Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất các biện pháp xây dựng các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục trong bối cảnh đổi mới và hội nhập, xây dựng nhà trường hoàn chỉnh theo Điều lệ trường Tiểu học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THỊ LƯỢNG XÂY DỰNG TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA MỨC ĐỘ 2 TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN, NĂM 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THỊ LƯỢNG XÂY DỰNG TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA MỨC ĐỘ 2 TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã ngành: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Út Sáu THÁI NGUYÊN, NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là: Nguyễn Thị Lượng - họcviên cao học QLGD khóa 24Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, khóa học 2016 - 2018. Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Thị Út Sáu. Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng nguyên tắc và kết quả trình bày trong luận văn được thu thập trong quá trình nghiên cứu là trung thực, chưa từng được ai công bố trước đây. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2018 Tác giả Nguyễn Thị Lượng i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn, lời đầu tiên tác giả xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, khoa Sau đại học, khoa Tâm lý - Giáo dục, các thầy giáo, cô giáo giảng dạy lớp Cao học quản lý giáo dục K24 đã quan tâm, tận tình giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu tại Trường. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô giáo TS. Nguyễn Thị Út Sáu - người đã dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo các đơn vị trong trường, các thầy giáo, cô giáo đã quan tâm, tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn. Mặc dù đã nỗ lực, cố gắng khắc phục mọi khó khăn nhưng vì điều kiện công tác, học tập và khả năng có hạn, chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong sự chỉ bảo của các thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp và những người quan tâm nghiên cứu khoa học nói chung và lĩnh vực khoa học quản lý giáo dục nói riêng. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 4 năm 2018 Tác giả Nguyễn Thị Lượng ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài ....................................................................... 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chương 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG TRƯỜNG TIỂU HỌCĐẠT CHUẨN QUỐC GIA ...................................................................... 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia ..... 6 1.2. Các khái niệm công cụ của đề tài ................................................................. 8 1.2.1. Chuẩn, chuẩn quốc gia............................................................................... 8 1.2.2. Trường Tiểu học, trường chuẩn quốc gia, trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia ................................................................................................................ 8 1.2.3. Xây dựng trường Tiểu học chuẩn quốc gia: ............................................ 11 1.3. Tiêu chuẩn và quy trình xây dựng, công nhận trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2.............................................................................................. 11 1.3.1. Tiêu chuẩn trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 ..................... 12 1.3.2. Quy trình xây dựng, tô chức công nhận trường Tiểu học đạt chuân quốc gia mức độ 2.............................................................................................. 14 iii
1.4. Lý luận về xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 ......... 15 1.4.1. Lập kế hoạch hoạt động xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 .... 15 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2.... 17 1.4.3.Chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 ..... 17 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 ..... 18 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia .............................................................................................................. 20 1.5.1. Trình độ, năng lực, phẩm chất của Hiệu trưởng ...................................... 20 1.5.2. Trình độ, năng lực, phẩm chất của giáo viên .......................................... 20 1.5.3. Phẩm chất và năng lực của học sinh ........................................................ 20 1.5.4. Cơ chế chính sách của nhà nước ............................................................. 21 1.5.5. Các lực lượng xã hội ................................................................................ 21 1.5.6.Điều kiện kinh tế, văn hoá, sự quan tâm của các cấp uỷ đảng, chính quyền ...... 21 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .................................................................................... 23 Chương 2:THỰC TRẠNG XÂY DỰNG TRƯỜNG CHUẨN QUỐC GIA MỨC ĐỘ 2 CỦA CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHỔ YÊN - TỈNH THÁI NGUYÊN ............................................... 