Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường Trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận và đặc biệt nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng về hoạt động bồi dưỡng NLNN cho GV về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên (BDGV) THCS ở trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội, tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động BDGV trường THCS Vạn Phúc nhằm nâng cao NLNN, từng bước đạt chuẩn nghề nghiệp đã ban hành, đáp ứng yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường Trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TRẦN MAI HƢƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VẠN PHÚC, HUYỆN THANH TRÌ, HÀ NỘI THEO HƢỚNG CHUẨN HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TRẦN MAI HƢƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VẠN PHÚC, HUYỆN THANH TRÌ, HÀ NỘI THEO HƢỚNG CHUẨN HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.140114 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS TRỊNH VĂN MINH HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu riêng của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Học viên Trần Mai Hƣơng i
LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến Thầy PGS.TS Trịnh Văn Minh người đã hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý thầy cô trong khoa Quản lý giáo dục đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến Quý thầy cô đã không ngừng hỗ trợ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh. Hà Nội, ngày 20 tháng 01 năm 2020 Học viên thực hiện Trần Mai Hƣơng ii
DANH MỤC CÁC CHỮ TỪ VIẾT TẮT BDGV Bồi dưỡng giáo viên CBQL Cán bộ quản lý CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất ĐNGV Đội ngũ giáo viên GD & ĐT Giáo dục – Đào tạo GV Giáo viên GV THCS Giáo viên trung học cơ sở GV THPT Giáo viên trung học phổ thông HS Học sinh KH&CN Khoa học và công nghệ KTXH Kinh tế xã hội NLNN Năng lực nghề nghiệp QLGD Quản lý giáo dục THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân VHXH Văn hóa xã hội iii
MỤC LỤC Trang Lời cam đoan ................................................................................................................ i Lời cảm ơn ..................................................................................................................ii Danh mục các chữ từ viết tắt ..................................................................................... iii Danh mục các bảng .................................................................................................... vi Danh mục các biểu đồ, sơ đồ .................................................................................. viii MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO HƢỚNG CHUẨN HÓA ........................................ 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ........................................................................... 6 1.1.1. Về bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa......................................................................................... 6 1.1.2. Về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa ....................................................... 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................. 12 1.2.1. Quản lý ................................................................................................... 12 1.2.2. Quản lý giáo dục..................................................................................... 13 1.2.3. Quản lý nhà trường ................................................................................. 13 1.2.4. Năng lực và năng lực nghề nghiệp ......................................................... 14 1.2.5. Năng lực nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở ................................... 15 1.2.6. Bồi dưỡng, bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở.................................................................................................................. 15 1.2.7. Chuẩn, chuẩn hóa, chuẩn hóa trong giáo dục, hướng chuẩn hóa ........... 18 1.3. Hoạt động bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở theo hƣớng chuẩn hóa ............................................................................................. 19 1.3.1. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa .................................................................................. 19 1.3.2. Nội dung bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa .................................................................................. 20 i
