Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình – từ thực tiễn Thành phố Hà Nội

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày một số vấn đề lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình; Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quan điểm, giải pháp bảo đảm xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình - từ thực tiễn thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình – từ thực tiễn Thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM ÁI NINH XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC PHÁT THANH, TRUYỀN HÌNH - TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH HÀ NỘI – Năm 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM ÁI NINH XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC PHÁT THANH, TRUYỀN HÌNH - TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 8 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ VĂN TÍNH HÀ NỘI – Năm 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình – từ thực tiễn Thành phố Hà Nội” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên cứu chưa được công bố trong bất cứ một công trình nào khác. Các số liệu, trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính xác thực và nguồn tin cậy. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính trung thực của luận văn. Tác giả luận văn Phạm Ái Ninh
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ và dẫn dắt từ các thầy cô giáo, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè. Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, các thầy giáo, cô giáo đã quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt để tôi có cơ hội học tập, nghiên cứu và phát triển bản thân. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS. Vũ Văn Tính đã dành thời gian, công sức và tâm huyết để định hướng và chỉ bảo tận tình để tôi hoàn thành được luận văn này. Hà Nội, ngày..... tháng.... năm 2021 Tác giả luận văn Phạm Ái Ninh
MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... 1 DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ .............................................................. 2 MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 3 Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC PHÁT THANH, TRUYỀN HÌNH .................................................................................................................. 12 1.1. Vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình .................... 12 1.1.1. Khái niệm phát thanh, truyền hình và vai trò của phát thanh, truyền hình ....................................................................................................................... 12 1.1.2. Khái niệm vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình ....................................................................................................................... 18 1.1.3. Cấu thành của vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình................................................................................................................ 21 1.1.4. Phân loại hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình................................................................................................................ 24 1.2. Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình ....... 27 1.2.1. Khái niệm của xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình .................................................................................................... 27 1.2.2. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình .................................................................................................... 32 1.2.3. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình .................................................................................................... 36 1.2.4. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình................................................................................................................ 38 1.3. Ý nghĩa của hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình..................................................................... .......................... 42 Tiểu kết Chương 1 ............................................................................................. 44 Chương 2: THỰC TRẠNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC PHÁT THANH, TRUYỀN HÌNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ..................................................................................................... 45 2.1. Đặc điểm tình hình địa bàn thành phố Hà Nội có liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình......... .......................... 45
