Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS tại Thị Xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:151

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS tại Thị Xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận, xác định thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật của nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS tại Thị Xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRẦN THỊ TỐ TÂM BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHOÁ Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THỊ XÃ DĨ AN TỈNH BÌNH DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 BÌNH DƯƠNG - 2019
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRẦN THỊ TỐ TÂM BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHOÁ Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THỊ XÃ DĨ AN TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ:8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HẢO BÌNH DƯƠNG - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn Thạc sĩ “Biện phápquảnlý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS tạiThị Xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và tài liệu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tất cả những tham khảo và kế thừa đều được trích dẫn và tham chiếu đầy đủ. Bình Dương, tháng 07 năm 2019 Tác giả luận văn Trần Thị Tố Tâm i
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ từ các nhà trường và cá nhân. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các nhà trường và cá nhân đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu. Trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, các phòng ban, khoa chức năng Trường Đại học Thủ Dầu Một cùng tập thể giảng viên nhà trường đã tận tâm hướng dẫn và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành vàsâu sắc đếnTS. Nguyễn Thị Hảo– giảng viên đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Trân trọng cảm ơn các Ban giám hiệu và các giáo viên bộ môn Giáo dục công dân ở các trường THCS ở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương đã tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ tôi trong quá thực hiện đề tài. Sau cùng, xin cảm ơn quý anh, chị, em đồng nghiệp, bạn bè và những người thân trong gia đình đã luôn động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài này. Trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Trần Thị Tố Tâm ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii MỤC LỤC ............................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................... ix DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ .................................................................... x TÓM TẮT ............................................................................................................. xi MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 12 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................... 12 2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 13 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 14 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 14 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................................... 14 6. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 14 7. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ...................................................... 15 7.1 Cách tiếp cận .............................................................................................. 15 7.1.1. Tiếp cận nội dung ....................................................................................... 15 7.1.2. Tiếp cận thực tiễn ....................................................................................... 16 7.2. Các phương pháp nghiên cứu ................................................................... 16 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận ............................................ 16 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ......................................... 17 7.2.3. Nhóm phương pháp xử lý thông tin .................................................. 18 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn .................................................... 18 8.1. Ý nghĩa khoa học ...................................................................................... 18 8.2. Ý nghĩa thực tiễn....................................................................................... 19 9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 19 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA Ở TRƯỜNG THCS. ........................................................................................... 20 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................. 20 iii
