Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở đánh giá thực trạng nhằm đề xuất những giải pháp có căn cứ khoa học và phù hợp với thực tiễn trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính góp phần phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHAN THỊ THANH VIỆT NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHAN THỊ THANH VIỆT NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN ĐÌNH TUẤN THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh” là trung thực, là kết quả nghiên cứu của riêng tôi. Quảng Ninh, tháng 01 năm 2016 Tác giả luận văn Phan Thị Thanh Việt
ii LỜI CẢM ƠN Tác giả luận văn xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình, trách nhiệm và hiệu quả của TS. Trần Đình Tuấn trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy giáo, cô giáo trong trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh đã tận tình giúp đỡ, giảng dạy, truyền thụ kiến thức. Trân trọng cảm ơn lãnh đạo và chuyên viên các các phòng, ban, đơn vị của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh đã quan tâm, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Quảng Ninh, tháng 01 năm 2016 Tác giả luận văn Phan Thị Thanh Việt
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC ......................................................................................................... iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ viii MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 2 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ................................................. 3 5. Kết cấu của Luận văn .................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH ................................................................. 5 1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ công chức hành chính ...................... 5 1.1.1. Một số vấn đề chung về công chức và công chức hành chính nhà nước ........ 5 1.1.2. Chất lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở địa phương ....... 9 1.1.3. Sự cần thiết nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở địa phương ......................................................................... 10 1.1.4. Các tiêu chí về chất lượng đối với đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở địa phương ......................................................................... 11 1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở địa phương................................................................ 17 1.1.6. Các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức hành chính .................................................................................... 21 1.2. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở một số địa phương trong nước và bài học kinh nghiệm ........... 25 1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước ................................. 25
iv 1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho thành phố Uông Bí và tỉnh Quảng Ninh ...... 31 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI .................................... 33 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 33 2.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể ............................................................... 33 2.2.1. Phương pháp chọn điểm điều tra nghiên cứu........................................ 33 2.2.2. Phương pháp chọn mẫu điều tra phỏng vấn .......................................... 34 2.2.3. Phương pháp thu thập thông tin số liệu ................................................ 34 2.2.4. Phương pháp xử lý và tổng hợp số liệu ................................................ 34 2.2.5. Phương pháp phân tích.......................................................................... 35 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .................................................................. 36 2.3.1. Các chỉ tiêu về tình hình cán bộ công chức hành chính nhà nước của Thành phố Uông Bí ........................................................................ 36 2.3.2. Chỉ tiêu phản ánh ý kiến của cán bộ công chức hành chính nhà nước Thành phố Uông Bí...................................................................... 39 2.3.3. Chỉ tiêu phản ánh ý kiến của doanh nghiệp và người dân đối với cán bộ công chức hành chính nhà nước Thành phố Uông Bí ............... 40 Chương 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH ................... 41 3.1 Giới thiệu khái quát về thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh ................. 41 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh ......................................................................................... 41 3.1.2. Quan điểm tổ chức hoạt động của thành phố Uông Bí đối với đội ngũ công chức hành chính .................................................................. 44 3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh .................................................................. 45 3.2.1. Thực trạng số lượng và cơ cấu các chức danh đội ngũ công chức hành chính của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh........................ 45 3.2.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ công chức của Thành phố ................... 49
v 3.2.3. Đánh giá chất lượng đội ngũ công chức hành chính của Thành phố Uông Bí theo kết quả điều tra ............................................................. 53 3.2.4. Đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đội ngũ công chức hành chính Thành phố Uông Bí qua kết quả thi đua, khen thưởng .... 61 3.2.5. Đánh giá kết quả công việc của công chức hành chính thông qua giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo .................................................... 63 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí .............................................................................. 66 3.3.1. Thể chế quản lý đội ngũ công chức hành chính.................................... 66 3.3.2. Công tác quy hoạch đội ngũ công chức hành chính ............................. 67 3.3.3. Công tác tuyển dụng và sử dụng công chức ......................................... 68 3.3.4. Công tác đào tạo bồi dưỡng .................................................................. 69 3.4. Các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức hành chính thành phố Uông Bí ........................................................... 70 3.4.1. Công tác luân chuyển đội ngũ công chức hành chính .......................... 70 3.4.2. Công tác đánh giá công chức hành chính ............................................. 70 3.4.3. Chế độ tiền lương và các chế độ đãi ngộ khác...................................... 71 3.5. Sử dụng công cụ SWOT phân tích về điều kiện nâng cao chất lượng cán bộ công chức hành chính nhà nước của Thành phố Uông Bí ...... 72 3.6. Đánh giá chung về chất lượng đội ngũ công chức hành chính của thành phố Uông Bí .............................................................................. 74 3.6.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 74 3.6.2. Những vấn đề còn tồn tại ...................................................................... 76 3.6.3. Nguyên nhân của những tồn tại nêu trên .............................................. 76 Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ ...................... 79 4.1. Quan điểm nâng cao chất lượng công chức hành chính của Thành phố Uông Bí .......................................................................................... 79
vi 4.2. Định hướng phát triển kinh tế, xã hội thành phố Uông Bí giai đoạn 2016-2020 ............................................................................................. 80 4.3. Mục tiêu, yêu cầu đối với việc nâng cao chất lượng công chức hành chính của thành phố Uông Bí............................................................... 83 4.4. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính Thành phố Uông Bí ............................................................................... 85 4.4.1. Giải pháp về hoàn thiện và đổi mới công tác tuyển dụng công chức ... 85 4.4.2. Giải pháp về sử dụng, bố trí, sắp xếp công chức .................................. 87 4.4.3. Giải pháp về công tác đánh giá chất lượng công chức hàng năm......... 89 4.4.4. Giải pháp về công tác đào tạo, bồi dưỡng cho công chức hành chính của thành phố Uông Bí................................................................ 91 4.4.5. Giải pháp trong đổi mới công tác quy hoạch, bổ nhiệm công chức lãnh đạo ................................................................................................. 96 4.4.6. Giải pháp trong thực hiện luân chuyển công chức................................ 98 4.4.7. Thực hiện tốt công tác khen thưởng, kỷ luật ...................................... 101 4.4.8. Giải pháp về cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với công chức và cơ chế, chính sách nhằm thu hút nhân tài ................................................ 103 4.4.9. Giải pháp nâng cao tinh thần và đạo đức công vụ, đẩy mạnh đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực trong đội ngũ công chức của Thành phố............................................................................................ 106 KẾT LUẬN.................................................................................................... 109 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ 112 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 114
vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT AHLĐ : Anh hùng lao động CBCC : Cán bộ, công chức CCHC : Cải cách hành chính CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CP : Chính phủ CSTĐCS : Chiến sỹ thi đua cơ sở CSTĐCT : Chiến sỹ thi đua cấp tỉnh ĐTBD : Đào tạo, bồi dưỡng HCNN : Hành chính nhà nước HĐND : Hội đồng nhân dân LĐTT : Lao động tiên tiến QLNN : Quản lý nhà nước TTLĐTT : Tập thể lao động tiên tiến TTLĐXS : Tập thể lao động xuất sắc UBND : Ủy ban nhân dân
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Cơ cấu ngạch công chức thành phố Uông Bí ................................. 46 Bảng 3.2: Phân loại công chức hành chính theo cấp quản lý của Thành phố Uông Bí giai đoạn 2012-2014................................................. 47 Bảng 3.3: Cơ cấu độ tuổi đội ngũ công chức hành chính Thành phố năm 2014 ...... 47 Bảng 3.4. Cơ cấu giới tính phân theo độ tuổi công chức năm 2014 ............... 48 Bảng 3.5. Trình độ chuyên môn của cán bộ công chức Thành phố .................... 49 Bảng 3.6. Trình độ lý luận chính trị của đội ngũ công chức Thành phố ……51 Bảng 3.7. Trình độ ngoại ngữ của đội ngũ công chức Thành phố.................. 51 Bảng 3.8. Trình độ tin học của đội ngũ công chức Thành phố ....................... 52 Bảng 3.9. Đánh giá chất lượng của đội ngũ công chức hành chính của thành phố Uông Bí thông qua kỹ năng giải quyết các công việc ... 53 Bảng 3.10: Thái độ, trách nhiệm với công việc của đội ngũ công chức hành chính của thành phố Uông Bí................................................. 55 Bảng 3.11. Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong và lề lối làm việc của đội ngũ công chức hành chính tại thành phố Uông Bí .......... 57 Bảng 3.12. Đánh giá về công tác đào tạo và bồi dưỡng đến chất lượng nguồn nhân lực của công chức hành chính của thành phố Uông Bí .............. 59 Bảng 3.13. Đánh giá về các chế độ chính sách đến chất lượng của đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí............................... 60 Bảng 3.14. Kết quả thi đua của tập thể và cá nhân giai đoạn 2012-2014 ....... 61 Bảng 3.15. Kết quả khen thưởng cho tập thể và cán bộ viên chức hành chính Thành phố giai đoạn 2012-2014 ........................................... 63 Bảng 3.16. Biểu tổng hợp công tác giải quyết đơn thư, khiếu nại.................. 64
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong quá trình đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và mở cửa hội nhập quốc tế, Đảng và nhà nước ta nhận định đây là cả một chặng đường phấn đấu lâu dài với những nhiệm vụ cao cả vô cùng khó khăn và phức tạp, đòi hỏi nhà nước ta phải đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “Cán bộ là gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ. Không có đội ngũ cán bộ tốt thì đường lối, nhiệm vụ chính trị cũng không trở thành hiện thực”[8]. Uông Bí là một thành phố trực thuộc tỉnh Quảng Ninh đang trong quá trình đô thị hoá nhanh, công tác xây dựng hệ thống chính quyền hiện nay đảm bảo hoạt động đúng theo luật định; năng lực quản lý, điều hành của UBND thành phố và các phường có nhiều tiến bộ; năng lực công tác, phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, tinh thần trách nhiệm và thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước ngày một tốt hơn. Tuy nhiên, hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước nhiều mặt còn chưa chặt chẽ. Tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân của một bộ phận cán bộ, công chức thể hiện chưa tốt, trách nhiệm chưa cao. Năng lực tham mưu và công tác phối hợp của một số bộ phận cán bộ, công chức ở các phòng ban còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố. Hiện nay, với đội ngũ cán bộ công chức hành chính và nhân viên của thành phố trong quá trình thực thi nhiệm vụ vẫn còn nhiều vấn đề bất cập như giải quyết các thủ tục hành chính còn chậm, phiền hà, thái độ làm việc thiếu tích cực. Tình trạng bớt xén giờ làm việc của nhà nước để xử lý việc riêng vẫn còn tồn tại. Qua kiểm tra đột xuất có tình trạng trong giờ tiếp công dân nhưng cán bộ tiếp dân vắng mặt, không có mặt đúng vị trí, không đeo thẻ, lãnh đạo
2 phân công trực giải quyết công việc cũng không quản lý chặt chẽ cán bộ công chức của đơn vị mình tại một số địa phương. Trước tình trạng đó, Tỉnh ủy tỉnh Quảng Ninh đã có chủ trương phải đẩy mạnh tinh giảm biên chế, tăng cường nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Để góp phần thực hiện chủ trương trên của Tỉnh ủy và các cấp lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, tôi đã chọn đề tài “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh” làm luận văn tốt nghiệp nhằm tìm ra các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính của tỉnh Quảng Ninh nói chung và của thành phố Uông Bí nói riêng trong giai đoạn tới. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở đánh giá thực trạng nhằm đề xuất những giải pháp có căn cứ khoa học và phù hợp với thực tiễn trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính góp phần phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng công chức hành chính; - Đánh giá thực trạng chất lượng công chức hành chính thành phố Uông Bí; - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn 2016-2020. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 3.1. Đối tượng nghiên cứu Là chất lượng đội ngũ cán bộ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Phạm vi về không gian Đề tài được nghiên cứu trên địa thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
