Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:115

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho người lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắc Lắk tác giả đưa ra giải pháp tăng cường thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở địa phương này một cách tốt hơn trong những năm tới để góp phần phát triển kinh tế - xã hội như mục tiêu đề ra trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Ea Súp đến năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ PHƯƠNG DUNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐĂK LĂK LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK - 2022 i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ PHƯƠNG DUNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐĂK LĂK LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS Ngô Thúy Quỳnh ĐẮK LẮK - 2022 ii
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn này là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả Vũ Thị Phương Dung iii
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập, nghiên cứu chương trình cao học quản lý công và hoàn thành luận văn tốt nghiệp tại Học viện Hành chính Quốc gia tôi đã luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của lãnh đạo học viên Hành chính. Luận văn là kết quả quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm trong quá trình thực tiễn công tác, với sự cố gắng nỗ lực của bản thân. Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới PGS.TS Ngô Thúy Quỳnh là người trực tiếp hướng dẫn luận văn, đã tận tình hướng dẫn cho tôi cả chuyên môn và phương pháp nghiên cứu và chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cám ơn các thầy, cô giáo trong Học viện Hành chính Quốc gia và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập cũng như trong quá trình hoàn thành luận văn này. Mặc dù với sự nỗ lực cố gắng và tâm huyết của bản thân, luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của các thầy cô, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn. Tác giả Vũ Thị Phương Dung iv
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ LĐNT Lao động nông thôn ĐTN Đào tạo nghề UBND Ủy ban nhân dân GVDN Giáo viên dạy nghề v
DANH MỤC BIỂU SỐ LIỆU STT NỘI DUNG TRANG Biểu 2.1: Tuyển sinh đào tạo nghề trên địa bàn huyện Ea 1 Súp (Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường 63 xuyên huyện Ea Súp). Biểu 2.2: Một số chỉ tiêu về các ngành, nghề đào tạo trên địa 2 bàn huyện Ea Súp (Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo 64 dục thường xuyên huyện Ea Súp). 2.3: quả đào tạo nghề nông nghiệp trên địa bàn huyện Ea 3 Súp (Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường 65 xuyên huyện Ea Súp). Biểu 2.4: Kinh phí đào tạo nghề trên địa bàn huyện Ea Súp 4 (Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên 66 huyện Ea Súp). vi
MỤC LỤC MỞ ĐẦU....................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ............................... 3 2.1. Đánh giá chung .................................................................................... 3 2.2. Trích dẫn một số công trình tiêu biểu .................................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................... 4 3.1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................ 4 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu .............................................................. 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 5 5. Phương pháp luận, phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ..................................................................................................................... 6 5.1. Phương pháp luận ................................................................................ 6 5.2. Phương pháp tiếp cận .......................................................................... 6 5.3. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ............................................... 8 6.1. Ý nghĩa lý luận ..................................................................................... 8 6.2. Ý nghĩa thực tiễn .................................................................................. 8 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................... 8 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN....................................................................................................9 1.1. Chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn .......................... 9 1.1.1. Một số khái niệm ............................................................................... 9 vii