1.1.1 Những nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................ 20 1.1.2 Những nghiên cứu ở trong nước ............................................................. 22 1.2 Các khái niệm cơ bản ..................................................................................... 24 1.2.1. Giáo dục pháp luật ................................................................................. 24 1.2.2. Hoạt động ngoại khoá ............................................................................ 25 1.2.3. Giáo dục pháp luật thông qua hoạt động ngoại khoá ............................ 26 1.2.4. Quản lý giáo dục .................................................................................... 27 1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục pháp luật thông qua hoạt động ngoại khoá ở trường THCS ........................................................................................................ 31 1.3 Giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khoá ở trường THCS ..................... 32 1.3.1 Mục tiêu giáo dục pháp luật ở trường THCS ......................................... 32 1.3.2 Nội dung giáo dục pháp luật ở trường THCS ......................................... 33 1.3.3 Phương pháp giáo dục pháp luật ở trường THCS .................................. 34 1.3.4 Hình thức giáo dục pháp luật ở trường THCS ........................................ 35 1.3.5. Chủ thể, đối tượng giáo dục pháp luật ................................................... 36 1.3.6. Chức năng giáo dục pháp luật................................................................ 36 1.3.7. Điều kiện thực hiện giáo dục pháp luật ................................................. 37 1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục pháp luật ở trường THCS qua hoạt động ngoại khoá ................................................................................................... 38 1.4.1 Lập kế hoạch GDPL qua hoạt động ngoại khóa ở trường THCS ........... 38 1.4.2 Tổ chức thực hiện kế hoạch GDPL thông qua hoạt động ngoại khóa ở trường THCS ........................................................................................................ 39 1.4.3 Chỉ đạo hoạt động GDPL thông qua hoạt động ngoại khóa ở THCS .... 40 1.4.4 Kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục pháp luật thông qua hoạt động ngoại khóa ở THCS .............................................................................................. 41 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục pháp luật ở THCS .. 42 1.5.1 Các yếu tố khách quan ............................................................................ 42 1.5.2 Các yếu tố chủ quan ................................................................................ 42 Tiểu kết chương 1................................................................................................. 46 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI ĐỊA BÀN THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG ........................ 47 2.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo tại thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương .......................................................................................................... 47 iv
2.1.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ........................................ 47 2.1.2 Khái quát tình hình giáo dục và đào tạo ................................................. 48 2.1.3 Khái quát về các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương .............................................................................................................................. 50 2.2 Tổ chức nghiên cứu ........................................................................................ 50 2.2.1 Chọn mẫu khảo sát.................................................................................. 50 2.2.2 Thực hiện khảo sát .................................................................................. 51 2.2.3 Cách thức xử lý số liệu ........................................................................... 51 2.2.4 Kết quả và thống kê mẫu khảo sát .......................................................... 52 2.3Thực trạng hoạt động giáo pháp luật cho học sinh ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ........................................................................ 55 2.3.1 Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên ................................... 55 2.3.2 Nội dung giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ... 58 2.3.3 Hình thức giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa .. 60 2.3.4 Công tác phối hợp triển khai giáo dục pháp luật .................................... 61 2.3.5 Kết quả giáo dục pháp luậtcho học sinh qua hoạt động ngoại khóa....... 62 2.4 Thực trạng quản lý giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.............................. 63 2.4.1 Xây dựng kế hoạch giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ...................................................................................................................... 63 2.4.2 Tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ...................................................................................................................... 68 2.4.3 Chỉ đạo thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ...................................................................................................................... 73 2.4.4 Kiểm tra đánh giá thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ................................................................................................... 78 2.5 Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ................................................................................................................... 82 2.6 Đánh giá công tác quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ....................................... 86 2.6.1 Ưu điểm, nguyên nhân của công tác quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ................................................................................................... 86 2.6.2 Hạn chế, nguyên nhân của công tác quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh.......................................................................................................... 87 v
