Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ: Công Nữ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:128

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung luận văn gồm có 3 chương được trình bày như sau: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH; Thực trạng công tác quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ; Giải pháp hoàn thiện công tácquản lý thu BHXH tại BHXH huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: n nn o ôi c i n o n i n i n nc a i o ê V n C ín . C c i n on đ i o n o n n c i c c c i i íc nc n n c n n k n k oa ọc c a n nc a ừn đ ợc côn b . Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Tác giả luận văn Đặng Anh Tuấn i
LỜI CẢM ƠN T c iả xin chân thành cảm ơn Ban i m i k oa Kin q ản ý P òn đ o ạo a đại ọc ờn Đại ọc T ợi đã n ìn iản ạ iúp đỡ c iả on q ìn ọc p o n i nđ in iên cứ n . Đ c bi xin n ọn cảm ơn cđ n i o ê V n C ín đã n ìn n n iúp đỡ c iả on q ìn n iên cứ để o n i n n n. Xin đ ợc cảm ơn Ban ãn đạo Bảo iểm xã ội n T an Ba c c c n bộ c a Bảo iểm xã ội n T an Ba đã c n cấp i i ạo đi ki n iúp c iả on q ìn c i nđ i. Xin c n n cảm ơn c c bạn bè đ n n i p đã iúp đỡ ôi on q ìn c i nđ i n ờđ c iảm i c đi ki n o n n n n c a mìn . Xin ỏ òn bi ơn c đ n ia đìn đã c ia ẻ độn iên iúp đỡ c iả on q ìn ọc p c i n n n. M c c iả đã c n i c n on bản n nn k n k ỏi n n ạn c k i mk n ấ đn Kín mon n n đ ợc c bảo đ n pc n n c ac c i o cô i o c c bạn bè đ n n i p để đ in iên cứ n đ ợc o n t i n ơn n a. Xin n ọn c m ơn! Tác giả luận văn Đặng Anh Tuấn ii
MỤC LỤC ỜI CAM ĐOA ............................................................................................................. i ỜI CẢM Ơ ..................................................................................................................ii DA H MỤC CÁC SƠ ĐỒ HÌ H VẼ ........................................................................... v DA H MỤC CÁC BẢ G ............................................................................................. vi DA H MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...............................................................................vii PHẦ MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 CHƯƠ G 1 CƠ SỞ Ý UẬ VÀ THỰC TIỄ VỀ CÔ G TÁC QUẢ Ý THU BẢO HIỂM TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI .......................................................................... 5 1.1 Cơ ở ý n côn c q ản ý thu bảo iểm xã ội ................................... 5 1.1.1 Khái ni m bảo iểm xã ội ................................................................. 5 1.1.2 Khái ni m q ản ý bảo iểm xã ội ................................................. 20 1.1.3 Vai ò nội n q ản ý bảo iểm xã ội ...................................... 21 1.1.4 C c iê c í đ n i k q ả côn c q ản ý bảo iểm xã ội ..... 29 1.1.5 n n n ản ởn đ n côn c bảo iểm xã ội cấp n31 S p i ợp i a các cơ quan liên quan trong q ản ý BHXH: ..................... 33 1.2 Tổn q an c iễn q ản ý bảo iểm xã ội ại mộ đap ơn . 34 1.2.1 T c ạn c n q ản ý bảo iểm xã ội cấp n ............... 