Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác tiếp dân trên địa bàn quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý nhà nước về công tác tiếp dân trên địa bàn quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh" nhằm nêu ra cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về tiếp công dân cấp quận, huyện và một số vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước về tiếp công dân; Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về tiếp công dân trên địa bàn quận Tân Phú để hoàn thiện công tác tiếp công dân trên địa bàn quận Tân Phú.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác tiếp dân trên địa bàn quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỌ VÀ TÊN HỌC VIÊN: NGUYỄN DUY KHÁNH THY QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC TIẾP DÂN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỌ VÀ TÊN HỌC VIÊN: NGUYỄN DUY KHÁNH THY QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC TIẾP DÂN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Quang Huy Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2024
LỜI CAM ĐOAN Tác giả luận văn xin cam đoan đây là kết quả nghiên cứu riêng của chính bản thân tác giả. Đồng thời, tác giả sử dụng các phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp để đưa ra kết quả phục vụ cho việc hoàn thành luận văn của mình. Tất cả các số liệu trong luận văn mà tác giả sử dụng đều là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ đề tài luận văn nào. Học viên Nguyễn Duy Khánh Thy
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc Học viện, Khoa Sau đại học và thầy, cô giảng dạy trực tiếp trên lớp tại Học viện Hành chính Quốc gia. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời tri ân sâu sắc đến TS. Phạm Quang Huy đã dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng dẫn tác giả hoàn thành luận văn này. Đồng thời, tác giả xin chân thành cảm ơn Uỷ ban Nhân dân Quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong việc nghiên cứu, tổng hợp tài liệu hoàn thành Luận văn này. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2024 Học viên Nguyễn Duy Khánh Thy
MỤC LỤC Trang Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình vẽ, đồ thị PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ............................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .................................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ............................................................ 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .......................................... 4 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ................... 4 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................... 5 7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TIẾP CÔNG DÂN .................................................................................................................... 7 1.1. Một số khái niệm về quản lý nhà nước về tiếp công dân ....................... 7 1.1.1. Tiếp công dân................................................................................... 7 1.1.2. Quản lý nhà nước ............................................................................ 8 1.1.3. Quản lý nhà nước về tiếp công dân ............................................... 9 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về tiếp công dân ........................................ 14 1.2.1. Công tác tuyên truyền pháp luật tiếp công dân ......................... 14
1.2.2. Về xây dựng quy chế tiếp công dân của Uỷ ban nhân dân cấp huyện ............................................................................................................... 16 1.2.3. Về tổ chức bộ máy tiếp công dân ................................................. 17 1.2.4. Về xây dựng trụ sở tiếp công dân ................................................ 21 1.2.5. Về hoạt động kiểm tra công tác tiếp công dân ........................... 22 1.2.6. Về phối hợp trong tiếp công dân ................................................. 24 1.2.7. Quản lý nhà nước về hoạt động tiếp công dân của các cơ quan chuyên môn cấp huyện .................................................................................... 26 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về tiếp công dân của một số quận và bài học cho quận Tân Phú tại thành phố Hồ Chí Minh .............................. 29 1.3.1. Quản lý nhà nước về tiếp công dân của một số quận tại thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................... 29 1.3.2. Bài học cho quận Tân Phú tại thành phố Hồ Chí Minh ........... 32 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ................................................................................. 35 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TIẾP CÔNG DÂN TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH................................................................................................................ 37 2.1. Khái quát về quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ......................... 37 2.1.1. Vị trí địa lý ..................................................................................... 37 2.1.2. Đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội ............................................ 37 2.2. Thực tiễn quản lý nhà nước về tiếp công dân tại Uỷ ban nhân dân quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ................................................................. 38 2.2.1 Công tác tuyên truyền pháp luật tiếp công dân tại quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ......................................................................... 38 2.2.2. Quản lý nhà nước về quy chế tiếp công dân ............................... 40
2.2.3. Về tổ chức bộ máy tiếp công dân ................................................. 42 2.2.4. Về xây dựng trụ sở tiếp công dân ................................................ 46 2.2.5. Về hoạt động kiểm tra công tác tiếp công dân ........................... 47 2.2.6. Về phối hợp trong tiếp công dân ................................................. 48 2.2.7. Quản lý nhà nước về hoạt động tiếp công dân của các cơ quan chuyên môn tại Uỷ ban nhân dân quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................................................... 52 2.3. Kết quả, hạn chế và nguyên nhân........................................................... 58 2.4.1. Kết quả ........................................................................................... 58 2.4.2. Hạn chế ........................................................................................... 59 2.4.3. Nguyên nhân .................................................................................. 60 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ................................................................................. 62 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TIẾP CÔNG DÂN TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................ 63 3.1. Phương hướng bảo đảm quản lý nhà nước về hoạt động tiếp công dân ........................................................................................................................... 63 3.2. Những giải pháp bảo đảm quản lý nhà nước về tiếp công dân tại Uỷ ban nhân dân Quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ............................. 64 3.2.1. Giải pháp về bảo đảm cơ sở vật chất tại trụ sở tiếp công dân .. 70 3.2.2. Giải pháp về bảo đảm công tác phối hợp giữa các cơ quan trong hoạt động tiếp công dân ................................................................................ 66 3.2.3. Giải pháp về bảo đảm công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tiếp công dân ............................................................................................. 71 3.2.4. Giải pháp về bảo đảm công tác thường xuyên kiểm tra trách
nhiệm của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận Tân Phú trong công tác tiếp công dân .......................................................................................................... 65 3.2.5. Giải pháp về bảo đảm trách nhiệm của người đứng đầu .......... 67 3.2.6. Giải pháp về bảo đảm nâng cao năng lực tiếp công dân của đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân ........................... 69 3.2.7. Kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hoạt động tiếp công dân .................................................................................. 76 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ................................................................................. 78 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 81
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT TCD: Tiếp công dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 : Thống kê cán bộ, công chức kiêm nhiệm nhiệm vụ TCD ở các phường trên địa bàn quận Tân Phú ..................................................................................... 43 Bảng 2.2 : Thống kê độ tuổi cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ TCD ở các phường trên địa bàn quận Tân Phú ........................................................................ 44 Bảng 2.3 : Thống kê trình độ đào tạo của cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ TCD ở các phường trên địa bàn quận Tân Phú ..................................................... 44
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Biểu đồ 2.1: Trình độ chính trị của cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ TCD ............................................................................................................................... 45
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Thực hiện tốt việc TCD là phản ánh bản chất của Nhà nước do dân, vì dân, đồng thời tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi để Đảng và Nhà nước tiếp cận được các vấn đề phát sinh từ thực tiễn đời sống nhằm kịp thời thời đưa ra các chủ trương, chính sách phù hợp. Công tác TCD và hướng dẫn công dân đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh hoặc việc theo dõi, kiểm tra cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại của nhân dân theo đúng quy định của pháp luật là hoạt động bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân. Qua đó, nhằm phòng, chống các hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền hiện đại. TCD là hoạt động quan trọng, có ý nghĩa cơ bản trong việc bảo đảm quyền công dân, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân ở Việt Nam. Hoạt động TCD thực hiện có hiệu quả cũng sẽ góp phần giảm thiểu các điểm nóng trong xã hội, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội, đảm bảo sự tuân thủ các quy định pháp luật trên thực tế. Thời gian qua, bên cạnh những kết quả đạt được, quản lý nhà nước về công tác TCD trên địa bàn quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh gặp không ít khó khăn… Từ những phân tích trên, đặt ra cho các cơ quan có thẩm quyền phải có các giải pháp hiệu quả để thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Chính vì vậy tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước về công tác tiếp dân trên địa bàn quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh”, nhằm đề ra giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước tiếp công dân tại Uỷ ban nhân dân quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh. 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Ở Việt Nam, một số công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn như là: Đề tài “Thực trạng công tác tiếp công dân hiện nay” của tác giả Ths. Nguyễn Văn Kim – Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ [8]: Đề tài đã đưa ra một số nội dung như: mục đích, ý nghĩa cơ sở khoa học lý luận, thực trạng và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện về công tác tiếp công dân. Luận văn thạc sĩ “Tiếp công dân, giải quyết tố cáo trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội”, của tác giả Ngô Văn Quyết thực hiện năm 2015 [12]: Luận văn đã đưa ra cơ sở lý luận, thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện TCD trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. Luận văn thạc sĩ “Tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo tại Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn” của tác giả Lê Anh Sơn thực hiện năm 2015 [14]: Luận văn đã đưa ra các căn cứ pháp luật, thực trạng, đề xuất những giải pháp về TCD, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo tại Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đoàn Minh Mực (2017), Chất lượng hoạt động TCD trên địa bàn huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia, TP Hồ Chí Minh [9]. Luận văn đưa ra các tiêu chí để đánh giá chất lượng TCD trên địa bàn huyện An Biên. Từ đó, đưa ra các phương hướng và giải pháp đảm bảo nâng cao chất lượng TCD của huyện nhằm đáp ứng kịp thời việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Tóm lại, các công trình nghiên cứu trên đã cung cấp cho chúng ta những cơ sở lý luận về công tác TCD. Từ những cơ sở đó, các tác giả đã đưa ra phương hướng về các giải pháp đảm bảo góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng TCD nói chung. Bên cạnh đó, thực tiễn cho thấy sự phát triển của 2
đời sống kinh tế - xã hội đất nước và với những khó khăn trong công tác TCD, tác động đến hiệu quả hoạt động của nền công vụ nước ta. Vì vậy, cần phải có thêm nhiều công trình nghiên cứu hướng đến những giải pháp mang tính khả thi cao nhằm giải quyết triệt để những hạn chế trong công tác TCD, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Đặc biệt, hiện nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách tổng thể, có hệ thống về công tác TCD tại quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh. Những công trình nghiên cứu trên là những tài liệu tham khảo bổ ích cho việc nghiên cứu luận văn “Quản lý nhà nước về công tác tiếp dân trên địa bàn quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh”. Luận văn bên cạnh việc kế thừa những kết quả nghiên cứu của các công trình trên, tác giả còn đi sâu phân tích và đưa ra những giải pháp mới, phù hợp cho công tác TCD trên địa bàn quận Tân Phú. Đồng thời, TCD tại Ủy ban nhân dân quận Tân Phú hiện nay, đặc biệt là khi có Luật Tiếp công dân và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành thì chưa có công trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống và khoa học dưới góc nhìn khoa học quản lý công. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và làm rõ vấn đề này đóng vai trò quan trọng đối với địa phương. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Mục đích: Việc nghiên cứu trên là nhằm mục đích đưa ra một số biện pháp để hoàn thiện quản lý nhà nước về TCD trên địa bàn quận Tân Phú. Nhiệm vụ: Gồm một số nhiệm vụ cụ thể như sau: - Thứ nhất: Luận văn nêu ra cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về TCD cấp quận, huyện và một số vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước về TCD. - Thứ hai: Thực hiện hoạt động đánh giá quản lý nhà nước về TCD tại Uỷ ban Nhân dân quận Tân Phú trong giai đoạn hiện nay, đồng thời cũng chỉ 3
ra những tồn tại yếu kém trong công tác quản lý nhà nước về TCD trên địa bàn quận. - Thứ ba: Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về TCD trên địa bàn quận Tân Phú để hoàn thiện công tác TCD trên địa bàn quận Tân Phú. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là quản lý nhà nước về TCD trên địa bàn quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Uỷ ban Nhân dân quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh - Về thời gian: Từ tháng 01/2018 đến tháng 12/2023 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin (chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử), tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác TCD. - Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp phân tích, đánh giá: Phân tích là phương pháp phân chia cái toàn bộ ra thành từng bộ phận để đi sâu nhận thức các bộ phận đó. Trong luận văn tác giả sử dụng phương pháp này trong việc luận giải, chứng minh nhằm làm sáng tỏ các vấn đề lý luận, trong việc đánh giá hoạt động TCD trên địa bàn quận Tân Phú. 4
Phương pháp tổng hợp, thống kê: Là phương pháp tổng hợp những cái đơn lẻ thành cái tổng quát, tác giả sử dụng để tổng hợp số liệu TCD, tiếp nhận đơn thư qua các năm trên địa bàn quận Tân Phú để có được cái nhìn tổng thể. Phương pháp so sánh, đối chiếu: Tác giả sử dụng để so sánh công tác TCD qua các năm; đối chiếu thực trạng hoạt động TCD trên địa bàn quận Tân Phú với các quy định của Nhà nước về TCD, từ đó đưa ra các nhận xét, đánh giá công tác TCD trên địa bàn quận Tân Phú. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận TCD trên địa bàn quận, cụ thể: Luận văn đã làm sáng tỏ một số khái niệm có liên quan đến công tác TCD trên địa bàn quận; phân tích nội dung liên quan đến quản lý nhà nước về TCD như: Tuyên truyền pháp luật về tiếp công dân; Quy chế tiếp công dân của Uỷ ban nhân dân cấp huyện; Trách nhiệm tổ chức bộ máy tiếp công dân; Trụ sở tiếp công dân; Kiểm tra hoạt động tiếp công dân; Phối hợp trong tiếp công dân; Quản lý nhà nước về hoạt động tiếp công dân của các cơ quan chuyên môn cấp huyện. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn đã đưa ra một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về TCD trên địa bàn quận Tân Phú và đồng thời cũng là tài liệu để một số địa phương khác có thể tham khảo và làm tài liệu nghiên cứu phục vụ cho một số công trình nghiên cứu liên quan đến vấn đề TCD. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn bao gồm: phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo và có 3 chương, cụ thể: 5
Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về tiếp công dân. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về tiếp công dân tại Uỷ ban nhân dân quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3: Phương hướng, giải pháp bảo đảm quản lý nhà nước về tiếp công dân tại Uỷ ban Nhân dân quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh. 6
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TIẾP CÔNG DÂN 1.1. Một số khái niệm về quản lý nhà nước về tiếp công dân 1.1.1. Tiếp công dân Trong tiếng Việt, “tiếp” mang nghĩa nhận hoặc đón lấy điều gì đó [10, tr 830]; như vậy, “Tiếp công dân” có thể được xem là quá trình trao đổi qua lại giữa người làm công tác TCD với nhân dân nhằm giải thích cho nhân dân về các vấn đề liên quan đến hoạt động khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Khái niệm tiếp công dân còn được tiếp cận từ nhiều góc nhìn khác nhau, dưới góc độ của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, trong các văn bản quy phạm pháp luật. Từ điển Hành chính giải thích "TCD" là "gặp gỡ nhân dân để báo cáo công việc (đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân) hoặc theo yêu cầu của công dân để nghe kiến nghị của công dân hoặc giải quyết các vấn đề dân yêu cầu. Ở Việt Nam, các cơ quan hành chính, Hội đồng nhân dân phải có lịch tiếp dân và phòng tiếp dân" [11, tr 242]. Khoản 1, Điều 2, Luật TCD 2013: "TCD là việc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân quy định tại Điều 4 của Luật này đón tiếp để lắng nghe, tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân; giải thích, hướng dẫn cho công dân về việc thực hiện khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo đúng quy định của pháp luật" [13]. TCD có thể tiếp cận là một hoạt động của cơ quan nhà nước nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình; hoặc tiếp cận đây là một thủ tục, một bước trong quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo. Công tác TCD được diễn ra thường xuyên, định kỳ và đột xuất. TCD thường xuyên được diễn ra mỗi ngày tại Trụ sở TCD hoặc tại các địa điểm TCD 7
theo quy định. Đối với TCD định kỳ được tổ chức vào 1 ngày nhất định trong tuần hoặc trong tháng do người đứng đầu cơ quan, tổ chức thực hiện TCD theo quy định. Công tác TCD được xác định gồm: - Chủ thể TCD: là các cơ quan hành chính nhà nước - Khách thể: nhân dân - Hoạt động TCD: người thực hiện công tác TCD đón tiếp, lắng nghe công dân trình bày sự việc, qua đó đưa ra giải thích, tư vấn, hướng dẫn cho công dân thực hiện quyền công dân theo quy định của pháp luật. Từ các phân tích trên, dưới góc độ tiếp cận của tác giả, tiếp công dân là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiếp xác, trao đổi với người dân tại nơi trụ sở TCD để tiếp nhận các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, phản ảnh của người dân. Đồng thời, qua đó cán bộ làm công tác TCD sẽ giải thích và hướng dẫn cho người dân thực hiện theo quy định của pháp luật. 1.1.2. Quản lý nhà nước Khái niệm quản lý nhà nước được xuất hiện trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong các giáo trình, sách báo… nhưng nhìn chung thì chúng ta có thể hiểu quản lý nhà nước là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước, được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm duy trì sự ổn định, trật tự xã hội. Theo giáo trình lý luận hành chính nhà nước: “Quản lý nhà nước là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật và chính sách để điều chỉnh hành vi của cá nhân, tổ chức trên tất cả các mặt đời sống xã hội do các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện, nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội” [6, tr 3]. 8
Quản lý nhà nước còn được hiểu theo hai nghĩa: - Theo nghĩa khái quát: là hoạt động được thực hiện bởi tất cả các cơ quan hành chính nhà nước về tất cả các quyền: hành pháp, tư pháp và lập pháp. - Theo nghĩa cụ thể: Quản lý nhà nước được hiểu là hoạt động chấp hành và điều hành do các cơ quan hành pháp thực hiện. Như vậy, Quản lý nhà nước được đề cập trong đề tài này là khái niệm quản lý nhà nước theo nghĩa hẹp; quản lý nhà nước chỉ bao gồm việc chỉ đạo trực tiếp hoạt động của đối tượng trên cơ sở các văn bản pháp luật về tiếp công dân. 1.1.3. Quản lý nhà nước về tiếp công dân Để làm rõ vấn đề quản lý nhà nước về TCD, thì trước hết, tác giả sẽ nói về một số vấn đề liên quan đến nội dung trên như sau: Thứ nhất, mục đích, nguyên tắc tiếp công dân - Mục đích của công tác tiếp công dân: Theo Điều 3, Thông tư 06/2014/TT-TTCP ngày 31/10/2014 của Thanh tra Chính phủ: “Hướng dẫn công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đúng quy định pháp luật, góp phần tuyên truyền, phổ biến pháp luật”, đó là hoạt động đón tiếp, trao đổi, lắng nghe và đưa ra các giải thích, hướng dẫn công dân thực hiện khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thuộc thẩm quyền của mình. Trường hợp, nếu nội dung vụ việc nằm ngoài khả năng, thẩm quyền của mình thì cán bộ, công chức làm công tác TCD hướng dẫn công đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật. Tiếp công dân còn nhằm mục đích giảm thiểu các hành vi tiêu cực, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, ngăn ngừa và phòng chống tham nhũng trong hoạt động quản lý nhà nước. 9