1.3.3. Phương pháp, hình thức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa............................................................................... 22 1.3.4. Đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa....................................................................................... 22 1.3.5. Các nguồn lực tham gia bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa....................................................................................... 24 1.4. Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trƣờng trung học cơ sở theo hƣớng chuẩn hóa .................................................... 26 1.4.1. Xác định nhu cầu, xây dựng kế hoạch (xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trường trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa) ........................................ 26 1.4.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trường trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa ...................................................................... 28 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trường trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa ......................................... 28 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá năng lực nghề nghiệp của giáo viên trường trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa ............................................................. 30 1.4.5. Xây dựng môi trường làm việc, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng cho giáo viên trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa ............................................. 30 1.5. Các yếu tố tác động đến bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên trung học cơ sở theo hƣớng chuẩn hóa ................................................. 31 1.5.1. Yếu tố khách quan .................................................................................. 31 1.5.2. Yếu tố chủ quan ...................................................................................... 32 Tiểu kết chƣơng 1 .................................................................................................... 33 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VẠN PHÚC, HUYỆN THANH TRÌ, HÀ NỘI THEO HƢỚNG CHUẨN HÓA.......................................................................................... 34 2.1. Khái quát chung về huyện Thanh Trì, Hà Nội .............................................. 34 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội .......................................................... 34 2.1.2. Về Giáo dục và Đào tạo ......................................................................... 35 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ....................................................................... 39 ii
2.2.1. Phương pháp khảo sát ............................................................................ 39 2.2.2. Nội dung khảo sát ................................................................................... 40 2.2.3. Đối tượng khảo sát. ................................................................................ 40 2.2.4. Tiến hành khảo sát .................................................................................. 40 2.3. Thực trạng cán bộ quản lý, giáo viên trƣờng trung học cơ sở Vạn Phúc huyện Thanh Trì, Hà Nội.............................................................................. 40 2.3.1. Số lượng giáo viên .................................................................................. 40 2.3.2. Về cơ cấu giáo viên ................................................................................ 41 2.3.3. Kết quả đánh giá giáo viên ..................................................................... 42 2.4. Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hƣớng chuẩn hóa ..................................................................................................... 43 2.4.1. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa .............................................................................................. 43 2.4.2. Các nội dung bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa .............................................................................................. 44 2.4.3. Phương pháp, hình thức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa............................................................................... 48 2.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa ....................................................................... 50 2.4.5. Các nguồn lực tham gia bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa............................................................................... 51 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trƣờng trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hƣớng chuẩn hóa ............................................................................................. 52 2.5.1. Xác định nhu cầu, xây dựng kế hoạch (xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa) ............................................................................. 52 2.5.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa .......................................................................................................... 55 2.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa............................................................................... 57 iii
