Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tại Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:121

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là hoạt động của Đoàn TNCS HCM và thực trạng quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM tại trường ĐH Giáo dục, ĐHQGHN, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý của BCH Đoàn trường ĐHGD, ĐHQGHN đối với các hoạt động đặc thù của Đoàn TNCS HCM trong trường Đại học nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động Đoàn trong nhà trường và chất lượng đào tạo giáo viên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tại Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TRẦN THỊ THU HẰNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2017
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TRẦN THỊ THU HẰNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 81 - 40 - 114 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đinh Thị Kim Thoa HÀ NỘI - 2017
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện luận văn: “Quản lý hoạt động Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tại Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội” trước hết tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS. Đinh Thị Kim Thoa người đã tận tình hướng dẫn tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn thầy cô giáo Trường Đại học Giáo Dục, Đại học Quốc gia Hà Nội và đặc biệt là những các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy các chuyên đề của toàn khóa học đã tạo điều kiện, đóng góp ý kiến cho tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn tới các đơn vị trong trường Đại học Giáo Dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn. Em xin cảm ơn các anh, chị đồng nghiệp Trường Đại học Giáo Dục - ĐHQGHN đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tác giả luận văn Trần Thị Thu Hằng i
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCH Ban Chấp hành ĐHQGHN Đại học Quốc gia Hà Nội ĐHGD Đại học Giáo dục ĐH KHXH&NV Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ĐHKHTN Đại học Khoa học Tự nhiên GD&ĐT Giáo dục & Đào tạo GV Giảng viên TNCS HCM Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh QL Quản lý QLGD Quản lý Giáo dục SV Sinh viên ii
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. i DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................ii DANH MỤC BẢNG .................................................................................................vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ ...................................................................... viii MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................... 3 3. Đối tượng, khách thể nghiên cứu ............................................................................ 4 4. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 4 5. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 4 6. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................................. 5 7. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 5 8. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 5 8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận ...................................................................... 5 8.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn .................................................. 5 8.2.2. Nhóm phương pháp hỗ trợ ......................................................................... 6 9. Những đóng góp của đề tài hay ý nghĩa khoa học .................................................. 6 10. Cấu trúc đề tài ....................................................................................................... 6 CHƢƠNG 1................................................................................................................ 7 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG TRƢỜNG ĐẠI HỌC............................... 7 1.1.Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................................... 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản ..................................................................................... 8 1.2.1. Quản lý Giáo dục ........................................................................................... 8 1.2.1.1. Quản lý .................................................................................................... 8 1.2.1.2. Quản lý Giáo dục .................................................................................. 12 1.2.1.3. Chức năng của giáo dục ........................................................................ 15 iii
1.2.2. Hoạt động Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và chức năng giáo dục tư tưởng chính trị cho đoàn viên sinh viên ..................................................... 16 1.2.2.1. Hoạt động đoàn thể ............................................................................... 16 1.2.2.2. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh ............................................. 17 1.2.2.3. Hoạt động Đoàn TNCSHCM với vai trò giáo dục tư tưởng trong Nhà trường18 1.3. Hoạt động Đoàn TNCS HCM và chức năng và nhiệm vụ của Đoàn TNCS HCM trong các trường Đại học................................................................................. 21 1.3.1. Mục tiêu của hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học .............. 21 1.3.2. Nội dung hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học..................... 22 1.3.3. Hình thức, phương pháp hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học............. 22 1.4. Quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học ............................. 24 1.4.1. Quản lý xác định mục tiêu hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học ........ 25 1.4.2. Quản lý nội dung hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học ....... 25 1.4.3. Quản lý các hình thức, phương pháp hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học . 26 1.4.4. Quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học ..... 27 1.4.5. Quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học ...................27 1.4.6. Quản lý sự phối – kết hợp với nhà trường trong quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM.......28 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM trong các trường Đại học....29 1.5.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục đại học ............................................................... 29 1.5.2. Năng lực của cán bộ Đoàn .......................................................................... 30 1.5.3. Ý thức đoàn viên của sinh viên trong các hoạt động Đoàn ......................... 31 1.5.4. Các lực lượng quản lý hoạt động Đoàn của sinh viên ................................ 31 1.5.5. Nội dung chương trình và kế hoạch của hoạt động Đoàn ........................... 33 Kết luận chương 1 ..................................................................................................... 34 CHƢƠNG 2.............................................................................................................. 35 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI .................................................................................................................... 35 2.1. Tổ chức nghiên cứu ............................................................................................ 35 iv
2.1.1. Đặc điểm của Đoàn trường Đại học Giáo dục, ĐHQGHN ........................ 35 2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................... 35 2.1.1.2. Sứ mệnh, tầm nhìn, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức .................................. 36 2.1.2. Phương pháp khảo sát ................................................................................. 40 2.1.2.1. Mục đích khảo sát.................................................................................. 40 2.1.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................. 40 2.1.2.3. Hình thức khảo sát ................................................................................ 40 2.1.2.4. Tiêu chính đánh giá và thang đo ........................................................... 41 2.2. Thực trạng hoạt động Đoàn ở trường ĐHGD, ĐHQGHN ................................. 41 2.2.1. Phương hướng công tác Đoàn tại trường Đại học Giáo dục ...................... 41 2.2.2. Nhận thức của SV đối với hoạt động Đoàn ................................................. 42 2.2.3. Mức độ hứng thú của SV với hoạt động Đoàn ............................................ 45 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động Đoàn ở trường ĐHGD, ĐHQG Hà Nội ............. 49 2.3.1. Thực trạng quản lý xác định mục tiêu của hoạt động Đoàn ....................... 49 2.3.2. Thực trạng về quản lý nội dung hoạt động Đoàn ........................................ 52 2.3.3. Thực trạng về quản lý hình thức và phương pháp hoạt động Đoàn............ 54 2.3.4. Thực trạng về các điều kiện hỗ trợ trong việc quản lý hoạt động Đoàn .... 57 2.3.5. Thực trạng về kiểm tra và đánh giá hoạt động Đoàn .................................. 