2.2. Tình hình vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình tại thành phố Hà Nội........................... ................... 48 2.2.1. Thực trạng về vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình tại thành phố Hà Nội ............................................................................. 48 2.2.2. Thực trạng về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình tại thành phố Hà Nội.................................................................. 57 2.3. Đánh giá các hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình................................................................................ ............... 62 2.3.1. Kết quả của hoạt động xử phạt ........................................................... 62 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ..................................................................... 63 Tiểu kết Chương 2 ............................................................................................. 70 Chương 3: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC PHÁT THANH, TRUYỀN HÌNH - TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............................................................. 71 3.1. Quan điểm bảo đảm xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình trên địa bàn thành phố Hà Nội............................... .......................... 71 3.1.1. Xử phạt vi phạm hành chính theo đúng quy định pháp luật ............... 71 3.1.2. Đảm bảo tính công khai minh bạch trong quá trình xử phạt vi phạm hành chính ..................................................................................................... 72 3.1.3. Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp các bên liên quan trong xử phạt vi phạm hành chính ........................................................................................... 73 3.1.4. Gắn với việc nâng cao ý thức pháp luật công vụ của công chức........ 73 3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình nói chung, thành phố Hà Nội nói riêng.......................................................................................... .......................... 74 3.2.1. Giải pháp chung .................................................................................. 74 3.2.2. Giải pháp áp dụng riêng cho thành phố Hà Nội ................................. 85 Tiểu kết Chương 3 ............................................................................................. 91 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... 93
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT PTTH Phát thanh, truyền hình Cục PTTH&TTĐT Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử VPHC Vi phạm hành chính Bộ TT&TT Bộ Thông tin và Truyền thông Sở TT&TT Sở Thông tin và Truyền thông Nghị định 02 Nghị định 02/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản Nghị định 159 Nghị định 159/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản Nghị định 119 Nghị định 119/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản CSDL Cơ sở dữ liệu CPĐT Chính phủ điện tử Nghị định 06 Nghị định 06/2016/NĐ-CP của Chính phủ quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ phát thanh, truyền hình. OTT Nền tảng cung cấp các nội dung về truyền hình qua internet. 1
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ Bảng 1.1: Thẩm quyền xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH.........................36 Bảng 2.1: Tổng hợp VPHC trong lĩnh vực PTTH năm 2017-2018................49 Bảng 2.2: Số liệu xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH tại thành phố Hà Nội năm 2017-2020..............................................................................................57 Biểu đồ 2.1: Biểu đồ tỷ lệ các trường hợp xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH phân theo hình thức xử phạt năm 2017-2020................................................58 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ số vụ việc và tiền phạt qua các năm 2017-2019...........60 2
