CC cấp xã theo trình độ chuyên môn ............................. 69 Bảng 3.3: Chất lượng CB,CC cấp xã ĐBSH theo trình độ lý luận chính trị ............ 70 Bảng 3.4: Chất lượng CB,CC cấp xã theo trình độ ngoại ngữ và tin học ................ 71 Bảng 3.5: Kết quả bồi dưỡng CB,CC cấp xã khu vực đồng bằng sông Hồng ......... 77 Bảng 3.6: Đánh giá về CTBD CB,CC xã của TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH 86 Bảng 3.7: Số lượng giảng viên, cán bộ quản lý và hỗ trợ của các TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH ...................................................................................................... 88 Bảng 3.8: Trình độ giảng viên, cán bộ của các TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH .................................................................................................................... 89 Bảng 3.9: Đánh giá về giảng viên tham gia bồi dưỡng CB,CC cấp xã của TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH ...................................................................................... 91 Bảng 3.10: Đánh giá về CB,CC cấp xã tham gia chương trình, khoá bồi dưỡng của TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH ...................................................................... 92 Bảng 3.11: Đánh giá về công tác tổ chức thực hiện bồi dưỡng CB,CC cấp xã của TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH .............................................................................. 97 Bảng 3.12: Kết quả phân tích nhân tố khám phá (EFA) ......................................... 99 Bảng 3.13: Các nhóm nhân tố sau khi Cronbach Alpha và EFA ......................... 100 Bảng 3.14: Tổng hợp chỉ số phân tích hồi quy bội bộ thang đo ........................... 101
viii DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Mô hình đánh giá 4 cấp độ của Kirkpatrick ............................................ 46 Hình 2.2: Mô hình đánh giá CIPP .......................................................................... 47 Hình 2.3: Mô hình đánh giá CIRO ......................................................................... 49 Hình 2.4: Mô hình EFQM ..................................................................................... 50 Hình 3-1: CB,CC xã có tinh thần chủ động và tích cực hơn sau bồi dưỡng ............ 81 Hình 3-2: CB,CC xã có trách nhiệm cao hơn sau bồi dưỡng .................................. 82 Hình 3-3: CB,CC xã cải thiện năng lực hơn sau bồi dưỡng .................................... 82 Hình 3-4: Người dân và CB,CC liên quan hài lòng hơn với kết quả công việc của CB,CC xã sau khi tham gia bồi dưỡng ở TCT tỉnh................................................. 83 Hình 3-5: Những thành công của chính quyền xã là kết quả công tác bồi dưỡng của TCT tỉnh ................................................................................................................ 84
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Bồi dưỡng cán bộ, công chức (BD CB,CC) luôn được coi là biện pháp quan trọng để cải thiện năng lực đội ngũ CB,CC. Tổng quan các nghiên cứu về CLBD CB,CC cho thấy các nghiên cứu thường đi theo hai hướng: (i) Nghiên cứu bản chất của quá trình học và dạy trong bồi dưỡng (BD); (ii) Nghiên cứu các yếu tố và các mối quan hệ liên quan đến chất lượng và hiệu quả bồi dưỡng. Các nghiên cứu theo hướng thứ nhất thường được dựa trên các lý thuyết như: lý thuyết về nguyên tắc học tập chung, lý thuyết thay đổi hành vi, lý thuyết động lực học tập, lý thuyết hệ thống,.. nhằm giải thích bản chất quá trình thay đổi hành vi, kiến thức, kỹ năng của người học với các nội dung liên quan trong quá trình thực hiện BD. Các nghiên cứu theo xu hướng thứ hai thường nhấn mạnh đến từng nội dung