Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:117

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận văn nhằm đề xuất hệ thống các biện pháp nhằm quản lí hiệu quả hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh

BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  ĐỖ THỊ THÚY TÚ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP NGOÀI CÔNG LẬP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  ĐỖ THỊ THÚY TÚ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP NGOÀI CÔNG LẬP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số : 60 14 01 14 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN VĂN HẢI
MỤC LỤC MỞ ĐẦU 3 Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY 10 1 HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP NGOÀI CÔNG LẬP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1.1 Các khái niệm cơ bản 10 1.2 Đặc điểm quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở 14 các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh 1.3 Nội dung quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở 16 các trường Trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập Chương THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY 32 2 HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP NGOÀI CÔNG LẬP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1 Khái quát các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài 32 công lập tại thành phố Hồ Chí Minh 2.2 Thực trạng quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở 34 các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh 2.3. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế quản lí 51 hoạt động dạy học môn tiễng Anh của các trường trung cấp ngoài công lập trên điạ bàn thành phố Hồ Chí Minh Chương YÊU CẦU, BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG 56 3 DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP NGOÀI CÔNG LẬP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1 Yêu cầu xây dựng và thực hiện hệ thống biện pháp 56 quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh trong các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh 3.2 Hệ thống biện pháp quản lí hoạt động dạy học môn 58 tiếng Anh trong các trường trung cấp ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
3.3 Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của hệ thống 80 biện pháp đề xuất KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 86 PHỤ LỤC 90
Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t trong luËn v¨n Viết đầy đủ Viết tắt Giáo dục đào tạo GD ĐT Thành phố Hồ Chí Minh TP.HCM Trung cấp chuyên nghiệp TCCN Trung cấp chuyên nghiệp kinh tế kỹ thuật Tây Nam Á TCCN KT KT Tây Nam Á Trung cấp chuyên nghiệp kinh tế kỹ thuật Phương TCCN KT KT Phương Đông Đông TCCN KT KT Sài gòn Trung cấp chuyên nghiệp kinh tế kỹ thuật Sài gòn TCCN CN TT Vạn Tường Trung cấp chuyên nghiệp công nghệ thông tin vạn Tường
3 MỞ ĐẦU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Ngày nay các quốc gia trên thế giới đang bước vào thời kỳ hội nhập sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Xã hội phồn vinh ở thế kỉ XXI là một xã hội của tri thức và dựa vào tri thức. Để có thể vươn lên hội nhập vào cộng đồng thế giới, chúng ta cần phải học hỏi kinh nghiệm của các nước tiên tiến, đồng thời áp dụng những kinh nghiệm đó một cách sáng tạo, tìm ra được phương thức phát triển phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Khi tri thức xã hội thay đổi nhanh theo nền kinh tế tri thức thì con người lao động cũng phải biết đổi mới kiến thức và năng lực của mình cho phù hợp với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và công nghệ. Các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập là loại hình đào tạo mở rộng từ hệ thống trung cấp chuyên nghiệp trong giai đoạn hiện nay, để khắc phục tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ” của đất nước trong thực hiện chủ trương lớn của nhà nước là mở rộng các loại hình đào tạo, trong đó có một trong những trọng tâm chú ý là đào tạo công nhân kỹ thuật, thông qua việc ưu tiên cấp phép thành lập các trường trung cấp chuyên nghiệp. Trường trung cấp chuyên nghiệp là trường đào tạo các công nhân kỹ thuật viên lành nghề. Trường góp phần cung cấp nguồn nhân lực cho đất nước. Trường có trách nhiệm đào tạo những học sinh đã tốt nghiệp phổ thông trung học không những giỏi về trình độ chuyên môn nghiệp vụ mà còn giỏi về ngoại ngữ tiếng Anh. Trong đó tiếng Anh giúp cho họ có đủ năng lực để nghiên cứu kết hợp với kiến thức chuyên ngành được đào tạo để tiếp cận với công nghệ tiên tiến. Thế nhưng hoạt động dạy học môn tiếng Anh trong các trường trung cấp chuyên nghiệp kể cả ngoài công lập
