Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:191

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống hóa cơ sở lí luận và thực trạng quản lí sinh hoạt chuyên môn ở các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Từ đó đề ra biện pháp quản lí sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học nhằm giúp hoạt động sinh hoạt chuyên môn tốt hơn góp phần nâng cao năng lực quản lí cũng nhƣ năng lực chuyên môn của giáo viên và phát huy tính tích cực của học sinh, đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong công tác hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN NGỌC THOẠI NGUYÊN QUẢN LÍ ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƢỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƢƠNG. CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LU N V N THẠC S BÌNH DƢƠNG – 2019
UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN NGỌC THOẠI NGUYÊN QUẢN LÍ ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƢỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƢƠNG. CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LU N V N THẠC S NGƢỜI HƢỚNG D N HOA HỌC TS VŨ LAN HƢƠNG BÌNH DƢƠNG – 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi và đƣợc sự hƣớng dẫn khoa học của TS Vũ Lan Hƣơng. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Các kết quả này chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác. Ngƣời cam đoan Nguyễn Ngọc Thoại Nguyên i
LỜI CẢM ƠN  Trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của nhiều tổ chức và cá nhân. Tôi xin trân trọng cảm ơn: - Trường Đại học Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương, Phòng Sau Đại học Trường Đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu khoa học. - TS Vũ Lan Hương, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn Thành phố Hồ Chí Minh đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. - Quý Thầy, Cô đã giảng dạy và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. - Phòng Giáo dục & Đào tạo thị xã Dĩ An, cán bộ quản lí và giáo viên các trường Tiểu học trong thị xã Dĩ An đã cung cấp tài liệu và có những ý kiến quý báu để tôi thực hiện luận văn này. - Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã góp ý và tạo điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành luận văn. Dù đã rất cố gắng, song luận văn vẫn còn nhiều thiếu sót. Kính mong quý Thầy, Cô và Hội đồng chấm luận văn góp ý để luận văn được hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn ! Tác giả Nguyễn Ngọc Thoại Nguyên ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC ............................................................................................................ iii DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT ................................................................. ix DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. x DANH MỤC BIỂU ĐỒ ...................................................................................... xii TÓM TẮT .......................................................................................................... xiii MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ............................................................... 3 3.1. Khách thể nghiên cứu ............................................................................. 3 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................. 3 4. Giả thuyết nghiên cứu .................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 4 7. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................... 4 7.1. Phƣơng pháp luận ................................................................................... 4 7.2. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể ............................................................. 6 7.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lí luận...................................................... 6 7.2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn.................................................. 6 7.2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu thống kê toán học ................................... 8 8. Đóng góp mới của luận văn ........................................................................... 8 9. Cấu trúc luận văn ........................................................................................... 8 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VẤN ĐỀ VỀ QUẢN LÍ ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƢỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC ......................................................................................... 9 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .......................................................................... 9 1.1.1. Trên thế giới ........................................................................................ 9 iii
1.1.2. Ở Việt Nam........................................................................................ 11 1.2. Các khái niệm cơ bản liên quan đến vấn đề nghiên cứu........................... 12 1.2.1. Hoạt động chuyên môn ...................................................................... 12 1.2.1.1. Chuyên môn ............................................................................... 12 1.2.1.2. Sinh hoạt chuyên môn ................................................................ 12 1.2.1.3. Sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ............. 13 1.2.1.4. Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học 13 1.2.2. Hoạt động quản lí .............................................................................. 14 1.2.2.1. Quản lí ........................................................................................ 14 1.2.2.2. Quản lí giáo dục ......................................................................... 17 1.2.2.3. Quản lí nhà trƣờng ..................................................................... 