3 3.2.2. Phạm vi về thời gian Các số liệu đánh giá thực trạng được tập trung trong giai đoạn 2012- 2014. Số liệu điều tra thứ cấp được thực hiện năm 2015. Các giải pháp đề xuất cho giai đoạn 2016-2020. 3.2.3. Phạm vi về nội dung Đề tài tập trung nghiên cứu các hoạt động quản lý và chất lượng đội ngũ công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Đánh giá thực trạng chất lượng công chức hành chính thành phố dựa vào các tiêu chí đánh giá và ý kiến đánh giá của các đối tượng điều tra phỏng vấn; Tìm ra các hạn chế và nguyên nhân của hạn chế về chất lượng công chức hành chính thành phố; phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng công chức hành chính; Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn 2016-2020. 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn - Thực hiện đề tài sẽ góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn và tổng quan các nghiên cứu về chất lượng công chức hành chính. Là cơ sở khoa học cho việc nghiên cứu đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp thực hiện có hiệu quả các chính sách của Nhà nước và địa phương về nâng cao chất lượng công chức hành chính của tỉnh Quảng Ninh nói chung và thành phố Uông Bí nói riêng. - Việc đánh giá thực trạng chất lượng công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh sẽ chỉ ra được những kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công chức hành chính thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. - Các kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho các nhà quản lý của tỉnh và các địa phương có điều kiện tương tự xây dựng chính sách và định hướng nâng cao chất lượng công chức hành chính cho thành phố và tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.
4 - Các kết quả của đề tài có thể tham khảo để sử dụng cho việc giảng dậy, học tập trong nhà trường, phục vụ cho công tác nghiên cứu của các đối tượng khác có quan tâm. 5. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm có 4 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng đội ngũ công chức hành chính Chương 2: Phương pháp nghiên cứu đề tài Chương 3: Thực trạng chất lượng đội ngũ công chức hành chính của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh Chương 4: Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính của thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH 1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ công chức hành chính 1.1.1. Một số vấn đề chung về công chức và công chức hành chính nhà nước 1.1.1.1. Khái niệm công chức nhà nước Công chức là một khái niệm được đưa ra có sự khác nhau ở mỗi quốc gia. Khái niệm này phụ thuộc vào thể chế chính trị và đặc điểm, vai trò của công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước. Ở Pháp, Quy chế chung về công chức Nhà nước của Pháp năm 1994 xác định: Công chức là người được bổ nhiệm vào một công việc thường xuyên với thời gian làm việc trọn vẹn và được biên chế vào một ngạch trong thứ bậc của các cơ quan hành chính Nhà nước, các cơ quan ngoại biên hoặc các công sở Nhà nước. [17] Ở Nhật Bản, quan niệm về công chức bao gồm cả công chức nhà nước trung ương và công chức nhà nước địa phương, có nghĩa là cả những người làm việc trong các cơ quan chính quyền tự quản địa phương cũng là công chức. Ở Canada, công chức là những người làm việc trong các cơ quan nhà nước ở trung ương, nếu như làm việc tại các cơ quan tự quản địa phương thì không phải là công chức nhà nước (công chức địa phương) nhưng được hưởng một số quy chế như là công chức. [17] Ở Việt Nam, khái niệm về công chức có sự thay đổi qua các thời kỳ. Trong Sắc lệnh 76/ SL ngày 20/5/1950 do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ban hành về "Quy chế công chức", theo đó công chức được định nghĩa là "những công dân Việt Nam được chính quyền nhân dân tuyển để giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, ở trong hay ở ngoài nước, đều là công chức theo quy chế này, trừ những trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định".
6 Khái niệm công chức ở nước ta được sửa đổi, bổ sung qua nhiều lần (Nghị định số 169/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng ngày 25/5/1991 quy định về công chức nhà nước; Pháp lệnh Cán bộ, công chức năm 1998; Pháp lệnh Cán bộ, công chức được sửa đổi năm 2003). Hiện nay, khái niệm công chức được thống nhất và quy định tại Luật Cán bộ Công chức năm 2008. Theo Điều 4, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định:[16] “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”. Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008 thì công chức được phân định thành hai diện khác nhau: - Công chức Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh được phân định thành hai loại: Công chức giữ chức vụ lãnh đạo (Vụ trưởng, vụ phó...Trưởng, phó phòng và tương đương...) và công chức chuyên môn nghiệp vụ (chuyên viên, cán sự...).
7 - Công chức cấp xã được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ (Văn phòng -Thống kê; Tư pháp - Hộ tịch; Tài chính - Kế toán...), không có công chức giữ chức danh lãnh đạo. Bên cạnh đó công chức được bố trí làm việc tại nhiều hệ thống cơ quan, tổ chức khác nhau: - Công chức trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam; - Công chức trong cơ quan hành chính từ Trung ương đến cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã; - Công chức trong hệ thống Tòa án nhân dân; - Công chức trong hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân; - Công chức trong cơ quan của tổ chức chính trị - xã hội; - Công chức trong cơ quan, đơn vị của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân; - Công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp công lập. Như vậy, Luật Cán bộ, công chức đã chỉ rõ công chức là những ai, làm việc tại cơ quan nào và hưởng lương từ đâu. 1.1.1.2. Công chức hành chính nhà nước Theo quy định tại Luật Cán bộ, công chức số 22/2008/QH12 của Quốc hội thì: Công chức hành chính nhà nước được hiểu là công chức thừa hành các quyền lực nhà nước giao cho, chấp hành các công vụ của nhà nước và quản lý nhà nước. Đội ngũ công chức là bộ phận quan trọng trong nền hành chính nhà nước của một quốc gia. Sự ra đời, phát triển của công chức hành chính nhà nước là sự phát triển và hoàn thiện của nhà nước pháp quyền. Xã hội càng phát triển bao nhiêu thì càng cần một đội ngũ công chức có năng lực, trình độ chuyên môn cao bấy nhiêu để đảm bảo quản lý và thúc đẩy xã hội phát triển. Quản lý nhà nước (QLNN) còn được gọi là quản lý hành chính nhà nước là hoạt động tổ chức và điều hành để thực hiện quyền lực nhà nước. Đó
8 chính là chức năng quan trọng nhất của bất kỳ nhà nước nào. Trên thực tế, QLNN luôn kết hợp giữa sự quản lý theo lãnh thổ, quản lý theo lĩnh vực và quản lý theo ngành. 1.1.1.3. Đặc điểm của đội ngũ công chức hành chính nhà nước Đội ngũ công chức hành chính nhà nước có đặc điểm sau: [18] - Bao gồm toàn bộ công chức hành chính nhà nước ở địa phương. Mỗi công chức là thành viên của đội ngũ, do vậy, trình độ chuyên môn, kỹ năng làm việc của mỗi công chức có ảnh hưởng tốt (hoặc xấu) đến chất lượng chung của cả đội ngũ; công chức giữ vị trí càng quan trọng thì mức độ ảnh hưởng càng nhiều. - Là một hệ thống thống nhất, cơ cấu bên trong được tổ chức rõ ràng. Mỗi thành viên, mỗi tổ chức trong đội ngũ có mối quan hệ, tác động với các thành viên và tổ chức khác trong hệ thống thông qua cơ chế hoạt động của hệ thống. - Đội ngũ công chức được vận hành, hoạt động liên tục, ổn định, được gọi là một bộ máy hành chính nhà nước; nó bao gồm rất nhiều lứa tuổi, ngành nghề, giới tính, dân tộc,… Cơ cấu về các tiêu chí trên hợp lý hay không cũng có ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của đội ngũ. Qua đó cho ta thấy công chức hành chính trong đề tài là công chức công chức hành chính nhà nước. Công chức công chức hành chính nhà nước là bộ phận cán bộ công chức. 1.1.1.4. Các chức danh cán bộ công chức hành chính nhà nước ở địa phương Những người là công chức trong cơ quan hành chính ở cấp huyện được quy định tại khoản 2, Điều 6 Nghị định số 06/2010/NĐ-CP ngày 15/1/2010 như sau: - Chánh Văn phòng, Phó Chánh Văn phòng và người làm việc trong Văn phòng HĐND và UBND; - Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quận, huyện, Chánh Văn phòng, Phó Chánh Văn phòng và người làm việc trong văn phòng UBND quận, huyện nơi thí điểm không tổ chức HĐND;
9 - Người giữ chức vụ cấp trưởng, cấp phó và người làm việc trong cơ quan chuyên môn thuộc UBND. Căn cứ vào điều 61. chương V, Luật cán bộ công chức năm 2008 có quy định về công chức cấp xã có các chức danh sau đây: - Trưởng Công an; - Chỉ huy trưởng Quân sự; - Văn phòng - thống kê; - Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã); - Tài chính - kế toán; - Tư pháp - hộ tịch; - Văn hóa - xã hội. 1.1.2. Chất lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở địa phương Chất lượng công chức chính là chất lượng lao động của công chức, được đánh giá bằng một loạt tiêu chí cụ thể như trình độ chuyên môn nghề nghiệp, trình độ sử dụng, tiếp cận những thành tựu khoa học công nghệ mới, khả năng giao tiếp, khả năng tư duy, nghiên cứu, tiếp cận, xử lý những vấn đề nảy sinh và sức khỏe, tinh thần của chính họ trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Chất lượng đội ngũ công chức là tổng hợp chất lượng của từng công chức và sự phối hợp hoạt động giữa các thành viên, đồng thời cũng thể hiện ở tính đồng bộ, tính hợp lý trong cơ cấu của đội ngũ đó. Một đội ngũ công chức được đánh giá có chất lượng phải được xem xét hiệu quả công việc của tổ chức đó, sẽ là phiến diện nếu căn cứ chất lượng từng thành viên riêng rẽ để đánh giá chất lượng của tổ chức. Tức là chất lượng đội ngũ phải được đánh giá ở trạng thái động. Yêu cầu về chất lượng đội ngũ công chức là một yêu cầu khách quan, nó được đòi hỏi bởi chức năng, nhiệm vụ của tổ chức hành chính cần thực hiện. Đây cũng chính là cơ sở để tuyển dụng, sử dụng và bố trí công chức phù hợp với khả năng, năng lực, sở trường của mỗi người.
10 1.1.3. Sự cần thiết nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở địa phương Lúc sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém". Chất lượng của đội ngũ công chức được biểu hiện ở kiến thức, năng lực, phẩm chất và hiệu quả hoạt động điều hành và chấp hành của người công chức. Chất lượng của đội ngũ công chức được hình thành do nhiều nhân tố tác động. Trong đó, phần lớn được hình thành qua con đuờng giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng và thông qua học tập, rèn luyện trong phong trào đấu tranh cách mạng của quần chúng. Ngày nay, đội ngũ công chức hành chính luôn là yếu tố quyết định đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Do đó để thực hiện thắng lợi mục tiêu chiến lược của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước chúng ta cần nhận thực một cách sâu sắc, đầy đủ những giá trị to lớn và có ý nghĩa quyết định của đội ngũ cán bộ công chức, chủ thể của mọi sáng tạo, nguồn tài nguyên vô giá, vô tận của đất nước; phải có cách nghĩ, cách nhìn mới về vai trò động lực và mục tiêu của đội ngũ công chức trong sự nghiệp công hóa, hiện đại hóa đất nước; từ đó xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển đội ngũ công chức hành chính phù hợp, phát huy tối đa nhân tố con người, tạo ra động lực mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững, đẩy nhanh tiến độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thúc đẩy quá trình đổi mới toàn diện đất nước. Để có sở cho việc đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức thì trước hết phải làm tốt công tác đánh giá CBCC. Việc đánh giá công chức được dựa trên các quy định về nghĩa vụ và trách nhiệm của cán bộ, công chức tại Luật Cán bộ công chức. Cụ thể căn cứ vào: [16] - Vị trí công việc, yêu cầu và trách nhiệm cơ quan, đơn vị phân công rõ ràng, cụ thể cho người công chức; sản phẩm công tác cụ thể của mỗi một chức danh, một người công chức trong thời gian đánh giá (tháng, quý, năm). - Chỉ tiêu về tiêu chuẩn các danh hiệu thi đua, khen thưởng.