Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:130

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn từ năm 2019 đến tháng 8 năm 2023 làm cơ sở để tác giả đề xuất những giải pháp mang tính khả thi nhằm đảm bảo và nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng trong thời gian tới

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN ĐÌNH PHƯỢNG KHÁNH TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TẠI SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2023 1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN ĐÌNH PHƯỢNG KHÁNH TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TẠI SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHAN VĂN HÙNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là của riêng tôi, không sao chép của người khác. Luận văn được thực hiện từ quá trình nghiên cứu lý luận và thực tiễn tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh dưới sự hướng dẫn của tiến sĩ Phan Văn Hùng và có sự tham khảo, sử dụng thông tin, dữ liệu của một số công trình nghiên cứu, các báo cáo, sách (theo danh mục tài liệu tham khảo đính kèm)./. Tác giả luận văn Trần Đình Phượng Khánh 2
MỤC LỤC Trang phụ bìa Trang Lời cam đoan………………………………………………………... 2 Mục lục………………………………………………………………. 3 Danh mục các bảng…………………………………………………. 6 Danh mục các biểu đồ, sơ đồ……………………………………….. 7 MỞ ĐẦU…………………………………………………………….. 8 1. Lý do chọn đề tài………………………………………………... 8 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn……………. 10 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu……………………………… 15 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu………………………………. 16 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu………………… 16 6. Đóng góp của luận văn………………………………………….. 17 7. Kết cấu đề tài……………………………………………………. 18 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN 19 PHÁP LUẬT THI ĐUA, KHEN THƯỞNG………………………. 1.1. Thi đua, khen thưởng và pháp luật về thi đua, khen thưởng 19 1.1.1. Thi đua, khen thưởng………………………………………... 19 1.1.2. Pháp luật về thi đua, khen thưởng…………………………... 26 1.2. Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng……… 34 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm và chủ thể tổ chức thực hiện pháp luật 34 về thi đua, khen thưởng……………………………………………. 1.2.2. Sự cần thiết tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen 38 thưởng…………………………………………………………....... 1.2.3. Nội dung tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen 39 thưởng……………………………………………………………… 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức thực hiện pháp luật về thi 44 đua, khen thưởng…………………………………………………... Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP 47 3
LUẬT VỀ THI ĐUA KHEN THƯỞNG TẠI SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH……………………… 2.1. Phân tích thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, 47 khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh………………………………………..………………………… 2.1.1. Ban hành văn bản hướng dẫn, xây dựng chương trình và kế 48 hoạch triển khai các quy định pháp luật thi đua, khen thưởng…….. 2.1.2. Tổ chức phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về thi 62 đua, khen thưởng…………………………………………………... 2.1.3. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi 68 phạm pháp luật trong việc thực hiện pháp luật về thi đua khen thưởng……………………………………………………………… 2.1.4. Bảo đảm các điều kiện về bộ máy, nhân sự và vật chất cho 71 việc tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng ………… 2.1.5. Sơ kết, tổng kết, đánh giá thi hành pháp luật thi đua, khen 78 thưởng…………………………………………...……………….... 2.2. Nhận xét về thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về thi 81 đua khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh…………………………...……………………………………... 2.2.1. Những kết quả đạt được…………………………………….. 81 2.2.2. Những mặt chưa được ……………………………………… 84 2.2.3. Nguyên nhân ……………………………………………….. 87 Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM TỔ 88 CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TẠI SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH……………………………………………………… 3.1. Phương hướng tổ chức phong trào thi đua và công tác thi 88 đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh………………………………………..………………………… 4
3.2. Giải pháp đảm bảo tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, 90 khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh………………………………………………..………………… 3.2.1. Nâng cao nhận thức của cá nhân, tập thể về vai trò của công 90 tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng ………….. 3.2.2. Tăng cường công tác lãnh đạo của các tổ chức Đảng, đoàn thể 92 trong tổ chức thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng…………….. 3.2.3. Nâng cao chất lượng công tác ban hành văn bản hướng dẫn, 94 xây dựng chương trình và kế hoạch triển khai các quy định pháp luật về thi đua khen thưởng………………………………………... 3.2.4. Tăng cường công tác tổ chức phổ biến, tuyên truyền, giáo 99 dục pháp luật về thi đua, khen thưởng…………………………….. 3.2.5. Kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhân 102 sự làm công tác thi đua khen thưởng..……………………………... 3.2.6. Đổi mới công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá thi hành về pháp 108 luật thi đua, khen thưởng…………………………………………... 3.2.7. Đảm bảo các nguồn lực tài chính, vật lực cho công tác tổ chức 110 thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng………………………… 3.3. Một số đề xuất, kiến nghị………………………………………. 111 3.3.1. Đối với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch…………………... 113 3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh………… 113 KẾT LUẬN………………………………………………………….. 114 TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………….. 117 PHỤ LỤC……………………………………………………………. 129 5
DANH MỤC CÁC BẢNG Số thứ tự Tên bảng Trang Bảng 2.2.1. Số lượng văn bản hướng dẫn, triển khai pháp luật thi đua khen thưởng Sở Văn hóa và Thể thao thành phố 1 49 Hồ Chí Minh đã ban hành giai đoạn từ năm 2019 đến tháng 8/2023 Bảng 2.1.2. Đội ngũ công chức và viên chức của Sở Văn 2 hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh tính đến thời 62 điểm tháng 8 năm 2023. 6
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Số thứ tự Tên bảng Trang Biều đồ 2.1.2.1. Mức độ tham gia vào các phong trào 1 64 thi đua do đơn vị phát động Biểu đồ 2.1.2.2. Đánh giá công tác giáo dục, tuyên 2 truyền, phổ biến pháp luật về thi đua khen thưởng tại 66 Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh Biểu đồ 2.1.2.3. Mục đích tham gia phong trào thi đua 3 68 tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh 7
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong suốt quá trình sống và hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lấy thi đua, khen thưởng làm động lực phát huy và nâng cao lòng yêu nước trong toàn Đảng, toàn dân; làm cho lòng yêu nước thể hiện bằng những hành động cụ thể trong lao động sản xuất và chiến đấu, Người đã nhấn mạnh “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua, những người thi đua là những yêu nước nhất” [16, tr.473]. Thi đua, khen thưởng là một trong những hình thức tạo động lực quan trọng cho người lao động, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phát huy cao độ năng suất, hiệu quả trong lao động, sản xuất và thông qua đó góp phần vào sự phát triển của tổ chức, của ngành, lĩnh vực, địa phương nói riêng và sự phát triển của đất nước nói chung. Để khẳng định vai trò của công tác thi đua, khen thưởng, Nhà nước đã thể chế hóa thành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng. Hệ thống pháp luật về thi đua, khen thưởng không chỉ cho thấy được tầm quan trọng của công tác thi đua khen thưởng trong thực tiễn mà còn là cơ sở để Nhà nước triển khai hoạt động quản lý của mình, là cơ sở để các bộ ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức triển khai các phong trào thi đua và thực hiện công tác khen thưởng tại đơn vị. Tuy nhiên, liệu vai trò của pháp luật về thi đua, khen thưởng có phát huy được trong thực tiễn đời sống hay không thì nó lại phụ thuộc rất lớn vào chất lượng và hiệu quả của công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng. Việc tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh có vai trò quan trọng trong việc đưa pháp luật vào đời sống thực tiễn nhằm đáp ứng yêu cầu của ngành, nhiệm vụ của các đơn vị, qua đó thúc đẩy sự cống hiến trong công việc của cá nhân và tập thể, góp phần vào sự phát triển chung của Sở Văn hóa và Thể thao nói riêng và của 8
ngành văn hóa, thể thao nói chung. Vận dụng pháp luật về thi đua, khen thưởng được thể hiện rõ qua việc tổ chức các phong trào thi đua và công tác khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao. Trong thời gian qua, công tác này được thực hiện trên nhiều lĩnh vực về văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và quảng cáo; gồm nhiều mảng như thi đua thường niên, thi đua theo phong trào, thi đua cụm - khối; khen thưởng thường niên, khen thưởng đột xuất, xét tặng các danh hiệu cao quý cấp Nhà nước. Các kết quả có được xuất phát từ công tác tổ chức thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng đã được triển khai tương tốt trên các mặt công tác. Tuy nhiên, bên cạnh đó, những tồn tại, hạn chế của công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng trong thời gian qua làm giảm hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng của Sở như việc ban hành văn bản hướng dẫn, xây dựng kế hoạch, chương trình triển khai pháp luật thi đua, khen thưởng đôi khi còn mang tính hình thức, đại trà, na ná giống nhau, chất lượng ban hành văn bản, xây dựng chương trình, kế hoạch chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; nhân sự phụ trách, theo dõi công tác thi đua, khen thưởng của các đơn vị trực thuộc đồng thời được phân công phụ trách nhiều nhiệm vụ công tác khác, do đó thời gian dành cho công tác nghiên cứu quy định, tham mưu phát động các phong trào thi đua, công tác phát hiện và bồi dưỡng nhân tố tích cực trong phong trào chưa được thường xuyên, kịp thời và thiếu chiều sâu; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đạt hiệu quả chưa cao, chưa đồng nhất ở các đơn vị; việc sơ kết, tổng kết mới chỉ chú trọng vào công tác thi đua, khen thưởng, còn sơ kết, tổng kết, đánh giá thi hành pháp luật về thi đua, khen thưởng thì thực tế các đơn vị chưa thật sự coi trọng để thực hiện thường xuyên, mang tính chuyên nghiệp, … Xuất phát từ những lý do cơ bản trên, tác giả chọn đề tài “Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc sĩ Quản lý công. 9
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Thi đua, khen thưởng gắn liền với mỗi cá nhân, mỗi đơn vị, tổ chức và cả xã hội nói chung. Do vậy, đây là một vấn đề được cả xã hội quan tâm và thu hút sự chú ý bởi nhiều nhà nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Có thể phân loại các tác giả, các công trình và các bài viết theo nhiều tiêu chí, cụ thể sau: Thứ nhất, các công trình nghiên cứu những vấn đề chung về thi đua, khen thưởng Thuộc nhóm này có thể thấy rất nhiều cuốn sách, đề tài nghiên cứu có giá trị làm rõ về mặt cơ sở lý luận của công tác thi đua, khen thưởng đáng chú ý sau: - Cuốn sách “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” của Nguyễn Viết Vượng. Nội dung của cuốn sách đi sâu làm rõ nguồn gốc, quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua. Bên cạnh đó, những phân tích, diễn giải mang tính chuyên sâu, đầy thuyết phục về nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua là cơ sở để tác giả vận dụng làm rõ thêm cơ sở lý luận của chương 1. - Một công trình đáng chú ý khác là sách “Đảng, Bác Hồ với thi đua yêu nước và công tác thi đua khen thưởng”. Cuốn sách có nội dung gồm 3 phần: phần I: Bác Hồ với thi đua ái quốc, Phần II: Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua khen thưởng, Phần III: Một số đơn vị điển hình trong phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua khen thưởng. Cuốn sách rất hữu ích để tác giả nghiên cứu sâu hơn về mặt lý luận về thi đua khen thưởng. - Tác giả Nguyễn Thế Thắng với công trình“Những vấn đề lý luận chung về thi đua, khen thưởng”. Đây là đề tài khoa học độc lập cấp Nhà nước. Công trình hệ thống hóa quan điểm, khái niệm cơ bản trong lĩnh vực thi đua, khen 10