2.5.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo chuẩn hướng chuẩn hóa .................................................................... 58 2.5.5. Tổ chức, xây dựng môi trường làm việc, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa..................................................... 60 2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trƣờng trung học cơ sở Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội theo hƣớng chuẩn hóa ........................................................................ 61 2.7. Đánh giá chung ................................................................................................. 62 2.7.1. Ưu điểm .................................................................................................. 62 2.7.2. Khó khăn tồn tại và nguyên nhân ........................................................... 63 Tiểu kết chƣơng 2 .................................................................................................... 65 CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VẠN PHÚC, HUYỆN THANH TRÌ, HÀ NỘI THEO HƢỚNG CHUẨN HÓA.......................................................................................... 66 3.1. Cơ sở xây dựng biện pháp quản lý bồi dƣỡng giáo viên theo hƣớng chuẩn hóa ................................................................................................................. 66 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ......................................................................... 66 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ......................................................... 66 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ......................................................... 67 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ .......................................... 67 3.3. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trƣờng trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hƣớng chuẩn hóa ............................................................................................. 67 3.3.1. Định kỳ đánh giá năng lực nghề nghiệp của giáo viên xác định nhu cầu bồi dưỡng làm căn cứ để tổ chức các lớp bồi dưỡng giáo viên .......... 67 3.3.2. Thành lập các nhóm giáo viên hỗ trợ nhau trong quá trình bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa ........................ 70 3.3.3. Tổ chức nâng cao khả năng tự bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp của giáo viên theo hướng chuẩn hóa ................................................................ 71 3.3.4. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa .............................................................................................. 74 iv
3.3.5. Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá các hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa ................................... 77 3.3.6. Tăng cường các nguồn lực cho hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn hóa .................................................. 81 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................................... 84 3.5. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 86 3.5.1 Mục đích của khảo nghiệm ..................................................................... 86 3.5.2. Kết quả khảo nghiệm .............................................................................. 86 3.6. Đánh giá tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ................................................................................................................. 88 Tiểu kết chƣơng 3 .................................................................................................... 90 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 95 PHỤ LỤC v
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê học lực, hạnh kiểm học sinh của các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Thanh Trì, Hà Nội ...................................... 36 Bảng 2.2: Kết quả học sinh giỏi các cấp của các trường THCS trên địa bàn huyện Thanh Trì, Hà Nội .................................................................... 37 Bảng 2.3: Kết quả xếp loại học lực, hạnh kiểm học sinh trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội từ các năm 2014 – 2018 .................. 38 Bảng 2.4: Số lượng HS giỏi cấp huyện và thành phố trong 02 năm học 2017 - 2019 ......................................................................................... 39 Bảng 2.5: Số lượng giáo viên trung học cơ sở Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội ....... 40 Bảng 2.6: Cơ cấu đội ngũ giáo viên trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo giới tính và độ tuổi ....................................... 41 Bảng 2.7: Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội ......................................... 41 Bảng 2.8: Kết quả đánh giá phân loại giáo viên trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa ............................... 42 Bảng 2.9: Thực trạng mục tiêu bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên ....... 43 Bảng 2.10: Thực trạng bồi dưỡng phát triển chuyên môn, nghiệp vụ ................... 44 Bảng 2.11: Thực trạng bồi dưỡng xây dựng môi trường giáo dục ........................ 