Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:188

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống lý luận và đánh giá thực trạng của công tác quản lý hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore, tác giả đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục KNM cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và khả năng đáp ứng yêu cầu của đơn vị tuyển dụng đối với SV của nhà trường sau khi tốt nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT PHẠM THỊ SOA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM-SINGAPORE CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG - 2023
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT PHẠM THỊ SOA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM-SINGAPORE CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. HỒ VĂN THÔNG BÌNH DƯƠNG - 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Phạm Thị Soa, mã số học viên 218140104035 là học viên lớp Cao học quản lý giáo dục niên khóa 2021-2023, trường đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Tôi xin cam đoan: Luận văn với đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Tất cả số liệu, kết quả thực hiện được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc và chưa được công bố ở những công trình nghiên cứu khác. Nếu có sự gian dối, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm và bị xử lý theo quy định của nhà trường./. Bình Dương, ngày 30 tháng 11 năm 2023 PHẠM THỊ SOA i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tác giả luận văn đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ cán bộ quản lý, chuyên viên, giảng viên trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương và Ban Giám hiệu, CBQL, giảng viên, nhân viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. Đặc biệt là sự hướng dẫn nhiệt tình, trách nhiệm của TS. Hồ Văn Thông trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tác giả gặp rất nhiều khó khăn về những lý luận cơ sở đối với đề tài nghiên cứu; cách thức phân tích đề tài nghiên cứu, đặc biệt là những khó khăn trong việc xây dựng, thiết kế bảng khảo sát sao cho phù hợp với mục đích nghiên cứu của đề tài,…Tuy nhiên, tác giả đã nhận được sự hỗ trợ rất tích cực từ các bạn học viên trong lớp; đồng thời thường xuyên tương tác, trao đổi trực tiếp với giảng viên hướng dẫn nên đã hoàn thành luận văn đúng thời gian quy định của nhà trường. Thông qua luận văn, tác giả xin gửi những lời tri ân sâu sắc nhất đến cán bộ quản lý, chuyên viên, giảng viên trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương; Ban Giám hiệu, CBQL, giảng viên, nhân viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore và TS. Hồ Văn Thông đã hỗ trợ, giúp đỡ rất nhiều trong quá trình thực hiện luận văn. Chắc chắn luận văn chưa đào sâu vấn đề, chưa trình bày đầy đủ hết những góc nhìn đa chiều về nội dung quan tâm nhưng đó chính là những kiến thức, những kết quả đạt được trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu về đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore”./. Xin chân thành cảm ơn! PHẠM THỊ SOA ii
MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN............................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................... iii DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... ix TÓM TẮT ................................................................................................................... xi MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 1. Lý do thực hiện đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 2 3.1. Khách thể nghiên cứu .................................................................................... 3 3.2. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................... 3 4. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 3 4.1. Về nội dung ................................................................................................... 3 4.2. Về địa bàn nghiên cứu ................................................................................... 3 4.3. Về thời gian nghiên cứu ................................................................................ 3 5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 4 7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận......................................................... 4 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn...................................................... 4 7.3. Nhóm phương pháp xử lý dữ liệu .................................................................. 6 8. Đóng góp của luận văn ............................................................................................. 6 9. Bố cục luận văn ........................................................................................................ 7 CHƯƠNG 1 .................................................................................................................. 8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG .................................................................. 8 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ............................................................................ 8 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới .......................................................... 8 1.1.2. Các công trình nghiên cứu ở Việt Nam........................................................ 10 1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài ................................................................. 12 iii
