Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:131

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của đề tài "Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình" nhằm đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ VĂN SƠN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ VĂN SƠN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LƯƠNG MINH VIỆT THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Lương Minh Việt - Học viện Hành chính Quốc gia. Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu trích dẫn trong quá trình nghiên cứu đều được ghi rõ nguồn gốc. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2017 Học viên Lê Văn Sơn
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ......................................................................................1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ...............................................3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn .......................................................................4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .....................................................5 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ................................6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ...............................................................8 7. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................8 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP .................................................................................................. 9 1.1. Tổng quan về kinh tế nông nghiệp và kinh tế nông nghiệp cấp huyện ................9 1.1.1. Khái niệm kinh tế nông nghiệp ......................................................................... 9 1.1.2. Mục tiêu của nền kinh tế nông nghiệp .............................................................. 9 1.1.3. Một số tiêu chí đánh giá nền kinh tế nông nghiệp cấp huyện ......................... 10 1.2. Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp cấp huyện .......................................15 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước ........................................................................... 15 1.2.2. Khái niệm quản lý nhà nước về kinh tế nông nghiệp ...................................... 16 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở cấp huyện ................... 17 1.2.4. Yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở cấp huyện ............................................................................... 23 1.3. Kinh nghiệm trong quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của một số nước trong khu vực và một số địa phương trong nước ......................................................25 1.3.1. Kinh nghiệm của một số nước trong khu vực trong quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ........................................................................................................... 25 1.3.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về kinh tế nông nghiệp cấp huyện của một số địa phương trong nước .............................................................................................. 29 1.3.3. Bài học kinh nghiệm Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp huyện Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Bình .............................................................................................. 35
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 36 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN LỆ THUỶ, TỈNH QUẢNG BÌNH ................................. 38 2.1. Một số tình hình đặc điểm kinh tế - xã hội và tổ chức quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ..............................................38 2.1.1. Một số tình hình, đặc điểm kinh tế xã hội của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình có liên quan ...................................................................................................... 38 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế nông nghiệp huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn 2011-2016........................................................................................ 43 2.1.3. Giới thiệu về cơ cấu, tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ................................................................... 47 2.2. Thực trạng hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 - 2016 ......................................................................................48 2.2.1. Xây dựng và triển khai các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế nông nghiệp ........................................................................................................................ 49 2.2.2. Ban hành và thực hiện chính sách phát triển kinh tế nông nghiệp ................. 