Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc nhà nước Đống Đa, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của đề tài là đưa ra hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Đống Đa, thành phố Hà Nội. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc nhà nước Đống Đa, thành phố Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------------------------------ NGUYỄN THỊ HOA KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG HÀ NỘI - 2017
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------------------------------ NGUYỄN THỊ HOA KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI CHUYÊN NGHÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. TRẦN ĐỨC HIỆP HÀ NỘI - 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, chƣa đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác. Việc sử dụng kết quả, trích dẫn tài liệu của ngƣời khác đảm bảo theo đúng các quy định. Các nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo, thông tin đƣợc đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Tác giả của luận văn Nguyễn Thị Hoa
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ tận tình của nhiều cá nhân và tập thể. Trƣớc hết, tôi xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn chân thành của mình tới thầy hƣớng dẫn, PGS.TS. Trần Đức Hiệp đã tận tình hƣớng dẫn, phân tích và chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin đƣợc dành những lời cảm ơn sâu sắc về những hy sinh và san sẻ của bố mẹ, gia đình tôi để tôi có thể hoàn thành khóa học của mình. Với sự hỗ trợ tận tình của bạn bè và đồng nghiệp, các thầy cô giáo trƣờng Đại học kinh tế - Đại học quốc gia, bằng cách trực tiếp và gián tiếp đã giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua tôi xin đƣợc bày tỏ sự biết ơn chân thành tới họ. Còn lại những sai sót và khiếm khuyết trong bài là những điểm yếu của tôi. Xin chân thành cảm ơn!
TÓM TẮT Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa là cơ quan đƣợc giao nhiệm vụ kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn quận. Thời gian qua công tác kiểm soát chi luôn đƣợc chú trọng nhƣng đây là một một lĩnh vực còn nhiều bất cập nhất là kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản, tình trạng lãng phí, tiêu cực và chồng chéo từ khâu lập kế hoạch, triển khai thanh toán vốn đầu tƣ đến việc quyết toán công trình hoàn thành vẫn xảy ra trên địa bàn. Do vậy, việc đổi mới công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản đƣợc đặt ra nhƣ một nhiệm vụ cấp bách, tất yếu góp phần tăng cƣờng quản lý hiệu quả quỹ ngân sách nhà nƣớc, giảm thất thoát lãng phí trong đầu tƣ XDCB và hoàn thiện hơn nữa chức năng, nhiệm vụ và vai trò của Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa. Với trách nhiệm của một công chức làm công tác kiểm soát chi và kiến thức học quản lý kinh tế ở trƣờng đại học kinh tế. Học viên chọn đề tài nghiên cứu " Kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại kho bạc nhà nƣớc Đống Đa, thành phố Hà Nội" nhằm đi sâu nghiên cứu công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản tại kho bạc nhà nƣớc Đống Đa. Luận văn đã làm rõ các nội dung sau: - Luận văn làm rõ cơ sở lý luận về kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại kho bạc nhà nƣớc cấp quận. - Trên cơ sở đánh giá thực trạng, làm rõ những kết quả đạt đƣợc và những hạn chế trong công tác kiểm soát chi giai đoan 2014- 2016 và đƣa ra các giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi tại kho bạc nhà nƣớc Đống Đa trong thời gian tới. - Luận văn có thể đƣợc dùng làm tài liệu tham khảo cho các chủ đầu tƣ, ban quản lý dự án,các đồng nghiệp làm công tác kiểm soát chi và các nhà nghiên cứu chuyên môn trong nhà trƣờng và nghành kho bạc nhà nƣớc.
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI......................................i DANH MỤC SƠ ĐỒ........................................................................................ii DANH MỤC BẢNG BIỂU.............................................................................iii PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC CẤP QUẬN ................................... 4 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu ............................................................... 4 1.2. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN cấp quận 7 1.2.1. Các khái niệm then chốt .................................................................... 7 1.2.2. Nội dung kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc cấp quận........................................................ 10 1.2.3. Nhân tố ảnh hƣởng đến công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN cấp quận ................................................................................................................. 21 1.2.4. Tiêu chí đánh giá kết quả kiểm soát chi đầu tƣ XDCB tại KBNN cấp quận ....... 25 1.3. Kinh nghiệm kiểm soát chi tại một số Kho bạc Nhà nƣớc và bài học cho kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa............................................................................................................. 27 1.3.1 Kinh nghiệm Kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản tại KBNN Ba Đình .. 27 1.3.2. Kinh nghiệm kiểm soát chi của Kho bạc Nhà nƣớc quận 1Thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................................................................ 28 1.3.3. Bài học kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN cho KBNN Đống Đa .................. 30 CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................. 32 2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin ............................................................. 32 2.1.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin sơ cấp ........................................... 32 2.1.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin thứ cấp .......................................... 32 2.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin.................................................................. 33
CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐNG ĐA ............................................................................................................................................. 35 3.1. Khái quát về tổ chức và hoạt động chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa ................................................................................. 35 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của KBNN Đống Đa ................ 35 3.1.2. Khái quát tình hình chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa . 37 3.2. Thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa giai đoạn 2014- 2016 ..................................................................... 39 3.2.1. Thiết lập kế hoạch kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ NSNN hàng năm tại KBNN Đống Đa ................................................................... 39 3.2.2. Tổ chức thực hiện soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa .................................................................................................... 41 3.2.3. Kiểm tra,thanh tra nội bộ hoạt động kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa ....................................................................... 59 3.3. Đánh giá kết quả kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa,thành phố Hà Nội giai đoạn 2014-2016 ........................................ 61 3.3.1. Kết quả đạt đƣợc .............................................................................. 61 3.3.2. Hạn chế ............................................................................................ 71 3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ..................................................... 79 CHƢƠNG 4. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XDCB TỪ NSNN TẠI KBNN ĐỐNG ĐA.................................................... 85 4.1. Định hƣớng hoạt động trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chi đầu tƣ XDCB ....................................................................................................... 85 4.1.1. Định hƣớng, mục tiêu chung của ngành .......................................... 85 4.1.2. Yêu cầu ............................................................................................ 86
4.2. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN tại KBNN Đống Đa, thành phố Hà Nội ............................................................. 87 4.2.1. Hoàn thiện công tác tổ chức cán bộ tại KBNN Đống Đa............... 89 4.2.2. Hoàn thiện quy trình kiểm soát chi đầu tƣ XDCB tại KBNN Đống Đa.............................................................................................89 4.2.3. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, thanh tra nội bộ .............................. 96 4.2.4. Tăng cƣờng cơ sở vật chất,áp dụng công nghệ tin học vào công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa ............. 98 4.3. Các kiến nghị ....................................................................................... 100 4.3.1. Kiến nghị với Kho bạc Nhà nước .................................................... 100 4.3.2. Kiến nghị với Bộ tài chính............................................................. 103 4.3.3. Kiến nghị với các bộ, nghành trung ƣơng và ủy ban nhân dân quận Đống Đa ................................................................................................... 108 KẾT LUẬN ...................................................................................................................... 110 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 112
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 GPMB Giải phóng mặt bằng 2 KBNN Kho bạc Nhà nƣớc 3 KLHT Khối lƣợng hoàn thành 4 KSC Kiểm soát chi 5 KT-XH Kinh tế xã hội 6 NSNN Ngân sách Nhà nƣớc 7 NSĐP Ngân sách địa phƣơng 8 NSTW Ngân sách Trung ƣơng 9 NSTP Ngân sách thành phố 10 ODA Hỗ trợ chính thức 11 QLDA Quản lý dự án 12 TKTG Tài khoản tiền gửi 13 TTVĐT Thanh toán vốn đầu tƣ 14 TABMIS Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc 15 UBND Ủy ban nhân dân 16 XDCB Xây dựng cơ bản i
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ, STT Nội dung Trang bảng biểu Tổ chức KSC đầu tƣ XDCB của hệ thống KBNN 1 Sơ đồ 1.1 13 từ trung ƣơng đến địa phƣơng 2 Sơ đồ 1.2 Quy trình Kiểm soát chi đầu tƣ XDCB 14 3 Sơ đồ 3.1 Tổng quát bộ máy KBNN Đống Đa 36 Tổ chức kiểm soát chi đầu tƣ XDCB của KBNN 4 Sơ đồ 3.2 43 Đống Đa ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Sơ đồ, Nội dung Trang bảng biểu Tình hình chi NSNN tại KBNN Đống Đa giai 1 Bảng 3.1 37 đoạn 2014-2016 Tình hình thanh toán vốn đầu tƣ NSTW tại 2 Bảng 3.2 38 KBNN Đống Đa giai đoạn 2014-2016 Tình hình thanh toán vốn đầu tƣ NSĐP tại KBNN 3 Bảng 3.3 38 Đống Đa giai đoạn 2014-2016 Kế hoạch kiểm soát chi đầu tƣ XDCB tại KBNN 4 Bảng 3.4 40 Đống Đa giai đoạn 2014-2016 Đội ngũ cán bộ KSC XDCB tại KBNN Đống Đa 5 Bảng 3.5 41 giai đoạn 2014 - 2016 Tình hình tạm ứng vốn đầu tƣ XDCB tại KBNN 6 Bảng 3.6 48 Đống Đa giai đoạn 2014-2016 Tình hình thanh toán vốn đầu tƣ XDCB tại 7 Bảng 3.7 51 KBNN Đống Đa giai đoạn 2014-2016 Tình hình dự án, công trình hoàn thành phê duyệt 8 Bảng 3.8 54 quyết toán giai đoạn 2014- 2016 Tổng hợp thanh toán vốn đầu tƣ XDCB tại 9 Bảng 3.9 62 KBNN Đống Đa giai đoạn 2014- 2016 Tỷ lệ từ chối thanh toán chi đầu tƣ XDCB qua 10 Bảng 3.10 68 KBNN Đống Đa Giai đoạn 2014 - 2016 iii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc là nguồn lực tài chính hết sức quan trọng của quốc gia góp phần phát triển kinh tế xã hội.Trong xu thế hội nhập, tài chính công nói chung và ngân sách nhà nƣớc nói riêng cũng từng bƣớc chuyển mình để hội nhập và phát triển, theo kịp những bƣớc tiến nhanh của các thành phần, lĩnh vực kinh tế - xã hội khác. Nhƣng thực tế việc quản lý nguồn vốn đầu tƣ, đặc biệt vốn đầu tƣ từ ngân sách nhà nƣớc (NSNN) đã và đang bộc lộ hiện tƣợng, tiêu cực,lãng phí. Quản lý quỹ ngân sách nhà nƣớc là chức năng cơ bản và chủ yếu của Kho bạc nhà nƣớc, trong đó kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc nói chung, kiểm soát chi đầu tƣ XDCB nói riêng giữ một vai trò quan trọng trong lĩnh vực thực hành tiết kiệm chống lãng phí, loại bỏ tiêu cực, phòng chống tham nhũng, nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN. Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa với vai trò là cơ quan kiểm soát chi vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn quận Đống Đa trƣớc khi đồng vốn của Nhà nƣớc ra khỏi quỹ Ngân sách Nhà nƣớc. Trong những năm qua Kho bạc nhà nƣớc Đống Đa ngày càng khẳng định vị trí, vai trò của mình nhƣ “ trạm gác cuối cùng” trƣớc khi xuất quỹ ngân sách nhà nƣớc. Tuy nhiên trƣớc sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế, xu hƣớng hội nhập kinh tế quốc tế công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ NSNN tại Kho bạc nhà nƣớc Đống Đa vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế và khó khăn từ kế hoạch kiểm soát, những vƣớng mắc, những điểm chƣa hợp lý trong thủ tục thanh toán, quyết toán vốn đầu tƣ, sự chồng chéo giữa các văn bản hƣớng dẫn đã dẫn đến việc sử dụng vốn kém hiệu quả thậm trí gây thất thoát lãng phí không nhỏ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc, tăng chi phí không cần thiết làm giảm chất lƣợng công trình dẫn đến làm giảm hiệu quả vốn đầu tƣ. Do vậy, 1
việc đổi mới công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản tại KBNN Đống Đa đƣợc đặt ra nhƣ một nhiệm vụ cấp bách, tất yếu góp phần tăng cƣờng quản lý hiệu quả quỹ ngân sách nhà nƣớc, giảm thất thoát lãng phí trong đầu tƣ XDCB và hoàn thiện hơn nữa chức năng, nhiệm vụ và vai trò của Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa. Xuất phát từ tầm quan trọng nói trên cần có những nghiên cứu mới để làm rõ bản chất, nguyên nhân và giải pháp, học viên lựa chọn đề tài “Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại KBNN Đống Đa, thành phố Hà Nội” với mong muốn tìm hiểu sâu hơn công tác này tại KBNN Đống Đa để hoàn thành tốt nhiệm vụ và góp phần giảm thất thoát, lãng phí trong công việc giải ngân vốn đầu tƣ XDCB trên địa bàn quận do KBNN Đống Đa quản lý. Câu hỏi nghiên cứu của luận văn: Cần phải có giải pháp nào để hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác này tại Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục đích: Mục đích của đề tài là đƣa ra hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ nguồn ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa, thành phố Hà Nội. 2.2 Nhiệm vụ: - Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc; - Tìm hiểu thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ NSNN tại Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa nhằm chỉ ra những kết quả đã đạt đƣợc cũng nhƣ những mặt còn hạn chế trong công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại Kho bạc Nhà nƣớc Đống Đa. 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là hoạt động kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc nhà nƣớc cấp quận. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian và thời gian: Đề tài đi sâu nghiên cứu vào nội dung về kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc trên địa bàn quận Đống Đa trong giai đoạn 2014-2016. Về nội dung : Công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản đƣợc tiếp cận liên ngành mà chủ yếu là từ góc độ quản lý kinh tế, theo đó công tác này đƣợc nhìn nhận nhƣ một chỉnh thể thống nhất, độc lập đòi hỏi phải đƣợc quản lý từ khâu hoạch định kế hoạch, tổ chức thực hiện đến khâu kiểm tra đánh giá; và chủ thể quản lý chính đƣợc xác định trong nghiên cứu là Kho bạc nhà nƣớc Đống Đa, thành phố Hà Nội. 4. Kết cấu của luận văn Ngoài lời mở đầu,kết luận, mục lục,danh mục bảng biểu sơ đồ, danh mục chữ viết tắt và tài liệu tham khảo,luận văn đƣợc kết cấu gồm bốn chƣơng. CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC CẤP QUẬN CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐNG ĐA GIAI ĐOẠN CHƢƠNG 4. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XDCB TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐNG ĐA 3
Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC CẤP QUẬN 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu Xuất phát từ tầm quan trọng của nguồn vốn đầu tƣ XDCB và thực tế khách quan của công tác kiểm soát chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại kho bạc Nhà nƣớc đảm bảo sử dụng hiệu quả và tránh thất thoát nguồn lực tài chính quốc gia. Kiểm soát chi nguồn vốn này đƣợc chú trọng đặc biệt, đã có nhiều công trình nghiên cứu về lĩnh vực này, Một là, Hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản tại KBNN Hà Nội (Nguyễn Hoàng Tiến, 2008). Luận văn thạc sĩ kinh tế. Luận văn đã khái quát đƣợc những lý luận cơ bản, đánh giá thực trạng và đề ra các giải pháp. Tuy nhiên, luận văn đƣợc thực hiện trƣớc khi KBNN triển khai hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS) và thực hiện cam kết chi Vì vậy, chƣa đánh giá đƣợc hết các kết quả, cũng nhƣ bất cập trong công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB hiện nay. Hai là, “Hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB huyện Bá Thƣớc tỉnh Thanh Hóa” (Lê Hoằng Bá Tuyền, 2008). Luận văn thạc sĩ kinh tế. Luận văn đã khái quát đƣợc các cơ sở lý luận về quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB; chỉ ra đƣợc những kết quả, hạn chế và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB. Tuy nhiên, phần giải pháp của luận văn chƣa có sự gắn kết giữa các giải pháp, phạm vi luận văn còn hẹp trong phạm vị cấp huyện miền núi không có nhiều nguồn vốn chi vì vậy chƣa thể hiện hết các tồn tại, yếu kém trong công tác quản lý chi NSNN nói chung và quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB. Ba là, đề tài nghiên cứu khoa học KBNN “Tích hợp quy trình kiểm soát 4
cam kết chi và kiểm soát chi NSNN qua KBNN phù hợp với lộ trình triển khai chiến lƣợc phát triển KBNN đến năm 2020” của TS. Nguyễn Văn Quang và Ths. Hà Xuân Hoài (2010). Mục đích nghiên cứu đề tài là xây dựng nội dung cơ bản có tính lý luận chung về cam kết chi và kiểm soát cam kết chi NSNN; nghiên cứu, phân tích, đánh giá quy trình kiểm soát NSNN qua hệ thống KBNN và quy trình kiểm soát cam kết chi NSNN qua KBNN, xác định các điểm tƣơng đồng, khác biệt, mối quan hệ có tính tƣơng hỗ của hai nghiệp vụ do KBNN cùng thực hiện. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất xây dựng một quy trình tích hợp kiểm soát cam kết chi và kiểm soát chi NSNN qua KBNN; quy trình tích hợp này đƣợc hoạch định thành hai giai đoạn cơ bản gắn với lộ trình triển khai chiến lƣợc phát triển KBNN đến năm 2020. “Bốn là, đề tài Luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh “Hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ XDCB tại KBNN Đà Nẵng” của Đoàn Kim Khuyên (2012). Luận văn đã đi sâu nghiên cứu và phân tích thực trạng kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ XDCB tại KBNN Đà Nẵng từ năm 2009 đến năm 2011. Trên cơ sở đó, tác giả đƣa ra các nhóm giải pháp sau: Hoàn thiện quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách tại KBNN Đà Nẵng; Hoàn thiện mô hình tổ chức và phân cấp thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ ngân sách tại KBNN Đà Nẵng; Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và hiện đại hóa công nghệ của KBNN Đà Nẵng; Đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao trình độ, phẩm chất, năng lực của cán bộ KBNN Đà Nẵng. Điểm nổi bật của luận văn đã chỉ ra đƣợc mức độ hài lòng của các tổ chức, cá nhân giao dịch tại KBNN Đà Nẵng trong hai năm 2009 và 2010. Năm là, đề tài Luận văn thạc sĩ “Giải pháp tăng cƣờng kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ nguồn vốn NSNN qua KBNN Lâm Bình - Tuyên Quang” của Nguyễn Thị Ngọc Thủy (2015). Luận văn đã chỉ ra đƣợc những định hƣớng để hoàn thiện quy trình kiểm soát chi tại KBNN Lâm Bình. Tuy nhiên, 5
luận văn chỉ dừng lại trên bình diện phân tích, đánh giá tại một địa phƣơng nghèo, mặt bằng KTXH không cao, các dự án còn ít và tính chất không quá phức tạp. Sáu là, bài báo “Nâng cao hiệu quả kiểm soát và giải ngân vốn đầu tƣ” của Lâm Hồng Cƣờng (2014) ,Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 150, trang 16-18. Trong khuôn khổ bài viết, tác giả đã tập trung đề cập tới những vấn đề bất cập, gây khó cho cơ sở liên quan đến kiểm soát và giải ngân vốn đầu tƣ trong Quyết định số 282/QĐ- KBNN ngày 20/4/2012 của KBNN nhƣ: Thời hạn thanh toán; Quản lý tạm ứng cũng nhƣ vốn ứng trƣớc; Hoạt động điều chỉnh kế hoạch vốn; Nguyên tắc kiểm soát và giải ngân trong hợp đồng... Bảy là, bài báo„„ Hồ sơ, thủ tục và thẩm quyền kiểm soát, thanh toán vốn đầu tƣ của kho bạc nhà nƣớc” của Nguyễn Hồng Lam(2015), Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 160, trang 22-23. Bài viết đã đề cập đến tính đúng đắn và phù hợp của hồ sơ pháp lý phải gửi đến kho bạc và trách nhiệm của Kho bạc nhà nƣớc trong kiểm soát chi đối với các hồ sơ pháp lý đó... Ngoài ra trên tạp chí Quản lý Ngân quỹ Quốc gia có rất nhiều bài báo đề cập đến vấn đề kiểm soát chi đầu tƣ XDCB nhƣ: “Một số giải pháp tăng cƣờng quản lý tạm ứng và thu hồi tạm ứng trong công tác kiểm soát thanh toán các dự án đầu tƣ sử dụng vốn NSNN qua KBNN”, tác giả Trƣơng Thị Tuấn Linh, 2014. Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 144, trang 18-19; “Một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tƣ năm 2014”, của Nguyễn Thị Hồng Thúy, 2014, Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 146, trang 29-31 ‚„„Quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ: một vài đề xuất” của Lâm Hồng Cƣờng, 2016, Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 169 trang 21-23, bài báo“ Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản” của Nguyễn Hữu Phƣơng,2016, Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc 6
gia,số 174, trang 26-27, bài„„ Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ” của Nguyễn Thị Thanh Hƣơng,2017, Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia số 179, trang 11-13.... Tóm lại, các nghiên cứu nêu trên đã có những đóng góp nhất định cả lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN, giúp cho các nhà quản lý có cái nhìn rõ hơn về thực trạng, những kết quả, những yếu kém, tồn tại trong kiểm soát thanh toán và quyết toán chi NSNN cho đầu tƣ XDCB qua KBNN. Tuy nhiên, Trong 5 năm gần đây, chƣa có công trình nào nghiên cứu về công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa, Thành phố Hà Nội. Mặt khác, trong giai đoạn hiện nay cũng cần có những đánh giá cập nhật hơn sau khi triển khai chƣơng trình TABMIS và cam kết chi tại KBNN nói chung và KBNN Đống Đa nói riêng. Học viên lựa chọn đề tài “Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại KBNN Đống Đa, Thành phố Hà Nội” để tiếp tục nghiên cứu là rất cần thiết để tìm ra các giải pháp khả thi nhằm góp phần thực hiện tốt hơn công tác kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Đống Đa trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo. Đề tài tác giả lựa chọn sẽ có những nội dung nghiên cứu mang tính kế thừa có chọn lọc các lý thuyết nghiên cứu của các tác giả trƣớc đó, nhƣng phần lớn các nội dung thể hiện các quan điểm và kết quả nghiên cứu độc lập của tác giả và không trùng lặp với các công trình nghiên cứu đã công bố. 1.2. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN cấp quận 1.2.1. Các khái niệm then chốt 1.2.1.1. Khái niệm chi đầu tư xây dựng cơ bản Chi XDCB nguồn NSNN là một bộ phận của chi đầu tƣ phát triển, là quá trình phân phối và sử dụng một phần vốn tiền tệ từ quỹ NSNN để đầu tƣ 7
xây dựng cơ sở hạ tầng KT-XH nhằm thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trƣởng kinh tế và phát triển xã hội đó là các loại chi phục vụ xây dựng mới, sửa chữa cơ sở hạ tầng của các công trình thuộc sở hữu nhà nƣớc bằng vốn NSNN. Theo tác giả Lê Văn Hƣng và Lê Hùng Sơn Tại giáo trình Ngân sách Nhà nƣớc của trƣờng Đại học Kinh doanh và công nghệ Hà Nội trang 159 định nghĩa: Chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN là các khoản chi để đầu tƣ xây dựng các công trình thuộc kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng thu hồi vốn, các công trình của các doanh nghiệp nhà nƣớc đầu tƣ theo kế hoạch đƣợc duyệt, các dự án quy hoạch vùng và lãnh thổ. Chi đầu tƣ XDCB có thể đƣợc thực hiện theo hình thức đầu tƣ xây dựng mới hoặc theo hình thức đầu tƣ xây dựng mở rộng, cải tạo, nâng cấp, hiện đại hóa các tài sản cố định và năng lực sản xuất hiện có.Theo cơ cấu công nghệ của vốn đầu tƣ thì chi đầu tƣ XDCB bao gồm chi xây lắp, chi thiết bị và chi khác. Thực chất chi đầu tư XDCB từ NSNN là quá trình phân phối và sử dụng một phần vốn tiền tệ từ quỹ NSNN để đầu tư tái sản xuất tài sản cố định nhằm từng bước tăng cường, hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở vật chất kỹ thuật và năng lực sản xuất phục vụ của nền kinh tế quốc dân. 1.2.1.2. Khái niệm kiểm soát chi đầu tư XDCB Kiểm soát chi không phải là công cụ quản lý riêng có của Nhà nƣớc, mà bất kỳ thành phần kinh tế nào, trong bất kỳ hoạt động kinh tế nào cũng đều phải kiểm soát để đảm bảo chi đúng nguyên tắc, đúng chế độ, tiết kiệm chi phí với mục đích cuối cùng là sử dụng tối ƣu hiệu quả nguồn vốn. Kiểm soát chi gồm có: Kiểm soát trƣớc khi chi đầu tƣ XDCB, kiểm soát trong quá trình chi đầu tƣ XDCB và kiểm soát sau khi đã chi đầu tƣ XDCB. Trong đó quan trọng nhất là hình thức kiểm soát trƣớc khi chi, bởi vì 8
kiểm soát trƣớc khi chi đã ngăn ngừa và loại bỏ đƣợc những khoản chi tiêu không đúng chế độ quy định, không đúng định mức, tiêu chuẩn, đơn giá, không đảm bảo sử dụng vốn có hiệu quả, chống lãng phí, chống thất thoát vốn và tài sản của Nhà nƣớc. Kiểm soát chi NSNN là việc thẩm định, kiểm tra, kiểm soát và thanh toán các khoản chi NSNN nhƣ chi thƣờng xuyên, chi đầu tƣ XDCB, chi khác... theo quy định của các chính sách, chế độ, định mức quy định. Kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN là quá trình kiểm soát và thực hiện việc thanh toán vốn đầu tƣ XDCB cho các dự án thuộc đối tƣợng sử dụng vốn NSNN trên cơ sở hồ sơ, tài liệu của các dự án đầu tƣ và các quy định của các cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền nhằm đảm bảo việc sử dụng vốn đầu tƣ XDCB của NSNN đúng mục đích, đúng đối tƣợng và đúng chính sách, chế độ do Nhà nƣớc quy định. 1.2.1.3. Khái niệm kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN tại KBNN Ở Việt Nam, KBNN là cơ quan có chức năng quản lý quỹ NSNN và thực hiện kiểm soát, thanh toán các khoản chi NSNN. Về mặt nghiệp vụ, kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN, trƣớc hết là kiểm tra xem CĐT đã sử dụng tiền của Nhà nƣớc theo đúng chế độ hay không. KBNN không chịu trách nhiệm về định mức, đơn giá, chất lƣợng công trình, mà căn cứ hồ sơ thanh toán giá trị khối lƣợng hoàn thành của CĐT đề nghị làm căn cứ kiểm soát chi. Độ trung thực và tính chính xác của giá trị khối lƣợng hoàn thành đề nghị thanh toán do CĐT chịu trách nhiệm.Nếu bộ hồ sơ đề nghị thanh toán thiếu hoặc sai so với quy định thì KBNN kiến nghị CĐT hoàn chỉnh trƣớc khi chấp nhận thanh toán.Nếu CĐT không chấp nhận hoàn chỉnh hồ sơ thì KBNN không thanh toán.Thông qua việc kiểm tra hồ sơ, phát hiện gian lận thì có thể kiến nghị các cơ quan có 9