1.1.2. Mục tiêu và nội dung chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn ......................................................................................................... 16 1.2. Thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn ……19 1.2.1. Chủ thể thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn………………………………………………………………………......19 1.2.2. Nội dung và bản chất của việc thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn……………………………………………………...19 1.2.3. Các bước thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn. ........................................................................................................ 24 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn ................................................................................... 27 1.3.1. Năng lực quản trị quốc gia và chất lượng luật pháp, chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn của nhà nước. ............................... 27 1.3.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội .................................................. 28 1.3.3. Quy mô và chất lượng của lực lượng lao động nông thôn ............. 31 1.3.4. Năng lực của cơ sở đào tạo nghề và đội ngũ giáo viên .................. 32 1.3.5. Năng lực thực thi chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn .................................................................................................................. 33 1.3.6. Yêu cầu từ chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu nghề .................. 34 1.4. Kinh nghiệm thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn và bài học rút ra huyện Ea Súp ...................................................... 35 1.4.1. Kinh nghiệm tổ chức thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở một số địa phương tương đồng .................................... 35 1.4.2. Bài học rút ra cho huyện Ea Súp .................................................... 37 Tiểu kết chương 1:……………………………………………………...39 viii
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK…………………………………………...........40 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. ............... 40 2.1.1. Ảnh hưởng từ các yếu tố tự nhiên, kinh tế, văn hoá, xã hội của huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk ............................................................................ 40 2.1.2. Quy mô và chất lượng của lực lượng lao động nông thôn của huyện Ea súp, tỉnh Đắk Lắk. ........................................................................... 44 2.1.3. Cơ sở đào tạo nghề và đội ngũ giáo viên ....................................... 45 2.1.4. Năng lực thực hiện chính sách của đội ngũ cán bộ, công chức của huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. .......................................................................... 46 2.1.5. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu nghề ở huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. .......................................................................................................... 47 2.1.6. Chính sách và tình hình tổ chức thực hiện chính sách của huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. ..................................................................................... 49 2.2. Tình hình thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. .............................................. 56 2.3. Đánh giá thực trạng tình hình thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. ................................... 61 2.2.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân ....................................... 61 2.2.2. Những hạn chế và nguyên nhân ...................................................... 73 Tiểu kết chương 2:……………………………………………………...77 Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK ĐẾN NĂM 2025………………………………………………………………………….78 ix
3.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đắk Lắk và huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk............................................................................................78 3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Đắk Lắk. ................ 78 3.1.2. Khái quát định hướng chung về phát triển kinh tế - xã hội của huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. ........................................................................... 80 3.2. Định hướng chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk đến năm 2025................................ 83 3.2.1. Định hướng chính sách của nhà nước, của tỉnh về đào tạo nghề cho lao động nông thôn. .................................................................................. 83 3.2.2. Ban hành các chính sách đặc thù của huyện Ea Súp ..................... 87 3.3. Giải pháp tăng cường thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. ............................ 90 3.3.1. Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn. .................................................................................. 90 3.3.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn ......................................................................................................... 93 3.3.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ................................................................................................ 94 3.3.4. Kiểm tra, đôn đốc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. ............................................................................................... 98 3.3.5. Đánh giá và điều chỉnh chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ......................................................................................................... 99 3.3.6. Kiến nghị đối với Chính phủ. .......................................................... 99 3.3.7. Kiến nghị đối với UBND tỉnh Đắk Lắk. ........................................ 100 Tiểu kết chương 3:.................................................................................101 KẾT LUẬN............................................................................................102 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................103 x
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thông qua Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 tầm nhìn đến năm 2030, mô hình phát triển theo hướng Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại (năm 2030) và là nước phát triển (năm 2045), trong đó, nhấn mạnh phát triển nguồn nhân lực là một trong ba đột phá chiến lược và nêu rõ định hướng xây dựng giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở và linh hoạt, đẩy mạnh đào tạo lại, đào tạo thường xuyên lực lượng lao động của quốc gia. Việc đổi mới mô hình tăng trưởng nền kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, gắn với phát triển bền vững (tăng trưởng xanh, tăng trưởng bao trùm) đòi hỏi phải nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, rút ngắn khoảng cách nhân lực qua đào tạo giữa khu vực thành thị và nông thôn. Đặc biệt là, mở rộng hoạt động đào tạo cho lao động nông thôn và các vùng, miền, các nhóm đối tượng yếu thế, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Nguồn lực con người là một trong những nguồn lực quan trọng nhất của mỗi quốc gia. Con người vừa là động lực vừa là mục tiêu của sự phát triển. Trong đó, người lao động nông thôn là những người chủ tương lai của xã hội, là lớp người đầy khát vọng được học tập, đào tạo về nghề nghiệp để lập thân, lập nghiệp và cống hiến cho lý tưởng. Vì vậy đào tạo nghề được coi là vấn đề then chốt nhằm tạo ra đội ngũ công nhân kỹ thuật có trình độ chuyên môn đặc biệt đối với lao động nông thôn. Nâng cao hiệu quả thực thi chính sách của nhà nước đối với công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn là một khâu then chốt quyết định sự phát triển kinh tế - xã hội ở các địa bàn sản xuất nông nghiệp. 1
Nhận thức về tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực lao động xã hội. Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk, Ủy ban nhân dân huyện Ea Súp đã nghiêm chỉnh thực hiện chính sách chung của nhà nước và ban hành chính sách cụ thể mang tính đặc thù cho địa phương; gắn đào tạo nghề với giải quyết việc làm cho người lao động trên địa bàn huyện. Từ đó, huyện Ea Súp đã có bước chuyển biến và đạt được những kết quả, nâng cao tay nghề, tạo cơ hội có việc làm cho người lao động, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của huyện. Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa huyện Ea Súp vẫn bộc lộ những hạn chế cần khắc phục. Nổi bật là trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị có liên quan trong thực hiện chính sách chưa được phát huy đầy đủ; chưa quan tâm xác định rõ đối tượng ưu tiên đào tạo nghề có tính tới các yếu tố đặc thù về lao động nông thôn, lao động dân tộc thiểu số; hoạt động tư vấn, hướng nghiệp học nghề, việc làm chưa thật hiệu quả, chưa gắn công tác tuyển sinh, đào tạo nghề với giải quyết việc làm; trang thiết bị được đầu tư tại một số đơn vị giáo dục nghề nghiệp chưa đồng bộ, có nơi sử dụng chưa hiệu quả; sau khi được đào tạo nghề vẫn còn một bộ phận lao động chưa tìm được việc làm hoặc làm nhưng không đúng với nghề đã học... Tuy nhiên trước tình hình như thế nhưng chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào để tìm cách khắc phục những hạn chế để thực hiện tốt hơn chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp. Từ những điều trình bày ở trên tác giả chọn vấn đề “Thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk” làm đề tài luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2.1. Đánh giá chung Nhìn chung các công trình mà tác giả đã thu thập được đề cập nhiều đến chính sách và thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với yêu cầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Tác giả chưa thấy có công trình nào nghiên cứu thỏa đáng về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn; ít công trình nghiên cứu chuyên sâu về đánh giá thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn và do đó việc kế thừa cho luận văn cũng gặp nhiều khó khăn. 2.2. Trích dẫn một số công trình tiêu biểu Minh An (2019) [1], trong luận văn thạc sĩ mang tên Đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhìn từ Chương trình nông thôn mới (bài viết ở https://consosukien.vn/dao-tao-nghe-cho-lao-dong-nong-thon-nhin-tu- chuong-trinh-nong-thon-moi) cho biết kết quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã thu được những kết quả đáng hoan nghênh, ước đến hết năm 2019 có số lao động nông thôn được hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng vào khoảng 5,59 triệu người, chiếm khoảng 10% tổng số lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc trong nền kinh tế quốc dân: 5,59/54,84 triệu người và chiếm khoảng 15,2% số lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc ở nông thôn: 5,59/36,67 triệu người). Bộ Tài chính và bộ Lao động thương binh xã hội (2010) [5], vào năm 2010 ban hành Thông tư Liên tịch số 112/2010/TTLT-BTC-BLĐTBXH ngày 30/7/2010 hướng dẫn quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” ban hành kèm theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Hà Nội lại đề cập nhiều tới việc quản lý kinh phí đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở 3