34 1.2.2 Kin n i m q ản ý bảo iểm xã ội mộ đap ơn .............. 34 1.2.3 n b i ọc kin n i m đ ợc ú a c o BHXH n T an Ba côn c q ản ý ........................................................................................... 37 1.3 Tổn q an n n côn ìn n iên cứ c iên q an iđ i ................... 38 CHƯƠ G 2 THỰC TRẠ G CÔ G TÁC QUẢ Ý THU BẢO HIỂM TẠI BẢO XÃ HỘI HUYỆ THA H BA TỈ H PHÚ THỌ ....................................................... 41 2.1 Gi i i c n cơ q an bảo iểm n T an Ba n P ú T ọ ........ 41 2.1.1 Đ c điểm kin xã ội n T an Ba.............................................. 41 2.1.2 K iq c n BHXH n T an Ba ....................................... 41 Gi m đ c.................................................................................................................... 46 2.2 Tìn ìn c i n mộ c iê c c a BHXH n T an Ba n P ú T ọ...................................................................................................................... 53 iii
2.3 T c ạn côn c q ản ý BHXH ại BHXH n T an Ba n P ú T ọ ..................................................................................................................... 55 2.3.1 Côn c q ản ý đ i ợn am ia bảo iểm xã ội .......................... 56 2.3.2 Côn c q ản ý n n bảo iểm xã ội ........................................ 64 2.3.3 Côn c q ản ý q ìn bảo iểm xã ội ................................... 74 2.3.4 Côn c q ản ý nợ đọn n đ n bảo iểm xã ội.......................... 79 2.3.5 Côn c an a kiểm a i m kiểm .............................. 81 2.4 Đ n i c n ìn ìn c i n bảo iểm ại BHXH n T an Ba n P ú T ọ .............................................................................................................. 82 2.4.1 n m đạ đ ợc .............................................................................. 82 2.4.2 n n ại n ên n n ............................................................... 85 K nc ơn 2 ......................................................................................................... 90 CHƯƠ G 3 GIẢI PHÁP HOÀ THIỆ CÔ G TÁC QUẢ Ý THU BẢO HIỂM TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆ THA H BA TỈ H PHÚ THỌ ........................... 91 3.1 Đn n o n i n côn c q ản ý bảo iểm xã ội ại bảo iểm xã ội n T an Ba n P ú T ọ ............................................................................ 91 3.2 Đ x ấ mộ iải p p o n i n q ản ý BHXH ại BHXH n T an Ba n P ú T ọ ............................................................................................. 92 3.2.1 Ho n i n q ản ý mở ộn đ i ợn am ia bảo iểm xã ội ... 92 3.2.2 Cải c c c n c ín o n i nq ìn bảo iểm xã ội 95 3.2.3 Đẩ mạn côn c i nợ đọn ...................................................... 98 3.2.4 Đẩ mạn côn c ôn in ên n p ổ bi n p p BHXH102 3.2.5 T n c ờn côn c kiểm a i m kiểm. ............................ 105 3.2.6 T n c ờn p ik ợp i c c ban n n iên q an. ...................... 106 3.2.7 Ki n o n bộ m q ản ý n n cao ìn độ n nn n c ...... 108 3.2.8 T n c ờn cơ ở c ấ p c côn c ứn n côn n ôn in on q ản ý BHXH. ................................................................. 111 K nc ơn 3 ....................................................................................................... 113 KẾT UẬ VÀ KIẾ GHỊ ..................................................................................... 115 DA H MỤC TÀI IỆU THAM KHẢO .................................................................... 119 iv
