Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn thạc sĩ Quản lý công "Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào" với mục tiêu nhằm đưa ra một số đề xuất tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ....…../……… …….../……… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HANGPHONXAVAN CHANTHALA TỔ CHỨC BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH Ở NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VÕ KIM SƠN HÀ NỘI – NĂM 2017
1
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với tập thể giảng viên và cán bộ, công chức Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Võ Kim Sơn đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo tác giả trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả cũng chân thành cám ơn Bộ Nội vụ Lào và một số anh, chị, em đồng nghiệp đã giúp đỡ, hỗ trợ, cung cấp thông tin cho tác giả hoàn thành luận văn này. Với khả năng nhất định và thời gian nghiên cứu có hạn, luận văn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp./. Hà Nội, tháng năm 2017 NGƯỜI VIẾT LUẬN VĂN HANGPHONXAVAN CHANTHALA 1
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân tôi, các số liệu và tư liệu được trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu của mình. Hà Nội, tháng năm 2017 NGƯỜI VIẾT LUẬN VĂN HANGPHONXAVAN CHANTHALA 2
MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................ 6 DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ......................................................................... 7 Mở đầu ............................................................................................................. 8 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 8 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .................................................. 10 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................. 15 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................... 16 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .......................................... 16 6. Những đóng góp mới của đề tài .................................................................. 18 7. Cấu trúc của luận văn .................................................................................. 19 Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ......................................................... 20 1.1. Phân chia đơn vị hành chính lãnh thổ và chính quyền địa phương ... 20 1.1.1. Phân chia đơn vị hành chính lãnh thổ .......................................... 20 1.1.2. Chính quyền địa phương ............................................................. 23 1.2. Vùng đô thị và chính quyền đô thị ................................................. 26 1.2.1. Khái niệm, đặc trưng và phân loại đô thị ...................................... 26 1.2.2. Chính quyền đô thị...................................................................... 35 1.3. Chính quyền thành phố và thành phố thuộc tỉnh .......................... 39 1.3.1. Chính quyền thành phố ................................................................ 39 1.3.2.Thành phố trực thuộc tỉnh ............................................................ 41 3
1.4. Kinh nghiệm tổ chức bộ máy chính quyền đô thị tại một số nước trên thế giới .......................................................................................... 46 1.4.1. Chính quyền đô thị Trung quốc .................................................... 46 1.4.2. Chính quyền thành phố Ottawa, Canada ....................................... 51 1.4.3. Một số nhận xét ........................................................................... 56 1.4.4. Những kinh nghiệm cho việc xây dựng chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở CHDCND Lào ...................................................... 57 Tiểu kết chương 1 ................................................................................. 60 Chương 2: Thực trạng tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào ................................................................ 61 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội và quá trình phát triển đô thị của nước CHDCND Lào .......................................................................... 61 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................. 61 2.1.2. Đặc điểm kinh tế, xã hội ....................................................................... 61 2.1.3. Sự hình thành và phát triển đô thị của Lào ........................................... 63 2.2. Mô hình tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thủ phủ của các tỉnh ở nước CHDCND Lào ....................................................................................... 68 2.2.1. Tổng quan chung về chính quyền địa phương thủ phủ của tỉnh ........... 68 2.2.2. Chính quyền thủ phủ của tỉnh theo văn bản pháp luật mới .................. 69 Tiểu kết chương 2........................................................................................... 85 Chương 3: Phương hướng và đề xuất mô hình tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào ............... 87 3.1. Phương hướng tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào ................................................................ 87 3.1.1. Phương hướng chung của Đảng và Nhà nước CHDCND Lào ............. 87 4
