Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức cấp trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

Chia sẻ: Tuhai999 Tuhai999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là trên cơ sở lý luận về chất lượng công chức cấp xã và thực trạng chất lượng công chức cấp xã tại tỉnh Cao Bằng, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức cấp xã tại tỉnh Cao Bằng để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước cấp cơ sở ở tỉnh Cao Bằng những năm tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức cấp trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA BẾ NGỌC DUY NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CAO BẰNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA BẾ NGỌC DUY NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CAO BẰNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN HỮU HẢI HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, đƣợc sự hƣớng dẫn khoa học của PGS.TS Nguyễn Hữu Hải. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chƣa công bố dƣới bất kỳ hình thức nào trƣớc đây. Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng, tham khảo một số nhận xét, đánh giá cũng nhƣ số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác, đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm./. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Bế Ngọc Duy
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu đề tài luận văn cao học “Nâng cao chất lượng công chức cấp trên địa bàn tỉnh Cao Bằng” tôi đã đƣợc sự hƣớng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp. Tôi xin trân trọng cảm ơn Quý thầy cô giáo các Khoa chuyên ngành, Ban Quản lý sau đại học - Học viện Hành chính Quốc gia đã truyền đạt kiến thức, tận tình hƣớng dẫn, động viên và tạo điều kiện mọi mặt để tôi đƣợc tham gia học tập chƣơng trình cao học Quản lý công tại Học viên Hành chính Quốc gia, đƣợc tiếp cận những tƣ liệu, tài liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu, học tập và hoàn thành luận văn. Trân trọng cảm ơn lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh Cao Bằng đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi có thể tiếp cận tài liệu để phục vụ cho việc nghiên cứu luận văn. Đặc biệt, tôi xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải đã tận tình hƣớng dẫn tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Trân trọng cảm ơn! TÁC GIẢ LUẬN VĂN Bế Ngọc Duy
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt CB, CC Cán bộ, công chức CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa HĐND Hội đồng nhân dân LLCT Lý luận chính trị QLNN Quản lý nhà nƣớc UBND UBND UBMTTQ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ ................................................................................................ 8 1.1. Một số khái niệm về công chức cấp xã và nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã................................................................................................................. 8 1.1.1. Khái niệm công chức và công chức cấp xã ....................................................... 8 1.1.2. Đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp xã ................................... 9 1.1.3. Khái niệm chất lƣợng công chức cấp xã .........................................................14 1.1.4. Nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã và các tiêu chí nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã ..........................................................................................................16 1.2. Các hoạt động nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã và những nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã ................. 25 1.2.1. Các hoạt động nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã ..................................25 1.2.2. Các nhân tố ảnh hƣởng tới chất lƣợng công chức cấp xã ..............................33 1.3. Kinh nghiệm nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã của một số địa phƣơng ............................................................................................................. 36 1.3.1. Kinh nghiệm của tỉnh Bắc Giang .....................................................................36 1.3.2. Kinh nghiệm của tỉnh Hà Giang.......................................................................38 1.3.3. Bài học rút ra đối với tỉnh Cao Bằng ...............................................................39 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 40 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỈNH CAO BẰNG .................................................................................................... 41 2.1. Khát quát về tỉnh Cao Bằng ..................................................................... 41 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ..................................................................41 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ..................................................................................42