24 2.1. Khái quát về các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên ...................................................................................................... 24 2.2. Kết quả đánh giá mức độ đạt trường chuẩn quốc gia mức độ 2 của các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ........................... 25 2.2.1. Kết quả đánh giá tiêu chuẩn 1 của Trường chuẩn quốc gia ở các Trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên .............................. 25 2.2.2. Kết quả đánh giá tiêu chuẩn 2 của Trường chuẩn quốc gia mức độ 2 ở các Trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên .......... 35 2.2.3. Kết quả đánh ............................................................................................ 40 giá tiêu chuẩn 3 của các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên ...................................................................................................... 40 iv
2.2.4. Kết quả đánh giá tiêu chuẩn 4 của Trường chuẩn quốc gia mức độ 2 ở các Trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên .......... 44 2.2.5. Kết quả đánh giá tiêu chuẩn 5 của Trường chuẩn quốc gia mức độ 2 ở các Trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên .......... 46 2.3. Thực trạng xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 của các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ...................................... 51 2.3.1. Thực hiện việc lập kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 .................................................................................................................... 51 2.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ....................... 52 2.3.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ....................................... 54 2.3.4. Thực trạng công tác kiểm tra hoạt động xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 trong các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên .............................................................................................................. 55 2.4. Đánh giá chung về thực trạng xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên. ........................................................................... 56 2.4.1. Những thuận lợi và khó khăn trong việc xây dựng trường chuẩn quốc giamức độ 2 ............................................................................................. 56 2.4.2. Điểm mạnh và hạn chế trong quản lý xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, nguyên nhân và những vấn đề cần giải quyết ......... 57 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................... 59 Chương 3:BIỆN PHÁP QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG CHUẨN QUỐC GIA MỨC ĐỘ 2 CỦA CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀNTHỊ XÃ PHỔ YÊN.................................................................................. 60 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 của Hiệu trưởng các trường Tiểu học trên địa bàn thị xã .................. 60 3.1.1. Nguyên tắc hệ thống ................................................................................ 60 3.1.2. Nguyên tắc kế thừa .................................................................................. 60 v
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 60 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi của các biện pháp .................................................. 61 3.2. Biện pháp quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia gia mức độ 2 ở các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ........................... 61 3.2.1. Xây dựng quy hoạch tổng thể đội ngũ giáo viên các trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ..................................................................... 61 3.2.2. Biện pháp 2: Đào tạo nâng cao trình độ ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đáp ứng chuẩn nghề nghiệp .............................................................. 64 3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường phát triển chất lượng giáo dục ở các Trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên .............................. 67 3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường công tác phối kết hợp với cha mẹ học sinh, các tổ chức đoàn thể tại địa phương để chăm sóc giáo dục học sinh ................ 70 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường huy động các nguồn lực đầu tư cho giáo dục, thúc đẩy công tác xã hội hóa giáo dục ............................................................... 71 3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hoá trang thiết bị các trường Tiểu học ....................................................................................... 73 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất......... 75 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 75 3.3.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 75 3.3.3. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 75 3.3.4. Nội dung và cách tiến hành ..................................................................... 75 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................... 79 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 80 1. Kết luận .......................................................................................................... 80 2. Khuyến nghị................................................................................................... 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 84 PHỤ LỤC vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BKHCN : Bộ Khoa học Công nghệ BYT : Bộ Y tế CMHS : Cha mẹ học sinh GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GV : Giáo viên HS : Học sinh TNCS : Thanh niên cộng sản TH : Tiểu học UBND : Ủy ban nhân dân iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tổng hợp các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia ........................... 24 Bảng 2.2. Kết quả đối với từng tiêu chuẩn ........................................................ 24 Bảng 2.3. Danh sách cán bộ quản lý của 28 trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ....................................................... 26 Bảng 2.4. Thực trạng số lớp, số học sinh, trường, điểm trường tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên, Thái Nguyên ..................................... 30 Bảng 2.5. Thực trạng năng lực của cán bộ quản lý, giáo viên ở các trường Tiểu họctrên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Thái Nguyên ..................... 35 Bảng 2.6. Thực trạng cơ sở vật chất ở các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên, Thái Nguyên ......................................................... 40 Bảng 2.7. Thực trạng hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục của các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn Thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên ..................................................... 46 Bảng 2.8: Thực trạng công tác lập kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 của các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên........... 51 Bảng 2.9: Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên .............................. 53 Bảng 2.10: Đánh giá thực trạng công tác chỉđạo thực hiện kế hoạchxây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bànThị xã Phổ Yên - Thái Nguyên............................................ 54 Bảng 2.11. Đánh giá thực trạng công tác kiểm tra của Hiệu trưởng đối với trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên ...................................................................................... 55 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm tính khả thi, tính cần thiếtcủa các biện pháp đề xuất..................................................................................... 77 v
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước mang tính chiến lược của ngành giáo dục và đào tạo, nhằm chuẩn hóa đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên cũng như cơ sở vật chất, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới theo Nghị quyết 29/NQ/TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8, khóa XI về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Xây dựng trường chuẩn quốc gia mang tới cho học sinh môi trường giáo dục toàn diện, hiện đại và đây là thước đo chung để đánh giá chất lượng giáo dục và sự phát triển của các nhà trường. Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia tạo ra môi trường giáo dục đồng đều giữa các địa bàn, tạo cơ hội bình đẳng về điều kiện học tập cho mọi trẻ em ở các vùng kinh tế - xã hội khác nhau, góp phần khắc phục khoảng cách chênh lệch về chất lượng giáo dục giữa vùng thành thị và nông thôn. Trong giai đoạn 2011-2015, với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, thị xã Phổ Yên đã xây dựng được 28/28 trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia, trong đó có 01 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, đạt tỷ lệ 100%, vượt chỉ tiêu so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Phổ Yên (nay là thị xã Phổ Yên), tỉnh Thái Nguyên lần thứ XXVIII đặt ra. Thực hiện Quyết định số 3808/QĐ-UBND ngày 31/12/2015 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc ban hành Chương trình hành động của tỉnh Thái Nguyên thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 Hội nghị lần thứ 8 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, 1
