Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:172

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất một số biện pháp quản lý đối với ban giám hiệu trường MN đối với công tác tổ chức thực hiện chương trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ ở các trường MN của địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ĐỖ THỊ KIM NGÂN TÊN ĐỀ TÀI QUẢN LÝ THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON CHO TRẺ MẪU GIÁO THEO QUAN ĐIỂM LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 UẬN V N THẠC S BÌNH DƢƠNG – 2018
UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ĐỖ THỊ KIM NGÂN TÊN ĐỀ TÀI QUẢN LÝ THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON CHO TRẺ MẪU GIÁO THEO QUAN ĐIỂM LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 UẬN V N THẠC S NGƢỜI HƢỚNG DẪN HOA HỌC 1: TS. Đồng Văn Toàn NGƢỜI HƢỚNG DẪN HOA HỌC TS. Trần Văn Trung -------------------------------- BÌNH DƢƠNG – 2018
ỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình ghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Các số liệu kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn là trung thực theo thực tế nghiên cứu chƣa từng đƣợc bất cứ tác giả nào khác nghiên cứu và công bố. Tác giả Đỗ Thị Kim Ngân i
ỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Thầy/cô cán bộ quản lý, thầy/ cô giảng viên Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng đã giúp đỡ, ý kiến nhận xét đóng góp, chỉ bảo và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn ban giám hiệu trƣờng Mẫu giáo Chánh Phú Hòa, các cô giáo của 3 trƣờng mầm non và chuyên viên Mầm Non Phòng Giáo Dục thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới TS. Đồng Văn Toàn - Phó trƣởng khoa Khoa học quản lý - Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một. TS. Trần Văn Trung - Trƣởng phòng Khoa học - Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng, ngƣời thầy tâm huyết đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Bản thân đã có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn song không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý Thầy/Cô chỉ dẫn để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Đỗ Thị Kim Ngân ii
MỤC ỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................. iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT............................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... ix DANG MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ................................................................................ x MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................... 3 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ........................................................................ 4 3.1. Khách thể nghiên cứu........................................................................................... 4 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu........................................................................................... 4 4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................ 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 5 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 5 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................... 5 7.1. Phƣơng pháp luận ................................................................................................. 5 7.1.1. Quan điểm lịch sử - logic...........................................................................5 7.1.2. Quan điểm cấu trúc – hệ thống ..................................................................6 7.1.3. Quan điểm thực tiễn ...................................................................................6 7.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể .................................................................... 6 7.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận ...............................................................6 7.2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ............................................................6 7.2.3. Phƣơng pháp thống kê toán học ................................................................8 8. Cấu trúc luận văn .................................................................................................... 8 Chƣơng 1. CƠ SỞ Ý UẬN VỀ QUẢN Ý THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON CHO TRẺ MẪU GIÁO THEO QUAN ĐIỂM ẤY TRẺ ÀM TRUNG TÂM ........................................................................................ 9 1.1. ịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................. 9 1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới ............................................................................9 1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam ...........................................................................10 1. . Một số khái niệm cơ bản về quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non ............................................................................................................................ 13 1.2.1. Quản lý .....................................................................................................13 1.2.2. Quản lý giáo dục ......................................................................................18 1.2.3. Quản lý nhà trƣờng ..................................................................................19 iii
