Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận và thực tiễn vấn đề có liên quan, đề tài đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn

BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HUỲNH THÚY HẰNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG VHNT & DU LỊCH SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2013
BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HUỲNH THÚY HẰNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG VHNT & DU LỊCH SÀI GÒN Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 Người hướng dẫn khoa học: TS ĐỖ NGỌC ANH HÀ NỘI - 2013
MỤC LỤC MỞ ĐẦU 3 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VÀ DU LỊCH SÀI GÒN 13 1.1 Các khái niệm cơ bản 1.2 Nội dung phát triển đội ngũ giảng viên ở Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn 22 1.3 Những nhân tố tác động đến phát triển đội ngũ giảng viên ở Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và du lịch Sài Gòn 24 Chương 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẰNG VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VÀ DU LỊCH SÀI GÒN 28 2.1. Khái quát chung Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn 28 2.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn 31 2.3. Thực trạng về phát triển đội ngũ giảng viên ở Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn 40 Chương 3 YÊU CẦU, BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VÀ DU LỊCH SÀI GÒN HIỆN NAY 51 3.1 Các yêu cầu trong thực hiện các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn 51 3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn hiện nay 53 3.3. Khảo nghiệm sự cần thiết và khả thi các biện pháp đề xuất 81 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 86 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 88 PHỤ LỤC 90
NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BCH-TW - Ban chấp hành Trung ương BGH - Ban giám hiệu CĐ - Cao đẳng CBGV - Cán bộ giảng viên CNH.HĐH - Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ĐH - CĐ - Đại học, cao đẳng ĐNGV - Đội ngũ giảng viên GD - ĐT - Giáo dục, đào tạo GV - Giảng viên HSSV - Học sinh sinh viên NNL - Nguồn nhân lực KT-XH - Kinh tế, xã hội TCCN -Trung cấp chuyên nghiệp UBND - Ủy ban nhân dân XHCN - Xã hội chủ nghĩa NCKH - Nghiên cứu khoa học NCS - Nghiên cứu sinh VHNT& DLSG - Văn hoá nghệ thuật và du lịch Sài Gòn VHNT - Văn hóa, nghệ thuật
3 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chủ trương “Phát triển đội ngũ giáo viên là khâu then chốt” trong “đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo” thể hiện tư duy và nhận thức cách mạng, khoa học, toàn diện, triệt để và sâu sắc tinh thấn của Đại hội XI về phát triển đội ngũ giáo viên các cấp học, bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt”. Đại hội cũng đã xác định: Chăm lo xây dựng đội ngũ giáo viên; xã hội hoá giáo dục, đào tạo; khuyến khích các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; mở rộng hợp tác quốc tế và tăng ngân sách cho hoạt động giáo dục, đào tạo. Phát triển đội ngũ nhà giáo về số lượng, chất lượng và với cơ cấu hợp lý sẽ là động lực quan trọng để đổi mới và nâng cao chất lượng GD-ĐT, góp phần quan trọng tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu phát triển của xã hội và hội nhập quốc tế. Đồng thời, Đại hội cũng đã chỉ ra các giải pháp cơ bản phát triển đội ngũ giáo viên, trong đó coi giải pháp: "xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng", là khâu then chốt, là tiền đề trong đổi mới GD-ĐT hiện nay. Chúng ta chỉ có thể giải quyết được những thách thức tên bằng cách làm cho nền giáo dục có những bước chuyển căn bản,có tính cách mạng, phải phát triển toàn diện con người,phát triển nguồn nhân lực - nguồn tài nguyên vô giá để phát triển kinh tế xã hội. Hiến pháp điều 35 ghi rõ:" Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu" và điều 36"nhà nước ưu tiên đầu tư cho giáo dục khuyến khích các nguồn
4 đầu tư khác" vì phát triển nguồn lực người là bí quyết, là chìa khoá dẫn đến thành công của mọi quốc gia trong thời đại ngày nay. Phát triển nguồn lực con người nhằm tạo nên những con người mới, những con người của nền văn minh hậu công nghiệp, của nền kinh tế tri thức Để thực hiện được mục tiêu giáo dục, đòi hỏi phải có rất nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng căn bản quyết định là đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng 2 khoá 8 khẳng định:"giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh". Trong thời đại ngày nay, một đất nước muốn phát triển hưng thịnh, bền vững thì không chỉ nhờ vào tài nguyên, vốn kinh tế,...mà yếu tố quyết định chính là nguồn lực con người nói chung và đội giáo dục nói riêng là rất quan trọng và cấp thiết. Chỉ thị của Ban bí thư Trung ương Đảng về việc xây dựng,nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong giai đoạn 2010-2020 trong đó mục tiêu tổng quát nêu:"Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước". Thực tế chất lượng và hiệu quả của giáo dục nước ta trong những năm gần đây tuy có những bước khởi sắc nhưng chưa đáp ứng được với yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước trong xu thế hội nhập quốc tế. Điều này đã được chỉ rõ trong nghị quyết trung ương 2,khoá 8 của ban chấp hành Trung ương Đảng:"Giáo dục và đào tạo nước ta còn yếu kém,bất cập cả về quy mô,cơ cấu,nhất là chất lượng và hiệu quả, chưa đáp ứng kịp
5 thời với những đòi hỏi ngày càng cao về nhân lực của công cuộc đổi mới về kinh tế xã hội và bảo vệ tổ quốc, thực hiện công nghiệp hoá hiện đaị hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa". Từ những vấn đề nêu trên đã đặt ra cho ngành giáo dục đào tạo cả nước nói chung và Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật và du lịch Sài Gòn nói riêng một nhiệm vụ vô cùng quan trọng,cấp thiết đó là: Phát triển đội ngũ giảng viên có trình độ, năng lực, phẩm chất đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập. Từ thực tế và yêu cầu đòi hỏithực tiễn tiễn phát triển của đất nwowcvs, của nhà trường như hiện nay nhất thiết phải xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu góp phần tích cực thực hiện mục tiêu của sự nghiệp giáo dục:" Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước". Từ những lý do trên, chúng tối chọn đề tài “Phát triển đội ngũ giảng viên ở Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn”. Làm luận văn tốt nghiệp cao học. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan Nhân loại đang bước vào thế kỷ XXI, những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại đã làm cho nền kinh tế thế giới thay đổi mạnh mẽ về cơ cấu, chức năng và phương thức hoạt động. Đây là bước ngoặt lịch sử trong việc chuyển nền kinh tế công nghiệp dựa vào tài nguyên và lao động chân tay là chủ yếu sang nền kinh tế tri thức chủ yếu dựa vào trí tuệ con người. Tri thức ngày càng trở thành nhân tố trực tiếp và không thể thiếu của quá trình sản xuất. Đầu tư vào tri thức trở thành yếu tố then chốt cho sự tăng trưởng kinh tế dài hạn. Không nằm ngoài xu thế chung, Đảng và Nhà nước ta đã tăng cường quan tâm đầu tư cho giáo dục, xem đây là mũi nhọn quan trọng thúc đẩy nền
6 kinh tế tri thức đất nước. Trong hệ thống các đường lối, chính sách phát triển giáo dục, đầu tư xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo có vai trò chủ đạo. Với vị trí, vai trò quan trọng của mình, đội ngũ nhà giáo phải được thừa hưởng tất cả những ưu tiên của quốc gia về phát triển nguồn nhân lực và đòi hỏi phải được nghiên cứu đổi mới theo những thay đổi của nền giáo dục. Sau hơn 20 năm đổi mới, nhiều giải pháp nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo ở các cấp học, bậc học đã được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi. Đặc biệt từ khi có chủ chương của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thì một số dự án, công trình nghiên cứu lớn liên quan đến đội ngũ nhà giáo đã được thực hiện: - Dự án quốc gia nghiên cứu tổng thể về GD&ĐT và phân tích nguồn nhân lực, mã số VIE/89/022 (gọi tắt là Dự án tổng thể về giáo dục). - Bồi dưỡng và đào tạo lại đội ngũ nhân lực trong điều kiện mới (Đề tài khoa học mã số KX-07, năm 1996). - Dự án hỗ trợ Bộ GD&ĐT do Ủy ban châu Âu tài trợ. Năm 1993, nhóm tác giả nghiên cứu do Phạm Thành Nghị, chủ nhiệm đề tài đã hoàn thành công trình: "Nghiên cứu việc bồi dưỡng cán bộ giảng dạy đại học và giáo viên dạy nghề". Riêng đối với giảng viên các trường đại học, cao đẳng, đề tài đã phân tích được thực trạng về tình hình đội ngũ và đào tạo, bồi dưỡng giảng viên trong những năm vừa qua. Đồng thời đề tài cũng đã đưa ra một số phương án, giải pháp bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên đại học, cao đẳng nhằm nâng cao trình độ cho đội ngũ này. Tuy nhiên đề tài chỉ giới hạn tập trung nghiên cứu về các giải pháp bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên hiện có, chưa đáp ứng được các yêu cầu của nội dung xây dựng và phát triển đội ngũ nhằm chuẩn hóa không chỉ về chất lượng mà còn phát triển về số lượng và cơ cấu hợp lý. Những năm gần đây, sự tăng nhanh về số lượng các trường đại học và
