Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:157

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay" được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý công tác sinh viên ở trường đại học; đánh giá thực trạng về công tác quản lý công tác sinh viên tại Trường ĐHTDM, tỉnh Bình Dương, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý công tác sinh viên tại Trường ĐHTDM tỉnh Bình Dương, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho sinh viên tại Trường ĐHTDM, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN HỮU TOÁN QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 BÌNH DƢƠNG - Năm 2019
UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐH THỦ DẦU MỘT NGUYỄN HỮU TOÁN QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN VĂN TRUNG BÌNH DƢƠNG - Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn i
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, các phòng ban chức năng, khoa chuyên môn Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một cùng tập thể Giảng viên, những ngƣời đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng. Với sự tri ân chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin gửi lời cảm ơn TS. Trần Văn Trung ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Trân trọng cảm ơn đến các đồng nghiệp Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng đã giúp đỡ tôi thu thập thông tin và tổng hợp số liệu trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Cảm ơn gia đình, bạn bè đã hỗ trợ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu khoa học. Trân trọng cảm ơn! Bình Dương, ngày tháng 5 năm 2019 Tác giả luận văn ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. ii MỤC LỤC....................................................................................................................... iii DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT .......................................................................... viii DANH MỤC BẢNG ....................................................................................................... ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ ...................................................................................................x MỞ ĐẦU ...........................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu .............................................................................................3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................3 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .....................................................................3 5. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ...............................................................................4 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................4 7.1. Phương pháp luận ..........................................................................................4 7.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể ....................................................................5 7.3. Phương pháp thống kê toán học ....................................................................6 8. Cấu trúc của luận văn ...........................................................................................6 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC …………………………………………………………………7 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu về quản lý công tác sinh viên ở trƣờng đại học ...............................................................................................................................7 1.1.1. Ở nước ngoài ................................................................................................7 1.1.2. Ở trong nước ................................................................................................8 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ................................................................13 1.2.1. Quản lý .......................................................................................................13 1.2.2. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường ......................................................15 1.2.3. Công tác sinh viên, quản lý công tác sinh viên ........................................17 1.3. Công tác sinh viên trƣờng đại học ..................................................................18 1.3.1. Yêu cầu mới đối với công tác sinh viên hiện nay .....................................18 iii
