Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của nghiên cứu "Đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh" là thực hiện một quá trình nghiên cứu có hệ thống và toàn diện về các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến công tác đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, từ đó kiến nghị một số biện pháp để có thể tiếp tục hoàn chỉnh nhằm nâng cao công tác đánh giá công chức trong giai đoạn tiếp theo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN NGỌC QUỲNH NHƯ ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN NGỌC QUỲNH NHƯ ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH: Quản lý công MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN TẤN PHÁT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh” là kết quả nghiên cứu thực tế của chính tôi. Trong luận văn, toàn bộ tư liệu, kiến thức đã trích dẫn là đúng và có căn cứ chính đáng. Về kết quả luận văn của cá nhân, tôi cam đoan chịu trách nhiệm trước pháp luật và Lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia./. Tác giả luận văn Nguyễn Ngọc Quỳnh Như
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám đốc, đội ngũ giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia đã giảng dạy những kiến thức quý giá và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Đặc biệt xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến PGS. TS. Nguyễn Tấn Phát - Học viện Cán bộ Tp. HCM đã tận tâm truyền đạt, hướng dẫn, giúp đỡ và hỗ trợ tôi trong toàn bộ quá trình nghiên cứu, hoàn thiện Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: ĐGCC cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM. Xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến CBCC các cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi suốt quá trình nghiên cứu, thu thập dữ liệu giúp cho tôi hoàn thiện Luận văn Thạc sĩ. Trong luận văn này, vì giới hạn về kiến thức và NL nghiên cứu nên không tránh được những sai sót, rất mong quý thầy, cô giáo cùng những người quan tâm đến đề tài tiếp tục có thêm những góp ý giúp đề tài ngày càng hoàn chỉnh hơn nữa. Xin trân trọng cảm ơn!
DANH MỤC VIẾT TẮT CBCC Cán bộ, công chức CQHCNN Cơ quan hành chính nhà nước ĐGCC Đánh giá công chức NL Năng lực PPĐG Phương pháp đánh giá PP Phương pháp QLNN Quản lý nhà nước Tp. HCM Thành phố Hồ Chí Minh UBND Uỷ ban nhân dân CCHC Cải cách hành chính
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................................. 1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND QUẬN ...................................................................... 11 1.1 Một số vấn đề chung về công chức và cơ quan chuyên môn thuộc quận ......... 11 1.1.1 Khái niệm, nhiệm vụ của công chức ................................................................ 11 1.1.2 Cơ quan chuyên môn thuộc huyện ................................................................... 13 1.2 Cơ sở pháp lý về đánh giá công chức tại các cơ quan chuyên môn .................. 18 1.2.1 Cơ sở chính trị và pháp lý trong đánh giá công chức ...................................... 18 1.2.2 Các nguyên tắc đánh giá công chức ................................................................ 20 1.2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến đánh giá công chức ............................................... 21 1.2.4 Vai trò của đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận ..... 24 1.3 Đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận .......................... 25 1.3.1 Chủ thể đánh giá .............................................................................................. 25 1.3.2 Tiêu chí đánh giá .............................................................................................. 27 1.3.3 Phương pháp đánh giá công chức ................................................................... 29 1.3.4 Quy trình đánh giá công chức .......................................................................... 31 1.3.5 Kết quả đánh giá và việc sử dụng kết quả đánh giá công chức ....................... 32 1.4 Kinh nghiệm đánh giá công chức của một số địa phương ................................. 32 1.4.1. Các địa phương ............................................................................................... 32 1.4.2. Kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn đánh giá công chức của một số địa phương 35 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.............................................................................................. 