7 cao đẳng trong cả nước dẫn đến sự thiếu hụt và mất cân đối của đội ngũ giảng viên. Vì thế, nhiều đề tài ở các cấp độ khác nhau trong đó có các luận văn thuộc chuyên ngành QLGD đã đề cập đến vấn đề này: Các giải pháp tổ chức nhằm ổn định đội ngũ cán bộ dạy ở trường Đại học Sư phạm (Luận văn thạc sỹ QLGD của Nguyễn Thị Thanh, Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 1999). Những giải pháp cơ bản xây dựng đội ngũ giáo viên trường chuẩn quốc gia Trung học phổ thông Xuân Đỉnh, Hà Nội (Luận văn thạc sỹ QLGD của Nguyễn Viết Cẩn, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2004). Một số giải pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ giảng viên trường Đại học Hải Phòng đến năm 2010 (Luận văn thạc sỹ QLGD của Nguyễn Sơn Thành, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2004). Một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ giảng dạy ở trường Đại học Sân khấu Điện ảnh trước yêu cầu hiện nay (Luận văn thạc sỹ QLGD của Đặng Thị Thanh, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2004). Một số biện pháp xây dựng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng Thống kê (Luận văn thạc sỹ QLGD của Nguyễn Đình Dũng, Đại học sư phạm Hà Nội, 2005). Đề tài luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thị Hồng Sinh đã đề cập đến "các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cấp trường Cao đẳng văn hóa nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh". Đề tài đã đề ra những giải pháp cụ thể, thiết thực để phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường nhằm chuẩn hóa đội ngũ, đáp ứng các yêu cầu nâng cấp từ một trường Trung học chuyên nghiệp lên cao đẳng. Tuy nhiên, giới hạn của đề tài là chỉ đáp ứng các yêu cầu thực tiễn phù hợp với thực trạng của trường Cao đẳng VHNT Thành phố Hồ Chí Minh. Một số các đề tài nghiên cứu về những biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên, giảng viên như: năm 2000, Nguyễn Thị Luyến với đề tài: "Một số
8 biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên Trường văn hóa nghệ thuật Quảng Ninh", năm 2001, Trần Công Chánh, có đề tài: " Các giải pháp quản lý công tác phát triển đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng sư phạm Bạc Liêu". Ngoài ra, trong chương trình hành động hàng năm của ngành giáo dục ở các địa phương cũng có một số đề tài NCKH hoặc thực hiện một số giải pháp nhất định để phát triển đội ngũ nhà giáo. Đối với giảng viên các trường Đại học, Cao đẳng đề án đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp khá cụ thể nhằm xây dựng và củng cố đội ngũ giảng viên đảm bảo đủ về số lượng, chuẩn hóa về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu. Đề án của Chính phủ tạo cơ sở, tiền đề quan trọng để các nhà trường, các cơ quan quản lý giáo dục làm căn cứ để xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên cho đơn vị địa phương của mình. Tuy nhiên, đề án chỉ đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý ở tầm vĩ mô, để thực hiện nhiệm vụ phát triển đội ngũ giảng viên của từng địa phương, từng trường đại học, cao đẳng thì cần có những giải pháp cụ thể, phù hợp với những đặc điểm tình hình từng trường và đội ngũ giảng viên hiện có, vấn đề này nội dung đề án chưa thể giải quyết được. Nhìn chung, đã có nhiều công trình đề cập đến vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường phổ thống, đội ngũ giảng viên ở các trường đại học và cao đẳng nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục đào tạo. Tuy nhiên, chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách đầy đủ về biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên của trường Cao đẳng VHNT & DL Sài Gòn Do đó, đề tài này sẽ cố gắng đề cập đến những vấn đề mà các đề tài khác chưa có điều kiện làm rõ. Đó là những vấn đề của đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng VHNT & DL Sài Gòn với tư cách là một trường Cao đẳng trong đại học đa ngành. Trên cơ sở đó, đề xuất những biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên của một trường cao đẳng mới thành lập đang trong quá trình xây dựng và phát triển.
9 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn vấn đề có liên quan, đề tài đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn hiện nay. * Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng, đại học. Đánh giá thực trạng đội ngũ giảng viên và phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng VHNT & DL Sài Gòn. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng VHNT & DL Sài Gòn đến 2020 và khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đó. 4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu * Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giảng viên ở Trường Cao đẳng văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn * Đối tượng nghiên cứu Các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn * Phạm vi nghiên cứu Phạm vi đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng VHNT & DL Sài Gòn, trên cơ sở thực trạng và định hướng phát triển đội ngũ giảng viên nhà trường đến 2020. 5. Giả thuyết khoa học Phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Sài Gòn phụ thuộc vào nhiều yếu tố nếu chủ thể quản lý xây dựng và thực hiện đồng bộ các nội dung biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên như:
10 Nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường; xây dựng và thực hiện công tác kế hoạch hóa phát triển đội ngũ giảng viên; Phát huy tính chủ thể trong tích lũy các điều kiện đáp ứng các tiêu chí phát triển đội ngũ giảng viên; xây dựng môi trường sư phạm tạo điều kiện thuận lợi nhằm thu hút phát triển đội ngũ giảng viên; tăng cường công tác sơ tổng kết, đánh giá phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường; phát huy vai trò của Hiệu trưởng trong phát triển đội ngũ giảng viên thì chất lượng đội ngũ giáo viên của nhà trường sẽ không ngừng được nâng cao, đáp ứng đổi mới giáo dục và đào tạo của nhà trường trong xu thế hiện nay. 6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu * Phương pháp luận Đề tài được nghiên cứu dựa trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và cơ sở lý luận theo đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam; Chỉ thị, Hướng dẫn của các cấp về giáo dục và đào tạo và quản lý giáo dục đào tạo mà trực tiếp nhất là chuẩn hóa đội ngũ giảng viên. Để đạt được mục đích nghiên cứu và luận giải các nhiệm vụ của đề tài, chúng tôi sử dụng các quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu trúc; lịch sử - lôgíc; quan điểm thực tiễn trong nghiên cứu. * Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Mục đích nhằm nghiên cứu, phân tích, tổng hợp những vấn đề lý luận có liên quan đến phát triển đội ngũ giảng viên. Khai thác một cách có chọn lọc những công trình đi trước, làm tiền đề cho việc xây dựng một số khái niệm công cụ phục vụ cho đề tài, làm cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu thực tiễn. + Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
11 Mục đích nhằm thu thập số liệu để làm rõ thực trạng đội ngũ giảng viên và thu thập ý kiến đánh giá của các chuyên gia về phát triển đội ngũ giáo viên hiện tại cũng như phương hướng phát triển của đội ngũ giáo viên, kiểm chứng tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp một cách khách quan nhằm giảm thiểu những sai sót trong quá trình nghiên cứu. Ngoài ra, còn sử dụng dữ liệu của phần mềm quản lý thông tin chuyên môn giảng viên. + Phương pháp toạ đàm Nhằm hỗ trợ cho phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi, đồng thời kiểm tra độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Nội dung gồm : trao đổi ý kiến với đội ngũ các cán bộ quản lý, giảng viên lâu năm có kinh nghiệm, có uy tín; đội ngũ giáo viên về thực trạng và giải pháp quản lý phát triển đội ngũ giảng viên của Trường. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục trong công tác phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng, đại học. Phương pháp điều tra: Điều tra xã hội học bằng phiếu đối với 100 phiếu. Đối tượng điều tra bao gồm: Giáo viên 80 phiếu; cán bộ lãnh đạo quản lý 20 phiếu. Phương pháp tọa đàm, trao đổi: Toạ đàm, trao đổi với đội ngũ giảng viên về chất lượng đội ngũ giảng viên tiếng, thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên. Phương pháp tổng kết thực tiễn: Nghiên cứu báo cáo tổng kết năm học, kết quả phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng, đại học. Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các nhà khoa học, cán bộ quản lý giáo dục về một số vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan tới việc nghiên cứu của đề tài.