1.3.2. Mục tiêu công tác sinh viên .......................................................................19 1.3.3. Vị trí, vai trò của công tác sinh viên .........................................................19 1.3.4. Nội dung công tác sinh viên ......................................................................20 1.4. Quản lý công tác sinh viên ở trƣờng đại học .................................................23 1.4.1. Vai trò quản lý công tác sinh viên ở trường đại học ................................23 1.4.2. Chức năng quản lý công tác sinh viên ở trường đại học .........................24 1.4.3. Phân cấp quản lý công tác sinh viên ở trường đại học ............................28 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả quản lý công tác sinh viên ..................29 1.5.1. Yếu tố chủ quan .........................................................................................29 1.5.2. Yếu tố khách quan .....................................................................................30 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................................35 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG ………...……….36 2.1. Khái quát về Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ..................36 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ..................................................................................................36 2.1.2. Tổ chức hoạt động của Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...................................................................................................................37 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ......................................................................40 2.2.1. Mẫu khảo sát ..............................................................................................40 2.2.2. Cách thức khảo sát.....................................................................................41 2.2.3. Cách thức xử lý số liệu ..............................................................................41 2.2.4. Kiểm định độ tin cậy của thang đo ............................................................42 2.3. Thực trạng công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ..............................................................................................................43 2.3.1. Thực trạng nhận thức về mục tiêu công tác sinh viên của cán bộ, giảng viên, nhân viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...43 2.3.2. Thực trạng nhận thức về vai trò của công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...........................................................44 2.3.3. Thực trạng nhận thức mối quan hệ giữa nhà trường và xã hội trong công tác sinh viên của Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .......45 iv
2.3.4. Thực trạng về thực hiện nội dung công tác sinh viên của Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ..........................................................47 2.4. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ......................................................................54 2.4.1. Thực trạng phân công trách nhiệm, nhiệm vụ cho cá nhân, bộ phận trong công tác sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...................................................................................................................54 2.4.2. Thực trạng lập kế hoạch công tác sinh viên tại Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .........................................................................................56 2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .............................................58 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .............................................61 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .........................................................................63 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ................................................65 2.6. Đánh giá về quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng .............................................................................................67 2.6.1. Đánh giá chung thực trạng quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...........................................................67 2.6.2. Những ưu điểm về quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .........................................................................68 2.6.3. Những hạn chế về quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. ........................................................................69 2.6.4. Nguyên nhân những hạn chế về quản lý công tác sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...............................................71 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ................................................................................................73 CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG ……………………………...74 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp ............................................................................74 3.1.1. Cơ sở lý luận ...............................................................................................74 3.1.2. Cơ sở pháp lý ..............................................................................................74 v
3.1.3. Cơ sở thực tiễn ...........................................................................................74 3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp...................................................................75 3.2.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu............................................................75 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ..........................................................75 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ..............................................................75 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, thực tiễn ..........................................76 3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính giáo dục ............................................................76 3.2.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả, thiết thực .........................................76 3.3. Các biện pháp quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng .............................................................................................77 3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức tầm quan trọng của công tác sinh viên với cán bộ quản lý, giảng viên, nhân viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .................................................................................77 3.3.2. Biện pháp 2: Nâng cao năng lực cán bộ quản lý, đội ngũ giảng viên, nhân viên về công tác sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ..........................................................................................................79 3.3.3. Biện pháp 3: Đổi mới tổ chức bộ máy quản lý công tác sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...............................................82 3.3.4. Biện pháp 4: Đổi mới tổ chức thực hiện và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý công tác sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .........................................................................84 3.3.5. Biện pháp 5: Tăng cường phối hợp giữa nhà trường và các tổ chức xã hội trong công tác sinh viên ...........................................................................87 3.3.6. Biện pháp 6: Tăng cường kiểm tra, đánh giá thực hiện công tác sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ..................................89 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ...............................................................91 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ....................93 3.5.1. Mục đích khảo nghiệm ..............................................................................93 3.5.2. Đối tượng khảo nghiệm .............................................................................93 3.5.3. Phương pháp khảo nghiệm .......................................................................93 3.5.4. Cách thức xử lý số liệu ..............................................................................93 vi
3.5.5. Kết quả khảo nghiệm .................................................................................93 3.5.6. Tổng hợp tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý công tác sinh viên tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .........99 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ..............................................................................................101 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..............................................................................102 1. Kết luận .....................................................................................................................102 2. Khuyến nghị .............................................................................................................103 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và đào tạo .....................................................................103 2.2. Đối với Nhà trƣờng.........................................................................................103 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT.................................................................................... PHỤ LỤC 2: BẢN TỔNG HỢP Ý KIẾN PHỎNG VẤN ............................................... PHỤ LỤC 3: DỮ LIỆU SPSS ........................................................................................... vii
DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Từ đƣợc viết tắt 1. BGD&ĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo 2. CB Cán bộ 3. CBQL Cán bộ quản lý 4. CNTT Công nghệ thông tin 5. CTSV Công tác sinh viên 6. ĐHTDM Đại học Thủ Dầu Một 7. ĐH Đại học 8. ĐLC Độ lệch chuẩn 9. ĐTB Điểm trung bình 10. GV Giảng viên 11. NV Nhân viên 12. QLGD Quản lý giáo dục 13. Sig* Kiểm định Independent Sample T-Test 14. Sig** Kiểm định One Sample T-Test 15. SV Sinh viên 16. TH Thứ hạng 17. TT Thứ tự viii