trong quá trình thực hiện BD từ khâu xác định mục tiêu, đánh giá nhu cầu BD, thiết kế nội dung chương trình, đội ngũ giảng viên, phương pháp BD, đánh giá kết quả BD,…với mục tiêu cải thiện CLBD CB,CC thông qua việc cải thiện các khâu trong quá trình thực hiện BD. Đáng chú ý, mặc dù đã có nhiều công trình nghiên cứu, nhưng khái niệm CLBD với các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD, đánh giá và đo lường CLBD, đặc biệt là trong trường hợp liên quan đến những người học cụ thể vẫn là những vấn đề bỏ ngỏ, cần được nghiên cứu bổ sung. Ở nước ta, BD CB,CC luôn có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác cán bộ của Đảng và Nhà nước. Từ nhận thức “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”[1]. Trong những năm gần đây, với xu hướng phân cấp ngày càng tăng lên, công tác BD đội ngũ CB,CC cấp xã ngày càng được chú trọng nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, bảo đảm đời sống kinh tế - xã hội, an ninh, trật tự tại các chính quyền địa phương cấp xã. Khu vực đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) có 11 tỉnh thành phố, bao gồm: Hà Nội, Bắc Ninh, Hà Nam, Nam Định, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thái Bình. Các tỉnh, thành phố ở khu vực ĐBSH có 2.458 đơn vị hành chính cấp xã với số lượng CB,CC cấp xã là 49.563 CB,CC, trong đó số cán bộ chuyên trách là 25.475 người và số công chức là 24.088 người. Thống kê của các địa phương cho thấy, chất lượng CB,CC theo trình độ chuyên môn của các địa phương khu vực ĐBSH khá cao, vượt
2 trội so với mặt bằng chung của cả nước. Đây là điều kiện thuận lợi cho công tác BD CB,CC cấp xã khu vực ĐBSH. Theo đó, các Trường Chính trị (TCT) tỉnh, thành phố với vai trò trung tâm ĐT,BD CBCC của địa phương đã thực hiện nhiều hình thức bồi dưỡng như tập trung, vừa làm, vừa học với nhiều nội dung lồng ghép đa dạng, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ CB,CC cấp xã tham gia học tập một cách phù hợp. Kết quả BD của các TCT đã góp phần nâng cao năng lực đội ngũ CB,CC cấp xã, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ của chính quyền địa phương cấp xã ở khu vực ĐBSH. Bên cạnh các kết quả đạt được, công tác BD CB,CC của các TCT khu vực ĐBSH vẫn còn có những hạn chế. Báo cáo thi đua của các TCT khu vực ĐBSH (2017, 2018) cho thấy công tác bồi dưỡng tuy có đổi mới nhưng còn nặng về tính lý thuyết, thời gian kéo dài, chưa chú trọng nhiều đến kỹ năng xử lý tình huống thực hiện nhiệm vụ, nên khi vận dụng vào thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế, chưa có xác định các tiêu chí cụ thể trong đánh giá CLBD CB,CC cấp xã,… Vì vậy, đòi hỏi cần có các nghiên cứu đi sâu làm cơ sở xác định các giải pháp cải thiện CLBD CBCC cấp xã của các TCT ở khu vực ĐBSH. Xuất phát từ tổng quan các công trình nghiên cứu đi trước và yêu cầu của thực tiễn, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Chất lượng bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của các Trường Chính trị tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng Sông Hồng” làm đề tài luận án tiến sĩ của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án nghiên cứu CLBD CB,CC cấp xã của các TCT khu vực ĐBSH nhằm mục đích là sáng tỏ nội dung CLBD CB,CC, đánh giá CLBD và các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của các TCT, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện CLBD của các TCT, góp phần nâng cao năng lực đội ngũ CB,CC cấp xã ở khu vực ĐBSH. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Xác định các nội dung phản ánh CLBD CB,CC cấp xã - Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã - Tổng hợp các kinh nghiệm BD CB,CC cấp xã trong và ngoài nước. - Đánh giá CLBD và các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của các TCT khu vực ĐBSH hiện nay.