45 Bảng 2.12: Thực trạng bồi dưỡng phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội ................................................................................ 46 Bảng 2.13: Thực trạng bồi dưỡng sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục .............................................................. 47 Bảng 2.14: Thực trạng phương pháp bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên...... 48 Bảng 2.15: Thực trạng hình thức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên ...... 49 Bảng 2.16: Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng NLNN GV ........ 50 Bảng 2.17: Thực trạng các nguồn lực tham gia hoạt động bồi dưỡng .................. 51 Bảng 2.18: Thực trạng xác định nhu cầu bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp .......... 53 Bảng 2.19: Thực trạng xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội ........ 54 vi
Bảng 2.20: Thực trạng quản lý tổ chức bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên ............................................................................................. 55 Bảng 2.21: Thực trạng quản lý chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc theo hướng chuẩn hóa ................................................................................. 57 Bảng 2.22: Thực trạng quản lý công tác kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc theo hướng chuẩn hóa ....... 59 Bảng 2.23: Thực trạng quản lý xây dựng môi trường làm việc, bồi dưỡng, tự bồi dưỡng cho giáo viên theo hướng chuẩn hóa ................................. 60 vii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ 2.1: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo hướng chuẩn hóa ở trường THCS Vạn Phúc ........................................................................................... 61 Biểu đồ 3.1: Kiểm chứng tính cấp thiết của các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa .............................. 86 Biểu đồ 3.2: Kiểm chứng tính khả thi của các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa .............................. 87 Biểu đồ 3.3: Xếp thứ bậc giá trị trung bình của từng biện pháp về tính cấp thiết và tính khả thi ............................................................................ 88 Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa 6 biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên THCS Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa ........................................ 85 viii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nhân loại đang chuyển nhanh từ kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức, sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ (KH&CN) đang tác động từng ngày, từng giờ đến mọi mặt của đời sống xã hội cũng như giáo dục. Vai trò của giáo dục càng trở nên quan trọng hơn để đáp ứng nhu cầu cạnh tranh và hội nhập của nền kinh tế toàn cầu. Vì vây các quốc gia đều ý thức sâu sắc được “Nước nào đầu tư nhiều nhất vào giáo dục sẽ có sự tranh đua mạnh nhất”. Đảng và nhà nước ta trong nhiều năm qua cũng rất quan tâm đến sự phát triển của giáo dục, trong nghị quyết số 29-NQ/TW đặc biệt nhấn mạnh: “Nâng cao nhận thức về vai trò quyết định chất lượng Giáo dục và đào tạo của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” Muốn phát triển giáo dục, ngoài yếu tố về đường lối chính sách, đổi mới cơ chế, cơ sở vật chất (CSVC), đổi mới chương trình đào tạo thì vai trò người giáo viên (GV) rất quan trọng. Luật Giáo dục nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nêu rõ: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục”. [45, tr4] Chỉ thị số 40/CT-TU của Ban Bí thư Trung ương Đảng chỉ rõ “Mục tiêu của chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo là xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa, bảo đảm chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo”. Muốn thực hiện được mục tiêu giáo dục thì đội ngũ giáo viên (ĐNGV) đóng vai trò quan trọng quyết định chất lượng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), do đó việc bồi dưỡng phát triển năng lực nghề nghiệp (NLNN) cho GV trong nhà trường là việc làm hết sức cần thiết và cấp bách. Mặt khác muốn triển khai hoạt động bồi dưỡng NLNN cho GV theo hướng chuẩn hóa, đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục hiện nay, ngoài những nội dung cần thiết thì hoạt động quản lý của các nhà trường, các cấp quản lý khác nhau giữ vai trò quyết định đến chất lượng của ĐNGV. Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT về quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở (GVTHCS), giáo viên trung học phổ thông (GVTHPT) được ban 1