12 7. Ý nghĩa luận văn Luận văn nghiên cứu thành công sẽ là những đóng góp có ý nghĩa quan trọng góp phần làm phong phú thêm cơ sở lý luận và thực tiễn của việc phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường. Luận văn cũng đóng góp những luận cứ khoa học làm tài liệu tham khảo giúp cho lãnh đạo các trường cao đẳng, đại học trong xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên về số lượng , chất lượng và cơ cấu đội ngũ. 8. Kết cấu luận văn Luận văn bao gồm; Mở đầu, 3 chương ( 9 tiết) kết luận kiến nghị, danh mục tài liêu tham khảo và phụ lục.
13 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VÀ DU LỊCH SÀI GÒN 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm đội ngũ giảng viên Luật Giáo dục (2005) qui định tại điều 70, mục 1, chương IV: " Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, các cơ sở giáo dục khác” Đội ngũ là thuật ngữ dùng để chỉ “số đông sắp xếp có trật tự hoặc có tổ chức chặt chẽ”.[ 56 ]. Đội ngũ “Là một nhóm người được tập hợp và tổ chức thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng, có thể cùng nghề nghiệp hay không, nhưng cùng mục đích nhất định”. Khái niệm đội ngũ hàm chứa yếu tố sứ mạng và có những yêu cầu chặt chẽ về cơ cấu, kỷ cương và chất lượng (đại từ điển tiếng Việt). Đội ngũ giảng viên là tập hợp những người tham gia công tác giảng dạy tại các trường cao đẳng, đại học. “Đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục là một trong những lực lượng đông đảo trong đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của Nhà nước” [26 ]. Theo quyết định 538/TCCP-TC ngày 18/12/1995 của Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ về việc thay đổi tên gọi các ngạch công chức giảng dạy và tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch trong trường ĐH, CĐ được xếp 3 ngạch: Giảng viên (15.111), giảng viên chính (15.110), giảng viên cao cấp (15.109). Từ những quan điểm trên ta hiểu đội ngũ GV là, tập hợp những người làm nghề dạy học-giáo dục được tổ chức thành một lực lượng (có tổ chức), cùng chung một nhiệm vụ làthực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra cho tổ chức đó. Họ làm việc có kế hoạch và gắn bó vớinhau thông qua lợi ích về vật chất
14 và tinh thần trong khuôn khổ quy định của pháp luật, thể chế xã hội. Theo từ điển tiếng Việt, đội ngũ là "khối đông người cùng chức năng nghề nghiệp được tập hợp và tổ chức thành một lực lượng". Khái niệm về đội ngũ dùng cho các thành phần trong xã hội như đội ngũ trí thức, đội ngũ công nhân viên chức đều có gốc xuất phát từ đội ngũ theo thuật ngữ quân sự. Đó là một khối đông người, được tổ chức thành một lực lượng để chiến đấu hoặc để bảo vệ. Đội ngũ giảng viên là nhóm người được tổ chức và tập hợp thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng, có thể cùng nghề nghiệp hoặc không cùng nghề nghiệp nhưng cùng có chung một mục đích nhất định. Như vậy, đội ngũ nhà giáo là những chuyên gia trong ngành giáo dục, họ nắm vững tri thức và hiểu biết dạy học và giáo dục như thế nào và có khả năng cống hiến toàn bộ tài năng và sức lực của họ cho giáo dục. Từ những quan niệm nêu trên, chúng tôi quan niệm đội ngũ giảng viên: Đội ngũ giảng viên là một tập thể bao gồm những giảng viên và giảng dạy ở bậc (đại học và cao đẳng), được tổ chức thành một lực lượng, có chung nhiệm vụ thực hiện các mục tiêu giáo dục của nhà trường hoặc cơ sở giáo dục. Đội ngũ giảng viên Việt Nam là những người lao động trí tuệ sáng tạo, có tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc cao, cần cù, thông minh, năng động và nhạy bén với sự phát triển của thời đại. Đồng thời đây cũng là lực lượng nghiên cứu khoa học hùng hậu. Chính từ lực lượng này đã xuất hiện nhiều nhà khoa học lớn, các chuyên gia đầu ngành. Họ có khả năng và thực tế đã có nhiều đóng góp tích cực và to lớn ở cả hai phương diện: Đào tạo những tài năng trẻ, bồi dưỡng đội ngũ trí thức, đồng thời nghiên cứu phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, kỹ thuật, khoa học quản lý, văn hoá, nghệ thuật, phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đẩy nhanh quá trình xây dựng đất nước công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