1.2.4. Chƣơng trình giáo dục .............................................................................21 1.3. ý luận về thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm................................................................... 22 1.3.1. Đặc điểm trƣờng Mầm non ......................................................................22 1.3.2. Vị trí, vai trò của GDMN trong hệ thống giáo dục quốc dân ..................23 1.3.3. Mục tiêu chƣơng trình giáo dục mầm non ...............................................24 1.3.4. Nội dung và phƣơng pháp giáo dục mầm non cho trẻ 5-6 tuổi ...............25 1.3.5. Yêu cầu về phƣơng pháp, hình thức giáo dục cho trẻ 5 - 6 tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm .................................................................................27 1.3.6. Nghiệp vụ quản lý trƣờng Mầm non .......................................................27 1.3.7. Chƣơng trình Giáo dục mầm non ............................................................28 1.4. ý luận về quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ........................................................................... 29 1.4.1. Quản lý mục tiêu chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ........................................................................31 1.4.2. Quản lý thời gian thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ........................................................32 1.4.3. Quản lý nội dung giáo dục thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ................................................33 1.4.4. Quản lý đánh giá sự phát triển của trẻ trong thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm .............33 1.5. Nội dung quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm .......................................................... 34 1.5.1. Xây dựng kế hoạch quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ....................................34 1.5.2. Tổ chức việc thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ................................................................35 1.5.3. Chỉ đạo việc thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ................................................................36 1.5.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện chƣơng trình ..............................................42 1.5.5.Quản lý điều kiện thực hiện chƣơng trình ................................................43 1.6. Những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm .................... 46 1.6.1. Những yếu tố khách quan ........................................................................46 1.6.2. Những yếu tố chủ quan ............................................................................47 Chƣơng . THỰC TRẠNG QUẢN Ý THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM CON CHO TRẺ MẪU GIÁO THEO QUAN ĐIỂM ẤY TRẺ ÀM TRUNG TÂM TRONG CÁC TRƢỜNG MẦM NON TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG ................................................................................... 51 iv
.1. hái quát về đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục mầm non tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................... 51 2.1.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội địa phƣơng ......................................51 2.1.2. Tình hình giáo dục mầm non tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng .........52 . . Tổ chức nghiên cứu thực trạng ....................................................................... 53 2.2.1. Mục đích ..................................................................................................53 2.2.2. Giới hạn về khách thể nghiên cứu ...........................................................53 2.2.3. Nội dung khảo sát ....................................................................................53 2.2.4. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng ......................................................54 2.2.5. Tổ chức điều tra, khảo sát ........................................................................54 2.2.6. Quy ƣớc thang đo.....................................................................................55 .3. Thực trạng thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................... 56 2.3.1. Nhận thức về việc thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm của CBQL và GV tại các trƣờng MN công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng .................................................................................56 2.3.2. Kết quả thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ..............59 2.3.3. Những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm .......................60 .4. ết quả thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ...................................... 62 2.4.1. Thực trạng về lập kế hoạch thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm .................................................................................62 2.4.2. Thực trạng việc tổ chức thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ 5 - 6 tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ..........................................................65 2.4.3. Thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ 5 - 6 tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ...................................................67 2.4.4. Thực trạng về kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâmở các trƣờng MN trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................70 2.4.5. Mối tƣơng quan thực trạng về việc thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ từ 5 - 6 tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại các trƣờng MN công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng .............................................73 v
.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ từ 5-6 tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ....................... 75 2.5.1. Yếu tố chủ quan .......................................................................................75 2.5.2. Yếu tố khách quan ...................................................................................78 .6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................. 80 2.6.1. Ƣu điểm ...................................................................................................80 2.6.2. Tồn tại ......................................................................................................82 2.6.3. Nguyên nhân của những tồn tại ...............................................................82 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN Ý THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON CHO TRẺ MẪU GIÁO THEO QUAN ĐIỂM ẤY TRẺ ÀM TRUNG TÂM TRONG CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG ẬP TẠI THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG .......................................................... 85 3.1. Căn cứ xây dựng biện pháp............................................................................. 85 3.1.1. Căn cứ vào cơ sở lý luận về quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non85 3.1.2. Căn cứ vào cơ sở pháp lý về quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non86 3.1.3. Căn cứ vào thực trạng về quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non .....87 3. . Nguyên tắc xây dựng biện pháp ...................................................................... 88 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu ..........................................................88 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ..........................................................89 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .............................................................89 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ..........................................................90 3.3. Các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non ...................................................................................................... 90 3.3.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của việc thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non ................................................................90 3.3.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non .....93 3.3.3. Triển khai, quán triệt giáo viên thực hiện đúng chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non .................................................................................................95 vi
3.3.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá việc tổ chức thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ...............................100 3.3.6. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục nhằm huy động các nguồn lực và tăng cƣờng sự phối hợp gữa các lực lƣợng trong thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non ....................................................................................................102 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................... 104 3.5. hảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ....... 106 3.5.1. Mục đích khảo nghiệm ..........................................................................106 3.5.2. Đối tƣợng khảo nghiệm .........................................................................106 3.5.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm ....................................................................106 3.5.4. Đánh giá kết quả khảo nghiệm ..............................................................106 3.5.5. Kết quả khảo nghiệm .............................................................................107 ẾT UẬN VÀ HUYẾN NGHỊ ....................................................................... 116 1. ết luận .............................................................................................................. 116 . huyến nghị ....................................................................................................... 117 2.1. Đối với Phòng GD&ĐT thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ......................117 2.2. Đối với các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng .........................................................................................................................118 2.3. Đối với giáo viên mầm non ......................................................................119 2.4. Đối với phụ huynh và các lực lƣợng xã hội khác .....................................119 TÀI IỆU THAM HẢO .................................................................................... 120 PHỤ ỤC vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lý CSVC Cơ sở vật chất CSGDMN Cơ sở giáo dục mầm non GD Giáo dục GV Giáo viên GVMN Giáo viên mầm non HS Học sinh KH Kế hoạch KHH Kế hoạch hóa KT Kiểm tra MN Mầm non QĐ Quyết định QL Quản lý QLGD Quản lý giáo dục viii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đối tƣợng khảo sát thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN...54 Bảng 2.2. Nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng và mức độ thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non. .................................................................................................57 Bảng 2.3. Thực trạng kết quả lập kế hoạch thực hiện chƣơng trình GDMN ở các trƣờng MN .................................................................................................................62 Bảng 2.4; Thực trạng việc tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN ở các trƣờng MN trên địa bàn thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng ............................................................65 Bảng 2.5. Kết quả công tác chỉ đạo thực hiện chƣơng trình GDMN ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng............................................68 Bảng 2.6: Kết quả kiểm tra, đánh giá thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non ở các trƣờng mầm non mẫu giáo trên địa bàn thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng ............................71 Bảng 2.7 Mối tƣơng quan thực trạng về việc thực hiện chƣơng trình GDMN .........73 Bảng 2.8 Các yếu tố chủ quan ảnh hƣởng đến quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN .......................................................................................................................75 Bảng 2.9. Các yếu tố khách quan ảnh hƣởng ............................................................78 Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN ở các trƣờng mầm non ..........................................................107 Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non ở các trƣờng mầm non .....................................................109 Bảng 3.3. Tổng hợp khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi ........................111 ix
DANG MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Mô tả hệ thống cấu trúc hệ thống quản lý ................................................... 14 Sơ đồ:1.2. Mô tả mối quan hệ giữa các chức năng quản lý ......................................... 17 Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 105 x
MỞ ĐẦU 1. ý do chọn đề tài Trong 6 năm đầu đời không phải là khoảng thời gian dài so với cuộc đời của con ngƣời nhƣng 6 năm đầu lại có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển nhân cách sau này. Giáo dục trẻ em giai đoạn này đƣợc ví nhƣ đặt viên gạch đầu tiên để xây dựng nền móng nhân cách sau này cho cuộc đời của mỗi con ngƣời. "Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai". Đầu tƣ cho trẻ em tức là đầu tƣ cho tƣơng lai của nƣớc nhà. Chính vì vậy, mục tiêu của giáo dục mầm non (GDMN) là giúp trẻ em phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, ngôn ngữ, thẩm mỹ; hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp 1, xây dựng thế hệ mới vừa hồng vừa chuyên cho đất nƣớc. Muốn thực hiện đƣợc mục tiêu đó, cần phải có một chƣơng trình giáo dục phù hợp. Đồng thời đẩy mạnh việc thực hiện tốt chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc, chú trọng đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý (CBQL) có đủ phẩm chất, năng lực, trình độ giảng dạy, nghiên cứu khoa học và quản lý. Sự thay đổi của ngành giáo dục trƣớc hết là phải tăng cƣờng quản lý giáo dục (QLGD) nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục và phát triển toàn diện ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đồng thời phải có chiến lƣợc phát triển đúng hƣớng, hợp quy luật, xu thế và xứng tầm thời đại. Để các mục tiêu giáo dục bậc học MN đạt hiệu quả Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chƣơng trình Giáo dục mầm non kèm Thông tƣ số 17/2009/TTBGDĐT ngày 25 tháng 07 năm 2009, chƣơng trình Giáo dục mầm non bao gồm: mục tiêu, các yêu cầu về nội dung, phƣơng pháp, các điều kiện thực hiện chƣơng trình GDMN; chƣơng trình giáo dục nhà trẻ; chƣơng trình giáo dục mẫu giáo. Đây là chƣơng trình mang tính chất khung phải đƣợc thực hiện theo trình tự, chuẩn các chi tiết bao gồm cả nội dung, phƣơng pháp, hình thức và cách tổ chức thực hiện. Theo thông tƣ 17/2009/TTBGDĐT “Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và 1
phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời” [1, tr 2]. Qua quá trình triển khai thực hiện các nội dung của chƣơng trình để hoàn thành mục tiêu đã nhận thấy những điểm tồn tại của chƣơng trình đối với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế xã hội trong và ngoài nƣớc, và nhằm để nâng cao chất lƣợng GDĐT cũng nhƣ đi trƣớc sự phát triển của trẻ để kéo theo sự phát triển. Do đó, ngày 30 tháng 12 năm 2016 Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành Thông tƣ số 28/2016/TTBGDĐT về sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong chƣơng trình GDMN kèm theo Thông tƣ số 17/2009/TTBGDĐT. Thực tế, chƣơng trình mầm non (MN) sửa đổi có nhiều thay đổi tiến bộ khác biệt so với chƣơng trình cũ về mục tiêu của từng độ tuổi ( mục tiêu chung không thay đổi) cũng nhƣ các nội dung thực hiện cho cả hai lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo. Trong đó, mục tiêu của chƣơng trình GDMN theo TT28/2016 vẫn không sửa đổi nhƣng nội dung thực hiện đã có nhiều chỉnh sửa để phù hợp với xu thế phát triển phù hợp với xã hội hiện đại “Chƣơng trình là