DANH MỤC BẢNG Bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1 Quy ƣớc xử lý số liệu 41 Bảng 2.2 Kết quả phân tích Cronbach's Alpha của thang đo 43 Bảng 2.3 Kết quả nhận thức về mục tiêu CTSV của CBQL, GV, NV 44 Đánh giá của CBQL, GV, NV về mức độ quan trọng của Bảng 2.4 45 CTSV Đánh giá nhận thức của CBQL, GV, NV về mối quan hệ Bảng 2.5 46 giữa nhà trƣờng và xã hội trong CTSV Đánh giá về tổ chức các hoạt động giáo dục, tuyên truyền Bảng 2.6 47 tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá của CBQL, GV, NV, SV về tổ chức các hoạt Bảng 2.7 49 động quản lý SV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá tổ chức các công tác dịch vụ, hỗ trợ SV của Bảng 2.8 52 CBQL, GV, NV, SV Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá về phân công nhiệm vụ cho cá nhân, bộ phận Bảng 2.9 54 trong CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá của CBQL, GV, NV về nhiệm vụ cá nhân trong Bảng 2.10 55 CTSV Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá của CB, GV, NV về việc lập kế hoạch thực hiện Bảng 2.11 56 CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá của CB, GV, NV về việc tổ chức thực hiện kế Bảng 2.12 59 hoạch CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá của CB, GV, NV về mức độ hiệu quả việc chỉ Bảng 2.13 đạo thực hiện kế hoạch CTSV tại trƣờng ĐHTDM, tỉnh 61 Bình Dƣơng Đánh giá của CB, GV, NV về việc kiểm tra, đánh giá thực Bảng 2.14 hiện kế hoạch CTSV tại trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình 64 Dƣơng Đánh giá của CB, GV, NV về các yếu tố ảnh hƣởng đến Bảng 2.15 65 quản lý CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng Kết quả khảo nghiệm các biện pháp quản lý CTSV tại Bảng 3.1 94 Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng ix
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ Tên biểu đồ Trang Kết quả học tập hệ chính quy năm học 2016-2017 và Biểu đồ 2.1 37 2017-2018 Kết quả rèn luyện hệ chính quy năm học 2016-2017 và Biểu đồ 2.2 38 2017-2018 Biểu đồ 2.3 Thực trạng quản lý CTSV 67 Biểu đồ 3.1 Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp 99 x
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, đặc biệt là yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trƣởng theo chiều sâu và cơ cấu lại nền kinh tế theo hƣớng chất lƣợng, hiệu quả, có sức cạnh tranh cao. Nƣớc ta đang trong quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; sự phát triển nhƣ vũ bão của khoa học và công nghệ, kinh tế phát triển. Thực chất cạnh tranh giữa các quốc gia hiện nay là cạnh tranh về nguồn nhân lực và khoa học và công nghệ. Giáo dục đại học có một sứ mệnh rất to lớn là đào tạo nguồn nhân lực chất lƣợng cao để phát triển đất nƣớc. Trƣớc viễn cảnh về sự phát triển của giáo dục trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tƣ, giáo dục Việt Nam có những thuận lợi căn bản để đón nhận cơ hội phát triển mà cuộc cách mạng công nghiệp này mang đến. Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã xác định quan điểm chỉ đạo đổi mới: Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất ngƣời học; học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trƣờng kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. Theo Luật Giáo dục đại học 2012 với mục tiêu “đào tạo nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài; nghiên cứu khoa học, công nghệ tạo ra tri thức, sản phẩm mới, phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế; đào tạo ngư i học c phẩm ch t chính tr , đạo đức; c kiến thức, k năng thực hành ngh nghiệp, năng lực nghiên cứu và phát triển ứng dụng khoa học và công nghệ tương xứng với trình độ đào tạo; c sức kh e; c khả năng sáng tạo và trách nhiệm ngh nghiệp, thích nghi với môi trư ng làm việc; c thức phục vụ nhân dân”. Công tác quản lý giáo dục nói chung và công tác sinh viên trong các cơ sở giáo dục và đào tạo phải đảm bảo thực hiện mục tiêu của đào tạo. Công tác sinh viên (CTSV) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của mô hình giáo dục đại học hiện đại, đào tạo theo chuẩn đầu ra là xu thế hiện nay của các trƣờng đại học (ĐH), để hoàn thành mục tiêu này sinh viên (SV) phải có các chuẩn về năng lực, phẩm 1
chất gắn với kiến thức chuyên môn nghề nghiêp … về phẩm chất đạo đức, bên cạnh đó SV cần có các kỹ năng bổ trợ, môi trƣờng hoạt động, học tập gắn liền với thực tiễn, giải quyết các vấn đề thực tế liên quan đến ngành nghề đào tạo. Các vấn đề đó, CTSV sẽ hỗ trợ SV tích lũy thành công trong quá trình học tập, sinh hoạt và tham gia các hoạt động liên quan thông qua các nội dung CTSV: Hoạt động giáo dục tuyên truyền; hoạt động quản lý sinh viên qua các nội dung bắt buộc, nội dung tự chọn và thông qua hoạt động dịch vụ và hỗ trợ SV ngày càng đƣợc quan tâm. Thực hiện hiệu quả CTSV sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động đào tạo, giáo dục toàn diện và thúc đẩy sự phát triển của nhà trƣờng. Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một (ĐHTDM) đƣợc thành lập trên cơ sở nâng cấp Trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Bình Dƣơng theo Quyết định số 900/QĐ-TTg ngày 24/6/2009 của Thủ tƣớng Chính phủ. Qua 10 năm phát triển đã có những thành công nhất định với quy mô ngày càng tăng, đội ngũ phát triển nhanh cả về lƣợng và chất. Không nằm ngoài xu thế đào tạo nguồn nhân lực cung cấp cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tƣ, với chiến lƣợc phát triển nhà trƣờng đến năm 2030. Đặc biệt với định hƣớng đảm bảo chất lƣợng theo chuẩn đầu ra đã tuyên bố với ngƣời học, hƣớng đến đào tạo theo các tiêu chuẩn của khu vực và các nƣớc có nền giáo dục phát triển, nhiệm vụ quản lý cũng phải có thay đổi nhất định để hoàn thiện mục tiêu đào tạo. Quản lý CTSV của Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng thời gian qua đã có nhiều kết quả: Hình thành hệ thống CTSV trong nhà trƣờng; cụ thể hóa các quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo về lĩnh vực CTSV theo các điều kiện thực tế của nhà trƣờng, địa phƣơng; bƣớc đầu đã thành lập các đơn vị làm nhiệm vụ hỗ trợ SV; tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp nâng cao giáo dục toàn diện SV; thực hiện nhiều giải pháp để thực hiện CTSV ngày càng phù hợp hình thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt đƣợc CTSV của Nhà trƣờng còn có những hạn chế nhất định: CTSV còn hạn hẹp trong lĩnh vực quản lý áp đặt, chƣa có sự tƣơng tác, công tác hỗ trợ, phục vụ chƣa phát huy hiệu quả; hệ thống CTSV hiện tại vẫn còn nặng về quản lý hành chính, chƣa thật sự thay đổi về tƣ duy từ quản lý 2
