Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn nhằm làm rõ những cơ sở lý luận, thực trạng và đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ………/……… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ ĐÀO ANH VŨ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT, TỈNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK – NĂM 2017 1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ………/……… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ ĐÀO ANH VŨ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT, TỈNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ TOÀN THẮNG ĐẮK LẮK – NĂM 2017 2
LỜI CAM ĐOAN Học viên xin cam đoan: Nội dung trình bày trong Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, kiến thức và tham khảo các đề tài đã có, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ Lê Toàn Thắng. Các thông tin, tài liệu có được trong luận văn xuất phát từ kết quả của quá trình nghiên cứu, tham khảo từ thực tiễn. Luận văn không sao chép bất cứ một Luận văn nào đã có trước đây. Học viên xin cam đoan rằng công trình này là do tôi thực hiện và chưa được công bố lần nào. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung và lời cam đoan này. Đắk Lắk, ngày 15 tháng 3 năm 2017. Người viết Vũ Đào Anh Vũ 3
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và nghiên cứu Chương trình cao học quản lý công và thực hiện nghiên cứu luận văn Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, học viên xin trân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, Ban Giám đốc Phân viện khu vực Tây Nguyên cùng toàn thể các thầy cô giáo khoa sau đại học thuộc Học Viện đã tạo điều kiện, giúp đỡ tận tình trong suốt khoá học. Trong suốt quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài, bản thân học viên đã nhận được sự theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra khoa học tận tình, nghiêm túc của Tiến sĩ Lê Toàn Thắng. Học viên xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Thầy. Tôi xin chân thành cảm ơn UBND thành phố Đà Lạt, các Sở, ngành, phòng, ban có liên quan và bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian vừa qua. Xin chân thành cảm ơn! Đắk Lắk, ngày 15 tháng 3 năm 2017. Học viên Vũ Đào Anh Vũ 4
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ việt tắt MỞ ĐẦU...........................................................................................................1 Chương 1. CỞ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC………………...7 1.1. Tổng quan về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước ...................................................................................7 1.1.1. Các khái niệm cơ bản .............................................................................7 1.1.2. Đặc điểm đầu tư xây dựng cơ bản...........................................................10 1.1.3. Dự án Đầu tư xây dựng cơ bản, phân loại, trình tự đầu tư xây dựng tổ chức triển khai thực hiện đầu tư .....................................................................13 1.1.4. Sự cần thiết phải quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước .................................................................................20 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước..................................................................................................25 1.2.1. Nội dung quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản ............................25 1.2.2. Các nhân tố tác động đến quá trình quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngấn sách nhà nước ............................................................28 1.2.3. Tiêu chí đánh giá hiệu lực, hiệu quả quản lý đầu tư dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách ........................................................................................................33 1.2.4 Vai trò của địa phương đối với quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước .................................................................35 5