52 2.2.3. Hoạch định, tổ chức thực hiện và quản lý các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển nông nghiệp ................................................................................. 53 2.2.4. Kiểm tra, giám sát các hoạt động khai thác và sử dụng các nguồn lực vào sản xuất nông nghiệp của huyện ...................................................................................... 54 2.2.5. Quản lý việc ứng dụng tiến bộ Khoa học - Công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp ........................................................................................................................ 56 2.2.6. Tổ chức, quản lý, sử dụng và đào tạo nhân lực quản lý nông nghiệp. ........... 57 2.2.7. Quản lý về xây dựng và phát triển kinh tế hộ nông dân, kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác, hợp tác xã và doanh nghiệp Nhà nước, quản lý khuyến nông .................... 58 2.2.8. Kiểm tra giám sát hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ........ 60 2.3. Đánh giá thực trạng hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy ..........................................................................................................61 2.3.1. Về quy hoạch, kế hoạch ................................................................................... 61
2.3.2. Về ban hành và thực hiện chính sách phát triển kinh tế nông nghiệp ............ 63 2.3.3. Quản lý Nhà nước về xây dựng hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp ......... 64 2.3.4. Quản lý Nhà nước về khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên .... 65 2.3.5. Kết quả đánh giá quản lý Nhà nước về ứng dụng tiến bộ khoa học vào nông nghiệp ........................................................................................................................ 67 2.3.6. Kết quả đánh giá quản lý Nhà nước về tổ chức và đào tạo nhân lực cho nông nghiệp ........................................................................................................................ 68 2.3.7. Đánh giá quản lý Nhà nước về phát triển các hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp ........................................................................................................................ 70 2.3.8. Đánh giá quản lý Nhà nước về chất lượng sản xuất nông nghiệp .................. 75 2.4. Kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 - 2016 .....................................77 2.4.1. Kết quả đạt được và lí do ................................................................................ 77 2.4.2. Tồn tại hạn chế và nguyên nhân ..................................................................... 79 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 84 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH .............. 86 3.1. Phương hướng quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ........................................................................................................86 3.1.1. Quy hoạch phát triển các ngành, sản phẩm chủ lực gắn với thị trường ........ 87 3.1.2. Phát triển kinh tế theo vùng địa lý .................................................................. 93 3.1.3. Định hướng quy hoạch sử dụng đất ................................................................ 96 3.1.4. Định hướng cơ chế, chính sách phát triển trọng tâm ..................................... 98 3.2. Những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ..............................................................................98 3.2.1. Giải pháp về công tác chỉ đạo, điều hành của Ủy Ban nhân dân huyện ........ 98 3.2.2. Giải pháp phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, thủy sản ............................ 100 3.2.3. Giải pháp thực hiện quy hoạch sử dụng đất ................................................. 104 3.2.4. Các giải pháp thu hút vốn đầu tư .................................................................. 105
3.2.5. Giải pháp về khoa học công nghệ trong nông nghiệp .................................. 106 3.2.6. Giải pháp về chính sách phát triển nguồn nhân lực ..................................... 107 3.3. Các kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ......................................................................................109 3.3.1. Kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn .............................. 109 3.3.2. Kiến nghị với Uỷ Ban nhân dân tỉnh Quảng Bình ........................................ 110 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 .......................................................................................... 111 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 112 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Từ viết tắt Nguyên nghĩa 1 ATTP An toàn thực phẩm 2 CNH Công nghiệp hóa 3 CNXH Chủ nghĩa xã hội 4 CP Chính phủ 5 DN Doanh nghiệp 6 DT Diện tích 7 DV Dịch vụ 8 DVNN Dịch vụ nông nghiệp 9 FAO Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc 10 GDP Tổng sản phẩm quốc nội 11 GNP Tổng sản phẩm quốc dân 12 GTSX Giá trị sản xuất 13 HĐH Hiện đại hóa 14 HĐND Hội đồng nhân dân 15 HH Hàng hóa 16 HT Hợp tác 17 HTX Hợp tác xã 18 HTXNN Hợp tác xã nông nghiệp 19 KCN Khu công nghiệp 20 KHCN Khoa học công nghệ 21 KHKT Khoa học kỷ thuật 22 KTHT Kinh tế hợp tác 23 KTTT Kinh tế tập thể 24 MTQG Mục tiêu quốc gia 25 QLNN Quản lý Nhà nước 26 TNHH Trách nhiệm hữu hạn