sang tập trung hỗ trợ để SV có thể phát triển tốt trong học tập và rèn luyện; số lƣợng SV tuyển sinh tăng hàng năm và 100% SV ở ngoại trú dẫn đến khó khăn và không ít bất cập; cán bộ nhận thức chƣa cao về nhiệm vụ CTSV, chƣa theo kịp với nhịp độ của sự phát triển nhà trƣờng, chƣa đánh giá đƣợc hoạt động CTSV và đặc biệt với tiếp cận cho sự thay đổi về đào tạo trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tƣ. Hơn nữa, hạ tầng công nghệ thông tin chƣa đồng bộ, áp dụng công nghệ thông tin còn hạn chế chƣa theo kịp yêu cầu cũng nhƣ nhu cầu ngƣời học trong CTSV và đòi hỏi của công tác quản lý. Do đó, đổi mới quản lý CTSV là yêu cầu cấp bách đƣợc đặt ra trong thời gian tới. Với các lý do trên đề tài: "Quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dƣơng trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay" đƣợc chọn để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý CTSV ở trƣờng đại học; đánh giá thực trạng về công tác quản lý CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý CTSV tại Trƣờng ĐHTDM tỉnh Bình Dƣơng, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện cho sinh viên tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý CTSV ở trƣờng ĐH 3.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý CTSV tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý CTSV tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đƣợc đề xuất. 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý công tác sinh viên trƣờng ở đại học 4.2. Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 3
5. Giả thuyết khoa học Trong thời gian qua quản lý CTSV của Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng đã đạt đƣợc những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trƣớc yêu cầu mới của giai đoạn phát triển xã hội hiện nay, quản lý CTSV của Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng còn có những hạn chế, bất cập trong thực hiện các nội dung quản lý. Nếu xác định đúng thực trạng công tác này thì có thể đề xuất biện pháp quản lý CTSV có tính cần thiết và khả thi. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài tài tập trung khảo sát thực trạng và đề xuất biện pháp quản lý CTSV của các chủ thể quản lý trong trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. Đối tƣợng khảo sát bao gồm: Cán bộ quản lý, nhân viên của Khoa, phòng ban chức năng, các chƣơng trình đào tạo, Giảng viên, SV chính quy của 08 khoa của trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. Sử dụng số liệu từ năm học 2016-2017, 2017-2018, nhằm phục vụ công tác nghiên cứu. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống – c u trúc Tiếp cận theo quan điểm hệ thống cấu trúc trong nghiên cứu đề tài này là tìm hiểu mối quan hệ chặt chẽ giữa công tác SV và quản lý CTSV ở trƣờng ĐH. Phân tích cấu trúc công tác SV bao gồm mục tiêu, chức năng, nhiệm vụ, nội dung và các yếu tố ảnh hƣởng. Các lý luận về công tác SV là cơ sở cho công tác nghiên cứu quản lý CTSV trong trƣờng ĐH. 7.1.2. Quan điểm thực tiễn Tiếp cận theo quan điểm thực tiễn trong nghiên cứu giúp phát hiện những ƣu điểm, tồn tại trong công tác quản lý CTSV trong Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng. Từ đó, đề xuất đƣợc biện pháp quản lý khả thi nhằm nâng cao chất lƣợng quản lý CTSV phù hợp với thực tiễn của trƣờng. 4
7.1.3. Quan điểm l ch sử - logic Tiếp cận theo quan điểm lịch sử - logic trong đề tài này là tìm hiểu tổng quan các nghiên cứu về vấn đề này trƣớc đây, xác định đƣợc phạm vi không gian, thời gian, hoàn cảnh cụ thể để thu thập, điều tra số liệu chính xác đúng với mục đích nghiên cứu của đề tài, trình bày công trình nghiên cứu theo trật tự logic. 7.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu l luận Trong quá trình nghiên cứu đề tài, chúng tôi chọn lọc các quan điểm lý thuyết, quan điểm khoa học, hệ thống các văn bản Nghị quyết của Đảng, Nhà nƣớc và các quy chế, quy định của ngành giáo dục và đào tạo có liên quan đến đề tài, các tài liệu, báo cáo tổng hợp về quản lý CTSV và các tài liệu liên quan khác nhằm xác lập cơ sở lý luận về quản lý CTSV ở trƣờng ĐH. 7.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp đi u tra bằng phiếu h i Mục đích: Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng nhằm khảo sát thực trạng CTSV, thực trạng quản lý CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng, khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất nâng cao chất lƣợng quản lý bằng phiếu hỏi. Đối tƣợng khảo sát: Cán bộ quản lý, GV, chuyên viên và sinh viên hệ chính quy của Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng 7.2.2.2. Phương pháp phân tích hồ sơ tài liệu Phân tích các kế hoạch, báo cáo sơ kết, tổng kết, biên bản kiểm tra,... về hoạt động CTSV để tìm hiểu thực trạng hoạt động CTSV và quản lý CTSV tại Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng 7.2.2.3. Phương pháp ph ng v n Phƣơng pháp này đƣợc ngƣời nghiên cứu tiến hành qua việc gặp gỡ, trao đổi với các đối tƣợng: Cán bộ quản lý, GV, NV, SV Trƣờng ĐHTDM, tỉnh Bình Dƣơng xoay quanh 3 nội dung CTSV và 4 chức năng quản lý nhằm nhận định, thu thập những thông tin bổ ích cho đề tài nghiên cứu. 5