37 Chương 2. THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......................................... 38 2.1 Khái quát về cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, TPHCM ................. 38 2.1.1 Khái quát về cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM ............... 38 2.1.2. Số lượng và cơ cấu công chức ........................................................................ 38 2.1.3. Chất lượng cán bộ ........................................................................................... 41 2.2. Phân tích thực trạng đánh giá công chức tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, TP. HCM ........................................................................................... 43 2.2.1 Cơ sở chính trị, pháp lý .................................................................................... 43 2.2.2 Về tuân thủ các nguyên tắc đánh giá công chức .............................................. 45 2.2.3 Về chủ thể đánh giá công chức ........................................................................ 47 2.2.4 Về tiêu chí đánh giá công chức ........................................................................ 49 2.2.5 Về phương pháp đánh giá ................................................................................ 51 2.2.6 Về quy trình đánh giá ....................................................................................... 52 2.2.7 Kết quả và việc sử dụng kết quả đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM ................................................................................ 57 2.2.8. Khảo sát về ĐGCC trong cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận 3 ............ 61
2.3 Nhận xét về công tác đánh giá công chức trong cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, TP. HCM ........................................................................................... 65 2.3.1 Ưu điểm và nguyên nhân .................................................................................. 65 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân .................................................................................. 66 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2.............................................................................................. 74 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH75 3.1 Định hướng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đánh giá công chức ............................................................................................................................... 75 3.1.1 Đánh giá công chức phải đặt dưới sự lãnh đạo thống nhất của Đảng về công tác cán bộ .................................................................................................................. 75 3.1.2 Đánh giá công chức phải đáp ứng được yêu cầu cải cách hành chính nhà nước ................................................................................................................................... 76 3.1.3 Đánh giá công chức phải thực hiện trong sự đổi mới đồng bộ cơ chế, chính sách quản lý công chức ............................................................................................. 77 3.1.4 Đánh giá công chức phải gắn liền với mở rộng dân chủ ................................. 78 3.2 Giải pháp hoàn thiện đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, TP. HCM........................................................................................................ 78 3.2.1 Giải pháp xây dựng, hoàn thiện pháp luật về đánh giá công chức.................. 78 3.2.2 Thay đổi nhận thức của đội ngũ công chức, cán bộ ........................................ 79 3.2.3 Đánh giá công chức theo vị trí việc làm .......................................................... 81 3.2.4 Xác định rõ các tiêu chí đánh giá công chức ................................................... 82 3.2.5 Đổi mới, đa dạng hóa các phương pháp đánh giá công chức ......................... 84 3.2.6 Xác định và phát huy trách nhiệm của các chủ thể tham gia đánh giá công chức ........................................................................................................................... 85 3.2.7 Nâng cao vai trò trách nhiệm, năng lực của bộ phận tham mưu công tác đánh giá công chức ............................................................................................................ 87 3.2.8 Sử dụng một cách hiệu quả kết quả đánh giá công chức ................................. 87 3.3 Kiến nghị, đề xuất .................................................................................................. 89 3.3.1 Đối với Trung ương .......................................................................................... 89 3.3.2 Đối với địa phương .......................................................................................... 90 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3.............................................................................................. 93 KẾT LUẬN....................................................................................................................... 95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 96 PHỤ LỤC ....................................................................................................................... 100
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Cán bộ đóng vai trò quan trọng nhất trong mọi hoạt động. Chủ tịch HCM đã nhấn mạnh rằng sự thành công hoặc thất bại của một công việc phụ thuộc vào phẩm chất của cán bộ, liệu họ có xuất sắc hay không [16, tr.309]. Người cũng chỉ rõ rằng đánh giá cán bộ cần được thực hiện chính xác, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về họ [17, tr.314]. Trong những năm gần đây, nỗ lực thực hiện đường lối đổi mới trong công tác cán bộ đã mang lại những kết quả khả quan. Tuy nhiên, so sánh với giai đoạn tiến hành công nghiệp hóa và hiện đại hóa, cả về chất lượng và cơ cấu của đội ngũ cán bộ và CBCC tại nước ta vẫn còn nhiều khía cạnh chưa thể sánh kịp. Để thực sự đánh giá được cán bộ, chúng ta cần tiếp tục cải thiện không chỉ về số lượng mà còn về chất lượng cán bộ. Đào tạo và phát triển kỹ năng, kiến thức của họ là quan trọng, cũng như đảm bảo một quá trình đánh giá công bằng và chính xác. Chỉ khi có được đội ngũ cán bộ đồng đều và xuất sắc, chúng ta mới có thể đạt được những mục tiêu phồn thịnh và bền vững trong phát triển quốc gia. Trong công tác quản lý cán bộ khu vực công, việc ĐGCC là một khâu trọng yếu, là công việc thường niên của toàn bộ các cơ quan QLNN. Bằng việc đánh giá và nêu ra những ý kiến phản ánh về việc thi hành công vụ của CBCC, ĐGCC có vai trò to lớn góp phần xây dựng và hoàn thiện đội ngũ CBCC trong các CQHCNN nói riêng, bộ máy chính trị nói chung. Để đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng, luân chuyển, điều động, biệt phái, khen thưởng, kỉ luật, và thực hiện chế độ đối với cán bộ, việc ĐGCC đóng vai trò quan trọng như một bước khởi đầu quyết định. Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19 tháng 5 năm 2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá XII về tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt là cán bộ chủ chốt, với phẩm chất, NL và uy tín xứng tầm trọng trách, đã rõ ràng chỉ ra những thách thức đối mặt: "Công tác cán bộ còn nhiều hạn chế, yếu kém, việc thực hiện một số nội dung vẫn diễn ra chậm chạp. Không ít cán bộ vẫn thể hiện sự tránh trách nhiệm, đẩy 1
lùi trách nhiệm, chủ quan hoặc có những thành kiến đặc biệt. . . . Đánh giá cán bộ vẫn là một khâu đặc biệt yếu, không phản ánh đúng thực tế, không tương xứng với thành tích và kết quả thực tế." [3]. Trên toàn quốc, Tp. HCM được đánh giá là một trong những địa phương tiên phong thực hiện CCHC. Một trong những mục tiêu trọng tâm của thành phố, được xác nhận trong Nghị quyết của Đại hội Đại biểu Đảng bộ Tp. HCM lần thứ XI, là "Quán triệt và nghiêm túc thực hiện quan điểm Đảng thống nhất trong lãnh đạo công tác cán bộ và trực tiếp quản lý đội ngũ cán bộ. Đổi mới công tác đánh giá CBCC, viên chức; nâng cao hiệu quả công tác tuyển chọn, đề bạt cán bộ lãnh đạo, quản lý theo hướng thi tuyển công khai, minh bạch." Theo đó, quy trình thực hiện cần được thực hiện một cách chặt chẽ, bảo đảm tính công khai và minh bạch, đồng thời đề cao trách nhiệm của cả tổ chức và công dân. Ngoài ra, cần tôn trọng và đẩy mạnh trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, đơn vị, và tổ chức để đảm bảo sự minh bạch và tính công bằng trong quá trình quản lý và phát triển. Trong những năm vừa qua, Quận 3 không ngừng tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC và với mục tiêu đề ra là việc ĐGCC ngày càng đi vào nề nếp nhằm hiện thực hoá mục tiêu trên. Hàng năm, Quận 3 ban hành và thực hiện quy trình đánh giá CBCC nhằm tạo cơ sở chung cho việc ĐGCC trên toàn Quận. Tuy nhiên, cũng giống đa số các đơn vị ĐGCC cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND Quận 3 cũng tồn tại những bất cập đối với tiêu chuẩn, quy trình và việc sử dụng kết quả đánh giá. Công tác đánh giá chỉ mới là quá trình tổng hợp những việc đã thực hiện cả năm chứ không có nhiều sự đối chiếu với mục đích đặt ra ban đầu, kết quả đánh giá chưa thể là căn cứ thúc đẩy việc thăng tiến của CBCC, chưa thể tạo nhiều điều kiện giúp CBCC thể hiện NL, ý thức làm chủ, tự giác về kết quả cống hiến của mình. Và hậu quả là có không ít những CBCC Quận có khả năng đã chuyển công tác ra ngoài lĩnh vực nhà nước với lí do những kết quả công việc của họ không được đánh giá đúng thực tế, không có được cơ hội thăng tiến. 2
Dựa trên yêu cầu nêu trên và thực tế công tác tại Phòng Nội vụ Quận 3, tôi quyết định chọn đề tài "Đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh" làm đề tài nghiên cứu của mình. Mục đích của nghiên cứu là thực hiện một quá trình nghiên cứu có hệ thống và toàn diện về các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến công tác đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, từ đó kiến nghị một số biện pháp để có thể tiếp tục hoàn chỉnh nhằm nâng cao công tác đánh giá công chức trong giai đoạn tiếp theo. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Tại Việt Nam, đã xuất hiện nhiều công trình nghiên cứu tiếp cận vấn đề ĐGCC, không chỉ ở quy mô tổng quan mà còn tập trung vào từng địa phương cụ thể trên nhiều phương diện và phạm vi khác nhau. Các đề tài nghiên cứu này có nguồn gốc từ nhiều nguồn thông tin khác nhau như cấp Nhà nước, cấp bộ, sách chuyên khảo, các bài viết trên các tạp chí uy tín, cũng như các luận án tiến sĩ và luận văn thạc sĩ. Những công trình nghiên cứu này không chỉ giới thiệu mặt lý luận chung về CBCC và công vụ mà còn tập trung vào những đặc điểm cụ thể của từng địa phương. Chúng mang lại cái nhìn tổng thể về vấn đề ĐGCC, từ đó đề xuất những giải pháp và hướng đi cụ thể để nâng cao hiệu quả trong quản lý CBCC trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng. Nhóm 1: Một số nghiên cứu đáng chú ý trong lĩnh vực ĐGCC, khi nhìn nhận vấn đề ở góc độ tổng quan, đặc điểm chung về CBCC và công vụ đã tạo nên những tác phẩm khoa học uy tín và có tầm ảnh hưởng. Các công trình này không chỉ giúp định hình hướng nghiên cứu mà còn thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng nghiên cứu và quản lý CBCC: - PGS.TS. Võ Kim Sơn, TS. Lê Thị Vân Hạnh, Ths. Nguyễn Thị Hồng Hải (2009) đã góp phần vào lĩnh vực quản lý nguồn nhân lực trong các CQHCNN thông qua tác phẩm của họ, "Giáo trình tổ chức nhân sự HCNN" (NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội, 2009). Công trình này tập trung khái quát hóa vấn đề lý luận liên quan đến quản lý nguồn nhân lực trong các CQHCNN. Từ góc độ quản lý nhân sự của tổ chức, 3
tác giả trình bày những khái niệm cơ bản và nguyên lý quản lý nhân sự, đặt ra những vấn đề quan trọng cần chú ý trong việc tổ chức và quản lý nguồn nhân lực. Tuy nhiên, khi thảo luận về vấn đề đánh giá nhân sự, công trình này chỉ mang tính chất khái quát, không đàm phán chi tiết từng đối tượng nhân sự cụ thể. Các tác giả chỉ đưa ra quan điểm và hướng dẫn tổng quan, chưa đi sâu vào nghiên cứu từng khía cạnh của công tác đánh giá, đặc biệt là đánh giá CBCC ở các cấp hành chính hoặc cơ quan nhất định. - TS. Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương (2005) đã có đóng góp quan trọng trong lĩnh vực quản lý cán bộ và CBCC thông qua tác phẩm "Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ CBCC" (NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005). Trong việc đề cập đến kinh nghiệm tuyển chọn và sử dụng quan lại trong lịch sử Việt Nam cũng như xây dựng đội ngũ CBCC của một số quốc gia trên thế giới, tác giả đã tập trung vào việc áp dụng những kinh nghiệm này vào quá trình xây dựng đội ngũ CBCC tại Việt Nam. Công trình này cung cấp thông tin hệ thống về tiêu chí, phương thức đánh giá, và xếp hạng quan lại, CBCC, đặc biệt là trong bối cảnh lịch sử và hiện đại của Việt Nam. Tuy nhiên, trong phần ĐGCC, công trình chỉ mang tính chất tổng quan và không đi sâu vào việc phân tích và hệ thống hóa vấn đề lý luận hay thực tiễn về đánh giá. Điều này có thể được thấy qua sự thiếu sự phân biệt giữa đánh giá cán bộ và CBCC, khi cả hai đối tượng này được đề cập chung mà không có sự tách biệt. Công trình tập trung vào khía cạnh nghiên cứu tổng thể, không chú trọng đặc biệt vào đánh giá CBCC, làm mất đi sự chi tiết và chiều sâu trong việc hiểu rõ các thách thức và tiến triển của công tác đánh giá trong ngữ cảnh Việt Nam. - TS. Đào Thị Thanh Thủy (2018) đã có đóng góp quan trọng trong lĩnh vực ĐGCC thông qua tác phẩm "ĐGCC theo kết quả thực thi công vụ" (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2018). Công trình này chủ trương trình bày những khía cạnh cơ bản liên quan đến sự hình thành thuyết ĐGCC theo kết quả và lý luận về ĐGCC theo kết quả thực thi công vụ. TS. Đào Thị Thanh Thủy đặc biệt nhấn mạnh vào các yếu tố then chốt trong quá trình ĐGCC theo kết quả. Nghiên cứu này không 4
chỉ giới thiệu lý thuyết mà còn áp dụng vào thực tế ĐGCC tại một số địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng, và Lào Cai. Qua những nghiên cứu này, tác giả đã phản ánh thực tế ĐGCC theo kết quả, đồng thời đề xuất định hướng ứng dụng PP này nhằm nâng cao chất lượng thực thi công vụ ở Việt Nam. - PGS.TS Nguyễn Trọng Điều (2006) đã thực hiện một đề tài nghiên cứu độc lập cấp Nhà nước có tựa đề là "Nghiên cứu cơ sở khoa học hoàn thiện chế độ công vụ ở Việt Nam" (Hà Nội, 2006). Công trình này đóng góp ý nghĩa lớn trong quá trình cải cách và hoàn thiện chế độ công vụ của Việt Nam, không chỉ ở mặt lý luận mà còn trong thực tiễn. Tác giả đã thực hiện một so sánh cặn kẽ giữa các loại hình công vụ trên thế giới, từ đó rút ra những bài học quý báu về xây dựng hệ thống công vụ trong giai đoạn mới của Việt Nam. Trong số những kinh nghiệm này, công trình đặc biệt tập trung vào vấn đề đánh giá hoạt động công vụ và đưa ra những kiến nghị đổi mới về quy trình, phương thức và nội dung ĐGCC. Tuy nhiên, công trình này có hạn chế khi chỉ đề cập đến ĐGCC HCNN một cách tổng quát, chưa đi sâu vào việc xem xét và phân tích ở phạm vi cụ thể, như ĐGCC ở từng cấp chính quyền. Nó cũng không đề cập đến những vấn đề cụ thể trong quá trình ĐGCC ở mỗi cấp, điều này có thể làm mất đi sự chi tiết và chiều sâu trong quá trình hiểu rõ hơn về thực tế và thách thức của công tác ĐGCC tại các cấp chính quyền cụ thể. Nhóm 2: Nghiên cứu về ĐGCC, đặc biệt là với đối tượng cụ thể là CBCC HCNN trong một không gian nhất định, đang trở thành một lĩnh vực quan trọng nhằm lý giải những đặc thù riêng và tìm kiếm các giải pháp hoàn thiện quá trình đánh giá này. Dưới đây là một số công trình khoa học tiêu biểu đã đưa ra những góc nhìn và phương hướng cụ thể về ĐGCC HCNN: Có thể kể đến một số đề tài sau, đề tài “ĐGCC hành chính” của tác giả Nguyễn Thu Hương (2010); Tác giả Nguyễn Thị Lệ Dung (2013) với đề tài “Hoàn thiện ĐGCC trong các CQHCNN ở Việt Nam”. Trong nhóm các công trình nghiên cứu về ĐGCC hành chính, các tác giả đã thực hiện một công việc hệ thống hóa về các vấn đề lý luận liên quan đến quá trình này. Cụ thể, họ đã tập trung vào các khía cạnh 5
quan trọng như mục đích, nguyên tắc, chú thể, nội dung, tiêu chí và PPĐG. Điều này giúp đưa ra cái nhìn tổng quan về bức tranh ĐGCC HCNN, đồng thời thể hiện sự nhất quán trong quan điểm và hướng tiếp cận của các tác giả. Tuy nhiên, một thách thức lớn đối với các nghiên cứu này là đa dạng của hệ thống CBCC ở Việt Nam ngày nay. Trong thực tế, CBCC không chỉ bao gồm những cá nhân thuộc các cơ quan đảng, đoàn thể mà còn bao gồm CBCC CQHCNN và CBCC đơn vị sự nghiệp công lập. Đặc biệt, trong phạm vi CBCC HCNN, sự đa dạng còn nổi bật giữa các cấp và loại hình chính quyền. Việc này đặt ra thách thức về việc thiết lập các tiêu chuẩn và PPĐG linh hoạt và phù hợp với từng đối tượng cụ thể, đồng thời cung cấp giải pháp hiệu quả để hoàn thiện quá trình ĐGCC một cách toàn diện và công bằng. Nhóm 3: Nghiên cứu về kỹ thuật đánh giá là một lĩnh vực quan trọng, tập trung vào việc phân tích, đánh giá và đề xuất những cải tiến cụ thể để xây dựng một PPĐG phù hợp và hiệu quả. Các công trình nghiên cứu trong lĩnh vực này đã đưa ra những đóng góp quan trọng, giúp làm rõ và phát triển các phương tiện, tiêu chí và quy trình đánh giá. Dưới đây là một số công trình tiêu biểu về kỹ thuật đánh giá: Đề tài khoa học cấp Bộ 2002 của TS. Nguyễn Ngọc - Hiến (2002) của Học viện hành chính Quốc gia, Hà Nội với tác phẩm “Hoàn thiện PPĐG CBCC hàng năm”; Luận văn thạc sĩ “Xác định tiêu chí và PPĐG thực thi công vụ hàng năm của CBCC - Lấy thực tiễn từ Thành phố Cần Thơ” của tác giả Võ Duy Nam (2006), Các công trình nghiên cứu về đánh giá cán bộ và CBCC đã đưa ra những đóng góp quan trọng, tập trung vào việc thảo luận về các vấn đề nguyên tắc và kỹ thuật trong quá trình đánh giá. Tuy nhiên, mặc dù đã nghiên cứu sâu và đề xuất giải pháp, những công trình này thường gộp chung cán bộ và CBCC mà chưa đảm bảo sự cụ thể và chi tiết khi áp dụng vào từng loại hình đơn vị hành chính khác nhau ở cùng một cấp. Điều đó thể hiện rằng, đến thời điểm này, việc nghiên cứu về đánh giá kết quả thực thi công vụ của CBCC thuộc UBND Quận và đặc biệt là UBND Quận 3, Tp. HCM chưa được chú ý đầy đủ. Các nghiên cứu này chưa đáp ứng đúng mức yêu 6