1.2.1. Quản lý ......................................................................................................... 12 1.2.2. Quản lý giáo dục ........................................................................................... 13 1.2.3. Kỹ năng, kỹ năng mềm ................................................................................. 14 1.2.4. Hoạt động giáo dục kỹ năng mềm trường cao đẳng nghề…………………...17 1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm trường cao đẳng ......................... 16 1.3. Một số vấn đề lý luận về hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường cao đẳng ...................................................................................................................... 17 1.3.1. Mục tiêu hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên............................. 17 1.3.2. Nội dung giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường cao đẳng.................. 18 1.3.3. Phương pháp giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên ...................................... 20 1.3.4. Hình thức tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên .............. 21 1.4. Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng ...................................................................................................................... 23 1.4.1. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên ................................................................................................................................ 23 1.4.2. Xây dựng kế hoạch giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên .......................... 24 1.4.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên ............. 25 1.4.5. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên ................................................................................................................................ 27 1.4.6. Quản lý các điều kiện phục vụ hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên ......................................................................................................................... 29 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường cao đẳng .................................................................................................. 30 1.5.1. Yếu tố khách quan ........................................................................................ 30 1.5.2. Yếu tố chủ quan ............................................................................................ 31 Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................... 33 Chương 2 .................................................................................................................... 34 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG MỀM .............. 34 2.1. Khái quát về trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ................................... 34 2.2. Khát quát về khảo sát, đánh giá thực trạng giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ............................................................... 35 2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 35 iv
2.2.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 36 2.2.3. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 36 2.2.4. Mẫu khảo sát................................................................................................ 37 2.2.5. Xây dựng thang đo ....................................................................................... 38 2.2.6. Kiểm tra độ tin cậy của thang đo .................................................................. 39 2.3. Thực trạng về hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .......................................................................................... 40 2.3.1. Đánh giá của giảng viên và sinh viên về mục tiêu giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .......................................... 40 2.3.2. Đánh giá của giảng viên và sinh viên về nội dung giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .......................................... 42 2.3.3. Đánh giá của giảng viên và sinh viên về phương pháp giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ................................... 44 2.3.4. Đánh giá của giảng viên và sinh viên về hình thức giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .......................................... 45 2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .................................................................................. 47 2.4.1. Thực trạng nhận thức của Cán bộ quản lý, Giảng viên về tầm quan trọng của quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên ............................................. 48 2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore........................................................................... 48 2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ........................................................... 51 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ........................................................... 53 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ........................................... 55 2.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ......................................... 57 2.5.1. Những yếu tố chủ quan ..................................................................................... 58 2.5.2. Những yếu tố khách quan ................................................................................. 59 2.6. Đánh giá chung .................................................................................................... 60 v