những năm qua, sự nghiệp giáo dục và đào tạo của thị xã Phổ Yênkhông ngừng phát triển về số lượng và nâng cao về chất lượng. Duy trì ổn định chất lượng giáo dục toàn diện, chất lượng giáo dục mũi nhọn, các cuộc thi tài năng do ngành Giáo dục và Đào tạo tổ chức đều tham gia và đạt kết quả tốt. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giáo dục và đào tạo thị xã Phổ Yên vẫn còn những hạn chế: Giáo dục chất lượng cao chưa đáp ứng được nhu cầu của người học; chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng miền. Tình hình biên chế, đội ngũ giáo viên, nhân viên ở một số đơn vị còn thiếu so với định mức quy định, chất lượng đội ngũ chưa đồng đều giữa các nhà trường. Số lượng học sinh tăng nhanh nhưng số lượng phòng học chưa đáp ứng kịp thời dẫn đến tình trạng quá tải. Kinh phí xây dựng cơ bản cho các trường công lập tuy đã được quan tâm, đầu tư song chưa đáp ứng được hết nhu cầu và quy mô phát triển hiện nay. Công tác xây dựng, duy trì công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia ở một số phường, xã còn chậm so với kế hoạch. Từ những vấn đề đặt ra trên đây, việc quan tâm tới nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo các trường học đã đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn thị xã Phổ Yên là điều kiện tốt nhất nhằm duy trì và phát huy những kết quả đạt được, giải quyết những vấn đề bất cập để nâng cao chất lượng giáo dục, góp phần quan trọng trong chương trình hành động hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu thị xã Phổ Yên lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2015 - 2020. Mục tiêu đến năm 2020, 100% các trường Tiểu học trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên duy trì và giữ vững trường đạt chuẩn quốc gia, trong đó có từ 2 đến 3 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã Phổ Yên lần thứ nhất nhiệm kỳ 2015 - 2020. 2
Với các lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài nghiên cứu: "Xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên". 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Đề xuất các biện pháp xây dựng các trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Phổ Yên đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục trong bối cảnh đổi mới và hội nhập, xây dựng nhà trường hoàn chỉnh theo Điều lệ trường Tiểu học. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1.Hệ thống hóa cơ sở lý luận về xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. 3.2. Đánh giá thực trạng công tác xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 3.3.Đề xuất các biện pháp xây dựng các trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp xây dựng với các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 4.2. Khách thể nghiên cứu Quá trình xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. 5. Giả thuyết khoa học Chất lượng của các trường Tiểu học có duy trì, giữ vững, ổn định và phát triển hay không phụ thuộc rất nhiều vào 5 tiêu chuẩn quy định trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia. Do vậy, xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia là tạo điều kiện và môi trường tối ưu để thực hiện nhiệm vụ giáo dục Tiểu học. Phấn đấu xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 1, tiến tới được công nhận mức độ 2 là cả quá trình phấn đấu của các nhà trường. 3
Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 là trường đạt các tiêu chuẩn cần thiết của trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia để đảm bảo tổ chức các hoạt động giáo dục có chất lượng toàn diện mức độ cao hơn so với mức độ 1, tạo tiền đề tiếp cận với trình độ phát triển của trường tiểu học ở các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Hiện nay, một số trường Tiểu học trên địa bàn thị xã PhổYên, tỉnh Thái Nguyên đã đạt chuẩn nhưng sau 5 năm nhìn lại, nếu không được quan tâm thường xuyên sẽ nảy sinh nhiều bất cập, ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả quản lý nhà trường. Cụ thể là: - Cơ sở vật chất xuống cấp; - Chất lượng giáo dục toàn diện, chất lượng giáo dục mũi nhọn giảm; - Tình trạng quá tải do học sinh tăng cơ học song cơ sở vật chất chưa đáp ứng; - Chất lượng đội ngũ hạn chế trước yêu cầu đổi mới giáo dục; Nếu tìm ra biện pháp quản lý của các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, Tỉnh Thái Nguyên sẽ góp phần nâng cao chất lượng của các trường Tiểu học trên địa bàn, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường Tiểu học trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng tình hình xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016 - 2020, từ đó đưa ra các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả của các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Phương pháp nghiên cứu lý thuyết là phương pháp thu thập thông tin thông qua đọc sách báo, tài liệu nhằm mục đích tìm chọn những khái niệm và tư tưởng cơ bản là cơ sở cho lý luận của đề tài, hình thành giả thuyết khoa học, dự đoán 4