19 1.2.2.4 Quản lí nhà trƣờng tiểu học......................................................... 20 1.2.2.5. Quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ..................................................................................................... 21 1.3. Lí luận đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ................................................................................................. 22 1.3.1 Chức năng của tổ chuyên môn ........................................................... 22 1.3.2. Cơ sở khoa học của hoạt động nghiên cứu bài học ........................... 23 1.3.2.1 Nghiên cứu bài học dựa trên lí thuyết vùng phát triển gần ......... 23 1.3.2.2 Nghiên cứu bài học dựa trên lí thuyết “Vòng đối ngoại” của Mikhail Bakhtin....................................................................................... 24 1.3.2.3 Tháp học tập ................................................................................ 25 1.3.3 Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ................................. 26 1.3.3.1. Các quan niệm sai lầm về nghiên cứu bài học ........................... 26 1.3.3.2. Sự khác biệt giữa sinh hoạt chuyên môn truyền thống và sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học (Phạm Thị Tuyết Nga, 2017)27 1.3.3.3 Hình thức sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ......... 29 1.3.3.4. Nguyên tắc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ...... 29 1.3.4. Triết lí sinh hoạt chuyên môn ............................................................ 31 1.3.4.1. Đảm bảo cơ hội học tập cho mọi học sinh ................................. 31 iv
1.3.4.2. Đảm bảo cơ hội phát triển chuyên môn cho mọi giáo viên ....... 31 1.3.4.3. Đảm bảo cơ hội phụ huynh tham gia vào quá trình học tập của học sinh ................................................................................................... 32 1.3.5. Nội dung đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ................................................................................... 32 1.3.5.1. Mục tiêu đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học......................................................................... 32 1.3.5.2. Nội dung đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học......................................................................... 33 1.3.5.3. Phƣơng pháp đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học.................................................................. 33 1.3.5.4. Hình thức tổ chức đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ...................................................... 34 1.3.5.5. Kiểm tra – đánh giá đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ...................................................... 34 1.4. Quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học........................................................................................... 35 1.4.1 Quản lí lập kế hoạch đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học .................................................... 35 1.4.2. Quản lí tổ chức quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học .......................................................... 36 1.4.3. Quản lí lãnh đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ...................................................................... 37 1.4.4. Quản lí kiểm tra, đánh giá đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học .......................................................... 38 1.4.5. Quản lí các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho sinh hoạt chuyên môn ở trƣờng tiểu học ............................................................. 38 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ................................................... 39 1.5.1. Yếu tố chủ quan ................................................................................. 39 v
1.5.2. Yếu tố khách quan ............................................................................. 40 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 .................................................................................... 42 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÍ ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƢỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƢƠNG .............................. 43 2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng...................................................................................................... 43 2.1.1. Về kinh tế - xã hội ............................................................................. 43 2.1.2. Về giáo dục ........................................................................................ 44 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng sinh hoạt chuyên môn ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................ 49 2.2.1. Mục đích khảo sát .............................................................................. 49 2.2.2. Công cụ khảo sát ............................................................................... 49 2.2.3. Nội dung khảo sát .............................................................................. 50 2.2.4. Cách thức khảo sát ............................................................................. 51 2.2.5. Qui ƣớc thang đo ............................................................................... 51 2.2.6. Mẫu nghiên cứu (quản lí và giáo viên) .............................................. 51 2.3. Thực trạng đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ..................................... 53 2.3.1. Thực trạng về mục tiêu đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng. ...... 53 2.3.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng.55 2.3.3. Thực trạng nội dung đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng. ...... 57 2.3.4. Thực trạng quy trình hoạt động đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng.59 2.3.5. Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ............................ 60 vi