phạm vi cả nước theo luật pháp đã quy định. Họ không đề cập sự bất cập của chính sách đào tạo nghề cho lao động động nông thôn theo các vùng khác nhau ở Việt Nam. Nguyễn Việt Quân (2011) [21 ] đề cập tương đối nhiều vấn đề Đào tạo nghề cho lao động nông thôn nước ta hiện nay. Tác giả nêu những thành tựu chủ yếu cũng như những hạn chế chủ yếu trong chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Tác giả chỉ ra cần triển khai đào tạo nghề cho lãnh đạo các hợp tác xã nông nghiệp. “Dạy nghề cho lao động nông thôn – Mục tiêu và chính sách” của tác giả Phạm Văn Luyến nhấn mạnh một số kết quả đạt được và những bất cập trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn hiện nay và đưa ra mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể và việc thực hiện các chính sách đưa ra trong Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn của chính phủ. Ngoài ra, trên các trang Web, tạp chí, các bài báo và thông tin về thực hiện chính sách đào tạo nghề nói chung, đào tạo nghề cho lao động trên địa bàn cả nước đã được đăng tải với các kết quả cũng như hạn chế, những đề xuất và cách khắc phục. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận chủ yếu về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn, khảo cứu kinh nghiệm thực hiện chính sách đào tạo nghề cho người lao động nông thôn ở một số nơi, kết quả đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho người lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắc Lắk tác giả đưa ra giải pháp tăng cường thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở địa phương này một cách tốt hơn trong những năm tới để góp phần phát triển 4
kinh tế - xã hội như mục tiêu đề ra trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Ea Súp đến năm 2025. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu Để đạt được mục tiêu như đã nói ở trên, tác giả sẽ phải thực hiện thành công những nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu dưới đây: Nhiệm vụ thứ nhất: Hệ thống hóa và làm rõ hơn những vấn đề lý luận chủ yếu về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn Nhiệm vụ thứ hai: Đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp tỉnh Đắc Lắk. Nhiệm vụ thứ ba: Đề xuất định hướng và giải pháp thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp tỉnh Đắc Lắk trong những năm tới có hiệu quả 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là chính sách đào tạo nghề và thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Nghiên cứu cả lý thuyết và thực tiễn về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn, thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắc Lắc từ năm 2010 đến nay. Từ đó đề xuất giải pháp tăng cường thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp trong những năm tới. - Về phạm vi không gian: Trên địa bàn huyện Ea Súp 5
- Về phạm vi thời gian: Nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp từ năm 2010 đến nay. Dự báo đến năm 2025. 5. Phương pháp luận, phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tư tưởng phát triển vì con người của Hồ Chí Minh và đường lối phát triển lấy con người làm trung tâm của Đảng cộng sản Việt Nam làm cơ sở phương pháp luận cho việc nghiên cứu đề tài. 5.2. Phương pháp tiếp cận Để nghiên cứu đề tài tác giả tiếp cận theo các hướng chủ yếu như sau: - Tiếp cận hệ thống: Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn là bộ phận của chính sách phát triển kinh tế - xã hội nên khi nghiên cứu thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn phải gắn với chính sách phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện. Đến lượt nó, chính sách đào tạo cho lao động nông thôn lại là một hệ thống gồm mục tiêu và các giải pháp đào tạo cho lao động nông thôn. - Tiếp cận theo thể chế: Đào tạo nghề cho lao động nông thôn cho các huyện ở vùng Tây Nguyên cũng như các vùng đang còn khó khăn như Tây Nguyên nói riêng và các vùng khác nõi chung phải căn cứ vào luật pháp, chính sách của Đảng và Nhà nước. Cả việc huy động lực lượng tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện Ea Súp cũng phải tiếp cận đa thành phần và theo năm hoặc theo giai đoạn. Đồng thời, huy động vốn thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn cũng phải thực hiện đa thành phần… 6
- Tiếp cận theo nguyên lý nhân – quả: Mỗi kết quả có nguyên nhân của nó. Tiếp cận theo hướng này để tìm ra nguyên nhân của những thành công cũng như của những hạn chế trong quá trình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp. 5.3. Phương pháp nghiên cứu Để hoàn thành đề tài, tác giả đã sử dụng các phương pháp chính sau đây: - Phương pháp phân tích thống kê: Kết quả thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp thể hiện qua kết quả đào tạo và kết quả sử dụng lao động đề phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới ở huyện Ea Súp trong những năm qua. Vì thế, sử dụng phương này để phân tích số liệu thống kê qua đó tìm ra những bất hợp lý, những hạn chế trong qua trình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho alo động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp. - Phương pháp chuyên gia: Sử dụng chuyên gia để lấy thêm thông tin cũng như để thẩm định các nhận định, các kết luận của tác giả trong quá trình nghiên cứu đề tài; qua đó khẳng định sự đúng đắn hay phải cân nhắc thêm những kết luận, những nhận định mà tác giả đưa ra. - Phương pháp so sánh: Tác giả sử dụng phương pháp so sánh để só sánh kết quả thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp và so sánh các công việc UBND huyện đã ban hành, đã thực thi với kết quả thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp. Ngoài những phương pháp chủ yếu nêu trên trong quá trình nghiên cứu tác giả còn sử dụng phương pháp dự báo để dự báo các mục tiêu phát triển, đào tạo nghề đến năm 2025. Đồng thời, trong quá trình tổng quan các công trình nghiên cứu đã công bố tác giả còn sử dụng phương pháp phân tổ để tổng 7