về những thuộc tính của đối tượng nghiên cứu, xây dựng những mô hình lý thuyết hay thực nghiệm ban đầu. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết bao gồm: Phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa các tài liệu và các văn bản để xây dựng cơ sở lý luận của biện pháp xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn và tổng kết kinh nghiệm - Phương pháp quan sát, điều tra, nghiên cứu sản phẩm hoạt động để tìm hiểu về thực trạng công tác xây dựng các trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trong đề tài 7.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng toán thống kê trong quá trình phân tích, xử lý các thông tin do các phương pháp khác mang lại. Sử dụng phần mềm toán học để phân tích và xử lý số liệu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, đề tài gồm 3 chương: Chương 1:Cơ sở lý luận về xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Chương 2:Thực trạng xây dựngtrường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Chương 3:Biện pháp xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 trên địa bàn thị xã Phổ Yên - Tỉnh Thái Nguyên. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA MỨC ĐỘ 2 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia Các nước phát triển đã giành được những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội, có những bài học giá trị về nghiên cứu giáo dục. Các nước này đã xây dựng được hệ thống cơ cấu giáo dục thống nhất, ổn định, có chuẩn hóa cao, phù hợp với điều kiện và nhu cầu xã hội nên họ không đặt ra vấn đề xây dựng trường chuẩn. Vấn đề đặt ra đối với giáo dục của các nước phát triển là đổi mới về nội dung và phương pháp giáo dục. Ở nước ta, nhiều năm qua việc xây dựng các trường điển hình tiên tiến chủ yếu tập trung vào đánh giá ở phong trào thi đua, ở kết quả chung về giáo dục, đào tạo và công tác xã hội hóa giáo dục, chưa thật sự chú trọng đến một số tiêu chuẩn như cơ cấu tổ chức nhà trường, tiêu chuẩn về đội ngũ quản lý - giáo viên - nhân viên, các phương tiện dạy học, phòng ốc. Dẫn đến có nhiều trường điển hình tiên tiến không duy trì được thành tích khi chuyển sang cơ chế mới. Sau khi cả nước đã cơ bản hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học, Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục đặc biệt quan tâm tới việc giữ vững và phát huy những thành tựu đã đạt được. Sự cố gắng của toàn ngành đã tạo ra sự ổn định, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục. Hệ thống văn bản pháp quy về lĩnh vực xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia ngày một hoàn thiện đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc xây dựng trường chuẩn quốc gia. Trong thực tiễn, việc xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia đã có khá nhiều công trình nghiên cứu của đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo các cấp nghiên cứu về giải pháp xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia với mục đích nâng cao chất lượng giáo dục. Trong đề tài "Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và xây dựng Trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia ở huyện Yên Thành, Nghệ An", tác 6
giả Nguyễn Văn Bình (2006) đã tập trung đánh giá một số điểm căn bản rút ra từ đánh giá trong công tác xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia và nêu lên một số định hướng và nội dung hoạt động cơ bản trong xây dựng trường chuẩn quốc gia, qua đó đã đánh giá các trường Tiểu học đã đạt chuẩn quốc gia và các trường Tiểu học chưa đạt chuẩn quốc gia theo 5 tiêu chuẩn của trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia. Về định hướng và nội dung hoạt động cơ bản của công tác xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia,tác giả Nguyễn Văn Bình nêu lên hai định hướng cơ bản là: - Hướng nhìn của các cấp quản lý, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong ngành là xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia. - Hoàn chỉnh và thực hiện Đề án xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia cấp tỉnh (tỉnh Nghệ An) giai đoạn 2006 - 2015. Đề án là căn cứ pháp lý, sự định vị, định hướng về kế hoạch, nội dung, giải pháp, tổ chức hoạt động để các địa phương, đơn vị giáo dục xây dựng và triển khai kế hoạch của mình. Tác giả Nguyễn Thị Quế (2007) với đề tài "Một số giải pháp xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia ở huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hoá” đã tập trung nêu rõ mục tiêu, kết quả xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia và giải pháp thực hiện, từ đó xác định xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia là một chủ trương đúng đắn nhằm từng bước xây dựng nhà trường theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, đồng thời đưa hoạt động giáo dục toàn diện của nhà trường vào kỷ cương, nền nếp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Công tác xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia đã được triển khai trong những năm qua, được các địa phương, các nhà trường quan tâm nên đã đạt được những thành tựu to lớn và rút ra những bài học kinh nghiệm. Những công trình nghiên cứu trước đây đã tập trung khảo sát thực trạng, đề xuất một số giải pháp và rút ra những bài học kinh nghiệm quí báu để xây dựng trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia. 7
1.2. Các khái niệm công cụ của đề tài 1.2.1. Chuẩn,chuẩn quốc gia 1.2.1.1. Chuẩn Theo từ điển Tiếng việt (2000): "Chuẩn là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu, hướng theo đó mà làm cho đúng" [25, tr.148]. Như vậy có thể hiểu: Chuẩn là mẫu lý thuyết có tính chất nguyên tắc, tính công khai và tính xã hội hóa, được đặt ra bằng quyền lực hành chính hoặc chuyên môn, bao gồm những yêu cầu, tiêu chí, quy định kết hợp logic với nhau một cách xác định, được dùng làm công cụ xác minh sự vật, làm thước đo - đánh giá hoặc so sánh các hoạt động, công việc, sản phẩm, dịch vụ v.v...trong lĩnh vực nào đó và có khuynh hướng điều chỉnh những sự vật này theo nhu cầu, mục tiêu mong muốn của chủ thể quản lý hoặc chủ thể sử dụng công việc, sản phẩm, dịch vụ. 1.2.1.2. Chuẩn quốc gia Theo từ điển Tiếng việt (2000): "Chuẩn quốc gia là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu, hướng theo đó mà làm cho đúng, do nhà nước quy định bằng pháp luật" [25]. - Chuẩn quốc gia là chuẩn bắt buộc hoặc khuyến nghị có hiệu lực và phạm vi áp dụng trong nước, có tính toàn quốc, do Nhà nước hoặc các tổ chức quốc gia ban hành. Chuẩn trường Tiểu học quốc gia ở nước ta, chuẩn giảng viên đại học, mã chuẩn tiếng việt ABC trên tài liệu điện tử (bây giờ chuyển sang mã Unicode), chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học, chuẩn xét phong chức danh giáo sư, phó giáo sư...là các chuẩn quốc gia. - Chuẩn quốc gia nói chung được phát triển sao cho cả nước thực hiện được trên cơ sở khả năng và nỗ lực thực tế hiện có. Chính vì vậy chức năng chủ yếu của chuẩn quốc gia là giúp Nhà nước đưa các sự vật cần điều chỉnh vào một trật tự nhất định, tức là thiết lập trật tự trong một lĩnh vực nhất định ở qui mô quốc gia. 1.2.2. Trường Tiểu học, trường chuẩn quốc gia, trường Tiểu học đạt chuẩn 8
quốc gia 1.2.2.1. Trường Tiểu học Theo văn bản hợp nhất số 03/VBHN-BGDĐT ngày 22/01/2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Điều lệ trường Tiểu học. Tại Điều 2, Điều 3, Chương 1 của Điều lệ trường Tiểu học quy định rõ chức năng trường Tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nhà trường có tư cách pháp nhân và có con dấu riêng. Cấp Tiểu học tạo những cơ sở ban đầu rất cơ bản và bền vững cho trẻ được tiếp tục học lên cấp trên. Những đường nét ban đầu về nhân cách, những tri thức và kỹ năng, hành vi và tính người..., từng bước hình thành và định hình ở học sinh tiểu học như chữ viết, kỹ năng thực hiện các phép tính, kỹ năng ứng xử trong cuộc sống hàng ngày sẽ theo suốt cuộc đời của mỗi học sinh và rất khó thay đổi, điều chỉnh lại. Với tư cách là cấp học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục tiểu học có vững chắc thì mới đảm bảo được nhiệm vụ xây dựng toàn bộ nền móng không những chỉ cho giáo dục phổ thông mà còn cho cả sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Nhiệm vụ của trường Tiểu học là: tổ chức giảng dạy, học tập và các hoạt động giáo dục khác theo chương trình giáo dục tiểu học của Bộ Giáo dục và Đào tạo; huy động trẻ em đúng độ tuổi vào lớp 1, vận động trẻ em bỏ học trở lại trường, thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học và tham gia xóa mù chữ trong cộng đồng; quản lý giáo viên, nhân viên và học sinh; quản lý sử dụng đất được giao, cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học và tài chính theo đúng quy định của Nhà nước; phối hợp với gia đình học sinh và các lực lượng xã hội thực hiện các hoạt động giáo dục cho giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia các hoạt động xã hội; thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác nhau theo quy định của pháp luật. Mục tiêu của trường Tiểu học: hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuệ và các kỹ năng cơ 9
bản để học tiếp cấp trung học. Học xong Tiểu học học sinh phải đạt được các yêu cầu chủ yếu như: có lòng nhân ái, yêu quê hương đất nước, yêu hòa bình, biết kính trên nhường dưới, đoàn kết sẵn sàng hợp tác với mọi người, có ý thức trách nhiệm đối với người thân, đối với bạn bè, đối với cộng đồng xã hội và môi trường; tôn trọng và thực hiện pháp luật và các quy định của nhà trường, khu dân cư; sống hồn nhiên, trung thực, tự tin; có kiến thức cơ bản về tự nhiên và xã hội, có kỹ năng cơ bản nghe, đọc, nói, viết và tính toán,... 1.2.2.2. Trường chuẩn quốc gia Trường chuẩn quốc gia là trường đạt đủ các tiêu chuẩn theo quy định của Bộ giáo dục và đào tạo. 1.2.2.3. Trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 là trường đạt các tiêu chuẩn cần thiết của trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia để đảm bảo tổ chức các hoạt động giáo dục có chất lượng toàn diện phù hợp với mục tiêu giáo dục tiểu học; Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 là trường đạt các tiêu chuẩn cần thiết của trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia để đảm bảo tổ chức các hoạt động giáo dục có chất lượng toàn diện mức độ cao hơn so với mức độ 1, tạo tiền đề tiếp cận với trình độ phát triển của trường tiểu học ở các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Tóm lại, trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia là trường đạt đủ tiêu chuẩn theo Thông tư số 59/2012/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 12 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. [5]. Theo quy định, đánh giá trường Tiểu học được chia làm ba mức độ: 1. Trường Tiểu học đạt mức chất lượng tối thiểu; 2. Trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 1; 3. Trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc gia được chia làm hai mức độ. Mức độ 1 quy định các tiêu chuẩn cần thiết của trường Tiểu học đạt chuẩn 10