Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:214

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương" nhằm hệ thống hóa lý luận quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần, đề tài khảo sát và phân tích thực trạng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Từ đó, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN TẤN TÚ NGỌC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHÀO CỜ ĐẦU TUẦN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG – 2021
UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN TẤN TÚ NGỌC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHÀO CỜ ĐẦU TUẦN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN THỊ TUYẾT MAI BÌNH DƯƠNG – 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Nguyễn Tấn Tú Ngọc, mã số học viên 1918140114012 là học viên lớp Cao học Quản lý giáo dục (CH19QL01) khóa 6, trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Tôi xin cam đoan: luận văn với đề tài “Quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Tất cả số liệu, kết quả thực hiện được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc và chưa được công bố ở những công trình nghiên cứu khác. Nếu có sự gian dối, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm và bị xử lý theo quy định của nhà trường. Bình Dương, ngày 18 tháng 9 năm 2021 Tác giả Nguyễn Tấn Tú Ngọc ii
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ và động viên rất quý báu của thầy cô, gia đình, bạn bè và anh chị em đồng nghiệp. Tôi chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Trần Thị Tuyết Mai - người cô đã tận tình trực tiếp hướng dẫn khoa học và giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi cũng bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến cán bộ quản lý, chuyên viên, giảng viên trường Đại học Thủ Dầu Một cùng toàn thể các thầy, cô trường Đại học Thủ Dầu Một đã tận tình hướng dẫn, quan tâm trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Tôi cũng trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo, cán bộ quản lý và giáo viên các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, bạn bè đồng nghiệp xa gần cùng gia đình đã động viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này. Trong quá trình thực hiện, tác giả luận văn gặp rất nhiều khó khăn về những lý luận cơ sở đối với đề tài nghiên cứu, cách thức phân tích đề tài nghiên cứu, đặc biệt là gặp rất nhiều khó khăn trong việc thiết kế bản khảo sát sao cho phù hợp với mục đích nghiên cứu. Tuy nhiên, người viết đã nhận được sự hỗ trợ rất tích cực từ các bạn học viên trong lớp, trao đổi trực tiếp với giảng viên hướng dẫn nên đã hoàn thành luận văn đúng thời gian quy định. Dù có rất nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện luận văn nhưng chắc chắn rằng luận văn sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy cô, anh chị đồng nghiệp và các bạn. Xin chân thành cảm ơn. Tác giả luận văn Nguyễn Tấn Tú Ngọc iii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. ii LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... iii MỤC LỤC ............................................................................................................. iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................ ix DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. x DANH MỤC ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ ............................................................................ xii TÓM TẮT ........................................................................................................... xiii 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 4 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 5 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .............................................. 5 8. Đóng góp của đề tài ......................................................................................... 9 9. Cấu trúc của đề tài ........................................................................................... 9 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHÀO CỜ ĐẦU TUẦN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ....................................... 10 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................ 10 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài .................................................................... 10 1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước .................................................................... 12 1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................... 15 1.2.1. Khái niệm chào cờ, hoạt động chào cờ đầu tuần....................................... 15 1.2.2. Khái niệm quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường trung học cơ sở ..... 16 1.2.3. Khái niệm quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần ........................................ 21 1.3. Lý luận về hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở ................ 21 1.3.1. Vị trí và vai trò của hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở ........... 21 1.3.2. Mục tiêu của hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở ........ 23 1.3.3. Nội dung của hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở ....... 23 iv