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Phát thanh, truyền hình (PTTH) là phương tiện truyền thông đại chúng nhanh chóng và kịp thời phản ánh thông tin tới nhân dân các thông tin sự kiện từ thời sự đến kinh tế - xã hội. Một trong những đặc điểm riêng biệt của PTTH so với các loại hình báo chí khác đó là độ chính xác và tin cậy cao, thông tin chính thống và trung thực, tác động đến nhận thức và hành động của con người. Trước khi các công nghệ truyền thông đa phương tiện phát triển, đài phát thanh là phương tiện hiệu quả, phổ cập toàn cầu nhất để truyền tải thông tin tới thính giả đặc biệt là những khu vực nghèo, cơ sở vật chất không đầy đủ, khu vực nông thôn và những khu vực khó tiếp cận. Đối với những người thường xuyên phải di chuyển thì phát thanh cũng đặc biệt quan trọng để họ có cơ hội tiếp cận thông tin. Ra đời từ năm 1945, phát thanh đã phát huy vai trò truyền thông, thông tin cho quân và dân ta trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ trường kì của dân tộc. Truyền hình Việt Nam phát sóng chương trình đầu tiên vào năm 1970 với công nghệ đen trắng, có khả năng thu nhận tín hiệu sóng vô tuyến cũng như truyền dẫn các tín hiệu điện mang hình ảnh và âm thanh được mã hóa, được phát dưới dạng sóng vô tuyến hoặc thông qua cáp quang, đáp ứng cùng lúc hai chức năng nghe và nhìn. Hình ảnh được chiếu trên màn hình và âm thanh phát trên hệ thống loa. Truyền hình có mặt sau phát thanh nhưng có sức thu hút lớn với khán giả. Truyền hình khiến đời sống nhân dân phong phú và tươi mới hơn. Nhất là vào những năm 90 khi các phương tiện truyền thông chưa được phổ cập rộng rãi, chiếc vô tuyến là phương tiện chính của các hộ gia đình để nắm bắt thông tin. 3
Khi xã hội ngày càng phát triển, các dịch vụ trong lĩnh vực PTTH ngày càng nhiều để khách hàng có sự lựa chọn phù hợp. Những năm vừa qua, lĩnh vực PTTH đạt được nhiều thành tựu quan trọng về doanh thu của Đài PTTH, công ty cung cấp dịch vụ PTTH, chất lượng ngày càng được cải tiến nâng cao và thời lượng của chương trình PTTH được cải thiện. Hiện cả nước có 72 đài PTTH và đơn vị hoạt động truyền hình Trung ương và địa phương với 283 kênh phát thanh, truyền hình gồm: - 02 đài quốc gia (Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam); - 01 Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC (trực thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam); - 64 đài PTTH địa phương (62 đài PTTH của các tỉnh/thành phố trực thuộc TW; riêng TP.HCM có hai đài Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và Đài Tiếng nói nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hoạt động độc lập). - 05 đơn vị hoạt động truyền hình không có hạ tầng phát sóng truyền hình riêng gồm: Truyền hình Quốc hội, Truyền hình Nhân dân, Truyền hình Thông tấn (VNews), Truyền hình Công an nhân dân (ANTV), Truyền hình Quốc phòng (QPVN). Đây là những cơ quan báo hình được hình thành phục vụ yêu cầu tuyên truyền của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ mới. Doanh thu (trong đó có doanh thu quảng cáo) toàn ngành PTTH khoảng trên: 11.079 tỷ đồng; trong đó, doanh thu của 64 đài PT-TH địa phương là: 6.189 tỷ đồng. Tính đến hết năm 2019, tổng doanh thu thuê bao truyền hình trả tiền ước đạt 8.300 tỷ đồng, tăng khoảng 2,5 % so với cùng kỳ năm 2018 (khoảng 8.100 tỷ đồng)...[10] Cùng với đó, só lượng công ty hoạt động trong lĩnh vực này khá lớn nhằm cung cấp các dịch vụ về PTTH nên tạo nên sự cạnh tranh trong việc đáp ứng các nhu cầu ngày càng cao, chinh phục khách hàng khó tính. Dưới góc độ kiểm soát của pháp luật, hiện nay vẫn còn tồn tại những doanh nghiệp, các 4
công ty truyền thông có hành vi vi phạm hành chính (VPHC) và đã được xử phạt. Cụ thể là hành vi chưa tuân thủ hoặc thực hiện nghiêm các quy định trong giấy phép hoạt động, giấy phép sản xuất kênh chương trình đã được cấp; vi phạm trong các nội dung các kênh chương trình: thông tin chưa được kiểm chứng, gây ảnh hưởng tới uy tín, danh dự của tổ chức cá nhân, gây bức xúc xã hội,... Hiện nay, có nhiều các nền tảng truyền hình, dịch vụ mới xuất hiện, phù hợp với sự phát triển trên thế giới, bắt kịp của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Ví dụ, nền tảng phim Netflic – dịch vụ xem video trực tuyến của Mỹ, nội dung chủ yếu là phim và các chương trình truyền hình nước ngoài thông qua kết nối internet. Một trong những hình thức chiếu phim mới này ảnh hưởng rất lớn đến nền truyền hình truyền thống trong nước bởi các trang phim có đa dạng các thể loại. Tuy nhiên, hiện chưa có chế tài xử phạt VPHC với các hành vi vi phạm của Netflic cũng như các trang tương tự của nước ngoài tràn vào Việt Nam khiến môi trường kinh doanh không công bằng, doanh thu dịch vụ PTTH trong nước giảm sút. Một số phim được phát không hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, ảnh hưởng rất lớn tới nhận thức và hành động của giới trẻ đặc biệt là trẻ em. Khi công nghệ càng phát triển thì các hành vi phạm tội ngày càng tinh vi và khó phát hiện hơn, gây khó khăn trong việc áp dụng chế tài xử phạt, thẩm quyền xử phạt. Xử phạt VPHC nói chung và xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH nói riêng là công cụ quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước nhằm duy trì sự ổn định và phát triển trong hoạt động quản lý hành chính của nhà nước, tạo lập môi trường kinh doanh trong sạch và công bằng, ngăn chặn hành vi phạm tội. Thủ đô Hà Nội là trung tâm văn hóa chính trị của đất nước, là nơi chung chuyển các phương tiện giao thông trong nước và quốc tế. Thủ đô nơi thu hút các doanh nghiệp tập trung, các công ty truyền thông, đơn vị cung cấp các 5
dịch vụ PTTH. Chính vì vậy, trên địa bàn thành phố Hà Nội cũng xảy ra không ít các trường hợp vi phạm hành chính đã được xử lý. Căn cứ xử phạt hiện nay chủ yếu là Nghị định số 159/2013/NĐ-CP (Nghị định 159) ngày 12/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí xuất bản. Tính từ 01/12/2020 nghị định 159 sẽ hết hiệu lực và được thay thế bằng nghị định 119/2020/NĐ-CP (Nghị định 119) ngày 07/10/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản. Nghị định 159 phát huy được khả năng quản lý hành chính nhà nước trong lĩnh vực PTTH trong những năm vừa qua, tuy nhiên đã bộc lộ một số khó khăn trong quá trình xử phạt như một số hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Báo chí năm 2016 đang không có chế tài xử phạt, một số hành vi xử phạt quá nhẹ, mức phạt tiền thấp hơn so với tình hình kinh tế ngày càng phát triển,... Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài:“Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình – từ thực tiễn Thành phố Hà Nội” làm đề tài Luận văn thạc sĩ ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH từ thực tiễn thành phố Hà Nội. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Hiện nay, lĩnh vực PTTH nhận được sự quan tâm của Đảng và nhà nước. Những người làm khoa học và công tác lý luận cũng đã nghiên cứu vấn đề này ở nhiều khía cạnh, góc độ khác nhau. Trong thời gian qua, đã có khá nhiều các công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến đề tài luận văn, cụ thể: - “Bình luận các quy định về xử phạt vi phạm hành chính”, Cao Vũ Minh, Nguyễn Nhật Khanh, Nxb. Lao động - xã hội, 2019. 6
- “Bình luận khoa học Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012”, PGS.TS Nguyễn Cảnh Hợp chủ biên, Nxb. Hồng Đức - Hội Luật gia Việt Nam, 2017. - Luận văn “Quản lý nhà nước về phát thanh, truyền hình từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam”, thạc sĩ Trần Thị Bích Uyên, Học viện Khoa học xã hội, 2019. Luận văn nêu lên các vấn đề cơ bản trong lĩnh vực quản lý nhà nước, quản lý nhà nước về phát thanh, truyền hình trên địa bàn tỉnh, dưới góc độ là nhà quản lý. Từ thực trạng quản lý của tỉnh Quảng Nam, nêu lên những thuận lợi, hạn chế trong công tác quản lý và đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phát thanh, truyền hình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. - Luận án “Phát triển nguồn nhân lực phát thanh – truyền hình Việt Nam đáp ứng yêu cầu của quá trình hội nhập quốc tế”, tiến