Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp đảm bảo tính khoa học và thực tiễn nhằm giải quyết những hạn chế trong công tác quản lý hoạt động huy động vốn, qua đó góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN THỊ HƯƠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THẠCH THẤT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN THỊ HƯƠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THẠCH THẤT Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: PGS.TS NGUYỄN NGỌC KHÁNH Hà Nội – 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn i
LỜI CẢM ƠN Qua thời gian nghiên cứu lý luận và thực tế tác giả đã hoàn thành luận văn thạc sỹ tài chính ngân hàng với đề tài “ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THẠCH THẤT”. Tác giả xin chân thành cảm ơn GVHD PGS.TS Nguyễn Ngọc Khánh Trường Đại học mỏ -Địa Chất và các thầy, cô giáo trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã quan tâm, chỉ bảo, hướng dẫn tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tác giả hoàn thành luận văn này! Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hương ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vi DANH MỤC HÌNH .................................................................................................vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ ......................................................................................... viii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................... ix PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG ................................. 4 THƯƠNG MẠI.......................................................................................................... 4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................4 1.2.Khái niệm và vai trò về hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại .............................................................................................................. 6 1.2.1.Khái niệm huy động vốn .............................................................................6 1.2.2.Vai trò của huy động vốn. ...........................................................................7 1.3. Quản lý huy động vốn của ngân hàng thương mại ......................................... 9 1.3.1.Khái niệm và nguyên tắc quản lý huy động vốn của ngân hàng thương mại........................................................................................................................9 1.3.2.Nội dung quản lý huy động vốn của ngân hàng thương mại ....................10 1.3.3.Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng quản lý hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại .......................................................................................15 1.3.4.Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại………………………………………………………………17 1.4. Kinh nghiệm quản lý hoạt động huy động vốn của một số ngân hàng thương mại và bài học kinh nghiệm đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất .................................... 22 iii
1.4.1.Kinh nghiệm quản lý huy động vốn của một số ngân hàng thương mại ..22 1.4.2.Bài học kinh nghiệm đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất ....................................................25 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 26 2.1. Quy trình thiết kế luận văn ............................................................................. 26 2.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 27 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................... 27 2.2.2. Phương pháp phân tích thông tin .............................................................28 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THẠCH THẤT ........................................................................................ 32 3.1. Khái quát về Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất ................................................................................32 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ..............................................................32 3.1.2. Cơ cấu tổ chức .........................................................................................33 3.1.3. Kết quả kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất ............................................................35 3.2. Thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Thạch Thất giai đoạn 2016 – 2018 ......................................................................................................................... 