1.3.4. Hình thức tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở 26 1.4. Lý luận về quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở ... 27 1.4.1. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở .......................................................................................................................................... 27 1.4.2. Chức năng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở28 1.4.3. Quản lý các điều kiện hoạt động chào cờ đầu tuần ................................... 34 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần ở trường trung học cơ sở ..................................................................................................... 35 1.5.1. Các yếu tố chủ quan .................................................................................. 35 1.5.2. Các yếu tố khách quan .............................................................................. 37 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1....................................................................................... 39 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHÀO CỜ ĐẦU TUẦN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG ........................................................................................ 40 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội, giáo dục và đào tạo của thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ......................................................................... 40 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ...................................... 40 2.1.2. Khái quát chung về giáo dục trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ................................................................................................................... 41 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động chào cờ đầu tuần và quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở .................................................. 44 2.2.1. Nội dung khảo sát ..................................................................................... 44 2.2.2. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng ........................................................ 45 2.2.3. Tổ chức điều tra, khảo sát ......................................................................... 45 2.2.4. Quy ước thang đo ...................................................................................... 49 2.3. Thực trạng hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở........ 50 2.3.1. Thực trạng nhận thức về hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ............................................... 50 2.3.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ...................................... 55 v
2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ...................................... 58 2.3.4. Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ............................................... 63 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương............... 65 2.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần ..................................................................... 65 2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ...................................... 66 2.4.3. Thực trạng tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ........................................................... 69 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ........................................................... 72 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ...................................... 74 2.4.6. Thực trạng quản lý các điều kiện phục vụ hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương .......................... 77 2.4.7. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.................... 78 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương .......................... 81 2.5.1. Ưu điểm ..................................................................................................... 81 2.5.2. Hạn chế ...................................................................................................... 81 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế .............................................................. 82 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2....................................................................................... 84 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHÀO CỜ ĐẦU TUẦN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG ........................................................................................ 86 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp .......................................................................... 86 vi