2.2. Thực trạng chất lƣợng công chức cấp xã tại tỉnh Cao Bằng .................... 44 2.2.1. Số lƣợng cơ cấu công chức cấp xã theo chức danh CC .................................44 2.2.2. Số lƣợng, cơ cấu về giới tính của công chức cấp xã ......................................45 2.2.3. Số lƣợng công chức cấp xã phân theo độ tuổi ................................................47 2.2.4. Chất lƣợng công chức cấp xã ...........................................................................48 2.2.5. Các hoạt động nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã của tỉnh Cao Bằng..57 2.3. Đánh giá chung về chất lƣợng công chức cấp xã tỉnh Cao Bằng ............ 62 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ....................................................................................62 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân .......................................................................65 Tiểu kết chƣơng 2............................................................................................ 73 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỈNH CAO BẰNG ................................................................................... 74 3.1. Yêu cầu, mục tiêu, phƣơng hƣớng nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã tỉnh Cao Bằng .................................................................................................. 74 3.1.1. Yêu cầu ...............................................................................................................74 3.1.2. Mục tiêu ..............................................................................................................74 3.1.3. Phƣơng hƣớng....................................................................................................75 3.2. Các giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã tỉnh Cao Bằng ..... 76 3.2.1. Tăng cƣờng sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủ ứ ................................................................................76 3.2.2. Bảo đảm các chế độ về chính sách, tinh thần vật chất ...................................77 3.2.3. Tăng cƣờng công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, đánh giá đối với công chức cấp xã ...................................................................................................................80 ển dụng công chức ............................................84 ất lƣợng công tác đào tạo, bồi dƣỡng công chức cấp xã....................................................................................................................................87 ển vị trí công tác ..............................................................88
ẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cƣờng đầu tƣ, trang bị cơ sở vật chất cần thiết cho công sở cấp xã .........................................................................90 3.2.8. Một số giải pháp khác .......................................................................................93 Tiểu kết chƣơng 3............................................................................................ 98 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 102 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 105
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Số lƣợng công chức cấp xã của tỉnh Cao Bằng (2012 - 2017) ....... 44 Bảng 2.2. Số lƣợng cơ cấu giới tính theo các năm ......................................... 45 Bảng 2.3. Số lƣợng cơ cấu giới tính năm 2017............................................... 45 Bảng 2.4. Cơ cấu giới tính của công chức cấp xã theo chức danh công chức ......................................................................................................................... 46 Bảng 2.5. Độ tuổi theo các năm (2012 - 2017) ............................................... 47 Bảng 2.6. Độ tuổi theo vị trí chức danh .......................................................... 47 Bảng 2.7. Độ tuổi theo vị trí chức danh năm 2017 ......................................... 48 Bảng 2.8. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ .................................................... 49 Bảng 2.9. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ năm 2017 .................................... 50 Bảng 2.10. Trình độ lý luận chính trị các năm 2012 - 2017 ........................... 52 Bảng 2.11. Trình độ lý luận chính trị năm 2017 ............................................. 52 Bảng 2.12. Trình độ tin học và quản lý nhà nƣớc từ năm 2012- 2017 .......... 54 Bảng 2.13. Số lƣợng công chức cấp xã là đảng viên năm 2017 ..................... 55 Bảng 2.14. Kết quả đánh giá, phân loại công chức (2012-2017) ................... 56 Bảng 2.15. Đánh giá thực hiện công vụ của công chức cấp xã ...................... 57 Bảng 2.16. Công chức cấp xã đƣợc đào tạo, bồi dƣỡng (2012 - 2017) .......... 58 Bảng 2.17. Kỹ năng mềm các công chức cấp xã cần đƣợc bồi dƣỡng trong thời gian tới ..................................................................................................... 58 Bảng 2.18. Đánh giá của công chức cấp huyện về việc chấp hành nội quy, tác phong làm việc và kết quả hoàn thành công việc ........................................... 60 Bảng 2.15. Kết quả kiểm tra, kỷ luật từ năm 2012-2017 ................................ 62
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chính quyền xã, phƣờng, thị trấn (hay còn gọi là chính quyền cấp xã) có vị trí hết sức quan trọng trong hệ thống chính trị - hành chính. Là cầu nối trực tiếp của hệ thống chính quyền nhà nƣớc với nhân dân, thực hiện hoạt động quản lý nhà nƣớc trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phƣơng theo thẩm quyền đƣợc phân cấp, đảm bảo cho các chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, đƣợc triển khai thực hiện trong cuộc sống. Cán bộ, công chức (CB, CC) cấp xã có vai trò hết sức quan trọng trong xây dựng và hoàn thiện bộ máy chính quyền cơ sở, trong hoạt động thi hành công vụ. Hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền cấp xã nói riêng và hệ thông chính trị nói chung, xét đến cùng đƣợc quyết định bởi phẩm chất, năng lực và hiệu quả công tác của CC cấp xã. Vì vậy, việc nâng cao chất lƣợng CC cấp xã vững vàng về chính trị, văn hóa, có đạo đức lối sống trong sạch, có trí tuệ, kiến thức và trình độ năng lực để thực thi chức năng, nhiệm hiệm vụ theo đúng pháp luật, bảo vệ lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và phục vụ nhân dân... là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng, Nhà nƣớc và cả hệ thống chính trị. Trong những năm qua, CC cấp xã tỉnh Cao Bằng từng bƣớc đƣợc đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao trình độ của CC cấp xã, đã ban hành một số chế độ chính sách, chế độ đãi ngộ để tạo điều kiện cho CC cấp xã thực hiện nhiệm vụ, do đó CC cấp xã đã có những mặt tiến bộ rõ nét. Năng lực lãnh đạo, năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ của CC cấp xã từng bƣớc đƣợc nâng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu thực hiện nhiệm vụ trong thời kỳ đổi mới, góp phần tạo nên sự chuyển biến trên tất cả các mặt đời sống kinh tế, an ninh quốc phòng. 1
Tuy nhiên, CC cấp xã vẫn còn nhiều điểm yếu về phẩm chất, tinh thần trách nhiệm, trình độ, năng lực chuyên môn, kỹ năng hành chính; ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong, lề lối làm việc chậm đổi mới, mang nặng phong tục, tập quán văn hóa địa phƣơng; tệ quan liêu, tham nhũng, sách nhiễu nhân dân, vi phạm đạo đức, lối sống tiếp tục diễn ra trong một bộ phận CC cấp xã. Bộ máy hành chính ờ cơ sở một số nơi chƣa thực sự gắn bó với dân, không nắm chắc đƣợc những vấn đề nổi cộm trên địa bàn, lúng túng, bị động khi xử lý các tình huống phức tạp; chƣa đáp ứng đƣợc những yêu cầu của cơ chế quản lý mới cũng nhƣ yêu cầu phục vụ nhân dân trong điều kiện mới, hiệu lực, hiệu quả quản lý chƣa cao. Đến cuối năm 2012, CC cấp xã của tỉnh Cao Bằng vẫn còn hơn 40% chƣa qua đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ; mặc dù tỷ lệ này đã đƣợc cải thiện một cách đáng kể thông qua việc thực hiện chuẩn hóa đội ngũ CC cấp xã theo Đề án số 03-ĐA/TU ngày 20/7/2012 của Tỉnh uỷ Cao Bằng. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cao Bằng thì việc tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng CC cấp xã là hết sức cần thiết. Xuất phát từ lý luận và yêu cầu thực tiễn, trên cơ sở nghiên cứu thực trạng chất lƣợng CC cấp xã tại tỉnh Cao Bằng, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Cao Bằng” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 5 khóa IX (Nghị quyết số 17- NQ/TW) đã chỉ ra những mục tiêu cơ bản là: Xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở có năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng; trẻ hóa đội ngũ, chăm lo công tác đào tạo, bồi dƣỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở… Vấn đề nâng cao chất lƣợng công chức nói chung và CC cấp xã nói riêng đã đƣợc 2
nhiều nhà khoa học, nhà quản lý quan tâm nghiên cứu dƣới nhiều góc độ khác nhau. Các công trình nghiên cứu đã đƣợc công bố có liên quan đến công chức có thể kể đến nhƣ PGS.TS Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung luận cứ đƣa ra cơ sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, các quan điểm và phƣơng hƣớng trong việc nâng cao chất lƣợng công tác cán bộ. Điểm nổi bật của luận cứ là việc đƣa ra nội dung “tiêu chuẩn hóa cán bộ” đây là một quan điểm đổi mới trong công tác cán bộ, là cơ sở có thể vận dụng và kế thừa trong luận văn để đƣa ra các tiêu chuẩn hóa CC cấp xã phù hợp với tỉnh Cao Bằng trong xu thế phát triển của thời đại. Đề tài KHBĐ (2002)-05: Thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý và tổ chức thực hiện của đội ngũ cán bộ xã (phường, thị trấn) ở các tỉnh Tây Nguyên; Hồ Công Dũng. Hoàn thiện pháp luật về công chức xã chính quyền cấp xã đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Luận án Tiến sĩ. Năm 2007; TS Thang Văn Phúc và TS Nguyễn Minh Phƣơng (2004), Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, NXB Chính trị quốc gia. Trên cơ sở nghiên cứu các quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò, vị trí ngƣời cán bộ cách mạng, cũng nhƣ yêu cầu đào tạo, xây dựng đội ngũ CB, CC từ đó xác định các yêu cầu, tiêu chuẩn của cán bộ, CC đáp ứng đòi hỏi của Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Luận văn có thể kế thừa những kết quả nghiên cứu để đƣa ra những tiêu chuẩn để xây dựng một đội ngũ CC cấp xã phù hợp với xu thế phát triển nói chung và phù hợp với điều kiện, đặc trƣng của tỉnh Cao Bằng nói riêng. 3
Tại tỉnh Cao Bằng, nhằm tìm ra các giải pháp thiết thực nâng cao chất lƣợng cán bộ, CC cấp xã tại tỉnh Cao Bằng mang đặc thù của một tỉnh miền núi, biên giới, với hơn 90% dân số là ngƣời dân tộc thiểu số, năm 2010 có công trình nghiên cứu khoa học của Ban Tổ chức Tỉnh ủy nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở; năm 2012 có công trình nghiên cứu khoa học của Sở Nội vụ nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn tỉnh Cao Bằng; năm 2013 Đề án số 03-ĐA/TU của Tỉnh uỷ Cao Bằng về Chuẩn hoá đội ngũ cán bộ cơ sở giai đoạn 2012-2015. Các công trình nghiên cứu trên đã đề cập đến nhiều khía cạnh khác nhau và đã có nhiều đóng góp trong việc đƣa ra những chủ trƣơng, hoạch định những chiến lƣợc, ban hành các cơ chế, chính sách và tìm ra các giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lƣợng cán bộ, CC cơ sở. Tuy nhiên, các công trình trên mới chỉ tập trung nghiên cứu chung về công tác cán bộ, CC cấp xã trong tổng thể xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng tổ chức đảng các cấp, xây dựng đội ngũ đảng viên, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong hệ thống chính trị; hoặc có đề cập đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở sở nói chung chƣa có công trình nào đề cập đến chất lƣợng CC cấp xã tỉnh Cao Bằng. Để nghiên cứu, phân tích một cách có hệ thống, khoa học, khách quan, toàn diện và có tính triệt để hơn về lý luận, thực trạng chất lƣợng CC cấp xã tỉnh Cao Bằng dƣới góc độ của khoa học quản lý công với hy vọng sẽ góp phần nâng caochất lƣợng CC cấp xã, hiệu lực, hiệu quả hoạt động công vụ của CC cấp xã nói riêng và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Cao Bằng hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận về chất lƣợng CC cấp xã và thực trạng chất lƣợng CC cấp xã tại tỉnh Cao Bằng, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng CC cấp xã tại tỉnh Cao Bằng để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nƣớc 4
cấp cơ sở ở tỉnh Cao Bằng những năm tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Khái quát tình hình nghiên cứu những nội dung có liên quan đến xây dựng CC cấp xã nói chung và chất lƣợng CC nói riêng; - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về chất lƣợng CC cấp xã; - Phân tích làm rõ thực trạng nâng cao chất lƣợng CC cấp xã tại tỉnh Cao Bằng, rút ra những mặt tích cực đạt đƣợc, cũng nhƣ những mặt hạn chế và nguyên nhân hạn chế từ đó tìm ra các giải pháp khắc phục; - Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng CC cấp xã tại tỉnh Cao Bằng. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công chức cấp xã tại tỉnh Cao Bằng 4.2. Phạm vi nghiên cứu Nguồn số liệu giai đoạn năm 2012 – 2017. Giải pháp và đề xuất khuyến nghị giai đoạn năm 2018 – 2022. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu sau đây: 5.1. Phương pháp luận Luận văn tiếp cận đối tƣợng nghiên cứu dựa trên những luận giải khoa học đƣợc chứng minh và diễn giải theo chủ nghĩa Mác - Lê nin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển đội ngũ CC xã để làm rõ những vấn đề xung quanh chất lƣợng CC cấp xã trên địa bàn tỉnh Cao Bằng 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập và xử lý số liệu: + Thu thập thông tin sơ cấp: Khảo sát nhu cầu của CC cấp xã trong quá trình nâng cao chất lƣợng đội ngũ CB, CC. 5
+ Dữ liệu thứ cấp: Là các tài liệu đƣợc công bố rộng rãi, bao gồm: các văn bản quy phạm pháp luật, các công trình nghiên cứu về vấn đề nhân lực của nền hành chính công, các công trình luận án tiến sĩ, giáo trình, bài báo, tạp chí chuyên ngành, đề tài nghiên cứu khoa học, sách tham khảo, các thông tin trên phƣơng tiện thông tin đại chúng. Các bản báo cáo, thống kê số lƣợng, chất lƣợng đội ngũ CC cấp xã của tỉnh Cao Bằng. - Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh: Tổng hợp số liệu thống kê của Sở Nội vụ; Phân tích các báo cáo liên quan đến thực trạng, chất lƣợng của CC cấp xã. Đƣợc sử dụng để so sánh sự phát triển CC cấp xã của tỉnh Cao Bằng qua các năm. - Phương pháp tổng hợp, phân tích thông tin: Từ những dữ liệu thu đƣợc từ thực tiễn, trong quá trình nghiên cứu lí luận khoa học, tiến hành tổng hợp, đối chiếu, phân tích các thông tin để đƣa ra đƣợc những nhận định, quy luật thông tin có đƣợc; hiểu đƣợc ý nghĩa của các con số, dữ liệu sẽ rút ra đƣợc những bài học kinh nghiệm và phƣơng hƣớng nâng cao chất lƣợng đội ngũ CC cấp xã trong giai đoạn tiếp theo. - Phương pháp khảo sát: Trong phạm vi của vấn đề, tác giả tiến hành phỏng vấn, khảo sát các đối tƣợng trong phạm vi không gian, thời gian cụ thể nhƣ sau: + Địa điểm: 05 huyện (Bảo Lạc, Nguyên Bình, Phục Hòa, Hà Quảng, Thạch An). + Đối tƣợng điều tra: Công chức của các phòng chuyên môn 05 huyện; CC của 25 xã trên địa bàn 05 huyện. + Hình thức điều tra: Sử dụng mẫu bảng hỏi để lấy kết quả. + Số lƣợng phiếu điều tra: 50 phiếu (mẫu số 1); 120 phiếu (mẫu số 2). + Nội dung điều tra: Ý kiến đánh giá về chất lƣợng CC và công tác nâng cao chất lƣợng CC cấp xã của tỉnh Cao Bằng. 6
6. Đóng góp mới của đề tài - Góp phần làm rõ thêm những vấn đề lý luận và thực tiễn về xây dựng những luận cứ khoa học cho nâng cao chất lƣợng cho CC cấp xã. - Đánh giá thực trạng chất lƣợng CC cấp xã ở tỉnh Cao Bằng trong 6 năm vừa qua, đồng thời phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực CC cấp xã ở tỉnh Cao Bằng. - Đề xuất hệ thống giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao chất lƣợng CC cấp xã ở tỉnh Cao Bằng. 7. Kết cấu nội dung luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung luận văn đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lƣợng công chức cấp xã Chương 2: Thực trạng chất lƣợng công chức cấp xã ở tỉnh Cao Bằng Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã tỉnh Cao Bằng 7
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm về công chức cấp xã và nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã 1.1.1. Khái niệm công chức và công chức cấp xã - Khái niệm công chức Tại Khoản 2 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 xác định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, thuộc đơn vị Quân đội nhân dân mà không phải là sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan đơn vị thuộc công an nhân dân mà không phải là sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức Chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị công lập) trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”. - Khái niệm công chức cấp xã Tại Khoản 3 Điều 4 Luật cán bộ, công chức năm 2008 thì CC cấp xã là “Công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.” Công chức xã bao gồm 07 chức danh sau đây: a) Trƣởng Công an; b) Chỉ huy trƣởng Quân sự; 8
c) Văn phòng - thống kê; d) Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trƣờng (đối với phƣờng, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trƣờng (đối với xã); đ) Tài chính - kế toán; e) Tƣ pháp - hộ tịch; g) Văn hóa - xã hội. Ngoài các chức danh theo quy định trên, CC cấp xã còn bao gồm cả cán bộ, CC đƣợc luân chuyển, điều động, biệt phái về cấp xã. - Số lƣợng CC cấp xã: Theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 của Chính phủ quy định: Số lƣợng cán bộ, CC cấp xã đƣợc bố trí theo loại đơn vị hành chính cấp xã: cấp xã loại 1 không quá 25 ngƣời, cấp xã loại 2 không quá 23 ngƣời, cấp xã loại 3 không quá 21 ngƣời (bao gồm cả cán bộ, CC đƣợc luân chuyển, điều động, biệt phái về cấp xã). Việc xếp loại đơn vị hành chính cấp xã thực hiện theo quy định tại Nghị định số 159/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về việc phân loại đơn vị hành chính xã, phƣờng, thị trấn (từ năm 2016, nếu đơn vị chưa phân loại hay mới phân loại thì thực hiện theo Nghị quyết số 1211/2016/NQ- UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 13) 1.1.2. Đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp xã - Đặc điểm của công chức cấp xã Công chức xã là một bộ phận của đội ngũ CC đƣợc tạo nên từ nguồn chính là tuyển dụng. Do các tổ chức hành chính nhà nƣớc có cấu trúc thứ bậc, thực hiện các chức năng đa dạng, phức tạp nên CC cấp xã ngoài những đặc điểm chung giống nhƣ CC khác, CC cấp xã có những đặc điểm đặc thù: Thứ nhất, hầu hết CC cấp xã đều là ngƣời địa phƣơng, sinh sống tại địa phƣơng, có quan hệ dòng tộc và gắn bó với ngƣời dân tại địa phƣơng đó. CC chính quyền cấp xã là những ngƣời xuất phát từ cơ sở, họ vừa trực tiếp tham gia lao động sản xuất, vừa là ngƣời đại diện cho nhân dân thực hiện chức 9
năng quản lý nhà nƣớc, giải quyết các công việc của nhà nƣớc. Do vậy, xét ở khía cạnh nào đó, CC cấp xã bị chi phối, ảnh hƣởng rất nhiều bởi những phong tục tập quán làng quê, những nét văn hóa bản sắc riêng đặc thù của địa phƣơng, của dòng họ. Thứ hai, sản phẩm hoạt động của CC cấp xã là các quyết định quản lý hành chính có tác động sâu rộng đến đời sống kinh tế, xã hội và cục diện địa phƣơng. Vì vậy đòi hỏi ngƣời CC phải có trình độ hiểu biết sâu rộng, có kỹ năng làm việc thuần thục trên lĩnh vực mà họ đảm nhiệm. Thứ ba, CC cấp xã của cả nƣớc hiện nay rất đông, tuy nhiên về chất lƣợng chƣa cao. Hơn nữa, trình độ chuyên môn, năng lực quản lý của đội ngũ chủ chốt chính quyền cơ sở chƣa đồng đều, mặt bằng chung còn thấp, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu quản lý nhà nƣớc ở chính quyền cơ sở. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiệu quả giải quyết công việc của đội ngũ CC cấp xã chƣa cao. - Chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp xã + Chức năng của công chức xã Chức năng của CC cấp xã đƣợc quy định tại Mục 1 Chƣơng I Thông tƣ số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ Hƣớng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng CC cấp xã, phƣờng, thị trấn nhƣ sau: Công chức xã làm công tác chuyên môn thuộc biên chế của UBND cấp xã, có trách nhiệm tham mƣu, giúp UBND cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nƣớc về lĩnh vực công tác đƣợc phân công và thực hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch UBND cấp xã giao. Công chức xã là ngƣời trực tiếp tham mƣu cho lãnh đạo UBND cấp xã trong việc chỉ đạo, điều hành, thực hiện các chủ trƣơng, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc; trực tiếp tổ chức thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, phục vụ ngƣời dân theo đúng chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền đƣợc giao. 10
+ Nhiệm vụ của công chức cấp xã Nhiệm vụ của CC cấp xã đƣợc quy định tại Mục 2 Chƣơng I Thông tƣ số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ Hƣớng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng CC cấp xã, phƣờng, thị trấn nhƣ sau: * Nhiệm vụ của CC Trƣởng Công an xã: Tham mƣu, giúp UBND xã tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND xã trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về công an xã và các văn bản có liên quan của cơ quan có thẩm quyền. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch UBND xã giao. * Nhiệm vụ của CC Chỉ huy trƣởng Quân sự: Tham mƣu, giúp UBND cấp xã tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã trong lĩnh vực quốc phòng, quân sự trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về dân quân tự vệ, quốc phòng toàn dân, nghĩa vụ quân sự và các văn bản có liên quan của cơ quan có thẩm quyền. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch UBND cấp xã giao. * Nhiệm vụ của CC Văn phòng - Thống kê: Tham mƣu, giúp UBND cấp xã tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã trong các lĩnh vực: Văn phòng, thống kê, tổ chức, nhân sự, thi đua, khen thƣởng, kỷ luật, tín ngƣỡng, tôn giáo, dân tộc và thanh niên trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ: Xây dựng và theo dõi việc thực hiện chƣơng trình, kế hoạch công tác, lịch làm việc định kỳ và đột xuất của HĐND, Thƣờng trực HĐND, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã;vGiúp Thƣờng trực HĐND và UBND cấp xã tổ chức các kỳ họp; chuẩn bị các điều kiện phục vụ các kỳ họp và các hoạt động của Hội đồng nhân dân, UBND cấp xã;Tổ chức lịch tiếp dân, tiếp khách của UBND cấp xã; thực hiện công tác văn thƣ, lƣu trữ, cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” tại UBND cấp xã; nhận đơn thƣ khiếu nại, tố cáo và chuyển đến Thƣờng trực Hội đồng nhân 11