những nội dung cốt lõi, cơ bản, phù hợp với độ tuổi; chƣơng trình có độ mở, cho phép linh hoạt nhằm tăng cƣờng tính chủ động của giáo viên trong việc lựa chọn những nội dung giáo dục cụ thể, phù hợp với kinh nghiệm sống và khả năng của trẻ, điều kiện thực tế của địa phƣơng [1, tr 5]. Không còn cứng ngắc, rập khuôn có sự linh hoạt để phù hợp với đặc điểm địa lý, tình hình kinh tế xã hội của địa phƣơng, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho việc thực hiện chƣơng trình GDMN đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra. Tuy nhiên, trong quá triển khai thực hiện vẫn còn nhiều bất cập chƣa đồng bộ thống nhất từ các cấp nên công tác quản lý giáo viên (GV) thực hiện chƣơng trình chƣa đạt, bản thân GV còn lúng túng, chƣa đủ sức "tải" đủ các lĩnh vực nội dung giáo dục và chƣa có sự tác động dạy học tích cực cho trẻ khi thực hiện chƣơng trình nên không đạt đƣợc mục tiêu và ý nghĩa mà chƣơng trình đã đề ra và cần đạt đƣợc trong mỗi độ tuổi. Vì vậy, Hiệu trƣởng trƣờng mầm non gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý thực hiện chƣơng trình. Thêm vào đó, xu thế hiện nay việc tiếp cận chƣơng trình chăm sóc giáo dục rất quan trọng. Làm thế nào để việc thực hiện chƣơng trình có hiệu quả, 2
đặc biệt là việc thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5-6 tuổi nhƣ thế nào là điều rất cần thiết. Tại thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng, việc thực hiện chƣơng trình GDMN cũng nhƣ công tác quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã cũng đã đƣợc chú ý nhiều. Đƣợc sự chỉ đạo của Sở GD – ĐT, trong những năm qua các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát đã có sự những đổi mới nhất định về quản lý công tác thực hiện chƣơng trình GDMN với nhiều biện pháp xây dựng và duy trì nền nếp, kỷ cƣơng, nâng cao chất lƣợng, hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh (HS). Tuy nhiên, việc thực hiện mục tiêu nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện HS, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập và tồn tại. Một trong các nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó là nhận thức chƣa đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của CBQL đối với công tác quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Mặt khác, các biện pháp quản lý của hiệu trƣởng đối với công tác thực hiện chƣơng trình chƣa thật hợp lý trong bối cảnh xã hội nƣớc nhà. Vấn đề thực hiện chƣơng trình GDMN cũng nhƣ công tác quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng MN trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng còn gặp nhiều khó khăn, bất cập. Chính vì vậy, chúng tôi chọn và nghiên cứu đề tài “Quản lý thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục cho trẻ MN, khảo sát thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng. Từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý đối với ban giám hiệu trƣờng MN đối với công tác tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo nhằm góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục trẻ ở các trƣờng MN của địa phƣơng. 3
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 3.1. hách thể nghiên cứu Công tác quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu Biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ trẻ mẫu giáo tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. 4. Giả thuyết khoa học Việc quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm ở các trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng trong những năm qua đã đạt đƣợc những thành tích trên những nội dung công tác nhƣ: lập kế hoạch; tổ chức thực hiện đồng thời còn hạn chế ở những nội dung công tác nhƣ: chỉ đạo thực hiện; kiểm tra, đánh giá công tác quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên về tầm quan trọng của thực hiện chƣơng trình GDMN ở trƣờng MN, công tác phối hợp với các bậc cha mẹ học sinh nhằm huy động nguồn lực xã hội hóa chƣa đƣợc coi trọng… Nguyên nhân của thực trạng này có thể từ nhiều phía, trong đó công tác quản lý việc thực hiện chƣơng trình còn dàn trải, chƣa nắm bắt đƣợc những đổi mới về nội dung cũng nhƣ chƣa đƣa ra những hình thức mới vào hoạt động chăm sóc nuôi dƣỡng giáo dục trẻ chƣa đƣợc quan tâm đúng mức, chƣa huy động đông đảo GV thực hiện đổi mới PPGD, chƣa tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng kế hoạch theo dạng mở, cũng nhƣ chỉ đạo kiểm tra còn mang nặng tính hình thức chƣa đi sâu vào thực tiễn, tình hình đặc điểm của địa phƣơng. Nếu khảo sát, đánh giá đúng thực trạng và xác định đƣợc nguyên nhân của thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các nhà trƣờng thì có thể đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm đảm bảo tính cần thiết và khả thi cao. 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Khảo sát thực trạng thực hiện chƣơng trình GDMN và công tác quản lý việc thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo tại các trƣờng MN công lập tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng; Đề xuất một số biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại các trƣờng MN công lập tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện HS. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại các trƣờng MN công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng dƣới sự lãnh đạo, điều hành của hiệu trƣởng nhà trƣờng. - Về thời gian: Đề tài khảo sát thực trạng trong thời gian từ năm học 2015 – 2016 đến nay. - Về địa bàn: Đề tài khảo sát thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại các trƣờng MN công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phƣơng pháp luận 7.1.1. Quan điểm lịch sử - logic Tiếp cận theo quan điểm lịch sử - logic cho phép ngƣời nghiên cứu nhìn nhận khách quan và toàn diện các hiện tƣợng giáo dục, thấy đƣợc mối quan hệ của hệ thống với các hiện tƣợng khác trong hệ thống lớn, từ đó xác định đƣợc các con đƣờng tổng hợp tối ƣu để nâng cao chất lƣợng giáo dục. Quan điểm này giúp ngƣời nghiên cứu tiếp cận các sự kiện lịch sử để minh họa chứng minh làm sáng tỏ các luận điểm khoa học, các nguyên lý khoa học hay kết quả các công trình nghiên cứu. Dựa trên 5
quan điểm này giúp ngƣời nghiên cứu thiết kế mô hình các biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi thiết thực, hiệu quả. 7.1.2. Quan điểm cấu trúc – hệ thống Khi nghiên cứu các hiện tƣợng giáo dục phải xem xét một các toàn diện, nhiều mặt, nhiều mối liên hệ trong trạng thái vận động và phát triển với việc phân tích những điều kiện nhất định để tìm ra bản chất và quy luật vận động của đối tƣợng. Tiếp cận quan điểm này giúp ngƣời nghiên cứu xây dựng cơ sở lý luận về quản lý công tác tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm và việc thiết kế bảng hỏi cũng nhƣ bình luận thực trạng cũng đƣợc tiến hành trên cấu trúc đã đƣợc thiết lập. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Công tác tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN và quản lý công tác tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho mẫu giáo gắn với thực tiễn ở trƣờng MN. Việc nghiên cứu theo hƣớng tiếp cận thực tiễn giúp cho ngƣời nghiên cứu xem xét mọi vấn đề, mọi họat động xuất phát từ ngƣời học, ngƣời dạy, CBQL giáo dục những ngƣời có liên quan trực tiếp đến quá trình giáo dục HS. 7. . Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Mục đích: Thu thập tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu nhằm làm rõ các vấn đề lý luận của đề tài cần nghiên cứu. Nội dung và cách tiến hành: Đọc, phân tích, tổng hợp các tài liệu cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho việc triển khai và nghiên cứu thực tiễn. 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp quan sát Mục đích: Nhằm kết hợp với các phƣơng pháp khác để thu thập thêm thông tin từ phía GV, trẻ mẫu giáo trong quá trình thực hiện chƣơng trình GDMN trong các trƣờng MN tại thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng. 6
Nội dung và cách tiến hành: Tham gia dự giờ một số hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của GV để quan sát, ghi chép cách tổ chức thực hiện chƣơng trình GD cho trẻ mẫu giáo nhƣ: đón trẻ, thể dục sáng – điểm danh, hoạt động ngoài trời, hoạt động chung, hoạt động vui chơi, giờ ăn. Qua đó, làm cơ sở để xây dựng phiếu hỏi, đánh giá một cách khách quan, đầy đủ mức độ thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm qua đó xây dựng bảng khảo sát, đánh giá mức độ thực hiện. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích: Nhằm kết hợp với phƣơng pháp chính để thu thập thêm thông tin từ phía CBQL, GV mầm non về những vấn đề liên quan đến đề tài. Nội dung và cách tiến hành: Trao đổi, trò chuyện CBQL là hiệu trƣởng, phó hiệu trƣởng quản lý chuyên môn, GV mầm non để thu thập những thông tin cần thiết xoay quanh vấn đề nghiên cứu. 7.2.2.3. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích: Đây là phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu của đề tài. Phƣơng pháp đƣợc sử dụng nhằm mục đích khảo sát thực trạng thực hiện chƣơng trình GDMN và thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo tại các trƣờng MN công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. Nội dung và cách tiến hành: Xây dựng hệ thống câu hỏi dƣới dạng phiếu thăm dò ý kiến gồm: + Bảng hỏi 1: Dành cho hiệu trƣởng, phó hiệu trƣởng quản lý chuyên môn về quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN và những biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo. + Bảng hỏi 2: Dành cho GV mầm non thực hiện chƣơng trình giáo dục MN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo. 7.2.2.4. Phương pháp phân tích sản phẩm hoạt động Mục đích: Nhằm kết hợp với các phƣơng pháp khác để thu thập thêm thông tin về những vấn đề liên quan đến đề tài thông qua các sản phẩm hoạt động mà ngƣời cán bộ quản lý, giáo viên tạo ra (sổ sách, bài soạn, sản phẩm lao động...). 7
Nội dung và cách tiến hành: Thông qua các sản phẩm hoạt động (sổ sách, bài soạn, sản phẩm lao động...) mà ngƣời CBQL, GV tạo ra, ngƣời nghiên cứu có thể nhận ra đƣợc tƣ tƣởng, tình cảm, ý chí cũng nhƣ năng lực của họ. 7.2.3. Phương pháp thống kê toán học Mục đích: Nhằm xử lý số liệu điều tra, từ đó làm cơ sở đƣa ra những nhận định khách quan về thực trạng công tác tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN và thực trạng các biện pháp quản lý công tác tổ chức thực hiện chƣơng trình GDMN theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5 - 6 tuổi. Nội dung và cách tiến hành: Sử dụng phƣơng pháp toán thống kê để xử lý và phân tích các số liệu từ các bảng hỏi thu thập đƣợc. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị. Phụ lục tài liệu tham khảo, bảng phân tích số liệu thống kê luận văn gồm 3 chƣơng sau: Chƣơng I: Cơ sở lý luận về quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Chƣơng II: Thực trạng quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. Chƣơng III: Biện pháp quản lý thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong các trƣờng mầm non công lập tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Bƣơng. 8