3 - Đề xuất giải pháp cải thiện CLBD CB,CC cấp xã của các TCT khu vực ĐBSH. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận án là nội dung CLBD CB,CC cấp xã (được phản ánh thông qua mức độ đáp ứng nhu cầu của các bên liên quan đến công tác BD CB,CC cấp xã) và các yếu tố ảnh hưởng (các khâu trong quá trình tổ chức, thực hiện bồi dưỡng) đến CLBD CB,CC cấp xã của các TCT. Về phạm vi nghiên cứu, luận án phân tích các kết quả và hạn chế trong BD CB,CC cấp xã của các TCT ở 11 tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH, bao gồm: Hà Nội, Bắc Ninh, Hà Nam, Nam Định, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thái Bình với thời gian từ năm 2016 đến nay. Dữ liệu sử dụng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã được thu thập từ khảo sát chọn mẫu ở cả 11 tỉnh, thành phố nói trên. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp luận Nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, lấy học thuyết Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và chính sách của Nhà nước, các thành tựu của các công trình nghiên cứu đi trước để xây dựng cơ sở lý luận. Bên cạnh đó, sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể: thống kê, phân tích tổng hợp, so sánh,... Cách thực hiện nghiên cứu đề tài của nghiên cứu sinh được mô tả như sau:
4 Tổng quan nghiên cứu: Vấn đề nghiên cứu: CLBD, các yếu CLBD CB,CC cấp xã và các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC xã tố ảnh hưởng đến CLBDCB,CC của TCT khu vực ĐBSH cấp xã Nghiên cứu, tổng kết lý thuyết Xây dựng cơ sở lý luận: Khái niệm, và thực tiễn: Chất lượng, các các yếu tố ảnh hưởng, khung đánh yếu tố ảnh hưởng CLBD CB,CC; giá CLBD CB,CC cấp xã của TCT đánh giá CLBD CB,CC; kinh tỉnh, thành phố; Bài học kinh nghiệm nghiệm bồi dưỡng CB,CC cấp xã bồi dưỡng CB,CC cấp xã Tổng hợp tài liệu thứ cấp: Báo Đánh giá thực trạng: kết quả bồi cáo địa phương, các bài nghiên dưỡng CB,CC cấp xã của TCT tỉnh cứu, dữ liệu địa phương khu vực ĐBSH Báo cáo địa phương, các bài nghiên Phỏng vấn sâu: Giảng viên TCT Xây dựng bảng hỏi điều tra: Mô tả tỉnh, CB,CC cấp xã, huyện và tiêu chí CLBD CB,CC cấp xã của chuyên gia. TCT tỉnh Điều tra khảo sát: 495 CB,CC Dữ liệu khảo sát CLBD CB,CC cấp xã, huyện, giảng viên tại 11 cấp xã của TCT tỉnh khu vực ĐBSH tỉnh khu vực ĐBSH Đánh giá độ tin cậy thang đo: Xác định các thang đo các yếu tố Hệ số Cronbach Alpha và hệ số (loại bỏ các thang đo kém giá trị) tương quan tổng Phân tích nhân tố khám phá Xác định lại các yếu tố với các (EFA) với các kiểm định thang đo phản ánh chính xác hơn Phân tích hồi quy bội Xác định tác động của các yếu tố đến CLBD CCC xã So sánh, đối chiếu lý thuyết và Ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân kinh nghiệm thực tiễn hạn chế về CLBD CB,CC xã khu vực ĐBSH Đề xuất giải pháp cải thiện CLBD CB,CC xã của TCT tỉnh khu vực ĐBSH
5 4.2. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án, nghiên cứu sinh đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp phân tích và tổng hợp: là phương pháp phân tích tài liệu được sử dụng xuyên suốt trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận án để giải quyết các vấn đề liên quan đến nhiệm vụ nghiên cứu như: các quan niệm về CB,CC cấp xã, CLBD công chức, tiêu chí đánh giá CLBD CB,CC cấp xã của TCT; đánh giá thực trạng và chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế về CLBD CB,CC cấp xã của TCT khu vực ĐBSH. - Phương pháp so sánh được sử dụng để có sự so sánh, đối chiếu giữa lý thuyết và thực tiễn về CLBD CB,CC, sự ảnh hưởng của các yếu tố đến CLBD CB,CC. - Phương pháp phỏng vấn chuyên gia: được sử dụng để xác định sơ bộ ban đầu các khía cạnh phản ánh CLBD và các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT khu vực ĐBSH. - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Trong quá trình khảo sát thực tế, tác giả đã sử dụng phiếu khảo sát được diễn đạt trong phần Phụ lục của luận án. Trong đó, đã khảo sát 495 CB,CC cấp xã, huyện, TCT tại 11 tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH. - Phương pháp kiểm định độ tin cậy thang đo của các khái niệm nghiên cứu với hệ số Cronbach Alpha và hệ số tương quan tổng nhằm loại các biến không phù hợp vì các biến rác này có thể tạo ra các yếu tố tác động/ảnh hưởng giả. Hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha chỉ cho biết các đo lường có liên kết với nhau hay không; nhưng không cho biết biến quan sát nào cần bỏ đi và biến quan sát nào cần giữ lại. Khi đó, việc tính toán hệ số tương quan giữa biến - tổng sẽ giúp loại ra những biến quan sát nào không đóng góp nhiều cho sự mô tả của khái niệm cần đo (Hoàng Trọng & Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2005). - Phương pháp phân tích nhân tố khám phá (EFA): dùng để rút gọn các biến sát thành một tập kết hợp các nhân tố có ý nghĩa hơn. Các nhân tố được rút gọn này sẽ có ý nghĩa hơn nhưng vẫn chứa đựng hầu hết nội dung thông tin của tập biến quan sát ban đầu (Hair, Anderson, Tatham và Black; 1998). Phương pháp phân tích nhân tố khám phá EFA được dùng để kiểm định giá trị khái niệm của thang đo. Trong phân tích nhân tố, phương pháp trích Pricipal Components Analysis đi cùng với phép xoay Varimax là cách thức được sử dụng phổ biến nhất.