2.6.1. Những ưu điểm ................................................................................................. 60 2.6.2. Những hạn chế .............................................................................................. 61 2.6.3. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên ........................................................... 62 Chương 3 .................................................................................................................... 65 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG MỀM ................... 65 CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM-SINGAPORE ........ 65 3.1. Một số nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................... 65 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu................................................................ 65 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.................................................................. 65 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................................... 65 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .................................................................. 66 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ................................................................ 66 3.2. Hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ............................................................... 66 3.2.1. Biện pháp 1: Đổi mới công tác tổ chức thực hiện phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên ................................................................................................................. 66 3.2.1.1. Mục đích biện pháp ............................................................................... 66 3.2.1.2. Nội dung biện pháp ............................................................................... 66 3.2.1.3. Cách thức tiến hành ............................................................................... 67 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện ............................................................................... 67 3.2.2. Biện pháp 2: Đa dạng hình thức tổ chức thực hiện phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên........................................................................................................... 69 3.2.2.1. Mục đích biện pháp ............................................................................... 70 3.2.2.2. Nội dung biện pháp ............................................................................... 70 3.2.2.3. Cách thức tiến hành ............................................................................... 70 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện ............................................................................... 72 3.2.3. Biện pháp 3: Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên ............................................................................. 72 3.2.3.1. Mục đích biện pháp ............................................................................... 72 3.2.3.2. Nội dung biện pháp ............................................................................... 72 3.2.3.3. Cách thức tiến hành ............................................................................... 73 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện ............................................................................... 74 vi
3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường các nguồn lực đối với hoạt động phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên .................................................................................................. 75 3.2.4.1. Mục đích biện pháp ............................................................................... 75 3.2.4.2. Nội dung biện pháp ............................................................................... 75 3.2.4.3. Cách thức tiến hành ............................................................................... 75 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện ............................................................................... 76 3.2.5. Biện pháp 5: Xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận, các lực lượng trong nhà trường với doanh nghiệp trong việc phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên ..... 77 3.2.5.1. Mục đích biện pháp ............................................................................... 77 3.2.5.2. Nội dung biện pháp ............................................................................... 78 3.2.5.3. Cách thức tiến hành ............................................................................... 78 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện ............................................................................... 80 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất .............................................................. 80 3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ................................ 