40 3.2.1.Thực trạng lập kế hoạch huy động vốn ................................................................ 40 3.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch huy động vốn...................................... 53 3.2.3.Thực trạng kiểm soát quản lý huy động vốn ....................................................... 58 3.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Thạch Thất ......................................................................................................................... 67 3.3.1. Kết quả đạt được .......................................................................................67 3.3.2. Một số hạn chế và nguyên nhân ...............................................................68 CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG iv
MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THẠCH THẤT ........................................................................................................ 72 4.1. Kế hoạch kinh doanh và mục tiêu huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất .....................72 4.1.1. Kế hoạch kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất ............................................................72 4.1.2. Mục tiêu huy động vốn của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất .....................................................73 4.2. Giải pháp quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất .......................... 74 4.2.1. Xây dựng các chính sách về khách hàng ..................................................74 4.2.2. Xây dựng chiến lược huy động vốn rõ ràng, cụ thể cho từng giai đoạn ..77 4.2.3. Đa dạng hoá các hình thức huy động .......................................................78 4.2.4. Nâng cao chất lượng các hình thức huy động đang áp dụng, tăng cường bán chéo sản phẩm dịch vụ ................................................................................. 81 4.2.5. Nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng ..................................................85 4.2.6. Ứng dụng công nghệ thông tin…………………………………………..86 z z z z z z z 4.3. Một số kiến nghị ...............................................................................................87 4.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước .........................................................87 4.3.2. Kiến nghị với Chỉnh phủ ..........................................................................89 4.3.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam ........ 90 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 93 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 94 v
DANH MỤC BẢNG STT Bảng Nội dung Trang Tổng nguồn vốn huy động qua các năm của BIDV 1 Bảng 3.1 35 – Chi nhánh Thạch Thất 2 Bảng 3.2 Số liệu dư nợ của BIDV - Chi nhánh Thạch Thất 36 Tình hình kinh doanh ngoại hối và thanh toán quốc 3 Bảng 3.3 38 tế tại BIDV –Chi nhánh Thạch Thất Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV - Chi 4 Bảng 3.4 39 nhánh Thạch Thất 5 Bảng 3.5 Khối lượng vốn huy động qua 3 năm 2016 – 2018 42 Quy mô nguồn vốn so với nhu cầu vốn để đầu tư 6 Bảng 3.6 44 cho vay 2016 – 2018 Quy mô tăng trưởng của nguồn vốn huy động theo 7 Bảng 3.7 45 loại hình huy động trong 3 năm 2016 – 2018 8 Bảng 3.8. Nguồn vốn huy động theo kỳ hạn 47 Cơ cấu nguồn vốn huy động theo đối tượng khách 9 Bảng 3.9 49 hàng (2016 – 2018) 10 Bảng 3.10 Nguồn tiền gửi theo loại tiền ( 2016 – 2018) 51 11 Bảng 3.11 Phát hành kỳ phiếu, GTCG 52 Kết quả kiểm tra, kiểm soát hoạt động huy động 12 Bảng 3.12 60 vốn của BIDV Thạch Thất Nhu cầu sử dụng sản phẩm tiền gửi ở BIDV Thạch 13 Bảng 3.13 61 Thất của người dân 14 Bảng 3.14 Mục đích gửi tiền vào BIDV Thạch Thất của 63 vi
STT Bảng Nội dung Trang khách hàng Lý do khách hàng sử dụng sản phẩm tiền gửi tại 15 Bảng 3.15 63 BIDV Thạch Thất Nơi KH tìm hiểu thông tin về lãi suất và các 16 Bảng 3.16 64 chương trình khuyến mãi Hình thức khuyến mãi của BIDV Thạch Thất mà 17 Bảng 3.17 64 khách hàng thích Cảm nhận của khách hàng về thủ tục mở tài khoản 18 Bảng 3.18 65 tiền gửi tại BIDV Thạch Thất Kỳ hạn khách hàng sử dụng sản phẩm tiền gửi tại 19 Bảng 3.19 65 BIDV Thạch Thất Lãi suất và các chương trình khuyến mãi của 20 Bảng 3.20 BIDV Thạch Thất đáp ứng mong muốn của khách 66 hàng Khách hàng có nhu cầu tiếp tục sử dụng sản phẩm 21 Bảng 3.21 tiền gửi của BIDV Thạch Thất sau khi kết thúc kỳ 65 hạn gửi tiền DANH MỤC HÌNH STT Hình Nội dung Trang 1 Hình 3.1 Mô hình tổ chức hoạt động của BIDV Thạch Thất 34 Bộ máy quản lý huy động vốn tại BIDV Thạch 2 Hình 3.2 53 Thất vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ STT Biểu đồ Nội dung Trang Quy mô tăng trưởng của nguồn vốn huy động 1 Biểu đồ 3.1 theo loại hình huy động vốn giai đoạn 2016 – 45 2018 Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn (2016 – 2 Biểu đồ 3.2 47 2018) Cơ cấu nguồn vốn huy động theo đối tượng 3 Biểu đồ 3.3. 50 khách hàng 2016 – 2018 viii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải nghĩa TMCP Thương mại cổ phần NHTM Ngân hàng thương mại BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam GTCG Giấy tờ có giá DN Doanh nghiệp NHNN Ngân hàng nhà nước TGTK Tiền gửi tiết kiệm TCKT Tổ chức kinh tế ATM Máy rút tiền tự động TCTD Tổ chức tín dụng QTDTW Quỹ tín dụng trung ương CBCNV Cán bộ công nhân viên ix
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vốn được xem là yếu tố huyết mạch đối với mỗi quốc gia. Vốn là một trong bốn nguồn lực đầu vào cơ bản cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗi tổ chức kinh tế, và cũng chính là cơ sở mở rộng, phát triển kinh tế. Cùng với các ngành khác trong nền kinh tế, ngành ngân hàng ở Việt Nam đang ngày càng phát triển và khẳng định vị thế của mình trong công cuộc phát triển đất nước. Hệ thống ngân hàng với chức năng của mình trực tiếp “hút” (nghiệp vụ huy động vốn ) và “bơm” (cho vay) vốn vào nền kinh tế, vào khắp các ngõ ngách của hoạt động kinh tế, điều tiết vốn giữa các ngành, các vùng một cách tối ưu nhất. Chính vì vậy hoạt động huy động vốn trở thành hoạt động cơ bản và có ý nghĩa to lớn đối với không chỉ riêng bản thân mỗi ngân hàng thương mại mà còn với toàn xã hội. Qua hoạt động huy động vốn, các ngân hàng thương mại tạo được nguồn vốn tín dụng để cho vay đối với nền kinh tế, cũng là nghiệp vụ sinh lời chủ yếu của ngân hàng. Tại Việt Nam việc huy động vốn, khai thác lượng tiền tạm thời nhàn rỗi trong công chúng, hộ gia đình, của các tổ chức kinh tế, xã hội còn nhiều bất hợp lý. Điều này dẫn tới chi phí vốn cao, quy mô không ổn định, việc tài trợ cho các danh mục tài sản không còn phù hợp với quy mô, kết cấu từ đó làm hạn chế khả năng sinh lời, buộc ngân hàng phải đối mặt với các loại rủi ro…. Do đó, việc tăng cường huy động vốnt từ bên ngoài với chi phí hợp lý và sự ổn định cao là yêu cầu ngày càng trở nên cấp thiết và quan trọng. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động huy động vốn đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng, trong thời gian vừa qua Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Thạch Thất đang nỗ lực mở rộng quy mô cũng như chất lượng huy động vốn để có thể đáp ứng một cách tốt nhất các nhu cầu sử dụng vốn của ngân hàng. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì hoạt động huy động vốn tại ngân hàng vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, nhất là trong điều kiện thị trường tài chính tiền tệ trong và ngoài nước diễn biến phức tạp: lạm phát cao, giá xăng dầu tăng, ngân hàng nhà nước áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt,.... 1
cùng với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng. Để có thể giữ vững và tiếp tục các mục tiêu trong hoạt động, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất phải có những điều chỉnh và giải pháp thích hợp trong hoạt động huy động vốn của mình và qua quá trình nghiên cứu tôi thấy rằng công tác quản lý hoạt động huy động vốn hiện nay tại chi nhánh Thạch Thất vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục. Xuất phát từ thực tế trên, tôi lựa chọn đề tài: “Huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất.” là đề tài luận văn của mình. Câu hỏi nghiên cứu của đề tài: Đâu là thành công và hạn chế của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất trong công tác quản lý hoạt động huy động vốn? Để hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý hoạt động huy động vốn Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất cần những giải pháp gì? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp đảm bảo tính khoa học và thực tiễn nhằm giải quyết những hạn chế trong công tác quản lý hoạt động huy động vốn, qua đó góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu + Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động huy động tại ngân hàng thương mại là cơ sở để phân tích thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất. + Phân tích thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn nhằm chỉ ra những hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất. + Đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất trong thời 2
gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động huy động vốn tại các Ngân hàng thương mại nói chung, với chi nhánh thạch thất ,trong đó thì trọng tâm vào vấn đề chính là quản lý hoạt động huy động vốn. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất. - Phạm vi thời gian: Thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn được nghiên cứu, phân tích, đánh giá trong giai đoạn 2016 – quý III/2019. Các giải pháp đẩy mạnh huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất được đề xuất cho giai đoạn 2020 – 2025. 4. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục Tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 4 chương. Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận về hoạt động huy động vốn của Ngân hàng thương mại Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất Chương 4: Giải pháp huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất. 3
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Huy động vốn tại các NHTM là vấn đề thu hút sự quan tâm nghiên cứu của các nhà nghiên cứu cũng như các chuyên gia ngân hàng. Ở các đơn vị đào tạo khác nhau, có nhiều học viên cao học đã nghiên cứu về hoạt động huy động vốn và những vấn đề liên quan trong luận văn cao học của mình. Điển hình là các luận văn sau: Luận văn thạc sỹ của tác giả Kiều Mỹ Linh ( 2018), Hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Quân đội – Sở giao dịch Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế - Đại học quốc gia Hà Nội. Luận văn đã chỉ ra tầm quan trọng của huy động vốn đối với hoạt động kinh doanh ngân hàng và đưa ra một số giải pháp có tính thực tế đa dạng các hình thức huy động, phát triển các dịch vụ liên quan đến huy động vốn, hoàn thiện chính sách khách hàng, đẩy mạnh hoạt động Marketing phát triển thương hiệu và mạng lưới, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong ngân hàng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đội ngũ cán bộ….. Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Việt Dương, 2018, Hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy, Trường Đại học kinh tế, Đaị học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã đi sâu phân tích thực trạng, chỉ ra những kết quả đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại trong việc quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh Cầu Giấy, từ đó đề xuất các giải pháp để hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại BIDV Cầu Giấy. Luận văn thạc sỹ của, Lê Thị Trà My, 2017, Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Tây Hà Nội, Trường Đại học kinh tế, Đaị học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã chỉ ra 4
một số hạn chế trong công tác huy động vốn không chỉ BIDV Tây Hà Nội mà đó là vấn đề chung của toàn hệ thống NHTM. Bài học xuyên suốt của ngân hàng BIDV Tây Hà Nội trong hoạt động huy động vốn đó là phải luôn thực hiện đúng phương hướng, nhiệm vụ của ngành ngân hàng đã được cụ thể hóa bằng các biện pháp về công tác huy động và điều hành vốn của ngân hàng BIDV Việt Nam, kết hợp với sự linh hoạt trong vận dụng vào thực tiễn kinh doanh từng thời kì của Chi nhánh. Tuân thủ nghiêm túc các quy định chế độ, thể lệ, cơ chế trong huy động và điều hành vốn, kịp thời phát hiện những bất hợp lý hoặc bất cập để đề xuất chỉnh sửa cho phù hợp. Như vậy mới đạt được yêu cầu vừa đảm bảo được quy định an toàn trong hoạt động kinh doanh, vừa phục vụ tốt hơn và giữ được khách hàng. Luận văn thạc sỹ, Từ Thị Thu Hiền, 2014, Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh, Đại Học Kinh Tế - Đại học quốc gia Hà Nội. Luận văn đã đi sâu phân tích thực trạng, chi ra những kết quả đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại trong việc quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Hà Tĩnh, từ đó đề xuất các giải pháp để hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại Vietinbank Hà Tĩnh. Đề tài chưa làm rõ được các yếu tố nào ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động huy động cũng như phải cải thiện các yếu tố đó như thế nào để nâng cao hiệu quả công tác huy động của đơn vị. Luận văn thạc sỹ, Nguyễn Thị Phương Mai, 2017, Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam chi nhánh Vĩnh Phúc, Đại học Kinh Tế - Đại học quốc gia Hà Nội. : Đề tài đi sâu vào các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động huy động vốn với các NMTM nói chung và với Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam- Chi nhánh Vĩnh Phúc nói chung. Thành công của đề tài là chi ra được cơ cấu vốn hiệu quả với một NHTM. Tuy nhiên đề tài không phác họa được vai trò của công tác quản lý hoạt động huy động vốn với việc nâng cao hiệu quả huy động vốn cũng như không chi ra được phải quản lý hoạt động huy động vốn ra sao để đạt kết quả tốt nhất. 5
Như vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về hoạt động huy động vốn tại các NHTM, nhưng cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách độc lập, có hệ thống từ khung lý thuyết đến thực tiễn về đề tài: “Huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thạch Thất”. 1.2. Khái niệm và vai trò về hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại 1.2.1. Khái niệm huy động vốn Huy động vốn là nghiệp vụ quan trọng không thể thiếu song hành với nghiệp vụ tín dụng trong hoạt động của ngân hàng thương mại. Đây là nghiệp vụ tạo vốn cho hầu hết các hoạt động của ngân hàng. Huy động vốn có thể được xem là một trong những nghiệp vụ xuất hiện sớm nhất trong hoạt động của các ngân hàng thương mại. Với chức năng và nhiệm vụ của mình, các NHTM đã thu hút, tập trung được các nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi của các cá nhân, tổ chức kinh tế xã hội. Mặt khác, trên cơ sở vốn huy động được, ngân hàng sẽ tiến hành hoạt động cho vay, đáp ứng nhu cầu vốn của xã hội. Xuất hiện khá lâu đời và không ngừng phát triển, thay đổi cùng với sự phát triển của các ngân hàng thương mại, khái niệm hoạt động huy động vốn đã có những thay đổi rất đáng kể, cả về quy mô và các hình thức thể hiện. Hơn nữa, gần như không tìm được một định nghĩa hoàn thiện về hoạt động này cũng như không có được sự thống nhất hoàn toàn giữa các quan điểm. Huy động vốn của ngân hàng có thể được xem xét trên nhiều nội dung như huy động vốn chủ sở hữu, huy động tiền gửi và phi tiền gửi,.... Tuy vậy, huy động tiền gửi thường chiếm tỷ trọng lớn trong vốn huy động của ngân hàng. Vì vậy trong khuôn khổ luận văn, chúng ta cùng xem xét hình thức huy động vốn phổ biến nhất được sử dụng tại các NHTM là huy động vốn tiền gửi. Theo điều khoản 13 điều 4 chương 1- Luật các Tổ chức tín dụng (47/2010/QH12) hoạt động huy động vốn ( cụ thể là hoạt động nhận tiền gửi ) là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dưới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi 6
cho người gửi tiền theo thỏa thuận. 1.2.2. Vai trò của huy động vốn. Hoạt động huy động vốn của NHTM có vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế nói chung, ngân hàng và khách hàng gửi tiền nói riêng. ➢ Đối với nền kinh tế Hoạt động huy động vốn của Ngân hàng thương mại có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Thông qua huy động vốn, Ngân hàng thương mại huy động được khoản tiền nhàn rỗi trong dân cư để tái đầu tư, điều chuyển vốn từ những nơi thừa vốn đến những nơi thiếu vốn với chi phí thấp. Điều này làm giảm bớt lượng tiền trong lưu thông, giảm áp lực tăng giá, ổn định mặt bằng lãi suất. Bên cạnh đó, với nguồn vốn nhàn rỗi từ dân cư được Ngân hàng đầu tư, cho vay để phục vụ mục tiêu đầu tư phát triển, tăng năng lực sản xuất cho nền kinh tế, góp phần tích cực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Điều này cũng làm giảm gánh nặng cho Ngân sách nhà nước trong việc huy động mọi nguồn lực để phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng kỹ thuật…. Huy động vốn tạo tiền đề cho hoạt động của Ngân hàng thương mại, giúp Ngân hàng thương mại có vốn để hoạt động, để đầu tư nhằm hiện đại hóa công nghệ. Hoạt động Ngân hàng thương mại với chức năng trung gian tài chính cũng góp phần phát triển thị trường tài chính, thị trường vốn mà cốt lõi là thị trường chứng khoán. Các sản phẩm huy động của Ngân hàng như trái phiếu, giấy tờ có giá.. tạo lên sự đa dạng hàng hóa cho thị trường trong khi hoạt động cho vay, cầm cố chứng khoán tạo thêm vốn cho thị trường phát triển và hoạt động sôi động hơn. ➢ Đối với ngân hàng Nguồn vốn của NHTM nếu chia theo hình thức sở hữu thì bao gồm hai loại chính: Nguồn vốn chủ sở hưũ và các khoản nợ. Điểm khác biệt lớn nhất của ngân hàng so với các loại hình doanh nghiệp khác chính là ở chỗ vốn chủ sở hữu của ngân hàng thường chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn trong khi các khoản nợ lại là nguồn chủ yếu. Chất lượng và số lượng của các khoản nợ này ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng và số lượng của các khoản cho vay và đầu tư của ngân hàng. 7
Phần lớn các khoản nợ của ngân hàng liên quan đến chi phí trả lãi. Chi phí trả lãi là bộ phận chi lớn nhất trong tổng chi phí của ngân hàng, vì vậy nó ảnh hưởng quyết định đến thu nhập của ngân hàng. Huy động vốn được khẳng định là một trong những hoạt động không thể thiếu và quan trọng nhất của NHTM. Nguồn vốn huy động giúp ngân hàng có đủ nguồn vốn để kinh doanh bao gồm cho vay, đầu tư và cung ứng các dịch vụ ngân hàng; mở rộng thị phần; giữ thế chủ động trong kinh doanh và gia tăng lợi nhuận; đảm bảo khả năng thanh toán, đáp ứng nhu cầu rút tiền của khách hàng, tôn trọng các cam kết của ngân hàng với khách hàng. Ngoài ra, thông qua hoạt động huy động vốn, cụ thể là nhận tiền gửi của khách hàng, đã thể hiện đặc điểm khác biệt của ngân hàng, là cách để phân biệt ngân hàng với các doanh nghiệp khác. ➢ Đối với khách hàng Khách hàng gửi tiền tại các ngân hàng có thể là các cá nhân, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội... Mục đích gửi tiền của các khách hàng là khác nhau tùy theo nhu cầu khác nhau của họ. Đối với cá nhân, trước hết họ nghĩ đến việc bảo quản số tiền tạm thời nhàn rỗi của họ cho an toàn, sau đó họ tính đến việc tìm kiếm lợi nhuận từ số tiền nhàn rỗi này, đặc biệt là từ những khoản tiền gửi này họ có nhiều điều kiện để sử dụng những dịch vụ tiện ích do ngân hàng cung ứng. Đối với doanh nghiệp, trong thời đại hiện nay, khi tiến hành hoạt động kinh doanh thì hầu hết tiền của họ để tại ngân hàng là chủ yếu. Mục đích của họ không phải là tìm kiếm lợi nhuận mà chủ yếu là để sử dụng những tiện ích của ngân hàng, thông qua ngân hàng để thanh toán hộ các khoản phải trả và thu hộ các khoản phải thu của khách hàng. Như vậy có thể tổng kết những vai trò của huy động vốn như sau: • Hình thành lên một kênh tiết kiệm và đầu tư, sinh lời trên số tiền nhàn rỗi, tạo cơ hội cho khách hàng gia tăng tiêu dùng cũng như đầu tư trong tương lai • Cung cấp cho khách hàng nơi an toàn để cất trữ và tích lũy vốn tạm thời, tăng niềm an tâm trong dân cư • Gián tiếp giúp khách hàng có cơ hội tiếp cận với các dịch vụ và tiện ích 8
khác của ngân hàng, đặc biệt là dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, giúp cho họ phát triển hơn những kế hoạch kinh doanh của mình. Đồng thời, huy động vốn cũng gián tiếp giúp khách hàng tiếp cận được với dịch vụ tính dụng, bảo lãnh...khi họ có nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh hay tiêu dùng. 1.3. Quản lý huy động vốn của ngân hàng thương mại 1.3.1. Khái niệm và nguyên tắc quản lý huy động vốn của ngân hàng thương mại 1.3.1.1. Khái niệm quản lý huy động vốn Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm soát các nguồn lực và hoạt động của hệ thống xã hội nhằm đạt được mục đích của hệ thống với hiệu lực và hiệu quả cao một cách bền vững trong điều kiện môi trường luôn biến động . Quản lý huy động vốn trong các ngân hàng thương mại là quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm soát hoạt động huy động vốn nhằm mục tiêu huy động vốn đáp ứng yêu cầu kinh doanh có hiệu quả của ngân hàng trong từng thời kỳ. Chủ thể quản lý huy động vốn trong ngân hàng là Hội đồng quản trị, Giám đốc và các lãnh đạo chi nhánh, phòng giao dịch. Các chủ thể này chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh, tình trạng thực hiện kế hoạch trước lãnh đạo cấp trên. 1.3.1.2. Nguyên tắc quản lý huy động vốn. Thứ nhất, tuân thủ pháp luật, chính sách, quy định của Nhà nước trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Thực hiện nguyên tắc này, các NHTM không được huy động vốn quá nhiều so với vốn tự có nhằm đảm bảo khả năng chi trả về sau. Các NHTM phải áp dụng lãi suất huy động phù hợp với cơ chế quản lý về lãi suất của NHNN, bởi vì lãi suất là một trong những công cụ để NHNN thực hiện kiểm soát lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế, bình ổn giá cả và kiềm chế lạm phát. NHTM phải có trách nhiệm hoàn trả gốc, lãi cho khách hàng vô điều kiện, phải tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định hiện hành nhằm bảo vệ quyền lợi cho người gửi tiền, phải giữ bí mật số dư và tài khoản của khách hàng, nhưng không được che giấu các khoản tiền lớn và bất thường. Thứ hai, nguyên tắc hiệu quả. Mục đích hoạt động của NHTM phải đảm bảo 9