Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:148

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học, đánh giá thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương dưới sự lãnh đạo, điều hành của hiệu trưởng nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT HUỲNH THỊ THANH PHƯƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG – 2023
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT HUỲNH THỊ THANH PHƯƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HỒ VĂN THÔNG BÌNH DƯƠNG – 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Huỳnh Thị Thanh Phương, mã số học viên 218140104031 là học viên lớp Cao học Quản lý giáo dục (CH21QL01) khóa 21, trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Tôi xin cam đoan luận văn với đề tài “Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Tôi xin cam đoan tất cả các số liệu, tư liệu được sử dụng nghiên cứu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được thu thập từ thực tiễn. Kết quả nghiên cứu của tiểu luận chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Nếu có sự gian dối, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm và bị xử lý theo quy định của nhà trường. Bình Dương, ngày tháng năm 2023 Tác giả Huỳnh Thị Thanh Phương i
LỜI CẢM ƠN Trước tiên, với tình cảm sâu sắc và chân thành nhất, cho phép em được bày tỏ lòng biết ơn đến quý thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Thủ Dầu Một, Viện Đào tạo Sau Đại học Trường Đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu khoa học. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Lãnh đạo và chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo, Ban giám hiệu, giáo viên và phụ huynh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương đã nhiệt tình giúp đỡ, tham gia khảo sát đóng góp ý kiến, cung cấp tư liệu, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu nghiên cứu đề tài đến nay em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giảng dạy và hướng dẫn rất tận tình, tâm huyết của Thầy. Và đặc biệt hơn nữa Thầy đã giúp em tích lũy thêm nhiều kiến thức hay và bổ ích áp dụng vào quá trình công tác hiện tại. Bằng tình cảm chân thành, kính trọng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình đến TS. Hồ Văn Thông - người Thầy đã dành nhiều thời gian quan tâm, trực tiếp giúp đỡ, chỉ bảo tận tình, luôn động viên và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã luôn động viên, khuyến khích, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Kính chúc quý thầy, cô cùng quý đồng nghiệp luôn dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công trong công tác. Tôi xin chân thành cảm ơn! Bình Dương, ngày tháng năm 2023 Tác giả Huỳnh Thị Thanh Phương ii
MỤC LỤC MỤC LỤC ................................................................................................................... i DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vii DANH MỤC HÌNH VẼ .......................................................................................... viii MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................3 3. Khách thể và Đối tượng nghiên cứu .......................................................................3 4. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................4 5. Giả thuyết khoa học ................................................................................................4 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................4 7. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................5 8. Đóng góp của luận văn ............................................................................................7 9. Dự kiến cấu trúc luận văn .......................................................................................8 PHẦN NỘI DUNG .....................................................................................................9 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC ...................................................................9 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..........................................................................9 1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới ........................................................................9 1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam .......................................................................11 1.2. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................................13 1.2.1. Quản lý, quản lý nhà trường ............................................................................13 1.2.2. Hoạt động trải nghiệm .....................................................................................15 1.2.3. Quản lý hoạt động trải nghiệm ........................................................................16 1.3. Lý luận về hoạt động trải nghiệm theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học ..........................................................................................................17 1.3.1. Đặc điểm của hoạt động trải nghiệm ở trường tiểu học ..................................17 1.3.2. Mục tiêu hoạt động trải nghiệm ở tiểu học .....................................................17 1.3.3. Tầm quan trọng của nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động trải i