6 - Phương pháp hồi quy bội: dùng để xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT khu vực ĐBSH. Các kiểm định mô hình hồi quy cũng được thực hiện kèm theo. 5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa học của luận án 5.1. Câu hỏi nghiên cứu Trên góc độ lý thuyết, nhiều mô hình lý thuyết đã cung cấp khung đánh giá các CTBD. Về thực tiễn ở Việt Nam, Thông tư số 10/2017/TT-BNV đã hướng dẫn đánh giá chất lượng CTBD CB,CC. Tuy nhiên, để có những tiêu chí cụ thể đánh giá CLBD CB,CC cấp xã của các TCT tỉnh thì cần có những sự điều chỉnh thích hợp với bối cảnh cụ thể. Vì vậy, Luận án được thực hiện với các câu hỏi nghiên cứu sau: - CLBD CB,CC cấp xã của TCT được thể hiện thông qua các tiêu chí nào? - Các yếu tố nào trong quá trình tổ chức, thực hiện BD có ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT? - Thực trạng chất lượng và các yếu tố tác động đến CLBD CB,CC cấp xã của các TCT khu vực ĐBSH và giải pháp nào để cải thiện CLBD CB,CC cấp xã của các TCT khu vực ĐBSH? 5.2. Giả thuyết khoa học của luận án Với quan niệm CLBD là kết quả thay đổi về năng lực của CB,CC cấp xã và thay đổi về chất lượng công việc của chính quyền xã thông qua quá trình bồi dưỡng. Vì vậy các kiến thức, kỹ năng mong đợi mà CB,CC cấp xã đạt được sau khi bồi dưỡng và việc ứng dụng các kiến thức, kỹ năng đó vào thực tiễn công việc cũng như là sự thay đổi thái độ CB,CC xã theo hướng tích cực có thể đại diện, phản ánh CLBD CBCC cấp xã của TCT. Theo đó, giả thuyết ban đầu về CLBD CB,CC cấp xã là: H1: CLBD CB,CC cấp xã của TCT được phản ánh thông qua: các kiến thức, kỹ năng mới mà CB,CC cấp xã đã nhận được thông qua bồi dưỡng ; mức độ ứng dụng các kiến thức, kỹ năng đã được học vào công việc; sự thay đổi về thái độ mang tính tích cực của CB,CC cấp xã trong công việc. Về các yếu tố có ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT. Các lý thuyết về quá trình học tập của con người như thuyết tăng cường tích cực (Reinforcement Theory), thuyết hoà hợp (Congruity Theory), thuyết hoà hợp với niềm tin (Belief Congruence Theory) cho thấy, người học cải thiện năng lực phụ thuộc vào việc được rèn luyện như thế nào trong quá trình học. Nói cách khác, nội dung chương trình có
7 ảnh hưởng đến CLBD, vì vậy, giả thuyết đầu tiên là: H2: Nội dung CTBD CB,CC cấp xã phù hợp, mang tính rèn luyện cao có tác động tích cực đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT khu vực ĐBSH. Tương tự như nội dung chương trình, lý thuyết học tập chuyển giao và các nghiên cứu của Alliger và cộng sự (1997), nghiên cứu của Mathieu, Tannenbaum và Salas (1992) cũng cho thấy, CLBD phụ thuộc và biện pháp dạy và học, theo đó, giảng viên tham gia bồi dưỡng có vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện. Vì vậy, giả thuyết tiếp theo của chúng tôi là: H3: Giảng viên có kiến thức, thái độ và phương pháp dạy học tốt có tác động tích cực đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT khu vực ĐBSH. Các nghiên cứu về động lực học tập cũng chỉ ra đặc điểm của người học, động cơ của người học sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả học tập, từ đó có ảnh hưởng đến CLBD, theo đó giả thuyết thứ ba là: H4: CB,CC cấp xã chủ động, có khả năng tự học, tự rèn luyện và có động cơ học tập tích cực từ các chính sách BD CB,CC hiện nay có tác động tích cực đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT khu vực ĐBSH. Các “nguyên tắc chung” về bồi dưỡng cũng cho thấy, các điều