Tiểu kết chương 2................................................................................................. 89 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THỊ XÃ DĨ AN TỈNH BÌNH DƯƠNG .......................................................................................... 90 3.1. Một số nguyên tắc xây dựng biện pháp ........................................................ 90 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa .......................................................... 90 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo thực tiễn ............................................................... 90 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................... 91 3.1.4. Nguyên tắc đồng bộ ............................................................................... 91 3.2. Biện pháp quản lý giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.............................. 91 3.2.1. Biện pháp 1: Tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng công tác giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ............................................................................................................ 91 3.2.2. Biện pháp 2: Hoàn thiện công tác lập kế hoạch giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa ........................................................................................... 94 3.2.3. Biện pháp 3: Đa dạng hóa nội dung, hình thức giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa ........................................................................................... 96 3.2.4. Biện pháp 4: Đào tạo nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn củacán bộ quản lý, giáo viên tham gia giáo dục pháp luật trong nhà trường ................... 99 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường xã hội hóa công tác giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa ......................................................................................... 101 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ............. 103 3.4. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường trung học cơ sở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ................................................................. 104 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ........................................................................ 104 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ....................................................................... 105 3.4.3. Nội dung khảo nghiệm......................................................................... 105 3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm .................................................................. 105 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................... 106 Tiểu kết chương 3: ............................................................................................. 109 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................ 110 1. Kết luận .......................................................................................................... 110 vi
2. Kiến nghị ........................................................................................................ 111 2.1. Đối với phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Dĩ An .................................. 111 2.2.Với chính quyền địa phương ................................................................... 111 2.3. Đối với phụ huynh học sinh .................................................................... 112 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BGH Ban giám hiệu CBQL Cán bộ quản lý CHS Cho học sinh CNH-HĐH Công nghiệp hóa- hiện đại hoá CSVC Cơ sở vật chất GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDPL Giáo dục pháp luật GV Giáo viên GVTA Giáo viên tiếng Anh HĐDH Hoạt động dạy học HĐNK Hoạt động ngoại khóa HS Học sinh HT Hiệu trưởng ITX Ít thường xuyên KT Không tốt KTX Không thường xuyên LLGD Lực lượng giáo dục RT Rất tốt RTX Rất thường xuyên TB Trung bình THCS Trung học cơ sở TX Thường xuyên VPPL Vi phạm pháp luật XH Xã hội viii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Danh sách các trường THCS tại thị xã Dĩ An đến năm 2019 ............. 50 Bảng 2.2: Quy ước đánh giá điểm trung bình ...................................................... 52 Bảng 2.3: Sơ bộ thống kê đặc tính mẫu khảo sát ................................................. 53 Bảng 2.4: Vai trò của đối tượng trong tổ chức GDPL CHS qua HĐNK ............. 