Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công "Tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội" trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lý luận về tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện; Thực trạng tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội; Giải pháp tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ................/................. ......./....... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KIỀU THỊ HƯƠNG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO VIÊN CHỨC TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THẠCH THẤT THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ................/................. ......./....... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KIỀU THỊ HƯƠNG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO VIÊN CHỨC TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THẠCH THẤT THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM ĐỨC CHÍNH HÀ NỘI - NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và rõ ràng. Đề tài nghiên cứu một cách độc lập, không sao chép kết quả nghiên cứu của bất cứ đề tài nào đã có trong lĩnh vực này. Lời cam đoan này của tôi là đúng sự thật và tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tác giả Kiều Thị Hương
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tác giả xin chân thành cảm ơn tới các quý thầy cô trong học viện Hành chính Quốc gia đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức bổ ích trong suốt thời gian học tập, đó chính là nền tảng để tác giả hoàn thành luận văn này. Xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới thầy giáo hướng dẫn PGS.TS Phạm Đức Chính đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn, giải đáp những thắc mắc trong suốt quá trình nghiên cứu để tác giả hoàn thiện luận văn này. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn tới phòng Hành chính tổ chức bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội đã giúp đỡ, tạo điều kiện giúp tác giả về thông tin phục vụ cho bảng điều tra xã hội học, số liệu và góp ý để tác giả hoàn thiện luận văn này. Xin chân thành cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên, khích lệ, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Một lần nữa tác giả xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày….tháng……năm 2020 Tác giả Kiều Thị Hương
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn.......................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu đến đề tài của luận văn ............................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ........................................................... 4 3.1. Mục đích nghiên cứu ........................................................................... 4 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .......................................... 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 5 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn...................... 5 5.1. Phương pháp luận ............................................................................... 5 5.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................... 6 7. Kết cấu của luận văn .................................................................................. 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO VIÊN CHỨC TẠI BỆNH VIỆN .................................................................. 7 1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 7 1.1.1. Động lực và động lực làm việc ......................................................... 7 1.1.2. Tạo động lực làm việc....................................................................... 9 1.1.3. Viên chức và viên chức bệnh viện ..................................................... 9 1.1.4. Tạo động lực cho viên chức bệnh viện ............................................ 11 1.2. Khái quát về động lực và tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện .............................................................................................................. 11 1.2.1. Bản chất của động lực làm việc ...................................................... 11 1.2.2. Phân loại động lực làm việc ........................................................... 12 1.2.3. Các lý thuyết về động lực làm việc.................................................. 13 1.2.4. Vai trò của tạo động lực làm việc.................................................... 19