kiện về cơ sở vật chất, xây dựng và việc điều chỉnh nội dung chương trình cho phù hợp, tài liệu học tập, kiểm tra đánh giá,… có tác động đến CLBD. Giả thuyết cuối của chúng tôi là: H5: công tác tổ chức thực hiện các khoá bồi dưỡng (Cơ sở vật chất, lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá, tài liệu học tập) có tác động tích cực đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH. 6. Những đóng góp của luận án 6.1. Về lý luận Luận án đã giải thích rõ nội dung CLBD CB,CC cấp xã và các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã của TCT. Luận án đã có những đóng góp lý luận mới về CLBD CB,CC: (i) Xác định các tiêu chí đánh giá CLBD CB,CC cấp xã; (ii) Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC cấp xã và bổ sung thêm yếu tố ảnh hưởng đến CLBD CB,CC (yếu tố tổ chức thực hiện của đơn vị cung cấp bồi dưỡng) so với các mô hình đánh giá CLBD hiện nay.
8 6.2. Về thực tiễn Luận án có một số đóng góp nâng cao CLBD CB,CC nói chung và CB,CC cấp xã nói riêng của TCT tỉnh, thành phố, đó là: - Việc cải thiện công tác tổ chức thực hiện bồi dưỡng của TCT có tác động mạnh nhất đến CLBD CB,CC cấp xã. Trong đó, cần chú ý đến: (i) điều chỉnh nội dung bồi dưỡng dựa trên nhu cầu của học viên; (ii) công tác tổng kết, đánh giá chất lượng sau bồi dưỡng. - Cải thiện nội dung CTBD theo hướng học viên được rèn luyện, thực hành ngay trên lớp và bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng viên tham gia bồi dưỡng có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện CLBD CB,CC cấp xã của các TCT khu vực ĐBSH. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận án kết cấu thành 4 chương, bao gồm: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu. Chương 2: Cơ sở khoa học về CLBD CB,CC cấp xã của TCT tỉnh, thành phố. Chương 3: Thực trạng CLBD CB,CC cấp xã của các TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH. Chương 4: Quan điểm và giải pháp nâng cao CLBD CB,CC cấp xã của các TCT tỉnh, thành phố khu vực ĐBSH
9 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Khi nghiên cứu về bồi dưỡng nói chung và bồi dưỡng CB,CC nói riêng, các nghiên cứu thường được tiếp cận theo các lý thuyết liên quan như: các nguyên tắc học tập, các lý thuyết về thay đổi hành vi, các lý thuyết về động lực học tập hay lý thuyết hệ thống. Bên cạnh đó, khi bàn về kết quả, chất lượng và hiệu quả của các CTBD, các nghiên cứu thường đề cập đến các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hay hiệu quả của bồi dưỡng ở cả cấp độ cá nhân người học và ở cấp độ tổ chức (nơi người học làm việc). Các nghiên cứu bồi dưỡng CB,CC ở Việt Nam nói riêng cũng đi theo hướng này, thường tập trung nghiên cứu các yếu tố có tác động đến chất lượng hay hiệu quả của bồi dưỡng. Chương này trình bày tổng quan các nghiên cứu đi trước (đặc biệt là các nghiên cứu phân tích tổng hợp) liên quan đến hoạt động bồi dưỡng nói chung và bồi dưỡng CB,CC nói riêng lần lượt theo các nội dung: các nghiên cứu liên quan đến hoạt động bồi dưỡng nói chung, các nghiên cứu liên quan đến lý thuyết thay đổi hành vi, lý thuyết về động lực học tập, các nghiên cứu về kết quả, chất lượng, hiệu quả và đánh giá hoạt động bồi dưỡng, các nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng CB,CC ở Việt Nam. Những phát hiện từ nghiên cứu tổng quan sẽ là cơ sở để phát triển nghiên cứu đề tài này trong những chương sau. 1.1. Một số nghiên cứu liên quan đến chất lượng bồi dưỡng nói chung  Các “nguyên tắc học tập” chung trong bồi dưỡng Các nghiên cứu liên quan đến hoạt động bồi dưỡng và đặc biệt là thiết kế các CTBD thường được dựa trên nền tảng khung lý thuyết về các “nguyên tắc học tập” chung. Theo đó, có bốn “nguyên tắc” hay bốn yếu tố trong hoạt động bồi dưỡng - chuyển giao kỹ năng là: nguyên tắc về các yếu tố môi trường đồng nhất; các nguyên tắc chung trong giảng dạy; nguyên tắc các yếu tố thúc đẩy; nguyên tắc về điều kiện làm việc. Các nguyên tắc này đặc biệt có vai trò và ý nghĩa khi nghiên cứu, xem xét để đánh giá chất lượng hoạt động bồi dưỡng [53]. Nguyên tắc về các yếu tố môi trường đồng nhất được hiểu là mức độ chuyển giao học hỏi trong một môi trường/ngữ cảnh này sau đó áp dụng trong một môi trường/ngữ cảnh sau, phụ thuộc vào mức độ tương đồng giữa môi trường/ngữ cảnh thứ nhất và môi trường/ngữ cảnh thứ hai. Chẳng hạn như, trong một khóa bồi dưỡng về văn hóa, người học phải đóng vai và tương tác với các đại diện của các nền văn
10 hóa khác nhau trong bối cảnh mô phỏng những môi trường làm việc điển hình. Bản chất của nguyên tắc các yếu tố đồng nhất là có càng nhiều yếu tố trong ngữ cảnh thứ nhất giống với ngữ cảnh thứ hai, thì người học càng dễ dàng vận dụng những điều đã học từ tình huống thứ nhất vào môi trường của tình huống thứ hai. Nguyên tắc chung trong giảng dạy khẳng định rằng, mức độ chuyển giao học hỏi trong hoạt động bồi dưỡng sẽ được tối đa hóa khi người dạy được trang bị đầy đủ các quy tắc chung và lý thuyết làm nền tảng cho nội dung đào tạo. Nguyên tắc các yếu tố thúc đẩy học tập đóng một vai trò quan trọng trong quá trình học tập. Bản chất của nguyên tắc này chính là vận dụng, phát huy tất cả các yếu tố tích cực có tác động đến chất lượng của quá trình BD để khích lệ, tạo động lực học tập cho người học, giúp người học chủ động học tập và đạt được kết quả học tập cao. Nguyên tắc về các điều kiện làm việc được hiểu rằng, kết quả bồi dưỡng phụ thuộc vào từng điều kiện thực hành, học phải đi đôi với hành, phải được thực hành. Bên cạnh đó, việc đem những kiến thức được học để thực hành, áp dụng toàn bộ cũng sẽ khác với việc chỉ được thực hành từng phần... Nói cách khác, kết quả học tập phụ thuộc nhiều vào mức độ được thực hành của người học và những tình huống thực tế cần được thiết kế nhiều trong hoạt động bồi dưỡng. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa điều kiện thực hành và điều kiện làm việc thực tế cũng sẽ ảnh hưởng đến kết quả thực sự của quá trình bồi dưỡng - chuyển giao kỹ năng làm việc. Theo đó, cần kết hợp làm giảm thiểu tối đa sự khác biệt giữa các điều kiện thực tiễn và các điều kiện trong môi trường học tập để đạt được kết quả tốt trong bồi dưỡng. Gagne (1965) cho rằng, quá trình thiết kế CTBD bao gồm: xác định các mục tiêu bồi dưỡng trung gian nhằm đạt được kết quả mong muốn cuối cùng của khoá bồi dưỡng (những năng lực được thể hiện trong thực tiễn công việc); sắp xếp các mục tiêu theo trình tự tối ưu để giúp các học viên dễ dàng học hỏi và áp dụng trong thực tiễn; kết hợp và thể hiện các mục tiêu này trong nội dung CTBD [53].  Các nghiên cứu về lý thuyết thay đổi hành vi - mục tiêu của bồi dưỡng Mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng khi cần phải thay đổi thì việc phải tạo được động lực để người học thay đổi thái độ hay thay đổi hành vi là các vấn đề đòi hỏi các nhà nghiên cứu hướng đến và giải thích rõ ràng vì sao phải thiết lập cơ chế thay đổi thái độ/hành vi để đạt được mục tiêu.