27 TTCN Tiểu thủ công nghiệp 28 UBND Ủy ban nhân dân 29 VTNN Vật tư nông nghiệp 30 WTO Tổ chức Thương mại Thế giới 31 XD Xây dựng 32 XHCN Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC CÁC BẢNG TT Số hiệu Nội dung Trang 1. Bảng 2.1 Tình hình sử dụng đất của huyện Lệ Thuỷ năm 2016 41 2. Bảng 2.2 Một số chỉ tiêu phát triển ngành nông, lâm, thủy sản 44 2016 3. Bảng 2.3 Hiện trạng dân số và lao động huyện Lệ Thuỷ 2011 - 43 2016 4. Bảng 2.4 Kết quả đánh giá về quản lý nhà nước trong việc thực 62 hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 – 2016 5. Bảng 2.5 Kết quả đánh giá của các nhóm đối tượng khác nhau 64 về việc ban hành và thực hiện chính sách phát triển nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011-2016 6. Bảng 2.6 Kết quả đánh giá quản lý Nhà nước về thực hiện các 65 dự án xây dựng hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp 7. Bảng 2.7 Kết quả đánh giá quản lý nhà nước về quản lý các 66 nguồn tài nguyên trong sản xuất nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 – 2016 8. Bảng 2.8 Kết quả đánh giá quản lý nhà nước về ứng dụng khoa 67 học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 – 2016 9. Bảng 2.9 Kết quả đánh giá quản lý nhà nước về đào tạo nguồn 69 nhân lực cho nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 -2016 10. Bảng 2.10 Đánh giá của các nhóm đối tượng khác nhau về hiệu 70 quả hoạt động đào tạo nghề cho nông dân giai đoạn 2011 – 2016 11. Bảng 2.11 Kết quả đánh giá về hoạt động quản lý nhà nước về 72
phát triển kinh tế hộ tại huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011- 2016 12. Bảng 2.12 Kết quả đánh giá hoạt động quản lý nhà nước về phát 73 triển kinh tế trang trại của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 - 2016 13. Bảng 2.13 Kết quả đánh giá quản lý nhà nước về hoạt động phát 74 triển kinh tế hợp tác 14. Bảng 2.14 Kết quả đánh giá quản lý nhà nước về phát triển doanh 75 nghiệp nông nghiệp của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 – 2016 15. Bảng 2.15 Kết quả đánh giá quản lý nhà nước về quản lý chất 76 lượng vật tư nông nghiệp và an toàn thực phẩm của huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 – 2016 16. Bảng 3.1 Dự báo tăng trưởng và cơ cấu ngành nông nghiệp đến 88 năm 2020 17. Bảng 3.2 Định hướng phát triển ngành chăn nuôi huyện Lệ Thuỷ 89 đến năm 2020 18. Bảng 3.3 Định hướng phát triển ngành thuỷ sản huyện Lệ Thuỷ 91 đến năm 2020 19. Bảng 3.4 Diện tích cơ cấu các loại đất nông nghiệp đến năm 97 2020
DANH MỤC BIỂU ĐỒ - SƠ ĐỒ TT Số hiệu Nội dung Trang 1. Biểu đồ 5.1 Sự biến động của năng suất các loại cây trồng chủ 50 lực huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011-2016 và quy hoạch đến 2020 2. Biểu đồ 5.2 Thực trạng chăn nuôi giai đoạn 2011-2016 và quy 50 hoạch đến năm 2020 3. Biểu đồ 5.3 Biến động sản lượng thủy sản huyện Lệ Thủy giai 51 đoạn 2011-2016 và quy hoạch đến 2020 4. Biểu đồ 5.4 Biến động diện tích rừng trồng và rừng tự nhiên giai 55 đoạn 2011-2016 5. Biểu đồ 5.5 Sự biến động về phân bổ lao động giữa các ngành 55 nghệ huyện Lệ Thủy từ 2011-2016 6. Biểu đồ 5.6 Sự biến động số lượng các loại hình trang trại nông 60 nghiệp trên địa bàn huyện Lệ Thủy giai đoạn 2011 – 2016 7. Sơ đồ 1 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế 48 nông nghiệp huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Nông nghiệp là ngành kinh tế mũi nhọn quan trọng của đất nước [7]. Sau gần 30 năm thực hiện đổi mới đến nay, ngành nông nghiệp nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, đóng góp đáng kể vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong những lúc nền kinh tế gặp khó khăn nhất do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế và các cú sốc từ bên ngoài thì nông nghiệp trở thành bệ đỡ, mặc dù chính ngành nông nghiệp cũng chịu nhiều ảnh hưởng của những biến động thị trường và những diễn biến bất lợi của thời tiết và thiên tai. Nông nghiệp phát triển đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia. Không những thế, nông nghiệp còn tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa đảm bảo tiêu dùng trong nước,thậm chí một số hàng nông sản xuất khẩu chiếm vị trí cao trong thị trường thế giới [29], [36]. Tuy nhiên, bản thân trong nội bộ của ngành nông nghiệp đang bộc