Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:210

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước ở các trường THCS trên địa bàn, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước ở các trường THCS trên nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động GD của các trường THCS.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ HÙNG HUY QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SỸ BÌNH DƯƠNG – 2021
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ HÙNG HUY QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN VĂN TRUNG BÌNH DƯƠNG - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi Lê Hùng Huy xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Bình Dương, ngày tháng năm 2021 Tác giả Lê Hùng Huy
ii LỜI CẢM ƠN Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy giáo, cô giáo trường Đại học Thủ Dầu Một, Phòng Sau Đại học Trường Đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu khoa học. Bằng tình cảm chân thành, kính trọng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình đến TS. Trần Văn Trung - người Thầy đã dành nhiều thời gian quan tâm, chỉ bảo tận tình, trực tiếp giúp đỡ, động viên và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài cho đến khi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, Ban giám hiệu các trường THCS; các giáo viên trường Trường THCS Trịnh Hoài Đức, Trường THCS Châu Văn Liêm, Trường THCS Nguyễn Trung Trực, Trường THCS Nguyễn Văn Tiết, Trường THCS Nguyễn Tường Tộ, Trường THCS Thuận Giao, Trường THCS Phú Long, Trường THCS Nguyễn Thái Bình ở thị xã Thuận An đã nhiệt tình giúp đỡ, tham gia đóng góp ý kiến, cung cấp tư liệu, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã luôn động viên, khuyến khích, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Kính chúc quý thầy, cô cùng quý đồng nghiệp luôn dồi dào sức khỏe, thành công trong công tác. Trân trọng cảm ơn! Tác giả Lê Hùng Huy
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................................... vii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ..................................................................................................... ix TÓM TẮT .................................................................................................................................... x MỞ ĐẦU ...................................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................................ 4 3. Khách thể và Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 4 4. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................................. 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................................... 5 6. Giả thuyết nghiên cứu............................................................................................................... 5 7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................................... 5 8. Đóng góp của đề tài nghiên cứu ............................................................................................... 6 9. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................................... 6 Chương 1 ...................................................................................................................................... 8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ.............................................................. 8 1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề................................................................................................. 8 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài ............................................................................................ 8 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước........................................................................................... 10 1.2. Một số khái niệm cơ bản và nội dung liên quan đến đề tài ................................................. 13 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường trung học cơ sở ................................... 13 1.2.2. Đuối nước ..................................................................................................................... 18 1.2.3. Kỹ năng sống, kỹ năng phòng chống đuối nước .......................................................... 19 1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống đuối nước cho học sinh ở trường trung học cơ sở ....................................................................................................................... 20 1.3. Một số vấn đề lý luận về hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở ...................................................................................................................................... 21 1.3.1. Đặc điểm của học sinh trung học cơ sở ............................................................................ 21 1.3.2. Mục tiêu hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở.23 1.3.3. Phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở. ....................................................................................................................................... 23 1.3.4. Đánh giá kết quả giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở. ........................................................................................................................................... 24 1.4 . Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở ............................................................................................................. 25 1.4.1. Hiệu trưởng trường trung học cơ sở với công tác quản lý giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh. ............................................................................................... 25 1.4.2. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước ở trường trung học cơ sở. ........................................................................................................... 26 1.4.3. Xây dựng kế hoạch giáo kỹ năng phòng chống đuối nước ở trường trung học cơ sở .. 27 1.4.4. Tổ chức thực hiện giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh ở trường trung học cơ sở ....................................................................................................................... 28 1.4.5. Chỉ đạo hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước ở trường trung học cơ sở29 1.4.6. Kiểm tra, đánh giá công tác giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trường trung học cơ sở ............................................................................................................ 30