15 Cơ cấu đội ngũ giảng viên là một thể thống nhất, hoàn chỉnh bao gồm các thành phần sau: Số lượng giảng viên, chất lượng đội ngũ giảng viên và các yếu tố bên trong của đội ngũ. Ngoài số lượng giảng viên và trình độ đào tạo, có thể có các yếu tố khác trong cơ cấu đội ngũ giảng viên: - Về chuyên môn: Đảm bảo tỷ lệ giảng viên trong các tổ chức chính trị xã hội (như tổ chức Đảng cộng sản Việt Nam, tổ chức Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh…) giữa các đơn vị (khoa, tổ) nhằm phát huy được vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong đội ngũ giảng viên. - Về lứa tuổi: Duy trì sự cân đối giữa các thế hệ già, trung niên, trẻ của đội ngũ để có thể phát huy được tính năng động, hăng hái của tuổi trẻ và khai thác được vốn kinh nghiệm, từng trải của lớp già. - Về giới tính: Đảm bảo tỷ lệ thích hợp giữa giảng viên nam và giảng viên nữ trong từng khoa, từng tổ, từng bộ môn và chuyên ngành được đào tạo. Cơ cấu chuyên môn, chính trị, lứa tuổi và giới tính thể hiện cấu trúc của đội ngũ giảng viên. Giữa các yếu tố cần phải đảm bảo sự cân đối, hợp lý nếu sự cần đối này bị phá vỡ thì sẽ ảnh hưởng không tốt đến chất lượng đội ngũ giảng viên. *Tiêu chuẩn và nhiệm vụ của người giảng viên Theo Điều 70 Luật Giáo dục 2005, nhà giáo (giảng viên) phải có những tiêu chuẩn sau đây: a. Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt; b. Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ; c. Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; d. Lý lịch bản thân rõ ràng". Căn cứ vào Quyết định số 202/TCCB-VC (08/06/1994) của Bộ trưởng, Trưởng ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ về việc ban hành tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức ngành GD&ĐT, thì giảng viên cao đẳng,
16 đại học được chia thành giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giáo sư. Sau đây là tiêu chuẩn nghiệp vụ của từng ngạch công chức: Theo quan điểm của các nhà giáo dục học, trình độ đội ngũ giảng viên trước hết phải nói đến hệ thống tri thức mà người giảng viên nắm được. Đó không phải là các tri thức có liên quan đến môn học do người giảng viên trực tiếp phụ trách giảng dạy, mà còn là sự hiểu biết nhất định về các môn khoa học lân cận với bộ môn chuyên ngành nào đó. Đặc biệt là các tri thức mang tính chất là công cụ, phương tiện để nghiên cứu khoa học như: toán học, ngoại ngữ, tin học… và phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu khoa học. Theo quyết định số: 538/TCCB-BCTL ngày 18/12/1995 của Ban tổ chức cán bộ Chính phủ yêu cầu về trình độ của giảng viên, giảng viên chính và giảng viên cao cấp như sau: * Đối với giảng viên: - Có bằng cử nhân trở lên. - Đã qua thời gian tập sự theo quy định hiện hành. - Phải có ít nhất 2 chứng chỉ bồi dưỡng sau đại học. + Chương trình triết học nâng cao cho nghiên cứu sinh và cao học. + Những vấn đề cơ bản của tâm lý học và lý luận dạy học bộ môn ở bậc cao đẳng và đại học. + Sử dụng được một ngoại ngữ trình độ B (là ngoại ngữ thứ 2 đối với giảng viên ngoại ngữ). * Đối với giảng viên chính: - Có bằng Thạc sĩ trở lên. - Có thâm niên ở giảng viên ít nhất là 9 năm. - Sử dụng được một ngoại ngữ trong chuyên môn ở trình độ C (là ngoại ngữ thứ 2 đối với giảng viên chính ngoại ngữ).