nghiệm ở bậc tiểu học ...............................................................................................20 1.3.4. Nội dung hoạt động trải nghiệm ở tiểu học.....................................................20 1.3.5. Các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm ở tiểu học ................................22 1.3.6. Đánh giá kết quả giáo dục trong hoạt động trải nghiệm ở trường tiểu học ....26 1.4. Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường tiểu học ..................27 1.4.1. Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học ......................................................................................................................27 1.4.2. Tổ chức thực hiện các hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học ...................................................................................................................................28 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện các hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học ...................................................................................................................................30 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học .31 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học ..........................................................................................................32 1.5.1. Yếu tố chủ quan ..............................................................................................32 1.5.2. Yếu tố khách quan ...........................................................................................33 Tiểu kết chương 1......................................................................................................36 Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG ...................................................................................................................................37 2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................................................................37 2.1.1. Khái quát về kinh tế - xã hội ...........................................................................37 2.1.2. Khái quát về giáo dục tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ..................39 2.2. Khái quát khảo sát thực trạng.............................................................................44 2.2.1. Mục đích khảo sát ...........................................................................................44 2.2.2. Đối tượng khảo sát ..........................................................................................44 2.2.3. Nội dung khảo sát............................................................................................45 2.2.4. Phương pháp khảo sát và xử lý số liệu............................................................45 ii
2.3. Thực trạng hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ...............................................................................................................47 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về vai trò của hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ...........................................47 2.3.2. Thực trạng mức độ thực hiện nội dung, các loại hình hoạt động và hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................................................................48 2.3.3. Đánh giá một số kết quả bước đầu thực hiện hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương .....................................................56 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương...............................................................................58 2.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương .......58 2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương...............................................................................59 2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương .................................................................62 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ....................................................................................64 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ....................................................................................66 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ...........................68 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ................................................71 2.6.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................71 2.6.2. Hạn chế............................................................................................................72 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế ...............................................................................72 Tiểu kết chương 2......................................................................................................74 iii
Chương 3.BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG ...................................................................................................................................75 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................................75 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ....................................................................................75 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa và đồng bộ ...................................................................75 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi .......................................................................76 3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả ....................................................................................76 3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ............................................................77 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................................................................77 3.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn cho cán bộ quản lý, giáo viên để tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ....................................................................................78 3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ............................................................79 3.2.4. Biện pháp 4: Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ...................................................................................................................................81 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ............................................................83 3.4. Khảo sát tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp ............................84 3.4.1. Công cụ khảo sát và cách xử lý kết quả ..........................................................84 3.4.2. Khảo sát tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp .........................86 Tiểu kết chương 3......................................................................................................96 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...........................................................................97 1. Kết luận .................................................................................................................97 2. Khuyến nghị ..........................................................................................................97 2.1. Đối với Ủy ban nhân dân ...................................................................................97 iv