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Hình 1. 1 Sơ đ mô ìn ổn q an p n cấp q ản ý BHXH ........................... 29 Hình 2. 1 Sơ đ cơ cấ ổ c ức bộ m oạ độn c a BHXH n T an Ba .........46 Hìn 2. 2 Cơ cấ đơn SD Đ am ia BHXH b b ộc eo k i ại BHXH n T an Ba n m 2018 .......................................................................................................58 Hìn 2. 3 Cơ cấ ao độn am ia BHXH b b ộc ại n T an Ba n m 2018 .62 Hìn 2. 4 Tìn ìn c i nk oạc BHXH b b ộc ại BHXH n T an Ba iai đoạn 2014-2018.................................................................................................73 Hìn 2. 5 Sơ đ cơ cấ ổ c ức q ản ý c a BHXH................................................75 Hình 2. 6 Q ìn ại BHXH n .....................................................................77 Hình 2. 7 Tìn ìn nợ đọn i n BHXH iai đoạn 2014-2018 ....................................80 v
DANH MỤC CÁC BẢNG Bản 2. 1 K q ả oạ độn c a BHXH n T an Ba iai đoạn 2014-2018 ........ 54 Bản 2. 2 Tổn ợp đơn am ia BHXH b b ộc eo k i ại n T an Ba iai đoạn 2014-2018 ...................................................................................................... 57 Bản 2. 3 Tổn ợp đ i ợn am ia BHXH b b ộc eo k i ại n T an Ba iai đoạn 2014-2018 ...................................................................................................... 61 Bản 2. 4 Tổn q ỹ i n ơn đ n BHXH b b ộc (2014-2018) ............................ 68 Bản 2. 5 S BHXH b b ộc on c c ĩn c (2014-2018) .............................. 71 Bản 2. 6 Tìn ìn c i nk oạc BHXH b b ộc ại BHXH n T an Ba giai đoạn 2014-2018 ................................................................................................ 73 Bản 2. 7 K q ả côn c an a kiểm a kiểm iai đoạn 2014-2018 .......... 81 vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ASXH An in xã ội BHXH Bảo iểm xã ội BHYT Bảo iểm BHTN Bảo iểm ấ n i p BNN B n n n i p DN Doan n i p DNNN Doan n i pn n c DNNQD Doan n i pn o iq c oan HCSN H n c ín n i p HĐ Đ Hợp đ n ao độn HTX Hợp c xã ILO Tổ c ức ao độn i i Đ đn Đ ời ao độn ÔĐ Ốm đa SD Đ S n ao độn T Đ Tai nạn ao độn TS T ai ản vii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI An in xã ội c í đ c bi q an ọn on c i n ợc p iển b n n c a mỗi q c ia. C độ an in xã ội c iên q an đ n q n ợi p iển c a con n ời bởi con n ời c ín m c iê “ ạ n n” c a p iển b n n . na an in xã ội đ ợc coi côn c để x n mộ xã ội p iển côn bằn n min . cũn ể i nq n c a con n ời c ể đảm bảo đo n k n n ấ ơn ợ cộn đ n đ i in n i o on c ộc n . Giải q ấn đ an in xã ội ẽ p p n n n cao n n ấ ao độn úc đẩ n n kin c a đấ n cp iển. Ở Vi am Bảo iểm xã ội (BHXH c ín c q an ọn on n c c c ín c c a Đản n c a. BHXH đ n ai ò cộ c ín on n an in xã ội. T c i n c ín c BHXH c m c c on ời n ẽ p p n đảm bảo an in xã ội ổn đ n c ín ừ đ đẩ mạn p iển kin xã ội c a đấ n c. Ởn c a oạ độn BHXH oạ độn on n c ổ c ức c i n q ản ý k ôn ì m c đíc in ợi. Vì quản ý BHXH mộ nội n q an ọn on q ìn c i c ín c BHXH c ển iđ x ơn n c an n BHXH. Vì côn c q ản ý BHXH cơ ở để đảm bảo c o o n bộ n BHXH n ại p iển. T c iễn côn c c a BHXH Vi am n i c n BHXH c c n đap ơn n i iên on ời ian q a c o ấ m c c ín c BHXH đã c n i a đổi bổ n .Q ìn ổ c ức c i n BHXH đã c n i cải c c cải i n on i q ả côn c BHXH c a c ơn xứn i i mn n c n p ải c nỗ c ơn n a. mộ bộ p n on n BHXH Vi am BHXH n T an Ba n P ú T ọ đan ừn b cc n c i n c ức n n n i m c a mìn để pp n o n i p c n c a n n BHXH. Hi n na on x ội n p kin q c 1
n P úT ọn ic n n T an Ba n i iên đan c n i c ín c ú nđ n cn o i k n k íc oan n i p ên đ a b n p iển ì đơn ao độn am ia BHXH n c n n đi n m c o côn c q ản ý BHXH ở n T an Ba p k ôn í k k n c ức. i oan n i p ìm mọi c c để n đ n BHXH o c am ia k ôn đ đ c on ời ao độn . i oan n i p am ia man ín đ i p i ổ c ức BHXH đ n BHXH c o n ời ao độn ở mức ấp (bằn mức ơn i iể n . bên cạn đ mộ đơn c ìn ỳ k ôn nộp i n BHXH để ạm n q ỹ BHXH i n nộp BHXH đ ợc để ại để p c c o oạ độn ản x ấ kin oan c a ọ. Đi n đã ản ởn đ n n n c a cơ q an BHXH q a đ ản ởn c i pđ n c độ BHXH c o n ời ao độn . X ấ p ừn n ý o ên c iả a c ọn đ i “Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ” n n ạc ỹ c a mìn . 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI: T ên cơ ở đ n i c ạn côn c q ản ý BHXH ại BHXH n T an Ba n P ú T ọ on iai đoạn ừa q a đ i đ x ấ mộ iải p p c c n cứ k oa ọc c iễn n ằm o n i n côn c q ản ý bảo iểm ại Bảo iểm xã ội n T an Ba n P ú T ọ. 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU a. Đối tượng nghiên cứu Đ i ợn n iên cứ c a đ i p n c o c c nội n a : Côn c q ản ý BHXH BHYT BHT ại BHXH n T an Ba n n ản ởn đ n i c q ản ý bảo iểm. Giải p p c o côn c q ản ý BHXH ại BHXH n T an Ba b. Phạm vi nghiên cứu P ạm i nội n : 2
C c ấn đ ý n c iễn BHXH q ản ý thu BHXH Đ i n iên cứ côn c q ản ý bảo iểm n n n n ản ởn đ n k q ả c a côn cn . P ạm i k ôn ian: Đ i p n n iên cứ đ n côn c q ản ý BHXH ại BHXH n T an Ba. V m ời ian: Đ i k ảo c ạn bảo iểm on iai đoạn 2014-2018 ại BHXH n T an Ba để p n íc đ n i đ a a c c iải p p c o iai đoạn 2018-2020. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU P ơn p p p i : Đ ợc p ừc cn n i i c a n n BHXH báo c o n n m c a BHXH n T an Ba c iễn côn c q ản ý c a BHXH n T an Ba c c ôn in đ ợc côn b ên b o ạp c í côn ìn đ i k oa ọc on n c. P ơn p p ổn ợp i : T ên c c cơ ở i i đã đ ợc x ý ổn ợp n n c cp ơn p p p n íc n kê để đ n i c ạn côn c q ản ý bảo iểm ại BHXH n T an Ba. Tìm a n n n ại c an n n ên n n để c iải p p o n i n côn c q ản ý. P ơn p p p n íc i :D n c cp ơn p p on n kê n a i i p đ ợc m cơ ở c o i c p n íc đ n i c ạn p n côn c q ản ý bảo iểm ại BHXH ên đ a b n n iên cứ eo iê ức c độ k c n a n p ơn p p o n n kê p ơn p p n biể đ đ . 5. NỘI DUNG CỦA LUẬN VĂN: o i p n mở đ k n ki n n an m c i i am k ảo nội n c a n n đ ợc cấ úc i3c ơn nội n c ín a : Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH Chương 2: Thực trạng công tác quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Thanh Ba, 3