4 tại thành phố Hồ Chí Minh đã cố gắng rất nhiều nhưng kết quả không khả quan. Một thực trạng đáng lo ngại hiện nay tỷ lệ học sinh giỏi tiếng Anh ở các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp công lập và ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh thì không cao, chưa kể đến tiếng Anh chuyên ngành. Kết quả là phần lớn học sinh học sinh chưa có khả năng sử dụng ngoại ngữ để tham khảo nghiên cứu tài liệu nước ngoài. Đó cũng là mối quan tâm của các nhà quản lý và nghiên cứu giáo dục ở các bậc học này. Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn đề tài “Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Hiện nay có rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu, bàn luận về đổi mới nội dung, chương trình, tài liệu, giáo trình, giáo khoa dạy học môn tiếng Anh ở tất cả các cấp học, bậc học với mục tiêu là nâng cao hiệu quả chất lượng dạy và học môn tiếng Anh. Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập cũng không nằm ngoài mục tiêu đó. Tác giả lược sử các bài viết liên quan đề vấn đề nghiên cứu như sau: Bài viết “ Ngoại ngữ một thành tố của chiến lược phát triển nền giáo dục quốc gia” Tác giả Ngô Văn Quyết đã nêu rõ vai trò của ngoại ngữ đối với sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước. Ngoại ngữ phải được xem là một thành tố trong chiến lược phát triển giáo dục quốc gia. Qua phân tích trong bài viết của mình, tác giả nêu rất rõ việc cần thiết phải hoàn thiện
5 chương trình tiếng Anh và bổ sung tiếng Anh chuyên ngành trong các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập và trung học nghề Bài viết “ Phương pháp học tiếng Anh” Tác giả Nguyễn Quốc Hùng đã nêu ra những phương pháp học tiếng Anh phổ biến trong nước cũng như trên thế giới. Từ đó có những nhận xét về hiệu quả của việc sử dụng phương pháp trực tiếp. Tác giả cũng đã chỉ ra yếu tố cá nhân như sự kiên trì, sức sáng tạo và tình yêu ngôn ngữ là yếu tố quyết định trong việc học ngoại ngữ. Bài viết “Xây dựng mô hình dạy tiếng Anh cho người Việt” tác giả Nguyễn Quốc Hùng đã chỉ ra: Để có được những bộ tài liệu học tiếng Anh cho người Việt với chất lượng đào tạo cao, giúp cho họ đạt được trình độ giao tiếp thành công trong thời gian ngắn nhất thì phải tính đến những đặc điểm ngôn ngữ học của người Việt khác với người Anh, tính đến đặc điểm tâm lý, tính cách cũng như những nét sinh hoạt, phong tục, tập quán, thói quen… Bài viết “Lựa chọn phương pháp giảng dạy ngoại ngữ theo hướng nào?” tác giả Văn Canh đã viết: người dạy giữ vai trò trung tâm trong quá trình tìm kiếm những chiến lược dạy hiệu quả … người dạy vừa là người nghiên cứu, người đưa ra các giả thuyết, tái hiện có phê phán các giả thuyết đó trong quá trình giảng dạy thông qua quá trình quan sát và tìm hiểu lớp học. Thay vì đi tìm một phương pháp tối ưu trong giảng dạy, người dạy cần quan tâm hơn đến người học và môi trường dạy và học để xây dựng cho mình một phương pháp dạy ngày càng trở nên thích hợp giúp cho hoạt động dạy trở nên có hiệu quả hơn. Trong bài “Làm thế nào để giúp học sinh sử dụng tiếng Anh trong lớp học” tác giả Catherine Cheehy Skeffington đã nêu ra tầm quan trọng