1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước ở tỉnh, thành phố có thể tham khảo, vận dụng ở thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng .........................................................................................42 1.3.1. Kinh nghiệm hoàn thiện cơ chế quản lý ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản của một số địa phương ..............................................................42 1.3.2. Một số kinh nghiệm hoàn thiện cơ chế quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước của thành phố Đà Lạt ...........................................................48 TÓM TẮT Chương 1......................................................................................53 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT, TỈNH LÂM ĐỒNG...............................54 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội và định hướng đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách trên địa bàn thành phố Đà Lạt...........................54 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên.................................................................................54 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Đà Lạt trong những năm qua...................................................................................................................55 2.1.3. Kết quả đạt được về đầu tư xây dựng cơ bản của thành phố Đà Lạt.....57 2.1.4. Định hướng đầu tư xây dựng cơ bản ....................................................59 2.2. Hiện trạng quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng..................................61 2.2.1. Về hệ thống chính sách, pháp luật liên quan công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng ............................................................................................61 2.2.2. Về thực trạng công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn thành phố Đà Lạt ........................................................................65 2.2.3. Về quy trình quản lý nguồn vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn thành phố Đà Lạt ...................................................67 6
2.2.4. Về tổ chức thực hiện quản lý nguồn vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản của bộ máy nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng .......................................................................................................70 2.3. Những nhận xét rút ra khi nghiên cứu thực trạng quản lý nguồn vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng ...............................................................................................................73 2.3.1. Những thành tựu trong tổ chức thực hiện .............................................73 2.3.2. Những hạn chế của quản lý đầu tư xây dựng cơ bàn từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt ................................................77 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt .................................83 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 .................................................................................88 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG, BIỆN PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT, TỈNH LÂM ĐỒNG.........................................................................................89 3.1. Bối cảnh, quan điểm định hướng đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước hiện nay...................................................................................89 3.1.1. Những căn cứ xác định phương hướng.................................................89 3.2. Bối cảnh đối với việc quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước của thành phố Đà Lạt .............................................................92 3.2.1. Quan điểm quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước của Thành phố Đà Lạt ....................................................................94 3.2.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách trên địa bàn thành phố Đà Lạt .......................................................96 3.3. Giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt ................................................99 7
3.3.1. Hoàn thiện pháp luật, chính sách nhà nước liên quan đến quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn thành phố Đà Lạt ……………………………99 3.3.2. Hoàn thiện quy trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa thành phố Đà Lạt ……………………………106 3.3.3. Nâng cao năng lực của bộ máy chính quyền thành phố Đà Lạt trong thực hiện quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa thành phố Đà Lạt ...……………………………………………….108 3.3.4. Tăng cường thanh tra, giám sát, kiểm tra việc thực hiện quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt……………………………………………………………………..……110 3.3.5. Tăng cường vai trò quản lý thanh toán, giải ngân của Kho bạc nhà nước Đà Lạt đối với các dự án vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của thành phố Đà Lạt……………………………………………………….114 3.3.6. Đẩy nhanh tiến trình cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố ……………………………………………………………………………...116 3.4. Đề xuất, kiến nghị đến các cấp, các ngành ………………...………….118 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 …………………………………………………...119 KẾT LUẬN...................................................................................................121 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................ PHỤ LỤC KÈM THEO...................................................................................... 8
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Nguồn vốn phân bổ cho đầu tư xây dựng ......................................68 Bảng 2.2. Nguồn vốn phân bổ cho đầu tư xây dựng các năm……………….68 Bảng 2.3. Số liệu về giải ngân vốn qua các năm…………………………….70 Sơ đồ 2.1: Bộ máy cơ quan nhà nước tham gia quá trình quản lý vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ tại Thành phố Đà Lạt........................70 9
BẢNG CHỮ VIẾT TẮT AN - QP An ninh - Quốc phòng BT - GPMB Bồi thường - giải phóng mặt bằng CBĐT Chuẩn bị đầu tư CQQLNN Cơ quan quản lý nhà nước CNH Công nghiệp hóa DAĐT Dự án đầu tư ĐTXD Đầu tư xây dựng ĐTPT Đầu tư phát triển ĐTXDCB Đầu tư xây dựng cơ bản GPMB Giải phóng mặt bằng HĐND Hội đồng nhân dân HĐH Hiện đại hóa KT-VH-XH Kinh tế - Văn Hóa - Xã hội KSQH Khảo sát quy hoạch NSNN Ngân sách nhà nước NSTT Ngân sách tập trung QLNN Quản lý nhà nước VBQPPL Văn bản quy phạm pháp luật UBND Uỷ ban nhân dân XDCB Xây dựng cơ bản 10
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đầu tư nói chung, đầu tư XDCB nói riêng có vai trò rất quan trọng đối với phát triển nền kinh tế, nhất là ở Việt Nam giai đoạn hiện nay. Trong những năm qua, đầu tư XDCB ở Việt Nam không ngừng gia tăng từ đó đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng, phát triển kinh tế, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội. Tuy nhiên, ĐTXDCB còn nhiều yếu kém, thiếu sót. Đáng kể nhất là trình trạng đầu tư dàn trải, kéo dài và kém hiệu quả, nợ đọng trong đầu tư tăng cao, đã trở thành vấn đề bức xúc hiện nay. Các hiện tượng tiêu cực còn khá phổ biến trong XDCB làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công trình, gây thất thoát, lãng phí lớn đang là vấn đề được quan tâm sâu sắc trong xã hội. Thất thoát ngân sách nhà nước trong XDCB không chỉ xảy ra ở một khâu nào đó, mà nó xảy ra ở tất cả các khâu: Chủ trương đầu tư, kế hoạch vốn, khảo sát, thiết kế, thẩm định thiết kế, thẩm định dự án đầu tư, đấu thầu, giám sát thi công và thanh quyết toán công trình. Do vậy thời gian qua, nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng trong XDCB đã được đăng tải nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Những tin tức đó có thể chưa đầy đủ, toàn diện, nhưng đó là những địa chỉ cụ thể diễn ra tình trạng thất thoát trong XDCB. Nhiều người, nhiều cấp quan tâm theo dõi với những băn khoăn suy nghĩ rất khác nhau. Việc đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách góp phần tạo nên sự thành công của thành phố, sự nỗ lực của chính quyền và nhân dân thành phố Đà Lạt đã đem lại sự phát triển về kinh tế cho thành phố nói riêng và tỉnh Lâm Đồng nói chung những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, đầu tư xây dựng cơ bản của thành phố Đà Lạt vẫn còn rất nhiều tồn tại, hạn chế, chưa phát triển đồng bộ hoàn chỉnh từ khu vực các xã, 11