1.2.5. Sự cần thiết phải tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện... 21 1.3. Nội dung cơ bản về tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện . 22 1.3.1. Tạo động lực bằng vật chất ............................................................ 22 1.3.2. Tạo động lực bằng tinh thần ........................................................... 25 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện .............................................................................................................. 29 1.4.1. Các yếu tố bên trong ....................................................................... 29 1.4.2. Các yếu tố bên ngoài ...................................................................... 32 1.5. Kinh nghiệm về tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện ....... 33 1.5.1. Kinh nghiệm tại một số bệnh viện trong nước ................................. 33 1.5.2. Một số bài học cho bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội....................................................................................................... 37 Tiểu kết Chương 1 ...................................................................................... 39 CHƯƠNG 2.THỰC TRẠNG TẠO ĐỘNG LỰC CHO VIÊN CHỨC TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI.............................................................................................................. 40 2.1. Khái quát về bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...... 40 2.1.1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển ................................. 40 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của bệnh viện ....................... 41 2.2. Đặc điểm đội ngũ viên chức tại bệnh viện ............................................. 44 2.2.1. Độ tuổi và giới tính ......................................................................... 44 2.2.2. Trình độ chuyên môn ...................................................................... 46 2.3. Thực trạng tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện............... 47 2.3.1. Tạo động lực làm việc bằng biện pháp kích thích vật chất .............. 47 2.3.2. Tạo động lực làm việc thông qua các yếu tố tinh thần .................... 52 2.4. Đánh giá chung...................................................................................... 57 2.4.1. Kết quả đạt được ............................................................................ 57 2.4.2. Hạn chế, nguyên nhân .................................................................... 61 Tiểu kết chương 2 ....................................................................................... 66 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO VIÊN CHỨC TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THẠCH THẤT,THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............................................................................................. 67
3.1. Chiến lược phát triển và định hướng tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội đến năm 2025 .. 67 3.1.1. Chiến lược phát triển của bệnh viện ............................................... 67 3.1.2. Định hướng tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đến năm 2025 .................................................................................................. 67 3.2. Một số giải pháp tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội đến năm 2025 ........................... 68 3.2.1. Đảm bảo hệ thống tiền lương khoa học, các chính sách phúc lợi và các chế độ đãi ngộ hợp lý cho viên chức bệnh viện ................................... 68 3.2.2. Cải thiện môi trường làm việc cho viên chức .................................. 69 3.2.3. Đổi mới, sắp xếp, bố trí, sử dụng nhân lực vào từng vị trí công việc, chức danh nghề nghiệp phù hợp với trình độ, năng lực, sở trường của từng viên chức ................................................................................................... 71 3.2.4. Chú trọng hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ viên chức .................................................................................................................. 71 3.2.5. Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác đánh giá, quy hoạch, luân chuyển .................................................................................................................. 73 3.2.6. Quan tâm đến chế độ khen thường và cơ hội thăng tiến.................. 77 3.3. Kiến nghị ............................................................................................... 78 3.3.1. Với Nhà nước về hoàn thiện hệ thống pháp luật về viên chức, đặc biệt là viên chức bệnh viện cấp huyện ....................................................... 78 3.3.2. Với Bộ Y tế về hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách khuyến khích nhân viên làm việc tại các bệnh viện tuyến dưới........................................ 79 Tiểu kết chương 3 ....................................................................................... 80 KIẾN NGHỊ................................................................................................ 81 KẾT LUẬN ................................................................................................. 82 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 84 PHỤ LỤC.................................................................................................... 86