6 của việc giúp học sinh nói tiếng Anh. Tác giả đã chỉ ra nguyên nhân tại sao học sinh không sử dụng tiếng Anh trong lớp. Từ đó nêu ra những biện pháp cụ thể để giúp học sinh phát huy khả năng nói tiếng Anh trong lớp học. Trong bài viết “Cần xem lại việc đào tạo ngoại ngữ trong hơn 40 năm nay”, tác giả Thanh Tùng đã điểm lại tình hình phát triển ngoại ngữ ở nước ta từ 1945 đến nay, nêu ra vai trò, vị trí của môn ngoại ngữ. Từ đó, tác giả góp một số ý kiến về chiến lược đào tạo ngoại ngữ. Trong bài “Dạy – học ngoại ngữ trong cơ chế thị trường”, PGS.TS Trịnh Văn Minh khẳng định ngoại ngữ không chỉ là phương tiện giao tiếp, mà còn là phương tiện nâng cao dân trí, mở rộng vốn văn hóa chung, điều kiện cần cho giao lưu về các mặt và cho quá trình hội nhập quốc tế. Tóm lại: Các luận văn và các bài báo trên đã nghiên cứu nhiều vấn đề, nhiều mặt của việc giảng dạy ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng, song việc nghiên cứu giảng dạy và quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập còn ít được chú ý và chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu. Vì thế, chúng tôi chọn đề tài: “Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh” sẽ không trùng lặp với các luận văn, đề tài nghiên cứu trước đó. 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu * Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh. Trên cơ sở đó đề xuất hệ thống các biện pháp nhằm quản lí hiệu quả hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. * Nhiệm vụ nghiên cứu
7 Làm rõ cơ sở lý luận quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh trong các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh. Đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh. Đề xuất hệ thống biện pháp quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. 4. Khách thể và đối tượng, phạm vi nghiên cứu * Khách thể nghiên cứu Hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh. *Đối tượng nghiên cứu Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh. *Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu 4 trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh bao gồm: Trường Trung cấp chuyên nghiệp Kinh tế Kỹ thuật Tây Nam Á, trường Trung cấp chuyên nghiệp Kinh tế Kỹ thuật Sài Gòn, trường Trung cấp chuyên nghiệp công nghệ thông tin Vạn Tường, trường Trung cấp chuyên nghiệp Kinh tế Kỹ thuật Phương Đông. * Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2008 đến 2012 5. Giả thuyết khoa học của đề tài Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh chỉ được phát huy hiệu quả khi
8 vận dụng tổng hợp các biện pháp như: Bổ sung, hoàn thiện mục tiêu, chương trình dạy học môn tiếng Anh trong các trường trung cấp ngoài công lập trên điạ bàn. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng của nhà trường nhằm nâng cao chất lượng quản lí hoạt động dạy học môn tiếng. Tích cực hoá quá trình tự học tập môn tiếng Anh của học sinh và tăng cường quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả dạy và học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. 6. Phương pháp luận ,phương pháp nghiên cứu * Phương pháp luận Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chỉ thị, Nghị quyết điều lệ của các cấp về giáo dục – đào tạo và quản lý giáo dục – đào tạo. * Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phương pháp thu thập các tài liệu, đọc sách, tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài để xây dựng tổng luận nghiên cứu. Phương pháp điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến và xử lý số liệu: Xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến nhằm làm rõ thực trạng và giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở một số trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh. Trưng cầu ý kiến với các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng bộ môn tiếng Anh, với mẫu đại diện của 40 giáo viên và mẫu đại diện của
9 500 học sinh bằng phương pháp chọn ngẫu nhiên. Kết quả điều tra được xử lý theo phương pháp thống kê (trung bình, độ tập trung và tương quan) Phương pháp nghiên cứu sản phẩm để đánh giá chất lượng: nắm rõ kết quả học tập về bộ môn tiếng Anh của học sinh ở một số trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập ở tại thành phố Hồ Chí Minh trong những năm trước, nhận xét chất lượng học tập của học sinh như: điểm số đạt được về bộ môn tiếng Anh ở các khoa (phân loại: giỏi, khá, trung bình, yếu). Thống kê tần số, tính tỉ lệ phần trăm (%) theo phân loại. Từ đó nhận xét về quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở một số trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại thành phố Hồ Chí Minh. Tổng kết kinh nghiệm giảng dạy và quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh của các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Sử dụng toán thống kê để sử lý kết quả điều tra, thu thập... 8. Ý nghĩa của đề tài Đề tài thực hiện thành công có ý nghĩa rất quan trọng trong tố chức chỉ đạo hoạt động dạy học môn tiếng Anh của nhà trường, góp phần vào đổi mới nâng cao chất lượng dạy học nói chung và dạy học môn tiếng Anh nói riêng. Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho lãnh đạo của nhà trường tổ chức tốt hơn công tác quản lí hoạt động dạy và học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. 9. Kết cấu đề tài Đề tài bao gồm: Phần mở đầu, 3 chương, 9 tiết, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
10
11 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP NGOÀI CÔNG LẬP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1.1.Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm dạy học môn tiếng Anh Trong lịch sử phát triển của giáo dục và nhà trường, dạy học tồn tại như một hoạt động xã hội, nó gắn liền với hoạt động của con người. Để thực hiện các nhiệm vụ giáo dục: giáo dục trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thể chất, giáo dục thẩm mỹ và giáo dục lao động, nhà trường phải dựa vào nhiều con đường có mối quan hệ biện chứng với nhau là dạy học, lao động sản xuất, trong đó dạy học là phương tiện quan trọng nhất. Như vậy, dạy học là con đường cơ bản nhằm phát triển trí tuệ nói riêng và hình thành phát triển nhân cách cho thế hệ trẻ nói chung. Dạy học là hoạt động được tiến hành một cách có tổ chức, có kế hoạch có nội dung và phương pháp sư phạm của người giáo viên phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và đặc điểm nhận thức của người học. Quá trình dạy học là một hệ toàn vẹn gồm hoạt động dạy và hoạt động học luôn tương tác với nhau, thâm nhập vào nhau, sinh thành ra nhau. Sự tương tác giữa dạy và học mang tính chất cộng tác, trong đó giảng dạy giữ vai trò chủ động, định hướng, hướng dẫn người học thực hiện tốt việc lĩnh hội kiến thức, rèn luyện kỹ xảo, kỹ năng nghề nghiệp. Dạy học là hoạt động kép bao gồm dạy (do thầy đảm nhận) và học (do trò đảm nhận). Dạy và học có liên hệ tác động lẫn nhau không thể thiếu nhau, thầy giữ vai trò lãnh đạo, tổ chức điều khiển hoạt động của học sinh. Học sinh giữ vai trò tự giác, tích cực, chủ động, tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động học của bản
12 thân. Với cách tiếp cận dạy học môn tiếng Anh như là một hoạt động chúng tôi quan niệm: Dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập là hoạt động có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch của đội ngũ gáo viên, nhằm trang bị cho học sinh, sinh viên những công cụ giao tiếp tiếng Anh giúp họ có kiến thức cơ bản về ngoại ngữ để đọc sách, hiểu các sách báo khoa học, trực tiếp giao dịch với người nước ngoài về vấn đề chuyên môn, ngành nghề mình đang theo học và thực tế công tác sau khi ra trường Dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp là quá trình giảng dạy của thầy nhằm tổ chức và điều khiển quá trình nắm tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của học sinh trong các lĩnh vực khoa học kỹ thuật có liên quan đến nghề nghiệp tương lai của họ. Hoạt động học tập của học sinh trung cấp chuyên nghiệp là chủ thể nhận thức chủ động tích cực nhằm tiếp thu kiến thức chuyên môn nghề nghiệp để có tay nghề, có kỹ năng, kỹ xảo với một nghề mà họ đã chọn. Chính vì vậy, người thầy đóng vai trò chủ thể tác động đến học sinh và học sinh không những là khách thể tiếp nhận sự tác động của thầy mà còn đóng vai trò chủ thể vì họ là những con người thực hiện hoạt động học tập trong nhà trường. Họ ý thức về nhiệm vụ học tập, họ tích cực nhận sự tác động từ phía người thầy: vai trò chủ thể của trò càng được phát huy thì hiệu quả học tập càng lớn. Trong quá trình dạy học, giảng dạy của thầy đóng vai trò chỉ đạo, điều khiển hoạt động học của học sinh nhưng không được đối lập với tính độc lập sang tạo với học sinh. Hoạt động dạy và học có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, thể hiện ở mối quan hệ tương tác giữa các thành tố như: mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức của hoạt động dạy và hoạt động học, người dạy,
13 người học và kết quả dạy học. trong đó hoạt động dạy của Thày và hoạt động học của Trò là hai nhân tố trung tâm, năng động nhất của quá trình dạy học. Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập cũng tuân theo qui luật của hoạt động dạy học. Vì vậy, chủ thể quản lí cần hiểu và nắm chắc các yêu cầu cơ bản của hoạt động quản lí như: quản lí mục tiêu dạy học môn tiếng Anh, quản lí nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và kết quả dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập trên địa bàn. 1.1.2. Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập thành phố Hồ Chí Minh Quản lý là hoạt động có ý thức của nhà quản lý nhằm đạt tới mục tiêu hiệu quả quản lí. Cán bộ quản lý, các lực lượng sư phạm... bằng hành động của mình biến mục tiêu đó thành hiện thực. Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiên trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh là một loại hình quản lý hoạt động trong đó chủ thể đề ra những mục tiêu cần phải đạt đượ c và những chủ trương, bi ện pháp kế hoạch phải thực hiện, l ựa ch ọn nhân sự, thời gian, huy động và sử dụng nhân lực, vật lực và tài lực ( nguồn nhân lực giáo dục của nhà trườ ng) hiện có và sẽ có để tổ chức và điều hành bộ máy nhân lực nhằm thực hiện những ch ủ tr ương, bi ện pháp và kế hoạch nói trên một cách đúng đắn, có chất lượ ng và hiệu quả đáp ứng được mục tiêu mà chủ thể đã đề ra. Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập hướng vào thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của của nhà trường. Vì vậy, quản lý quá trình sư phạm của thầy, hoạt động học tập
14 của trò, diễn ra chủ yếu trong quá trình dạy học. Do đó quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình dạy học (được tiến hành bởi tập thể giáo viên) nhằm góp phần hình thành và phát triển toàn diện năng lực chuyên môn và nhân cách cho học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. Từ những quan niệm và cách tiếp cận trên tác giả đưa ra quan niệm: Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập thành phồ Hồ Chí Minh là cách thức, biện pháp của chủ thể quản lý theo sự phân cấp tác động đến toàn bộ hoạt động giảng dạy của đội ngũ giảng viên dạy môn tiếng Anh nhằm đạt được chất lượng và hiệu quả dạy và học của nhà trường Theo đó quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập bao gồm các đặc trưng đó là: Một là, chủ thể quản lý và tổ chức thực hiện quá trình đào tạo, kế hoạch giảng dạy, học tập và các hoạt động dạy học theo chương trình, kế hoạch giảng dạy của nhà trường. Hai là, chủ thể quản lý và tổ chức thực hiện các hoạt động thực nghiệm, nghiên cứu khoa học, dịch vụ khoa học và công nghệ, gắn đào tạo với sử dụng, phối hợp với các tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở sản xuất kinh doanh, gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội. Ba là, quản lý tổ chức biên soạn chương trình, giáo dục môn học, tài liệu giảng dạy do Hiệu trưởng giao. Tổ chức nghiên cứu cải tiến phương pháp giảng dạy, học tập; đề xuất xây dựng kế hoạch bổ sung, bảo trì thiết bị dạy học, thực hành, thực tập và thực nghiệm khoa học.
15 Bốn là, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. Chủ thể quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp ngoài công lập phải có những phẩm chất và năng lực đó là: trình độ học vấn, tri thức và kỹ năng nghiệp vụ quản lý, gương mẫu về phẩm chất đạo đức, luôn là tấm gương và là chỗ dựa tin cậy cho đồng nghiệp, là người thầy có uy tín với học sinh; trung thực, lời nói và hành động nhất quán. 1.2. Đặc điểm quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh Khác với các trường công lập, quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ngoài những đặc điểm chung về quản lí hoạt động dạy học thì quản lí hoạt động dạy học tiếng Anh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp cũng có những đặc điểm vừa thuận lợi nhưng cũng gặp không ít những khóa khăn bất cập trong công tác quản lí. Có thể chỉ ra một số đặc điểm cơ bản của hoạt động dạy học và quản lí hoạt động này như sau: Thứ nhất, quy mô đào tạo của các trường: có số lượng học sinh kông vượt quá 1000 học sinh, điều đó thể hiện sự cố gắng rất lớn của các trường. Bởi vì, lâu nay vẫn tồn tại một tình trạng là đa số các gia đình có con đi học vẫn muốn cho con mình vào đại học, đa số học sinh đều muốn bằng mọi giá thi đỗ vào đại học. 100% các tổ trưởng bộ môn tiếng Anh và các cán bộ quản lý đều tốt nghiệp đại học. Tuy nhiên họ chưa qua lớp quản lý nào cả và thâm niên quản lý còn rất thấp. Điều đó có ảnh hưởng không tốt đến
16 việc quản lý ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập tại địa bàn TPHCM. Thứ hai, về đội ngũ giáo viên giảng dạy ở các trường trung cấp chuyên nghiệp trên 100% giáo viên đạt tốt nghiệp đại học, giáo viên có thâm niên giảng dạy trên 5 năm giáo viên có biên chế ở trường công lập, hoặc giáo viên cơ hửu ở các trường tư thục khác. Số giáo viên còn lại là những giáo viên tự do hay mới ra trường chưa vào biên chế. Thứ ba, nội dung chương trình tiếng Anh tổng quát được đưa vào giảng dạy cho học sinh trung cấp chuyên nghiệp thông qua việc giảng dạy giáo trình Headway cuốn 1 giáo trình Lifeline cuốn 1 nội dung kiến thức được thiết kế theo các chủ điểm nhằm cung cấp kiến thức ngôn ngữ, văn hóa, rèn luyện 4 kỹ năng (nghe, nói, đọc, viết) Từ thực tế giảng dạy tại hai môi trường khác nhau: các lớp thuộc khối kinh tế thương mại và các lớp thuộc khối khoa học kỹ thuật. Tác giả luận văn nhận thấy khoảng 50% học sinh xem việc học ngoại ngữ như “tử ngữ” và nhiều em trong số đó ngồi trên lớp không tập trung thậm chí ngủ gật, 20% học sinh tiếp thu được nhưng không chăm chỉ, số còn lại thì học chắc và kết quả tốt. Có khoảng 82% số học sinh đã biết tiếng Anh trước khi vào trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập số còn lại thì do đã biết khá tiếng Anh nên khi ngồi học chung với các bạn khác phần thì phải học tiếng Anh từ đầu nên biểu hiện tâm lý chủ quan, phần khác thì nghĩ rằng môn tiếng Anh không phải là môn chuyên ngành nên không cần đầu tư nhiều thời gian cốt sao đủ điểm điều kiện. Như vậy chỉ có 40% số học sinh có khả năng tiếp thu được tiếng Anh khi học ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập. Ngoài ra còn một số ít các em ở vùng sâu vùng xa việc học tiếng Anh là khó khăn.
17 Tuy nhiên khi nhận phiếu hỏi với nội dung là các em có thích giao tiếp bằng tiếng Anh không thì kết quả thật bất ngờ 95% học sinh đều thích giao tiếp bằng tiếng Anh nhưng lại thiếu tự tin khi nói tiếng Anh. Có thể kể tới nhiều nguyên nhân: 100% học sinh cho rằng ngữ pháp phức tạp, từ vựng khó nhớ đưa đến không sắp xếp được câu, 80% trong số đó thì do phát âm không chuẩn, .v.v. Thứ năm, điều kiện vật chất tại các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập như thiết bị dạy và học chưa đáp ứng được với nhu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy, giáo viên giảng dạy chủ yếu chỉ được trang bị máy cassette loại thường, chất lượng không tốt. Thứ sáu, quy mô lớp học còn tồn tại những lớp học quá đông học sinh (4756 học sinh/lớp). do không phân loại nên trình độ tiếng Anh chênh lệch quá nhiều như vậy không phù hợp với các lớp học ngoại ngữ. Vì quá đông nên học sinh cũng ít có cơ hội rèn luyện kỹ năng, giáo viên không quan tâm đồng đều đến tất cả các học sinh . Từ đó những học sinh chưa giỏi hoặc nhút nhát hầu như không tiến bộ trong học tập thậm chí ngày càng tụt hậu so với những học sinh giỏi. Phương pháp giảng dạy vẫn còn mang tính truyền thống, chủ yếu dựa vào giáo trình, phấn, bảng. Ý thức học tập của học sinh: do các em quen với cách học ở bậc phổ thông, hầu hết việc học ngoại ngữ chỉ bó khung trong việc làm bài tập ngữ pháp nên khi vào học môi trường mới do không điều chỉnh phương pháp học nên không đạt hiệu quả cao. 1.3. Nội dung quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường Trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập Nội dung quản lí hoạt động dạy học ở trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập bao gồm: