Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt đáp ứng nhu cầu người học

Chia sẻ: Dilysstran Dilysstran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:128

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý đào tạo kỹ năng mềm và khảo sát thực trạng đào tạo tại Tâm Việt, đề tài nhằm đề xuất một số biện pháp quản lý đào tạo kỹ năng mềm nhằm đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu người học từ đó nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt đáp ứng nhu cầu người học

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC LÊ ANH SƠN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO KỸ NĂNG MỀM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN TÂM VIỆT ĐÁP ỨNG NHU CẦU NGƯỜI HỌC LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC LÊ ANH SƠN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO KỸ NĂNG MỀM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN TÂM VIỆT ĐÁP ỨNG NHU CẦU NGƯỜI HỌC LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN L G ÁO Ụ Mã số: 60.14.01.14 N : PGS.TS. Nguyễ Vũ Bí H ền HÀ NỘI – 2015
LỜ ẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong Ban giám hiệu, các giáo sư, các giảng viên của Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp hướng dẫn, tư vấn, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu xây dựng đề tài “Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt đáp ứng nhu cầu người học” Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Vũ Bích Hiền, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình lập đề cương, nghiên cứu viết và hoàn chỉnh luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp và các lực học viên tại công ty TNHH Tâm Việt đã quan tâm tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, khảo sát cũng như cung cấp tài liệu, đóng góp các ý kiến quý báu để tôi hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc nghiên cứu, thử nghiệm và hoàn chỉnh luận văn, song chắc rằng luận văn vẫn còn có những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của quý thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp và bạn đọc để đề tài được hoàn thiện hơn, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng mềm cho học viên. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 11 năm 2015 Tác giả i
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN HỮ V ẾT TẮT ỤM TỪ V ẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lý CSVC Cơ sở vật chất KNM Kỹ năng mềm GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GDKNS Giáo dục kỹ năng sống GV Giảng viên HV Học Viên PGS.TS Phó giáo sư, Tiến sỹ HĐ Hoạt động Tâm Việt Công ty TNHH Tâm Việt KNS Kỹ năng sống QLGD Quản lý giáo dục UNESCO Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc UNICEF Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc WHO Tổ chức Y tế Thế giới ii
ANH MỤ BẢNG ảng 2.1 Các nguồn chỉ dẫn học viên đến với Tâm Việt 36 Cảm nhận của học viên về nội dung các khoá học tại ảng 2.2 37 Tâm Việt Đánh giá của học viên về mức độ hài lòng đối với giảng ảng 2.3 38 viên và phương pháp giảng dạy tại Tâm Việt ảng 2.4 Đánh giá của học viên về kết quả học tập tại Tâm Việt 40 ảng 2.5 Đánh giá của học viên về cơ sở vật chất tại Tâm Việt 40 Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty ảng 2.6 41 trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt Thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo qua ảng 2.7 42 đánh giá của ban lãnh đạo và giảng viên ảng 2.8 Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên 45 ảng 2.9 Thực trạng quản lý nề nếp học tập của học viên 46 Thực trạng đầu tư mua sắm và quản lý sử dụng cơ sở ảng 2.10 48 vật chất Kết quả khảo nghiệm t nh khả thi th o đánh giá của ảng 3.1 79 đội ngũ quả lý và giảng viên. Kết quả khảo nghiệm t nh khả thi th o đánh giá của ảng 3.2 79 nhóm học viên iii
ANH MỤ B UĐ iểu đồ 2.1 T lệ học viên tham gia các khoá học 36 Đánh giá của học viên về phương pháp giảng iểu đồ 2.2 39 dạy tại Tâm Việt ANH MỤ SƠ Đ ơ đồ 1.1 ản chất của quá trình quản lý 7 ơ đồ 1.2 Cơ cấu tổ chức th o kiểu chức năng 12 ơ đồ 2.1 Tổ chức bộ máy của Tâm Việt 34 iv
MỤ LỤ LỜ ẢM ƠN ................................................................................................... i DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN .............. ii MỤ LỤ ........................................................................................................ v MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1 2. Mục đ ch nghiên cứu .................................................................................. 2 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 2 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ............................................................ 2 4.1. Khách thể nghiên cứu .............................................................................. 3 4.2. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 3 5. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 3 6. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 3 7. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 3 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................... 4 8.1 Ý nghĩa lý luận ...................................................................................... 4 8.2 Ý nghĩa thực tiễn................................................................................... 4 9. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 5 9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận .............................................. 4 9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ........................................... 4 10. Cấu trúc của luận văn ............................................................................... 5 HƯƠNG 1: Ơ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO KỸ NĂNG MỀM TẠI CÁC CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN CÓ CHỨ NĂNG ĐÀO TẠO, B I DƯỠNG ................................... 6 1.1Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6 1.2Các khái niệm công cụ ............................................................................... 6 1.2.1 Quản lý, quản lý đào tạo.................................................................... 6 1.2.2 Khái niệm quản lý giáo dục ............................................................... 8 v
1.2.3 Kỹ năng mềm và đào tạo kỹ năng mềm ............................................ 8 1.3 Quản lý đào tạo tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chức năng đào tạo, bồi dưỡng ............................................................................................... 11 1.3.1 Bộ máy quản lý đặc trưng ................................................................ 11 1.3.2 Các loại hình đào tạo bồi dưỡng ...................................................... 13 1.3.3 Vai trò quản lý đào tạo của ban giám đốc công ty.......................... 14 1.4 Đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chức năng đào tạo, bồi dưỡng ........................................................................................ 15 1.4.1 Chương trình đào tạo kỹ năng mềm ............................................... 15 1.4.2 Giảng viên và cộng tác viên đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chức năng đào tạo, bồi dưỡng ............................ 22 1.4.3 Đặc điểm người học kỹ năng mềm tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chức năng đào tạo, bồi dưỡng ....................................................... 24 1.4.4 Cơ sở vật chất cần thiết cho đào tạo kỹ năng mềm ........................ 25 1.5 Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chức năng đào tạo, bồi dưỡng ........................................................... 25 1.5.1 Chỉ đạo khảo sát nhu cầu người học ................................................ 25 1.5.2 Quản lý phát triển chương trình đào tạo kỹ năng mềm đáp ứng nhu cầu người học (bảo gồm cả xây dựng chương trình, thực thi và đánh giá)27 1.5.3 Phát triển đội ngũ giảng viên thực hiện chương trình .................... 28 1.5.4 Quản lý hoạt động học tập của học viên .......................................... 29 1.5.5 Quản lý cơ sở vật chất phục vụ đào tạo ........................................... 29 1.6 Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chức năng đào tạo, bồi dưỡng ................... 29 1.6.1 Các yếu tố bên trong ........................................................................ 30 1.6.2 Các yếu tố bên ngoài........................................................................ 30 Tiểu kết chương 1 ......................................................................................... 31 HƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO KỸ NĂNG MỀM TẠI CÔNG TY TNHH TÂM VIỆT ......... 33 vi
2.1Vài nét về công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt ................................. 33 2.1.1 Quá trình thành lập và phát triển. ................................................. 33 2.1.2 Chức năng và nhiệm vụ ................................................................ 34 2.1.3 Tổ chức bộ máy quản lý. .............................................................. 34 2.1.4 Các kỹ năng mềm được đào tạo tại Tâm Việt. ............................. 35 2.2 Thực trạng về hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt ................................................................................................ 35 2.2.1 Thực trạng nhu cầu người học ..................................................... 35 2.2.2 Chương trình đào tạo và mức độ đáp ứng nhu cầu ...................... 37 2.2.3 Chất lượng giảng viên .................................................................. 38 2.2.4 Kết quả học tập của học viên ....................................................... 39 2.2.5 Cơ sở vật chất phục vụ đào tạo .................................................... 40 2.3 Thực trạng quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt .............................................................................. 40 2.3.1 Thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo (chỉ đạo xây dựng, giám sát thực hiện và đánh giá chương trình) ................................ 42 2.3.2 Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên ..................................... 44 2.3.3 Thực trạng quản lý nề nếp học tập của học viên .......................... 46 2.3.4 Thực trạng đầu tư mua sắm và quản lý sử dụng cơ sở vật chất ... 47 2.3.5 Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại Tâm Việt ....................................................................... 49 2.4 Đánh giá chung thực trạng quản lý đào tạo kỹ năng mềm tại Tâm Việt .......... 51 2.4.1 Những điểm tích cực cần phát huy............................................... 51 2.4.2 Một số hạn chế cần khắc phục ..................................................... 53 2.4.3 Nguyên nhân ................................................................................ 55 Tiểu kết chương 2 ......................................................................................... 58 CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO KỸ NĂNG MỀM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN TÂM VIỆT ĐÁP ỨNG NHU CẦU NGƯỜI HỌC ……………………………………...60 vii
3.1 Định hướng phát triển Tâm Việt và nguyên tắc xác định biện pháp quản lý ................................................................................................................... 60 3.1.1 Định hướng phát triển Tâm Việt .................................................. 60 3.1.2 Các nguyên tắc xác định biện pháp quản lý ................................. 62 3.1.3 Mục tiêu chung phát triển đào tạo KNM của Tâm Việt. ............. 63 3.1.4 Tăng cường và đổi mới các lĩnh vực quản lý ............................... 64 3.2 Một số biện pháp quản lý hoạt động đào tạo Kỹ năng mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt. .................................................................... 64 3.3 Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................. 77 3.4 Khảo nghiệm nhận thức về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ............................................................................................................... 77 3.4.1 Mục đ ch khảo sát ........................................................................ 77 3.4.2 Đối tượng khảo sát ....................................................................... 