cầu về sự cụ thể và chi tiết trong việc đánh giá các loại hình đơn vị hành chính khác nhau trong cùng một cấp. Do đó, trên nền tảng của việc tích lũy và thừa kế kiến thức từ các công trình nghiên cứu trước đây, đề tài luận văn đề xuất một nghiên cứu về ĐGCC trong các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM. Nghiên cứu này không chỉ tập trung vào các vấn đề cụ thể mà còn hướng đến việc đảm bảo tính đặc thù của UBND quận 3. Đây được xem là cơ sở quan trọng, nhằm đáp ứng các yêu cầu về CCHC và thúc đẩy phát triển KTXH tại Quận 3, Tp. HCM. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích nghiên cứu: Dựa trên cơ sở nghiên cứu lý luận về ĐGCC trong cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện, cụ thể, đề tài này tập trung vào việc thực trạng ĐGCC tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM. Từ đó, đề xuất các biện pháp cải thiện có tính ứng dụng và thực tế, phù hợp với bối cảnh và đặc thù của công tác quản lý đội ngũ cán bộ trong quận. - Nhiệm vụ nghiên cứu: Thứ nhất, đề tài này phân tích những vấn đề có tính lý luận liên quan đến quá trình ĐGCC trong các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận. Thứ hai, thông qua việc phân tích tình hình thực tế ĐGCC tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM, đề tài đưa ra kết quả đã đạt được, chỉ ra những hạn chế và phân tích nguyên nhân dẫn đến những hạn chế đó. Thứ ba, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chất lượng công tác đánh giá cán bộ và CBCC trong các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM trong thời gian sắp tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là ĐGCC trong các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM. 7
- Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại UBND Quận 3, Tp. HCM. + Phạm vi thời gian: Nghiên cứu sẽ tập trung chủ yếu vào thực trạng công tác ĐGCC tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3 trong giai đoạn từ năm 2018 đến 2022. + Phạm vi về nội dung: Luận văn sẽ đặc trưng nghiên cứu về công tác đánh giá hàng năm đối với CBCC chuyên môn, với sự tập trung đặc biệt vào các nội dung cơ bản như: nguyên tắc ĐGCC; chủ thể ĐGCC; tiêu chí ĐGCC; PPĐG CBCC; quy trình ĐGCC và kết quả ĐGCC. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Để thực hiện nghiên cứu một cách khoa học và hiệu quả, tác giả đã lựa chọn sử dụng các PP sau đây: Phương pháp luận: Luận văn được triển khai dựa trên cơ sở của Phương pháp luận duy vật biện chứng và luận văn duy vật lịch sử, được phối hợp chặt chẽ với các quan điểm và chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng thời tuân thủ chặt chẽ chính sách và pháp luật của Nhà nước về ĐGCC. Sử dụng quan điểm duy vật biện chứng về sự phát triển, tác giả đã từng bước lý giải về các hoạt động thực tiễn trong quá trình ĐGCC tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3. Qua đó, tác giả đã tập trung vào việc phân tích và giải thích nguyên nhân dẫn đến những khuyết điểm trong công tác đánh giá, nhấn mạnh vào các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả và công bằng của quá trình này. Dựa trên quan điểm lịch sử cụ thể, tác giả thực hiện nghiên cứu kết hợp với đặc điểm và tình hình KTXH của Quận 3 và Thành phố Hồ Chí Minh. - Phương pháp nghiên cứu: + Phương pháp phân tích và tổng hợp: Luận văn sử dụng PP phân tích để lý giải tính cấp thiết và ý nghĩa quan trọng của vấn đề nghiên cứu. PP này giúp xác định mục đích và nhiệm vụ cụ thể của nghiên cứu, đồng thời phân tích tổng quan và khái 8