3.1.2. Phương hướng cụ thể của Bộ Nội vụ Lào ............................................. 95 3.2. Đề xuất mô hình tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào ................................................................. 97 3.2.1. Hội đồng thành phố ............................................................................... 98 3.2.2. Cơ quan hành chính thành phố.............................................................. 99 3.2.3. Thiết lập mối quan hệ hợp lý giữa Hội đồng thành phố và Chủ tịch thành phố ....................................................................................................... 101 3.2.4. Bộ máy chuyên môn của Chủ tịch thành phố ..................................... 102 3.3. Một số điều kiện và các bước triển khai để đảm bảo cho mô hình tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh đi vào hoạt động .............................................................................................................. 103 3.3.1. Một số điều kiện đảm bảo cho mô hình đi vào hoạt động .................. 103 3.3.2. Các bước triển khai mô hình .............................................................. 105 Tiểu kết chương 3......................................................................................... 109 KẾT LUẬN .................................................................................................. 111 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 113 5
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa của từ CHDCND Cộng hòa dân chủ nhân dân HĐND Hội đồng nhân dân NXB Nhà xuất bản UBND Ủy ban nhân dân 6
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Trang Bảng 1.1. Phân chia đơn vị hành chính lãnh thổ một số nước........................ 20 Bảng 1.2. Dạng tổ chức chính quyền thành phố của 30 thành phố lớn ở Mỹ ......44 Bảng 2.1. Danh sách thủ phủ của các tỉnh ở nước CHDCND Lào ................. 67 Bảng 2.2. Tiêu chí thành lập thủ phủ của tỉnh ở nước CHDCND Lào ........... 70 Sơ đồ 1.1. Mô hình Hội đồng mạnh - Thị trưởng yếu ................................... 24 Sơ đồ 1.2. Mô hình Hội đồng yếu - Thị trưởng mạnh ................................... 24 Sơ đồ 1.3. Mô hình Hội đồng - Thị trưởng - Nhà quản lí chuyên nghiệp .... 25 Sơ đồ 1.4. Mô hình Hội đồng - Ủy ban ........................................................... 26 Sơ đồ 3.1. Đề xuất mô hình tổ chức chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào ............................................................................. 98 Sơ đồ 3.2. Đề xuất bộ máy chuyên môn của Chủ tịch thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào ........................................................................... 103 7
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xây dựng, đổi mới và hoàn thiện tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước đã trở thành yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn quản lý, đặc biệt trong quá trình đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ở rất nhiều quốc gia đang phát triển, trong đó có nước CHDCND Lào. Việc đổi mới, cải cách bộ máy nhà nước không chỉ thực hiện ở các cơ quan nhà nước Trung ương, mà còn phải đổi mới đồng bộ đối với các chính quyền địa phương các cấp, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả của hệ thống hành chính nhà nước từ Trung ương đến cơ sở. Chính quyền địa phương cần được tổ chức hợp lý, thống nhất, trên cơ sở xác định rõ vị trí, thẩm quyền và trách nhiệm của chính quyền địa phương trong hệ thống cơ quan nhà nước, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tăng cường phân cấp cho chính quyền địa phương; thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp trong phạm vi được phân cấp. Theo đó, để tổ chức hợp lý chính quyền địa phương, cần phải xây dựng và hoàn thiện chính quyền đô thị nói chung và chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng, xuất phát từ những đặc trưng và đặc thù quản lý khác biệt giữa chính quyền đô thị với chính quyền nông thôn. Luật Hành chính địa phương 2015 của Lào mới được ban hành, trong đó, có nhiều sửa đổi liên quan đến việc thành lập và hoạt động của chính quyền đô thị thành phố nói chung, thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng. Tuy nhiên, đó mới chỉ là khung pháp lý. Trên thực tế, hiện nay, các địa phương của Lào đều mới đang ở giai đoạn bước đầu chuẩn bị hồ sơ cho việc thành lập đô thị thành phố trực thuộc tỉnh. Điều đó đồng nghĩa với việc ở Lào hiện nay, bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh mới chỉ đang trong quá trình nghiên cứu và xây dựng, chưa được thành lập chính thức. Đây chính là điểm mới, thể hiện tính cấp thiết và sự sáng tạo, không trùng lặp của đề tài luận văn. 8