3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................. 86 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ........................................................... 86 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ........................................................... 87 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa .............................................................. 87 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ............................................................ 87 3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ........................................... 87 3.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ............................................... 88 3.3.1. Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của hoạt động chào cờ đầu tuần ............................................. 88 3.3.2. Cải tiến công tác lập kế hoạch hoạt động chào cờ đầu tuần ..................... 90 3.3.3. Nâng cao vai trò của các tổ chức chính trị, đoàn thể trong nhà trường, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động chào cờ đầu tuần .................................................................................. 92 3.3.4. Tăng cường công tác tổ chức, chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức hoạt động chào cờ đầu tuần ................................................................................................... 94 3.3.5. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá của nhà trường trong việc thực hiện hoạt động chào cờ đầu tuần .................................................................................. 95 3.3.6. Đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ hoạt động chào cờ đầu tuần ....... 97 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ....................................................... 98 3.5. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ..................................................................................................................... 101 3.5.1. Mục đích khảo nghiệm ........................................................................... 101 3.5.2. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 101 3.5.3. Khách thể khảo nghiệm ........................................................................... 101 3.5.4. Quy trình khảo nghiệm............................................................................ 102 3.5.5. Kết quả khảo nghiệm............................................................................... 103 3.5.6. Kiểm định sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ....................................................................................................... 113 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3..................................................................................... 116 vii
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................. 117 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................... 121 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ ........................................... 125 PHỤ LỤC .......................................................................................................... 126 viii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Từ đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 CMHS Cha mẹ học sinh 3 CSVC Cơ sở vật chất 4 ĐTB Điểm trung bình 5 GD Giáo dục 6 GD&ĐT Giáo dục và đào tạo 7 GV Giáo viên 8 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 9 HS Học sinh 10 KT, ĐG Kiểm tra, đánh giá 11 LLGD Lực lượng giáo dục 12 MNMG Mầm non mẫu giáo 13 TB Trung bình 14 TBC Trung bình cộng 15 TH Tiểu học 16 THCS Trung học cơ sở 17 TNCS Thanh niên cộng sản 18 TNTP Thiếu niên Tiền phong 19 TTCM Tổ trưởng chuyên môn ix
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Bảng thống kê học lực học sinh các trường THCS (2019-2020) .. 42 Bảng 2.2. Bảng thống kê hạnh kiểm học sinh các trường THCS (2019- 2020) ............................................................................................................... 42 Bảng 2.3. Một số nét sơ lược về các trường khảo sát ..................................... 46 Bảng 2.4. Thống kê số liệu các trường khảo sát............................................. 47 Bảng 2.5. Đặc điểm CBQL, GV được khảo sát ............................................. 47 Bảng 2.6. Đặc điểm học sinh được khảo sát................................................... 48 Bảng 2.7. Quy ước xử lý thông tin ................................................................. 50 Bảng 2.8. Ý kiến của CBQL, GV về vai trò của hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS ............................................................................................ 51 Bảng 2.9. Ý kiến của CBQL, GV và HS về thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .................................................. 56 Bảng 2.10. Nội dung chương trình chủ điểm hoạt động chào cờ đầu tuần .... 58 Bảng 2.11. Ý kiến của CBQL, GV và HS về thực trạng triển khai các hình thức tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS ............................. 63 Bảng 2.12. Ý kiến của CBQL và GV về thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .................................................. 67 Bảng 2.13. Ý kiến của CBQL và GV về thực trạng chỉ đạo hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS ........................................................................ 72 Bảng 2.14. Ý kiến của CBQL và GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS ........................................................... 75 Bảng 2.15. Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng quản lý các điều kiện phục vụ hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .......................................... 77 Bảng 3.1. Đặc điểm CBQL, GV được khảo sát ........................................... 101 Bảng 3.2. Các mức độ khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ............................................................................................................... 102 Bảng 3.3. Quy ước thang đo tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ...................................................................................................................... 103 x