82 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ................................................................................. 82 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm.................................................................................. 82 3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm ........................................................................... 82 3.4.4. Mẫu khảo nghiệm ......................................................................................... 83 3.4.5. Quy ước thang đo ......................................................................................... 83 3.4.6. Kết quả khảo nghiệm .................................................................................... 84 Tiểu kết chương 3 ....................................................................................................... 94 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................................. 95 1. Kết luận .................................................................................................................. 95 2. Khuyến nghị ........................................................................................................... 96 2.1. Đối với nhà trường ............................................................................................... 96 2.2. Đối với các tổ chức Đoàn thể, giảng viên ........................................................... 97 2.3. Đối với sinh viên.................................................................................................. 97 2.4. Đối với các doanh nghiệp, nhà tuyển dụng .......................................................... 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 99 PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 1 vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Từ đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 GV Giảng viên 3 GDĐT Giáo dục và Đào tạo 4 KNM Kỹ năng mềm 5 SPSS Statistical Package for the Social Sciences 6 SV Sinh viên 7 TB Trung bình United Nations Educational, Scientific 8 UNESCO and Cultural Organization United Nations International Children's 9 UNICEF Emergency Fund viii
DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 2. 1: Bảng thống kê số lượng khảo sát ............................................................... 37 Bảng 2. 2: Đặc điểm CBQL, GV được khảo sát ......................................................... 37 Bảng 2. 3: Đặc điểm sinh viên được khảo sát ............................................................. 38 Bảng 2. 4: Quy ước mức đánh giá, phân tích số liệu................................................... 39 Bảng 2. 5: Hệ số Cronbach's Alpha của các thang đo ................................................. 40 Bảng 2. 6: Hệ số Cronbach's Alpha của thang đo công tác quản lý ............................ 40 Bảng 2. 7: Ý kiến của CBQL, GV; SV về mục tiêu của hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng ....................................................................................... 40 Bảng 2. 8: Ý kiến của CBQL, GV; SV về thực trạng thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .................................... 42 Bảng 2. 8: Ý kiến của CBQL, GV; SV về thực trạng sử dụng phương pháp giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ............................... 44 Bảng 2. 10: Ý kiến của CBQL, GV; SV về thực trạng triển khai các hình thức giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ........................ 46 Bảng 2. 11: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ............................................ 49 Bảng 2. 12: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore .............................. 51 Bảng 2. 13: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng chỉ đạo thực hiện giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ............................................ 53 Bảng 2. 14: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore ................ 55 Bảng 2. 15: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng .............................. 58 Bảng 2. 16: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng ....................... 59 Bảng 3. 1: Các mức độ khảo sát tính cần thiết và tính khả thi .................................... 82 Bảng 3. 2: Mô tả mẫu khảo nghiệm ............................................................................ 83 ix
Bảng 3. 3: Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp ”Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên” .................................................................................................................................... 84 Bảng 3. 4: Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp ”Đa dạng hình thức tổ chức thực hiện phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên”................................... 86 Bảng 3. 5: Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên” ........ 88 Bảng 3. 6: Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Tăng cường các nguồn lực đối với hoạt động phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên” ................... 90 Bảng 3. 7: Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận, các lực lượng trong nhà trường và doanh nghiệp trong việc phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên” ....................................................................... 91 x
TÓM TẮT Giáo dục kỹ năng mềm được xem là một phần quan trọng trong hệ thống giáo dục hiện đại. Kỹ năng mềm bao gồm các khả năng và đặc tính phi chuyên môn như giao tiếp, tư duy sống động, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề,...Trên thế giới, các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Anh, Canada, và Úc đã đưa kỹ năng mềm vào chương trình giáo dục của mình, đảm bảo rằng học sinh và sinh viên có thể phát triển cả kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm. Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore (Tên giao dịch quốc tế: Vietnam- Singapore Vocational College) tiền thân là Trung tâm Đào tạo Kỹ thuật Việt Nam- Singapore, được thành lập từ năm 1997 theo Dự án hợp tác đào tạo giữa hai Chính phủ Việt Nam và Singapore. Với quy mô cơ sở vật chất khá lớn và đội ngũ giáo viên hùng hậu nhiều kinh nghiệm, được đào tạo trong và ngoài nước, trường được đánh giá là một trong những trường dạy nghề có uy tín của Việt Nam hiện nay. Trường đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực đáp ứng nhu cầu xã hội; là trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, văn hóa-khoa học kỹ thuật trong khu vực Đông Nam bộ và cả nước phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Trong những năm qua, bên cạnh việc giáo dục những kiến thức chuyên môn; Nhà trường cũng đã triển khai hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên, với nhiều hình thức khác nhau, nhà trường có nhiều khởi sắc và đạt được kết quả bước đầu trong giáo dục KNM. Quản lý giáo dục kỹ năng mềm được hiểu là những tác động có chủ đích, có tổ chức, có định hướng, có hệ thống, hợp quy luật (đặc điểm tâm sinh lý sinh viên) của chủ thể quản lý trong các cấp giáo dục (hệ thống) đến khách thể quản lý (đối tượng quản lý) đảm bảo cho quá trình thích ứng với người khác, công việc nhằm duy trì tốt mối quan hệ tích cực và góp phần hỗ trợ thực hiện công việc một cách hiệu quả. Với cách tiếp cận theo chức năng, quản lý hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên trường cao đẳng bao gồm công tác lập kế hoạch giảng dạy; tổ chức giảng dạy; chỉ đạo; kiểm tra, đánh giá và công tác phối hợp các lực lượng thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường cao đẳng. Trên cơ sở khảo sát thực trạng về kỹ năng mềm và công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore, chúng tôi nhận thấy rằng, hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên đã đạt được xi
một số ưu điểm như sau: Nhà trường đã xác định giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên là hoạt động hết sức cần thiết giúp cho sinh viên có được các kỹ năng phù hợp, phát huy được giá trị của bản thân. Nội dung, phương pháp, hình thức đã được chú trọng trong quá trình thực hiện nhưng hiệu quả mang lại chỉ ở mức trung bình-khá. Nhà trường cũng đã tiến hành xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra, giám sát hoạt động giảng dạy kỹ năng mềm cho sinh viên. Bên cạnh những ưu điểm đã nêu ở trên thì những hạn chế cũng thể hiện rõ: Về mục tiêu giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên cao đẳng nghề Việt Nam- Singapore chưa đạt được. Những kỹ năng mềm mà sinh viên được trang bị tại nhà trường chưa giúp sinh viên phát huy hiệu quả học tập cũng như chưa giúp sinh viên biết cách ứng phó trước những tình huống căng thẳng, khó khăn trong hoạt động hàng ngày. Nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên được nhà trường hết sức quan tâm và thu được kết quả ở mức trung bình-khá. Do đó, nhà trường cần tiếp tục nỗ lực để cải thiện kết quả thực hiện. Việc sử dụng phương pháp giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên đòi hỏi sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, sự tương tác và hợp tác trong nhóm, sử dụng công nghệ và tài liệu tham khảo phù hợp để nâng cao hiệu quả giáo dục. Công tác xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên đã được nhà trường quan tâm. Tuy vậy, cần tiếp tục nâng cao chất lượng và tính hiệu quả của các phương pháp giáo dục, đồng thời tăng cường sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của sinh viên. Nhà trường cần tiếp tục nỗ lực để đảm bảo tính liên tục và liên kết; tính thống nhất và đồng bộ trong việc giáo dục kỹ năng mềm và tập trung tổ chức hiệu quả hoạt động giáo dục. Đối với công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên vẫn chưa được rõ nét. Thể hiện cụ thể trong việc xây dựng và phổ biến các tiêu chí đánh giá; Chưa thường xuyên kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ năng mềm của các lực lượng giáo dục trong nhà trường; việc lồng ghép, phối hợp, sơ kết, nhận xét, rút kinh nghiệm,…đều chưa đạt hiệu quả giáo dục. Dựa trên cơ sở lý luận ở chương 1 và kết quả khảo sát chương 2 về công tác quản lý hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore, tác giả đã tiến hành đề xuất các biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản xii
lý hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. Các biện pháp bao gồm: Biện pháp 1: Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Biện pháp 2: Đa dạng hình thức tổ chức thực hiện phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên Biện pháp 3: Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Biện pháp 4: Tăng cường các nguồn lực đối với hoạt động phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên Biện pháp 5: Xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận, các lực lượng trong nhà trường với doanh nghiệp trong việc phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên Cả 05 biện pháp trên đều có mối liên hệ gắn kết với nhau, khắc phục được những hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore và cần phải tiến hành một cách đồng bộ thì mới mang lại hiệu quả đối với hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. xiii
MỞ ĐẦU 1. Lý do thực hiện đề tài Xã hội loài người đang ở giai đoạn có nền văn minh trí tuệ cao, đi cùng với nó là nền kinh tế mang tính toàn cầu, đa dạng hóa và đa phương hóa. Một câu hỏi được đặt ra là, Việt Nam ở đâu trong nền văn minh trí tuệ đó và vị thế của dân tộc ta trên bản đồ kinh tế thế giới như thế nào, làm sao để nước ta có thể sánh vai với các cường quốc năm châu như chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn. Đây thực sự là thách thức hết sức to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Để bắt kịp nhịp độ phát triển của những nước siêu cường về kinh tế, chúng ta cần sự chung sức, đồng lòng của tất cả mọi người dân trên cả nước, mà lực lượng chính là giới trẻ, đặc biệt là sinh viên (SV). Bởi SV là nguồn lao động trí thức góp phần quan trọng cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, vấn đề được xã hội quan tâm và phản ánh phần lớn là SV thiếu hẳn những kỹ năng mềm (KNM). Những kỹ năng hết sức cần thiết trong cuộc sống và trong lao động. Liên quan đến vấn đề giáo dục KNM cho SV trong các cơ sở giáo dục đào tạo, ngày 22/4/2010, Bộ GDĐT ban hành văn bản số 2196/BGDĐT-GDDH về việc hướng dẫn xây dựng và công bố chuẩn đầu ra ngành giáo dục, tại mục d yêu cầu về kỹ năng quy định rõ: Kỹ năng cứng: kỹ năng chuyên môn, năng lực thực hành nghề nghiệp, kỹ năng xử lý tình huống, kỹ năng giải quyết vấn đề… ; Kỹ năng mềm: Kỹ năng giao tiếp, làm việc theo nhóm, khả năng sử dụng ngoại ngữ, tin học… (Bộ Giáo Dục và Đào tạo, 2010). Bên cạnh đó, ngày 29/11/2011, Bộ GDĐT ban hành chỉ thị số 6036/CT-BGDĐT về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục đại học, chỉ thị nêu rõ yêu cầu đối với giáo dục đại học là: “Về giáo dục cần tăng cường giảng dạy kỹ năng mềm, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và ngoại ngữ cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng…”. (Bộ Giáo dục và đào tạo, 2011). Mặc dù vậy, hầu hết các trường Cao đẳng, Đại học hiện nay vẫn chưa có một chương trình giáo dục KNM hiệu quả cho SV. Đa số KNM được tích hợp vào các môn học, đan xen vào hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm, tổ chức chuyên đề, giao lưu… nhưng vẫn còn thiên về lý thuyết nên chưa thu hút được SV tham gia. Nguyên nhân của vấn đề này phần do SV không sắp xếp được thời gian, không hứng thú, phần vì không mang tính bắt buộc nên sinh viên lơ là… dẫn đến khó khăn cho công tác giáo dục KNM cho SV trong giai đoạn hiện nay. 1
Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore (Tên giao dịch quốc tế: Vietnam- Singapore Vocational College) tiền thân là Trung tâm Đào tạo Kỹ thuật Việt Nam- Singapore, được thành lập từ năm 1997 theo dự án hợp tác đào tạo giữa hai chính phủ Việt Nam và Singapore. Với quy mô cơ sở vật chất khá lớn và đội ngũ giáo viên hùng hậu nhiều kinh nghiệm, được đào tạo trong và ngoài nước, trường được đánh giá là một trong những trường dạy nghề có uy tín của Việt Nam hiện nay. Trường đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực đáp ứng nhu cầu xã hội; là trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, văn hóa-khoa học kỹ thuật trong khu vực Đông Nam bộ và cả nước phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Trong những năm qua, bên cạnh việc giáo dục những kiến thức chuyên môn; Nhà trường cũng triển khai được giáo dục KNM cho sinh viên với nhiều hình thức khác nhau, hoạt động giáo dục có nhiều khởi sắc và đạt được kết quả bước đầu trong giáo dục KNM. Tuy nhiên, việc giáo dục KNM hiện nay của nhà trường chưa được như kỳ vọng do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Một trong những nguyên nhân đó là công tác quản lý hoạt động giáo dục KNM cho SV vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập. Nhiều SV ngay sau khi tốt nghiệp đã thừa nhận không được các công ty chào đón vì thiếu hẳn KNM, cụ thể là kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng vượt qua áp lực,…Đa số SV đều có thể làm tốt công tác chuyên môn, thậm chí xuất sắc nhưng khi làm việc nhóm lại đùn đẩy công việc, thiếu hợp tác. Nhận thấy được tầm quan trọng, tính cần thiết của KNM đối với SV hiện nay, nhằm góp phần nâng cao KNM cho SV trường Cao đẳng nghề Việt Nam- Singapore, tôi đã chọn đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore” để làm luận văn tốt nghiệp. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu hệ thống lý luận và đánh giá thực trạng của công tác quản lý hoạt động giáo dục KNM cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam- Singapore, tác giả đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục KNM cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và khả năng đáp ứng yêu cầu của đơn vị tuyển dụng đối với SV của nhà trường sau khi tốt nghiệp. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 2