Trải qua 30 năm đổi mới và phát triển, quá trình đô thị hóa ở nước CHDCND Lào đã và đang diễn ra một cách mạnh mẽ với sự gia tăng không ngừng về quy mô và số lượng đô thị, đặc biệt là đô thị quy mô tỉnh, dẫn đến có nhiều khác biệt về hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng giữa đô thị và nông thôn. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật hiện hành, mô hình tổ chức chính quyền địa phương của nước CHDCND Lào hiện nay về cơ bản giống nhau, đều tổ chức ba cấp chính quyền và vẫn dựa trên cách thức quản lý của chính quyền nông thôn là chủ yếu. Hiện nay, chính quyền quản lý đô thị của Lào được tổ chức các cấp hành chính và thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn như chính quyền nông thôn cùng cấp, đồng thời có thêm một số nhiệm vụ, quyền hạn quản lý trên địa bàn đô thị. Thực trạng như vậy chưa đủ để quản lý có hiệu lực, hiệu quả các hoạt động trên địa bàn, dẫn đến nhiều vấn đề cấp thiết của đô thị như quy hoạch, kiến trúc, xây dựng hạ tầng đô thị, xử lý ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông, trật tự an toàn xã hội…chưa được giải quyết kịp thời và cũng chưa phù hợp với nguyên tắc kết hợp quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ trong đó đô thị do kết cấu hạ tầng thống nhất đòi hỏi phải quản lý theo ngành là chủ yếu, khác với nông thôn quản lý theo lãnh thổ là chủ yếu. Thực trạng tổ chức chính quyền đô thị nói chung, xây dựng chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh nói trên đặt ra yêu cầu cần phải làm rõ sự khác biệt giữa đô thị và nông thôn, giữa đô thị thành phố trực thuộc tỉnh với đô thị các cấp khác; từ đó xác định rõ mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, cơ chế hoạt động phù hợp đối với chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh - nơi đang đặt ra yêu cầu và đòi hỏi hết sức cấp bách về một mô hình tổ chức chính quyền phù hợp với vị trí, vai trò, quy mô đô thị ở nước CHDCND Lào hiện nay. Với những kiến giải nêu trên, tác giả lựa chọn ý tưởng nghiên cứu về “Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào”. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, luận văn 9
đánh giá thực trạng để từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đổi mới, hoàn thiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động quản lý của bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào trong bối cảnh thời kỳ đổi mới. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong những năm gần đây, vấn đề đổi mới tổ chức chính quyền đô thị luôn dành được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, những người làm công tác nghiên cứu lý luận ở nhiều khía cạnh, góc độ khác nhau. Cho đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học, các luận án, luận văn, các bài nghiên cứu đăng trên các tạp chí khoa học, các đề tài đã được nghiệm thu về vấn đề tổ chức bộ máy chính quyền đô thị nói chung và đô thị thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng. Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài “Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” cho thấy các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong nước và nước ngoài tiếp cận vấn đề theo nhiều nội dung với những cấp độ khác nhau. 2.1. Các nghiên cứu nước ngoài Tác giả đã tìm hiểu vấn đề tổ chức bộ máy chính quyền đô thị trong các công trình khoa học của các học giả nước ngoài, mà cụ thể ở đây là các công trình, nghiên cứu khoa học của Việt Nam. Đây được coi như nền tảng tổng quan cơ bản và quan trọng để tác giả có cơ sở so sánh cũng như nghiên cứu hoạt động tổ chức bộ máy chính quyền đô thị ở nước CHDCND Lào. Những nghiên cứu cơ bản bao gồm: Đề tài “Đổi mới tổ chức chính quyền địa phương ở đô thị” do PGS.TS Bùi Xuân Đức chủ nhiệm đề tài. Đây là đề tài cấp viện của Viện Nghiên cứu Nhà nước và Pháp luật thuộc Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia. Trong công trình này, các nhà Luật học đã nghiên cứu lý luận, thực trạng và giải pháp đổi mới chính quyền địa phương ở đô thị, chính quyền thành phố 10
trực thuộc Trung ương, chính quyền thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Đây là nền tảng cơ bản để tác giả có cơ sở đối chiếu, so sánh quá trình hình thành, phát triển và đặc điểm tổ chức và quản lý giữa chính quyền đô thị của Việt Nam và Lào. Về sách chuyên khảo có các công trình đáng chú ý như: “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay” do PGS.TS Lê Minh Thông và PGS.TS Nguyễn Như Phát đồng chủ biên. Công trình này đã thể hiện những nội dung nghiên cứu lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay; kinh nghiệm lịch sử trong xây dựng và phát triển chính quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay; kinh nghiệm lịch sử trong xây dựng và phát triển chính quyền địa phương, đặc biệt là đổi mới mô hình tổ chức chính quyền đô thị. Đây là công trình nghiên cứu sâu sắc về chính quyền địa phương, trong đó có đề cập đến việc xây dựng mô hình chính quyền đô thị, tuy nhiên mới dừng lại ở những định hướng cơ bản. Cuốn sách “Chính quyền địa phương trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân” do PGS.TS Lê Minh Thông. Đây là công trình có giá trị khoa học cao, đã được biên soạn bởi các nhà khoa học có uy tín lớn như PGS.TS Lê Minh Thông, PGS.TS Nguyễn Như Phát, PGS.TS Bùi Xuân Đức, PGS. TS Vũ Thư. Công trình thể hiện nội dung nghiên cứu lý luận, thực trạng và đưa ra giải pháp đổi mới tổ chức chính quyền địa phương gắn với việc xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam; đặc biệt trong đó nội dung về xây dựng chính quyền đô thị rất có giá trị trong định hướng thiết kế mô hình chính quyền đô thị của tác giả trong luận văn này. Cuốn sách “Một số vấn đề về xây dựng chính quyền đô thị từ thực tiễn Thành phố Hồ Chí Minh” của PGS.TS Phan Xuân Biên. Đây là tập hợp các bài tham luận tại Hội thảo khoa học với nội dung: “Xây dựng chính quyền đô thị Thành phố Hồ Chí Minh – một yêu cầu cấp thiết của cuộc sống” do Viện Nghiên cứu xã hội, Viện kinh tế, Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức năm 2006 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Cuốn sách gồm 6 phần với hàng trăm bài tham luận. Đây là công trình tập hợp những nội dung nghiên cứu công 11
phu, hoàn chỉnh, có giá trị cao về tổ chức chính quyền đô thị hiện nay ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đáng chú ý là các bài tham luận: Xây dựng chính quyền đô thị Thành phố Hồ Chí Minh - một yêu cầu cấp thiết từ cuộc sống của TS. Trương Thị Hiền; Khái niệm về chính quyền đô thị của Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư; Dân chủ trực tiếp – bổ sung hoàn thiện cho dân chủ xã hội chủ nghĩa của PGS.TS Nguyễn Minh Hòa… Viện Nghiên cứu khoa học tổ chức nhà nước của Bộ Nội vụ có “Báo cáo tổng hợp kết quả điều tra thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền đô thị ở Việt Nam hiện nay”. Đây là tài liệu có giá trị khoa học và thực tiễn cao, đánh giá thực trạng chính quyền đô thị ở Việt Nam hiện nay. Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công về “Đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền đô thị ở Việt Nam hiện nay” của Vũ Thị Lan, Học viện Hành chính quốc gia năm 2014, trên cơ sở tổng hợp lý luận về tổ chức chính quyền đô thị, phân tích thực trạng tổ chức bộ máy chính quyền đô thị ở Việt Nam, đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế này, từ đó đề xuất mô hình tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở Việt Nam hiện nay. Tương tự như vậy, Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công của tác giả Văn Đức Mạnh về “Tổ chức chính quyền đô thị ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước”, Học viện Hành chính quốc gia năm 2015, cũng đã đưa ra hệ thống giải pháp trên cơ sở phân tích lý luận và thực trạng hoạt động tổ chức chính quyền đô thị các cấp ở Việt Nam, hướng đến yêu cầu cải cách hành chính nhà nước trong thời kỳ hội nhập. Ngoài ra, trên các tạp chí nghiên cứu như: Tạp chí cộng sản, Nghiên cứu lập pháp, Nhà nước và Pháp luật, Quản lý nhà nước, Tổ chức nhà nước đã đăng nhiều bài viết của các nhà khoa học, nhà quản lý về tổ chức chính quyền đô thị. Những vấn đề lý luận, thực tiễn, phương hướng, giải pháp đổi mới mô hình quyền đô thị, chính quyền nông thôn được nghiên cứu khá phong phú và đa dạng. 12
2.2. Các nghiên cứu trong nước Về phía các công trình khoa học liên quan đến lĩnh vực tổ chức chính quyền đô thị của nước CHDCND Lào, có đề tài “Hoàn thiện bộ máy quản lý đô thị CHDCND Lào” - Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công năm 2003, Học viện Hành chính Quốc gia của tác giả Athiphon Bunnaphôn. Trong đề tài này, tác giả nghiên cứu chia thành ba chương: - Chương 1 bao gồm những vấn đề khái quát chung về đô thị và bộ máy quản lý đô thị, tạo cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc hoàn thiện bộ máy quản lý đô thị của nước CHDCND Lào, trong đó, phân tích đặc điểm của các mô hình tổ chức bộ máy hành chính đô thị ở một số nước trên thế giới, cung cấp kinh nghiệm để ứng dụng vào việc xây dựng bộ máy quản lý đô thị của Lào. - Chương 2 phân tích thực trạng bộ máy quản lý đô thị của nước CHDCND Lào, trong đó, tác giả khái quát sự hình thành và phát triển đô thị của Lào; tìm hiểu thực trạng bộ máy hành chính và hoạt động quản lý đô thị ở thành phố Viêng chăn và một số thành phố khác; phân tích thuận lợi và khó khăn đặt ra đối với thực trạng tổ chức nói trên. - Chương 3 đề xuất phương hướng và các giải pháp hoàn thiện bộ máy quản lý đô thị của nước CHDCND Lào trên cơ sở lý luận và thực trạng ở Chương 1. Tác giả đưa ra hệ thống các giải pháp lớn, trong đó, nhấn mạnh đến giải pháp phân loại, phân cấp đô thị và hoàn thiện bộ máy, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng. Tuy nhiên, đề tài này mới chỉ dừng lại ở việc phân tích lý thuyết và thực tiễn trong việc hoàn thiện bộ máy quản lý đô thị nói chung của nước CHDCND Lào, chứ chưa nghiên cứu sâu về tổ chức bộ máy của chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh. Bên cạnh đó còn có đề tài “Đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh nước CHDCND Lào”, luận văn thạc sĩ quản lý hành 13
chính công, Học viện Hành chính quốc gia, Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2007, của tác giả Bouaphanh Xayasongkham. Trong đề tài này, tác giả nghiên cứu những nhận thức lý luận cơ bản về đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh ở nước CHDCND Lào, từ đó làm cơ sở nghiên cứu và đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động này trên thực tế, cụ thể: - Chương 1 bao gồm khái niệm, vị trí, vai trò, những căn cứ pháp lý và các yêu cầu về đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh của nước CHDCND Lào. Bên cạnh đó, tác giả cũng khái quát hóa quá trình phát triển của bôk máy chính quyền cấp tỉnh của Lào từ năm 1975 đến thời điểm nghiên cứu. - Chương 2, tác giả nghiên cứu, đưa ra những số liệu về thực trạng về tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh của Lào, đánh giá ưu điểm, hạn chế của hoạt động này trên thực tế và xác định những vấn đề đặt ra. - Chương 3 đề cập đến phương hướng và đề xuất một số giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh của nước CHDCND Lào. Trong đó, tác giả chú trọng đến giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật, cải cách thủ tục hành chính và tăng cường công tác đào tạo cho đội ngũ cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền cấp tỉnh nước CHDCND Lào. Tuy nhiên, có thể thấy đề tài luận văn của tác giả Bouaphanh Xayasongkham mới chỉ đề cập đến tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp tỉnh nói chung, không đi vào nghiên cứu và phân tích tổ chức chính quyền đô thị và chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh. Tình hình nghiên cứu trên đây cho thấy, các công trình khoa học, đề tài nghiên cứu, luận văn, sách báo đều đã tiếp cận ở nhiều nội dung cụ thể khác nhau để giải quyết tốt mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra. Trong chừng mực nhất định, các nghiên cứu này đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng về tổ chức bộ máy chính quyền đô thị. Nhìn 14
chung, các đề tài, công trình nêu trên đã phân tích khá toàn diện cơ sở lý luận và thực tiễn cũng như bước đầu đề xuất các quan điểm, phương hướng, giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động chính quyền đô thị nói chung và chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng. Tuy nhiên liên quan đến vấn đề này đến nay vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau cả về phương diện nhận thức cũng như tổ chức thực hiện. Nhiều phương án cải cách, đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động chính quyền đô thị vẫn rất được quan tâm của các nhà khoa học, nhà lãnh đạo, nhà quản lý cũng như người dân. Tuy nhiên, cho đến nay, có thể khẳng định chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên biệt và có hệ thống về tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh của nước CHDCND Lào. Luận văn là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu về vấn đề này dưới góc độ khoa học quản lý công. Với kết quả nghiên cứu của luận văn, hi vọng sẽ khắc phục được tình trạng nên trên, lấp đầy khoảng trống nghiên cứu về lĩnh vực này. Kế thừa và hệ thống hóa kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, nhà quản lý, luận văn này tập trung phân tích cơ sở lý luận, đánh giá khái quát thực tiễn tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào, từ đó đề xuất một số phương hướng, giải pháp chủ yếu để tiếp tục xây dựng, đổi mới và hoàn thiện chính quyền đô thị ở Lào hiện nay, góp phần đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Đưa ra một số đề xuất tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay. 15
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu nói trên, luận văn có những nhiệm vụ cụ thể sau: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về chính quyền đô thị, mô hình tổ chức của chính quyền đô thị và chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh. - Nghiên cứu kinh nghiệm tổ chức bộ máy chính quyền đô thị và đô thị thành phố trực thuộc tỉnh tại một số quốc gia trên thế giới. - Tìm hiểu thực trạng và phân tích những hạn chế của tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở Lào hiện nay. - Đề xuất một số giải pháp để tổ chức hợp lý bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh của Lào đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh của nước CHDCND Lào. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về thời gian: Đề tài tiến hành nghiên cứu những mô hình chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh của Lào trong khoảng thời gian từ năm 2003 đến nay trong phạm vi cả nước. - Phạm vi về không gian: 17 tỉnh của nước CHDCND Lào. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận - Quan điểm duy vật biện chứng Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh được đặt trong mối quan hệ với các cấp chính quyền của Chính phủ Lào, so sánh sự tương quan và khác biệt với mô hình chính quyền đô thị của Việt Nam. Bên 16
cạnh đó, khi nghiên cứu, đưa ra những đề xuất giải pháp trong mối quan hệ tương tác, phù hợp với các nguồn lực (nhân lực và vật lực) hiện có, để thấy được sự phù hợp và mức độ sẵn sàng của Chính phủ CHDCND Lào trong quá trình hoàn thiện, đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền đô thị nói chung và đô thị thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng. - Quan điểm duy vật lịch sử Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh được nhận thức trong tiến trình hình thành và phát triển của nó, trong tiến trình phát triển của đất nước CHDCND Lào, để thấy được sự phát triển và trưởng thành qua các thời kỳ. Qua đó, có thể thấy được nhưng vấn đề phát sinh trong thời kỳ mới để tìm ra biện pháp khắc phục nhằm hoàn thiện và đổi mới mô hình này trong tương lai. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - Phân tích tài liệu sẵn có (Desk review) Đây là phương pháp nghiên cứu cơ bản, nhằm cung cấp cơ sở lý luận cần thiết để tiến hành nghiên cứu. Các nguồn tài liệu được chia thành ba nhóm cơ bản: + Các văn bản pháp lý liên quan đến vấn đề nghiên cứu (Văn bản quy phạm pháp luật, các chiến lược, chương trình…). + Các công trình khoa học đã được công bố trên thế giới, Việt Nam và Lào. + Các báo cáo, số liệu thống kê liên quan đến vấn đề nghiên cứu của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. - Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, đánh giá các lý luận về tổ chức chính quyền đô thị nói chung và chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng. 17
- Phương pháp thống kê, so sánh được sử dụng trong thống kê số liệu thực tế để phân tích và làm sáng tỏ các vấn đề nghiên cứu. 6. Những đóng góp mới của đề tài 6.1. Đóng góp về mặt lý luận Xuất phát từ nhận định sự thiếu hụt cơ sở lý luận về tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở CHDCND Lào, tác giả mong muốn đề tài nghiên cứu này sẽ cung cấp cho những người học, nhà quản lý và các nhà nghiên cứu một hệ thống lý luận tương đối đầy đủ về lĩnh vực này . Hệ thống kiến thức này sẽ là một trong những yếu tố nền tảng cho những nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực tổ chức bộ máy chính quyền đô thị của CHDCND Lào sau này. Bên cạnh đó, lý luận về tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh cũng là nguồn bổ sung quan trọng cho các lĩnh vực nghiên cứu liên quan. 6.2. Đóng góp về mặt thực tiễn Ngoài yếu tố lý luận, đề tài còn mang lại ý nghĩa thực tiễn. Các giải pháp đưa ra mang tính khả thi để các cơ quan có thẩm quyền có thể vận dụng trong việc đổi mới, tổ chức hợp lý chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước CHDCND Lào hiện nay. Luận văn sẽ là một nguồn tài liệu tham khảo cho những nhà quản lý trong quá trình lãnh đạo thực hiện. Nghiên cứu này có thể là nguồn tài liệu giảng dạy, tham khảo bổ ích cho các nhà hoạch địch chính sách, nhà làm luật, nhà quản lý HCNN, nhà nghiên cứu chuyên sâu, các giảng viên, học viên... Là một đề tài tương đối mới tại Lào, nghiên cứu này hướng đến mục tiêu hệ thống hóa cơ sở lý luận và nghiên cứu thực tiễn về tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh, nâng cao hiệu quả hoạt động của nền công vụ Lào nói chung. Đề tài mang tính ứng dụng cao, bởi ngoài hệ thống cơ sở lý thuyết tương đối toàn diện, nghiên cứu này còn hướng đến 18