2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dương ............................................97 2.3. Đối với các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ......98 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................99 PHỤ LỤC ....................................................................................................................1 v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ BGH Ban giám hiệu CBQL Cán bộ quản lý CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CSVC Cơ sở vật chất GD Giáo dục GDPT Giáo dục phổ thông GDTH Giáo dục tiểu học GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GV Giáo viên GVCN Giáo viên chủ nhiệm lớp HĐTN Hoạt động trải nghiệm HS Học sinh HT Hiệu trưởng KT-XH Kinh tế-xã hội PHHS Phụ huynh học sinh QL Quản lý QLGD Quản lý giáo dục vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Yêu cầu cần đạt về năng lực học sinh tiểu học ................................ 18 Bảng 2.1. Dân số và mật độ dân số thị xã Bến Cát năm 2022 ......................... 37 Bảng 2.2. Tổng hợp mạng lưới trường, lớp và học sinh của các trường tiểu học thị xã Bến Cát ................................................................................................... 40 Bảng 2.3. Đội ngũ giáo viên ở các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương năm học 2022 - 2023 ............................................................................ 41 Bảng 2.4: Phân bố mẫu khảo sát ...................................................................... 44 Bảng 2.5. Quy ước xử lý số liệu ....................................................................... 46 Bảng 2.6: Nhận thức vai trò của HĐTN đối với học sinh tiểu học .................. 47 Bảng 2.7: Mức độ thực hiện mục tiêu của hoạt động trải nghiệm....................49 Bảng 2.8: Mức độ thực hiện nội dung của hoạt động trải nghiệm...................50 Bảng 2.9: Danh sách các câu lạc bộ trong và ngoài giờ học ............................ 51 Bảng 2.10: Mức độ thực hiện các loại hình hoạt động trải nghiệm ................. 52 Bảng 2.11: Các hình thức tổ chức HĐTN cho học sinh tiểu học ..................... 53 Bảng 2.12: Thực trạng việc xây dựng kế hoạch HĐTN của hiệu trưởng các trường tiểu học .................................................................................................. 59 Bảng 2.13: Thực trạng tổ chức HĐTN cho học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông mới ................................................................................................... 62 Bảng 2.14: Thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐTN cho học sinh.......................... 64 Bảng 2.15: Thực trạng kiểm tra, đánh giá HĐTN theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở tiểu học ......................................................................................... 66 Bảng 2.16: Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐTN cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ................................................... 68 Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp ............................. 86 Bảng 3.2: Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp................................ 88 vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Hình 2.1. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của thị xã Bến Cát giai đoạn 2018-2023 .......................................................................................................................... 39 Hình 2.2. Mức độ cần thiết của việc quản lý HĐTN trong các trường tiểu học .......................................................................................................................... 58 Hình 3.1. Mối liên hệ giữa các biện pháp…………………………………….84 Biểu đồ 3.1. Tổng hợp kết quả khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp…………………………………………………………......….................95 viii
TÓM TẮT Hoạt động trải nghiệm có vai trò rất quan trọng góp phần giáo dục nhân cách phát triển toàn diện cho học sinh tiểu học. Các nghiên cứu về tâm lý giáo dục cũng cho thấy, nhiều nét tính cách cơ bản của con người được hình thành trước và trong tuổi học đường. Việc tham gia vào nhiều hoạt động trải nghiệm phong phú, đa dạng sẽ tạo cơ hội cho học sinh được thể hiện, bộc lộ, tự khẳng định bản thân; tạo cơ hội cho các em được giao lưu, học hỏi bạn bè và mọi người xung quanh; tạo cơ hội thuận lợi cho học sinh được tham gia một cách tích cực vào đời sống cộng đồng… Từ đó sẽ tác động tích cực đến nhận thức, tình cảm, niềm tin và hành vi của học sinh, giúp các em phát triển nhiều phẩm chất tích cực như: tinh thần đồng đội, tinh thần trách nhiệm, lòng nhân ái, khoan dung, sự cảm thông, tính kỷ luật, trung thực, mạnh dạn, tự tin,… Giúp các em phát triển những kĩ năng hoạt động tập thể và kĩ năng sống cơ bản như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng nhận thức, kĩ năng xác định giá trị, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề, kĩ năng kiên định, kĩ năng tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, kĩ năng ứng phó với căng thẳng, kĩ năng thương lượng, kĩ năng hợp tác, kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng trình bày suy nghĩ, ý thưởng, kĩ năng quản lý thời gian, kĩ năng thu thập và xử lý thông tin, … Xét ở phạm vi rộng hơn, hoạt động trải nghiệm còn tạo điều kiện để học sinh được tham gia, được hội nhập váo dòng chảy các hoạt động chung của trẻ em ở địa phương, đất nước, khu vực và trên thế giới. Điều này giúp phát triển năng lực hoạt động thực tiễn, năng lực hoạt động chính trị - xã hội, năng lực hòa nhập cộng đồng học sinh. Đó chính là những phẩm chất và năng lực cơ bản, cần thiết của người công dân Việt Nam để đáp ứng yêu cầu thực hiện công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế hiện nay. Trên cơ sở thực trạng của việc thực hiện hoạt động trải nghiệm cũng như công tác quản lý các hoạt động đó, tác giả cũng đã đánh giá những mặt mạnh, những mặt còn hạn chế cũng như những nguyên nhân của nó. Phát huy được điểm mạnh và khắc phục những hạn chế, tồn tại của việc tổ chức và quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh sẽ góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng tổ chức hoạt ix