2.3.6. Thực trạng kiểm tra – đánh giá đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng67 2.4. Thực trạng công tác quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ..... 69 2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lí – giáo viên trƣờng tiểu học về tầm quan trọng của việc quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ............................................................................................ 70 2.4.2. Thực trạng công tác quản lí lập kế hoạch đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................................. 71 2.4.3. Thực trạng công tác quản lí tổ chức thực hiện đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................... 72 2.4.4. Thực trạng công tác quản lí lãnh đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................................. 74 2.4.5. Thực trạng công tác quản lí kiểm tra, đánh giá đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................... 76 2.4.6. Tổng kết thực trạng công tác quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................................. 77 2.5. Yếu tố ảnh hƣởng thực trạng công tác quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng...................................................................................................... 79 2.5.1. Yếu tố chủ quan ........................................................................... 80 2.5.2. Yếu tố khách quan ............................................................................. 81 2.6 Đánh giá chung về thực trạng đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học và về thực trạng quản lí đổi mới đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ................................................................................... 82 vii
2.6.1. Những mặt mạnh ............................................................................... 82 2.6.2. Những mặt hạn chế ............................................................................ 83 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .................................................................................... 85 Chƣơng 3 MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC CỦA THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƢƠNG. ................................................. 86 3.1. Cơ sở đề ra biện pháp và nguyên tắc ........................................................ 86 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................... 87 3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học trong các trƣờng tiểu học của thị xã Dĩ An ...................... 88 3.3.1. Nhóm biện pháp 1: ....................................................................... 89 3.3.2. Nhóm biện pháp 2: ............................................................................ 92 3.3.3. Nhóm biện pháp 3: ............................................................................ 95 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................... 98 3.5. Tổ chức khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ........... 98 3.5.1. Mục tiêu khảo sát............................................................................... 99 3.5.2. Đối tƣợng và phƣơng pháp khảo sát.................................................. 99 3.5.3. Nội dung khảo sát ............................................................................ 100 3.5.4. Kết quả khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp cụ thể 100 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 .................................................................................. 105 KẾT LU N – KHUYẾN NGHỊ ...................................................................... 106 1. Kết luận ...................................................................................................... 106 2. Khuyến nghị ............................................................................................... 107 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo .................................................... 107 2.2 Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo .......................................................... 107 2.3 Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo .................................................... 108 2.4. Đối với cán b ộ quản lí các cấp và giáo viên ...................................... 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC viii
DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT Từ viết tắt Tiếng Việt BDTX Bồi dƣỡng thƣờng xuyên BGH Ban giám hiệu Bộ GD&ĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo CBQL Cán bộ quản lí CM Chuyên môn CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất ĐDCMHS Đại diện cha mẹ học sinh GD Giáo dục GV Giáo viên HS Học sinh KT Kiểm tra NCBH Nghiên cứu bài học PP Phƣơng pháp PPDH Phƣơng pháp dạy học QL Quản lí QLGD Quản lí giáo dục SGK Sách giáo khoa SHCM Sinh hoạt chuyên môn SKKN Sáng kiến kinh nghiệm TCM Tổ chuyên môn TTCM Tổ trƣởng chuyên môn ix
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Kết quả xếp loại Giáo dục cuối năm học 2017 - 2018 ..............................49 Bảng 2.3 Số liệu về mẫu nghiên cứu.........................................................................52 Bảng 2.4 Trình độ, thâm niên công tác .....................................................................52 Bảng 2.5 Thực trạng đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học đảm bảo tính triết lí sinh hoạt chuyên môn ở trƣờng tiểu học ...........................54 Bảng 2.6 Thực trạng về xây dựng kế hoạch đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học .........................................................................................56 Bảng 2.7 Thực trạng nội dung đổi mới hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học .........................................................................................58 Bảng 2.8 Thực trạng thực hiện quy trình đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng trƣờng tiểu học ..........................................59 Bảng 2.9 Thực trạng nghiên cứu bài dạy và soạn bài theo nhiệm vụ phân công tại tổ chuyên môn ở trƣờng tiểu học ..............................................................................61 Bảng 2.10. Thực trạng thực hiện giờ dạy minh họa của tổ chuyên môn ở trƣờng tiểu học hiện nay .......................................................................................................62 Bảng 2.11 Thực trạng việc thảo luận, chia sẻ về bài học sau dự giờ mẫu ở tổ chuyên môn ...............................................................................................................65 Bảng 2.12 Thực trạng áp dụng bài học cho thực tế hàng ngày .................................66 Bảng 2.13 Thực trạng kiểm tra – đánh giá hoạt động đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học .........................................................................68 Bảng 2.14 Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học .............................................71 Bảng 2.15 Thực trạng về quản lí xây dựng kế hoạch đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học của trƣờng tiểu học .........................................71 Bảng 2.16 Thực trạng công tác quản lí tổ chức thực hiện dổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học................................73 Bảng 2.17 Thực trạng lãnh đạo quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn ở trƣờng tiểu học ......................................................................................................................75 x
Bảng 2.18 Thực trạng quản lí kiểm tra, đánh giá đổi mới sinh hoạt chuyên môn ở trƣờng tiểu học ..........................................................................................................76 Bảng 2.19 Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ............................................................................................79 Bảng 3.1 Tính cần thiết và khả thi của các biện pháp cụ thể ..................................101 xi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Thực trạng công tác quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học ............................................................78 Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết và khả thi của các biện pháp..........................................99 xii
TÓM TẮT 1. Tên đề tài: Quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng. 2. Mục đích nghiên cứu: Hệ thống hóa cơ sở lí luận và thực trạng quản lí sinh hoạt chuyên môn ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng. Từ đó đề ra biện pháp quản lí sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học giúp hoạt động sinh hoạt chuyên môn tốt hơn. Thông qua đó góp phần nâng cao năng lực quản lí cũng nhƣ năng lực chuyên môn của giáo viên và phát huy tính tích cực của học sinh, đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong công tác hiện nay. 3. Phƣơng pháp nghiên cứu 3.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận: Phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa các lí thuyết về quản lí hoạt động sinh hoạt chuyên môn nói chung và quản lí đổi mới hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học nói riêng nhằm xây dựng cơ sở lí luận về quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng. 3.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 3.2.1. Phương pháp quan sát sư phạm - Mục đích: ghi nhận và thu thập những thông tin thực tiễn có giá trị phục vụ cho việc đánh giá thực trạng và bổ sung cho kết quả nghiên cứu. - Nội dung: phƣơng pháp này đƣợc thực hiện thông qua quan sát các buổi dự giờ, thao giảng nhằm thu thập thông tin về quản lí đổi sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng. 3.2.1. Phương pháp phỏng vấn - Mục đích: khảo sát để lấy thông tin bổ sung cho vấn đề cần nghiên cứu. - Nội dung: trao đổi với giáo viên và cán bộ quản lí nhằm đánh giá thực trạng vấn đề quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học. xiii
3.2.2. Phương pháp chuyên gia - Mục đích: sử dụng phƣơng pháp nhằm thu thập ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực quản lí giáo dục, đặc biệt là các chuyên gia trong lĩnh vực quản lí sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học. - Nội dung: trao đổi về cách thức quản lí sinh hoạt chuyên môn hiên nay ở một số trƣờng trên địa bàn thị xã Dĩ An. 3.2.3. Phương pháp khảo nghiệm - Mục đích: Nhằm kiểm nghiệm tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất. - Nội dung: khảo nghiệm sinh hoạt chuyên môn, khảo nghiệm về quản lí chuyên môn, khảo nghiệm về quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học. 3.2.4. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi - Mục đích: đây là phƣơng pháp nghiên cứu chính của đề tài. Sử dụng phƣơng pháp này nhằm khảo sát thực trạng vấn đề cần nghiên cứu. - Nội dung: khảo sát thực trạng quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng thông qua các chức năng nhƣ lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá. 3.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng toán thống kê để phân tích và tổng hợp các số liệu thu đƣợc thông qua khảo sát với sự hỗ trợ phần mềm SPSS để rút ra những kết luận có mức độ tin cậy cao. 4. Kết quả nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận khoa học về quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học, khảo sát phân tích kết quả thực tế ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng, đề xuất một số biện pháp quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học đóng góp cho việc cải thiện chất lƣợng dạy học tại trƣờng cũng nhƣ đáp ứng yêu cầu của xã hội ngày nay. Hệ thống các biện pháp có liên hệ chặt chẽ với nhau, tính cần thiết và khả thi cao. xiv