55 Bảng 2.5: Đánh giá mục tiêu GDPL CHS qua HĐNK tại trường ....................... 57 Bảng 2.6: Đánh giá hiệu quả hoạt động GDPL CHS qua HĐNK ....................... 57 Bảng 2.7: Mức độ thực hiện các nội dung GDPL CHS qua HĐNK tại trường ... 59 Bảng 2.8: Mức độ thực hiện các hình thức GDPL CHS qua HĐNK................... 60 Bảng 2.9: Mức độ thực hiện các hình thức GDPL CHS qua HĐNK................... 61 Bảng 2.10: Mức độ thực hiện các hình thức GDPL CHS qua HĐNK................. 62 Bảng 2.11: Đánh giá mức độ thực hiện xây dựng kế hoạch GDPL CHS qua HĐNK .................................................................................................................. 64 Bảng 2.12: Đánh giá kết quả trong xây dựng kế hoạch GDPL CHS qua HĐNK 65 Bảng 2.13: Đánh giá mức độ thực hiện GDPL CHS qua HĐNK ........................ 69 Bảng 2.14: Đánh giá kết quả đạt được trong thực hiện GDPL CHS qua HĐNK 69 Bảng 2.15: Đánh giá mức độ chỉ đạo thực hiện GDPL CHS qua HĐNK ........... 74 Bảng 2.16: Đánh giá kết quả chỉ đạo thực hiện GDPL CHS qua HĐNK ............ 74 Bảng 2.17: Đánh giá mức độ kiểm tra GDPL CHS qua HĐNK .......................... 79 Bảng 2.18: Đánh giá kết quả thực hiện kiểm tra GDPL CHS qua HĐNK .......... 79 Bảng 2.19: Yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến công tác quản lý GDPL CHS qua HĐNK .................................................................................................................. 82 Bảng 2.20: Yếu tố bên trong ảnh hưởng đến công tác quản lý GDPL CHS qua HĐNK .................................................................................................................. 83 Bảng 3.1: Cách tính điểm trung bình của khảo sát tính cần thiết và khả thi...... 106 Bảng 3.2: Kết quả khảo sát tính cần thiết .......................................................... 107 Bảng 3.3: Kết quả khảo sát tính khả thi ............................................................. 108 Bảng 3.4: Mối tương quan giữa hai nhóm Tính cần thiết và Tính khả thi......... 108 ix
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 2.1: Bản đồ hành chính thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ............................. 48 Hình 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất............................................ 104 Biểu đồ 2.1: Đánh giá về sự cần thiết phải đưa nội dung GDPL CHS qua HĐNK .............................................................................................................................. 56 x
TÓM TẮT Để xây dựng nhà nước pháp quyền đòi hỏi Đảng và Nhà nước vừa hoàn thiện và giáo dục nhận thức pháp luật đến với nhân dân, nhất là lứa tuổi thanh niên, học sinh, trong đó có học sinh THCS. Thời gian qua các trường, trong đó có trường THCS đã tổ chức phổ biến, tuyên truyền và giáo dục pháp luật qua việc lồng ghép vào nội dung một số môn học và môn giáo dục công dân, qua đó góp phần cao nhận thứcvề pháp luậtcho HS trong các nhà trường. Tuy nhiên, chương trình chính khóa THCS hiện nay có lượng kiến thức rất lớn, cần thời lượng, nên việc lồng ghép GDPL CHS chưa đa dạng về hình thức, nội dung và chưa gây được sự hứng thú, tự nguyện trong HS. Vì vậy việc lồng ghép nội dung GDPL CHS trong các hoạt động ngoại khóa là cần thiết và mang tính thực tiễn. Nghiên cứu đã tổng hợp cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và thực trạng để đánh giá những thành công, hạn chế và những nguyên nhân của công tácquản lý GDPL CHS qua HĐNK trong trường THCS. Cụ thể: Mặt thành công: Các trường tuân thủ tốt các quy định, nhiệm vụ trong vấn đề phổ biến pháp luật trong nhà trường do ngành giáo dục đề ra; bổ sung nhiều nội dung, hình thức GDPL CHS qua HĐNK; Đội ngũ CBQL, GV, nhất là GV môn Giáo dục công dân các trường ngày càng được chuẩn hóa; Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ HĐDH ngày càng hoàn thiện. Mặt mặt hạn chế: Nhiều CBQL và GV không chú trọng đến việc tích hợp GDPL CHS vào HĐNK; chưa quan tâm đúng mức trong xây dựng được kế hoạch; chỉ chú trọng đến một số nội dung liên quan trực tiếp hoặc hỗ trợ hoạt động dạy học; hình thức tập trung nội quy, quy chế nhà trường; chưa xây dựng các quy trình tổ chức; tiêu chí kiểm tra, đánh giá chưa được thiết lập một cách khoa học, đầy đủ; chưa thúc đẩy xã hội hóa công tác. Căn cứ vào những thành công và hạn chế trên luận văn đã đề ra được 05 biện pháp khắc phục những hạn chế và phát huy những thành công của các trường THCS qua đó nâng cao hiệu quả quản lý công tác GDPL CHS qua HĐNK các trường THCS trên địa bàn thị xã DĩAn trong thời gian tới. Tất cả các biện pháp đều được đánh giá rất cao về tính cần thiết và tính khả thi trong thực tế. xi