Bảng 3.4. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp Nâng cao vai trò của các tổ chức chính trị, đoàn thể trong nhà trường, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động chào cờ đầu tuần ................................................................................. 107 Bảng 3.5. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp Tăng cường công tác tổ chức, chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức hoạt động chào cờ đầu tuần ........................................................................................................ 109 Bảng 3.6. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá của nhà trường trong việc thực hiện hoạt động chào cờ đầu tuần .......................................................................................... 110 Bảng 3.7. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp Đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ hoạt động chào cờ đầu tuần ..................... 112 Bảng 3.8. Sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp............................................................................................................... 113 xi
DANH MỤC ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Ý kiến của CBQL, GV và HS về thực trạng thực hiện nội dung hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .......................................... 60 Biểu đồ 2.2. Ý kiến của CBQL, GV và HS về kết quả thực hiện nội dung hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS ................................................. 61 Biểu đồ 2.3. Ý kiến của CBQL, GV về tầm quan trọng của quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .......................................................... 66 Biểu đồ 2.4. Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS ....................................................................... 70 Biểu đồ 2.5. Ý kiến của CBQL, GV về những thuận lợi trong quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .......................................................... 79 Biểu đồ 2.6. Ý kiến của CBQL, GV về khó khăn trong quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS .................................................................. 80 Biểu đồ 3.1. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của hoạt động chào cờ đầu tuần . .............................................. 104 Biểu đồ 3.2. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp Cải tiến công tác lập kế hoạch hoạt động chào cờ đầu tuần .............................. 106 Biểu đồ 3.3. Tổng hợp ý kiến đánh giá về tính cần thiết và khả thi của 06 biện pháp đề xuất .................................................................................................. 115 SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ..................................... 100 xii
TÓM TẮT Mỗi hoạt động giáo dục trong nhà trường đều có vai trò vô cùng quan trọng. Trong đó, hoạt động chào cờ đầu tuần là một trong những hoạt động giáo dục có vị trí đặc biệt quan trọng trong nhà trường. Thông tư 32/2018 TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ giáo dục và đào tạo chỉ rõ: “Sinh hoạt dưới cờ là một trong những loại hình hoạt động trải nghiệm với sự tham gia, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục: cán bộ QL, GVCN, cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Tổng phụ trách Đội, học sinh, CMHS và các đoàn thể” (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2018). Làm thế nào để vừa giáo dục truyền thống, mở rộng vốn kiến thức và hiểu biết cho thiếu nhi thông qua các chủ đề, chủ điểm sinh hoạt của từng tuần, từng tháng; vừa tạo điều kiện để các em nói lên tiếng nói của mình về các vấn đề có liên quan đến trẻ em. Đồng thời, tạo môi trường vui chơi, giải trí lành mạnh để các em thể hiện tài năng, năng khiếu của mình, giúp các em tham gia tích cực và mạnh dạn hơn trong các hoạt động tập thể; giúp các em tránh xa các tệ nạn xã hội. Mỗi nhà trường cần quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu giáo dục, bồi dưỡng tình cảm, đạo đức trong sáng, tính tích cực xã hội, khả năng giao tiếp, ứng xử, ý thức tổ chức kỷ luật cho học sinh THCS. Đề tài “Quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương” tập trung nghiên cứu, phân tích cơ sở lý luận của hoạt động chào cờ đầu tuần cũng như công tác quản lý hoạt động này. Đề tài đã phân tích thực trạng hoạt động chào cờ đầu tuần và quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Qua quá trình nghiên cứu ở nước ngoài và Việt Nam cho thấy, các nghiên cứu về hoạt động chào cờ đầu tuần cũng như quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần chưa nhiều. Còn về công tác quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần cho học sinh chưa được đề cập đến. Do đó, việc nghiên cứu đề tài quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS công lập thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương dưới sự chỉ đạo, điều hành của Hiệu trưởng nhằm đổi mới nội dung phù hợp với điều kiện hiện nay của đất nước và xu thế hội nhập quốc tế là đề tài có ý nghĩa thực tiễn và tính mới. xiii