lộ nhiều hạn chế. Đặc biệt, vai trò quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp còn mờ nhạt, chưa thực sự hiệu quả [30]. Mặt khác, chính sách của Nhà nước và địa phương trong nông nghiệp, nông thôn chưa thật sự hợp lý [15]. Thời gian qua, Chính phủ đã đưa ra rất nhiều chính sách hỗ trợ cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn như chính sách về trợ cấp đầu vào và hỗ trợ giá; chính sách về phát triển dịch vụ nông nghiệp; chính sách khuyến khích phát triển sản xuất quy mô trang trại; hợp tác liên kết trong sản xuất nông nghiệp và sản xuất theo định hướng thị trường…tuy nhiên những công cụ chính sách này chưa đủ mạnh, chưa đủ sâu, một số chính sách chưa phù hợp với thực tiễn. Hoạt động tổ chức sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản còn phân tán, thể hiện ở kết cấu hạ tầng tại các vùng sản xuất tập trung chưa phát triển; quy mô đất đai còn nhỏ lẻ; các hợp tác xã và tổ chức kinh tế hợp tác chưa phát triển về hoạt động dịch vụ; hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước ở lĩnh vực nông nghiệp còn yếu kém, trong khi các doanh nghiệp tư nhân lại chưa phát triển, tính liên kết trong sản xuất chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp còn hạn chế; thị trường nông sản còn nhiều rủi ro [25], [26]. 1
Trong thời gian qua, đã có một số nghiên cứu liên quan nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế, về nông nghiệp và phát triển nông thôn. Trong đó, nổi bật là các nghiên cứu của tác giả Nguyễn Khắc Linh (2014), Trần Văn Tuân (2006) và Nguyễn Cao Chương (2012). Các nghiên cứu đã nêu lên thực trạng quản lý Nhà nước về kinh tế, về nông nghiệp và phát triển nông thôn, đồng thời chỉ rõ những khó khăn, yếu kém của nền kinh tế nông nghiệp chủ yếu xuất phát từ những bất cập trong công tác quản lý Nhà nước. Tuy nhiên, các nghiên cứu tập trung chủ yếu vào quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở trung ương và cấp tỉnh, chưa nghiên cứu sâu cấp huyện nên các giải pháp đưa ra còn chung chung, chưa phù hợp với đặc thù từng vùng cụ thể. Do đó, cần thiết phải tiến hành nghiên cứu công tác quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở cấp cơ sở. Lệ Thủy là huyện thuần nông, nằm ở phía Nam của tỉnh Quảng Bình, có 26 xã và 02 thị trấn với diện tích tự nhiên 1.416,114 km2, dân số là 143.062 người (tính đến tại thời điểm 31/12/2016). Trong giai đoạn 2011 - 2016, huyện Lệ Thủy đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về kinh tế - xã hội, trong đó nông nghiệp nổi lên như một điểm sáng. Có thể nói nông nghiệp là ngành sản xuất đóng vai trò hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của huyện Lệ Thủy nói riêng và sự phân công sản xuất của tỉnh Quảng Bình nói chung. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thời gian qua thì nông nghiệp huyện Lệ Thủy vẫn có mặt còn hạn chế đó là: Tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ ngành nông nghiệp vẫn chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế của huyện [13]; ngành nông nghiệp đang phát triển theo số lượng mà thiếu chú trọng chất lượng, giá trị và hiệu quả; năng suất, sản lượng các loại cây trồng, vật nuôi có dấu hiệu giảm; năng suất lao động thấp; thu nhập của lao động nông nghiệp còn khó khăn; quá trình tập trung hóa trong sản xuất nông nghiệp còn chậm [15]. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, đề tài nghiên cứu “Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình” được tiến hành để góp phần hoàn thiện hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp, đồng thời hướng đến mục đích lâu dài phát triển kinh tế nông nghiệp Lệ Thủy hiệu quả, bền vững. 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Tác giả Nguyễn Khắc Linh (2014) trong bài “Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế trong giai đoạn hiện nay” (Tạp chí quản lý Nhà nước, số 224, tr. 52) đã nêu bật được thực trạng về quản lý Nhà nước về kinh tế ở nước ta, những bất cập trong quản lý Nhà nước về kinh tế trong giai đoạn hiện nay và đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế, gồm: 1)Xây dựng chiến lược, kế hoạch, chương trình để định hướng cho sự phát triển của nền kinh tế; 2) Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật; 3) Hoàn thiện và cải cách môi trường trong hoạt động kinh doanh; 4) Xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành và phân cấp cho địa phương trong quản lý về kinh tế; 5) Tăng cường kiểm tra, giám sát và nâng cao năng lực kiểm tra, thanh tra, giám sát trong các lĩnh vực kinh tế; 6) Tăng cường công tác bồi dưỡng, đào tạo cán bộ quản lý, điều hành quản lý kinh tế; 7) Mở rộng hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm quản lý nền kinh tế với các nước khác trong khu vực và trên thế giới nhằm chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm trong quá trình quản lý nền kinh tế. Tác giả Trần Văn Tuân (2006) trong bài “Tăng cường quản lý Nhà nước về nông nghiệp - nông thôn ở Quảng Bình”, (Tạp chí quản lý Nhà nước, số 9; tr. 45- 48) đã nêu bật những thành tựu quan trọng, những đóng góp quan trọng của nông nghiệp đối với phát triển kinh tế tỉnh Quảng Bình, đồng thời đề ra 7 giải pháp cần thực hiện đồng bộ để nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý Nhà nước về nông nghiệp. Tác giả Nguyễn Cao Chương (2012) trong nghiên cứu “Phát triển kinh tế nông thôn tỉnh Quảng Bình trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá”, đã chỉ ra những hạn chế, bất cập trong quá trình phát triển kinh tế nông thôn của tỉnh Quảng Bình: Công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế nông thôn chưa được tốt; phát triển của các loại hình doanh nghiệp nông thôn còn chậm, hiệu quả thấp; chưa phát huy và huy động tốt sức mạnh các nguồn lực trong phát triển nông thôn; đầu tư khuyến khích ứng dụng khoa học công nghệ hiệu quả chưa cao. Đồng thời cần có các giải pháp có tính hệ thống, có mối quan hệ mật thiết với nhau để góp 3
phần phát triển kinh tế nông thôn tỉnh Quảng Bình trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa: 1) Xây dựng, thực hiện quy hoạch phát triển kinh tế nông thôn; 2) Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn; 3) Phát triển nguồn lực; 4) Đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội và bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế nông thôn; 5) Đổi mới cơ chế, chính sách phát triển kinh tế nông thôn; 6) Phát triển các hình thức kinh doanh và tăng cường liên doanh, liên kết trong và ngoài nước; 7) Nâng cao vai trò quản lý của chính quyền địa phương trong quá trình phát triển kinh tế nông thôn. Một số nghiên cứu khác: Hoàng Sỹ Kim (2007), Đổi mới quản lý Nhà nước đối với nông nghiệp Việt Nam trước yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, Luận án Tiến sĩ Quản lý kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Nguyễn Khắc Linh (2014), Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế trong giai đoạn hiện nay, Học viện Chính trị Công an nhân dân, Tạp chí Quản lý Nhà nước - số 244 (9/2014); Những vấn đề đặt ra trong quản lý Nhà nước về nông nghiệp, Tạp chí Kinh tế và dự báo (2013); Đỗ Đức Hồng Quang (2009), Quan điểm và tiêu chí đánh giá chất lượng ban hành văn bản quản lý Nhà nước, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Luật học 25 (2009) 120-124. Nhìn chung, các nghiên cứu trên đã chỉ ra được những ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước đối với nông nghiệp, tuy nhiên các kết luận còn khá chung chung, chưa cụ thể vào từng nội dung trong quản lý Nhà nước đối với phát triển kinh tế nông nghiệp cũng như các cấp quản lý cụ thể, đặc biệt là cấp huyện. Nghiên cứu quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình sẽ làm rõ những vấn đề còn bất cập trong các nội dung cụ thể của quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp đối với cấp huyện, từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể để hoàn thiện hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn * Mục đích Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. 4
* Nhiệm vụ Đề tài luận văn có một số nhiệm vụ nghiên cứu sau: (i) Hệ thống hóa lý luận quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp; (ii) Đánh giá thực trạng quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình; (iii) Giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn * Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Trong đó, khái niệm quản lý nhà nước được hiểu là vai trò, nhiệm vụ của các cơ quan, ban ngành của huyện trong việc thực hiện các hoạt động quản lý vĩ mô về kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện thông qua các công cụ kế hoạch, pháp luật và các chính sách để tạo điều kiện và tiền đề, môi trường thuận lợi cho các hoạt động sản xuất - kinh doanh nông nghiệp hướng tới mục tiêu chung của toàn nền nông nghiệp của huyện và tỉnh. Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở cấp huyện còn bao hàm các hoạt động xử lý những việc ngoài khả năng tự giải quyết của đơn vị kinh tế trong quá trình hoạt động kinh tế trên tất cả các lĩnh vực sản xuất, lưu thông, phân phối, tiêu dùng các sản phẩm nông nghiệp; điều tiết các lợi ích giữa các vùng, các ngành, sản phẩm nông nghiệp, giữa nông nghiệp với toàn bộ nền kinh tế của huyện. * Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: nghiên cứu trên phạm vi toàn huyện Lệ Thủy, có phân ra ba vùng sinh thái, gồm vùng ven biển; vùng đồng bằng; và vùng đồi núi. - Về thời gian: Nghiên cứu tập trung phân tích các dữ liệu liên quan đến hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp và kết quả thực hiện trong giai đoạn 2011 - 2016 của huyện Lệ Thủy. - Về nội dung: Nghiên cứu xem xét một số nội dung chính trong hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp như: việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch, 5
chính sách, quá trình tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát, đánh giá hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Nghiên cứu tiến hành đánh giá các kết quả của quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp trên địa bàn huyện giai đoạn 2011-2016; xác định các mặt được, chưa được, nguyên nhân và đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của huyện. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn * Phương pháp luận: Chủ nghĩa duy vật lịch sử và chủ nghĩa duy vật biện chứng. * Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu những tài liệu đã có về quản lý Nhà nước đối với kinh tế nông nghiệp nhằm cung cấp những luận cứ khoa học cho việc nghiên cứu hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình; đánh giá các quan điểm của các tác giả, những điểm phù hợp và chưa phù hợp; đồng thời, đưa ra ý kiến của mình. Mục đích của phương pháp này nhằm giải quyết những vướng mắc giữa lý luận và thực tiễn của hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở cấp huyện. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi - Đây là phương pháp chủ yếu và quan trọng nhất. Trong 26 xã và 02 thị trấn của huyện, chọn 03 xã đại diện cho 03 vùng sinh thái với các đặc điểm tự nhiên và trình độ sản xuất khác nhau bao gồm: 01 xã vùng đồng bằng, 01 xã vùng biển, ven biển và 01 xã vùng núi - trung du; Mỗi xã chọn 03 thôn đại diện cho hoạt động sản xuất nông nghiệp của xã; Mỗi thôn chọn 10 hộ đại diện để làm mẫu khảo sát; Dung lượng mẫu khảo sát là 10 hộ * 3 thôn * 3 xã = 90 hộ. - Nội dung điều tra: Thông tin cơ bản của hộ; Tham gia và đánh giá của hộ về các kế hoạch của xã, huyện; Hiểu biết và đánh giá của hộ về các chính sách nông nghiệp được thực thi tại địa phương trong giai đoạn 2011 - 2016; Những thay đổi trong cơ cấu sản xuất của hộ; Tham gia và đánh giá của hộ về hoạt động đào tạo 6
nguồn nhân lực nông nghiệp trên địa bàn; Tham gia và đánh giá của hộ về hoạt động liên kết, kinh doanh nông nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã, công tác khuyến nông, trang trại, gia trại... Những bất cập và tích cực trong các nội dung quản lý Nhà nước, các yếu tố cản trở hộ tiếp cận và thực thi các chính sách hỗ trợ hoạt động nông nghiệp... Phương pháp chuyên gia Phỏng vấn cán bộ quản lý Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh, huyện, xã để lấy ý kiến đối với hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp. Số cán bộ phỏng vấn gồm: 03 cán bộ tỉnh trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; 10 cán bộ lãnh đạo các phòng, ban, đơn vị trực thuộc UBND huyện; chọn 20/28 xã, thị trấn, mỗi xã chọn 01 cán bộ lãnh đạo để phỏng vấn sâu. Nội dung phỏng vấn: Các nội dung quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp, thực trạng, tiến trình thực hiện, kết quả đạt được, những vướng mắc, bất cập, đề xuất giải pháp và kiến nghị các cấp có thẩm quyền. Phương pháp phân tích thông tin Thông tin thu thập được mã hóa, quản lý và xử lý trên phần mềm Excel 2007. Các thông tin định lượng bao gồm các số liệu thứ cấp từ Chi cục Thống kê huyện như: diện tích đất các loại; cơ cấu sử dụng đất; mật độ dân số; cơ cấu lao động,.. và các số liệu từ phỏng vấn hộ về ý kiến đánh giá các nội dung quản lý Nhà nước được phân tích bằng các hàm average (tính giá trị trung bình), frequency (tần suất) và percentage (phần trăm). Các thông tin định tính gồm quan điểm, nhận xét, bình luận, đánh giá của các nhóm đối tượng khác nhau được tổng hợp và phân loại thành các nhóm, tổ. Các nhóm thông tin được phân tích theo hướng logic, biện luận và so sánh đối chiếu với những quan điểm, các kết quả nghiên cứu trước, với chính sách của các cơ quan quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp. Từ đó, rút ra những bài học kinh nghiệm phù hợp với điều kiện hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của huyện Lệ Thủy. 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn * Về lý luận Đề tài luận văn góp phần hệ thống hóa, làm sáng tỏ cơ sở lý luận quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp. Đồng thời bổ sung thêm lý luận đối với hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp ở cấp huyện. * Về thực tiễn - Đề tài luận văn góp phần đánh giá hiện trạng quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp; đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. - Kết quả nghiên cứu của luận văn có giá trị tham khảo trong học tập, nghiên cứu, giảng dạy và cho các chuyên gia quản lý Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, giải thích các cụm từ viết tắt, danh mục các bảng biểu, biểu đồ; nội dung luận văn gồm có 3 chương: - Chương 1: Cơ sở khoa học của quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp. - Chương 2: Hoạt động quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011 - 2016. - Chương 3: Phương hướng, giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. 8