quát hóa về lý luận. Nó cũng giúp xác định điều kiện tiên quyết cho áp dụng hệ thống ĐGCC. PP tổng hợp được sử dụng để tóm lược nội dung sau mỗi phần luận giải, tạo nên sự rõ ràng và nhất quán trong luận văn. + Phương pháp thống kê: Sử dụng PP thống kê để xử lý số liệu liên quan đến đội ngũ CBCC và chất lượng ĐGCC. Các số liệu này được trích từ các tài liệu, chứng minh và làm cơ sở để hỗ trợ các lập luận trong phần thực trạng và đề xuất giải pháp. + Phương pháp so sánh: Áp dụng PP so sánh để đối chiếu giữa lý luận cơ bản về ĐGCC với thực tế tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3. PP này giúp xác định điểm tương đồng và khác biệt về nội dung, quy trình đánh giá. Kết quả từ PP so sánh được sử dụng để đề xuất những giải pháp khả thi và hiệu quả trong thực tế. + Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Sử dụng PP nghiên cứu tài liệu để tiếp cận quan điểm, đường lối và chủ trương của Đảng, nghiên cứu các quy định pháp luật liên quan đến quản lý CBCC và ĐGCC. Nghiên cứu cũng tập trung vào quy chế ĐGCC tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, cũng như các văn bản, tài liệu có liên quan khác. + Phương pháp đồ thị hóa: Sử dụng PP đồ thị hóa để minh họa và khái quát hóa đặc điểm và tình hình của CBCC cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, cũng như kết quả ĐGCC. Các biểu đồ và sơ đồ này giúp tạo ra cái nhìn toàn diện và trực quan về các yếu tố quan trọng của nghiên cứu. + Phương pháp điều tra khảo sát: Sử dụng phiếu điều tra khảo sát để thu thập ý kiến của CBCC các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3 về quá trình ĐGCC cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM. Tổng số phiếu phát ra là 200 phiếu; số phiếu thu về là 200 phiếu. Cách thức phát phiếu được thực hiện một cách trực tiếp và linh hoạt. Phiếu điều tra được phân phối cho cả hai nhóm CBCC, bao gồm cả CBCC giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và CBCC không giữ chức vụ này. Đảm bảo sự đa dạng trong ý kiến của cả hai đối tượng, từ đó tạo nên cái nhìn toàn diện và thấu hiểu về quan điểm và nhận thức của cộng đồng CBCC tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3. 9
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận văn đóng góp vào việc bổ sung và hoàn thiện các khía cạnh lý luận về ĐGCC ở Việt Nam nói chung và đặc biệt là tại Quận 3, Tp. HCM. Nó mở rộng và cung cấp các góc nhìn mới, giúp làm phong phú hóa cơ sở lý luận và kiến thức về quản lý CBCC. Cụ thể, nghiên cứu đã làm rõ những vấn đề chung về công chức và cơ quan chuyên môn thuộc quận, các cơ sở pháp lý về đánh giá công chức và công tác đánh giá công chức. - Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu đề tài luận văn góp phần quan trọng trong việc làm rõ thực tiễn công tác ĐGCC tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 3, Tp. HCM. Làm rõ và phân tích nguyên nhân của những hạn chế, từ đó hỗ trợ quá trình quản lý và cải cách công vụ ở cấp địa phương. Đề xuất giải pháp và kiến nghị có sự khả thi và linh hoạt, hỗ trợ cải thiện hiệu suất và tính minh bạch trong quá trình đánh giá. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cũng có giá trị tham khảo cho các tổ chức, cá nhân quan tâm đến vấn đề ĐGCC, đóng góp vào sự hiểu biết và ứng dụng hiệu quả các mô hình ĐGCC tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 03 chương: Chương 1. Cơ sở khoa học về đánh giá công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Chương 2. Thực trạng đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh Chương 3. Định hướng và giải pháp hoàn thiện đánh giá công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh 10
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND QUẬN 1.1 Một số vấn đề chung về công chức và cơ quan chuyên môn thuộc quận 1.1.1 Khái niệm, nhiệm vụ của công chức 1.1.1.1 Khái niệm Theo Điều 1 Khoản 1 của Luật CBCC đã được sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật CBCC và Luật Viên chức năm 2019 [23], "công chức" được định nghĩa là công dân Việt Nam, sau khi đã trải qua quá trình tuyển dụng và bổ nhiệm, giữ ngạch, chức vụ, chức danh phù hợp với vị trí công việc của mình trong các tổ chức thuộc Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, và các tổ chức CTXH ở cấp trung ương, cấp tỉnh, và cấp huyện. Điều này cũng áp dụng cho cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, trừ trường hợp của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hoặc công nhân quốc phòng. Các quy định này đặc biệt nhấn mạnh rằng CBCC, khi được tuyển dụng và bổ nhiệm trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân, không thuộc diện sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, hoặc công nhân công an. Điều kiện để được xem xét là CBCC theo quy định là nằm trong biên chế và nhận lương từ NSNN. Quy định này nhằm thiết lập những nguyên tắc cụ thể và rõ ràng về định nghĩa và phạm vi ứng dụng của thuật ngữ "công chức" trong ngữ cảnh pháp luật của Việt Nam. 1.1.1.2 Nhiệm vụ Theo Điều 4, Chương II Luật Cán bộ, công chức 2008 (được sửa đổi, bổ sung 2019) - CBCC đối với Đảng, NN và nhân dân: 1. Tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng và NN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bảo vệ danh dự của Tổ quốc và đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu. 11