thưởng; phân tích vai trò của các chủ thể trong hệ thống chính trị gắn liền với công tác thi đua, khen thưởng và vị trí, vai trò tổ chức các phong trào thi đua yêu nước, công tác khen thưởng. Bên cạnh đó còn cho thấy sự cần thiết phải đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay. - Tác giả Trần Thị Hà với đề tài độc lập cấp Nhà nước “Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay” [7]. Đây là công trình nghiên cứu khá rộng về lịch sử thi đua, khen thưởng ở nước ta; Phân tích kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam về công tác thi đua, khen thưởng; Đánh giá rõ những kết quả ưu điểm và những vấn đề chưa được trong công tác thi đua, khen thưởng để từ đó đề xuất các giải pháp đổi mới thi đua, khen thưởng ở nước ta. Đề tài được thực hiện khá lâu (năm 2010), các số liệu về công tác thi đua, khen thưởng đến nay đã có sự thay đổi. - Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Phương pháp tổ chức phong trào thi đua đạt hiệu quả cao trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Phạm Huy Giang [6] đã làm rõ cả về mặt cơ sở lý luận lẫn thực tiễn về phương pháp tổ chức phong trào thi đua có hiệu quả ở các địa phương và đề xuất các giải pháp chủ yếu để phong trào thi đua phát huy hiệu quả trong tình hình mới. Nhìn chung, các công trình này đã cung cấp những vấn đề lý luận về công tác thi đua, khen thưởng. Các vấn đề lý luận được luận giải rất bài bản, có hệ thống, có giá trị tham khảo cho đề tài Luận văn, để tác giả vận dụng giải quyết nội dung lý luận về thi đua, khen thưởng tại Chương 1. Thứ hai, các công trình nghiên cứu về những vấn đề liên quan gián tiếp đến tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng. - Trước hết, đó là nhóm công trình liên quan trực tiếp đến pháp luật thi đua khen thưởng. Thuộc nhóm này có thể kể tới một số công trình sau: + Đỗ Thúy Phượng với Luận văn“Hoàn thiện pháp Luật thi đua, khen thưởng ở Việt Nam”. Giá trị luận văn đem lại là đã hệ thống hóa được các vấn 11
đề lý luận về công tác thi đua, khen thưởng và hệ thống pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Việt Nam từ năm 1945 đến nay với những đánh giá, luận giải và đưa ra nhận định về ưu điểm, hạn chế của hệ thống pháp luật. Qua đó, luận văn cũng đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay. + Đoàn Trung Dũng với Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Cơ sở khoa học và thực tiễn sửa đổi Luật Thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay” [3] đã đưa ra cở sở lý luận và thực tiễn, những yếu tố khách quan và chủ quan, đồng thời đưa ra những mục tiêu, phương châm, nội dung sửa đổi Luật Thi đua, khen thưởng ở nước hiện nay. + Luận án tiến sĩ luật học“Pháp luật về thi đua, khen thưởng ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Phùng Ngọc Tấn là một công trình nghiên cứu khá công phu. Công trình đã hệ thống được các vấn đề về lý luận cũng như thực tiễn công tác thi đua, khen thưởng hiện nay. Đặc biệt đã đi sâu nghiên cứu, qua đó đã đánh giá thực trạng pháp luật về thi đua, khen thưởng trên các khía cạnh ưu điểm và hạn chế; từ đó kiến nghị, đề xuất thực hiện các giải pháp hoàn thiện pháp luật về thi đua, khen thưởng. Nhìn chung, các công trình trên có giá trị tham khảo hữu ích cho tác giả nghiên cứu nội dung pháp luật về thi đua khen thưởng tại chương 1. - Nhóm công trình tiếp cận từ góc độ quản lý nhà nước Hiện nay, công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực thi đua khen thưởng thể hiện qua việc hệ thống cơ quan nhà nước có thẩm quyền sử dụng các công cụ như pháp luật, tổ chức bộ máy, chính sách…để tác động đến lĩnh vực thi đua khen thưởng nhằm đạt được mục đích quản lý của mình. Hoạt động này bao gồm nhiều nội dung khác nhau, trong đó việc ban hành và tổ chức thực hiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng là một trong những nội dung quan trọng. Do vậy, thuộc nhóm này có rất nhiều 12
công trình gồm đề tài và Luận văn thạc sỹ Quản lý công được tiếp cận từ góc độ quản lý nhà nước đối với thi đua, khen thưởng, có thể kể đến một số công trình, tác giả cùng hướng tiếp cận này như: Đề tài khoa học cấp Bộ của tác giả Bùi Quang Đức “Quản lý nhà nước về công tác thi đua trong giai đoạn hiện nay”[5]. Đề tài đã khái quát hệ thống cơ sở lý luận về công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng; đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thi đua trong giai đoạn hiện nay (từ năm 2003 đến năm 2022) và đề xuất giải pháp, kiến nghị đổi mới quản lý nhà nước về công tác thi đua trong trong thời gian tới (từ năm 2023 đến năm 2030); Trần Thị Hảo với đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay” [11] đã đưa ra cở sở lý luận và thực tiễn, đưa ra những giải pháp cần phải ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay; Các Luận văn thạc sĩ Quản lý công như tác giả Lê Minh Hải [8]; Nguyễn Thị Kim Hằng [9]; Phạm Thanh Hằng [10]; Mai Thị Lan Hương [12]; Lê Xuân Khánh [13]; Lưu Thị Kim Liên [15]; Nguyễn Thị Thu Sương [19], …Bên cạnh đó, các bài viết đăng trên các tạp chí, các trang báo, cổng thông tin điện tử của các cơ quan, bộ ngành về vấn đề này cũng rất đa dạng. Nhìn chung, nội dung của các công trình này tập trung trình bày hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực thi đua, khen thưởng và phân tích rõ thực trạng của công tác này trên từng nội dung cụ thể gắn liền với từng địa bàn nghiên cứu. Từ đó đã đề xuất các giải pháp mang tính khả thi để giải quyết những tồn tại trong hoạt động quản lý nhà nước. Tuy nhiên, vì là nội dung khá rộng, tiếp cận toàn bộ các nội dung quản lý nhà nước nên thời lượng tập trung làm rõ nội dung “tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua khen thưởng” còn khá hạn chế. Bên cạnh đó, phạm vi nghiên cứu khác 13
với phạm vi nghiên cứu của đề tài, do đó các công trình chỉ có giá trị tham khảo thêm cho đề tài luận văn. Thứ ba, các công trình nghiên cứu của các tác giả về những vấn đề liên quan trực tiếp đến tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng được các tác giả nghiên cứu như: Nguyễn Thị Thanh An với luận văn “Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua khen thưởng trên địa bàn huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội [1]; Hồ Thị Cúc với luận văn “Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng đối với giáo viên trong trường trung cấp chuyên nghiệp - từ thực tiễn tỉnh Đắk Lắk” [2]. Nguyễn Thế Anh với bài viết "Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng" đăng trên tạp chí Quản lý nhà nước, bài viết “Thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng và một số hạn chế cần khắc phục” đăng trên tạp chí điện tử Lý luận Chính trị,... Về góc độ tiếp cận nội dung, đề tài khá gần với hướng tiếp cận của tác giả. Do vậy, đây là những công trình có ý nghĩa để tác giả tham khảo về cơ sở lý luận tại Chương 1 và các giải pháp ở Chương 3. Tuy nhiên, vì phạm vi nghiên cứu của các đề tài trên là ở địa bàn khác, do vậy, việc tác giả triển khai đề tài luận văn gắn liền với phạm vi về không gian nghiên cứu là Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh là không trùng lắp so với các công trình khác. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Từ việc hệ thống hóa cơ sở lý luận của công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng, qua đó nhằm phân tích, đánh giá thực trạng công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn từ năm 2019 đến tháng 8 năm 2023 làm cơ sở để tác giả đề xuất những giải pháp mang tính khả thi nhằm đảm bảo 14
và nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng trong thời gian tới (đặc biệt khi Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có hiệu lực từ ngày 01/01/2024). 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ cơ sở lý luận về tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng. - Phân tích thực trạng của công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng trên từng khía cạnh cụ thể, qua đó nhằm đánh giá những mặt được và chưa được trong công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa thể thao Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian gần đây, nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất một số giải pháp nhằm đảm bảo và nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh trong tình hình mới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. - Phạm vi về thời gian: Giai đoạn từ năm 2019 đến tháng 8 năm 2023. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua các văn kiện và hệ thống pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng để triển khai các phương pháp luận cụ thể. 15
5.2. Phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể nhằm mục đích thu thập và xử lý thông tin sơ cấp và thứ cấp sau đây: - Phương pháp nghiên cứu thông tin định tính: Tác giả nghiên cứu, tham khảo các tài liệu có sẵn như sách, hệ thống văn bản pháp luật, các đề tài, luận văn, luận án, các báo cáo của Sở Văn hóa và Thể thao, Ban Thi đua - Khen thưởng Thành phố, … - Phương pháp thống kê: Với phương pháp này, tác giả tiến hành thống kê mọi số liệu liên quan đến nội dung của luận văn: số văn bản ban hành, số lượng đội ngũ công chức, viên chức và người lao động, ... Đây là cơ sở để tác giả so sánh, đối chiếu, phân tích, đánh giá về thực trạng. - Phương pháp phân tích, tổng hợp: Tác giả tiến hành phân tích, đánh giá số liệu thống kê và kết quả có được thông qua quá trình thu thập thông tin sơ cấp và thông tin thứ cấp nhằm đưa ra những nhận xét, bàn luận để làm rõ cho nội dung của từng chương, từng phần, từng tiểu mục, ... - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Để có thể đánh giá khách quan về công tác tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng và nhận thức, thái độ tham gia, ý thức tuân thủ pháp luật thi đua, khen thưởng của công chức, viên chức và người lao động, … tác giả thiết kế bảng hỏi để khảo sát nhóm đối tượng này nhằm thu thập thông tin được sát thực hơn. Tác giả thiết kế bảng hỏi thông qua ứng dụng công cụ google forms và chuyển đường link đến các đơn vị, triển khai đến từng công chức, viên chức và người lao động để khảo sát. Số phiếu tác giả thu về được 274 phiếu (phụ lục 01,02). - Phương pháp phỏng vấn, lấy ý kiến chuyên gia: Đề tài gắn với một cơ quan cụ thể. Do đó, tác giả phải tiến hành gặp gỡ, tiếp xúc và trao đổi với công chức trực tiếp phụ trách mảng công tác thi đua, khen thưởng. Các cuộc gặp gỡ, trao đổi này thông qua hệ thống câu hỏi phỏng vấn (phụ lục 03). Với 16
phương pháp phỏng vấn và lấy ý kiến chuyên gia, tác giả có cái nhìn sát hơn, chính xác hơn những vấn đề đặt ra từ đề tài luận văn. 6. Đóng góp của luận văn Luận văn “Tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh” có một số đóng góp nhất định về mặt lý luận và thực tiễn sau: Về lý luận: Luận văn hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng. Về thực tiễn: Luận văn sẽ: - Cung cấp cho các nhà nghiên cứu và các nhà quản lý một bức tranh khá đầy đủ về thực trạng công tác tổ chức thực hiện pháp luật thi đua khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2019 - 2023. Đây là cơ sở thực tiễn để các nhà quản lý có những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổ chức thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng tại cơ quan trong thời gian tới. - Đề xuất một số giải pháp có tính khả thi cao khi đưa vào thực tiễn, vào công tác tổ chức thực hiện pháp luật thi đua khen thưởng trong thời gian tới. Những giải pháp này có thể áp dụng cho các cơ quan, ban ngành khác. 7. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo thì Luận văn được thiết kế, bố cục nội dung thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng Chương 2: Thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3: Phương hướng và giải pháp bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng tại Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. 17
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT THI ĐUA, KHEN THƯỞNG 1.1. Thi đua, khen thưởng và pháp luật về thi đua, khen thưởng 1.1.1. Thi đua, khen thưởng 1.1.1.1. Khái niệm thi đua, khen thưởng - Khái niệm thi đua Theo từ điển Tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên, thi đua được hiểu là “cùng nhau đem hết tài năng, sức lực ra làm nhằm thúc đẩy lẫn nhau đạt thành tích tốt nhất trong chiến đấu, sản xuất, công tác hoặc học tập” [17, tr.1185]. Theo quan điểm trên có thể thấy thi đua là một hoạt động được tiến hành từ hai người trở lên, có tác động tích cực, cùng thúc đẩy nhau phát triển, đạt thành tích cao nhất trong mọi hoạt động. Thi đua được triển khai trong mọi hoạt động, trong mọi môi trường. Thi đua là mọi người khi cùng tham gia vào một hoạt động cùng nhau đem hết tài năng, sở trường, sức lực ra làm, qua đó cùng thúc đẩy lẫn nhau đạt thành tích tốt nhất trong chiến đấu, sản xuất, công tác, học tập. Điều này cũng cho thấy, về nội hàm, mục đích của thi đua khác với cạnh tranh, tuy rằng cả hai đều thúc đẩy hoạt động của con người. Nhưng khác với thi đua, cạnh tranh là ý thức và hành động cố gắng mang lại thế thắng về mình trong một lĩnh vực hoạt động nhất định và hầu như thiếu đi sự hợp tác để làm việc. Cạnh tranh đẩy hai bên vào thế đối đầu là chủ yếu. Trong khi đó, thi đua là cùng nhau - cho thấy sự đoàn kết, hợp tác để cùng đem hết tài năng, sức lực thúc đẩy lẫn nhau đạt những thành tích tốt nhất trong quá trình thực hiện công việc chung. 18
Theo Điều 3 Luật thi đua, khen thưởng năm 2003 (sửa đổi, bổ sung năm 2005, 2013), “Thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Theo quan điểm này, thi đua cũng được nhấn mạnh đó là một loại hoạt động có tổ chức, có sự tham gia tự nguyện của cá nhân và tập thể. Ở đây, mọi người tự nguyện tham gia thi đua mà không có sự bắt buộc. Mục tiêu của thi đua là khuyến khích mọi người cố gắng phấn đấu để đạt thành tích tốt nhất không chỉ liên quan hoạt động cá nhân mà còn đóng góp vào quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc nói chung. Bản chất của thi đua đã được đề cập từ rất lâu. Các Mác - một nhà triết học vĩ đại, người đầu tiên đã nghiên cứu một cách khoa học về bản chất và nội dung của thi đua. Thi đua nảy nở trong quá trình hợp tác lao động, khi con người phối, kết hợp với nhau đã tạo nên thi đua và chính thi đua đã tạo ra sức mạnh to lớn, không chỉ làm gia tăng về mặt nghị lực riêng của từng người mà còn tạo nên sức mạnh to lớn của một tập thể. Có thể nói, thi đua là quy luật tất yếu, là một hiện tượng khách quan của xã hội, nảy sinh trong trong quá trình hợp tác lao động của con người. Lênin sau đó đã kế thừa các quan điểm của Các-Mác về thi đua và từ đó đưa ra những quan điểm, tư tưởng cơ bản của mình về thi đua trong xã hội chủ nghĩa. Bản chất của thi đua đó là phong trào tự nguyện nhằm góp phần giải quyết những khó khăn, xây dựng xã hội mới của quần chúng nhân dân lao động. Thừa kế quan điểm của các nhà lãnh tụ vĩ đại đi trước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nâng quan điểm thi đua lên một tầm cao mới, xem thi đua là biểu hiện của lòng yêu nước. Thi đua không chỉ đơn thuần là đạt được mục đích của mỗi cá nhân mà mục đích của cộng đồng và xã hội cũng đạt được nhờ 19