7.3. Phương pháp thống kê toán học Dữ liệu sau khi thu thập sẽ đƣợc xử lý bằng các phần mềm hỗ trợ phân tích dữ liệu nhƣ Excel 2010 và phần mềm SPSS 20. Các phân tích sẽ đƣợc thực hiện gồm số lƣợng đánh giá, tỷ lệ %, trị số trung bình,… 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm có 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý công tác sinh viên ở trƣờng đại học Chƣơng 2: Thực trạng quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng Chƣơng 3: Biện pháp quản lý công tác sinh viên tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 6
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC SINH VIÊN Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu về quản lý công tác sinh viên ở trƣờng đại học 1.1.1. Ở nước ngoài Trong bản “Tuyên bố về giáo dục đại học thế giới” năm 1998, UNESCO đã kêu gọi các quốc gia cùng chung tay hành động nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục đại học. Hệ thống giáo dục đại học cần phải đáp ứng đƣợc các nhu cầu cá nhân cơ bản của sinh viên thông qua việc cung cấp các chƣơng trình và dịch vụ toàn diện cho sinh viên. CTSV phải đƣợc thực hiện một cách hiệu quả để tạo điều kiện thuận lợi cho các sinh viên tập trung nhiều hơn vào việc học tập cũng nhƣ việc phát triển bản thân cả về nhận thức lẫn tƣ tƣởng, tình cảm. Công tác sinh viên cũng góp phần nâng cao kết quả học tập của sinh viên. UNESCO nêu quan điểm đầu tƣ cho sinh viên và CTSV trong giáo dục đại học là đảm bảo cho sự thành công của một thế hệ cũng nhƣ những cống hiến của họ cho nền kinh tế quốc gia trong tƣơng lai. UNESCO đặc biệt coi trọng việc lấy sinh viên làm trung tâm của các hoạt động giáo dục và đào tạo bằng cách khuyến khích sinh viên tích cực học tập đồng thời chú trọng phát triển các kỹ năng cá nhân, kỹ năng xã hội, nâng cao nhận thức và văn hóa của sinh viên. Mục tiêu, quan điểm chung của UNESCO đối với công tác sinh viên là: Giúp sinh viên tích lũy đƣợc kinh nghiệm học tập toàn diện và chất lƣợng ở bậc đại học; đƣợc tiếp cận một nền giáo dục tiên tiến, đƣợc rèn luyện kỹ năng nhằm nâng cao tay nghề, tăng tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp và có việc làm; giáo dục sinh viên trở thành những công dân có trách nhiệm đối với xã hội, phục vụ cộng đồng. Theo nghiên cứu“Công tác sinh viên ở một số nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong đào tạo theo học chế tín chỉ” của tác giả Nguyễn Trung Luân và Nguyễn Huy Nho (2017), đã nhận định: Công tác sinh 7
viên ở Trung Quốc có nhiều đặc điểm tƣơng đồng với Việt Nam về nội dung và phƣơng pháp thực hiện. Công tác giáo dục tƣ tƣởng chính trị cho sinh viên lấy chủ nghĩa Mác Lênin, tƣ tƣởng Mao Trạch Đông, lý luận Đặng Tiểu Bình làm cơ sở tƣ tƣởng chủ đạo đƣợc các nhà trƣờng triển khai toàn diện và đƣợc đặt là vấn đề then chốt trong việc đào tạo phát triển toàn diện sinh viên do Đảng ủy nhà trƣờng trực tiếp phụ trách. Quản lý công tác sinh viên của các trƣờng đại học ở Trung Quốc đều hƣớng đến ba mục tiêu chung đó là: Duy trì sự ổn định trong sinh viên để đảm bảo các hoạt động phát triển nhà trƣờng; tạo mọi điều kiện cho sự phát triển của sinh viên cùng với sự phát triển của nhà trƣờng và đất nƣớc; làm tốt các khâu dịch vụ liên quan đến sinh viên, mọi sinh viên phải hài lòng với dịch vụ giáo dục của nhà trƣờng. Khi nghiên cứu tại một số nƣớc: Singapore, Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản, tác giả nhận thấy có điểm tƣơng đồng về quản lý công tác SV tại các trƣờng đại học của các nƣớc phát triển: Quản lý công tác sinh viên của các trƣờng đại học đƣợc triển khai trên cơ sở tôn trọng, phát huy ý thức công dân, tính tự giác và tự chịu trách nhiệm trƣớc pháp luật của sinh viên. Công tác sinh viên của các trƣờng tập trung chủ yếu vào các hoạt động tƣ vấn, hỗ trợ và dịch vụ sinh viên. 1.1.2. Ở trong nước Phát biểu tại buổi lể khai giảng Trƣờng Đại học Nhân dân Việt Nam, ngày 19/1/1955, Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: Trƣờng đại học, gia đình và đoàn thể thanh niên phải liên hệ chặt chẽ trong việc giáo dục thanh niên. Thanh niên phải chuyên tâm đi học và công tác, cũng cần có vui chơi. Vui chơi lành mạnh là một bộ phận trong sự sinh hoạt của thanh niên…. Trong vui chơi cũng có giáo dục. Cần có những thứ vui chơi văn hóa, tập thể và quần chúng. Trƣờng học, gia đình, đoàn thể thanh niên cần chú ý giáo dục tƣ tƣởng, thái độ, hoạt động và sinh hoạt hàng ngày của thanh niên, để kịp thời uốn nắn sửa chữa. Xuyên suốt trong tƣ tƣởng của Hồ Chí Minh về giáo dục là phƣơng châm học đi đôi với hành, giáo dục gắn liền với xã hội, Ngƣời luôn căn dặn những ngƣời làm công tác giáo dục cần chú ý công tác giáo dục toàn diện cho 8