phường đến khu vực thành phố. Tình trạng thất thoát, lãng phí trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản vẫn còn diễn ra, làm cho vốn đầu tư sử dụng đạt hiệu quả thấp. Năng lực, trình độ quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng hiện nay còn nhiều vấn đề bất cập. Đây là một vấn đề ngày càng trở nên bức xúc và là điều đáng lo ngại cần được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước nói chung và các cấp, các ngành trên địa bàn thành phố nói riêng. Vì vậy, công tác chỉ đạo, định hướng phát triển và công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước đối với thành phố Đà Lạt trong giai đoạn hiện nay là thực sự cấp thiết. Xuất phát từ những ý nghĩa thực tiễn trên học viên xin chọn đề tài luận văn: “Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng” để nghiên cứu, tìm ra những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt trong những năm tiếp theo. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Liên quan đến nội dung của đề tài các công trình khoa học đã được nghiên cứu và công bố về lĩnh vực quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước có giá trị. Đã có một số đề tài, bài viết được một số tác giả bàn đến, như: - Hoàn thiện quản lý nhà nước về vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội luận văn thạc sỹ của Trần Nguyệt Hà, năm 2009. - Hoàn thiện quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước ở cấp huyện thuộc Hà Nội (qua thực tiễn huyện thường tín) luận văn thạc sỹ của Nguyễn Huy Chí, năm 2010. 12
- Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước tại huyện ĐăkR'Lấp, tỉnh Đăk Nông luận văn thạc sỹ của Phan Vận, năm 2015. - Hoàn thiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng cơ bản từ thực tiễn tỉnh Bình Phước luận văn thạc sỹ của Huỳnh Thanh Dũng, năm 2006. - Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản bằng vốn ngân sách tại Sở Y tế Hà Nội luận văn thạc sỹ của Nguyễn Tuấn Tú, năm 2015. Ngoài các công trình nghiên cứu trên, cũng đã có khá nhiều bài viết trên các sách, báo, ấn phẩm, hội thảo cấp tỉnh, vùng, ngành…liên quan đến quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản. Luận văn được thực hiện trên cơ sở kế thừa và phát huy những kết quả nghiên cứu dưới góc độ lý luận, kinh nghiệm của một số địa phương khác trong nước. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt giai đoạn 2011- 2015, những kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại hạn chế. Từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp và những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Tuy nhiên, các đề tài và bài viết trên đã nghiên cứu những vấn đề và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, nhưng chưa đề cập đến quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bàn từ ngân sách nhà nước của thành phố Đà Lạt. Cho đến nay chưa có một công trình nào nghiên cứu hoàn chỉnh và có hệ thống về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt. Điều đó cho thấy việc nghiên cứu đề tài này là vấn đề mới đang đặt ra, vừa khó khăn, đòi hỏi phải nghiên cứu những điều kiện đặc thù của thành phố, nhằm đưa ra 13
các giải pháp có hiệu quả hơn. Có thể khẳng định rằng chủ đề lựa chọn là riêng biệt và có khả năng đóng góp khoa học. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu luận văn * Mục đích: Làm sáng tỏnhững cơsởlý luận, thực trạng và đềxuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt. * Nhiệm vụ: có 3 nhiệm vụ - Khái quát lại những lý luận cơ bản về đầu tư xây dựng cơ bản để hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý hướng dẫn về đầu tư xây dựng cơ bản. - Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN tại thành phố Đà Lạt trong giai đoạn 2011-2015. - Đề xuất phương hướng, giải pháp quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN tại thành phố Đà Lạt trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. * Đối tượng: Chỉ nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước làm đối tượng nghiên cứu. * Phạm vi: Đề tài chủ yếu đánh giá tổng kết về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt thời gian qua (chủ yếu là những mặt hạn chế và thiếu sót, như thất thoát, lãng phí, dẫn đến công trình không đảm bảo chất lượng, đầu tư kém hiệu quả, phân tích để xác định nguyên nhân của tình hình trên). Đây là căn cứ để đề xuất những giải pháp. - Không gian: Trong phạm vi, địa giới hành chính của thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. - Thời gian: Nghiên cứu đánh giá giai đoạn 2011 - 2015 và định hướng đến năm 2020. 14
5. Phương pháp nghiên cứu và phương pháp luận Để đạt được mục đích nghiên cứu mà đề tài đặt ra, trong quá trình thực hiện luận văn tác giả đã sử dụng các phương pháp sau: - Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; những nguyên lý cơ bản của đầu tư xây dựng cơ bản nói chung và kiểm tra, kiểm soát nói riêng. - Đồng thời, luận văn cũng sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: Điều tra, thu thập, xử lý số liệu, phương pháp thống kê mô tả, so sánh, phân tích tổng hợp và đánh giá thực tiễn, phân tích và hệ thống hóa. - Trong quá trình thực hiện luận văn, ngoài những phương pháp kể trên, tác giả đã thu thập ý kiến của các chuyên gia và các nhà quản lý trong lĩnh vực XDCB như: Sở Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính, Xây dựng, Giao thông, Điện lực, KBNN, chuyên viên XDCB Văn phòng UBND thành phố Đà Lạt... để làm căn cứ cho việc đưa các kết luận một cách xác đáng, có căn cứ khoa học và thực tiễn; làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp có tính thực tiễn, có khả năng thực thi và có sức thuyết phục cao nhằm nâng cao việc sử dụng hiệu quả đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn. Từ các vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt hiện nay; luận văn tập trung đưa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý từ nguồn vốn ngân sách trên địa bàn thành phố Đà Lạt theo phương châm đúng, thiết thực và hiệu quả. Điểm mới của luận văn so với các công trình nghiên cứu trước đây đó là công trình được nghiên cứu một cách toàn diện, trên cơ sở khoa học và thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt. Đồng thời, đề ra phương hướng, mục 15
tiêu, đặc biệt là hệ thống các giải pháp vừa có tính cấp bách trước mắt, vừa có tính chiến lược lâu dài nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn với mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước phục vụ tốt hơn nhu cầu và lợi ích của nhân dân, thúc đầy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. 7. Kết cấu của luận văn tốt nghiệp. Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung được kết cấu thành 3 chương: Chương 1. Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Chương 3. Phương hướng, biện pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. 16
Chương 1 CỞ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 1.1. Tổng quan về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước 1.1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1.1.Quản lý và quản lý nhà nước Quản lý là hoạt động nhằm tác động một cách có tổ chức và định hướng của chủ thể quản lý vào một đối tượng nhất định để điều chỉnh các quá trình xã hội và hành vi con người, nhằm duy trì tính ổn định và phát triển của đối tượng nhằm đạt được mục tiêu dự kiến. Mục tiêu quản lý là đích hướng cần phải đạt tời tại một thời điểm trong tương lai được chủ thể quản lý đặt ra. Mục tiêu được thể hiện ở các kết quả, các giá trị và là các căn cứ để chủ thể tạo ra các tác động quản lý cũng như lựa chọn các công cụ và các phương pháp quản lý thích hợp. Quản lý nhà nước chính là hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan quản lý nhà nước tiến hành đối với tất cả mọi cá nhân và tổ chức trong xã hội, trên tất cả các mặt của đời sống xã hội bằng cách sử dụng quyền lực nhà nước có tính cưỡng chế đơn phương nhằm mục tiêu phục vụ lợi ích chung của cả cộng đồng, duy trì ổn định, an ninh trật tự và thúc đẩy xã hội phát triển theo một định hướng thống nhất của nhà nước. 1.1.1.2. Đầu tư Đầu tư là sự bỏ vốn (chi tiêu vốn) cùng với các nguồn lực khác trong hiện tại để tiến hành một hoạt động nào đó (tạo ra, khai thác, sử dụng một tài sản) nhằm thu về các kết quả có lợi trong tương lai. Theo nghĩa rộng, đầu tư có nghĩa là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại 17
để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm đem lại cho nhà đầu tư các kết quả nhất định trong tương lai mà kết quả này thường phải lớn hơn các chi phí về các nguồn lực đã bỏ ra. Nguồn lực bỏ ra có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là tài sản vật chất khác hoặc sức lao động. Sự biểu hiện bằng tiền là tất cả các nguồn lực đã bỏ ra trên đây gọi là vốn đầu tư. Trong các kết quả đạt được có thể là tài sản vật chất, tài sản trí tuệ, nguồn nhân lực tăng thêm.. Theo nghĩa hẹp, đầu tư chỉ bao gồm những hoạt động sử dụng các nguồn lực ở hiện tại nhằm đem lại cho nhà đầu tư hoặc xã hội kết quả trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã sử dụng để đạt được kết quả đó. 1.1.1.3. Đầu tư xây dựng cơ bản Theo Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tại Điều 3, khái niệm đầu tư được hiểu: “Đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tư”. "Đầu tư XDCB được hiểu là việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định." [23] 1.1.1.4. Vốn Theo Bách khoa toàn thư Việt Nam thì từ “vốn” được sử dụng với nhiều nghĩa khác nhau, nên có nhiều hình thức vốn khác nhau. Trước hết, vốn được xem là toàn bộ những yếu tố được sử dụng vào việc sản xuất ra các của cải; Vốn tạo nên sự đóng góp quan trọng đối với sự tăng trưởng của nền kinh tế. Có các hình thái vốn: Vốn hiện vật (máy móc, nguyên nhiên vật liệu…), vốn bằng tiền, vốn tài nguyên thiên nhiên, vốn con người. Vốn kỹ thuật hay vốn vật chất là toàn bộ tài sản sản xuất, tài sản thiết bị cho phép tăng thêm sức sản xuất của lao động. Vốn kỹ thuật còn là nguyên liệu và sản phẩm dở dang mà 18
lao động tác động vào như là hoạt động chuyển hóa. Bất kể là nhà tư bản,tiểu chủ hay doanh nghiệp nhà nước đều phải kinh doanh vốn đem lại lợi nhuận, bảo toàn và tích lũy vốn. 1.1.1.5. Vốn đầu tư Vốn đầu tư cùng với lao động và đất đai là một trong những yếu tố đầu vào cơ bản của mọi quá trình sản xuất. Lý thuyết kinh tế hiện đại ngày nay đề cập vốn đầu tư theo quan điểm rộng hơn, đầy đủ hơn, bao gồm cả đầu tư để nâng cao tri thức, thậm chí bao gồm cả đầu tư để tạo ra nền tảng, tiêu chuẩn đạo đức xã hội, môi trường kinh doanh (nguồn vốn xã hội) cũng là những đầu tư quan trọng của quá trình sản xuất. Vốn đầu tư được xem xét ở đây chỉ với tư cách là nguồn lực vật chất được sử dụng có ý thức nhằm tạo dựng tài sản (hữu hình và vô hình) để nâng cao và mở rộng sản xuất, thông qua việc xây dựng, mua sắm thiết bị, máy móc, nhà xưởng, nguyên vật liệu cho sản xuất, nghiên cứu, triển khai và tiếp thu công nghệ mới và nâng cao đời sống người dân. 1.1.1.6. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước “Vốn đầu tư XDCB là toàn bộ những chi phí đã bỏ ra để đạt được mục đích đầu tư bao gồm chi phí cho việc khảo sát quy hoạch xây dựng, chi phí chuẩn bị đầu tư, chi phí thiết kế và xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác được ghi trong tổng dự toán”. Theo quy định tại Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13: Vốn nhà nước là từ những nguồn sau Vốn từ NSNN; Vốn công trái quốc gia; Vốn trái phiếu Chính phủ; Vốn trái phiếu chính quyền địa phương; Vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài; Vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước; Vốn từ nguồn thu để lại cho đầu tư nhưng chưa đưa vào cân đối ngân sách nhà nước; Các khoản vốn vay khác của ngân sách địa phương để đầu tư. Phạm vi nghiên cứu của luận văn này chỉ 19
tập trung vào vốn từ NSNN. 1.1.2. Đặc điểm đầu tư xây dựng cơ bản 1.1.2.1. Đặc điểm đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước Thứ nhất: Đầu tư XDCB từ NSNN chủ yếu là đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng thu hồi vốn, hiệu quả kinh tế - xã hội do đầu tư những công trình này đem lại là rất lớn và có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế -xã hội, an ninh, quốc phòng của từng địa phương. Thứ hai: Đầu tư XDCB từ NSNN thường chiếm tỷ trọng vốn lớn nhất trong tổng đầu tư phát triển từ NSNN của cả nước nói chung và một địa phương nói riêng. Thứ ba: Chính phủ trung ương hay chính quyền địa phương tham gia trực tiếp vào quản lý toàn bộ quá trình đầu tư xây dựng các công trình thuộc nguồn vốn NSNN nhằm đảm bảo sự phù hợp với chiến lược, qui hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Thứ tư: Các công trình sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN phụ thuộc rất lớn vào qui mô và khả năng cân đối của ngân sách. Thứ năm:Vốn từ NSNN trong đầu tư XDCB được kiểm tra, kiểm soát chặt nhằm ngăn chặn tình trạng sử dụng không đúng mục đích, kém hiệu quả, lãng phí hoặc phổ biến là tham ô, tham nhũng,gây thất thoát NSNN. 1.1.2.2. Đặc điểm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Phạm vi đầu tư trong từng lĩnh vực trong từng thời điểm lịch sử sẽ khác nhau. Nó được quyết định bởi mục tiêu kinh tế xã hội của từng thời kỳ và được dẫn dắt định đoạt bởi chính trình độ phát triển của nền kinh tế thị trường. Thứ nhất: Đầu tư xây dựng cơ bản được coi là yếu tố khởi đầu cơ bản 20