17 - Có đề án hoặc công trình sáng tạo được hội đồng khoa học nhà trường công nhận và được áp dụng có kết quả trong chuyên môn. * Đối với giảng viên cao cấp: - Có bằng Tiến sĩ của chuyên ngành đào tạo. - Là giảng viên chính có thâm niên ở ngạch tối thiểu là 6 năm. - Sử dụng được 2 ngoại ngữ để phục vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học và giao tiếp quốc tế (ngoại ngữ thứ nhất tương đương trình độ C đối với người dạy ngoại ngữ). - Có tối thiểu 3 đề án hoặc công trình khoa học sáng tạo được hội đồng khoa học nhà trường hoặc ngành công nhận và đưa vào áp dụng có hiệu quả. * Nhiệm vụ của người giảng viên Nhiệm vụ của giảng viên được qui định tại Điều 72 của Luật Giáo dục 2005 và các nhiệm vụ cụ thể theo Điều 46 Điều lệ trường cao đẳng. - "Hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy và NCKH được qui định theo giờ chuẩn do Bộ GD&ĐT ban hành đối với các chức danh và ngạch tương ứng; - Giảng dạy theo nội dung, chương trình đã được Bộ GD&ĐT, trường cao đẳng qui định. Viết giáo trình, bài giảng, tài liệu phục vụ giảng dạy-học tập theo sự phân công của các cấp quản lý; - Không ngừng tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, cải tiến phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng đào tạo; - Tham gia và chủ trì các đề tài NCKH, phát triển công nghệ, dịch vụ khoa học, công nghệ và các hoạt động khoa học, công nghệ khác; - Chịu sự giám sát của các cấp quản lý về chất lượng, nội dung, phương pháp đào tạo và NCKH; - Hướng dẫn, giúp đỡ người trong học tập, NCKH, rèn luyện tư tưởng, đạo đức, tác phong, lối sống". - Các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
18 Tóm lại: Đội ngũ giảng viên phải được hiểu bao gồm 5 yếu tố cấu thành đó là số lượng, phẩm chất, trình độ, năng lực và cơ cấu đội ngũ. Mỗi yếu tố đều có vị trí và tầm quan trọng đặc biệt, giữa các yếu tố có sự tác động qua lại lẫn nhau, nương tựa vào nhau tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh thống nhất giúp cho đội ngũ giảng viên tồn tại, phát triển và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên là làm cho chất lượng đội ngũ giảng viên ngày càng hoàn thiện ở mức độ cao hơn. Điều đó có nghĩa là cùng một lúc chúng ta phải làm cho tất cả các yếu tố cấu thành nên chất lượng đội ngũ giảng viên phát triển đạt tới một trạng thái cao hơn. 1.1.2. Khái niệm phát triển đội ngũ giảng viên Theo từ điển tiếng Việt khái niệm phát triển được hiểu là: “Biến đổi hoặc làm biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp” [24, tr 743]. Thuật ngữ“Phát triển đội ngũ giảng viên” được hiểu là một khái niệm tổng hợp bao gồm cả việc bồi dưỡng đội ngũ giảng viên và phát triển nghề nghiệp của họ. Nếu như phạm vi bồi dưỡng bao gồm những gì mà người giảng viên cần phải biết, phạm vi phát triển nghề nghiệp đội ngũ giảng viên bao gồm những gì họ nên biết, thì phát triển đội ngũ giảng viên là bao quát tất cả những gì mà người giảng viên có thể trau dồi phát triển để đạt các mục tiêu cơ bản cho bản thân, cho nhà trường. Đó là con đường để người giảng viên phát triển toàn diện nội lực của bản thân để hài hoà phù hợp với thoả đáng trong sự phát triển chung của nhà trường. Để phát triển đội ngũ giảng viên đạt được mục tiêu đề ra, các chủ thể tiến hành đồng bộ các cách thức, giải pháp tác động vào đội ngũ giáo viên để tạo ra sự biến đổi về chất lượng và số lượng. Trên cơ sở các chủ trương biện pháp lãnh đạo của Đảng ủy, Ban giám hiệu, xây dựng kế hoạch hoá việc phát triển đội ngũ,