động cũng như hiệu quả quản lý hoạt động trải nghiệm trong những năm học tiếp ở các trường Tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Xuất phát từ cơ sở lí luận và kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm và quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường Tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, tác giả đề xuất 5 biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả của công tác quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Mỗi biện pháp đều được xác định rõ ràng: mục tiêu, ý nghĩa, nội dung, cách thực hiện và điều kiện thực hiện. x
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã coi Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đó chính là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững; phát triển khoa học công nghệ cùng với phát triển GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và là động lực để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đặc biệt là việc tạo bước chuyển biến mạnh về phát triển nguồn nhân lực mà trọng tâm là GD&ĐT đã được xác định là một trong ba khâu đột phá then chốt để làm chuyển động toàn bộ tình hình kinh tế - xã hội. Vì thế mục tiêu giáo dục đào tạo con người phát triển toàn diện, có đạo đức, trí tuệ, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất, năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giáo dục là một hoạt động mang tính xã hội. Do đó muốn thực hiện giáo dục toàn diện học sinh (HS), chúng ta cần phải coi trọng cả giáo dục nhà trường lẫn giáo dục gia đình và xã hội. Nghị quyết Trung ương VIII (Khóa XI) về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo … đã tiếp tục khẳng định “Giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội”. Chỉ riêng nhà trường và ngành giáo dục thì không thể làm tốt công tác giáo dục cho học sinh được được. Bác Hồ đã từng nói: “Giáo dục trong nhà trường chi là một phần, còn cần có sự giáo dục ngoài xã hội và trong gia đình để giúp cho việc giáo dục trong nhà trường được tốt hơn. Hoạt động trải nghiệm (HĐTN) là một bộ phận quan trọng của chương trình giáo dục nhà trường. HĐTN nối tiếp hoạt động dạy học các môn văn hóa; là con đường quan trong để gắn học với hành, lý thuyết với thực tiễn, nhà trường với xã hội, HĐTN tạo cơ hội cho học sinh được thực hành, trải nghiệm những điều đã học vào trong thực tiễn cuộc sống. Trên cơ sở đó củng cố, khắc sâu, mở rộng những kiến thức, kĩ năng môn học cho học sinh. Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 1
26 tháng 12 năm 2018 ban hành chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) có quy định rõ hoạt động trải nghiệm là nội dung bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12, ở cấp tiểu học được gọi là hoạt động trải nghiệm, ở bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông được gọi là hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Mục tiêu của HĐTN ở bậc tiểu học nhằm giúp học sinh (HS) khám phá bản thân, hoạt động rèn luyện bản thân và thế giới xung quanh, phát triển quan hệ với bạn bè, thẩy cô và người thân trong gia đình, có đời sống tâm hồn phong phú, biết rung cảm trước cái đẹp của thiên nhiên và tình người, có quan niệm sống và ứng xử đúng đắn, dồng thời bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quên hương, đất nước, ý thức về cuội nguồn và bản sắc của dân tộc để góp phần giữ gìn, phát triển các giá trị tốt đẹp của con người Việt Nam trong một thế giới hội nhập (Chương trình GDPT – Hoạt động trải nghiệm và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, 2018). Hoạt động trải nghiệm có vai trò rất quan trọng góp phần giáo dục nhân cách phát triển toàn diện cho học sinh tiểu học. Các nghiên cứu về tâm lý giáo dục cũng cho thấy, nhiều nét tính cách cơ bản của con người được hình thành trước và trong tuổi học đường. Việc tham gia vào nhiều HĐTN phong phú, đa dạng sẽ tạo cơ hội cho học sinh được thể hiện, bộc lộ, tự khẳng định bản thân; tạo cơ hội cho các em được giao lưu, học hỏi bạn bè và mọi người xung quanh; tạo cơ hội thuận lợi cho học sinh được tham gia một cách tích cực vào đời sống cộng đồng… từ đó sẽ tác động tích cực đến nhận thức, tình cảm, niềm tin và hành vi của học sinh, giúp các em phát triển nhiều phẩm chất tích cực như: tinh thần đồng đội, tinh thần trách nhiệm, lòng nhân ái, khoan dung, sự cảm thông, tính kỷ luật, trung thực, mạnh dạn, tự tin…, giúp các em phát triển những kĩ năng hoạt động tập thể và kĩ năng sống cơ bản như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng nhận thức, kĩ năng xác định giá trị, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề, kĩ năng kiên định, kĩ năng tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, kĩ năng ứng phó với căng thẳng, kĩ năng thương lượng, kĩ năng hợp tác, kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng trình bày suy nghĩ, ý thưởng, kĩ năng quản lý thời gian, kĩ năng thu thập và xử lý thông tin, … Xét ở phạm vi rộng hơn, HĐTN còn tạo điều kiện để học sinh được tham gia, được hội nhập váo dòng chảy các hoạt động chung của trẻ em ở địa phương, đất nước, khu vực và trên thế 2
giới. Điều này giúp phát triển năng lực hoạt động thực tiễn, năng lực hoạt động chính trị - xã hội, năng lực hòa nhập cộng đồng học sinh. Đó chính là những phẩm chất và năng lực cơ bản, cần thiết của người công dân Việt Nam để đáp ứng yêu cầu thực hiện công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế hiện nay. Thực tế trong những năm học qua, các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát đã chú trọng tới công tác tổ chức một số hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh và đã đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận. Mặc dù vậy, một số HĐTN ở nhà trường chưa mang lại hiệu quả giáo dục như mong muốn. Nguyên nhân là do khâu lên kế hoạch và chất lượng hoạt động chưa thực sự hiệu quả, giáo viên (GV) chưa hiểu hết vai trò của bản thân đối với HĐTN ở trong nhà trường và bên ngoài nhà trường có tác dụng như thế nào đối với học sinh và chất lượng giáo dục nhà trường. Mặt khác cha mẹ học sinh, lãnh đạo phòng giáo dục còn chưa thực sự tin tưởng vào khâu tổ chức nhất là vấn đề an toàn cho con em khi tham gia HĐTN bên ngoài nhà trường. Chính vì lý do trên, tác giả đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh trong nhà trường. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, đề tài tiến hành khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Từ đó đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 3. Khách thể và Đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 3
4. Phạm vi nghiên cứu 4.1. Về nội dung Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học, đánh giá thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương dưới sự lãnh đạo, điều hành của hiệu trưởng nhà trường. 4.2. Về địa bàn nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu điều tra, khảo sát tại 10 trường tiểu học công lập thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 4.3. Về thời gian nghiên cứu Thời gian nghiên cứu từ tháng 12/2022 đến tháng 12/2023. Số liệu sử dụng trong đề tài luận văn được thu thập từ năm học 2020-2021 đến năm học 2022-2023. 5. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương hiện nay chưa thực sự đồng bộ và hiệu quả. Nếu nghiên cứu xây dựng được hệ thống lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm theo tiếp cận các chức năng quản lý và phân tích đánh giá được thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý hữu hiệu hoạt động này một cách cần thiết và khả thi, góp phần nâng cao nâng cao hiệu quả giáo dục hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong các trường tiểu học. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường tiểu học Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động trải nghiệm và quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 4
7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Mục đích: Hệ thống hóa các cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học. Nội dung: Nghiên cứu các văn bản, tài liệu, sách báo và các công trình nghiên cứu liên quan đến công tác quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Cách thức thực hiện: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa những vấn đề lý luận trong các công trình khoa học, sách và tạp chí chuyên ngành giáo dục về công tác quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương cũng như các văn bản chỉ đạo của ngành giáo dục… nhằm xác lập cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu, sắp xếp khoa học những thông tin đa dạng thu thập được từ các nguồn, các tài liệu khác nhau thành một hệ thống với một kết cấu chặt chẽ để từ đó mà xây dựng một lý thuyết mới hoàn chỉnh giúp hiểu biết đối tượng được đầy đủ và sâu sắc hơn. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích: Thu thập số liệu, dữ liệu để làm rõ thực trạng hoạt động trải nghiệm của các trường tiểu học để lý giải kết quả nghiên cứu về thực trạng công tác quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Trong nghiên cứu này sử dụng phương pháp điều tra thông qua việc khảo sát lực lượng giáo viên, cán bộ quản lý (CBQL), phụ huynh, học sinh tại các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Nội dung: Tập trung khảo sát thực trạng hoạt trải nghiệm tại các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Chẳng hạn như: nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về hoạt động trải nghiệm, về quản lý hoạt động trải nghiệm; những thuận lợi và khó khăn; những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Đề tài cũng sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi để khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất. 5
Cách thức thực hiện: Xây dựng công cụ gồm phiếu khảo sát các đối tượng là Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên. 7.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu Mục đích: Sử dụng phương pháp này để tham khảo ý kiến chuyên gia, hỏi ý kiến một số CBQL có kinh nghiệm và gặp gỡ trực tiếp giáo viên, CBQL đương nhiệm để thu thập ý kiến bằng cách soạn thảo hệ thống câu hỏi về tính hợp lý và khả thi của các giải pháp quản lý gửi tới các chuyên gia về kết quả nghiên cứu thực trạng và những giải pháp được đề xuất. Phỏng vấn để làm rõ thêm về thực trạng hoạt động trải nghiệm cho học sinh, về các biện pháp quản lý về hoạt động trải nghiệm và công tác quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Nội dung: Tham gia phỏng vấn trực tiếp dựa theo bảng hỏi phỏng vấn đã soạn sẵn như: ưu điểm, hạn chế của hoạt động trải nghiệm, quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Cách thức thực hiện: Dùng bảng câu hỏi để đàm thoại, phỏng vấn trực tiếp hoặc qua điện thoại 4 Hiệu trưởng, 4 Phó hiệu trưởng, 6 tổ trưởng chuyên môn và 10 giáo viên. 7.2.3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu, sản phẩm hoạt động Mục đích: Thu thập các sản phẩm về hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học để làm rõ vấn đề hơn. Nghiên cứu hồ sơ, các báo cáo, kế hoạch giảng dạy, giáo án, kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn,.. của cán bộ giáo viên, việc chọn lọc các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Nội dung: Các loại hồ sơ quản lý như kế hoạch giáo dục hoạt động trải nghiệm, kế hoạch năm học, kế hoạch hàng tháng, báo cáo sơ kết, báo cáo tổng kết,…và các hồ sơ khác có liên quan. Cách thức thực hiện: Tiến hành nghiên cứu, phân tích các hồ sơ quản lý như: kế hoạch; hồ sơ đánh giá giáo viên về hoạt động trải nghiệm theo năm học và các sản phẩm khác của cán bộ quản lý, giáo viên có liên quan đến quản lý hoạt 6