2. Tôn trọng và tận tụy phục vụ nhân dân, đặt lợi ích cộng đồng lên trên hết và hành động với tâm huyết trong mọi công việc. 3. Xây dựng liên kết chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe và đáp ứng ý kiến của nhân dân, chấp nhận sự giám sát và đánh giá từ cộng đồng. 4. Thực hiện nghiêm túc và đầy đủ các quy định về đường lối, chủ trương, và chính sách của Đảng, cũng như pháp luật của NN, giữ vững tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lênin và áp dụng linh hoạt vào thực tế công việc. - CBCC trong thi hành công vụ: 1. Thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn một cách chính xác, đầy đủ và chịu trách nhiệm với kết quả đạt được là trách nhiệm hàng đầu. 2. Giữ vững ý thức tổ chức và tuân thủ kỷ luật; thực hiện nghiêm túc các nội quy và quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; ngay lập tức thông báo với người có thẩm quyền khi phát hiện bất kỳ hành vi vi phạm pháp luật nào trong phạm vi cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ thông tin bí mật NN. 3. Hăng hái tự chủ và tích cực hợp tác trong việc thực hiện công vụ; duy trì tình đoàn kết trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. 4. Bảo vệ, quản lý và sử dụng tài sản NN được giao một cách hiệu quả và tiết kiệm. 5. Tuân thủ quyết định của cấp trên; trong trường hợp có lý do để tin rằng một quyết định là trái pháp luật, cần phải báo cáo kịp thời bằng văn bản với người ra quyết định. Nếu người ra quyết định tiếp tục yêu cầu thi hành, phải có văn bản làm rõ và người thi hành chỉ thực hiện mà không chịu trách nhiệm về hậu quả, đồng thời báo cáo trực tiếp với cấp trên của người ra quyết định. 6. Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định hiện hành. - Trách nhiệm của CBCC là người đứng đầu: 1. Chỉ đạo tổ chức và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động: CBCC cần đảm bảo việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao một cách hiệu quả và chịu trách nhiệm 12
trước cấp có thẩm quyền đối với kết quả của cơ quan, tổ chức hoặc đơn vị mà họ đang lãnh đạo. 2. Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn CBCC: Người đứng đầu phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn CBCC để đảm bảo hiệu suất làm việc và tuân thủ đúng quy định của pháp luật. 3. Thực hiện biện pháp phòng, chống quan liêu, tham nhũng, tiết kiệm: CBCC phải tổ chức thực hiện các biện pháp như phòng, chống quan liêu, tham nhũng, thực hành tiết kiệm và chịu trách nhiệm nếu có bất kỳ hành vi quan liêu, tham nhũng hoặc lãng phí nào trong cơ quan, tổ chức hoặc đơn vị. 4. Tổ chức thực hiện các quy định về dân chủ cơ sở, văn hóa công sở: CBCC cần đảm bảo tuân thủ các quy định về dân chủ cơ sở và xây dựng văn hóa công sở trong cơ quan, tổ chức hoặc đơn vị. Đồng thời, họ cần kịp thời xử lý các trường hợp vi phạm kỷ luật và pháp luật của CBCC thuộc quyền quản lý. 5. Giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo: CBCC phải xử lý kịp thời, đúng quy trình và pháp luật các khiếu nại, tố cáo từ cá nhân, tổ chức hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết. 6. Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định hiện hành. 1.1.2 Cơ quan chuyên môn thuộc huyện 1.1.2.1 Khái niệm, chức năng cơ quan chuyên môn thuộc huyện Theo Điều 2 của Nghị định số 37/2014/NĐ-CP, ngày 05 tháng 5 năm 2014, và nghị định 108/2014/NĐ-CP của chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 37/2014/NĐ-CP của Chính phủ, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện, bao gồm phòng và cơ quan có chức năng tương đương phòng, được thống nhất được gọi là "phòng." Về vị trí và chức năng của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện, Nghị định này đã quy định chi tiết như sau: - Các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện đóng vai trò quan trọng trong hệ thống quản lý, thực hiện nhiều nhiệm vụ và quyền hạn chủ yếu tập trung 13