sĩ Kim Ngọc Anh, Đại học Kinh tế - Đại học quốc gia Hà Nội, 2014. Luận án tập trung làm rõ thực trạng về nguồn nhân lực phát thanh, truyền hình ở Việt Nam nói chung và đưa ra các đề xuất để nguồn nhân lực có thể đáp ứng được yêu cầu của quá trình hội nhập quốc tế. Đây cũng là một vấn đề quan trọng, nhằm hoàn thiện hệ thống nhân lực hoạt động trong lĩnh vực này đồng thời góp phần đưa ra phương án xây dựng, đào tạo và phát triển đội ngũ có năng lực, trình độ và bắt nhịp với sự phát triển của các quốc gia trên thế giới. - Luận văn “Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương”, thạc sĩ Trần Minh Khiêm, Học viện Hành chính quốc gia, 2020. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận để làm rõ quan niệm về báo chí; quản lý nhà nước và quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí nói chung. Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động báo chí và công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tác giả đã đề xuất ra 7
một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Luận văn “Thực hiện pháp luật trong lĩnh vực phát thanh-truyền hình từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam”, thạc sĩ Hà Thị Lan Anh, Học viện Khoa học xã hội, 2020. Nối tiếp luận văn của Thạc sĩ Trần Thị Bích Uyên, tác giả Lan Anh cũng lựa chọn một khía cạnh khác không phải dưới góc độ quản lý mà rộng hơn đó là thực hiện pháp luật trong lĩnh vực phát thanh – truyền hình từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam. Tác giả đã thể hiện rõ việc thực hiện pháp luật trong lĩnh vực này thế nào, phân tích được những hạn chế và nêu nguyên nhân trong thực hiện pháp luật, từ đó, đề xuất các giải pháp để việc thực hiện pháp luật trong lĩnh vực phát thanh – truyền hình ở tỉnh Quảng Nam được hiệu quả. - Luận văn “Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội tại địa bàn huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình”, thạc sĩ Lê Thị Thủy, Đại học Luật Hà Nội, 2014. Tác giả đã làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phân tích được thực trạng, tìm ra nguyên nhân, hạn chế trong hoạt động xử phạt, đưa ra đề xuất để nâng cao hiệu quả hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội tại địa bàn huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Các công trình khoa học đã được công bố ở trên phần nào đã đề cập tới quản lý nhà nước trong hoạt động báo chí nói chung, vi phạm hành chính và xử phạt VPHC. Lĩnh vực PTTH cũng có được đề cập tới dưới khía cạnh nào đó, tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu vào nghiên cứu một cách toàn diện cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH và đưa ra các giải pháp góp phần tăng cường hiệu quả hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực phát thanh truyền hình trên phạm vi một tỉnh/ thành phố cụ thể. 8
Trên cơ sở kế thừa các thành quả nghiên cứu của các công trình nghiên cứu khoa học đã được công bố về VPHC và xử phạt VPHC, lĩnh vực PTTH, luận văn tập trung đi sâu về xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH trên địa bàn thành phố Hà Nội trên cả hai phương diện: phương diện lý luận và thực tiễn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Mục đích của luận văn là nghiên cứu hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình trên địa bàn thành phố Hà Nội trong một số năm gần đây. Từ đó, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật, bảo đảm hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh truyền hình từ thực tiễn thành phố Hà Nội. - Nhiệm vụ: + Làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình. + Phân tích, đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân, hạn chế trong hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình trên địa bàn thành phố Hà Nội. + Đưa ra đề xuất nhằm bảo đảm hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực phát thanh truyền hình từ thực tiễn thành phố Hà Nội 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH tại thành phố Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: Trong khuôn khổ có hạn, Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu những vấn đề cơ bản của hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PTTH trên địa bàn thành phố Hà Nội, dưới góc độ khoa học Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, với số liệu chủ yếu từ chủ thể quản lý là 9
Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông từ năm 2017 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Luận văn dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về Nhà nước và pháp luật, về tuyên truyền, giáo dục thực hiện pháp luật. - Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng các phương pháp khoa học của Luật Hiến pháp và Luật Hành chính một cách linh động, đa dạng và cụ thể là một số các phương pháp sau: Phương pháp so sánh, đánh giá: Phương pháp này chủ yếu nhằm đưa ra các nhận xét, so sánh, đối chiếu các quy định của pháp luật về vi phạm hành chính, xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH, đánh giá hoạt động xử phạt qua các năm trên địa bàn thành phố Hà Nội để đúc rút khó khăn, vướng mắc và đề xuất phương hướng giải quyết. Phương pháp phân tích, tổng hợp: phương pháp này được sử dụng xuyên suốt trong quá trình nghiên cứu đề tài luận văn. Phương pháp có tác dụng hệ thống hóa các quy định pháp luật, hệ thống được các công trình nghiên cứu làm tài liệu tham khảo và làm sáng tỏ cơ sở lý luận về xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH, làm rõ thực trạng xử phạt trên địa bàn thành phố Hà Nội để chỉ ra các kết quả đạt được, bất cập và nguyên nhân. Từ đó, luận văn đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH. Phương pháp nghiên cứu các tài liệu thứ cấp: Từ những nguồn tài liệu đã có, liên quan trực tiếp và gián tiếp tới đề tài luận văn, tác giả luận văn đã trực tiếp nghiên cứu, tham khảo các vấn đề khác nhau trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình như về quản lý PTTH, nguồn nhân lực PTTH, số liệu vi phạm lĩnh vực PTTH,...Phương pháp này nhằm phục vụ cho việc tổng hợp, 10
phân tích những khía cạnh khác nhau trong hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PTTH để đưa ra những góc nhìn mới về lĩnh vực này, đề xuất được các giải pháp phù hợp với thực tiễn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận: Luận văn góp phần xây dựng, làm phong phú một số vấn đề lý luận về xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH cũng như thực tiễn xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH nói chung và địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng. - Ý nghĩa thực tiễn: + Luận văn góp phần đánh giá thực trạng vi phạm và xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH trên địa bàn thành phố Hà Nội. + Đề xuất một số giải pháp nhằm bảo đảm hoạt động xử phạt VPHC trên địa bàn thành phố Hà Nội trong thời gian tới. + Luận văn là tài liệu tham khảo để nghiên cứu chuyên ngành và liên ngành về xử phạt VPHC trong lĩnh vực PTTH. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được bố cục thành 03 chương: Chương 1: Một số vấn đề lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình. Chương 2: Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình trên địa bàn thành phố Hà Nội. Chương 3: Quan điểm, giải pháp bảo đảm xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình - từ thực tiễn thành phố Hà Nội. 11
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC PHÁT THANH, TRUYỀN HÌNH 1.1. Vi phạm hành chính trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình 1.1.1. Khái niệm phát thanh, truyền hình và vai trò của phát thanh, truyền hình 1.1.1.1. Khái niệm phát thanh Phát thanh chưa có một khái niệm cụ thể, có ý kiến cho rằng: “Phát thanh là phương tiện truyền thông tức thì. Thính giả có thể nghe thông tin thời sự khắp nơi: ở nhà, ngoài phố, tại văn phòng, ngoài đồng ruộng, trên xe, khi đi du lịch, chỉ cần một máy thu đơn giản có lắp pin là bạn sẽ được kết nối trực tiếp với thế giới”. Cũng có ý kiến khác cho rằng: “Phát thanh là loại hình báo chí sử dụng ngôn ngữ âm thanh tổng hợp, bao gồm lời nói, tiếng động, âm nhạc, tác động trực tiếp vào thính giác của đối tượng tiếp nhận. Trong ba thành tố của ngôn ngữ phát thanh, lời nói đóng vai trò then chốt. Lời nói cung cấp thông tin, chuyên chở tư tưởng, khơi dậy cảm xúc, là cầu nối hữu hiệu giữa đài phát thanh và công chúng thính giả.[33] Hay “Báo phát thanh là loại hình báo chí sử dụng kỹ thuật sóng điện từ và hệ thống truyền thanh, truyền đi âm thanh, trực tiếp tác động vào thính giác của đối tượng tiếp cận”. [36] Phát thanh chưa có một định nghĩa cụ thể trong văn bản pháp luật, tuy nhiên, từ các cách hiểu khác nhau, ta có thể tóm lược đó là một trong những thể loại báo chí đời đầu tiên gần gũi và thân thuộc với nhân dân trên khắp mọi miền thế giới. Bằng cách đan dệt ngôn từ thành câu, thành bài, bằng khả năng 12