hợp các ý kiến giống và khác nhau để xem có những tác giả giả nào cùng nghiên cứu một vấn đề, cùng đưa ra những ý kiến giống nhau... 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn hệ thống hoá, làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; và đánh giá kết quả thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn cung cấp thêm căn cứ khoa học cho việc tổ chức thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn một cách tốt hơn ở huyện Ea Súp, tỉnh Đắc Lắk. Ngoài ra, rất có thể báo cáo đề tài được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm đến vấn đề này. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục bảng biểu, sơ đồ, nội dung chính của Luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn và kinh nghiệm thực tiễn. Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa huyện Ea Súp. Chương 3: Định hướng và giải pháp tăng cường thực hiện chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Ea Súp tới năm 2025. 8
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN 1.1. Chính sách về đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.1.1. Một số khái niệm 1.1.1.1. Đào tạo nghề Đào tạo nghề được hiểu là hoạt động trang bị những kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cần thiết cho người học có thể tìm được việc làm phù hợp với bản thân hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khóa học hoặc để nâng cao trình độ nghề nghiệp. Đạo tạo nghề có vai trò ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Theo quan điểm của nhiều người trong đó có tổ chức Liên hiệp quốc thì Việt Nam nước ta là một quốc gia có số lượng lao động trẻ cao. Chính vì vậy phát triển nguồn nhân lực bao gồm giáo dục, đào tạo và sử dụng tiềm năng con người nhằm mục đích thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống. Vì vậy, đào tạo nghề với việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cụ thể như sau: - Vai trò của giáo dục – đào tạo nghề nghiệp đối với chất lượng nguồn nhân lực xuất phát từ khía cạnh có lợi ích của con người. thông qua giáo dục và đào tạo mà người lao động có thể học tập rèn luyện để nâng cao được kiến hức và kỹ năng nghề của mình, qua đó nâng cao năng suất lao động, góp phần phát triển kinh tế. - Đào tạo nghề trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế. Nhu cầu của nền kinh tế công nghiệp đòi hỏi phải phát triển đội ngũ lao động có kiến thức, có kỹ năng nghề nghiệp cao, có khả năng làm chủ được các phương tiện, máy móc, làm chủ được công nghệ. Quá trình công nghiệp 9
hóa dài hay ngắn, ngoài các yếu tố về cơ chế, chính sách và thể chế còn phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của đội ngũ lao động kỹ thuật này. Đây có thể nói là nhu cầu khách quan của nền kinh tế, đòi hỏi Chính phủ các nước phải đầu tư cho đào tạo nghề - Một nền kinh tế muốn tăng trưởng nhanh và ở mức cao phải dựa trên ít nhất ba trụ cột cơ bản: Áp dụng công nghệ mới, phát triển hạ tầng cơ sở hiện đại và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong đó, động lực quan trọng nhất của sự tăng trưởng kinh tế bền vững chính là những con người được đào tạo, đặc biệt là nhân lực có kỹ năng nghề cao. Hiện nay, trong tình hình nên kinh tế đang phát triển và lượng lao động dồi dào thì khả năng tìm kiếm việc làm gặp rất nhiều khó khăn và cản trở. Việc đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng là một thử thách đối với người lao động. Trong bối cảnh các nguồn lực tự nhiên và nguồn lực khác là hữu hạn và ngày càng có nguy cơ cạn kiệt, thì nguồn nhân lực có chất lượng chính là vũ khí mạnh mẽ nhất để giành thắng lợi trong cạnh tranh giữa các nền kinh tế. Nguồn nhân lực chất lượng cao, là những con người được đầu tư phát triển, có kỹ năng, kiến thức, tay nghề, kinh nghiệm, năng lực sáng tạo ( nói cách khác, đó chính là năng lực thực hiện của nguồn nhân lực). Năng lực thực hiện này chỉ có thể có được thông qua giáo dục – đào tạo và tích lũy kinh nghiệm trong quá trình làm việc. Tuy nhiên, ngay cả việc tích lũy kinh nghiệm này cũng phải dựa trên một nền tảng là giáo dục- đào tạo nghề nghiệp cơ bản. Như vậy, có thể thấy, vai trò quyết định của giáo dục- đào tạo nghề nghiệp đối với việc hình thành và phát triển năng lực thực hiện của con người. Đào tạo nghề là một hoạt động quan trọng góp phần đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp hay một tổ chức đơn vị sự nghiệp nào đó. Việc đào tạo giúp cho tổ chức có được nguồn nhân lực thích ứng với những thay đổi của môi trường và đáp ứng được những yêu cầu của việc thực hiện những 10