hành từ năm 2018 của Bộ GD&ĐT là cơ sở pháp lý để các nhà trường thực hiện đánh giá, sàng lọc và chuẩn hóa ĐNGV đáp ứng yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục hiện nay. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu việc triển khai thực hiện “chuẩn hóa” là một quá trình lâu dài, khó khăn gặp nhiều lúng túng và bất cập. Trường trung học cơ sở (THCS) Vạn Phúc, huyện Thanh Tri, Hà Nội trong các năm qua ĐNGV về cơ bản có đủ về số lượng, trình độ đào tạo. Tỷ lệ GV đạt chuẩn và trên chuẩn ngày càng cao, số GV đạt danh hiệu GV giỏi các cấp tăng dần theo năm học và ngày càng có chất lượng. Tuy nhiên trên thực tế của trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội có thể thấy chất lượng giáo dục học sinh (HS) không đồng đều giữa các năm học, tỷ lệ HS đỗ vào THPT chưa như mong muốn, chất lượng ĐNGV của nhà trường còn thiếu đồng bộ. Số lượng GV được tuyển vào dạy trong nhà trường còn trẻ, kinh nghiệm chưa nhiều (55,8%), chưa được bồi dưỡng để thực hiện hoạt động giáo dục ngày càng năng nề, họ còn lúng túng trong việc đổi mới phương pháp dạy học, động cơ, thái độ làm việc chưa cao nên hạn chế việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Hiện nay, chương trình giáo dục phổ thông mới được yêu cầu chuyển từ trang bị nội dung kiến thức sang phát triển phẩm chất và năng lực người học bằng việc dạy học tích hợp liên môn, trải nghiệm thực tế… Do vậy năng lực của ĐNGV trong nhà trường đang đứng trước những yêu cầu của đổi mới giáo dục. Mặc dù các cấp quản lý đã có một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng NLNN của GV nhưng chưa mang tính hệ thống. Ngoài ra nhà trường còn gặp khó khăn về CSVC, thiếu phòng học, thiếu phòng học chức năng, phương tiện dạy học không còn thích hợp trong bối cảnh hiện nay. Đứng trước nhiệm vụ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay, thiết nghĩ đội ngũ cán bộ quản lý (CBQL) và GV giữ vai trò hết sức quan trọng, nếu không nói là quyết định. Vậy nên, làm thế nào để phát triển và nâng cao NLNN cho GV trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội đáp ứng đáp ứng được yêu cầu mới đang là bài toán đặt ra cho các nhà quản lý? Đó cũng là băn khoăn lớn nhất của bất kỳ CBQL nào hiện nay. Với kinh nghiệm nhiều năm công tác trong ngành GD&ĐT và với cương vị đang làm Hiệu trưởng tại trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội ngoài 2
việc đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ theo chức năng và nhiệm vụ, bản thân tôi luôn mong muốn học tập, nghiên cứu và đóng góp một phần vào hoạt động GD&ĐT của huyện Thanh Trì nói chung và công tác bồi dưỡng phát triển NLNN cho giáo viên trường THCS Vạn Phúc nói riêng. Xuất phát từ những lí do trên tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường Trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa” làm đề tài luận án thạc sĩ ngành Giáo dục học, chuyên ngành quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Thông qua nghiên cứu lý luận và đặc biệt nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng về hoạt động bồi dưỡng NLNN cho GV về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên (BDGV) THCS ở trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội, tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động BDGV trường THCS Vạn Phúc nhằm nâng cao NLNN, từng bước đạt chuẩn nghề nghiệp đã ban hành, đáp ứng yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục hiện nay. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Bồi dưỡng NLNN giáo viên THCS theo hướng chuẩn hóa. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dưỡng NLNN cho giáo viên trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa. 4. Câu hỏi nghiên cứu Các hoạt động bồi dưỡng NLNN của GV theo hướng chuẩn hóa đã và đang được thực hiện như thế nào tại trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội? Năng lực nghề nghiệp của giáo viên trong nhà trường ở những hoạt động này sẽ được đánh giá như thế nào? Cần có những biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nào nhằm nâng cao NLNN cho GV trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay? 5. Giả thuyết khoa học Chất lượng hoạt động giáo dục của trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, 3
Hà Nội chưa đáp ứng yêu cầu. Nguyên nhân chủ yếu là do ĐNGV chưa được trang bị đầy đủ các kiến thức và kỹ năng cơ bản, cần thiết. Do đó, tác giả đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng NLNN cho giáo viên phù hợp với thực tế sẽ góp phần đảm bảo cho GV đạt chuẩn nghề nghiệp và nâng cao hiệu quả các hoạt động giáo dục trong nhà trường. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu đề ra trong luận văn, tác giả sẽ tập trung vào các nhiệm vụ sau:  Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở theo chuẩn nghề nghiệp, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa  Khảo sát thực trạng hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa, thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trung học cơ sở trường trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa và phân tích nguyên nhân của thực trạng  Trên cơ sở phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất một số biện pháp quản lý khả thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa 7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: đề tài tập trung nghiên cứu những yêu cầu về NLNN của GV trường THCS, những biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhằm góp phần phát triển đội ngũ GV trường THCS Vạn Phúc, Huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa (chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS được Bộ GD&ĐT phê duyệt). - Về địa bàn nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu tại trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội. - Về khách thể điều tra: Đội ngũ giáo viên và CBQL của trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội. 4