Các biện pháp quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học mang lại những hiệu quả thực tiễn đối với việc nâng cao chất lƣợng dạy học của các trƣờng. Để sử dụng các biện pháp có hiệu quả cần phải biết phối hợp các biện pháp một cách linh hoạt và phù hợp với tình hình thực tế tại đơn vị mà cán bộ quản lí có thể lựa chọn để vận dụng một cách hiệu quả cho công tác quản lí của mình. 5. Kết luận chủ yếu của đề tài: Để đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trƣơng đổi mới các hoạt động sinh hoạt chuyên môn trong nhà trƣờng. Đổi mới sinh hoạt chuyên môn tại tổ chuyên môn, trƣờng và cụm trƣờng theo hƣớng nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn trong các trƣờng tiểu học, nâng cao năng lực quản lí cho cán bộ quản lí trƣờng học, năng lực giảng dạy, tổ chức cho các hoạt động giáo dục cho giáo viên phổ thông, giáo dục thƣờng xuyên, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lƣợng và hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh. Nội dung quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học bao gồm quản lí lập kế hoạch, quản lí tổ chức, quản lí lãnh đạo, quản lí kiểm tra - đánh giá và quản lí các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho sinh hoạt chuyên môn ở trƣờng tiểu học. Thực trạng đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng cho thấy: Các CBQL và giáo viên đánh giá cao tầm quan trọng của việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học và các trƣờng tiểu học thực hiện tốt công tác này. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại các hạn chế cần chú ý là số lƣợng học sinh của mỗi lớp quá đông so với khả năng có hạn của giáo viên, các giáo viên chƣa thật sự phối hợp, thống nhất với nhau trong đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học. Thực trạng quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng cho thấy: CBQL nhận thức tầm quan trọng của công tác này ở mức rất cao. Do đó, công tác quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở các trƣờng tiểu xv
học tại địa phƣơng nhìn chung là tốt. Nhƣng vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, việc quản lí sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học còn mang nặng tính hình thức ở một số trƣờng và nhận thức của một số CBQL, GV chƣa cao. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, tác giả đề xuất một số biện pháp: Nhóm biện pháp 1: Nâng cao nhận thức, tầm quan trọng trong việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học. 1. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, giáo viên về hoạt động đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. 2. Tổ chức các buổi toạ đàm về sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. 3. Phổ biến cụ thể qui trình sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. 4. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. Nhóm biện pháp 2: Tổ chức hoạt động bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lí và giáo viên. 1. Lập kế hoạch bồi dƣỡng về đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. 2. Chỉ đạo cho tổ chuyên môn tự xây dựng và lên kế hoạch hoạt động tổ theo nghiên cứu bài học. 3. Tạo điều kiện cho giáo viên đi học và tham gia tập huấn đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. 4. Sử dụng các kết quả kiểm tra và đánh giá hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học vào đánh giá xếp loại thi đua. Nhóm biện pháp 3: Hoàn thiện cơ chế chính sách và các điều kiện hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. 1. Xây dựng kế hoạch mua sắm thiết bị và đồ dùng dạy học. 2. Tổ chức hƣớng dẫn sử dụng và khai thác triệt để các thiết bị và đồ dùng dạy học. xvi
3. Tổ chức bồi dƣỡng kĩ năng sử dụng các trang thiết bị máy móc hiện đại. 4. Xây dựng nội qui và hƣớng dẫn cụ thể về việc sử dụng cơ sở vật chất và các thiết bị dạy học. 5. Tổ chức các cuộc thi tự làm đồ dùng học tập. Thực trạng biện pháp đề xuất cho công tác quản lí đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học ở trƣờng tiểu học thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dƣơng cho thấy: Hệ thống các biện pháp có liên hệ chặt chẽ với nhau, tính cần thiết và khả thi đều cao. xvii
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Thực hiện kế hoạch số 80/KH-BGDĐT ngày 25/02/2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về "tổ chức thực hiện đổi mới sinh hoạt chuyên môn trong trƣờng phổ thông và trung tâm giáo dục thƣờng xuyên", công văn của Sở Giáo dục và Đào tạo về “tập huấn đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo kế hoạch số 80/KH-BGDĐT của Bộ GD&ĐT”. Nhằm nâng cao năng lực quản lí cho cán bộ quản lí trƣờng học, năng lực giảng dạy, tổ chức cho các hoạt động giáo dục cho giáo viên phổ thông, giáo dục thƣờng xuyên, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trƣơng đổi mới các hoạt động sinh hoạt chuyên môn trong nhà trƣờng. Đổi mới sinh hoạt chuyên môn (SHCM) tại tổ chuyên môn, trƣờng và cụm trƣờng theo hƣớng nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn trong các trƣờng tiểu học. Từ đó, góp phần nâng cao năng lực quản lí cho cán bộ quản lí giáo dục và nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lƣợng và hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh. Để sinh hoạt chuyên môn đạt hiệu quả, phát triển năng lực quản lí, năng lực hoạt động chuyên môn cho cán bộ quản lí và đội ngũ giáo viên ở trƣờng tiểu học là nhiệm vụ cần thiết đƣợc đặt ra. Trong những buổi sinh hoạt chuyên môn, giáo viên cùng nhau dự giờ, và suy ngẫm về bài dạy, cùng nhau hợp tác nghiên cứu, tìm hiểu bằng cách đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm và một số bƣớc cụ thể tìm ra cấu trúc trong các bài học để giúp học sinh học tập một cách thực sự. Và cũng thông qua hoạt động chuyên môn, hiệu trƣởng sẽ nắm đƣợc sâu sát hoạt động của giáo viên. Phát huy đƣợc sự thống nhất giữa hiệu trƣởng và các thành viên trong hội đồng nhà trƣờng. Sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học nhằm: Đổi mới tƣ duy và sinh hoạt chuyên môn theo phƣơng pháp dạy học tích cực; thay đổi phƣơng pháp thiết kế bài dạy; phát huy tính tích cực của học sinh trong mỗi giờ học; nâng cao năng lực chuyên môn cho mỗi giáo viên; tạo sự kết nối giữa giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học; tạo sự thân thiện giữa cán bộ quản lí và giáo viên, giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh, giáo viên với cha 1