sử dụng giọng đọc, giọng nói truyền cảm, nhà báo phát thanh có thể vẽ lên trong tâm trí thính giả một thế giới hiện thực vô cùng sống động, phong phú, có thể đưa người nghe đến bất cứ nơi đâu, gặp gỡ bất kỳ ai,... Phát thanh tác động đến thính giả bằng âm thanh, lời nói, tiếng động, âm nhạc và kích thích trí tưởng tượng, nhằm cung cấp những thông tin mới nhất, cập nhật tình hình về con người, sự vật, hiện tượng,…đã, đang và sẽ xảy ra. Không chỉ ở thành thị, nơi có đầy đủ trang thiết bị, cơ sở vật chất tốt mà ngay cả những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa thiếu thốn thì một chiếc đài phát thanh là không thể thiếu đối với mỗi gia đình. Phát thanh không chỉ phục vụ mục đích phục vụ cho việc thương mại, quảng cáo, chính trị xã hội,… mà còn phục vụ cho lợi ích chung của đông đảo quần chúng nhân dân. Hiện nay, dưới sự phát triển của khoa học công nghệ mới, phát thanh ngày càng hiện đại hơn, có sự đổi mới hấp dẫn để thu hút thính giả, đặc biệt là những người do yêu cầu công việc phải di chuyển nhiều. 1.1.1.2. Khái niệm truyền hình Truyền hình là hệ thống điện tử viễn thông có khả năng thu nhận tín hiệu sóng và tín hiệu qua đường cáp để truyền tài hình ảnh, âm thanh và là một loại máy phát hình truyền tải chủ yếu bằng hình ảnh sống động và âm thanh kèm theo, máy truyền hình là máy nhận tín hiệu đó qua hệ thống thu qua đó phát bằng hình ảnh. Sự ra đời của truyền hình đã góp phần làm cho hệ thống truyền thông đại chúng càng thêm hùng mạnh, không chỉ về số lượng và còn tăng về chất lượng. Với các ưu thế về kỹ thuật và công nghệ truyền hình đã khiến cuộc sống thêm ý nghĩa, sáng tỏ hơn về hình thức và phong phú hơn về nội dung. Xét theo góc độ kỹ thuật truyền tải có truyền hình sóng (wireless TV) và truyền hình cáp (CATV). Xét dưới góc độ thương mại có truyền hình công cộng (public TV) và truyền hình thương mại (commercical TV). Xét theo tiêu 13
chí mục đích nội dung, có thể chia thành truyền hình giáo dục, truyền hình giải trí,… Truyền hình sóng: (vô tuyến truyền hình- Wireless TV) được thực hiện theo nguyên tắc kỹ thuật như sau: hình ảnh và âm thanh được mã hóa dưới dạng các tín hiệu sóng và phát vào không trung. Các máy thu tiếp nhận các tín hiệu rồi giải mã nhằm tạo ra hình ảnh động và âm thanh trên máy thu hình (ti vi). Còn sóng truyền hình là sóng phát thẳng, vì thế ăngten thu bắt buộc phải ''nhìn thấy'' được ăngten máy phát và phải nằm trong vùng phủ sóng thì mứoi nhận được tín hiệu tốt. Từ những đặc điểm kỹ thuật trên, truyền hình sóng chỉ có khả năng đáp ứng nhu cầu của công chúng bằng các chương trình cho các đối tượng; không có khả năng đáp ứng mọi nhu cầu hay dịch vụ cá nhân. Truyền hình cáp: (hữu tuyến – CATV- viết tắt tiếng Anh là Community Antenna Television) đáp ứng nhu cầu phục vụ tốt hơn cho công chúng. Nguyên tắc thực hiện của truyền hình cáp là tín hiệu được truyền trực tiếp qua cáp nối từ đầu máy phát đến từng máy thu hình. Ngoài ra truyền hình cáp còn phục vụ nhiều dịch vụ khác mà truyền hình sóng không thể thực hiện được. Sự khác biệt lớn nhất giữa phát thanh và truyền hình là ở chỗ: Phát thanh chỉ có thể tác động đến thính giác của con người thì truyền hình lại tác động tới thị giác của con người. Trong truyền hình, công chúng không còn phải tưởng tượng ra bối cảnh, địa điểm, thể chất của nhân vật vì được xem chương trình bằng cả thính giác và thị giác trực tiếp. Trên cơ sở âm thanh, phát thanh có khả năng ảnh hưởng mạnh đến trí tưởng tượng và sự sáng tạo nơi thính giả. Truyền hình kế thừa ở Phát thanh việc sử dụng âm thanh (Tiếng động hiện trường, tiếng động giả, âm nhạc và giọng nói của người dẫn chương trình…) Có thể nói hệ thống PTTH trong cả nước hiện nay đang phát triển nhanh cả về nội dung, chất lượng chương trình, hạ tầng kỹ thuật và phương thức 14