Với đề tài này, tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý luận (văn bản, tài liệu,…), phương pháp nghiên cứu thực tiễn ( quan sát, điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn,…) và phương pháp xử lý số liệu để phân tích thực trạng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại 08 trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy, một bộ phận CBQL, GV chưa có nhận thức đúng đắn và đầy đủ về tầm quan trọng của hoạt động chào cờ đầu tuần. Chính vì lẽ đó, hoạt động chào cờ đầu tuần ở các trường THCS chưa được quan tâm thường xuyên. Các nội dung hoạt động chào cờ đầu tuần chưa có sự đa dạng, phong phú. Chưa có sự lồng ghép, đổi mới về nội dung của hoạt động chào cờ đầu tuần cho học sinh THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Các hình thức tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần chủ yếu nhằm tổng kết lại những vấn đề về nề nếp sinh hoạt và triển khai những biện pháp để khắc phục thực trạng đó chứ chưa có sự lồng ghép các hình thức như giao lưu chia sẻ, tổ chức trò chơi. Vì vậy, các hình thức hoạt động chào cờ đầu tuần chưa đa dạng, phong phú và kết quả đạt được chưa cao. Năng lực tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần của nhà trường còn hạn chế. Cán bộ quản lý còn hạn chế về năng lực và nghiệp vụ quản lý, chưa tích cực tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý, thiếu các biện pháp quản lý phù hợp. Chưa coi trọng xây dựng nề nếp dạy học và công tác kiểm tra hoạt động chào cờ đầu tuần cho học sinh còn chung chung nên chất lượng hoạt động chào cờ đầu tuần chưa cao. Công tác quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần về xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá được triển khai thực hiện trong các nhà trường nhưng còn hạn chế. Ngoài ra, các điều kiện phục vụ cho hoạt động chào cờ đầu tuần vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động giáo dục. Điều kiện cơ sở vật chất và thiết bị trường học phục vụ cho hoạt động chào cờ đầu tuần chưa đầy đủ, còn hạn chế. xiv
Kinh phí phục vụ cho hoạt động chào cờ đầu tuần còn thiếu. Nguồn ngân sách chi cho giáo dục còn hạn chế, việc huy động đóng góp từ cha mẹ học sinh, các cơ quan đoàn thể còn gặp nhiều khó khăn nên cơ sở vật chất chưa hoàn thiện, bất cập so với yêu cầu đổi mới. Trên cơ sở lí luận và thực tiễn, tác giả đã đề xuất 06 biện pháp quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương bao gồm: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của hoạt động chào cờ đầu tuần; Cải tiến công tác lập kế hoạch hoạt động chào cờ đầu tuần; Nâng cao vai trò của các tổ chức chính trị, đoàn thể trong nhà trường, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động chào cờ đầu tuần; Tăng cường công tác tổ chức, chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức hoạt động chào cờ đầu tuần; Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá của nhà trường trong việc thực hiện hoạt động chào cờ đầu tuần; Đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ hoạt động chào cờ đầu tuần. Đề tài đã khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất tại 08 trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Cả 06 biện pháp đều được đánh giá có tính cần thiết và khả thi cao. Các biện pháp có mối quan hệ gắn kết, phụ thuộc và bổ sung cho nhau trong quá trình thực hiện. Những biện pháp đề xuất góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. xv
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong xã hội hiện nay, với sự phát triển như vũ bão của công nghệ hiện đại, tiêu biểu là cuộc cách mạng công nghệ 4.0, tri thức trở thành sức mạnh, là thước đo cho sự phát triển và dự báo tương lai cho mỗi quốc gia. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ ấy, sự cạnh tranh và hội nhập toàn cầu, Giáo dục và đào tạo càng quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Từ đó, nước ta đặt ra những yêu cầu mới cho sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, đầy đủ phẩm chất và năng lực. Con người trong thời kì đổi mới hội nhập quốc tế, bên cạnh việc nắm vững tri thức, phát triển năng lực hoạt động trí tuệ, có phẩm chất tốt thì cần có kỹ năng sống. Bối cảnh xã hội mới đòi hỏi con người phải thường xuyên thích ứng với thay đổi hằng ngày của cuộc sống. Do đó, dạy học không chỉ đơn thuần là cung cấp tri thức, rèn luyện kỹ năng trên lớp mà theo bản chất của dạy học hiện đại: “Học để biết, học để làm việc, học để chung sống và học để làm người” (UNESCO). Điều 2, Luật giáo dục (2019) xác định: “Mục tiêu giáo dục nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế” (Quốc hội, 2019). Ngày nay, nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục toàn diện cho học sinh, nhà trường có nhiều hoạt động ý nghĩa và thiết thực như dạy học trên lớp, sinh hoạt lớp, hoạt động tập thể theo chủ đề,… Mỗi hoạt động giáo dục trong nhà trường đều có vai trò vô cùng quan trọng. Trong đó, hoạt động chào cờ đầu tuần là một trong những hoạt động giáo dục có vị trí đặc biệt quan trọng trong nhà trường. Thông tư 32/2018 TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ giáo dục và đào tạo chỉ rõ: “Sinh hoạt dưới cờ là một trong những loại hình hoạt động trải nghiệm với sự tham gia, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục: 1