tỉnh Phú Thọ Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tácquản lý thu BHXH tại BHXH huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ 4
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1 Cơ sở lý luận về công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội 1.1.1 Khái niệm về bảo hiểm xã hội 1.1.1.1 Khái niệm M m m n BHXH đã x ấ p ừ ấ n ấ k i n n n n kin n ab đ p iển i c ê m n n n côn ở ên p ổ bi n. T ời kỳ đ c c ôn c n ời n ao độn c cam k ả i n ơn i n côn ao c o n ời ao độn c ứ k ôn c bấ kỳ c n i m ì iên q an đ n c c i o on c ộc n cũn n on ao độn đ i in ời ao độn . Hi n ợn b c ộ ức ao độn đ i x mấ côn bằn iễn a ờn x ên n : kéo i ời ian m i c c ờn độ ao độn n cao n n i n côn ảc on ời ao độn n ời ợ ại ấ ấp Hi n ợn m đa ai nạn ao độn xả a p ổ bi n. V i mức i n côn n n đ ợc n n ời ao độn k ôn đ đảm bảo an ải c o c ộc n c a ọ cũn n ia đìn ọ đ c bi k i p p ải c c i o on c ộc n . T êm ođ n n c cũn n i ic n ời n ao độn k ôn q an m a iúp đỡ ọ. Đứn c ìn cản đ iai cấp côn n n đã iên ợp ại i n a để ơn ợ iúp đỡ nn a p a c c q ỹ cứ ợn ời m n ời b ai nạn p c c ổ c ức ơn n độn mọi n ời am ia đấ an p i i ic n ời n ao độn để: đòi n ơn iảm iờ m n p c c ổ c ức côn đo n a n đấ an c ổ c ức. M n i a i ic ợn c n m ọn c. C c c ộc đấ an c a iai cấp côn n n iễn a n c n ộn n c c độn n i m đ n đời n kin xã ội. Do n c đã p ải đứn a can i p đi òa m n n p mộ q ỹ c n b b ộc cả i i c i i ợ p ải đ n p mộ k oản i n n ấ đ n n n k i am ia oq ìn ao độn . o in n đ n pc an ời n ao độn n ời ao độn Q ỹ còn c am ia đ n p bổ n ừn n c nứơc (đ đ ợc coi cơ c 3 bên . nq ỹn n ằm đảm bảo đời n c on ời ao độn k i k ôn ma p p ải n n i o bi n c bấ ợi on c ộc n . C ín n ờ n nq ỹ c c c ín c an in xã ội n m c ộc n c an ời ao độn n c n đ ợc đảm bảo ổn đ n i ic 5
n ời n ao độn cũn c ợi đ ợc bảo n đ ợc n n x o ộn on ản x ấ kin oan . M c đíc n p n q ỹn man ín c ấ n n n cao cả ạo đo n k nb an ẻ on cộn đ n ì m c đíc c n c a o n xã ội. Vì n n q ỹ an in xã ội đ ợc ạo p n c n p iển mộ c c n an c n ên o n i i. Đ c ín n n c a đời c a bảo iểm xã ội. Ởn c a BHXH đ ợc ạo pn a ừn n n đ n pn c ôn đ ợc Đản n c quan tâm. Sa c ộc c i n an c n đ q c c n n mộ kỷ i n độc p iải p n n ộc k i b a o côn c ộc x n ại đấ n cp iển eo đ n n xã ội c n ĩa C c H C í Min đã n i n đ c p đ n ấn đ BHXH k ẳn đ n BHXH mộ mộ on n n c ín c cơ bản đ i i Đ. m 1941 c ín c BHXH đã đ ợc B c đ c p mộ c c khá o n i n i i c ký c c S c n : 54 (03/11/1945 q đ n đi ki n c o côn c ức c c n ạc 58 (10/11/1945 i cn ia ạn k ôn ơn c o côn c ức ấ cả c c n ạc 74(17/12/1945 q đn c độ u cho các nhân viên, công c ức m c b n ao b n p on p ải n i c in . Q an điểm BHXH cũn đã đ ợc Đản n cx n đ a o Hi n p p 1946 Hi n p p 1959. Tại Đi 32 Hi n p p 1959 q đ n : "Người lao động được giúp đỡ về vật chất khi già yếu, bệnh tật hoặc mất sức lao động. Nhà nước mở rộng dần các tổ chức bảo hiểm xã hội, cứu tế và y tế để đảm bảo cho mọi người được hưởng quyền đó". Từ n m 1995 cơ c q ản ý BHXH đ ợc đổi m i o n i n bằn i c C ín p a đn 12/CP ban n Đi BHXH và đ n n m 2006 BHXH 71/2006/QH11 đã đ ợc Q c ội ôn q a ại kỳ ọp ứ9k a 11 n 29/06/2006 c i c ừn 01/01/2007. Sa n i n đi c n a đổi BHXH c o p ợp i ìn ìn p iển kin - xã ội c a đấ n c n 20 n 11 n m 2014, ại kỳ ọp ứ 8 k a 13, Q c ội đã ôn q a BHXH 58/2014/QH13 c i c i n ừ 01 n 01 n m 2016. Đ BHXH c ín ức i n na đan đ ợc n c p n c i nc cc độ c ín c iên q an n ời ao độn . Ở c c k ía cạn k c n a k i ni m BHXH đ ợc i p c n in n c độ khác nhau: 6
D i c độ P p : BHXH mộ c độ p p đ n bảo q n ợi n ời ao độn n i nđ n p c a n ời lao độn n ời n ao độn và đ ợc i ợ bảo ộ c a n c n ằm ợ cấp c ấ c on ời đ ợc bảo iểm và ia đìn on ờn ợp b iảm o c mấ n p bìn ờn o m đa ai nạn ao độn thai ản ổi lao độn ( o cc theo quy đ n c a pháp . D i c độ c ín c xã ội: BHXH mộ c ín c an sinh xã ội n ằm đảm bảo đời n c ấ c on ời ao độn k i ọ k ôn ma p p ải c c “ i o xã ội” p p n đảm bảo an o n xã ội ổn đ n c ín úc đẩ p iển b n n c a mộ q c ia. D i c độ q ản ý: BHXH côn c q ản ý c a n c để đi c n m i q an kin i a Đ n ời n ao độn ( SD Đ n c c i nq ìn p n p i p n p i ại n p i ac c n iên n p n on xã ội. D i c độ i c ín : BHXH đ ợc đ n n ĩa q ìn n p n q ỹ i n c a cộn đ n n n Đ c bảo ợ ỗ ợc a n c để an ẻ i o đảm bảo n pc o ọ ia đìn on n n ờn ợp c n i theo quy đn c ap p .[1] đã nê ở ên BHXH mộ k ía cạn c a xã ội c c đời q a q ìn p iển đã c ấ n i a đổi c ấ in i mô ìn p on p ú đ ợc c i nở c cn c ên i i. Ở n n i c độ k c n a in n q an điểm k c n a k i ni m BHXH cũn n c c iển k ai c i nc cc độ c ín c iên q an đ n BHXH ẽ k c n a . T n iên đ n i mộ c c ổn q c n n ấ k i ni m BHXH đ ợc iể : BHXH là sự tổ chức bảo đảm bù đắp hoặc thay thế một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị mất hoặc giảm thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, tuổi già, tử tuất, thông qua việc hình thành và sử dụng một quỹ tài chính do sự đóng góp của các bên tham gia BHXH có sự bảo hộ của Nhà nước theo pháp luật nhằm đảm bảo an toàn đời sống cho người lao động và gia đình họ, đồng thời góp phần đảm bảo an toàn xã hội.[2] 7
Ở Vi am, k i ni m BHXH cũn đ ợc k i q mộ c c đ đ và rõ nét trong BHXH 58/2014/QH13 đ ợc Q c ội k o XIII kỳ ọp ứ8 ôn q a n 20 n 11 n m 2014 n a : “Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”.[3] 1.1.1.2 Phân loại BHXH 58/2014/QH13 q đ n c 03 oại ìn BHXH: Bảo iểm xã ội b b ộc Bảo iểm xã ội n n Bảo iểm ấ n i p: - Bảo iểm xã ội b b ộc: oại ìn bảo iểm xã ội o n c ổ c ức m n ời ao độn n ời n ao độn p ải am ia. - Bảo iểm xã ội n n: oại ìn bảo iểm xã ội o n c ổ c ức m n ời am ia đ ợc a c ọn ìn ức đ n p ơn ức đ n p ợp i n p c a mìn n c c c ín c ỗ ợ i n đ n bảo iểm xã ội để n ời am ia ởn c độ í ấ. - Bảo iểm ấ n i p: oại ìn p n b b ộc đ i in ời ao độn côn n i nam ừ đ 15 ổi ở ên c k ả n n ao độn c n c m i c n ằm b đ p mộ p n n pc an ời ao độn k i b mấ i c m ỗ ợn ời ao độn ọc n ì i c m ìm i c m ên cơ ở đ n o Q ỹ bảo iểm ấ n i p. 1.1.1.3 Bản chất của bảo hiểm xã hội. BHXH ản p ẩm ấ c a n n kin n a. K i ìn độ p iển kin c a mộ q c ia đạ đ n mộ mức độ n o đ ì n BHXH c đi ki n a đời p iển. Vì c cn kin c o ằn a đời p iển c a BHXH p ản n p iển c a n n kin . Mộ n n kin c mp iển đời n n n n ấp kém k ôn ể c mộ n BHXH n mạn đ ợc. Kin c n p iển n BHXH c n đa ạn c cc độ BHXH n c n mở ộn c c ìn ức BHXH ngày càng phong phú. 8
T c c ấ BHXH ổ c ức “đ n b ” q ảc an n “ i o xã ội” o c c c ki n bảo iểm. S đ n b n đ ợc c i n ôn q a q ìn ổ c ức n q ỹ i n p n ìn n o đ n p c a c c bên am ia BHXH c cn n ợp p p k c c a q ỹ BHXH. BHXH cũn q ìn p n p i ại n p. Xé ên p ạm i o n xã ội BHXH mộ bộ p n c a GDP đ ợc xã ội p n p i ại c o n n n iên k i p in n c BHXH n m đa in đẻ ai nạn ao độn b n n n i p i c … Xé on nội ại BHXH p n p i c a BHXH đ ợc c i n cả eo c i ọc c i n an . P np i eo c i n an p np i c a c ín bản nn ời ao độn eo ời ian (n ĩa p n p i ại n pc aq ìn m i c q ìn k ôn m i c.P np i eo c i ọc p np i i an n n ời k ỏe mạn c o n ời m đa b n i an n n ời ẻ c o n ời i i an n n ời k ôn in đẻ (nam i i n ời in đẻ (n i i i an n n ời c n p cao n ời c n p ấp… Q ađ c ể ấ BHXH pp n c i n m c iê bảo đảm an o n kin c o n ời ao độn ia đìn ọ. BHXH q ìn ổ c ức n n pc n n ổn ản p ẩm on n c (GDP để oả mãn n c an o n kin c an ời ao độn an o n xã ội nên BHXH man cả bản c ấ kin cả bản c ấ xã ội. V m kin n ờ ổ c ức p n p i ại n p đời n c an ời ao độn ia đìn ọ ôn đ ợc bảo đảm cn n bấ c i o xã ội. V m xã ội o c “ an ẻ i o” c a BHXH n ời ao độn c p ải đ n p mộ k oản n ỏ on n p c a mìn c o q ỹ BHXH n n xã ội ẽ c mộ ợn c ấ đ n an ải n n i o xả a. ở đ BHXH đã c i nn ên c“ấ c a đôn b c o í ”. T n iên ín kin ín xã ội c a BHXH k ôn c ời m đan xen n n a . K in iđ n bảo đảm kin c on ời ao độn ia đìn ọ đã n i đ n ín xã ội c a BHXH n ợc ại k i n i i đ n pí n n ại đ an ải mọi i o xã ội ì cũn đã đ c p đ n ín kin c a BHXH. BHXH k ôn p ải oại ìn bảo iểm c n n a c n n bảo iểm m n bảo iểm đ on n n m i q an n ấ đn on cộn đ n BHXH 9
k ôn ể c k ỏi mộ c độ c ín n ấ đn p ải a ên n n kin c ể. ể i nn n bản c ấ cơ bản a : Bản chất kinh tế của BHXH: S n ại c a i ođ i i n pc a Đ k ờn c. Để b đ p n n k oản n p b mấ đi k i c xả an k ôn am ia BHXH ì c c cơ bản n ấ p ải íc ỹ c n n. T n iên c c c n nc n i ạn c bởi ì n đòi ỏi p ải n n a mộ úc ì ẽ ấ k k n ơn n a n i ao độn k ôn c k ả n n . Còn n íc ỹ n ìk i i o xả a m mức độ i ại n ì k ôn đ n n i c ín để b đ p an ải p n n p b mấ . n n ôn q a BHXH n ời ao độn c c nđ n p n n mộ ỷ n ỏp n m o i i n ơn c a mìn c n i ỗ ợc a n c n c để ạo a mộ q ỹ BHXH q ỹ n p ợp c a đôn n ời ao độn am ia BHXH để b đ p c o í n ời am ia b i o. BHXH k ôn p ải c ản x ấ m n c i c ín n ằm p n p i ại n n k oản n p b mấ c a Đk i p c i o on c ộc n . Bản chất xã hội của BHXH: BHXH ĩn c ể né n ấ ín c ấ xã ội o : ờ c BHXH k i Đb m đa ai ản ai nạn ao độn b n n n i p i c mc o n p c a ọ b mấ ẳn o c iảm ú ọ ẽ đ ợc b đ p ại mộ p n o c ấ cả ừ q ỹ BHXH m q ỹ n o đôn Đđ n p c n c n i mc an ời SD Đ ỗ ợc a n c. K i i o xả a bằn ìn ức ấ đôn b í n ời b i o ẽ iúp k c p cn n k k n on đời n cá nhân c a ừn ao độn . V c ể ấ ằn bản c ấ c a BHXH an ẻ i o i a p ể Đ. Q a đ cũn ể i n c n i m xã ội i a n ời SD Đ i Đ i an n Đ i n a q an mc a n c c ín q n n i m c iê p iển b n n c a mỗi q c ia. Bản chất pháp lý của BHXH: M i q an i a c c bên am ia BHXH đ ợc q đn đi c n ôn q a bộ BHXH c c n bản BHXH i o cp n q đn BHXH ở bộ k c ođ n ằn b ộc c c ẽ c n i m q n ợi c a c c bên c iên q an ởđ c n i m nn ấ c a Đ n ời SD Đ 10