- Về thời gian khảo sát: Nghiên cứu các số liệu tại trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội giai đoạn 2014- 2019. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích và tổng hợp các tài liệu lý luận, xây dựng khung lý luận cho đề tài, tổng quan vấn đề nghiên cứu. 8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra bảng hỏi với các đối tượng liên quan: Phỏng vấn cán bộ quản lý, giáo viên; Tổng hợp kinh nghiệm thực tiến. 8.3. Các phương pháp bổ trợ: Phương pháp thống kê toán học 9. Cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo luận văn dự kiến được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Hà Nội theo hướng chuẩn hóa. 5
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO HƢỚNG CHUẨN HÓA 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Về bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trung học cơ sở theo hướng chuẩn hóa Trong các nhân tố, GV là nhân tố chủ đạo quyết định chất lượng GD & ĐT. Để nâng cao chất lượng giáo dục đồng thời có được ĐNGV theo hướng chuẩn hóa thì công tác đào tạo BDGV có ý nghĩa quyết định. Trong thời gian qua đã có nhiều nhà khoa học, các công trình chuyên khảo, đề tài khoa học của tập thể, cá nhân nghiên cứu vấn đề đào tạo BDGV. Ở Philippin đã xây dựng kế hoạch tổng thể đào tạo BDGV 10 năm (1998- 2008), trong đó có những giải pháp đáng chú ý. Chẳng hạn, thu hút những HS trung học phổ thông (THPT) có học lực khá giỏi vào ngành sư phạm. Tạo việc làm cho GV mới ra trường, giảm bớt tình trạng thất nghiệp đối với GV trẻ. Thể chế hóa và củng cố việc bồi dưỡng tại chức, nâng cao nhận thức của nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của nghề dạy học và vị thế của GV trong xã hội [29]. Ở Hàn Quốc, việc BDGV là một hoạt động rất quan trọng. Mỗi chương trình bồi dưỡng thường kéo dài 182 giờ. Các chương trình bồi dưỡng được thiết kế riêng cho từng đối tượng cho phù hợp với mục đích bồi dưỡng bao gồm: Về soạn thảo chương trình giảng dạy; số hoá thông tin, dữ liệu; nghiệp vụ sư phạm… vv. Những người thực hiện chương trình này sẽ quyết định nội dung và thời gian cho mỗi khoá bồi dưỡng. Nội dung bồi dưỡng thường chú ý đến tính phổ biến, những phương pháp giảng dạy tiên tiến của các nước trên thế giới [24]. Ở Nhật Bản, GV phổ thông mới vào nghề bắt buộc phải tham gia bồi dưỡng hàng năm còn những GV đang trực tiếp giảng dạy thì được bồi dưỡng bằng nhiều hình thức, ở nhiều cấp học với phương thức đổi mới, đa dạng, phong phú. Nhà trường có các chính sách đãi ngộ GV chủ yếu thể hiện qua lương, phụ cấp, trợ cấp 6
dựa vào thành tích và thâm niên công tác của mỗi người, trung bình 1 năm hoặc 2 năm một lần [25]. Hầu hết các nước trên thế giới đều coi trọng việc BDGV bởi đây là vấn đề cơ bản trong phát triển chất lượng GD&ĐT. Để phát triển kinh tế xã hội (KT-XH) thì phương châm của các cấp quản lý giáo dục (QLGD) là tạo mọi điều kiện thuận lợi để GV có cơ hội học tập suốt đời, học tập thường xuyên để kịp thời bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp hoạt động phù hợp với xu hướng đổi mới giáo dục hiện nay. Tuỳ thuộc vào điều kiện của từng quốc gia mà hình thức BDGV, xây dựng quy trình phù hợp để từng bước nâng cao chất lượng ĐNGV. Ngay sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng và thống nhất, để đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục, Đảng và Nhà nước ta đã có những chỉ đạo về việc đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV theo nhiều loại hình khác nhau, đặc biệt là đội ngũ GV THCS như: chính quy, tại chức, ngắn hạn …. theo các hệ khác nhau dẫn đến trình độ của GV THCS không đồng đều. Trong những năm qua, vấn đề đào tạo BDGV có những chuyển biến tích cực nhằm dần dần chuẩn hoá đội ngũ này. Bên cạnh đó, từ trước đến nay có nhiều nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng được công bố dưới nhiều góc độ, hình thức khác nhau. Sau đây có thể kể đến một số nghiên cứu trong khuôn khổ luận văn thạc sĩ của các cán bộ QLGD trên các địa bàn khác nhau trong nước: Nguyễn Văn Diệu (2011), trong luận văn thạc sĩ: “Thực trạng công tác bồi dưỡng giáo viên ở các trường trung học cơ sở quận 3, thành phố Hồ Chí Minh”, đã đề cập đến thực trạng công tác BDGV ở các trường THCS quận 3, thành phố Hồ Chí Minh từ đó đưa ra các biện pháp nhằm tăng cường công tác bồi dưỡng giáo viên góp phần nâng cao chất lượng ĐNGV. [18] Tác giả Nguyễn Văn Khung (2011) với đề tài: “Biện pháp bồi dưỡng đội ngũ giáo viên Trung học cơ sở huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình trong giai đoạn hiện nay”, (Luận văn Thạc sĩ QLGD) đã đưa ra thực trạng và đề xuất các biện pháp bồi dưỡng, phát triển ĐNGV nhằm nâng cao chất lượng GV tại các trường THCS huyện Hưng Hà, Thái Bình. [30] Tác giả Trần Ngọc Thủy (2013): “Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trường THCS ở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng theo hướng chuẩn hóa”, luận văn Thạc sĩ 7