cán bộ QL, GVCN, cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Tổng phụ trách Đội, học sinh, CMHS và các đoàn thể” (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2018) Hoạt động chào cờ đầu tuần được thực hiện vào sáng thứ hai hàng tuần trong thời gian một tiết học (45 phút) theo quy định của ngành giáo dục. Đây là hoạt động mang tính tập thể, sinh hoạt học sinh với quy mô toàn trường. Đây là thời gian có đầy đủ các thành viên trong nhà trường nhất trong mỗi tuần lễ, bao gồm các thầy cô lãnh đạo nhà trường, giáo viên, cán bộ nhân viên và học sinh của trường. Hoạt động chào cờ đầu tuần là giây phút mở đầu cho một tuần dạy – học mới, bao gồm nhiều nội dung mang tính giáo dục cao và toàn diện. Theo công văn số 1525/BGDĐT - CTHSSV ngày 29/3/2010 về Hướng dẫn Chào cờ Tổ quốc và hát Quốc ca:“Chào cờ Tổ quốc và hát Quốc ca là một nghi thức quan trọng thể hiện lòng yêu nước, bản lĩnh chính trị, lòng tự hào và trách nhiệm của con người Việt Nam với Tổ quốc và Nhân dân” (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2010). Thông qua nghi lễ chào cờ đầu tuần, nhà trường vừa giáo dục học sinh lòng yêu nước, tôn trọng Quốc kỳ, Quốc ca hồn thiêng của dân tộc; vừa giáo dục học sinh lòng biết ơn đối với thế hệ cha anh đã hi sinh xương máu để đổi lấy độc lập, tự do cho dân tộc. Hoạt động chào cờ đầu tuần không chỉ thực hiện nghi lễ chào cờ mà nhà trường còn tổ chức sinh hoạt chuyên đề, chủ điểm. Hướng dẫn số 45 HD/HĐĐTW ngày 19/5/2014 của Hội đồng Đội Trung ương về việc Hướng dẫn tổ chức sinh hoạt Liên Đội dưới cờ: “...nhằm giáo dục truyền thống, mở rộng vốn kiến thức và hiểu biết cho thiếu nhi thông qua các chủ đề, chủ điểm sinh hoạt của từng tuần, từng tháng; tạo điều kiện để các em nói lên tiếng nói của mình về các vấn đề có liên quan đến trẻ em. Đồng thời, tạo môi trường vui chơi, giải trí lành mạnh để các em thể hiện tài năng, năng khiếu của mình, giúp các em tham gia tích cực và mạnh dạn hơn trong các hoạt động tập thể; giúp các em tránh xa các tệ nạn xã hội. Các hoạt động phải đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu giáo dục, bồi dưỡng tình cảm, đạo đức trong sáng, tính tích cực xã hội, khả năng giao tiếp, ứng xử, ý thức tổ chức kỷ luật cho thiếu nhi”. (Hội Đồng Đội Trung ương, 2014). Như vậy, việc làm quen với các kỹ năng: giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo, tổ chức thậm chí là giải quyết các vấn đề liên quan đến tệ nạn xã hội, môi 2
trường, đuối nước và nhiều vấn đề khác trong cuộc sống,…sẽ giúp học sinh tự tin, chủ động và biết cách xử lý mọi tình huống. Chính hoạt động chào cờ đầu tuần có ý nghĩa tích cực trong việc định hướng nhận thức, thái độ hành vi cho học sinh hình thành và phát triển nhân cách toàn diện nên cán bộ quản lý nhà trường, đứng đầu là Hiệu trưởng phải quan tâm tổ chức hoạt động chào cờ đầu tuần sao cho đạt kết quả tốt nhất. Bên cạnh đó, hoạt động chào cờ đầu tuần có ý nghĩa quan trọng không chỉ với tập thể mà còn cho từng cá nhân giáo viên và học sinh. Với nhiều hình thức đa dạng, ngoài việc thể hiện đầy đủ các chủ đề hoạt động trong chương trình hiện có, các nội dung của hoạt động chào cờ đã linh hoạt bám sát vào nhu cầu thực tế của học sinh và sự thay đổi của thực tiễn xã hội để cung cấp kịp thời cho học sinh các vấn đề có tính thời sự của xã hội và đất nước. Vì thế, hoạt động chào cờ đầu tuần được đưa vào một trong những tiết chính khóa của chương trình giáo dục phổ thông với tư cách là nội dung bắt buộc và đòi hỏi người quản lý, người tổ chức không ngừng học hỏi, sáng tạo để mang lại hiệu quả giáo dục. Trong những năm gần đây, hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở (THCS) thành phố Thuận An đã được quan tâm và đạt được những kết quả nhất định. Song ở nhiều trường chưa đầu tư đúng mức đến hoạt động này nên công tác quản lý còn mang tính hình thức, đối phó. Ở một số trường, Hiệu trưởng còn giao khoán cho chi đoàn, liên đội. Hạn chế chủ yếu là do các nhà quản lý giáo dục không có biện pháp quản lý cụ thể, chặt chẽ; thiếu đồng bộ và điều phối các hoạt động của nhà trường chưa hợp lý. Do ảnh hưởng tâm lý “ưu tiên” các hoạt động dạy văn hóa trên lớp nên vẫn còn một số trường THCS chưa chú trọng nhiều đến công tác quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần. Vì vậy, vai trò của hoạt động chào cờ chưa được phát huy tối ưu, hiệu quả giáo dục chưa cao. Để khắc phục cách tổ chức qua loa, làm theo phong trào, việc quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần cần được đổi mới từ tư duy đến cách thức thực hiện. Là những người làm công tác giáo dục ở nhà trường THCS, chúng ta cần thấy rõ ý nghĩa và sự cần thiết trong quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần theo hướng phát 3
triển năng lực cho học sinh, góp phần giáo dục toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường. Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương” để xác định thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa lý luận quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần, đề tài khảo sát và phân tích thực trạng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Từ đó, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục tại trường THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương trong thời gian qua đã được triển khai thường xuyên và đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập trong nhận thức, trong việc xây dựng kế hoạch, hoạt động chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá. Vì vậy, các biện pháp được xây dựng dựa trên cơ sở lý luận và thực trạng quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại các trường THCS thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương được đánh giá là có tính cần thiết và khả thi cao. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động chào cờ đầu tuần tại trường THCS. 4