đ n p í BHXH c o cơ q an BHXH q n ợi nn ấ c a Đ đ ợc c i ả BHXH k i c c o c i o xả a eo q đn c ap p . V , c c ấ BHXH bản cam k i a cơ q an BHXH SD Đ Đ c n i m q n ợi c a mỗi bên ôn q a c c q đn c ap p đi c n m i q an BHXH. Ở n c a ngoài các chính sách cứ ợ xã ội đãi xã ội c ín c xo đ i iảm n èo… BHXH đ ợc coi mộ on n n bộ p n q an ọn n ấ on c ín c an in xã ội c a n c. 1.1.1.4 Chức năng của bảo hiểm xã hội. BHXH đ ợc xem n oạ độn man ín xã ội n ằm đảm bảo đời n c o n ời ao độn mở ộn ản x ấ p iển kin ổn đ n xã ội n i c n o BHXH c c ức n n : - Bảo đảm a o c b đ p mộ p n n pc on ời ao độn đ ợc bảo iểm k i ọb iảm o c b mấ k ả n n ao độn o c mấ i c m on n n đi ki n x c đ n . S bảo đảm a o cb đ pn c c c n ẽ xả a vì sở ĩ ức ao độn c a con n ời b i i ạn bởi ức k oẻ ổi c. K i ội đ n n đi ki n c n i ọ ẽ đ ợc ợ cấp BHXH i mức ởn ời điểm ời ạn ởn eo q đ n . C ức n n n q đn i cx n n i m ín c ấ cả cơ c ổ c ức oạ độn c a ngành BHXH. - P n p i ại n p i an n n ời am ia bảo iểm pp n c i n côn bằn xã ội: C c bên am ia BHXH p ải đ n p o q ỹ BHXH để hình thành q ỹ i c ín p n . T ên cơ ở n q ỹ BHXH i n n p np i ại n p i an n n ời am ia BHXH. Vi c p n p i n p a ên quy ấ đôn b í ấ ời ian đi m on độ ổi ao độn b đ p c o ời ian n i ck i độ ổi ao độn i an n n ời n p cao ấp i an ời k oẻ mạn n ời m ê ... BHXH đã c i n đ ợc c ức n n p n p i ại n p eo cả c i n an c i ọc. T n iên i cp np i ại n pn p ải đ ợc n c ín o n x c đ n c o ợp ý để đảm bảo côn bằn an in xã ội. Do BHXH man ín c ấ xã ội a cao ơn ẳn c c oại ìn BHXH k c đ n ời cũn ể i n ín côn bằn xã ội cao. 11
- Kíc íc n ời ao độn n i tham gia ao độn ản x ấ n n cao n n ấ ao độn c n n n n ấ ao độn xã ội. V i m ý k i còn k oẻ mạn n ời ao độn m i c để đ ợc ởn i n ơn i n côn i ức ao độn ọ bỏ a. Lúc b m đa b n ai ản ai nạn ao độn o ck i ổi i đã c BHXH ợ cấp a n n n p b mấ . Nên BHXH c ín c ỗ ađ n in c để n ời ao độn ên m nb n ìn i côn i c i nơi m i c. Từ đ ọ íc c c tham gia ao độn ản x ấ n n cao i q ả kin . V i c ức n n n BHXH đ ợc í n mộ c i c đòn bẩ kin kíc íc n ời ao độn n n cao n n ấ ao độn c n n cũn n n n ấ ao độn c a xã ội. - Tạo m i q an đẹp nb ợi íc i an ời ao độn n ời n ao độn n c. T on ao độn ản x ấ m i q an i an ời ao độn n ời n ao độn ôn n ại c c m n nội ại i n ơn i n côn ời ian m i c c độ n n ơi... C ín ì BHXH c i n c ức n n đi o ợi íc i a ba bên: Đ SD Đ n c. ờ c BHXH m c c bên am ia đ cảm ấ mìn c ợi đ ợc bảo nên ọ iể n a ơn nb ợi íc đ ợc i n a . Từ đ m iảm m n xã ội p p n ổn đ n ản x ấ c ín p iển kin đấ n c. - BHXH còn c i n c ức n n kiểm a i m i c am ia c i n c c c ín c BHXH c a Đ SD Đ eo q đn c ap p n ằm đảm bảo q n ợi c o Đ p p n ổn đ n xã ội. 1.1.1.5 Vai trò của bảo hiểm xã hội BHXH a đời p iển đã n c n k ẳn đ n đ ợc ai ò c a mìn ên n i p ơn i nk cn a on c c ộc n cũn n on p iển kin . Có ểk iq ai ò c a BHXH n sau: Mộ BHXH p p n ổn đ n đời n c an ời ao độn am ia BHXH n n n ời am ia BHXH ẽ đ ợc a o c b đ p mộ p n n pk i ọb iảm mấ k ả n n ao độn mấ i c m o cc . ờc a o cb đ p n pkp ời m n ời ao độn k c p c n an c n đ ợc n n ổn ấ 12