3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động giáo dục kỹ năng mềm tại trường Cao đẳng nghề. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. 4. Phạm vi nghiên cứu 4.1. Về nội dung Hiện nay công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm của nhà trường còn nhiều hạn chế, bất cập. Chính vì vậy, tác giả sẽ nghiên cứu về lý luận, khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. 4.2. Về địa bàn nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động giáo dục KNM cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore trên địa bản tỉnh Bình Dương. Trường gồm 03 cơ sở: Cơ sở 1 nằm trên địa bàn phường Thuận Giao, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương (xây dựng năm 2004 với diện tích khuôn viên là 23.085m2); Cơ sở 2: nằm trên địa bàn phường An Thạnh, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương (xây dựng năm 1997 với diện tích khuôn viên là 7.428 m2); Cơ sở 3: 78 đường Phạm Hữu Lầu, khu phố Thống Nhất 1, phường Dĩ An, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương xây dựng năm 2003 với diện tích khuôn viên là 2.325 m2 4.3. Về thời gian nghiên cứu Đề tài nghiên cứu, khảo sát, đánh giá trong thời gian năm học 2022-2023. 5. Giả thuyết khoa học Giáo dục KNM, quản lý hoạt động giáo dục KNM cho SV tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore đã được tiến hành và đạt được những kết quả như: giúp SV có thái độ tốt và các kỹ năng thích hợp để giải quyết vấn đề; đáp ứng yêu cầu công việc của đơn vị tuyển dụng; nội dung dạy học đa dạng, phong phú; môi trường học tập tốt…Tuy nhiên, công tác tổ chức quản lý hoạt động giáo dục KNM vẫn còn nhiều bất cập như: Nội dung giảng dạy từng kỹ năng chưa được thống nhất; đội ngũ GV không đồng đều về chất lượng; số lượng SV đăng ký tham gia lớp học đông, thời gian của GV không cố định nên gây khó khăn trong quá trình sắp xếp và 3
quản lý lớp học; chưa xây dựng được phương pháp phù hợp để kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động KNM của SV. Do đó, nếu khảo sát và đánh giá đúng thực trạng hoạt động giáo dục KNM cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore thì sẽ đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục KNM cho SV một cách khoa học và phù hợp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác giáo dục KNM cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động giáo dục kỹ năng mềm và quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV trường Cao đẳng nghề. Tìm hiểu, xác định thực trạng về công tác giáo dục kỹ năng mềm và quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. Khảo nghiệm về tính hợp lý và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 7. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore”, tác giả luận văn sử dụng kết hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu sau đây: 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Đề tài sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp, phân loại và khái quát hóa các tài liệu giáo dục học, tâm lý học, lịch sử giáo dục và các tài liệu liên quan, các văn bản của Đảng và Nhà nước về việc quản lý giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Sử dụng phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi đây là phương pháp cơ bản và hiệu quả trong điều tra xã hội. Điều tra bằng phiếu hỏi sẽ tập trung nghiên cứu điều tra các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường từ đó đánh giá một cách khái quát vấn đề nghiên cứu. - Mục đích: Xác định rõ thực trạng hoạt động giáo dục kỹ năng mềm và quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam- Singapore; tìm hiểu và thu thập thông tin, dữ liệu để đánh giá một cách chi tiết, đúng 4
đắn về vấn đề nghiên cứu. Ngoài ra, tác giả luận văn cũng sử dụng phương pháp này để khảo nghiệm tính khả thi và cần thiết của các biện pháp mà đề tài đề xuất thực hiện. - Nội dung: Thực hiện thiết lập bảng khảo sát dành cho 80 CBQL, GV và 266 SV với các nội dung về: Nhận thức của SV về sự cần thiết của hoạt động giáo dục KNM; Nội dung, chương trình giáo dục KNM cho SV; Phương pháp, hình thức quản lý hoạt động KNM cho SV; Cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả tham gia hoạt động giáo dục KNM của SV. - Cách thức tiến hành: Thiết lập phiếu khảo sát thực trạng và 01 phiếu khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất. Đối tượng khảo sát được lựa chọn một cách ngẫu nhiên và khách quan. 7.2.2. Phương pháp chuyên gia và phỏng vấn - Mục đích: nhằm tham khảo ý kiến chuyên gia, hỏi ý kiến một số CBQL, GV có kinh nghiệm và gặp gỡ trực tiếp GV, CBQL đương nhiệm để thu thập ý kiến, phỏng vấn để làm rõ thêm về thực trạng hoạt động giáo dục KNM và công tác quản lý hoạt động giáo dục KNM tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. - Nội dung: Trao đổi, tìm hiểu về những thuận lợi, khó khăn của nhà trường trong công tác giáo dục kỹ năng mềm và quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore; các biện pháp đề xuất nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục và quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore. - Cách thức tiến hành: Xây dựng bảng câu hỏi và tiến hành phỏng vấn trực tiếp (mặt đối mặt) một số CBQL, GV. 7.2.3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu, sản phẩm hoạt động - Mục đích: Thu thập các sản phẩm về hoạt động giáo dục KNM để làm rõ vấn đề nghiên cứu hơn. Nghiên cứu hồ sơ, báo cáo, kế hoạch giảng dạy, bài giảng, kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn… của cán bộ, GV; việc chọn lọc các biện pháp giáo dục KNM và công tác quản lý hoạt động KNM cho SV Trường cao đẳng nghề Việt nam- Singapore. - Nội dung: Tìm hiểu cách thức tổ chức thực hiện quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng mềm cho SV Trường Cao đẳng nghề Việt Nam-Singapore; những nội dung đã được triển khai và hiệu quả mang lại thông qua các hoạt động giáo dục KNM. 5