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Tên cụm từ viết tắt 1 BHXH Bảo hiểm xã hội 2 BHYT Bảo hiểm y tế 3 BV Bệnh viện 4 BVĐK Bệnh viện đa khoa 5 CBCCVC Cán bộ, công chức, viên chức 6 ĐVSN Đơn vị sự nghiệp 7 UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU Hình 1.1. Tháp nhu cầu của Maslow ............................................................ 13 Bảng 2.6. Mức độ hài lòng về tạo động lực thông qua môi trường làm việc . 55 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.2: Nhu cầu – Sự thỏa mãn ............................................................... 15 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất .................. 43 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Đăc điểm về tuổi của viên chức tại bệnh viện ........................... 44 Biểu đồ 2.2. Trình độ chuyên môn của Viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất ................................................................................................... 46 Biểu đồ 2.3. Mức độ hài lòng về tiền lương của viên chức tại bệnh viện ...... 48 Biểu đồ 2.4. Mức độ hài lòng về chính sách khen thưởng của viên chức tại bệnh viện ...................................................................................................... 50 Biểu đồ 2.5. Mức độ hài lòng về chế độ phúc lợi của viên chức tại bệnh viện .. 51
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật và hội nhập của nền kinh tế toàn cầu, các tổ chức muốn tồn tại và phát triển thì ngoài việc xây dựng một hệ thống cơ sở vật chất hiện đại thì cần phát huy tối đa nguồn lực con người bởi đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của tổ chức. Để sử dụng có hiệu quả nguồn lực con người thì một trong những biện pháp hữu hiệu đó là tạo động lực cho người lao động. Ngày nay, nguồn lực con người đóng một vai trò quan trọng hơn bao giờ hết đối với sự thành công của một tổ chức. Con người không chỉ là mộtyếu tố cơ bản trong quá trình hoạt động của tổ chức mà còn là chìa khóa dẫn đến thành công của mỗi tổ chức. Một tổ chức chỉ đạt được mục tiêu của mình khi các nhân viên làm việc một cách hiệu quả và sáng tạo. Vì vậy, tạo động lực làm việc rất quan trọng đối với môi trường làm việc và có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của các thành viên. Tạo động lực cho người lao động nên đượccoi như là ưu tiên của bất kỳ một tổ chức nào và được ví như đòn bẩy vô cùng mạnh mẽ thúc đẩy người lao động tích cực làm việc. Tuy nhiên, không phải tổ chức nào cũng có kế hoạch chiến lược đối với tạo động lực cho nhân viên, đặc biệt là các tổ chức của đơn vị sự nghiệp công lập. Động lực làm việc đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất hiệu quả làm việc cho các cá nhân, tổ chức, việc tạo động lực trong tổ chức luôn là vấn đề được quan tâm nhằm phát huy nội lực bên trong của tổ chức trên cơ sở tận dụng những yếu tố bên ngoài nhằm mang lại sự phát triển hiệu quả, hiệu lực của tổ chức, tạo động lực làm việc cho viên chức có ý nghĩa quan trọng đối với hiệu quả hoạt động của cơ quan nhà nước. Tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đội ngũ viên chức y tế luôn chiếm một vị trí quan trọng, đặc biệt là đội ngũ bác sĩ, đòi hỏi ngày càng tăng lên cả về số lượng và chất lượng giỏi về chuyên môn, tốt về đạo đức, lối sống. Hiện
2 nay, ngành Y tế Việt Nam đang phải đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao, khám chữa bệnh với kĩ thuật tiên tiến và hiện đại đòi hỏi chất lượng bác sĩ phải được cải thiện. Trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người bệnh, đội ngũ bác sĩ có vị trí, vai trò quyết định đối với chất lượng khám và điều trị, là những người trực tiếp thực hiện công tác khám chữa bệnh cho bệnh nhân góp phần chăm sóc sức khỏe cho nhân dân xây dựng quê hương đất nước bởi vì: “Có sức khỏe là có tất cả”. Tuy nhiên, cùng với tiến trình đất nước trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng và những thay đổi ở môi trường hiện tại đặt ra yêu cầu ngày càng cao và khắt khe từ phía người bệnh. Các bệnh viện luôn phải đối diện với nhiều thách thức và khó khăn lớn trong công tác phục vụ bệnh nhân về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế hiện đại đi cùng với phát triển đội ngũ bác sĩ chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất là đơn vị hành chính sự nghiệp thuộc tuyến huyện của thành phố Hà Nội, đây là bệnh viện tuyến huyện đầu tiên tiếp xúc với người dân, giúp người dân có thể tiếp cận với các dịch vụ y tế đơn giản nhất, thuận tiện nhất với chi phí thấp nhất. Trên thực tế, số lượng người dân đến khám và điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất còn hạn chế, chủ yếu là người có thẻ bảo hiểm y tế, số lượng bệnh nhân chuyển lên tuyến trên cao. Một trong những lý do cơ bản là do cơ sở vật chất còn hạn chế, trang thiết bị đa phần đã cũ, dịch vụ y tế chưa đáp ứng yêu cầu phát triển như hiện nay, đặc biệt là trình độ đội ngũ nhân viên y tế đa phần còn non trẻ. Thời gian vừa qua, bệnh viện vẫn còn tồn tại tình trạng viên chức có những cư xử chưa đúng với người bệnh như: thái độ thờ ơ, thiếu trách nhiệm trong công việc đã được phản ánh rất nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng, nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng đó chủ yếu do thiếu động lực làm việc. Mặt khác, tỷ lệ viên chức quan tâm đến nghề nghiệp còn thấp, không tâm huyết, say mê với công việc, hiện tượng sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về vẫn tồn tại, lãng phí thời gian nơi công sở và nghiêm trọng hơn là tình
3 trạng bỏ nghề, thay đổi công việc nhanh đang thu hút sự quan tâm của các cá nhân, tổ chức và nhà nước. Xuất phát từ những lý do trên, việc quan tâm tới động lực làm việc của người lao động nói chung và của viên chức tại bệnh viện Thạch Thất nói riêng là một yêu cầu cấp thiết. Với mong muốn vận dụng những kiến thức Quản lý công đã học vào thực tiễn, tôi đã chọn đề tài “Tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu đến đề tài của luận văn Ở nước ngoài, tạo động lực làm việc cho người lao động là một trong những chủ đề quan trọng được quan tâm nghiên cứu bởi nhiều học giả. Cuối thế kỷ 19, với mục đích tăng cường hiệu quả làm việc, các nhà nghiên cứu đã tập trung nghiên cứu về sự phân công, chuyên môn hóa công việc để có thể tổ chức hiệu quả nhất. Ở Việt Nam trong những năm gần đây, chủ đề nghiên cứu về tạo động lực làm việc cho đội ngũ viên chức không chỉ thu hút các nhà lãnh đạo mà còn là vấn đề quan tâm của cả những nhà khoa học và nhà quản lý. Nói đến động lực làm việc, đã có khá nhiều các đề tài, công trình nghiên cứu khoa học đề cập. Tuy nhiên, một số tác phẩm và công trình khoa học tiêu biểu về động lực làm việc có thể nêu như sau: Công trình nghiên cứu của TS. Nguyễn Thị Hồng Hải trong bài nghiên cứu “Tạo động lực cho cán bộ công chức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ chức hành chính Nhà nước” (Tạp chí Tổ chức nhà nước ngày 22 tháng 5 năm 2013, chuyên mục cải cách hành chính) đã đưa ra quan điểm chung nhất về động lực làm việc của cán bộ, công chức đối với hiệu quả hoạt động của Tổ chức hành chính nhà nước. Cuốn sách “Quản lý công” (2015), (sách chuyên khảo) của đồng tác giả TS. Trần Anh Tuấn và PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải, Nxb. Chính trị quốc gia, đã hệ thống các khái niệm về động lực làm việc, vai trò của tạo động lực làm
4 việc và phân loại động lực làm việc trong khu vực công; các học thuyết tiêu biểu về đông lực làm việc. Luận án của Nguyễn Thị Phương Lan (2015). “Hoàn thiện hệ thống công cụ tạo động lực cho công chức ở các cơ quan hành chính nhà nước”, Luận án tiến sĩ quản lý công”. Tác giả đã chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu nhằm xây dựng cơ sở cho việc nghiên cứu thực tế vấn đề để tạo động lực làm việc cho viên chức trong cơ quan hành chính nhà nước, đề xuất giải pháp hoàn thiện hệ thống công cụ tạo động lực cho công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước. Nhìn chung các công trình nghiên cứu trên đây đã đề cập trực tiếp hoặc gián tiếp đến nhiều nội dung về tạo động lực làm việc ở nhiều khía cạnh và phạm vi khác nhau. Về thực tiễn, các đề tài trên đã đề xuất một số giải pháp góp phần giúp nhà nước nâng cao động lực làm việc, đề ra các biện pháp tạo động lực làm việc cho từng tổ chức nhất định. Đây là những sản phẩm, công trình nghiên cứu có tính kế thừa cho những nhà nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên, đề tài “Tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội” hiện nay vẫn chưa có công trình nào đề cập. Vì vậy, đề tài nghiên cứu về tạo động lực làm việc cho viên chức ở bệnh viện sẽ là đóng góp mới. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận và thực trạng tạo động lực làm việc của viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, luận văn đề xuất một số giải pháp về tạo động lực làm việc cho đội ngũ viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu, đề tài thực hiện các nhiệm vụ sau:
5 - Hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận liên quan đến động lực, động lực làm việc, tạo động lực làm việc, các biện pháp tạo động lực làm việc. - Phân tích, đánh giá thực trạng tạo động lực làm việc cho viên chức, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất giải pháp tạo động lực làm việc cho viên chức trong thời gian tới nhằm nâng cao hiệu quả làm việc, đáp ứng yêu cầu phát triển của bệnh viện. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu viên chức tại bệnh viện viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. - Về thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu từ năm 2016 – 2019 - Về khách thể nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu đối với 275 viên chức bệnh viện. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Đề tài dựa vào phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mac – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những quan điểm của đảng và Nhà nước, các quyết định, đề án, kế hoạch và kết quả nghiên cứu về tạo động lực làm việc cho viên chức của bệnh viện. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: - Phương pháp phân tích tài liệu: Phân tích các nguồn tư liệu, số liệu có sẵn về tạo động lực làm việc - Phương pháp điều tra bảng hỏi: Luận văn nghiên cứu với số lượng 275 phiếu điều tra dành cho các đối tượng là viên chức làm việc tại bệnh viện
6 đa khoa huyện Thạch Thất. Các phiếu khảo sát được đánh giá khách quan, chi tiết, đúng nội dung đề tài đề cập. - Phương pháp phân tích, thống kê: Luận văn đã tiến hành thu thập các thông tin về động lực làm việc cho viên chức làm việc tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất do phòng Hành chính quản trị và tổ chức cán bộ và một số phòng chức năng khác cung cấp, thu thập thông tin thông qua khảo sát đánh giá của chính viên chức về tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Về lý luận: Luận văn góp phần làm rõ những vấn đề lý luận về động lực, tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện. - Về thực tiễn: Luận văn phản ánh thực tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất; những ưu đểm, nhược điểm và các yếu tố ảnh hưởng. Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất các giải pháp tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất nhằm nâng cao hiệu quả làm việc cho viên chức trong thời gian tới. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý có thẩm quyền bổ sung, hoàn thiện chính sách, tài liệu tham khảo cho các cơ sở giảng dạy. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn được chia thành 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện. Chương 2: Thực trạng tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. Chương 3: Giải pháp tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện đa khoa huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
7 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO VIÊN CHỨC TẠI BỆNH VIỆN 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Động lực và động lực làm việc Trong giai đoan hiện nay nguồn nhân lực của tổ chức đóng vai trò hết sức quan trọng, đó là nhân tố quyết định nên sự thành bại của tổ chức. Vấn đề tạo động lực trong tổ chức là một trong những nội dung quan trọng của công tác quản lý nhân sự, nó thúc đẩy người lao động hăng say làm việc nâng cao năng suất lao động, là nhân tố quyết định nên sự thành công của mỗi cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Có nhiều cách tiếp cận khác nhau về động lực làm việc nhưng nhìn chung đều có những điểm chung cơ bản nhất, đó là “sự sẵn sàng, nỗ lực, say mê làm việc, khao khát, tự nguyện của người lao động để nỗ lực nhằm hướng tới một mục tiêu, kết quả nào đó của tổ chức cũng như bản thân người lao động”. Động lực làm việc là sự thúc đẩy con người làm việc hăng say, giúp họ phát huy được sức mạnh tiềm tàng bên trong, vượt qua được những thách thức, khó khăn, hoàn thành công việc một cách tốt nhất. Động lực lý giải cho lý do tại sao một người lại hành động khi người đó bắt tay vào làm việc mà không cần có sự cưỡng bức, khi đó, họ có thể làm được nhiều hơn điều mà cấp trên mong chờ ở họ. Vậy động lực là gì? Mà có ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc của con người trong tổ chức. Hiện nay có rất nhiều quan điểm khác nhau về động lực: Thuật ngữ động lực được hiểu là sự khao khát và tự nguyện của mỗi cá nhân (Maier và Lawder, 1974); động lực là một quá trình tâm lý mà nó định hướng các hành vi cá nhân theo mục đích nhất định (Kreitner, 1995); động lực là sự cố gắng để đạt được mục tiêu (Bedian,1993); động lực là lực đẩy từ bên trong cá nhân để đáp ứng những nhu cầu chưa được thỏa mãn (Higgins, 1994).
8 Từ góc độ quản lý nguồn nhân lực, động lực là sự khao khát và tự nguyện của con người để nâng cao mọi nỗ lực của mình nhằm đạt được mục tiêu hay kết quả nào đó. Như vậy, động lực xuất phát từ bản thân của mỗi con người. Khi con người ở những vị trí khác nhau, với những đặc điểm tâm lý khác nhau sẽ có những mục tiêu mong muốn khác nhau. Chính vì những đặc điểm này nên động lực của mỗi con người là khác nhau vì vậy nhà quản lý có những cách tác động khác nhau đến mỗi người lao động. Tóm lại, “Động lực là những yếu tố tạo ra lý do hành động cho con người và thúc đẩy con người hành động một cách tích cực, có năng suất, chất lượng, hiệu quả, có khả năng thích nghi và sáng tạo cao nhất trong tiềm năng của họ” Cũng giống như khái niệm động lực, động lực làm việc hay động lực lao động có nhiều cách tiếp cận khác nhau: Theo từ điển kinh tế xã hội Việt Nam “Động lực lao động là nhân tố bên trong kích thích con người nỗ lực lao động trong những điều kiện có thuận lợi nó tạo ra kết quả cao’’ Theo giáo trình Hành vi tổ chức của PGS.TS Bùi Anh Tuấn, NXB Đại học Kinh tế quốc dân 2004 “Động lực lao động là những nhân tố bên trong kích thích con người nỗ lực làm việc trong điều kiện cho phép tạo ra năng suất, hiệu quả cao. Biểu hiện của động lực lao động là sự sẵn sàng nỗ lực, say mê làm việc nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức cũng như của bản tân người lao động” [16, tr85] Theo giáo trình quản trị nhân lực Ths Nguyễn Văn Điềm – PGS.TS Nguyễn Ngọc Quân “Động lực lao động là sự khát khao và tự nguyện của người lao động để tăng cường nỗ lực nhằm hướng tới việc đạt được các mục tiêu của tổ chức” [7,tr128] Từ những định nghĩa trên có thể hiểu “Động lực làm việc là những kích thích nhằm thôi thúc, khuyến khích, động viên con người thực hiện hành vi để
9 đạt được mục tiêu của mình. Động lực xuất phát từ bản thân của mỗi con người, tùy vào tâm lý và hoàn cảnh, điều kiện khác nhau mà mỗi người cần có những biện pháp tạo động lực khác nhau để hành động”. 1.1.2. Tạo động lực làm việc Để có được động lực làm việc cho người lao động thì không còn cách nào khác chính là phải tạo động lực làm việc cho người lao động để từ đó mới có thể khuyến khích, động viên, thôi thúc họ nỗ lực, phấn đấu, phát huy hết khả năng của mình vì tổ chức. Để một đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động hiệu quả thì phải có đội ngũ nhân viên luôn nỗ lực hết mình vì công việc. Vì vậy, muốn đạt được kết quả đó, nhà lãnh đạo cần quan tâm đến việc tạo động lực cho đội nhân viên tại đơn vị mình. Có nhiều cách tiếp cách tiếp cận khác nhau về tạo động lực làm việc tiêu biểu như: Theo Lương Văn Úc (2011), giáo trình tâm lý học lao động, NXB Kinh tế quốc dân “Tạo động lực làm việc được hiểu là tổng hợp các biện pháp và cách ứng xử của tổ chức, các nhà quản lý nhằm tạo ra sự khát khao và tự nguyện của người lao động cố gắng phấn đấu để đạt được mục tiêu của tổ chức”[18,145]. Theo giáo trình hành vi tổ chức của PGS.TS Bùi Anh Tuấn, NXB Kinh tế quốc dân năm 2004 “Tạo động lực được hiểu là hệ thống các chính sách, biện pháp, thủ thuật quản lý tác động đến người lao động nhằm cho người lao động có động lực làm việc”[16,tr145] Tóm lại, “Tạo động lực làm việc là tổng thể các biện pháp, chính sách và cách ứng xử của tổ chức, các nhà quản lý nhằm tạo ra sự khát khao, tự nguyện của người lao động trong thực thi công việc để đạt được mục tiêu chung của tổ chức”. 1.1.3. Viên chức và viên chức bệnh viện Theo Điều 2 Luật Viên chức năm 2010 quy định:
10 “Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”. Từ định nghĩa trên, viên chức bao gồm những đặc điểm sau đây: Thứ nhất, phải là công dân Việt Nam. Thứ hai, về chế độ tuyển dụng: Viên chức phải là người được được tuyển dụng theo vị trí việc làm. Theo đó, căn cứ đầu tiên để tuyển dụng viên chức là vị trí việc làm. Ngoài ra, Điều 20 Luật Viên chức năm 2010 quy định cụ thể hơn về chế độ tuyển dụng như sau: “Việc tuyển dụng viên chức phải căn cứ vào nhu cầu công việc, vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp công lập”.[13] Vị trí việc làm được hiểu là “công việc hoặc nhiệm vụ gắn với chức danh nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lí tương ứng, là căn cứ xác định số lượng người làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng và quản lí viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập”. Vị trí việc làm có thể có một hoặc nhiều công việc, có tính thường xuyên, liên tục chứ không bao gồm những công việc thời vụ, tạm thời. Để được tuyển dụng vào vị trí việc làm thì phải thông qua một trong hai phương thức tuyển dụng Viên chức: thi tuyển hoặc xét tuyển (Điều 23 Luật Viên chức năm 2010). Thứ ba, về nơi làm việc: Viên chức làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập. Đơn vị sự nghiệp công lập theo khoản 1 Điều 9 Luật Viên chức năm 2010 được hiểu là “…tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước”. Đơn vị sự nghiệp công lập bao gồm: – Đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ hoàn toàn về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự (sau đây gọi là đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ);
11 – Đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ hoàn toàn về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự (sau đây gọi là đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ). Từ đó, cách hiểu về viên chức bệnh viện có thể khái quát như sau: Là công dân Việt Nam, được tuyển dụng theo vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực y tế và hưởng lương từ quỹ lương của bệnh viện theo quy định của pháp luật. 1.1.4. Tạo động lực cho viên chức bệnh viện Từ phân tích, luận giải về khái niệm tạo động lực làm việc cho người lao động trong tổ chức như đã trình bày ở trên, có thể rút ra khái niệm tạo động lực làm việc cho viên chức như sau: “Tạo động lực làm việc cho viên chức trong bệnh viện công lập là tất cả các biện pháp của nhà quản lý áp dụng đối với viên chức tại các bệnh viện nhằm thúc đẩy viên chức làm việc tích cực nhằm hoàn thành mục tiêu cá nhân và góp phần thực hiện mục tiêu chung của Bệnh viện đề ra”. 1.2. Khái quát về động lực và tạo động lực làm việc cho viên chức tại bệnh viện 1.2.1. Bản chất của động lực làm việc Động lực làm việc luôn gắn liền với một công việc, một tổ chức, một môi trường làm việc và một cá nhân cụ thể. Điều này có nghĩa, không có động lực chung chung, mà với mỗi cá nhân khác nhau, với mỗi công việc mà họ đảm nhận khác nhau, với mỗi điều kiện lao động khác nhau và thái độ khác nhau mà bản thân người lao động sẽ có những nỗ lực làm việc khác nhau. Động lực làm việc không phải là cố hữu trong mỗi con người, nó có thể thay đổi. Vào thời điểm này động lực làm việc cao, tuy nhiên cũng có lúc động lực làm việc lại thấp hoặc chưa chắc hẳn đã tồn tại trong bản thân người lao động; trong những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau thì động lực làm việc sẽ phát huy khác nhau. Chính nhờ đặc điểm này mà nhà quản lý có thể can thiệp, tác động vào người lao động để luôn phát huy nỗ lực làm việc cao nhất của người lao động.