60 2.3.6. Thực trạng sự phối hợp với nhà trường trong quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM .... 62 2.4. Đánh giá chung về hoạt động Đoàn TNCS HCM .............................................. 64 2.4.1. Những điểm mạnh ........................................................................................ 68 2.4.2. Những điểm hạn chế .................................................................................... 68 Kết luận chương 2 ..................................................................................................... 69 CHƢƠNG 3.............................................................................................................. 70 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐHQGHN ..................................................... 70 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................................ 70 3.1.1. Nguyên tắc hướng tới mục tiêu đào tạo (bậc đại học) ............................... 70 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ........................................... 71 v
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ............................................. 72 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tính đồng bộ .................................... 72 3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tại trường Đại học Giáo dục – ĐHQGHN ................................................................................. 73 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về vai trò của Đoàn TNCS HCM trong giáo dục tư tưởng chính trị cho SV sư phạm. .................................................................................................................. 74 3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới nội dung tổ chức hoạt động Đoàn TNCS HCM góp phần đáp ứng mục tiêu đào tạo giáo viên của nhà trường .................................... 75 3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động bồi dưỡng tư tưởng chính trị cho sinh viên theo định hướng của nhà trường thông qua hoạt động Đoàn ............................... 76 3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường đánh giá chất lượng hoạt động, và xây dựng cơ chế động viên khen thưởng kịp thời. ...................................................................... 79 3.2.5. Biện pháp 5: Xây dựng cơ chế phối kết hợp BCH Đoàn trường với BGH, các phòng ban và các khoa, bộ môn, trung tâm trực thuộc trường trong quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM. ................................................................................ 80 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 82 3.4. Tổ chức khảo nghiệm tính cầp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tại Đại học Giáo dục, ĐHQGHN.................................................................................................................. 84 3.4.1. Mục đích ...................................................................................................... 84 3.4.2. Phương pháp khảo sát ................................................................................. 84 3.4.3. Kết quả khảo sát .......................................................................................... 85 Kết luận chương 3 ..................................................................................................... 91 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 96 PHỤ LỤC .................................................................................................................. 99 vi
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Vai trò của hoạt động Đoàn vối với sinh viên .......................................... 43 Bảng 2.2. Mức độ phù hợp của hoạt động Đoàn đối với SV .................................... 44 Bảng 2.3. Mức độ hứng thú đối với hoạt động Đoàn của sinh viên ......................... 45 Bảng 2.4. Số lần tham gia các nội dung hoạt động Đoàn của SV ............................ 46 Bảng 2.5. Nguyên nhân khiến SV không tham gia hoạt động Đoàn ........................ 48 Bảng 2.6. CB GV đánh giá nội dung thực hiện của hoạt động Đoàn trường .......... 51 Bảng 2.7. SV đánh giá nội dung thực hiện của hoạt động Đoàn trường .................. 52 Bảng 2.8. CB – GV đánh giá nội dung của hoạt động Đoàn .................................... 53 Bảng 2.9. SV đánh giá nội dung của hoạt động Đoàn .............................................. 54 Bảng 2.10. Mức độ thực hiện các hình thức của hoạt động Đoàn của CB ............... 55 Bảng 2.11. Mức độ thực hiện các hình thức của hoạt động Đoàn của SV ............... 56 Bảng 2.12. CB – GV đánh giá các điều kiện tổ chức hoạt động Đoàn ..................... 58 Bảng 2.13. CB – GV đánh giá các điều kiện tổ chức hoạt động Đoàn ..................... 60 Bảng 2.14. CB – GV đánh giá cách kiểm tra đánh giá hoạt động Đoàn................... 61 Bảng 2.15. SV đánh giá cách kiểm tra đánh giá hoạt động Đoàn............................. 62 Bảng 2.18. CB – GV đánh giá về các mảng hoạt động chính của Đoàn trường....... 64 Bảng 2.19. SV đánh giá về các mảng hoạt động chính của Đoàn trường................ 66 Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp ............. 85 Bảng 3.2. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ............... 88 vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Khái niệm quản lí giáo dục ................................................................................... 14 Biểu đồ 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Trường Đại học Giáo dục ................................. 37 Biểu đồ 2.2. Mức độ quan trọng của HĐ Đoàn đối với sinh viên .................................. 43 Biểu đồ 2.3. Mức độ phù hợp của hoạt động Đoàn đối với SV ...................................... 44 Biểu đồ 2.4. Mức độ hứng thú của sinh viên đối với hoạt động Đoàn .......................... 45 Biểu đồ 2.5. Các hình thức hoạt động Đoàn được tổ chức ............................................... 47 Biểu đồ 2.6. Các nguyên nhân khiến SV không thể tham gia hoạt động Đoàn .......... 49 Biểu đồ 2.7. Mức độ thực hiện các hình thức hoạt động Đoàn ....................................... 56 Biểu đồ 2.8. Các lực lượng phối hợp tổ chức hoạt động Đoàn trong nhà trường ...... 64 Biểu đồ 2.9. Đánh giá chung về hoạt động Đoàn ................................................................ 67 Biểu đồ 3.1. Tính cấp thiêt của các biện pháp ..................................................................... 86 Biểu đồ 3.2. Tính khả thi của các biện pháp......................................................................... 89 Biểu đồ 3.3. So sánh kết quả về tính khả thi và cấp thiết của từng biện pháp ............ 90 viii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cá nhân luôn tồn tại trong một môi trường phức tạp, và sống trong các mối quan hệ đa dạng với cộng đồng xã hội. Hoạt động xã hội là trường học rèn luyện và giáo dục con người. Thông qua các hoạt động xã hội, sự giao tiếp giữa các cá nhân và giữa cá nhân với các loại quan hệ xã hội càng đa dạng, thì các phẩn chất nhân cách càng có cơ hội phát triển phong phú; hoạt động xã hội đem lại những thỏa mãn tinh thần, cá tính được bộc lộ và hình thành kỹ năng giao tiếp, tích lũy được kinh nghiệm ứng xử xã hội. Như vậy, nhà trường cần tổ chức tốt các hoạt động xã hội đa dạng, đặc biệt là các hoạt động có ý nghĩa chính trị - xã hội và tạo cơ hội cho đông đảo học sinh – sinh viên tham gia, chính là giúp các em mở mang hiểu biết về thế giới và cuộc sống xã hội. Nói cách khác, trong nhà trường việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục cơ bản được tiến hành thông qua các hoạt động giáo dục cụ thể. Những hoạt động giáo dục này được tổ chức một cách hệ thống, và được khái quát hóa theo những hình thái đặc thù – đó là con đường giáo dục.[25, tr 184] Các tổ chức đoàn thể, cụ thể ở đây là Đoàn Thanh Niên cộng sản Hồ Chí Minh và các hình thức câu lạc bộ chính là các hạt nhân của một trong những con đường giáo dục đó. Nâng cao chất lượng bồi dưỡng, giáo dục học sinh, sinh viên góp phần đào tạo nhân lực trẻ vừa “hồng” vừa “chuyên” phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Xây dựng chính sách, cơ chế phối hợp cần thiết nhằm phát huy tiềm năng và điều kiện của mỗi ngành trong các hoạt động xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí minh vững mạnh và xây dựng nhà trường thành môi trường giáo dục tiên tiến. Trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 – 2020 được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta đã xác định:"Phát triển 1
giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nên giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp." [2,130] Để đảm bảo giáo dục ĐH có chất lượng, đào tạo ra những con người có “trình độ chuyên môn cao và là công dân có trách nhiệm xã hội cao… có khả năng thường xuyên cập nhật kiến thức; có trình độ thành thạo chuyên môn mới và không những tìm được việc làm, mà còn có khả năng tự tạo ra việc làm trong thị trường…” [27,180] thì một trong những cách làm có hiệu quả, góp phần bổ trợ cho quá trình đào tạo trên đào tạo là thông qua các hoạt động phong trào. Nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục – Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân đã khẳng định “Dạy tốt không chỉ là nói cho các em nghe, chỉ cho các em làm, mà còn là tạo điều kiện để các em tự tìm hiểu, tự khám phá, để các em nói, để các em tự đề xuất việc cần làm và tự làm. Dạy và học tốt không chỉ là dạy qua sách vở, mà còn qua thực hành, không chỉ hiểu biết mà còn làm, thực hành kỹ năng sống, tìm hiểu cuộc sống thực và cuộc sống quá khứ của dân tộc. Dạy tốt, học tốt không chỉ có thầy cô là người dạy, mà chính các em, qua các hoạt động tích cực trong học tập, hoạt động tập thể, hoạt động xã hội mà tự giúp nhau trưởng thành, tự rèn luyện.”. Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc Gia Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 441/QĐ-TTg, ngày 03 tháng 4 năm 2009 thành lập Trường Đại học Giáo dục trên cơ sở Khoa Sư phạm. Là một trường đào tạo sư phạm, chủ yếu là đào tạo giáo viên cấp 3, bên cạnh giáo dục cho người học về kiến thức, và hình thành các kỹ năng nghề nghiệp, nhà trường còn giúp hình thành những hành vi văn hóa, nếp sống văn minh góp 2
phần phát triển nhân cách, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sống cho sinh viên. Là một bộ phận trong nhà trường, những năm qua Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trường Đại học Giáo dục, ĐHQGHN đã không ngừng nỗ lực, đổi mới nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động, thường xuyên tổ chức các hoạt động phong trào thu hút đông đảo sinh viên tham gia. Qua đó các hoạt động đã tạo ra môi trường sư phạm lành mạnh, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới giáo dục, nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. Trong sự phát triển mạnh mẽ của xã hội, những yêu cầu cao của quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa và hội nhập quốc tế là thách thức không nhỏ đối với khả năng thực tế của sinh viên. Điều này đòi hỏi Đoàn Thanh niên của nhà trường cần phải có nhiều những hoạt động có hiệu quả để thu hút, định hướng, giáo dục kỹ năng cho sinh viên, góp phần nâng cao hiệu quả của quá trình đào tạo. Trên thực tế, những hoạt động phong trào của nhà trường mới chỉ tập trung ở một số nội dung nhất định, hình thức chưa đa dạng, quy trình và các thức tổ chức còn bị hạn chế, dẫn đến tác dụng của các hoạt động này tới công tác giáo dục đào tạo chưa sâu. Muốn làm được điều đó trước hết công tác quản lý các hoạt động phong trào của các cấp, bộ đoàn cần được quan tâm và chú trọng đầu tư. Xét từ góc độ khoa học về quản lý giáo dục, hiện nay đã có một số các nghiên cứu về vị trí, vai trò và công tác Đoàn thanh niên trong hệ thống giáo dục nói chung và các hoạt động của sinh viên trong trường Đại học nói riêng, nhưng dưới góc độ đặc thù của mô hình đào tạo a+b tại trường Đại học Giáo dục thì chưa có một đề tài nào nghiên cứu thực sự về vấn đề này. Từ các lý do nói trên tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tại Trƣờng Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội”. 2. Mục đích nghiên cứu 3
Trên cơ sở nghiên cứu và khảo sát đánh giá thực trạng hoạt động của Đoàn TNCS HCM và thực trạng quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM tại trường ĐH Giáo dục, ĐHQGHN, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý của BCH Đoàn trường ĐHGD, ĐHQGHN đối với các hoạt động đặc thù của Đoàn TNCS HCM trong trường Đại học nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động Đoàn trong nhà trường và chất lượng đào tạo giáo viên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Đối tƣợng, khách thể nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: Hoạt động Đoàn TNCSHCM tại trường ĐHGD, ĐHQGHN với các chủ thể quản lý trong nhà trường - Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM trường ĐHGD, ĐHQGHN 4. Phạm vi nghiên cứu - Các hoạt động đặc thù của Đoàn TNCS HCM trong trường đại học – đặt trong mối quan hệ giữa các đồng chủ thể quản lý trong nhà trường. - Đối tượng khảo sát: Đoàn viên - sinh viên trường ĐHGD- ĐHQGHN từ khóa QH 2014 đến khóa QH 2017 của 6 khối ngành Toán học, Vật lý, Hóa học, Lịch Sử, Ngữ Văn và Sinh học. 5. Câu hỏi nghiên cứu Trong nghiên cứu này, tác giả cần trả lời các câu hỏi:  Thực trạng hoạt động Đoàn TNCSHCM tại trường ĐHGD- ĐHQGHN như thế nào để giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên, giúp đỡ sinh viên trong hoạt động khởi nghiệp?  Thực trạng quản lý hoạt động Đoàn như thế nào trong sự phối kết hợp giữa BCH Đoàn trường với Đảng ủy, BGH và với các phòng ban, các BCN khoa? 4
 Cần đề xuất những biện pháp quản lý như thế nào để nâng cao chất lượng hoạt động nêu trên tại trường ĐHGD - ĐHQGHN? 6. Giả thuyết nghiên cứu Quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM tại trường ĐHGD- ĐHQGHN chịu ảnh hưởng bởi những đặc thù trong công tác quản lý sinh viên theo mô hình đào tạo a+b vì vậy đến nay còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu khởi nghiệp cho sinh viên. Nếu các biện pháp quản lý của BCH Đoàn trường ĐHGD, ĐHQGHN đối với hoạt động Đoàn trong sinh viên nhà trường được nghiên cứu, đề xuất dựa trên cơ sở lý luận quản lý giáo dục và phù hợp các điều kiện thực tế của nhà trường thì các biện pháp đó sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động Đoàn trong nhà trường và chất lượng đào tạo giáo viên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 7. Nhiệm vụ nghiên cứu  Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường đại học.  Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường đại học.  Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM tại trường ĐHGD, ĐHQGHN. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu thu thập được để hệ thống hóa các khái niệm công cụ làm luận cứ cho vấn đề nghiên cứu. 8.2. Phương pháp nghiên cứu 8.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 5
 Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Xây dựng các mẫu phiếu điều tra nhẳm thu thập thông tin về thực trạng hoạt động quản lý hoạt động Đoàn tại Trường ĐHGD- ĐHQGHN. Phân tích, bàn luận các số liệu khảo sát đã thu thập và xử lý.  Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Nhằm tổng kết kinh nghiệm duy trì và phát triển công tác Đoàn tại Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc Gia Hà Nội.  Phương pháp phỏng vấn: sử dụng để làm việc với cán bộ BCH Đoàn trường và sinh viên nhằm tìm hiểu sâu hơn những vấn đề chưa sáng tỏ trong quá trình nghiên cứu. 8.2.2. Nhóm phương pháp hỗ trợ Phương pháp thống kê, phân tích từ các số liệu thu thập được từ các báo cáo và phương pháp điều ra bằng phiếu hỏi, phiếu phỏng vấn 9. Những đóng góp của đề tài hay ý nghĩa khoa học  Làm rõ thực trạng quản lý hoạt động Đoàn TNCSHCM trong trường Đại học nói chung và trường ĐHGD, ĐHQGHN nói riêng.  Đề xuất được một số biện pháp quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM tại trường ĐHGD. Các biện pháp quản lý này có cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn và có thể vận dụng cho quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM trong các trường đại học có điều kiện tương tự. 10. Cấu trúc đề tài Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường Đại học. Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động quản lý hoạt động Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tại trường ĐH Giáo dục, ĐHQG Hà Nội. Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tại ĐH Giáo dục, ĐHQG Hà Nội. 6
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG TRƢỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Nhìn chung, vấn đề quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM trong trường Đại học tuy không phải là một vấn đề mới và cũng đã được đề cập đến từ nhiều khía cạnh khác nhau. Đã có nhiều các công trình nghiên cứu đề cập đến các vấn đề đổi mới phương thức hoạt động cho tổ chức Đoàn, có thể kể đến như: Đề tài luận văn thạc sỹ QLGD – Khoa Sư Phạm, ĐHQGHN “Những giải pháp quản lý công tác Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh khối trường trung học phổ thông huyện Bình Lục tỉnh Hà Nam trong giai đoạn hiện nay” tác giả Nguyễn Anh Tuấn, năm 2007 đã đưa ra những cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động Đoàn TNCS HCM cho khối trường trung học phổ thông tại huyện Bình Lục tỉnh Hà Nam. Đề tài luận văn thạc sỹ QLGD “Tổ chức hoạt động phong trào cho sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Thái Bình” tác giả Phạm Thành Khánh, năm 2010 Đề tài đã đề ra được vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên trong giáo dục sinh viên và đề xuất được một số các biện pháp để quản lý hoạt động phong trào tại trường Cao đẳng sư phạm Thái Bình. Đề tài luận văn thạc sỹ QLGD “Quản lý hoạt động phong trào của sinh viên trường cao đẳng công nghệ Việt Đức”, tác giả Hoàng Văn Quân, năm 2012. Đề tài đã đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động phong trào tại khối trường Kỹ thuật mà cụ thể là trường Cao đẳng công nghệ Việt Đức. Khảo sát các nghiên cứu trên có thể rút ra những nhận xét như sau: - Nghiên cứu hoạt động phong trào ở trường phổ thông nhấn mạnh vai trò chủ thể trong hoạt động tập thể. 7
- Nghiên cứu đề cập đến các hình thức tổ chức hoạt động phong trào. - Nghiên cứu về Đoàn TNCS HCM trong khối trường học, đặc biệt là công tác đoàn trong khối trường phổ thông Như vậy, những công trình nghiên cứu đã gợi mở nhiều ý tưởng nghiên cứu sáng tạo, cũng như đã đưa ra nhiều nghiên cứu rõ ràng hơn về lý luận thực tiễn cũng như cung cấp các khái niệm cơ bản đầu tiên. Chưa có đề tài nghiên cứu làm nổi bật tầm quan trọng vai trò của các hoạt động Đoàn trong việc hình thành nhân cách sinh viên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tòan diện tại các trường Đại học trong bối cảnh hiện nay. Trên tinh thần kế thừa và phát huy tính tích cực của các tác giả đi trước, tôi nhận thấy việc nghiên cứu về hoạt động Đoàn trong khối trường Đại học đào tạo sư phạm - đào tạo ra những cán bộ giáo dục có trình độ, bên cạnh đó phải có những kỹ năng hoạt động xã hội, hoạt động phong trào. Chính vì vậy việc giúp cho sinh viên nhà trường làm quen với các hoạt động Đoàn, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường không những giúp sinh viên có hứng thú học tập các môn chính khóa mà còn thông qua các hoạt động này tạo điều kiện cho sinh viên có những hoạt động thực tiễn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh sau này, đáp ứng phương huớng đổi mới hoạt động dạy học trong nhà trường hiện nay. Về các biện pháp quản lý hoạt động Đoàn, với đặc thù của mỗi đơn vị có sự khác biệt nhất định mà thực trạng hoạt động Đoàn trong các trường cũng đòi hỏi phải hoàn thiện các biện pháp quản lý phù hợp với đặc thù của đơn vị, nhất là khối trường Đại học chuyên sâu về sư phạm và có mô hình đào tạo đặc thù như Đại học Giáo dục, nên tôi quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý Giáo dục 1.2.1.1. Quản lý 8
 Khái niệm quản lý Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, từ khi có sự phân công lao động đã xuất hiện một dạng lao động mang tính đặc thù, đó là tổ chức, điều khiển các hoạt động lao động theo những yêu cầu nhất định. Dạng lao động mang tính đặc thù đó được gọi là hoạt động quản lý. Mọi hoạt động của xã hội đều cần tới quản lý. Quản lý vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật trong việc điều khiển cả một hệ thống xã hội cả ở tầm vĩ mô và vi mô. Đó là những hoạt động cần thiết phải thực hiện khi những con người kết hợp với nhau trong các nhóm, các tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu chung. Có rất nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm quản lý. Theo sự phân tích của C.Mác thì: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào được tiến hành trên quy mô tương đối lớn thì ít nhiều cần đến sự chỉ đạo, điều hành những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức năng chung, phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể, khác với sự vận động của những khí quan độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm tự điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng” [4, tr.23]. Các nhà nghiên cứu lý luận quản lý trên thế giới như Fredrích WiLiam Taylor (1856-1915), người Mỹ; Max Weber (1964 -1920) người Đức đều khẳng định: Quản lý là khoa học và đồng thời là nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển xã hội; Theo tác giả Nguyễn Thị Đoan: Quản lý hành chính là dự đoán và lập kế hoạch, tổ chức, điều khiển phối hợp kiểm tra. Về khái niệm quản lý, hiện nay còn tồn tại nhiều định nghĩa khác nhau: - Theo Từ điển Tiếng Việt giải nghĩa: “Quản lý là việc tổ chức, điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định” [ 12, tr.800]. - Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý 9
trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu trong tổ chức) một cách tối ưu nhằm đạt được mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất” [23, tr.34]. Theo quan điểm của Đỗ Hoàng Toàn: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của hệ thống để đạt được mục tiêu đặt ra trong điều kiện biến động của môi trường” [18, tr.68]. Theo quan điểm tiếp cận hệ thống: “Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên thuộc hệ thống đơn vị và việc sử dụng các nguồn lực phù hợp để đạt các mục đích đã định” [26, tr16]. - Theo góc độ kinh tế: “Quản lý là tính toán sử dụng hợp lý các nguồn lực nhằm đạt tới mục tiêu đã đề ra” [11, tr.1]. - Theo góc độ hành động: “Quản lý là quá trình điều khiển trong đó chủ thể quản lý điều khiển đối tượng quản lý để đạt tới các mục tiêu đề ra”[ 11, tr.1]. Qua những cách tiếp cận trên, chúng ta có thể quan niệm: “Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí của nhà quản lý, phù hợp với quy luật khách quan” [11, tr.1,2]. Như vậy, có thể hiểu hoạt động quản lý là sự tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức.  Các chức năng của quản lý Quản lý được xem là một nghề nhằm dẫn dắt trong một hoàn cảnh nhất định, một nhóm người để đạt được các mục tiêu phù hợp với mục đích của tổ 10