iv 1.4.7. Phối hợp các lực lượng trong công tác giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước học sinh trường trung học cơ sở .................................................................................................... 32 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở. ..................................................................................................... 32 1.5.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................................... 32 1.5.2. Yếu tố chủ quan ............................................................................................................ 34 Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................................... 37 Chương 2 .................................................................................................................................... 38 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG ................................................................................................................ 38 2.1. Khái quát về kinh tế- xã hội; giáo dục đào tạo ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ......... 38 2.1.1. Về kinh tế -xã hội ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương .............................................. 38 2.1.2. Về tình hình giáo dục đào tạo ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ........................... 39 2.2.Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước trên địa bàn Thuận An. ............................................................................................................................ 40 2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................................... 40 2.2.2. Mẫu khảo sát ................................................................................................................. 40 2.2.3. Nội dung khảo sát ......................................................................................................... 42 2.2.4. Phương pháp khảo sát ................................................................................................... 42 2.2.5. Qui ước thang đo đánh giá kết quả khảo sát ................................................................. 43 2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương .................................................................... 43 2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV về tầm quan trọng phải giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ..................................................................................... 43 2.3.2. Thực trạng nhận thức của phụ huynh học sinh về tầm quan trọng giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ....................................................................... 45 2.3.3. Thực trạng đánh giá về sử dụng phương pháp GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, Bình Dương ......................................................... 47 2.3.4. Thực trạng đánh giá về việc sử dụng các hình thức GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ........................................................... 49 2.3.5. Thực trạng về đánh giá kết quả thực hiện giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ................................................................ 50 2.4. Thực trạng quản lí hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương .......................................................................... 52 2.4.1. Thực trạng về nhận thức tầm quan trọng CBQL & GV hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở. .......................................................... 52 2.4.2. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV, CMHS về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS .......................................................................... 52 2.4.3. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương .............................................................. 53 2.4.5. Thực trạng công tác chỉ đạo việc giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ở thị xã Thuận An, Bình Dương................................................................................... 59 2.4.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương .......................... 62 2.4.7. Thực trạng phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động GD kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS THCS ở thị xã Thuận An, Bình Dương ............................................................ 65 2.5. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương .......................... 67 2.5.1. Những yếu tố khách quan ............................................................................................. 67 2.5.2. Những yếu tố chủ quan ................................................................................................. 68
v 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ...................................................................................... 69 2.6.1. Điểm mạnh ................................................................................................................... 69 2.6.2. Điểm hạn chế ................................................................................................................ 70 2.6.3. Nguyên nhân của thực trạng ......................................................................................... 71 Tiểu kết chương 2 ....................................................................................................................... 73 Chương 3 .................................................................................................................................... 74 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG ............................................. 74 PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................. 74 TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG .............................................. 74 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp .................................................................................................. 74 3.1.1. Cơ sở khoa học ............................................................................................................. 74 3.1.2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................................. 74 3.1.3. Cơ sở pháp lý ................................................................................................................ 75 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................................................. 76 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích .............................................................................. 76 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................... 76 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .................................................................................. 76 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, đồng bộ, toàn diện ............................................... 77 3.3. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, Bình Dương ................................................................ 77 3.3.1.Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh học sinh về vai trò của giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS ............................................. 77 3.3.2. Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở dựa trên các văn bản pháp lý và phù hợp với chương trình Giáo dục phổ thông. ........ 79 3.3.3. Bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên năng lực tổ chức thực hiện giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở ........................................................... 81 3.3.4. Chỉ đạo triển khai kế hoạch thực hiện giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS theo hướng lồng ghép, tích hợp với hoạt động giảng dạy, hoạt động ngoại khóa của nhà trường ..................................................................................................................................... 85 3.3.5. Tăng cường kiểm tra đánh giá việc thực hiện các chương trình giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ..................................................................................................................................... 86 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ............................................ 90 3.5.1. Mục đích, nội dung khảo nghiệm ................................................................................. 90 3.5.2. Phương pháp khảo nghiệm ........................................................................................... 91 3.5.3. Đối tượng khảo nghiệm ................................................................................................ 91 3.5.4. Kết quả khảo nghiệm .................................................................................................... 92 3.5.4.1. Tính cần thiết của biện pháp ...................................................................................... 92 Tiểu kết chương 3 ....................................................................................................................... 96 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................................... 97 1. Kết luận .................................................................................................................................. 97 2. Kiến nghị ................................................................................................................................ 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 100 PHỤ LỤC 1 .................................................................................................................................. 1 PHỤ LỤC 2 ................................................................................................................................ 10 PHỤ LỤC 3 ................................................................................................................................ 12 PHỤ LỤC 4 ................................................................................................................................ 14 PHỤ LỤC 5 ................................................................................................................................ 17 PHỤ LỤC 6 ................................................................................................................................ 21
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Viết tắt Nội dung 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 GD Giáo dục 3 GD & ĐT Giáo dục và Đào tạo 4 GDKN Giáo dục kỹ năng 5 GD KNS Giáo dục kỹ năng sống 6 GV Giáo viên 7 HS Học sinh 8 HS THCS Học sinh trung học cơ sở 9 KN Kỹ năng 10 KNS Kỹ năng sống 11 PHHS Phụ huynh học sinh 12 QL Quản lý 13 QLGD Quản lý giáo dục 14 THCS Trung học cơ sở
vii DANH MỤC CÁC BẢNG STT Tên bảng Trang 1 Bảng 2.1. Các đối tượng tham gia khảo sát 39 2 Bảng 2.2. Thông tin về các đối tượng tham gia khảo sát thực trạng 40 3 Bảng 2.3. Các quy ước thang đo 42 Bảng 2.4. Thực trạng về tầm quan trọng phải giáo dục kỹ năng phòng 4 43 chống đuối nước cho học sinh THCS (CBQL – GV) Bảng 2.5. Thực trạng về tầm quan trọng giáo dục kỹ năng phòng chống 5 44 đuối nước cho học sinh THCS (PHHS) Bảng 2.6. Thực trạng đánh giá về việc sử dụng phương pháp GDKN 6 46 phòng chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.7. Thực trạng đánh giá về việc sử dụng các hình thức GDKN 7 48 phòng chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.8. Thực trạng khảo sát về đánh giá kết quả thực hiện giáo dục 8 50 kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.9. Thực trạng đánh giá về việc sử dụng phương pháp GDKN phòng 9 52 chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.10. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ 10 53 năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.11. Thực trạng về tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ 11 55 năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.12. Thực trạng về công tác chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch 12 hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh 59 THCS Bảng 2.13. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện và kết quả đạt được 13 về kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động GDKN 62 phòng chống đuối nước cho học sinh THCS Bảng 2.14. Thực trạng phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động 14 64 GD kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS THCS Bảng 2.15. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan 15 78 đến công tác quản lý GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh
viii THCS Bảng 2.16. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan 16 đến công tác quản lý GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh 81 THCS
ix DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ STT Tên biểu đồ Trang 1 Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của một số biện pháp quản lý giáo dục KN phòng chống đuối nước cho HS 91 THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 2 Biểu đồ 3.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi của một số biện pháp QL giáo dục KN phòng chống đuối nước cho HS THCS 93 trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương
x TÓM TẮT Trong công cuộc đổi mới để phát triển đất nước hiện nay, ngành giáo dục đã và đang phấn đấu mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của xã hội, giúp học sinh có đầy đủ năng lực và kỹ năng hướng đến chất lượng cuộc sống cao, phát triển sức khỏe thể chất, sức khỏe tâm thần, tư duy sáng tạo. Để mỗi cá nhân đạt được những phẩm chất cần thiết như vậy, phải giáo dục kỹ năng sống trong đó có nội dung giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước – một vấn đề vừa có tính thời sự, vừa cấp bách ở Việt Nam nói chung và thị xã Thuận an, tỉnh Bình Dương nói riêng. Hàng năm, những tai nạn đuối nước thực sự đã trở thành nỗi ám ảnh đối với phụ huynh, các cơ quan chức năng đặc biệt vào thời điểm mùa hè. Để nâng cao nhận thức, kỹ năng cần thiết cho học sinh Trung học cơ sở, cho gia đình và cộng đồng để góp phần giảm thiểu những tai nạn tử vong do đuối nước, các nhà quản lý giáo dục cần phải có các biện pháp quản lý phù hợp để thực hiện và thúc đẩy hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trong nhà trường Trung học cơ sở. Vì vậy, đề tài đã tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về “Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương”. Kết quả nghiên cứu thực trạng đã chỉ ra một số tồn tại và hạn chế như sau: Lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước còn chung chung chưa xác định rõ mục tiêu, chương trình, nội dung, các nguồn lực, các bước đi của việc quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước ở trường THCS. Tổ chức thực hiện chưa thực hiện tốt bố trí nhân sự, phân công trách nhiệm, huy động các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) để triển khai thực hiện kế hoạch quản lý đã được thông qua. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước trên cơ sở các căn cứ qui định của ngành GD & ĐT hàng năm cũng như căn cứ tình hình thực tế và nhiệm vụ trong từng năm học. Tổ chức kiểm tra, đánh giá còn hình thức chưa thực tế kết quả việc GD kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS ở trườngTHCS. Chưa nắm bắt thực trạng những vấn đề còn tồn tại, khó khăn; qua đó tư vấn, đề xuất các giải pháp, các kiến nghị để nhà trường triển khai thực hiện tốt hơn trong thời gian tiếp theo. Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS THCS ở thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương, chúng tôi đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động này, đó là: Nâng cao nhận thức của CBQL giáo dục, GV và PHHS về vai trò của GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh ở trường THCS.
xi Xây dựng kế hoạch GD kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS THCS dựa trên các văn bản pháp lý và phù hợp với chương trình Giáo dục phổ thông. Bồi dưỡng cho CBQL, giáo viên THCS năng lực tổ chức thực hiện hoạt động GDKN phòng chống đuối nước. Chỉ đạo triển khai kế hoạch GDKN phòng chống đuối nước cho HS THCS theo hướng lồng ghép, tích hợp với hoạt động giảng dạy, hoạt động ngoại khóa của nhà trường. Tăng cường kiểm tra đánh giá việc thực hiện các chương trình giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho HS các trường THCS. Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng, xã hội trong việc GDKN phòng chống đuối nước chống cho HS. Kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp được đề xuất đều có tính cần thiết và khả thi cao, khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong quản lý. Như vậy có thể áp dụng tốt trong thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương.
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, tất cả các bậc học trên mọi miền tổ quốc, đã và đang tích cực thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Mục tiêu cụ thể đối với giáo dục phổ thông được xác định trong Nghị quyết là: “Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục (GD) toàn diện, chú trọng GD lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.” (Đảng cộng sản Việt Nam, 2013). Bên cạnh đó, Luật trẻ em năm 2016 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/6/2017 đề cao tầm quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của trẻ em trên nhiều lĩnh vực (Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 2016). Lứa tuổi Học sinh trung học cơ sở (HS THCS) thường được bắt đầu từ 11 hoặc 12 tuổi và kết thúc vào lúc 14 hoặc 15 tuổi,đây là thời gian vàng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với mỗi cá nhân, là thời kỳ quá độ từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành, thời kỳ trẻ ở “ngã ba đường” của sự phát triển. HS THCS đang ở trong giai đoạn phát triển tâm lí và nhận thức xã hội không cân bằng với phát triển sinh học. Chính sự mất cân bằng trong quá trình phát triển tâm sinh lý đã góp phần làm cho học sinh (HS) ở lứa tuổi này gặp khó khăn khi kiểm soát cảm xúc và hành vi của mình (Lưu Song Hà, 2005). Đồng thời, các em cũng thiếu kiến thức về quyền lợi của mình, thiếu cả kiến thức và kỹ năng sống (KNS), kỹ năng phòng tránh ứng phó, giải quyết và ngăn chặn các hiểm họa đe dọa mạng sống (Hoàng Phê,1997). Cùng với những ảnh hưởng từ môi trường sống, gia đình, nhà trường… HS ở giai đoạn này rất dễ gặp tai nạn thương tích nói chung và tai nạn đuối nước nói riêng . Đuối nước trẻ em đang là vấn đề cấp bách trên toàn cầu. Những tai nạn đuối nước thực sự đã trở thành nỗi ám ảnh đối với phụ huynh, các cơ quan chức năng đặc biệt vào thời điểm mùa hè. Năm 2018, Theo báo cáo của Tổ chức y tế thế giới: trên thế giới, đuối nước cướp đi sinh mạng hơn 175.000 người từ 0–18 tuổi mỗi năm. Đuối nước là một trong số ba nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do thương tích không chủ ý ở trẻ em và khu vực Đông Nam Á chiếm tỷ lệ cao nhất (WHO, 2014).
2 Tại Việt Nam, thống kê tại 49 tỉnh, thành phố giai đoạn 2010 – 2013, trung bình mỗi năm có khoảng 2.800 trẻ em tử vong do đuối nước. Thống kê năm 2015 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khu vực Tây Thái Bình Dương cho thấy, Việt Nam có trên 11.500 trẻ em bị chết đuối mỗi năm cao thứ hai trên thế giới (UNICEF, 2018). Năm 2017, theo kết quả điều tra của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNICEF), trung bình mỗi năm ở Việt Nam có khoảng trên 7.000 trẻ em bị chết đuối (chiếm tỷ lệ 22,6% tai nạn thương tích), đứng sau tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông là 26,7%. Theo nhận xét của các tổ chức quốc tế, thống kê tai nạn đuối nước ở Việt Nam còn thấp so với thực tế (UNICEF, 2018). Năm 2018 tại Hà Nội, Bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội cho rằng, “mặc dù tỷ lệ tử vong do đuối nước đã giảm, nhưng giảm chậm và tỷ lệ tử vong còn ở mức cao và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em. Theo tính toán, tử vong do đuối nước ở trẻ em Việt Nam cao hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á và cao gấp 10 lần các nước có thu nhập cao. Điều này đã ảnh hưởng đến quyền của trẻ em, đặc biệt là quyền sống còn của trẻ (Bộ LĐ thương binh & XH, 2017). Công tác phòng chống đuối nước nhận được sự quan tâm đặc biệt của chính phủ, các bộ, ban ngành và toàn xã hội, ngày 05 tháng 02 năm 2016 Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 234/QĐ-TTg nội dung phê duyệt Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2016 – 2020 (Thủ thướng Chính Phủ, 2016). Thực hiện chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 16/5/2016 của Thủ tướng chính phủ về tăng cường chỉ đạo thực hiện phòng chống tai nạn thương tích và đuối nước cho HS, trẻ em. Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD & ĐT) chủ trì phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ đạo các cơ sở GD về nội dung chương trình GD thể chất trong nhà trường, đặc biệt chú ý hướng dẫn kỹ năng bơi lội, kỹ năng phòng, tránh, ứng phó các trường hợp tai nạn, gây thương tích (Thủ tướng Chính phủ, 2016). Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo việc rà soát cơ sở vật chất, điều kiện rèn luyện sức khỏe, thể chất cho HS, trẻ em, đặc biệt về điều kiện hướng dẫn tập luyện kỹ năng (KN) bơi lội phù hợp với điều kiện của địa phương, rà soát các khu vực thường xảy ra hoặc có nguy cơ xảy ra tai nạn đuối nước để cảnh báo và có biện pháp chủ động phòng ngừa kịp thời bảo đảm an toàn cho HS, trẻ em trong dịp hè, mùa mưa bão, mùa nước nổi. Mục tiêu phấn đấu giai đoạn 2020 -2025 đạt 90%
3 các trường tiểu học, trung học cơ sở (THCS) phổ cập bơi lội cho HS (Thủ tướng Chính phủ, 2016) . Thực tế cho thấy, công tác phòng chống đuối nước tại Việt Nam vẫn còn tồn tại những thách thức không nhỏ. Đó là tình trạng nhận thức của gia đình, cộng đồng xã hội với nguy cơ gây đuối nước cho trẻ em ở các địa phương ngày còn rất hạn chế. Ở các trường THCS, hoạt động GD kỹ năng phòng chống đuối nước được triển khai còn nhiều bất cập, hiệu quả thấp. Nguyên nhân của thực trạng này một phần do công tác quản lý giáo dục (QLGD) chưa phù hợp. Trong thời gian qua, công tác phòng tránh đuối nước cho trẻ em được các cấp, các ngành chú trọng hơn, trong đó ngành GD đặt biệt quan tâm. Việc nâng cao nhận thức, KN cần thiết cho trẻ em, cho gia đình và cộng đồng đã góp phần giảm thiểu những tai nạn tử vong do đuối nước. Tuy nhiên, tai nạn đuối nước gây hậu quả tử vong, tàn phế cho HS vẫn xảy ra do các em thiếu kiến thức, thiếu KN bơi, KN phòng chống đuối nước (Bộ LĐ thương binh & XH, 2017), (Sở giáo dục & Đào tạo Bình Dương, 2018). Thuận An là một thị xã thuộc tỉnh Bình Dương được thành lập ngày 13 tháng 01 năm 2013 với diện tích tự nhiên 84.26km2 dân số 382.034 người, gồm 9 phường và 1 xã, thị xã Thuận An được công nhận là đô thị loại III trực thuộc tỉnh Bình Dương. Phía tây của thị xã Thuận An nằm dọc theo sông Sài Gòn bắt đầu từ phường Vĩnh Phú kéo dài đến Xã An Sơn. Trên địa bàn thị xã Thuận An có 3 trường Trung học phổ thông, 1 Trung tâm giáo dục thường xuyên, 12 Trường THCS, 24 trường tiểu học, 15 trường mầm non, 1 trường tư thục, 70 trường mầm non ngoài công lập và 216 nhóm trẻ đã cấp phép hoạt động (Báo cáo đánh giá thực hiện nhiệm vụ năm học 2017 -2018 và phương hướng nhiệm vụ 2018 -2019 phòng giáo dục Thuận An). Trên 80% các trường nằm trên địa bàn phường Vĩnh Phú, Lái Thiêu, Bình Nhâm, Hưng Định, An Thạnh ven sông Sài Gòn địa hình thấp của tỉnh Bình Dương, một số nơi bị ngập sâu trong nước mỗi khi mưa to hay triều cường dâng lên. Do đó, HS rất nguy hiểm nếu không biết bơi hay không nắm được các KN phòng chống đuối nước. Qua thu thập thông tin hiệu trưởng các trường THCS trên địa bàn từ năm 2015 – 2019 có 6 học sinh và 1 giáo viên tử vong do đuối nước. Vì thế, yêu cầu cấp thiết đối với các nhà QLGD là phải có các biện pháp QL phù hợp để thực hiện và thúc đẩy hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước
4 cho HS. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương” nhằm nghiên cứu cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động GDKN phòng chống đuối nước ở các trường THCS trên địa bàn. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng QL hoạt động GDKN phòng chống đuối nước ở các trường THCS trên địa bàn, luận văn đề xuất một số biện pháp QLGD kỹ năng phòng chống đuối nước ở các trường THCS trên nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động GD của các trường THCS . 3. Khách thể và Đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An. 4. Phạm vi nghiên cứu 4.1. Về nội dung Luận văn chúng tôi nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An theo tiếp cận chức năng quản lý. Đề xuất một số biện pháp nhằm quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước học sinh cho Hiệu trưởng các trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thuận An. Chủ thể quản lí là Hiệu trưởng trường THCS. 4.2. Về địa bàn, thời gian nghiên cứu: Đề tài được triển khai, nghiên cứu tại 08 trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương, gồm: Trường THCS Trịnh Hoài Đức, Trường THCS Châu Văn Liêm, Trường THCS Nguyễn Trung Trực, Trường THCS Nguyễn Văn Tiết, Trường THCS Nguyễn Tường Tộ, Trường THCS Thuận Giao, Trường THCS Phú Long, Trường THCS Nguyễn Thái Bình. Thời gian nghiên cứu từ năm học 2016-2017 đến hết năm học 2017-2018. 4.3. Về đối tượng khảo sát
5 Cán bộ quản lý: Khảo sát 24 Cán bộ quản lý (CBQL), gồm: 08 Hiệu trưởng, 8 Phó hiệu trưởng và 8 tổ trưởng chuyên môn của các trường THCS trên địa bàn nghiên cứu. Giáo viên: Khảo sát 58 Giáo viên (GV) tại các trường Cha mẹ học sinh: Khảo sát 72 Phụ huynh học sinh (PHHS) Học sinh: Khảo sát 140 học sinh THCS 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý GDKN phòng chống đuối nước ở trường THCS. 5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động GDKN phòng chống đuối nước; thực trạng quản lý GDKN phòng chống đuối nước cho HS THCS trên địa bàn thị xã Thuận An. 5.3. Đề xuất biện pháp quản lý GDKN phòng chống đuối nước cho HS THCS trên địa bàn thị xã Thuận An. 6. Giả thuyết nghiên cứu Hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương trong những năm qua đã có nhiều chuyển biến tốt, tuy nhiên đứng trước những thay đổi của môi trường, sự phát triển nhanh về khoa học công nghệ thì công tác quản lí vẫn còn nhiều hạn chế chưa phát huy hết vai trò, tác dụng trong quá trình QL hoạt động GDKN phòng chống đuối nước. Nêu ra các đề xuất biện pháp quản lý phù hợp thì sẽ giúp Hiệu trưởng quản lý tốt hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn Thuận An. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Đọc, phân tích, hệ thống hóa và khái quát các tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu. Phương pháp này dùng để phân tích và tổng hợp sách báo và các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài. Trên cơ sở đó tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống tài liệu để xây dựng khung lý luận làm nền tảng cho quá trình nghiên cứu. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Sử dụng các mẫu phiếu điều tra dành cho CBQL giáo dục, GV, PHHS, HS nhằm thu thập số liệu về thực trạng hoạt động KN phòng chống đuối nước và công tác QL
6 hoạt động GDKN phòng chống đuối nước của các trường THCS trên địa bàn thị xã Thuận An. Xây dựng hệ thống các câu hỏi trong phiếu khảo sát các đối tượng nghiên cứu (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, cha mẹ học sinh, học sinh các trường THCS) thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 7.2.2. Phương pháp phỏng vấn Chúng tôi sử dụng phương pháp này để thu thập ý kiến của CBQL, GV, PHHS, HS. Chủ đề phỏng vấn là công tác GDKN phòng chống đuối nước và QL hoạt động GDKN phòng chống đuối nước của nhà trường. Tiến hành phỏng vấn trực tiếp thông qua đàm thoại với cán bộ quản lý, giáo viên ở các trường THCS thành phố Thuận An, Bình Dương. 7.2.3. Phương pháp phân tích sản phẩm hoạt động. Chúng tôi sử dụng phương pháp này để phân tích đánh giá thực trạng GDKN phòng chống đuối nước; quản lý GDKN phòng chống đuối nước của các trường THCS trên địa bàn thị xã Thuận An. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học Nghiên cứu sử dụng chương trình SPSS 20.0 và phần mềm Microsoft Office Excel để xử lý và phân tích các số liệu từ các bảng hỏi thu thập được 8. Đóng góp của đề tài nghiên cứu 8.1.Về lý luận: Đề tài góp phần làm rõ cơ sở lý luận về công tác QL hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho HS THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 8.2.Về thực tiễn: Đánh giá đúng thực trạng quản lý hoạt động GDKN phòng chống đuối nước cho HS THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. Từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp, hiệu quả hoạt động GDKN phòng chống đuối nước nhằm góp phần nâng cao chất lượng GD toàn diện cho HS của các trường THCS trên địa bàn. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh trung học cơ sở. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối
7 nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An,tỉnh Bình Dương. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương.