Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:185

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở trường THCS, đề tài khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở các trường THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động hoạt động phụ đạo HSYK nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động phụ đạo ở các trường THCS tại địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN MẠNH CƢỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƢƠNG – 2022
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN MẠNH CƢỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN VĂN Y BÌNH DƢƠNG – 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn về đề tài “Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi và đƣợc sự hƣớng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Văn Y. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trích dẫn đầy đủ. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan. Các kết quả này chƣa từng đƣợc công bố trong bất kì nghiên cứu nào khác./. Tác giả luận văn Nguyễn Mạnh Cƣờng i
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện đề tài “Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương” tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của quý thầy, cô trƣờng Đại học Thủ Dầu Một để hoàn thành luận văn này. Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: – Lãnh đạo Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, quý thầy/cô Viện Đào tạo sau Đại học, Giám đốc Chƣơng trình đào tạo, cùng quý thầy/cô tham gia giảng dạy đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. – Tôi xin bày tỏ sự biết ơn đặc biệt đến PGS.TS. Nguyễn Văn Y – ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ về kiến thức, tài liệu và luôn động viên tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học này. Tôi xin chân thành cảm ơn: – Lãnh đạo, chuyên viên Phòng giáo dục đào tạo huyện Dầu Tiếng cùng Ban giám hiệu, giáo viên đang công tác tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng đã nhiệt tình, tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu. – Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn bên cạnh động viên, cổ vũ, khích lệ tôi trong suốt thời gian vừa qua. Bản thân mặc dù đã có nhiều cố gắng trong suốt quá trình nghiên cứu hoàn thiện đề tài luận văn, song không thể tránh khỏi những mặt hạn chế, thiếu sót. Kính mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp và sự chỉ dẫn của quý thầy/cô và các bạn đồng nghiệp. Trân trọng cảm ơn! Bình Dương, ngày 20 tháng 03 năm 2022 Tác giả luận văn Nguyễn Mạnh Cƣờng ii
TÓM TẮT LUẬN VĂN Để nâng cao chất lƣợng giáo dục bậc THCS thì việc khắc phục các hạn chế của công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng trung học cơ sở đang là vấn đề cấp bách cần đƣợc quan tâm từ các cấp, các ngành. Đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng trong công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. Ngƣời nghiên cứu đã sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn nhƣ phân tích hồ sơ quản lý, thực hiện trƣng cầu ý kiến bằng bảng hỏi, phỏng vấn trò chuyện trực tiếp với GV, CBQL và phƣơng pháp toán thống kê SPP nhằm đƣa ra những kết quả đúng đắn, tin cậy. Qua đó, đề tài đã đề xuất đƣợc 6 biện pháp góp phần nâng cao chất lƣợng trong công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng, nhƣ sau: Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về hoạt động phụ đạo HSYK. Biện pháp 2: Tăng cƣờng hoạt động bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ GV về phƣơng pháp, hình thức phụ đạo HSYK. Biện pháp 3: Đổi mới xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động phụ đạo HSYK. Biện pháp 4: Đổi mới công tác thi đua, khen thƣởng nhằm phát huy trách nhiệm và sự sáng tạo hoạt động phụ đạo HSYK. Biện pháp 5: Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo HSYK. Biện pháp 6: Tăng cƣờng quản lý việc khai thác và sử dụng có hiệu quả CSVC, trang thiết bị dạy học phục vụ công tác phụ đạo HSYK. Các biện pháp đề xuất trên đã đƣợc ngƣời nghiên cứu thực hiện khảo sát thông qua trƣng cầu ý kiến của các chuyên gia, CBQL và GV có nhiều thâm niên trong các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. Kết quả khảo sát cho thấy, các biện pháp đề xuất mang tính khả thi và cần thiết cao trong quá trình thực hiện công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. iii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii TÓM TẮT LUẬN VĂN ........................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... ix DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. x DANH MỤC BIỂU ĐỒ ........................................................................................ xii MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu................................................................. 3 3.1. Khách thể nghiên cứu .................................................................................. 3 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học .......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 4 6.1. Về nội dung .................................................................................................. 4 6.2. Về đối tƣợng khảo sát .................................................................................. 4 6.3. Về thời gian.................................................................................................. 4 6.4. Về địa bàn .................................................................................................... 4 7. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................. 4 7.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận ................................................................. 4 7.2. Các phƣơng pháp thực tiễn .......................................................................... 5 7.2.1. Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi .................................................... 5 7.2.2. Phƣơng pháp phỏng vấn ....................................................................... 5 7.2.3. Phƣơng pháp phân tích hồ sơ, tài liệu, sản phẩm hoạt động ................ 6 7.3. Phƣơng pháp xử lí dữ liệu............................................................................ 6 8. Đóng góp của đề tài ........................................................................................... 6 9. Bố cục của luận văn........................................................................................... 7 iv
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ........................... 8 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................... 8 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới ................................................... 8 1.1.2. Các công trình nghiên cứu ở Việt Nam ................................................... 10 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................... 12 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trƣờng trung học cơ sở .................... 12 1.2.2. Phụ đạo, học sinh yếu kém, hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ......... 15 1.2.3. Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trƣờng trung học cơ sở 16 1.3. Hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trƣờng trung học cơ sở ............. 16 1.3.1. Mục tiêu của hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém................................. 16 1.3.2. Nội dung tổ chức hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trƣờng trung học cơ sở ............................................................................................................ 17 1.3.3. Phƣơng pháp, hình thức tổ chức phụ đạo học sinh yếu kém ................... 19 1.3.4. Kiểm tra, đánh giá học sinh yếu kém trong quá trình phụ đạo học sinh yếu kém ở trƣờng trung học cơ sở ..................................................................... 21 1.4. Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở trường trung học cơ sở.........22 1.4.1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trƣởng trƣờng Trung học cơ sở ............. 22 1.4.2. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ........ 23 1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém.......................... 24 1.5. Các yếu tố có ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém trƣờng trung học cơ sở ................................................................................ 29 1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 29 1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 31 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ..................................................................................... 33 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƢƠNG ........................................................................... 34 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - văn hóa - xã hội - giáo dục huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng ....................................................................................... 34 v
2.1.1. Một số đặc điểm về kinh tế - văn hóa - xã hội huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng........................................................................................................ 34 2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng........................................................................................................ 36 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ........................................................................ 40 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 40 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 40 2.2.3. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng ...................................................... 40 2.2.4. Tổ chức điều tra, khảo sát ........................................................................ 41 2.2.5. Quy ƣớc thang đo..................................................................................... 43 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trƣờng trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng ........................... 45 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém .............................................................................................................. 45 2.3.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu phụ đạo học sinh yếu kém ...................... 46 2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung phụ đạo học sinh yếu kém ...................... 49 2.3.4. Thực trạng hình thức và phƣơng pháp phụ đạo học sinh yếu kém .......... 51 2.3.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá học sinh yếu kém..................................... 56 2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trƣờng trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng ........................... 58 2.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ..................................... 58 2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém.... 60 2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ....... 63 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ....... 66 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ...... 69 2.5. Thực trạng về các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trƣờng trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng .................................................................................................................... 72 vi
2.5.1. Các yếu tố chủ quan ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém. ..................................................................................................... 73 2.5.2. Các yếu tố khách quan ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ............................................................................................... 74 2.6. Đánh giá chung về thực trạng việc quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương ................76 2.6.1. Ƣu điểm ................................................................................................... 76 2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân .......................................................................... 77 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ..................................................................................... 79 CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG HOẠT ĐỘNG PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DẦU TIẾNG, TỈNH BÌNH DƢƠNG ..................................... 80 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp ......................................................................... 80 3.1.1. Căn cứ vào cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém trƣờng trung học cơ sở ............................................................................... 80 3.1.2. Căn cứ vào cơ sở pháp lý về quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém trƣờng trung học cơ sở ............................................................................... 80 3.1.3. Căn cứ vào thực trạng công tác quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ở các trƣờng trung học cơ sở trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................................................ 81 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ...................................................................... 81 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, hệ thống .......................................... 81 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................... 82 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 82 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 83 3.3. Một số biện pháp quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trƣờng trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng ........................... 83 3.3.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém ............................................................................................... 83 vii
3.3.2. Tăng cƣờng hoạt động bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên về phƣơng pháp, hình thức phụ đạo học sinh yếu kém...................... 84 3.3.3. Đổi mới xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém..................................................................................................................... 85 3.3.4. Đổi mới công tác thi đua, khen thƣởng nhằm phát huy trách nhiệm và sự sáng tạo hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém.............................................. 87 3.3.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém..................................................................................................................... 88 3.3.6. Tăng cƣờng quản lý việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học phục vụ công tác phụ đạo học sinh yếu kém ......... 89 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................................. 91 3.5. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ................................ 92 3.5.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 92 3.5.2. Đối tƣợng và phƣơng pháp khảo sát ........................................................ 92 3.5.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 92 3.5.4. Kết quả khảo sát ....................................................................................... 93 3.5.4.1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp ...................... 93 3.5.4.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp .............................. 98 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .................................................................................... 106 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 107 1. Kết luận ............................................................................................................ 107 2. Khuyến nghị ..................................................................................................... 108 2.1. Đối với ủy ban nhân dân huyện Dầu Tiếng ............................................... 108 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Dầu Tiếng ............................. 109 2.3. Đối với các trƣờng Trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng ............................. 109 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 110 PHỤ LỤC ................................................................................................................ CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ .............................................. viii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ 1. CBQL Cán bộ quản lý 2. CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 3. CNTT Công nghệ thông tin 4. CSVC Cơ sở vật chất 5. ĐDDH Đồ dùng dạy học 6. ĐLC Độ lệch chuẩn 7. ĐTB Điểm trung bình 8. GD&ĐT Giáo dục và đào tạo 9. GV Giáo viên 10. GVBM Giáo viên bộ môn 11. GVCN Giáo viên chủ nhiệm 12. HS Học sinh 13. HSYK Học sinh yếu kém 14. PHHS Phụ huynh học sinh 15. PPDH Phƣơng pháp dạy học 16. QLGD Quản lý giáo dục 17. THCS Trung học cơ sở 18. TCM Tổ chuyên môn 19. TTCM Tổ trƣởng chuyên môn 20. SGK Sách giáo khoa 21. STT Số thứ tự ix
DANH MỤC BẢNG STT Kí hiệu Tên bảng Trang 1 Bảng 2.1a Đội ngũ CBQL – GV huyện Dầu Tiếng 36 Thống kê số lƣợng lớp, số học sinh các trƣờng 2 Bảng 2.1b 36 THCS 3 Bảng 2.1c Thống kê cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học 37 Kết quả xếp hạnh kiểm của HS THCS toàn 4 Bảng 2.1d 37 huyện Kết quả xếp loại học lực của HS THCS toàn 5 Bảng 2.1e 38 huyện 6 Bảng 2.2 Số lƣợng CBQL, GV và HS tham gia khảo sát 40 7 Bảng 2.3 Đặc điểm CBQL và GV đƣợc khảo sát 41 8 Bảng 2.4 Đặc điểm học sinh đƣợc khảo sát 41 9 Bảng 2.5 Quy ƣớc các mức cho điểm 42 10 Bảng 2.6 Thang điểm đánh giá Likert 43 Đánh giá của CBQL, GV và HS về tầm quan 11 Bảng 2.7 44 trọng của hoạt động phụ đạo HSYK Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực 12 Bảng 2.8 46 trạng thực hiện mục tiêu phụ đạo HSYK Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực 13 Bảng 2.9 48 trạng thực hiện nội dung phụ đạo HSYK Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực 14 Bảng 2.10 51 trạng hình thức và phƣơng pháp phụ đạo HSYK Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực 15 Bảng 2.11 55 trạng kiểm tra, đánh giá HSYK Thực trạng nhận thức của CBQL, GV về tầm 16 Bảng 2.12 quan trọng của việc quản lý hoạt động phụ đạo 57 HSYK Ý kiến đánh giá của CBQL, GV về thực trạng quản lý xây dựng kế hoạch hoạt động phụ đạo 17 Bảng 2.13 59 HSYK tại trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng x
Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng quản lý tổ chức thực hiện hoạt động phụ đạo HSYK tại 18 Bảng 2.14 62 trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động phụ đạo HSYK tại các 19 Bảng 2.15 65 trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng Ý kiến đánh giá của CBQL, GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động phụ đạo HSYK tại 20 Bảng 2.16 68 các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng Ý kiến đánh giá của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động 21 Bảng 2.17 71 phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện 22 Bảng 3.1 92 pháp Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện 23 Bảng 3.2 97 pháp Mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện 24 Bảng 3.3 101 pháp quản lý hoạt động phụ đạo HSYK Mức độ tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính 25 Bảng 3.4 khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động phụ 103 đạo HSYK xi
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ STT Kí hiệu Tên hình ảnh, biểu đồ Trang 1 Hình 2.1 Bản đồ hành chính huyện Dầu Tiếng 34 Nhận thức của CBQL, GV về tầm quan trọng 2 Biểu đồ 2.1 45 của hoạt động phụ đạo HSYK Ý kiến đánh giá của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hƣởng đến việc quản lý 3 Biểu đồ 2.2 72 hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng Ý kiến đánh giá của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố khách quan ảnh hƣởng đến việc quản 4 Biểu đồ 2.3 73 lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng Biểu đồ thể hiện mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động phụ 5 Biểu đồ 3.1 102 đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng xii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Động lực chính của sự nghiệp đổi mới và tiến bộ xã hội chính là giáo dục, giáo dục là con đƣờng chính để nâng cao tri thức và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của con ngƣời. Giáo dục phải cung cấp đƣợc nguồn nhân lực có chất lƣợng cao cho xã hội hiện nay. Nhƣ vậy, để thực hiện đổi mới quá trình giáo dục nói chung và đổi mới quá trình dạy học nói riêng là nhiệm vụ trọng tâm của mỗi nhà trƣờng để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của xã hội đối với giáo dục. Ngành giáo dục cần ra sức tập trung mọi nguồn lực nhằm tìm ra biện pháp nâng cao chất lƣợng dạy học, phát huy tối đa năng lực của ngƣời học. Trong những năm vừa qua, nền giáo dục Việt Nam đã có những chuyển biến đáng kể theo chiều hƣớng tích cực, trong đó phải kể đến sức mạnh của công nghệ trong việc mở rộng tầm ảnh hƣởng của giáo dục và thúc đẩy phát triển tiềm năng của con ngƣời. Bên cạnh những thành tựu đạt đƣợc, Nghị quyết số 29 Nghị quyết Trung ƣơng 8 khóa XI đã chỉ ra một số hạn chế, yếu kém của giáo dục Việt Nam trong những năm qua “QLGD và đào tạo còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục. Đầu tư cho giáo dục và đào tạo chưa hiệu quả; chính sách, cơ chế tài chính cho giáo dục và đào tạo chưa phù hợp. CSVC kỹ thuật còn thiếu và lạc hậu, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.” Từ thực tế hiện nay cho thấy chất lƣợng của giáo dục còn một số bất cập nhƣ hiện tƣợng học sinh “ngồi nhầm lớp”, HSYK vẫn còn tồn tại; Chất lƣợng và tinh thần học tập của một bộ phận HS hiện nay đang giảm sút; tình trạng HS mất kiến thức cơ bản, yếu về năng lực chủ động và sáng tạo, thiếu ý chí và hứng thú trong học tập, lƣời biếng, chán nản, bỏ học và nhiều tiêu cực khác gây ra hậu quả xấu cho bản thân HS, gia đình, nhà trƣờng và xã hội. Bên cạnh những vấn đề đó, sự phân hóa trình độ HS cũng ngày càng rõ rệt. Câu hỏi đặt ra là: Có cách nào giúp cho HS tiếp thu, lĩnh hội tối đa bài giảng của thầy cô, nhất là các em có học lực yếu kém? Các em có sự khác biệt nào về đặc điểm tâm sinh lý, sự phát triển 1
về thể chất và trí tuệ, hoàn cảnh sống và sự quan tâm chăm sóc của gia đình… so với những HS khác hay không? Chất lƣợng giáo dục hiện nay luôn đƣợc toàn xã hội quan tâm, nhất là vấn đề HSYK vẫn còn tồn tại trong các nhà trƣờng, và luôn tìm mọi biện pháp để khắc phục vấn đề này. Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra cho ngành giáo dục và các nhà quản lý phải tìm ra những nguyên nhân dẫn đến việc học tập yếu kém của HS một cách chính xác, phải nhìn thẳng vào sự thật một cách khách quan, từ đó đƣa ra các giải pháp tích cực, phù hợp với thực tế để từng bƣớc nâng cao chất lƣợng học tập của HS và đề xuất những phƣơng pháp giảng dạy phù hợp cho giáo viên. Trong bất kỳ trƣờng học hay cấp học nào, việc phụ đạo HSYK là một hoạt động không thể thiếu. Công văn số 7291/BGDĐT-GDTrH ngày 01/11/2010 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu: Việc tổ chức phụ đạo HS yếu, củng cố và ôn tập kiến thức nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục là cần thiết. Vì vậy, việc tăng cƣờng quản lý hoạt động giảng dạy nói chung và hoạt động dạy phụ đạo HSYK nói riêng ở nhà trƣờng có ý nghĩa rất quan trọng vì nó góp phần nâng cao chất lƣợng học tập của HS, giúp các em HSYK tự tin hơn khi đến trƣờng, có nền tảng kiến thức cần thiết tạo điều kiện thuận lợi cho các em học tập tiếp lên các cấp học cao hơn. Dầu Tiếng là một huyện nằm ở phía tây bắc tỉnh Bình Dƣơng, địa bàn rộng, dân cƣ thƣa thớt, đa số ngƣời dân sống ở vùng nông thôn nên đời sống dân cƣ còn nhiều khó khăn. Thực tế trong thời gian vừa qua, các trƣờng Trung học cơ sở (THCS) trên địa bàn huyện Dầu Tiếng đã có nhiều chuyển biến tích cực trong việc nâng cao chất lƣợng dạy học. Tuy nhiên, các cấp quản lý chƣa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng những điều kiện đảm bảo nâng cao chất lƣợng dạy học. CBQL ở các cơ sở giáo dục chƣa thật sự chú trọng đến hoạt động phụ đạo HSYK, vì vậy chất lƣợng dạy học ở các trƣờng THCS tại địa phƣơng còn nhiều mặt hạn chế. Số lƣợng HS học tập còn yếu lại chƣa đƣợc gia đình quan tâm đúng mức nên dẫn đến tình trạng yếu kém trong học tập. Cần xác định thực trạng hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS 2
huyện Dầu Tiếng cũng nhƣ nguyên nhân của thực trạng, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý để nâng cao chất lƣợng hoạt động phụ đạo HSYK, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học. Với những lý do trên, thúc đẩy tác giả chọn đề tài “Quản lý hoạt động phụ đạo học sinh yếu kém tại các trường trung học cơ sở huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương” làm đề tài nghiên cứu của luận văn, chuyên ngành QLGD. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở trƣờng THCS, đề tài khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. Từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động hoạt động phụ đạo HSYK nhằm nâng cao chất lƣợng quản lý hoạt động phụ đạo ở các trƣờng THCS tại địa phƣơng. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng THCS 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 4. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng đã đạt đƣợc những kết quả nhất định góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục, khẳng định uy tín nhà trƣờng. Tuy nhiên, trong công tác quản lý vẫn còn một số bất cập trong việc chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá hoạt động phụ đạo HSYK. Nếu phân tích, đánh giá đúng thực trạng quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng thì sẽ đề xuất đƣợc biện pháp quản lý nâng cao chất lƣợng hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng có tính cần thiết và khả thi cao, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu Đề tài hệ thống cơ sở lý luận về hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở trƣờng THCS. Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. Đề xuất các biện pháp nâng cao chất lƣợng quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở trƣờng THCS công lập trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng dƣới sự điều hành, lãnh đạo của hiệu trƣởng nhà trƣờng. 6.2. Về đối tượng khảo sát Luận văn tập trung khảo sát ý kiến của CBQL, GV và HSYK ở một số trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 6.3. Về thời gian Sử dụng dữ liệu về hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở một số trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng trong năm học 2018 – 2019 và năm học 2019 – 2020. 6.4. Về địa bàn Đề tài khảo sát hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại các trƣờng THCS công lập huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu tài liệu liên quan đến nhà trƣờng phổ thông: Luật giáo dục; Điều lệ nhà trƣờng; Văn bản pháp quy, quy chế về lĩnh vực giáo dục phổ thông; Ctài liệu khoa học có liên quan đến đề tài để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 4
7.2. Các phương pháp thực tiễn Để đánh giá khách quan về thực trạng hoạt hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng, chúng tôi sử dụng phối hợp các phƣơng pháp sau: 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích điều tra: Ngƣời nghiên cứu sử dụng phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi để thu thập số liệu, dữ liệu về thực trạng hoạt động phụ đạo HSYK và công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK dƣới sự điều hành lãnh đạo của Hiệu trƣởng các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. Nội dung điều tra: Thu thập thông tin về thực trạng công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK. Chúng tôi cũng dùng bảng hỏi để khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng mà đề tài đề xuất. Cách thức điều tra: Xây dựng 3 mẫu phiếu hỏi dành cho các đối tƣợng: Mẫu 1, Mẫu 3: Phiếu khảo sát dành cho CBQL và GV các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. Mẫu 2: Phiếu khảo sát dành cho HS các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 7.2.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích phỏng vấn: Nhằm khẳng định những vấn đề đƣợc trả lời trong phiếu điều tra và thu thập thêm thông tin cho những vấn đề còn chƣa đƣợc trả lời rõ ràng trong số liệu điều tra. Đây là phƣơng pháp bổ trợ cho phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi nhằm tìm hiểu sâu hơn về đối tƣợng nghiên cứu để làm minh chứng và bổ sung vào kết quả nghiên cứu thực trạng. Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp quản lý. Nội dung phỏng vấn: Thuận lợi và khó khăn cũng nhƣ thực trạng hoạt động phụ đạo HSYK và công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK của Hiệu trƣởng ở trƣờng THCS trên địa bàn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 5
Cách thức phỏng vấn: Chúng tôi tiến hành chọn mẫu và phỏng vấn một số CBQL và GV ở các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng. 7.2.3. Phương pháp phân tích hồ sơ, tài liệu, sản phẩm hoạt động (các hồ sơ quản lý, các nội quy, quy định, các kế hoạch, các báo cáo, văn bản pháp luật, thông tƣ, ...) Thu thập thông tin về hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK tại trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng thông qua kế hoạch hoạt động, báo cáo sơ kết, tổng kết năm học và hệ thống văn bản chỉ đạo ở các cấp QLGD. Qua đó thu thập các thông tin cần thiết cho đề tài. Lấy ý kiến nhận xét, đánh giá, tổng kết của các cấp quản lý để đề xuất biện pháp và xác định tính hiệu quả, tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 7.3. Phương pháp xử lí dữ liệu Đối với dữ liệu định lƣợng: Chúng tôi sử dụng phần mềm xử lý thống kê SPSS for Windows, phiên bản 22.0 để phân tích, xử lý các thông tin dữ liệu thu thập đƣợc trong quá trình nghiên cứu. Đối với dữ liệu định tính: Các cuộc phỏng vấn sẽ đƣợc phân tích bằng phƣơng pháp trích lọc nội dung theo từng phần nghiên cứu. Các nội dung này đƣợc sử dụng phối hợp với dữ liệu định lƣợng để làm rõ hơn thực trạng vấn đề nghiên cứu. 8. Đóng góp của đề tài Về lý luận: Đề tài góp phần làm rõ thêm cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở trƣờng THCS. Về thực tiễn: Đánh giá đúng thực trạng hoạt động phụ đạo HSYK và quản lý hoạt động phụ đạo HSYK ở các trƣờng THCS huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dƣơng, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động phụ đạo HSYK có hiệu quả nhằm góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện của địa phƣơng. 6