77 3.4.3 Các biện pháp được khảo sát........................................................ 78 3.4.4 Kết quả khảo sát ........................................................................... 78 Tiểu kết chương 3 ......................................................................................... 81 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 82 1. KẾT LUẬN .............................................................................................. 82 2. KHUYẾN NGHỊ ...................................................................................... 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 85 PHỤ LỤC ..........................................................................................................I viii
MỞ ĐẦU 1. Lý đề tà Ngân hàng Thế giới gọi thế k 21 là k nguyên của kinh tế dựa vào kỹ năng – Skills Based Economy (http://www.librarything.com/work/5395375). Năng lực của con người được đánh giá trên cả 3 kh a cạnh: kiến thức, kỹ năng và thái độ. Các nhà khoa học thế giới cho rằng: để thành đạt trong cuộc sống thì kỹ năng mềm đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống và phát triển năng lực cá nhân. Trong đó những yếu tố phát triển năng lực cá nhân bao gồm: Tài nguyên con người (human Resource), Vốn tri thức (Intelligent Capital), Lãnh đạo sự thay đổi (Leading Changer) nhà những nhân tố tạo nên thành công. Nhà tuyển dụng Việt Nam ngày càng đòi hỏi các ứng viên nhiều yếu tố đáp ứng cho công việc ngoài chuyên môn nghiệp vụ, đó là các kỹ năng mềm. Theo Bộ LĐ-TB&XH và tổng cục thống kê công bố bản tin thị trường lao động quý 2/2015 thì số cử nhân, thạc sỹ thất nghiệp là 199.400 người, mà trong đó nguyên nhân phần lớn là do họ còn thiếu tự tin vào bản thân, ngại giao tiếp và phát triển mối quan hệ với người xung quanh, chưa chủ động học hỏi và chủ động trong công việc. Các kỹ năng mềm giúp con người có một quan điểm lạc quan trong công việc; tăng cơ hội thành công khi xin việc và phỏng vấn việc làm; thành công trong công việc nhờ vào phong cách làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả và đáp ứng tốt được yêu cầu của nhà quản lý. Những khóa học kỹ năng mềm thường nhắm tới các sinh viên đại học (chuẩn bị cho các công việc trong tương lai) hoặc nhân viên trong các công sở. “Dù nông thôn hay thành thị, mọi người đi học với mong muốn bản thân được thành công, gia đình được vẻ vang, dòng họ được trường tồn”. Đi song song với các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân là những trung tâm đào tạo hoạt động dưới hình thức một doanh nghiệp nhưng cũng chung 1
mục đ ch phát triển nguồn nhân lực cho xã hội hình thành và phát triển để đào tạo những kỹ năng mềm cơ bản nhất của con người phục vụ nhu cầu xã hội. Công ty TNHH Tâm Việt là một trung tâm đào tạo và tư vấn giáo dục, được thành lập vào tháng 10 năm 2001 với mục đ ch cung cấp các khóa đào tạo kỹ năng mềm nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường. Trải qua thời gian hơn 15 năm hình thành và phát triển, Tâm Việt ngày một phát triển và đã nhận thức được rằng sẽ ngày càng khó khăn cho việc kiểm soát các nguồn nhân lực, các dự án, các chương trình đào tạo nếu không quan tâm đến việc xây dựng quy trình quản lý đào tạo linh hoạt, hiệu quả. Xuất phát từ những yêu cầu cả về mặt lý luận và thực tiễn trên, với tư cách là thành viên ban lãnh đạo trung tâm, tác giả chọn đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình với tiêu đề: “Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt đáp ứng nhu cầu người học” 2. Mụ đí ê ứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý đào tạo kỹ năng mềm và khảo sát thực trạng đào tạo tại Tâm Việt, đề tài nhằm đề xuất một số biện pháp quản lý đào tạo kỹ năng mềm nhằm đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu người học từ đó nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt. 3. N ệm vụ ê ứu Để đạt được mục đ ch nghiên cứu đề ra như trên, đề tài tập trung vào giải quyết các nhiệm vụ sau: 3.1. Xác định cơ sở lý luận việc quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty TNHH có chức năng đào tạo, bồi dưỡng. 3.2. Đánh giá thực trạng hoạt động đào tạo và quản lý đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt. 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt đáp ứng nhu cầu người học. 4. K á t ể và đố t ợ ê ứu 2
4.1. Khách thể nghiên cứu - Quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty TNHH có chức năng đào tạo, bồi dưỡng 4.2. Đối tượng nghiên cứu - Thực trạng đào tạo kỹ năng mền tại công ty TNHH Tâm Việt. - Thực trạng quản lý đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt. - Các biện pháp quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt 5. P ạm v ê ứu Giới hạn nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động đào tạo, quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại Công ty TNHH Tâm Việt. - Giới hạn địa bàn khảo sát: Công ty TNHH Tâm Việt Hà Nội - Giới hạn khách thể khảo sát: 30 cán bộ quản lý, giảng viên và cộng tác viên của công ty TNHH Tâm Việt và 120 học viên đã, đang tham gia các lớp học về kỹ năng mềm. - Giới hạn thời gian khảo sát: năm 2014 - 2015 6. âu ỏ ê ứu âu ỏ đ ợ đặt r ê ứu ày là: - Thực trạng hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại Tâm Việt có đáp ứng được nhu cầu người học hay không? - Thực trạng quản hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại Tâm Việt như thế nào? - Ban lãnh đạo cần những biện pháp nào để nâng cao hiệu quả hoạt động đào tạo kỹ năng mềm đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu người học? 7. G ả t uyết Nếu các biện pháp quản lý đào tạo tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt tập trung vào việc khảo sát nhu cầu người học và chỉ đạo thiết kế chương trình bám sát hơn nữa vào nhu cầu đó, nâng cao năng lực cho đội ngũ giảng viên thực hiện chương trình, đồng thời quản lý việc sử dụng cơ sở 3
vật chất hợp lý và có hiệu quả thì hoạt động đào tạo sẽ có chất lượng cao và đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu người học. 8. ĩ và t ự t ễ ủ đề tà 8.1 ĩ lý luậ Tổng kết lý luận về quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại các công ty TNHH có chức năng đào tạo bồi dưỡng tương tự như Tâm Việt, chỉ ra những thành công và mặt hạn chế, cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng một số phương pháp quản lý hiệu qủa cho hoạt động này. 8.2 ĩ t ự tễ Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho quản lý hoạt động đào tạo kỹ năng mềm tại công ty TNHH Tâm Việt và các tổ chức đào tạo tương tự trong cả nước. 9. P ơ p áp ê ứu Phương pháp luận của nghiên cứu này là một sự kết hợp giữa các lý thuyết khoa học và ứng dụng thực tế; phân t ch định lượng và định tính. Mục tiêu của nghiên cứu này có được là thông qua các bước sau đây: 9.1. N óm p ơ p áp ê ứu lý luậ Thu thập các tài liệu liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu, đặc biệt về quản lý đào tạo kỹ năng mềm; phân tích, phân loại, xác định các khái niệm cơ bản; đọc sách, tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan để hình thành cơ sở lý luận cho đề tài. 9.2. N óm p ơ p áp ê ứu t ự t ễ - Tổng quan lý luận trên tư liệu các văn bản, chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước về hoạt động đào tạo kỹ năng mềm. - Phân tích và khái quát hóa lý luận và đào tạo kỹ năng mềm, quản lý hoạt động đào tạo, quản lý giáo dục, quản lý cơ sở đào tạo và quản lý đào tạo. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm - Phương pháp tọa đàm trao đổi kinh nghiệm 4
- Phương pháp điều tra bằng phiếu thăm dò ý kiến của CBQL, GV, HV - Phương pháp phân t ch hồ sơ quản lý - Các phương pháp khác: Thống kê toán học, ý kiến chuyên gia 10. ấu trú ủ luậ vă Ngoài phần mở đầu, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được trình bày th o 3 chương: ơ 1: ơ sở lý luận của quản lý hoạt độ đà tạo kỹ ă mềm tại các công ty trách nhiệm hữu hạn có chứ ă đà tạo, bồi ỡng ơ 2: T ực trạng đà tạo và quản lý hoạt độ đà tạo kỹ ă mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt ơ 3: B ện pháp quản lý hoạt động đà tạo kỹ ă mềm tại công ty trách nhiệm hữu hạn Tâm Việt đáp ứng nhu cầu ih c 5
HƯƠNG 1 Ơ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO KỸ NĂNG MỀM TẠI CÁC CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN CÓ CHỨ NĂNG ĐÀO TẠO, B ƯỠNG 1.1 Tổ qu ê ứu vấ đề 1.2 á á ệm ô ụ 1.2.1 Quản lý, quản lý đào tạo 1.2.1.1 Khái niệm quản lý Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra. Đối tượng tác động của quản lý là một hệ thống hoàn chỉnh giống như một cơ thể sống được liên kết hữu cơ th o một quy luật nhất định và mục tiêu cuối cùng của quản lý là bảo vệ lợi ch cho con người. Mọi giải pháp quản lý sẽ không có hiệu quả nếu không chú ý đến con người. Bản chất của quá trình quản lý bao gồm các thành tố: Lập kế hoạch; Tổ chức; Lãnh đạo; Kiểm tra, chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau và môi trường bên ngoài tác động vào quản lý bao gồm con người, nguyên vật liệu, máy, thiết bị, thời gian, thông tin, v.v. Trong đó yếu tố con người là thành tố chủ yếu tác động lên các thành tố còn lại, sơ đồ dưới đây thể hiện rõ bản chất của quá trình quản lý. Tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: Định nghĩa kinh điển nhất về quản lý là: tác động có định hướng, có chủ đ ch của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đ ch của tổ chức. Hiện nay hoạt động quản lý được định nghĩa rõ hơn: “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra.” [13, tr.9]. 6
Lập kế hoạch Tổ chức Kiểm tra Lãnh đạo Môi trường bên ngoài ơ đồ 1.1: Bản chất của quá trình quản lý Lập kế hoạch: Là xác định các mục tiêu chiến lược và các thời kỳ xây dựng các phương án tổ chức, triển khai thực hiện, tính toán cân đối các yếu tố vật chất; chọn giải pháp hợp lý; xác định bước đi cụ thể; hình dung tường tận quá trình diễn biến từ mục tiêu ch nh sách, đường lối đến thành hiện thực. Tổ chức: Là quá trình sắp xếp, liên kết giữa các yếu tố công việc, con người để đạt được mục tiêu của tổ chức một cách có hiệu quả. Với mục tiêu khác nhau đòi hỏi cấu trúc khác nhau. Người quản lý cần lựa chọn cấu trúc tổ chức phù hợp với mục tiêu và nguồn lực hiện có. Lãnh đạo: Là điều hành, điều khiển tác động, huy động và giúp đỡ các cán bộ dưới quyền thực hiện nhiệm vụ được phân công. Kiểm tra: Là hoạt động của người quản lý để kiểm tra các hoạt động của đơn vị về việc thực hiện các mục tiêu đặt ra để kịp thời điều chỉnh kế hoạch và các tác động của quản lý. Không kiểm tra là buông lỏng hoạt động quản lý, kiểm tra đi liền với đánh giá. Công tác kiểm tra phải thực hiện được 3 yếu tố chính: - Xây dựng chuẩn mục tiêu thực hiện; - Đánh giá việc thực hiện trên cơ sở so sánh với chuẩn; - Nếu có sự chênh lệch thì cần nghiên cứu để điều chỉnh HĐ. 7
1.2.2 Khái niệm quản lý giáo dục Khái niệm QLGD cũng có nhiều cách hiểu. Do giáo dục là một lĩnh vực hoạt động xã hội nên quản lý giáo dục được xem là quản lý xã hội. Quản lý giáo dục luôn bám sát việc thực hiện nhiệm vụ chính trị - xã hội, phát triển kinh tế trong từng thời kỳ, giai đoạn lịch sử của mỗi quốc gia. QLGD chính là quá trình tác động có định hướng của nhà QLGD trong việc vận hành nguyên lý, phương pháp chung nhất của kế hoạch nhằm đạt được những mục tiêu đề ra. Những tác động đó thực chất là những tác động khoa học đến nhà trường, làm cho nhà trường tổ chức một cách khoa học, có kế hoạch quá trình dạy và học theo mục tiêu đào tạo. QLGD là hoạt động có ý thức của con người nhằm th o đuổi những mục đ ch của mình. Giống như khái niệm “quản lý” đã trình bày ở trên, khái niệm “quản lý giáo dục” cũng có nhiều cách diễn đạt khác nhau, song trong mỗi cách định nghĩa đều đề cập tới các yếu tố cơ bản: chủ thể QLGD, khách thể QLGD, mục tiêu QLGD, ngoài ra còn phải kể tới cách thức (phương pháp QLGD) và công cụ (hệ thống văn bản quy phạm pháp luật) QLGD. Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý giáo dục là quá trình tác động có kế hoạch, có tổ chức của các cơ quan quản lý giáo dục các cấp tới các thành tố của quá trình dạy học – giáo dục nhằm làm cho hệ giáo dục vận hành có hiệu quả và đạt tới mục tiêu giáo dục nhà nước đề ra.” [15, tr.16 ]. Nói chung, QLGD được hiểu là sự tác động của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong lĩnh vực giáo dục. Nói một cách rõ ràng hơn, đầy đủ hơn, QLGD là hệ thống những tác động có mục đ ch, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý trong hệ thống giáo dục, là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc dân, các cơ sở giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu nâng cao dân tr , đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. 1.2.3 Kỹ năng mềm và đào tạo kỹ năng mềm Ở Việt Nam vấn đề giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống cho thế hệ trẻ đã thu hút nhiều ngành khoa học quan tâm nghiên cứu, trong đó khoa học giáo dục 8
có vai trò, trọng trách lớn cả về nghiên cứu lý luận lẫn triển khai thực tiễn giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên phù hợp với thực tiễn giáo dục nước nhà. Thông thường, người ta chia kỹ năng sống thành 2 loại cơ bản: kỹ năng cứng và kỹ năng mềm. Kỹ năng cứng (gắn liền với trình độ chuyên môn, kiến thức chuyên môn hay bằng cấp và chứng chỉ chuyên môn, đóng vai trò nền tảng). Kỹ năng mềm là khả năng tâm lý - xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng với cuộc sống. Kỹ năng sống và kỹ năng mềm không phải là hai thứ khác nhau, và càng không phải là hai thứ giống nhau, mà kỹ năng mềm chính là một phần của kỹ năng sống, hay kỹ năng sống bao gồm kỹ năng mềm và một số kỹ năng khác. Kỹ năng: Là năng lực vận dụng những tri thức, những kinh nghiệm đã có để thực hiện một hành động nào đó sao cho có kết quả đúng với mục tiêu đã đặt ra. Kỹ năng th o từ điển Tâm lý học do tác giả Vũ Dũng biên soạn là "năng lực vận dụng có kết quả những tri thức về phương thức hành động đã được chủ thể lĩnh hội để thực hiện những nhiệm vụ tương ứng". Trong từ điển Tâm lý học của A.M.Colman, "Kỹ năng là sự thông thạo, hiểu biết chuyên môn sâu, là khả năng đạt được thành tích cao trong một lĩnh vực nhất định; cụ thể là một cách thức thực hiện hành vi có sự phối hợp, có tổ chức, đạt được thông qua sự huấn luyện và thực hành". Như vậy, ta có thể hiểu Kỹ năng là khả năng thực hiện một công việc nhất định, trong một hoàn cảnh, điều kiện nhất định, đạt được một chỉ tiêu nhất định. Các kỹ năng có thể là kỹ năng nghề nghiệp (các kỹ năng kỹ thuật cụ thể như hàn, tiện, đánh máy, lái xe, lãnh đạo, quản lý, giám sát…) và kỹ năng sống (các kỹ năng giao tiếp, ứng xử, tư duy, giải quyết xung đột, hợp tác, chia sẻ…). Mỗi người học nghề khác nhau thì có các kỹ năng khác nhau nhưng các kỹ năng sống là các kỹ năng cơ bản thì bất cứ ai làm nghề gì cũng cần phải có. Kỹ năng sống: Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO): "KNS là những kỹ năng mang 9
tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hàng ngày để tương tác một cách có hiệu quả với người khác, giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày". Th o Quĩ cứu trợ Nhi đồng liên hiệp quốc (UNICEF): "KNS là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năng" [30, tr 113]. KNS là những kỹ năng tâm lý xã hội liên quan đến những tri thức, những giá trị và thái độ, cuối cùng được thể hiện ra bằng những hành vi làm cho các cá nhân có thể thích nghi và giải quyết có hiệu quả các yêu cầu và thách thức của cuộc sống. Như vậy có nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm kỹ năng sống. Trong cuốn sách: Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh trung học .Nxb Đại học quốc gia Hà Nội của nhóm tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc – Đinh Thị Kim Thoa- Trần Văn T nh- Vũ Phương Liên; Đã nêu khái niệm kỹ năng sống có tính chung nhất là: Kỹ năng sống chính là kỹ năng tự quản lý bản thân và kỹ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả. Nói một cách khác, kỹ năng sống là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác, với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống [29, tr.98]. Kỹ năng mềm: Chính là một phần của kỹ năng sống, KNM là những kỹ năng thuộc về t nh cách con người (thuộc xã hội-cảm xúc), là yếu tố cần thiết cho sự phát triển cá nhân, tham gia xẫ hội và thành công trong công việc. Đào tạo kỹ năng mềm: Đào tạo kỹ năng mềm là quá trình hình thành, rèn luyện hoặc thay đổi các hành vi của học viên theo hướng tích cực, phù hợp với mục tiêu phát triển toàn diện nhân cách người học, dựa trên cơ sở giúp học viên có tri thức, giá trị, thái độ, kỹ năng phù hợp đáp ứng được những yêu cầu của cuộc sống hiện đại. 10