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới sâu sắc và toàn diện về kinh tế xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền với mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Công cuộc đổi mới đòi hỏi đồng thời phải thực hiện rất nhiều khâu quan trọng, trong đó xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật thì vấn đề giáo dục nhận thức pháp luật cho nhân dân, thanh niên là một quan tâm hàng đầu của quốc gia dân tộc. Do đó, để pháp luật đi vào đời sống thực sự có hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đóng vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta thường xuyên quan tâm đến công tác phổ biến, tuyên truyền và giáo dục pháp luật. Đặc biệt trong tình hình hiện nay, xuất phát từ nhu cầu đời sống xã hội và công cuộc đổi mới đất nước, mỗi công dân cần phải “Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật.” nên đòi hỏi cần phải nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lí nhà nước, tăng cường pháp chế, bên cạnh đòi hỏi cần phải nâng cao nhận thức về pháp luật. Nhất là trong lứa tuổi học sinh đã và đang ngồi ghế nhà trường. Tuy nhiên, hình thức, nội dung tuyên truyền phổ biến nội dung giáo dục pháp luật trong nhà trường chưa gây được sự hứng thú và tự nguyện trong học sinh. Mặt khác, trong điều kiện tri thức bùng nổ, kiến thức của các môn học quá nhiều, có nhiều môn học mới xuất hiện, chương trình mới và sách giáo khoa mới bắt buộc học sinh phải tiếp thu một cách toàn diện một khối lượng đồ sộ về kiến thức - kỹ năng - thái độ. Các tiết học trên lớp với số lượng thời gian hạn chế không thể thoả mãn nhu cầu của học sinh và yêu cầu của chương trình, sách giáo khoa mới. Vì vậy, việc tổ chức hoạt động ngoại khoá có lồng ghép nội dung giáo dục pháp luật, đang trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Với tầm quan trọng của hoạt động ngoài giờ lên lớp và hoạt động ngoại khoá như vậy nên Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định thời gian dành cho hoạt động ngoài giờ lên lớp THCS là khá lớn trong một năm học: mỗi tháng có 2 tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trong chương trình giáo dục của các cấp học bậc học đã có những hướng dẫn cụ thể cho các hoạt động này. 12
Tuy nhiên, để hoạt động giáo dục pháp luật thông qua hoạt động ngoại khóa thực sự hữu ích và thành công, ngoài vai trò của học sinh và giáo viên, thì các biện pháp quản lí và tổ chức hoạt động giáo dục pháp luật thông qua hoạt động ngoại khoá bộ môn là chìa khoá quyết định sự thành công này. Hơn nữa, trong những năm qua, cùng với việc quan tâm giáo dục toàn diện cho học sinh phổ thông nói chung, học sinh THCS nói riêng, các cấp, các ngành, trực tiếp là ngành giáo dục thị xã Dĩ An đã tăng cường công tác quản lý, chủ động xây dựng kế hoạch, quan tâm chỉ đạo đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho các em. Các nhà trường đã coi trọng giáo dục ý thức công dân, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; đẩy mạnh giáo dục pháp luật, đạo đức, thẩm mĩ, môi trường, dân số, rèn luyện thể chất cho học sinh. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, giáo dục pháp luật và quản lý giáo dục pháp luật cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương còn có những khuyết điểm dẫn đến sự hiểu biết về pháp luật của học sinh còn nhiều hạn chế, tình trạng vi phạm pháp luật vẫn xảy ra với tính chất và mức độ có chiều hướng ngày càng gia tăng. Bên cạnh đó, quản lý giáo dục pháp luật cho học sinh THCS ở Thị xã thường xuyên chịu sự tác động của yếu tố: xã hội, môi trường sống, sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình và các tổ chức chính trị - xã hội, đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh THCS;... Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài “Biện phápquảnlý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS tạiThị Xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương” để nghiên cứu là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu hệ thống hóa cơ sở lý luận, xác định thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa ở các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật của nhà trường. 13
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu + Khách thể nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục pháp luật ở trường trung học cơ sở. + Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 4. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương đã đạt được một số kết quả nhất định trong việc xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóacòn hạn chế trong công tác lập kế hoạch, chỉ đạo thực hiện, tổ chức thực hiện,và kiểm tra, đánh giá. Nếu nghiên cứu hệ thống hóa cơ sở lý luận, xác định thực trạng giáo dục pháp luật thông qua hoạt động ngoại khoá tại các trường THCS trên địa bànthì sẽ đề xuất được các biện phápquản lý hoạt động giáo dục pháp luật có tính cần thiết và khả thi cao. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xác định cơ sở lý luận của quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS. 5.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý giáo dục pháp luật phù hợp với tâm lý lứa tuổi, quy định của pháp luật để học sinh nâng cao ý thức, pháp luật. 6. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: 14
Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa đối với người học như: về an toàn giao thông, phòng chống ma túy, bảo vệ môi trường, quy chế thi cử và các quy định cụ thể liên quan đến cuộc sống và học tập của cấp THCS.Chủ thể quản lý là hiệu trưởng nhà trường. - Về không gian: Đề tài được nghiên cứu trong phạm vi 4 trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An. - THCS Tân Đông Hiệp - THCS Võ Trường Toản - THCS Tân Bình - THCS Đông Hoà - Về thời gian: Thời gian nghiên cứu: Hai nămhọc 2017-2018 và 2018-2019. 7. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 7.1 Cách tiếp cận Đề tài nghiên cứu dựa trên các cách tiếp cận sau: 7.1.1. Tiếp cận nội dung Quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương bao gồm các nội dung: quản lý xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục pháp luật; quản lý xây dựng nội dung giáo dục pháp luật; quản lý phương pháp và hình thức giáo dục pháp luật; quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục pháp luật; quản lý các điều kiện đảm bảo cho hoạt động giáo dục pháp luật. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương sẽ được mô tả và đánh giá ở các nội dung nêu trên, từ đó đề xuất các biện pháp đổi mới quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn 15
thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 7.1.2. Tiếp cận thực tiễn Quản lý hoạt động hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương phải được xem xét trong bối cảnh điều kiện kinh tế - văn hóa - xã hội thực tiễn của địa phương. Đặc biệt, các biện pháp đổi mới quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương phải được xây dựng trên cơ sở thực trạng hoạt động giáo dục của thị xã Dĩ An nói chung và quản lý hoạt động hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương, góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho lứa tuổi học sinh THCS trên toàn địa bàn của thị xã. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi sẽ sử dụng và phối hợp các phương pháp nghiên cứu sau: 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận * Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản: - Mục đích: xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. - Cách thức tiến hành: + Phân tích, tổng hợp lý thuyết: các lý thuyết về quản lý hoạt động giáo dục nói chung và quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương nói riêng. + Phân loại, hệ thống hóa: các lý thuyết nói trên theo phạm vi không gian (trong nước, ngoài nước) và thời gian (từ trước đến nay) nhằm định hướng cho việc thiết kế công cụ nghiên cứu và quá trình điều tra thực tiễn. 16
7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi * Mục đích: đây là phương pháp nghiên cứu chính của đề tài. Sử dụng phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi nhằm khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Ngoài ra, phương pháp này còn sử dụng để hỏi ý kiến về tính khả thi và tính cần thiết của các biện pháp được xây dựng. * Nội dung: khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương như: mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, kiểm tra và đánh giá; khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương thông qua các chức năng như lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá. * Đối tượng và công cụ khảo sát: xây dựng bộ công cụ là phiếu khảo sát dùng cho các đối tượng sau: (1) Chủ thể quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên bộ môn GDCD…); (2) Học sinh tham giahọc tập tại 4 trường THCS đã đề cập trên địa bàn thị xã Dĩ An. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn * Mục đích phỏng vấn: đây là phương pháp nghiên cứu bổ trợ của đề tài. Tìm hiểu về đối tượng nghiên cứu để làm minh chứng và bổ sung vào kết quả nghiên cứu thực trạng. Trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. * Đối tượng phỏng vấn: cán bộ quản lý (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm…) và Học sinh tham giahọc tập tại 4 trường HCS đã đề cập trên địa bàn thị xã Dĩ An. * Nội dung phỏng vấn: đánh giá về thực trạng quản lýgiáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình 17
Dương.Đồng thời, tìm hiểuđánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của một số biện pháp, ý kiến và đề xuất một số biện pháp cụ thể. * Công cụ: phiếu phỏng vấn chủ thể quản lý và học sinh. 7.2.3. Nhóm phương pháp xử lý thông tin * Mục đích: xử lý thông tin thu được từ các phương pháp nghiên cứu cụ thể. * Cách thức và công cụ tiến hành: Đề tài sử dụng phương pháp xử lý thông tin định lượng và định tính như sau: - Số liệu thu được sau khi khảo sát thực tiễn từ phương pháp điều tra bằng bảng hỏi nhằm đánh giá thực trạng quản lý động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương; khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của một số biện pháp được đề xuất đổi mới quản lý hoạt động giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương, chúng tôi sử dụng chương trình SPSS dùng trong môi trường Window để xử lý và phân tích thống kê nhằm đánh giá về mặt định lượng và định tính, đảm bảo độ tin cậy của các kết quả thu được.Các thông số và phép toán thống kê được sử dụng trong nghiên cứu này là phân tích thống kê mô tả và phân tích thống kê suy luận. - Ngoài ra, chúng tôi sử dụng phương pháp xử lý thông tin định tính để phân tích (giải thích, chứng minh,…) nội dung nghiên cứu (thông tin thu được từphương pháp phỏng vấn) để khẳng định thông tin về thực trạng quản lý giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương; khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của một số biện pháp được đề xuất đổi mới quản lý giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn 8.1. Ý nghĩa khoa học Tổng kết lý luận về công tác quản lý giáo dục pháp luật qua hoạt động ngoại khóa tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương, chỉ ra 18